Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 16 AĞUSTOS 2021 PAZARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Yolsuzluk ekonomisi PROF. DR. DURAN BÜLBÜL let adamları ve yandaşları, Türkiye, 2001 yılında küresel yolsuzluk algısı endeksinde 54. sırada, soydukları ülkelerin parala- Tarihsel bir 2020 yılında 86. sırada yer almıştır. Türkiye, yolsuzluk endeksinde hızla amu ile siyasal erki rını bu Batı’nın saygın dev- yükselmektedir. Yani yolsuzluklar her yıl hızla artmaktadır. kullanarak yapılan letleri ve ABD’ye aktarır- izdüşüm... Kyolsuzluklar, büyük lar. Bu devletler de bu yol- dan otokratik yapıya çanak Dünyanın her yerinde Hesap vermeme asamda tuğla gibi bir kitap: bir güç elde etmek olarak suzluk paralarını kullanır. tutan bir sistem haline dö- yolsuzluk yapan bazı dev- “Türkiye’de Gazetecilik, Genel Ya- görülüp sistemi otoriter ve sorumsuzluk Bu, Batı’nın ikiyüzlülüğü- nüştürülmüştür. let yetkilileri halka ait pa- Myın Yönetmenleri Üzerinden Tarih- ve keyfi bir rejime sürük- Ülkemize dair bir saptama dür. Aslında Batı, milyarlar- sel Bir İzdüşüm. Yaşananlar, Tanıklıklar, Diktatöryal rejimler, ulu- raları çalarak yurtdışına leyerek demokrasiyi, ku- yapmak gerekirse Halil İnal- ca liralık yolsuzluk parala- Hatıralar...” su özgürlüğe, refaha ve de- zulalarlar ve sırtlarını dön- rumsallaşmayı ve denetle- cık, Osmanlı’nın yıkılış ne- rını kendi ülkelerine buyur Eser, Prof. Dr. Barış Bulunmaz ve Dr. mokrasiye kavuşturmayı dükleri ülkeleri yoksulla- nebilirliği baypas etmek- denleri arasında birinci ne- etmekten hiç de geri kalma- Birsen Çetin’in ortak çalışması... Prof. Bu- değil kendi ve bir avuç çe- şıp batarken onlar çaldık- tedir. Burada kullanılan den olarak padişahın kimse- lunmaz Önsöz’de adı epeyce uzun eseri şu maktadır. Batı bu konuda tenin konforunu düşünür. ları paralarla akıl almaz argümanlar genellikle di- cümlelerle özetliyor: ye hesap vermemesi ve so- namuslu davransa yolsuzluk Bunlar neden yönetmek bir lüks içinde yaşarlar. “Kitabımız iki temel bölümden oluşuyor. ni argümanlar ve eski ta- rumsuz otorite sahibi olma- paralarının kendi ülkelerine yerine çalıyorlar, vergi top- Birinci bölümde, bir bakıma Türkiye’de ga- Her yıl gelişmekte olan rihlerdeki hanedan yöne- sını gösterir ve bu durumu aktarılmasına yasal olarak zeteciliğin doğuşundan başladık ve gele- ülkelerde çalınan parala- timleridir. Osmanlı’nın yıkılma neden- müsaade etmese gelişmekte cekte gazetecilik mesleğinin nerede, ne şe- rın tutarı 50 milyar Nitekim Halil İnalcık Os- lerinin başında sayar. olan ülkelerde demokratik kilde ve nasıl konumlandırılacağına yöne- dolar ile 1 trilyon manlı tarihine ilişkin not- Türkiye 2001 yılında kü- lik öngörülere kadar uzandık. İkinci bölüm- yapı bozulmaz ve bu ülkeler dolar arasında- larında bu durumu şu de, Türkiye’de gazetecilik alanında hem sa- resel yolsuzluk algısı endek- de bu kadar soyulmaz. dır. Bu para- şekilde açıklamakta- tış oranları hem de etkileşim bakımından et- sinde 54. sırada yer alırken Uluslararası Şeffaflık Örgü- ki gücü en yüksek olarak gördüğümüz 8 ga- lar, offshore dır: “İktidarın yeni Os- 2020 yılında 86. sırada yer tü listesinin aşağılarında yer zeteyi kitabımıza dahil ettik. Hürriyet, Cum- manlıcılık serüveninin ve vergi cen- almıştır. Türkiye yolsuzluk alan ülkelerde kendine ser- huriyet, Milliyet, Sabah, Habertürk, Akşam, kaynağında denetlene- netlerinden endeksinde hızla yüksel- vet edinmiş devlet adamları Sözcü ve Yeni Şafak gazetelerinin öncelikli bilir olmayan hanedan geçerek batıda- mektedir. Yani yolsuzluklar ve yandaşları bu servetleri- olarak kuruluş ve tarihsel gelişmelerine yö- ve saltanat özlemi yat- ki bir avuç kente her yıl hızla artmaktadır. nelik bilgiler verdik. Daha sonra ise çalışma- ni Uluslararası Şeffaflık Ör- maktadır.” akar. Bu şehirlerden nın diğer çalışmalardan farklı bir yönünü da- Yolsuzluk bir müddet son- gütü listesinin üst sıraların- ha ortaya koyacak olan, bahsedilen gazete- bazıları Miami, New ra öyle boyutlara varır ki da yer alan ülkelerde saklar. Yolsuzluk lerin genel yayın yönetmenliği görevini yap- York, Los Angeles, Lond- devletler, en zengin vatan- Batı’nın bu devletleri, soyulan lamak varken rüşvet alı- mış/yapmakta olan gazetecilerle ‘Türk Med- demokrasi için ra, Monako ve Cenevre’dir. daşından bile vergi alamaz ülkelerdeki yolsuzluk parala- yorlar, bir iş verilecekse ya Tarihi Röportajı’ yaptık. Hürriyet gazete- Ekonomileri bu derece çar- tehdittir hale gelir. Devlet, toplumun rını kendi ülkelerinde arsız- onu kendi yandaşlarına ve- sinden Ertuğrul Özkök, Cumhuriyet gaze- pıklaşmış ülkelerde sağlık- dar gelirli ve yoksul kesi- Bugün ülkemiz nüfusu- ca kullanmaktadır. tesinden Aykut Küçükkaya, Milliyet gaze- riyorlar? Ya da neden bir lı demokrasilerin yaşatıla- tesinden Mehmet Y. Yılmaz, Sabah gaze- minden toplanan vergilerle nun yüzde 60’ı asgari üc- Adalet, hukuk ve demok- ülkenin bazı savcıları bir tesinden Rahmi Turan, Yeni Şafak gaze- bilmesi veya dürüst siyasi ayakta tutulmaya çalışılır. rasi tüm ülkeler için ek- retle yaşar durumdadır. çıkar grubunun yandaşla- tesinden İbrahim Karagül, Habertürk ga- sistemlerin oluşturulabil- Asgari ücretin bile yoksul- Bu durum ise demokratik mek, hava ve su kadar ihti- rı gibi görev yapar? Neden zetesinden Fatih Altaylı, Sözcü gazetesin- mesi elbette olanaksızdır. meşruiyetin altını oyar. luk sınırının altında oldu- herhangi bir nedenle bir yaçtır. Aksi takdirde ülkeyi den Metin Yılmaz ve Akşam gazetesinden Hatta bu ülkeler gerek- Aslında, küresel yolsuz- yolsuzluk ekonomisine sü- ğu bir ülkede yaşıyoruz. dava açılmışsa bazı yar- İsmail Küçükkaya ile yaptığımız röportajlar tiğinde kendilerini savun- Sessiz sedasız ama son luk endeksi sıralaması ince- rükleyenlerin kendi çıkar- gıçlar savcıların talimatla- sayesinde farklı dönemleri, farklı deneyimleri maktan dahi acizdirler. derece etkili bir biçimde rına göre karar verir? Ne- lendiğinde ilk 20’de Batı’nın ları için oluşturdukları hu- ve farklı bakış açılarını bir bütünsellik içinde okuyucuya aktarmaya çalıştık. Hem iletişim Aslında bu ülkelerin ge- saygın devletleri ve ABD kuk, bir müddet sonra ken- işleyen, milyonlarca insa- den bir hukuk sistemi bu fakültesi öğrencileri hem de meslek profes- nı yoksullaştıran bu sistem yandaşlar içindir? Bunla- leceğini ve demokrasisini yer alır. Unutmamak gere- dilerini sorgular ve yargı- yonelleri ile gazetecilik mesleğine ve medya bir yandan demokrasinin rın hepsi otokratik yapı- tehdit eden en büyük un- kir ki gelişmekte olan ülke- lar hale gelir. Tüm dünyada sektörüne ilgi duyanlar açısından bu eserin altını oyarken diğer yan- nın devamı içindir. sur yolsuzluktur. lerde yolsuzluk yapan dev- böyle olmuştur. fayda sağlayacağına inanıyoruz.” HHH Bulunmaz ve Çetin, her isimden birer cümleyi kitabın arka kapağına Önsöz’deki sıralamayla taşımışlar... Ertuğrul Özkök: Benim için Hürriyet ga- Bölgemizde ürkütücü gelişmeler zetesi çok uzun sezonlar devam eden Fri- ends dizisi gibi olmalıydı... Aykut Küçükkaya: Cumhuriyet’i tüm ga- DAVER DARENDE nı genişletmek isteyen küre- tehlikelerle doludur. Bu zetelerden ayrı bir yerde tutuyorum, dünya- bölgede kimin kiminle sel güçlerin tapınaklarında ha- nın bence en özel gazetesidir. EMEKLI DIPLOMAT-YAZAR dost, kimin kiminle düş- zırlanan çökertme planı gün- Mehmet Y. Yılmaz: Demokrasi yoksa man olacağı belli değildir. demin başköşesinde yer alı- gazetecilik yok. nsanın yüreğini sızlatan, Kuzey Suriye’de ve Kuzey Rahmi Turan: Teknoloji eski yıllarda bu- yor. “Sıfır sorun” politikasın- İacı veren, ürkütücü gün- Irak’taki dramatik geliş- günkü gibi değildi, ama daha iyi gazeteci- dan “savaş politikası”na doğru ler yaşıyoruz. Karabasan üze- ler, daha iyi yazarlar vardı. meler Türkiye’yi olumsuz gidişin hızla geliştiği bu zorlu rimize çöküyor. Atatürk’ün İbrahim Karagül: Türkiye’de gazetecili- yönde etkilemekte, ülke- dönemde, Türkiye’nin Anado- yaktığı çağdaşlık ateşi ya- ğin üretmediğini düşünüyorum artık. miz karanlık bir çıkmazın lu ihtilalini yaptığı günlerden Fatih Altaylı: Medyanın tam olmasa da vaş yavaş sönerken Türkiye, derinliklerine doğru hızla daha kötü durumda olduğunu biraz daha pirüpak görünmesi gerekir. Cumhuriyet tarihinin en teh- sürüklenmektedir. Metin Yılmaz: Gazete patronunun başka söylemek zorundayız. likeli dönemini yaşıyor. Fırat’ın doğusunda işi olmayacak. Ülkemizi denetim altında tu- ABD’nin artan desteği ile İsmail Küçükkaya: Türkiye’de her zaman ABD’nin çevreleme tan, sinsice hazırlanmış proje tam bağımsız ruhlu gazeteciler olmuştur. kurulan PKK/YPG devlet- politikası ulusal bütünlüğümüzü ve ulus HHH çiği her geçen gün daha da devlet yapımızı tehdit ediyor. Ortadoğu’nun kaygan ve de- Prof. Bulunmaz ve Dr. Çetin’le gazetemde- lere yol açacaktır. Sözde yakın gelecekte büyük so- güçlenerek ülkemizin ulu- ki odamda yaptığımız keyifli sohbetin üzerin- Bölgemizde egemenlik alanı- ğişken zemini ülkemiz için müttefikimizin Edirne’ye runlarla karşı karşıya kala- sal bütünlüğünü tehdit et- den aylar geçmişti. Kitap ete kemiğe bürü- 40 kilometre uzaklıkta De- caktır. Bu bir milli güven- mektedir. Fırat’ın batısın- nüp elinize ulaştığında, sayfaları çevirmeye deağaç üssüne zırhlı araç- lik sorunudur. da Türkiye’ye karşıt radi- başladığınızda iki akademisyenin harcadığı larla tankları konuşlandı- Afganistan’da egemen kal dinci oluşumlar tehli- emeğe tanık oluyorsunuz. Tıpkı “gazetecilik” rarak sınırlarımızda yığı- güç olarak varlığını sür- keli gelişmelere yol açmak- gibi!.. Cumhuriyet’in simge ismi Uğur Mum- nak yapması “çevreleme” düren Taliban’ın acıma- cu bir yazısında gazeteciliği şöyle tanımlar: tadır. Güdümlü basınımız “Gazeteciyi nasıl tanımlarsınız? Kim- politikasının sonucudur. sız, saldırgan tutumu de- bölgemizde hızla gelişen ve dir gazeteci, ne yapar? İşlevi nedir? Ga- vam ederken Türkiye’nin tehlikeli boyutlara ulaşan zeteci, her konuda fikir ileri süren, her Yeni göç dalgası Kâbil Havalimanı’nda olaylar karşısında ne yazık şeyi bilen insan demek midir? Hayır. Ne- Bugün Türkiye “olmak üstleneceği görevin teh- ki sessiz ve duyarsızdır. reden bilecek gazeteci her şeyi? ya da olmamak” gibi son likelerle dolu olduğunu ABD’nin Doğu Ben kendime göre bir tanım yapayım: derece tehlikeli bir du- söylemek zorundayız. Bu Akdeniz’de, Ege’de, - Gazeteci, haber ve bilgi kaynağına en rumla karşı karşıyadır. durumda Türkiye, ne ya- Libya’da ve Kıbrıs’ta çabuk ulaşan ve bu kaynaklardan edin- Suriye’den sonra yeni bir zık ki, Afganistan’da sa- diği bilgi ve haberleri okurlara sunan in- Türkiye’yi hiçe sayarak san demektir. göç dalgası ülkemizde tüm vaşma görevini de üstlen- karşı cephede yer alma- Gazetecinin bu görevini yapabilmesi için dengeleri altüst edecektir. miş olacaktır. sı dikkat çekicidir. An- habere, olaya, olguya, belgeye ve bilgiye Afganistan’da ülkenin yüz- Sınırlarımızda ürkütü- cak asıl dikkat çekici olan dayalı yazılar yazması gerekir. Bunun için de 80’ini ele geçiren kök- cü gelişmeler yaşanıyor. ABD’nin Montrö Boğazlar de gazetecinin güvenilir kişi olması zorun- tendinci Taliban’dan ka- Emperyalizm çirkin yü- Sözleşmesi’nin delinmesi- ludur. Sır saklayan, haber ve bilgi kayna- çış başlamıştır. İran sını- zünü göstermeye başla- ni savunarak Karadeniz’de ğını gizlemesini bilen, gerektiğinde hükü- rından Türkiye’ye yasadışı dı. Atlantik ötesinden ge- ülkemizi Rusya ile karşı metlere ve güç odaklarına karşı savaşma- yollarla giren, sadece genç lebilecek övgülere, gönül yı göze alan insan, gazetecidir.” karşıya getirmeye çalışma- Söz gazetecilik üzerine bir kitaptan açıldı, erkeklerden oluşan örgüt- alıcı sözlere kanmaya- sıdır. ABD’nin Türkiye’ye ağabeyimiz Uğur Mumcu’ya geldi. Cumhuriyet- lü Afgan sığınmacı sayıla- lım. Dikkatli olmanın, oy- ve Rusya’ya yönelik “çev- çiler, Cumhuriyet emekçileri Uğur Mumcu’nun rının her geçen gün hızla nanan büyük oyunu fark releme” politikasını sür- izinde mesleğini yapmaya devam edecek!.. artması nedeniyle ülkemiz etmenin zamanıdır. dürmesi tehlikeli gelişme- İster klasik, ister modern. Braas’tan çatınız için farklı renk, doku ve modellerde çarpıcı tasarımlar.