Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 8 TEMMUZ 2021 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler Olası bir Kooperatifçilik tarımın felaketi önlemek! kaldıracıdır!.. Bize göre sorunlar karşısında bilim MEHMET ŞAKİR ÖRS ve teknoloji devreye girer ve sorun Günümüzde, hayatın hemen her alanında kooperatifçilik önem kazanıyor. biterdi. Yeni yaklaşımı önce biraz “Uluslararası Kooperatifler Günü” kutlanırken ülkemizde kooperatifçiliği aşanan salgın, toplumsal yaşam- yadırgasam da sonra mantıklı geldi! canlandırmak ve tarımsal birlikleri yeniden ayağa kaldırmak, güncel ve temel da pek çok gelişmeyi etkilediği gi- Bu yöntemin, dünyanın hukuk, eğitim bir görev haline geliyor. Salgın sonrası dönemde başta ekonomik, güvenli, Ybi ekonomik, sosyal ve siyasal dina- ve demokrasi yoksunu, geri kalmış mikleri de doğrudan etkiliyor, tetikliyor. yeterli gıdaya erişme ve yoksullukla mücadele olmak üzere birçok konuda Bu alanlarda yeni arayışlar gündeme ge- bölgelerinde işe yarayacağını anladım. kooperatifçilik, toplumsal bir kaldıraç işlevi görebilir. liyor. Bu bağlamda, var olan ve ortaya çı- kan ekonomik ve sosyal problemleri aşa- ÇAĞATAY GÜLER bilmek, temel hedef oluyor. ün boyu çok şiddetli yağışların etkisi al- Bu süreçte, tarımın, güvenli gıdanın, eko- Gtında kaldı kentlerimiz. Adana-Ankara-İs- nomik ve sosyal kalkınmanın ne denli tanbul tren seferleri durduruldu. Haberlerde, önemli olduğu, bir kez daha anlaşılıyor ve altı boşalarak toprak setleri arasındaki köprü- hiç unutulmamacasına kavranıp bilinçlere ler dizisine dönüşmüş rayların görüntüsünü kazınıyor. İşte tam da bu aşamada, üretim- veren televizyon kanalları tren seferlerinin den tüketime uzanan bütün süreç, tedarik durdurulmasıyla “olası bir felaketin” önlendi- zincirleri ve bunlara erişim olanakları yeni- ğini bildiriyorlardı. Ardından çöken asfalt gö- den sorgulanıyor. Yeni yol ve yöntem ara- rüntüleri, asfaltta oluşan derin kuyu. Bir baş- yışları önem kazanıyor. ka görüntüde dörtte üçü yardan aşağı akmış 1995 yılının ayrı bir önemi var. 100. yı- de görüyoruz. şehirlerarası yollar. O sırada oradan arabala- lında ICA, hem kuruluş ilkelerini yeni- Şimdi önemli olan, bu anlamlı ve başarı- Uluslararası Kooperatifler Günü rın geçmemiş olması, birkaç arabanın da du- den gözden geçirdi ve hem de Kooperatif- lı örnekleri, daha da çoğaltmak ve yaygın- Bütün bu çabalar içinde kooperatifçilik rumun farkına varıp durabilmesi “olası bir fe- ler Günü’nü BM’ye taşıyarak ortaklaştırıp laştırmaktır. Bu da yetmez, yerel ve yöre- öne çıkıyor. Daha doğrusu, üretimden tü- laketi” önlemiş! Demek ki o yolun yapımın- resmileştirdi. O yıldan bu yana, BM kara- sel örnekler büyütülmeli, yaygınlaştırılma- ketime uzanan zincirin her halkasında ve daki yanlışlıkları ve hırsızlıkları sorgulamak- rıyla, bütün dünyada, temmuz ayının ilk lı ve merkezi yönetime taşınmalıdır. Üreti- hayatın hemen her alanında örgütlenebile- la zaman yitireceğimize, yağmur yağacağı za- cumartesi günü Uluslararası Kooperatifler min artırılıp hakça paylaşmanın ve sosyal cek kooperatifçilik eyleminin sunduğu ye- man şehirlerarası ulaşımı durdurursak ola- Günü olarak kutlanıyor. dayanışmanın daha çok gündeme gelece- tiler ve olanaklar yeniden anımsanıyor. Bir sı birçok felaketi önlemiş olacağız! Yıllar önce Biz o yıllarda, ülkemizin öncü kooperatif- ği önümüzdeki süreçlerde kooperatifçilik, bakıma kooperatifçilik, günümüzde adeta bir gece yarısı salgın ihbarı yapan muhtarın çilik kuruluşlarından TARİŞ’te görev yapı- önemli bir toplumsal örgütlenme modeli söylediklerini anımsıyorum. Gerekli önlem- yeniden keşfediliyor. yorduk. Geçmişte hem çalışanı ve hem de üç olarak düşünülebilir. leri almak ve filyasyon çalışmaları için he- Oysa kooperatifçilik hareketinin dünya- kuşaktır üretici ortağı olmakla övünç duy- men gitmemiz gereken köy coğrafi olarak ya- da ve ülkemizde çok köklü bir geçmişi var. Birlikler ayağa kaldırılmalıdır duğumuz bu büyük kooperatif örgütlenme- lıtılmış bir bölgedeydi. Ekibin güvenliği için Kooperatifçiliğin ilk ortaya çıkışı, 19. yüzyı- Geçtiğimiz dönemlerde uygulanan yanlış ısrarla yolun durumunu sorgulayınca muh- sini, o dönemde dünya kooperatifçilik ha- lın ortalarına kadar uzanıyor. 1844 yılında politikalar sonucu, başta tarımsal birlikler tar acımasız bir kara mizahla kestirip atmış- reketiyle buluşturmuştuk. Türkiye’nin ön- İngiltere’nin Rochdale kasabasında, 28 do- olmak üzere, birçok kooperatifçilik kuru- tı: “Merak etme, müteahhit yolu değil, kazma cü kooperatifçilik kuruluşu TARİŞ, ICA’ya kuma işçisi tarafından ilk kooperatif kurulu- kürekle yaptık biz o yolu!” luşu çökertilmiş ve işlevlerini yitirmiştir. üye olmuştu. Bu bağlamda 1993’te Prag’da yor. “Rochdale öncüleri” adı verilen bir grup Günümüzde bunlara en çarpıcı örnek, çift- yapılan Kooperatifçilik Avrupa Forumu’na işçinin ilk tüketim kooperatifini kurmasıy- Dâhiyane yaklaşım (!) çi kesiminin en çok yakındığı tarım kre- ve 1995’te Manchester’da toplanan la başlayan hareket, sonraki yıllarda başka Kırk yıllık halk sağlığı uzmanıyım. Eğitimi- di kooperatiflerinin içinde bulunduğu du- ICA’nın 100. Yıl Kongresi’ne katılmıştık. alanlara ve farklı ülkelere yayılıyor. 1895 yı- miz ve çalışma yaşamımız bu alanda çalışan rumdur. Tarımsal birlikler yeniden canlan- İşte bizim de içinde yer aldığımız bu top- lında kooperatifçilik hareketi bütünleşerek bizlere koruyucu önlemlerin ne kadar önem- dırılmalı ve ayağa kaldırılmalıdır. lantılar, kooperatifçilik hareketinin önemli Uluslararası Kooperatifler Birliği’ni (ICA) li olduğunu yüzlerce kez göstermiştir. Birile- Ülkemizde, önümüzdeki süreçte açıl- tarihsel dönemeçleri olmuştu. oluşturuyor. Bu birliğin girişimiyle, yıllar- rinin de bunların önemini kavraması için yıl- ması olası yeni dönemde, kooperatifçilik dır, uluslararası platformda, her yıl farklı bir larımızı verdik. Ama yukarıdaki “olası bir fe- Belediye-kooperatif işbirliği hareketi temel bir toplumsal örgütlenme temayla, temmuz ayının ilk cumartesi günü laketi önlemeye” yönelik yaklaşımın teknolo- O kongrelerde ortaya çıkan temel ve ev- modeli olarak değerlendirilebilir. Özel- Uluslararası Kooperatifler Günü olarak kut- jik altyapıdan zarar görmemek için kullanı- rensel yaklaşım, kooperatifçiliğin toplum- likle, üretim süreçlerinin, tarımın, tarım- lanıyor. Bu yılın teması “Birlikte, daha iyiyi labileceğini bilmiyorduk. Bize göre bilim ve sal kalkınmanın sürdürülebilir olmasında- sal üretimin yeniden yapılandırılmasın- yeniden inşa edelim” olarak belirlendi. teknoloji devreye girer ve sorun biterdi. Ye- ki önemli rolü ve işleviydi. Biz bu yaklaşı- da kooperatifçilik toplumsal bir kaldıraç ni yaklaşımı önce biraz yadırgasam da son- Çeyrek asır önce ICA’da mı, günümüzde ve ülkemizde, sosyal de- olabilir. Başta ana muhalefet CHP olmak ra mantıklı geldi! Bu yöntemin dünyanın hu- Uluslararası kooperatif hareketinin ta- mokrat yerel yönetimlerin bulunduğu yer- üzere muhalefet, yeni döneme bugünden kuk, eğitim ve demokrasi yoksunu, geri kal- rihinde, ICA’nın 100. kuruluş yılı olan leşimlerde, belediye-kooperatif işbirliğin- hazırlanmalıdır. mış bölgelerinde işe yarayacağını anladım. Bizim yöntemimiz yanlışmış. Ne diyordu ak- tör, güldürü sanatçısı, yazar ve yapımcı Emo Philips: “Her akşam yatmadan önce yeni bir bisikletimin olması için Tanrı’ya dua eder- dim. Ancak bir gün, yöntemin bu olmadığını Bulgaristan’da seçilecek olan nedir? anladım. Ertesi gün gittim; yeni bir bisiklet çaldım ve her akşam yatmadan önce günah- kın olan Lütfi Mestan liderliğindeki DOST Par- Ahmet Ahmedov da katıldı. Dışişleri Bakanı Mev- GÜNAL YILMAZ larımı affetmesi için dua ettim...” tisi, 2017 yılında yapılan Bulgaristan parlamen- lüt Çavuşoğlu HÖH Partisi Genel Başkanı Mustafa Gerçek bir cinayet oldukları halde kaza, smanlı’nın üçüncü padişahı 1. Murat, Ko- to seçimlerine katıldı. Seçimlerde oyların yüzde Karadayı ile görüşmesini Twitter’da değerlendir- özellikle iş kazası süsü verilerek örtbas edil- Osova Savaşı’nda öldürüldüğünden be- 2.9’unu (Kırcaali’de yüzde 21.6) aldıysa da Bul- di. Paylaştığı mesajda Çavuşoğlu, “Dost ve komşu meye çalışılan olayların gerçek nedenlerini, ri Balkanlar’ın kaderi hiç değişmedi. Kaos ve garistan Ulusal Meclisi’nde sandalye kazanama- Bulgaristan’ın Hak ve Özgürlükler Hareketi Genel alınmamış olan önlemleri sıralamak sizi kötü karmaşa bitmedi. En büyük acıları Balkan dı. Daha sonrasında yapılan belediye seçimlerin- Başkanı Mustafa Karadayı ve beraberindeki he- adam yapacaktır. Demek ki “olası bir felake- halkları çekti. Balkan halkları en yakın acıla- de de başkanlık kazanamadı. AKP, 2019 seçim- yetle görüştük. Türkiye ve Bulgaristan arasında ti” önlemek için bu cinayetler görmezden ge- rı 1992-1995 arasında süren Bosna Savaşı’nda lerinde de DOST Partisi’ni destekledi. O dönem dostluk köprüsü olan soydaşlarımızın her zaman linmelidir! yaşadı. Ve etnik ayrımcılığın ne kadar tehlike- DOST için hazırlanan bir propaganda videosun- yanındayız” ifadelerini kullandı. Çevre kıyımlarının bölgede yaşayanlara, ge- li olabileceğini yaşayarak gördü. da Türkiye’nin Sofya Büyükelçisi Dış politikada “komşularla sıfır sorun” politika- lecek kuşaklara ve diğer canlılara vereceği za- Balkanlar’da önemli bir ye- Süleyman Gökçe, DOST Partisi’ne sından “sıfır komşu”ya kadar varan AKP iktida- rarları önlemeye çalışırsanız kendi çocukları- re sahip olan Bulgaristan, 11 Bulgaristan’da açıkça destek verdi. Yaşanan olay- rı, yaşanan onca badireden ne kadar ders aldı bi- nızı karşınıza diker, koşullandırılmış kalaba- Temmuz’da yeniden seçime gidiyor. lardan sonra Bulgaristan Dışişleri linmez. Ancak gelinen noktada Meclis’te grubu 11 Temmuz’da lıkları üstünüze kışkırtırlar. “Olası bir felaketi 2006 yılında kurulan merkez sağ Bakanlığı’na çağrılan Gökçe “perso- bulunan partilerin HÖH konusunda aynı nokta- yapılacak olan erken önlemek için” çevre ve ekoloji duyarlılığı bir parti GERB’in (Bulgaristan’ın Avru- na non grata” yani istenmeyen adam da birleşmesi Türkiye adına umut verici bir geliş- genel seçimler için yana bırakılmalıdır! pai Kalkınması için Yurttaşlar) lide- ilan edildi ve Türkiye’ye geri döndü. me olarak görülebilir. Bunun haricinde HÖH’nin Türkiye’de yaklaşık ri Boyko Borisov (Komünist dönem AKP böylece Bulgaristan’da kendi de azınlıkçı-etnikçi bir çizgiden ziyade, temel hak Bilmenin huzursuzluğu... 120 tane sandıkta oy lideri Todor Jivkov’un yakın koru- siyaseti yaklaşımının prim yapmadı- ve özgürlükleri ortak payda olarak alan bir yer- Sorumluluk duygusu yaşamı zorlaştırır. masıydı) 2009 yılında iktidara gel- kullanılacak. Sandık ğını yaşayarak görmüş oldu. den hareketle siyaset yapması başta Bulgaristan Gerekeni yapmak için hırpalanmayı, örse- di. 170 bin soydaşımızın oyunu al- Oysa 1990 yılında kurulan DPS olmak üzere tüm Balkan coğrafyasının yüzyıllar- açılması için 25 bin dı. Fakat uygulamalarıyla Bulgaris- lenmeyi göze alır, engelleri ve güçlükleri ba- (Hak ve Özgürlükler Hareketi- dan beri özlemini duyduğu bir ana eksen olabilir. çifte vatandaşımız tan’daki azınlıklara hiçbir faydası hane olarak kullanamazsınız. “Olası bir fela- HÖH) kurulduğu günden bu yana Bulgaristan’da 11 Temmuz’da yapılacak olan dilekçe verdi. olmadı. Aksine Avrupa Konseyi’nin Bulgaristan’ın üniter yapısını sa- erken genel seçimler için Türkiye’de yaklaşık 120 keti önlemek için” sorumluluk duygusundan “faşist” dediği Karakaçanov’u sa- vundu. Sadece Türklerin değil Bul- tane sandıkta oy kullanılacak. Sandık açılması kaçınılmalıdır! vunma bakanı olarak atadı. Bir gar, Roman ve Pomak halklarının için 25 bin çifte vatandaşımız dilekçe verdi. Yak- Bilmek huzursuzluk nedenidir. Bilgi sor- Türk düşmanı olan V. Simyonov ise “nüfus” si- da sesi oldu. Bulgaristan, 11 Temmuz seçimine laşık 200 bin soydaşımızın oy kullanması bekleni- gulamayı getirir. Her türlü sorgulama dü- yasetinden sorumlu başbakan yardımcısı olarak bu defa başka bir atmosferde giriyor. yor. Oyunu Bulgaristan’da kullanmak isteyen soy- şünmeye “ve hatta” eleştirel düşünmeye yol atandı. Borisov’un belki tek azınlık mensubu olan daşlarımız için 8-11 Temmuz arasında PCR testi açar. Düşünürseniz konuşursunuz, hakları- Razgrad Valisi Günay Hüsmen ve her dönemin Umut verici adım istenmeyecek. Ve her türlü kolaylık sağlanacak. nızı kullanmaya kalkarsınız. Sonuçta hırpa- muhalifi Güner Tahir geçtiğimiz hafta Trakya’da HÖH lideri Mustafa Karadayı, Recep Tay- Özellikle son on yılda Avrupa’yla bağlarını iyi- lanır, dövülür, sövülür en sonunda bir baha- göçmen yoğunluklu şehirleri ziyaret ettiler. Fakat yip Erdoğan’ın daveti üzerine 4 Haziran’da den iyiye kuvvetlendiren Bulgaristan, böyle bir ze- neyle tutuklanırsınız. “Olası bir felaketi önle- kendi paylaşımlarından da belli olduğu üzere um- Türkiye’ye geldi. Karadayı ayrıca Türkiye’de parti minde seçime gidiyor. Demokrasi, çağdaşlık, in- mek için” eğitim ve öğrenimden, okuyup yaz- duklarını bulamadılar. liderleri ve Dışişleri Bakanı ile de bir araya geldi. san hak ve özgürlükleri konusunda daha fazla maktan bile kaçınılmalıdır! 2016 yılında AKP tarafından kurdurulan AKP, CHP, MHP ve İYİ Parti başkanlarıyla görüş- adım atacak olanların kazanacağı bir seçim tüm ve doğal olarak AKP’nin dünya görüşüne ya- melere HÖH başkan yardımcıları İlhan Küçük ve Balkan coğrafyasına iyi gelecektir. Bzm cumhuryetmz, bzm demokrasmz Son araştırmalar 72 rektörün uluslararası yayını Fener Rum Patrkhanes, 1940’lardan bu yana, hza ve stkametne Devrm Yasaları’ndan bakar. olmadığını, 70 rektörün eserlernn “çöp yayın” ABD’nn Rusya’ya karşı yürüttüğü bu mücadelenn olduğunu gösterd. dn ayağını oluşturuyor. Rusya se, Bu yasalar uygulanmıyorsa ne cumhuryet Moskova Patrkhanes’ne destek veryor. Araştırma ve yayınlarda sahteclk tavan yaptı. kalır, ne de demokras. İngltere, İspanya, İsveç, Danmarka ve Hollanda’da Sahte derglerde çıkan yayın sıralamasında Konu, Türkye’y yakından lglendrdğ halde, cumhuryetsz demokrasler var. Türkye dünya üçüncüsü. “Blmsel çürüme” ülkemzde bu konuda yeterl araştırma, yok. Var ama bze ne! 1923 Cumhuryet’n dernleşt... Bu ktap, Fener Patrkhanes’nn ortaya stemedkler çn m bu ülkelern adını geveleyp çıkışından başlayarak, son 80 yılda ABD’yle Kitap okuduğunuzu biliyoruz. Osman İnc bu ktabında, çağdaşlaşmanın, dururlar? aydınlanmanın, korumacılığın, tutumluluğun, Fener arasındak yoğun lşkler Ortodoksluğun blene ve blgye saygının, cehaletle mücadelenn Doğu Avrupa halklarının mll kmlğnde oynadığı Evet, öyle! yaşamsal öneme sahp olduğunu vurgularken, rolü ve Fener’le Moskova arasındak en büyük “Esk Türkye” ünversteler le “Yen Türkye” Bu ktap, 1923 Cumhuryet’ne karşı hazırlanan çatışmanın neden Ukrayna’da patlak ünverstelern karşılaştırıyor. fesatları, yalan tuzaklarını bozmak çn yazıldı... verdğn ortaya koymaya çalışıyor. 13,5x21 - 184 sayfa - İnceleme 13,5x21 - 376 sayfa - İnceleme 13,5x21 - 112 sayfa - İnceleme