Catalog

26 OCAK 2022 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 Veriler CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AROv sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN öğlen verisidir. 13.5350 15.2600 18.2840 22.57 1.923 5409.14 802 12 kuruş 12 kuruş 17 kuruş 0.23 puan 13 puan 60 lira 8 lira Konut satış ve kira bedellerinin artmasıyla mülk sahibi-kiracı davaları yüzde 50 arttı kiralar serbest uçuşta Beklentileri Ekonomide kur ve enflasyon kriziyle artan fiyatlar bir de yönlendirme kiracı-ev sahibi sorunu yarattı. TÜİK’in 19.60 olarak açıklanan konomik ajanlar, aktörler, işverenler, iş- kira artış oranına ev sahipleri razı gelmiyor. Bazı semtlerde görenler, yöneticiler, tüketiciler, geçmiş deneyimlerine dayanan gelecek bek- E yüzde 200’ü bulan artış talepleri barınma krizinin habercisi. lentileri doğrultusunda karar alır, plan yapar, davranırlar. Ekonomik hedeflerle uyumlu, enf- stanbul Moda’da 10 yıllık kiracı. nı gözlemlediklerini belirtti. lasyonun kontrol altına alınacağı yönünde beklenti yaratmak, yönlendirmek başarı için Halen 3 bin 750 liraya oturduğu Mülk sahiplerinin yasal oran zorunludur. İevine ev sahibi 13 bin TL istiyor. üzerinde zam yapma veya kiracı- Geçmiş deneyimler, hedeflerin gerçekleş- 8 bin TL vermeyi teklif eden kiracı- yı çıkarma gibi talepleri olduğu- memesi, vaatlerin, taahhütlerin yerine getiril- memesi, güvenilir olmayan kuşkulu resmi ra- sına gösterdiği yol, evden çıkması. nu dile getiren avukat Şimşek, şun- kamlar, bilgi kirliliği, söylem-eylem tutarsızlı- Anlaşmazlık önümüzde- ları söyledi: “Kira mahkemeleri şu ğı, ekonomik aktörlerin önemli bölümünde ge- ki dönemi mahkemele- an altüst olmuş durumda hem kira- leceğe ilişkin olumsuz beklenti oluşturmuştur. re taşınacak. Kurtuluş’ta cılardan hem de mülk sahiplerin- Kronik enflasyonun sürmesi, bütçe açığının büyümesi, TL’nin değer yitirmesi, dolarizas- yaşayan bir öğretmen. den bize gelen başvurular iki kat yon, işsizlik sorununun ağırlaşması, gelir dağı- Halen 3.300 TL’ye otur- arttı. Hem konut hem de işyerlerin- ALİCAN lımının daha da bozulması genel beklentilerdir. POLAT duğu ev için ev sahibi- de mülk sahipleri yüzde 200’e varan Sorunların çözümü için olumsuz beklentile- nin biçtiği fiyat 5 bin TL. oranlarda zam talep ediyor.” rin kırılması gerekir. Beklentilerin kırılamama- sı, hedefler doğrultusunda yönlendirilememe- Mülk sahiplerinin en çok başvur- Aldığı zamla ancak kirasını ödeyebi- si, kısırdöngü yaratmakta, sorunlar ağırlaşa- lecek durumda. duğu yöntemin geçmiş kira zamları rak süreğenleşmektedir. olduğunu vurgulayan Şimşek, kira- Üsküdar’da 2 bin 850 TL’ye otu- Beklenti yaratma ve yönlendirme için eko- nomik aktörlerde güven oluşturma önkoşul- ran bir öğrenciden istenen yeni kira cıları uyararak şöyle konuştu: dur. Geçmiş deneyimler, keyfi kararlar, açık- “Örneğin pandemide birçok mülk ise 8 bin 500 TL. lamalar, telkinlere tamamen zıt uygulamalar, Bunlar sadece İstanbul’un birkaç sahibi zam yapmamıştı ancak bu ya- şeffaflıktan yoksunluk, eyletilmiş rakamlar, zılı bir sözleşme ile imza altına alın- semtinden örnek. Türkiye’nin eko- güveni zedelemiş, güven sağlanmasını güç- leştirmiştir. Algı yönetimiyle, olayları, geliş- nomide yaşadığı kur ve enflasyon madıysa mülk sahibi o zamların da meleri olduğundan farklı göstererek, geçmişi eklenmesi hakkını kazanıyor. Bu krizi yüzünden şimdi de kiracı-ev kötüleyerek, övgülü yapay destekle sorunla- sahibi kavgaları patladı. Türkiye İs- nedenle kiracıları yapılan her zam- rın çözülemeyeceğini görmek herhalde güven tatistik Kurumu’nun açıkladığı yüz- mın sözleşmede belirtilmesi konu- sağlamanın ilk hareket noktası olmalıdır. AidATlAr cep yAkıyor Gelir, kaynak dağılımını bozan, yanlış ka- de 19.60’lık kira artış oranını beğen- sunda uyarıyoruz.” rarlara yol açan, büyümeyi olumsuz etkile- meyen ev sahipleri, kimi bölgelerde yen, TL’de değer kaybına yol açan, beklenti- var. Örneğin Konya’daki bir sitenin ai- MUSTAFA ÇAKIR Perakendeci yasa bekliyor yüzde 200’e varan artış talep eder- leri bozan süreğen enflasyon ana sorun ola- datı 400 liradan 500 liraya çıktı. İstan- rak görüldüğünden, enflasyonu kontrol altına ken mahkemelerde icra dosyaları Bir başka kira kavgası ise alışve- nflasyonla birlikte iğneden ipliğe ar- bul Ataşehir’de 450 lira olan site aidatı almak öncelik taşımaktadır. kabarıyor. riş merkezleri ile perakendeciler Etan fiyatlar şimdi de apartman aidat- 700 liraya yükseldi, başkentte 590 lira Enflasyon, ekonomik bir olgu olmakla be- Türkiye genelinde kira bedeli bir arasında yaşanıyor. AVM’ler dövizle larına yansıdı. Elektrikten doğalgaza fa- olan apartmanın aidatı 750 lira oldu. raber ülkenin siyasal düzeniyle de ilintilidir. yılda yüzde 63 artmış durumda. İs- kira ödenmesinin yeniden gündeme turaların altında ezilen yurttaşın sırtına Demokratik ülkelerde de dönem dönem enf- lasyon sorunu yaşanmakla beraber, siyasal bir de yüksek aidat ücretleri bindi. Site- tanbul, Ankara, İzmir gibi nüfusun gelmesini istemişti. Birleşmiş Mar- ‘Kara kara düşünüyoruz’ otoritenin, kamuoyunun baskısıyla antienflas- lerde yaşayan yurttaş, hem siteye hem yoğun olduğu illerde ise kira oranla- kalar Derneği Başkanı Sinan Öncel Site yöneticileri aidat artışlarını “As- yonist politika izleme zorunda kalması, enf- de apartmana ayrı ayrı aidat ödüyor. rındaki artış yüzde 200’leri buluyor. gari ücrete yüzde 50’nin üzerinde zam ise sorunun kökünden halledilmesi lasyonun süreğenleşmesini önlemektedir. İç ve dış mekân aydınlatmaları, asan- geldi. Çalışanlara buna göre ücret ver- Ulusal Yargı Ağı (UYAP) verilerine için yasa istedi ve şöyle konuştu: Popülist otokrat siyasal düzende enflasyo- sörler zamlı elektrik tarifesiyle çalışı- mek zorundayız. Doğalgaz ve elekt- nu kontrol altına almak zordur. Kronik enflas- göre bu yılın ilk haftasında icra ve “Perakendeci şu anda enflasyon yor. Merkezi ısıtma sistemleri zamla- yon, popülist otokrat düzenin sorunudur. Tek rik de zamlandı. Başka türlü doğalgaz iflas dairelerine toplam 203 bin yeni oranındaki bir zammı bile karşılaya- adam yönetiminde alınan kararların keyfili- nan doğalgazı kullanıyor. Toplu alanla- ve elektrik faturasını ödeyemeyiz. Site- dosya geldi. mayacak durumda. Biz zaten mali- ği olumsuz sonuçlar doğurduğu gibi, en azın- rın temizliğinde kullanılan malzemeden de görevli çalıştıramayız” sözleriyle sa- Gayrimenkul Hukuku uzmanı dan uluslararası meşruiyet için seçim yapma yet artışlarını sürekli sübvanse edip özel güvenlik görevlisi, apartman gö- vunurken site ve apartmanlarda oturan gereği, halka hoş görünmeye yönelik popülist avukat Elvan Kakıcı Şimşek, bu yıl tüketiciye yansıtmamaya çalışıyo- revlisi, teknik personel ve bahçıvan gi- çalışan ve emekliler ise ücretlere gelen politika izlemeye de zorlamaktadır. Keyfilikle, kiracı-mülk sahibi çatışmasından ruz. Bu nedenle de AVM dışında da bi hizmet verenleri istihdam eden site- zamların faturalara yetişemediğinden popülizm birleştiğinde ülkede enflasyon süre- kaynaklanan başvuruların icra ve bütün dükkân kiraları konusunda lerde yüzde 100’ü bulan aidat artışları ğenleşmektedir. yakınıyor. l ANKARA tahliye davalarının yüzde 50 arttığı- Ülkemizde bütçe açıklarının büyümesi, açı- yasal bir düzenleme talep ediyoruz.” ğın Merkez Bankası kaynaklarıyla karşılanma- sı, döviz kurunun sürekli yükselmesi, enflasyon kontrol altına alınmadan faiz indirimleri, görev- Türkiye, 2021 yolsuzluk Algı endeksi’nde 10 sırA birden düşTü den almalar enflasyonu süreğenleştirdiği gibi, beklentileri de olumsuz yönde etkilenmektedir. “Faiz sebep enflasyon sonuç” savı doğrul- tusunda kararlar alınması, uygulama yapıl- ması, yanılgıda ısrar değil, kaynak aktarımının gizlenmiş söylemidir. Yandaş firmalara ne- Yolsuzlukta 10 yılın zirvesi gatif faizle kredi sağlanırken külfeti, anapa- ra kaybına uğrayan TL mevduat sahipleriyle, yüksek faiz ödeyen tüketici kredisi, kredi kartı luslararası Şeffaflık Örgütü’nün, kullananlara yüklenmektedir. Yüksek faiz se- UYolsuzluk Algı Endeksi’nin 2021 bep ise öncelikle tüketici kredisi, kredi kartı sonuçlarına göre Türkiye, bir yılda faizinin indirilmesi gerekirdi. cenAze TÖreni bugün Enflasyonu önlemek için, geçmişe endeks- 10 basamak birden düşerek 180 ül- lenmiş enflasyon beklentisinin kırılması, or- Nazif Ekzen ke arasında 96’ıncı sıraya geriledi. todoks olarak nitelendirilen sıkı para politika- Yolsuzluk Algı Endeksi 180 ülke- sıyla daraltıcı maliye politikasının izlenmesi hayatını kaybetti gerekir. Kamu harcamalarının azaltılması ver- yi kamu sektörü yolsuzluğuna göre gi artışı, zam reel ücretlerin düşürülmesi, yük- sıralıyor. Endekste yolsuzluk, 0 ile NKA Haber Ajansı eski yöneti- sek faiz kamuda var olan hoşnutsuzluğu da- 100 arasında derecelendiriyor, 0 yol- ha da artıracağından popülist, sözde görü- Acisi ve Türkiye Kısa İktisat Ta- suzluğun çok yoğun olduğu ülkeye nüşte halkçı yaklaşımla, ciddi önlemlerden rihi kitabının yazarı iktisatçı Nazif alabildiğince kaçınılmaktadır. işaret ediyor. Endeksin 2021 sonuç- Ekzen, 74 yaşında hayatını kay- Heterodoks çözüm söylemiyle idari karar larına göre Türkiye, son 10 yıl içe- betti. Haberi, Ekonomist Mah- ve denetimlerle, stokçuluğu cezalandırma, fi Eğilmez, sosyal medya hesabın- risinde en çok puan kaybeden ülke- rafta etiket kontrolü gibi halk avcılığı amaç- dan yaptığı paylaşımla duyurdu. lı gösterilerle enflasyon sorununun çözüleme- ler arasında yer aldı. Bir yıl öncesi- yeceği kesindir. Enflasyon sorununun çözü- Önceki gün akşam saatlerinde ne göre 2 puan kaybeden Türkiye, mü için siyasal düzenin demokrasiye doğru hayata gözlerini yuman Ekzen’in 10 sıra düşüş yaşadı. 2013’ten beri evrimi, kamu yönetiminde amacın kişisel de- cenazesi, bugün öğlen Karşıyaka “Batı Balkanlar ve Türkiye’de yet- ları yargıya taşınsa da pek çoğunun Türkiye’nin puan kaybı ise 12’yi bu- ğil, kamu yararını ençoklamaya dönük olarak Mezarlığı’nda defnedilecek. kinin otokrat liderlerde toplanma- soruşturma aşamasında kalmasıyla değişmesi gerekir. lurken düşüşü 43 basamak oldu. sı yargının bağımsızlığını baltalar- yolsuzluk suçları için cezasızlık yay- Otokrasi algıyı bozuyor ken bu durum, kişisel menfaat grup- gınlaşmaktadır. larının daha zengin ve güçlü olması- 4 Medya kuruluşlarına, gazeteci- Endekse göre ilk sırada 88 puanla nı sağlayan sistemin devam etmesi- lere, sivil topluma yönelik baskı ve Danimarka, Yeni Zelanda ve Finlan- ne katkı sağlıyor” ifadelerine yer ve- yıldırma politikaları sürmektedir. diya yer aldı. Endeksin son sıraların- rilen açıklamada şu değerlendirme Bunlara karşın yargı erki, bağımsız- da ise 13 puanla Suriye ve Somali ve yapıldı: lığını korumalı ve yolsuzlukla müca- 11 puanla Güney Sudan yer aldı. 38 4 Sonuçlar temel demokratik ilke- dele gücünü yitirmemelidir. puana sahip Türkiye ile aynı puanı yüzde 77.6 oldu lerin, hukuk devletinin ve medya öz- 4 Kamu Özel İşbirliği proje, ihale paylaşan ülkeler, Arjantin, Brezilya, gürlüğünün yolsuzlukla mücadele- ve sözleşme süreçleri şeffaf ve açık Endonezya, Sırbistan ve Lesoto oldu. 26 OCAK ÇARŞAMBA Sanayide kapasite nin vazgeçilmez unsurları olduğunu bir biçimde yürütülmeli, bu proje- Avrupa Birliği üyesi ülkeler ile kar- Söyleşi: “Emperyalizmin Kıskacında kullanımı geriledi göstermektedir. lerin kamu maliyesine oluşturduğu şılaştırıldığında Türkiye, 27 üye ara- Türk Eğitim Sistemi” Konuşmacı: Mustafa Fırat (Eğitimci, Yazar) 4 Büyük ölçekli yolsuzluk iddia- yük toplumla paylaşılmalıdır. sında sonuncu sırada yer aldı. Saat, Yer: 13.00, Çankaya Belediyesi ürkiye Cumhuriyet Merkez Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi Düzenleyen: Eğitim İş Ankara 3 No’lu Şube TBankası’ndan (TCMB) yapılan Açıkoturum: “Eğitimde Güncel Tartışmalar” açıklamaya göre, imalat sanayi- YYöönneetteenn:: Erdal Atıcı (Köy Enstitüleri ve sinde faaliyet gösteren 1736 iş- Enerji kısıntısının çelik sektörüne zararı 1 milyar lira olacak Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı) boTAş: İran dahil Konuşmacılar: Doç. Dr. Ahmet Yıldız, yerinde yapılan anket sonuçları- Dr. Ayhan Ural, Murat Kaymak Saat, Yer: 14.00, Köy Enstitüleri ve Çağdaş na göre kapasite kullanım oranı borcumuz yok Eğitim Vakfı Salonu Düzenleyen: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı ocakta bir önceki aya kıyasla 1.1 ran’a olan borç sebebiyle kesinti- puan azalışla yüzde 77.6’ya indi. şalter kapatma isyanı PPaanneell:: “Laikliğe Çağrı” Kolaylaştırıcı: Mahmut Aslan İler yaşandığı iddialarını sosyal med- Aynı dönemde mevsimsel etkiler- (Pir Vakfı Genel Sekreteri) yadan cevaplayan Boru Hatları ile Konuşmacılar: Murtaza Demir (Pir Sultan Abdal den arındırılmış kapasite kullanım oğalgaz ve elektrik kısıtlamalarına kar- uygulamadan yararlanmak istediğini du- Kültür Derneği Kurucu Başkanı) Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) “İran da- Umut Kuruç (İlerici Kadınlar oranı da 0.4 puan düşüşle yüzde Dşı sektörlerin tepkisi sürüyor. Çelik İh- yurdu. Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) Derneği Genel Başkanı) hil, hiçbir tedarikçiye borcumuz yok” 78 düzeyinde gerçekleşti. Ocak Av. Ömer Faruk Eminağaoğlu racatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan As- Başkanı Zeki Sarıbekir, muaf tutulan sek- dedi. Şirket ayrıca, üç günlük kesin- (Yarsav ve Yargıçlar Sendikası ayına ilişkin mevsimsellikten arın- lan, bu kısıtlamaların sektörde 1 milyar li- törlerin ön önemli paydaşları oldukları- Kurucu Başkanı) ti yapıldığı iddiasını da reddederek Saat, Yer: 18.00, Çankaya Belediyesi Doğan dırılmış reel kesim güven endeksi ra kayba neden olacağını söyledi. Aslan nı belirtti. Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi yaşananların bir “kesinti” değil “kısın- Düzenleyen: Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ise ocakta bir önceki aya göre 1.8 “10 günlük doğalgaz kesintisi ve şu an üç Doğalgaz kesintisi en fazla enerji tüke- tı” olduğunu ve müşterilere 36 sa- ve Eğitim Vakfı puan artarak 111.9 seviyesinde gün olarak bildiğimiz elektrik kesintisi, yıl- timi yapan ikinci sektör konumunda olan at öncesinden bilgi verildiğini de be- SSööyylleeşşii:: “Neo-Liberal Kapitalizmin gerçekleşti. TÜİK verilerine göre lık yaklaşık yüzde 1 üretim gerilemesine çimentoda da fırınlarda arıza korkusu baş- Salgınla Sınavı” lirtti. Bu kesintinin sebebi olarak ise Konuşmacı: Prof. Dr. Ahmet Saltık (Halk Sağlığı ve Sağlık ise sektörel güven endeksi ocak- eşdeğer bir kayıp” dedi. Aslan, ayrıca ih- lattı. Çimento Endüstrisi İşverenleri Sen- olağanüstü hava koşulları sebebiy- Hukuku Uzmanı, Siyaset Bilimci, NÜSED Onur Kurulu Üyesi) ta geçen aya kıyasla, hizmet sek- racat tarafında da zamanında teslim edile- dikası (ÇEİS), üretime ara verilmesinin fı- le konutlardaki kullanımın yüzde 60 Saat, Yer: 20.30, Zoom Oturumu töründe yüzde 1.2, perakende ti- (+ Youtube’da eş zamanlı yayın) meyen siparişlerden ötürü kayıplar yaşa- rınların içindeki tuğlalara zarar verme ris- artması ve aynı dönemde İran’ın ke- DDüüzzeennlleeyyeenn:: NÜSED (Nükleer Tehlikeye Karşı caret sektöründe yüzde 2.5 yük- nacağını söyledi. ki yarattığını açıkladı. Doğalgaz alamadı- sintiye gitmesi gösterildi. BOTAŞ, Barış ve Çevre İçin Sağlıkçılar Derneği) selirken, inşaat sektöründe yüzde İlaç, et ve süt ürünleri üreten işletme- ğı için fırının içindeki tuğlaların dökülmesi depoların beklenenden az dolu ol- 5 düştü. l Ekonomi Servisi ler için doğalgaz kısıntısının uygulanma- nedeniyle bozulan bir fabrikanın 9 aya ka- duğu iddialarını da reddetti. yacağı açıklanınca ambalaj sektörü de bu dar üretimden kopabileceği kaydediliyor.