Catalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 29 TEMMUZ 2021 PERŞEMBE 2 olaylar ve görüşler Asalak sınıfın Azgelişmişlik tuzağı ‘Küçük Amerika’sı ve sivil darbe kurmak istediği baskı reji- evgili okurlarım, esas Hasan Bögün olarak bütün darbe- mi de, farklı zamanlarda ve Bir partinin ne olup ne olmadığı, siyaseten söylediği sözlere Sler ister askeri olsun, farklı koşullarda olmakla bir- Gazeteci bakarak belirlenmez. Programının hangi sınıfları zayıflatıp ister sivil, genellikle “Az- likte bunlara bir örnek ola- hangi sınıfları güçlendirdiğine bakarak belirlenir. Esas olan gelişmiş Ülkelerde” daha rak düşünülebilir. emokrat Parti (DP) 70 yıl ön- doğrusu “Azgelişmiş De- Günümüzde, Demokra- sosyoekonomik temele ilişkin yaptıklarıdır, siyasi söylem değil. ce Türkiye’yi “Küçük Amerika” mokrasilerde” görülür. tik Rejimleri, Temel Hak ve “Yerli ve milli” AKP, 20 yıldır iktidar olmasına karşın, Dyapma, her mahallede bir milyo- Çünkü gelişmiş ülkeler- Özgürlükleri izlemek üze- ner yaratma vaadiyle iktidar olmuştu. ABD mali sermayesinin bir numaralı aracı olan dolarlaştırmaya deki gelişmiş demokrasile- re kurulmuş olan uluslarara- 70 yıl sonra Türkiye bazı bakımlardan rin halkları, seçmenleri bi- sı araştırma örgütleri, Rus- kim tavan yaptırıyor? linçlidir: ABD’ye ne kadar da benziyor! ya, Macaristan, Brezilya ve Temel Hak ve Özgürlük- Türkiye gibi ülkeleri, De- Örneğin İstanbul’u New York’a, lere ve Kuvvetler Ayrımına mokrasiyi yozlaştıran bu tür Bodrum’dan Alanya’ya kıyılarımızı Dayalı Yargı Bağımsızlığına süreçlerin içine girmiş re- Miami’ye benzettik. inançları kuvvetlidir. jimler olarak nitelenmekte, Başka bir benzerlik örneği: ABD dün- İfade ve medya özgürlükle- Türkiye’yi “Özgür olmayan yanın en borçlusu, Türkiye gelişmekte rinin yok edilmesiyle el ele gi- ülkeler” kategorisi içine koy- olan ülkelerin en borçlusu... den adaletsizlik, yolsuzluk, hır- maktadırlar. sızlık, soygun, adam kayırma HHH gibi olaylara izin vermezler... Bölüşümde eşitsizlik Türkiye’de Çok Parti- Demokrasinin sadece derinleşiyor li Rejim’e geçildikten sonra- sandıktan çıkmak olmadığı- ki darbeler tarihi son derece “Küçük Amerika” yolunda ne kadar nı, temel hak ve özgürlükle- karmaşıktır: ileri gittiğimizi en net biçimde göste- ri korumak olduğunu bilir ve Darbeler zinciri bir sivil ren veriler, bölüşüm ilişkilerini açık- onların zedelenmesine ola- darbe ile başlamış, bu ne- nak tanımazlar... layan verilerdir. Bu nedenle ABD’deki denle sivil ve askeri darbe- Seçilmiş yöneticilerin ken- servet dağılımı tablosu ile Türkiye’de- ler birbirine karışmış, aske- dilerinin efendileri değil, ki servet dağılımı tablosunu kabaca ri darbeler ise birbirine zıt hizmetkârları olduklarını bi- özellikler taşıdıklarından bir- karşılaştırdık: ABD Merkez Bankası lirler... birlerinin tersi süreçlerin (FED) verilerine dayanan Bloomberg’in Daha da önemlisi, seçil- ürünleri olmuştur. haberine göre Amerikalıların en zen- miş yöneticiler de bunları Çok Partili Rejim’in dar- bilirler ve ona göre hareket gin yüzde 1’lik kesiminin toplam mal beler tarihi, Atatürkçülerin ederler... varlığı (kişisel mal varlığı, hükmetti- kurdukları Demokratik Rejim Zaten “Gelişmiş Ülkele- ği zenginlik değil) 34.2 trilyon dolar, sayesinde iktidara gelmiş rin” “Gelişmiş Demokratik en alttaki yüzde 50’lik kesimin toplam olan Demokrat Parti’nin, Rejimleri”, bu ilkelere aykı- Demokrasinin özünü oluş- mal varlığı 2.08 trilyon dolar. Çoğun- rı hareket edilmesini önle- turan Temel Hak ve Özgür- luğu mali sermaye kodamanı olan en yen, başta bağımsız anaya- lükleri ve yargı bağımsızlı- sa mahkemesi olmak üzere, zengin 50 kişinin toplam mal varlığı, ğının güvencesi olan “Kuv- güvenceli yargı bağımsızlığı ülkenin aşağı yukarı yarısı olan 165 vetler Ayrılığını” yok eden, gibi, siyasal iktidarların güç- milyon kişininkine eşit. dır. AKP’nin Batı karşıtı siyasi tavırlar gapur tefecilerine 128 milyar dolar 28 Nisan 1960’da Resmi lerini istismar etmelerini en- Anadolu Ajansı’nın Bankacılık Dü- alması da bunun kanıtıdır. kaptırmanın başka bir örneği yoktur. Gazete’de ilan edilen “Tah- gelleyen çeşitli önlemler al- zenleme ve Denetleme Kurumu 2. AKP, DP’den beri gelen ve temsil- Bir partinin ne olup ne olmadığı, kikat Encümeni” yasası ile mışlardır. başlar. (BDDK) verilerinden derlediği bilgile- ciliğini TÜSİAD’ın yaptığı egemen sı- siyaseten söylediği sözlere bakarak be- HHH Türkiye’deki sağ partile- Tarihsel ve evrensel açı- re göre milyonerlerimizin toplam sayı- nıf çevrelerinin çıkarlarını hiçbir bi- lirlenmez. dan baktığımızda, askeri ve rin Demokratik Rejimi sadece sı, 2019 sonundan 2020 ortalarına ka- çimde temsil etmiyor hatta onların çı- Programının hangi sınıfları zayıfla- “Çoğunluk Kararı” ve “San- sivil darbelerin (kimi zaman karlarına karşıt bir konumlanma için- tıp hangi sınıfları güçlendirdiğine ba- dar 69 bin 13 kişi artarak 294 bin 454 birbirlerinin içine geçmiş dık Tercihi” olarak görmele- dedir. karak belirlenir. oldu. 2019 sonunda 1 trilyon 391 mil- olan) üç genel süreç ri ve iktidara geldikten sonra, Yukarıda aktardığımız tablo, yar 599 milyon lira olan milyonerlerin sonunda gerçekleştiğini gö- Demokrasinin asıl özü olan Yapılanlara bakmalı AKP’nin 20 yıllık iktidarı boyunca bö- toplam mevduatı, 8 ay içinde 458 mil- rüyoruz. “Temel Hak ve Özgürlükler Esas olan sosyoekonomik temele iliş- lüşüm ilişkilerinin yıldan yıla toplu- Birinci süreç, emperya- yar 500 milyon lira arttı. ile Kuvvetler Ayrılığına dayalı lizmin etkisiyle yaşanır: kin yaptıklarıdır, siyasi söylem değil. olan Yargı Bağımsızlığını” yok mun alt sınıfları aleyhine daha da bo- Soğuk Savaş döneminde AKP hangi sınıfın partisi? saymaları ülkemizdeki sivil “Yerli ve milli” AKP, 20 yıldır iktidar zulmasının önüne geçecek hiçbir şey “Gelişmiş Emperyalist Ülke- darbelerin esas nedenidir. olmasına karşın, ABD mali sermayesi- Siyaseten söylenen “yerli ve milli” yapmadığını anlatıyor. Tersine Ba- lerin” kampları içinde olan İlk askeri darbe olan 27 nin bir numaralı aracı olan dolarlaştır- kalıbı üzerinden, AKP’nin sınıfsal ana- tı mali sermayesiyle içiçe küçük bir ve emperyalistlerin ülkelerini Mayıs 1960 darbesine de maya kim tavan yaptırıyor? lizi yapılmaya çalışılıyor. Bu analiz gi- mali sermaye sınıfı (ister laik ister sömürmesine “Özgürlükçü- Demokrat Parti’nin bu “Tah- Nasıl oldu da varlığı emperyalist ma- rişimi, bizlere şunları vaaz etme ama- muhafazakâr) AKP iktidarında her lük, Demokrasi ve Milliyetçi- kikat Encümeni Darbesi” se- li sermayenin operasyonlarından pay cını taşıyor: yıl biraz daha semirdi. İşbirlikçi ma- lik” adına karşı çıkan bep olmuştur. iktidarlara karşı yapılanlar kapmaya bağlı olan işbirlikçi mali ser- 1. AKP, FETÖ ve Batıcı liberal çev- li sermaye sınıfı AKP döneminde o ka- “Tahkikat Encümeni Dar- böyledir. maye bu kadar güçlendi? İktidarda relerle ittifak yapmasının amili olan dar güçlendi ki ülkemiz artık Cayman besi” yukarıda açıkladığım Şili de Allende’ye kar- üçüncü süreçle ortaya çıkan başka bir parti mi var? Halk, böylesi Abdullah Gül-Ali Babacan-Ahmet Adaları, Malta, Singapur gibi karapara şı Pinochet, İran’da darbeler grubunda düşünü- “eşyanın tabiatına aykırı” tezleri yuta- Davutoğlu’nu içinden atarak yalnız si- aklanan bir yer olarak anılıyor. Para- Musaddık’a karşı CIA des- lebilir. cak kadar saf sanılıyor olmalı! yasi bakımdan değil dayandığı sınıfsal nın karası akı, Hıristiyanı, Müslümanı tekli Şah darbeleri böyledir. Buna karşılık yapılan “27 Kapitalizmin ateşli savunucuların- ilişkiler bakımından da arındı. Hâlâ olmaz felsefesinin getirdiği yer burası. İkinci süreç, ülkeyi sö- Mayıs Darbesi” ikinci grup dan Thorstein Bunde Veblen, 1900’le- müren, temel hak ve öz- içinde Batı ile yüksek derecede ilişki- İşbirlikçi mali sermaye ülkemizin süreçlerle ilişkilendirilebilir. gürlükleri yok eden, emper- rin başında mali sermaye sınıfına ka- ler kuran kimi kesimler bulunsa da emperyalist mali sermaye tarafından 27 Mayıs Darbesi’nden yalistlerle işbirliği halinde- pitalizme zarar veren “asalak” sınıf de- bunlar kısmidir. Egemen olan kesim talan edilmesini de olağanüstü hızlan- sonra, onun zıddı olan, ona ki iktidarlara karşı yapılanlar mişti. Ne kadar da doğru söylemiş! ise “yerli ve milli” Anadolu aslanları- dırdı. Dünya tarihinde Londra ve Sin- karşı yapılan 12 Mart 1971 ve bağlamında görülür. 1980 Askeri darbeleri ise bi- Tarihsel olarak Mısır’da rinci süreç altında açıklama- Kral Faruk’a karşı Necip- ya çalıştığım gruba girenler Bodrum’un mavi bayraklı Bitez koyunda doğa ile iç içe, Nasır darbesi, Küba’da olarak düşünülebilir. denize sıfır, kendine ait büyük plajı, otel bahçesinde geniş alanları Batista’ya karşı Cast- Bütün bu gruplamalar ve ro darbesi, Sudan’da El ve alternatif restoranları ile tatil severlerin buluşma noktası. verdiğim örnekler son derece Beşir’e ve Mısırda Mursi’ye kaba ve kalın çizgilerle yapı- karşı yapılanlar, her ne ka- lan bir sınıflama denemesidir. dar farklı siyasal ve toplum- Toplumsal yapılar, dünya sal koşullarda ve değişik koşulları ve zaman dilimleri ideolojilerle gerçekleştiril- birbirlerinden çok farklıdır. O mişlerse de bu grup içinde nedenle bu örnekler ve grup- görülebilirler. lamalar çok tartışmalıdır. Üçüncü süreç yoğun ola- Bu denemenin belki de en rak, Demokratik Rejimin ye- önemli özelliği, bütün sivil ya terli güvencelere sahip ol- da askeri darbelerin aynı ol- mamasından yararlanarak madığı, iktidardaki siville- sandıktan çıktıktan sonra, rin de darbe yaptığı ve askeri Temel Hak ve Özgürlükle- darbelerin birbirinin zıddı ola- ri sınırlayıp kısıtlayarak De- bileceği gerçeği üzerine ku- mokratik Rejimi sonlandıran rulu olmasıdır. sivil darbelerde görülür. HHH En klasik örneği, Darbeleri önlemenin tek Almanya’da, Hitler’in Birin- ci Dünya Savaşı yenilgisin- yolu, ülkeyi ve Demokratik den kaynaklanan bunalımı Rejimi, “Azgelişmişlik Tu- istismar ederek yaptığı sivil zağından” kurtarmaktan darbedir. Mısır’da Mursi’nin geçer! Fuarlarda bulusalım! , Besiktas Belediyesi Edebiyat, Kitap ve Plak Festivali 28 Temmuz-15 Ağustos 2021 11.00-23.00 / Barbaros Meydanı