Catalog

2 TEMMUZ 2021 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.6750 10.2900 12.0040 18.35 1372.78 3346.65 496.15 0.005 kuruş 1 kuruş 2 kuruş Sabit 16.44 puan 32.93 lira 5.05 lira Küresel sendikalara göre Covid-19, işçi haklarına yönelik bir salgına dönüştü SUIISTIMAL SALGINI Kutsal aile mi? üyük Fransız düşünürü ve matema- luslararası Sendikalar Konfe- row, baskıcı hükümetler ve kötü ni- Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun yaptığı endek- tikçisi Blaise Pascal, insanı en iyi ta- derasyonu (ITUC) her yıl dün- yetli şirketler tarafından yok edilen se göre Türkiye, işçi hakları açısından en kötü 10 ülke ara- Bnımlayanlardan biri: “İnsan nasıl bir Uya ülkelerinin işçi hakları açı- toplumsal güvenin tekrar tesis edile- kâbus, ne kadar değişik ve yeni, ne kadar sında. Salgında işçilerin ekonomileri ayakta tuttuğu belirti- sından değerlendirdiği Küresel Hak- bileceğine de dikkat çekti. canavar, ne karmaşık, çelişki ve mucize do- lar Endeksi raporunu açıkladı. Co- lerek “Şimdi hükümetler işçileri korumazsa, ekonomi kadar Raporda dikkat çeken noktalar özet- lu. Her şeyini bir tartın: Bir solucan ama vid salgınının tüm ülkelerde işçi hak- le şöyle: gerçeğin de hazinesi, yanlışlık ve kuşkuların demokrasiler de korunamaz” denildi. larına yönelik bir salgına dönüştü- 4 Belçika, El Salvador, Haiti, Ka- lağımı, evrenin şerefi ve pisliği.” ğü belirtilen rapora gö- nada, Macaristan, Malezya, Ürdün, Yüzyıllar birbirini kovalıyor ve bu gerçek Belarus, Brezilya, Filipinler, Hondu- lumları ve hayatları mahvetti. Hükü- değişmiyor. İyi ile kötünün sonsuz savaşı... re aralarında Türkiye’nin Myanmar ve Slovakya’da işçi hakları ras, Mısır, Kolombiya, Myanmar, Tür- metler ve işverenler pandemiyi suiis- Savaşın terazisi ise ADALET. Hukuk de olduğu 10 ülke bu sü- geçen yıla göre kötüleşti. Bolivya, Bos- kiye ve Zimbabve oldu. Rapora göre timal ederek işyerinde virüs bulaşma- yayından çıktığında, hakkını aramada in- reci fütursuzca kullan- na-Hersek, Yunanistan, Meksika, Ma- 2021 yılında grev hakkı, sendika kur- sıyla ilgili bilgileri teşhir eden işçile- sanın adalete olan güveni sarsıldığında; dı. ITUC Genel Sekrete- kedonya, Panama, Sudan ve Togo’da ma veya sendikaya üye olma hakkı, ri işten attılar, toplusözleşme hakkını OLCAY insanlığın onurunu, adil düzeni korumak ri Sharan Burrow, hükü- ise işçi hakları iyileşti. sendikal etkinlikler, temel hak ve öz- ihlal ettiler, işçiler üzerinde denetim BÜYÜKTAŞ için konulan yasaların “sözde” kaldığı, uy- metlere ciddi uyarıda bu- 4 Sendikal faaliyetlerin engel- gürlükler, ifade özgürlüğü ve toplantı ve gözetimi artırdılar, kişisel gizliliği gulamada hukukun sadece gücü elinde lunarak, “İşçiler küresel pandemi sı- hakkı dünya genelinde ihlal edildi. yok saydılar, ifade ve örgütlenme öz- lendiği ülke sayısı 2020’de 89’iken tutana ve onun ideolojilerine hizmet etti- rasında ön cephede savaştılar ve top- gürlüğünü sınırlandırdılar.” 2021’de 109’a yükseldi. Pek çok ülke- ği ortaya çıktığında çözülme de başlar... DİSK’e baskılar raporda lumları ayakta tuttular. Eğer hükü- Raporda, Türkiye’nin Covid-19’un de bağımsız sendikalar devlet baskısı- O çözülme durdurulamadığında çürüme- ye gelir sıra; kurumların tek tek çürümesi- metler, işçilerin güvenliklerini sağla- DİSK Genel Başkanı Arzu Çerke- sendika üyelerine ayrımcılıkta ba- na maruz kaldı. ne, yozlaşmasına.. yamazsa işçiler de ekonomileri koru- zoğlu ve DİSK Genel Sekreteri Adnan hane olarak kullanıldığının, sendika 4 İşçi haklarının en iyi olduğu ül- İşte Türkiye bugün bu çürümenin so- yamaz. Ekonomilerimize ve demokra- Serdaroğlu’nun gözaltına alınması, üyelerinin ücretsiz izne zorlandığının keler Danimarka, Finlandiya, İzlanda, nucu oluşan pis kokuların, lağımın içinde. silerimize yönelik tehditler hükümet- grev yasakları ve sendikal faaliyetlere altı çizildi. Hollanda, Norveç ve Uruguay oldu. Tam dibinde... lerin görmezden gelemeyeceği kadar yönelik engellemeler raporda yer aldı. Yeni bir toplumsal sözleşmenin an- 4 Ülkelerin yüzde 79’unda top- Elmalı Davası bir şamar gibi patla- büyük bir tehdittir” dedi. Burrow, rapora ilişkin şu değerlen- cak istihdam, sosyal haklar, sosyal ko- lu sözleşme hakkı ihlal edildi. Yüzde dı Türkiye’nin suratının ortasına... 7 ve 10 Rapora göre 2021’de işçi hakları dirmeyi yaptı: ruma, eşitlik ve kapsayıcılık temelin- 74’ünde işçilerin sendika kurma veya yaşlarındaki iki çocuğun uğradıkları cin- açısından en kötü 10 ülke Bangladeş, “COVID-19 salgını istihdamı, top- de inşa edilebileceğini belirten Bur- sendikaya üye olma hakkı gasp edildi. sel istismarı çizerek anlattıkları, buna rağ- men, istismarda bulunduğu söylenen an- ne ve üvey babanın adli kontrolle serbest bırakıldığı dava... Tek mi? Çocuk istismarı bu ülkenin Elektrik ve doğalgaza gelen gece yarısı zammı üreticiyi de tüketiciyi de ayağa kaldırdı acı gerçeği... Elmalı’nın yankıları sürer- ken Konya Seydişehir’de benzeri yaşan- dı. Kızı ve oğluna yıllar boyu cinsel istis- marda bulunan bir baba istinaf mahkeme- sinin kararı ile serbest bırakıldı. Bir diğe- ri Çanakkale’de ortaya çıktı. 10 yaşında- ki ikiz kardeşlerin günlüğü, istismarı orta- ‘Zamlar geri alınsın’ çağrısı ya koydu. Üvey baba, üvey ağabey, anne ve bir kişi hakkında dava açıldı. Tek tutuk- karşılanmazsa dava açacağız. Daha ön- lu sanık olan üvey baba ilk duruşmada tah- ALI CAN POLAT liye edildi. ce böyle davalarımız vardı sonuç da al- Putlaştırılan “kutsal aile” kalkanının için- lektrik ve doğalgaza gelen yüksek dık. Ancak son yıllarda her ay bir sü- de yaşananlardan sadece 2’si... Daha yüz- Ezamlar iş dünyası ve tüketicide ha- rü zam geldiği için yetişemiyoruz. Bir lercesi, binlercesi var. Evlerde, kapalı per- yal kırıklığı yarattı. İş dünyası tem- zamma tepki verirken dakikalar içinde delerin arkasında, yürek çarpıntısı ile bek- silcileri “Zamlar gözden geçirilsin” ikincisi geliyor. İntiharların olduğu bir leyen minik bedenler... derken, Tüketici Koruma Derneği ise ülkede halk destek beklerken zamlar Bu gerçekler bilinirken 4. yargı paketin- zamlara karşı hukuki yollara başvura- halkı tüketiyor” dedi. de, katalog suçlardan da olan “çocuğun caklarını açıkladı. cinsel istismarı suçu”nda “somut” delillerin Bu zamların Türkiye’nin küresel re- Ümidimiz kırıldı belirlenmesi isteniyor, dolaylı yoldan da fa- kabet gücünü zayıflatacağını belirten Çiftçinin yıllardır elektrik faturala- iller aklanıyor. Sakarya Akyazı’da 12 yaşın- Türk Girişim ve İş Dünyası Konfede- da bir kız çocuğuna cinsel istismarda bulu- rından şikâyetçi olduğunu hatır- nan bir tarikat lideri tam da bu yargı pake- rasyonu (TÜRKONFED), latan Türkiye Ziraatçılar tine sığınıp beraatını isteyebiliyor. pandeminin etkisi ile za- Derneği Başkanı Hüseyin ART ARDA ZAM ten ekonomik zorluklar Demirtaş da destek bek- İstanbul Sözleşmesi yaşayan işletmelerin, Doğalgazda konut lerken bu zamlarla kar- 1 Temmuz Türkiye için bir başka utanç enerji maliyetlerine ya- abone grubu tarifesine şılaştıklarını belirte- günü. İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılığı pılan zamları kaldıra- rek “Biz bu konuda yüzde 12, sanayi abone gru- dün itibarıyla tescillendi. İstanbul Sözleş- mayacağını belirtti. bir iyileştirme talep bu tarifesine yüzde 20 zam mesi sadece kadınlarla ve çocuklarla ilgili Açıklamada şu bilgi- ederken bir de üstü- geldi. Elektriğe “maliyet ar- değil. Bir ülkenin kendi geleceğinin de tes- ler verildi: ne böyle bir zam gel- tışları” nedeniyle tüm abone cili aynı zamanda. “İstanbul Sözleşmesi’ni mesi çiftçiyi perişan feshetmek” aynı zamanda “demokrasiyi grupları için yüzde 15 zam yapıl- Yatırım etti. Hele ki kuraklık- yok saymak, kadınlara karşı şiddete, bu in- dı. LPG’nin fiyatı 60 kuruş ar- san hakları ihlaline göz yummak” demek. iştahı durur la savaştığımız böyle- tarken pompaya yansıyacak Şunu net görelim: “Kutsal aile” kalkanı al- sine kritik bir dönem- “İşletmelerimizin miktar 39 kuruş. Üniversi- tında yaşananlar, kadına ve çocuğa istis- de çiftçi kuyulardan su ayakta kalabilmek için telerde öğrenci harçları mar, şiddet ve bunun iktidar eliyle “ses- çekerken faturaları ka- can suyuna ihtiyaç duy- da yüzde 10 siz kalarak” meşrulaştırılması ile bugün bardıkça kabaracak. Artık duğu, kısa vadeli değil sür- Türkiye’nin her noktasını saran yolsuzluk- zamlandı. kuyulardaki su da dibe çök- dürülebilir desteklerin bek- ların, siyaset-mafya-iş dünyası arasında- tü. Elektrik şu anda çiftçinin lendiği bu süreçte yapılan zam- ki ilişkilerin; yozlaşıların, talanın, su yüzü- ‘ZAMLAR DOMİNO ETKİSİ YARATACAK’ en büyük maliyet kalemidir. Yalnız- lar, sanayicilerimizin ve KOBİ’lerimi- ne çıksa bile örtbas edilmesi arasında hiç ca çiftçi değil hayvan yetiştiricisi de et- zin maliyetlerini ciddi ölçüde artıracak- fark yok. anlış politikalarla vatandaşla- vatandaşa ‘söke söke’ zam yapma- kilenecek bu zamdan. Bayramda bütün Başta da dediğimiz gibi... İnsan... Evre- tır. Bu durum da üretim ve yatırım iş- Yrı yoksullaştıran iktidarın, işten ya devam ediyor. Vatandaşımızın nin şerefi ve pisliği... fiyatlara yansıyacak” dedi. tahının kapanacağı, cari açık ve enflas- çıkarma yasağının bittiği gün ener- temel giderlerinden olan enerji fatu- Sustukça, sessiz kaldıkça pislik daha da Esnaf daha yeni tezgâh açmışken yonun olumsuz etkileneceği bir süre- ji faturalarına fahiş oranda zam yap- ralarına her ay zam yapılması en ha- bulaşıyor... zamların büyük hayal kırıklığı ya- cin başlangıcı olacaktır. Tüm zorluklara mayı tercih ettiğini belirten CHP Ge- fif tanımıyla vicdansızlıktır. Emek- şattığını belirten Türkiye Esnaf ve rağmen işleyen makineleri, tüten sana- nel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın lilerimiz, memurlarımız bu ay zam Sanaatkârları Konfederasyonu Başkanı yi bacalarını durma noktasına getirebi- ise “Son zamlarla birlikte yılbaşın- alacaklardı. Zam daha ceplerine gir- Bendevi Palandöken “Esnafın en önem- lecek, turizm sektörünü derinden etki- dan bu yana elektriğe 2 kez, do- meden kat ve kat fazlası ceplerin- li gider kalemi elektrik ve doğalgazdır. leyecek bu zam kararlarının gözden ge- ğalgaza 7 kez, akaryakıta ise pom- den çıkacak. Enerji zamları domino Bütün ümidimizi kırıldı. Beklenmedik çirilmesi gerektiğine inanıyoruz.” pa fiyatına yansıyacak şekilde 2 kez etkisi yaratarak enflasyonu daha da bir zamanda gelen bu zamlar enflasyo- Zamların geri çekilmesini talep eden zam yapıldı. Enerji faturaları son 6 artıracak” diye konuştu. nu artırır. İnşallah bu karardan vazge- Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Sek- ayda tam 11 kez zamlandı. İktidar l ANKARA/Cumhuriyet çerler” diye konuştu. reteri Av. Onur Cingil, “Bu talebimiz TOPLUSÖZLEŞME TAMAM TÜKETİME ‘Yerli milyoner’ ilk MİNİ FREN İzmir’de işçiyi 5 ayda 40 bin kişi arttı Cumhuriyet ankacılık Düzenleme ve Denetleme sevindiren imza BKurumu, birçok sektörde taksitli alış- veriş düzenlemesine gitti. Yapılan dü- zmir Büyükşehir Belediye- DDK’nin aylık veri bülteni- göre, toplam yerli mudi sayısı 4 Ekonomi’ye ödül zenlemeye göre; basılı ve külçe halinde İsi şirketi İZENERJİ ile Bü- Bne göre, mayıs sonu itibarıyla milyon 670 bin 328 artışla 124 olmayan kuyumla ilgili harcamalarda altı konomi Gazetecileri Derneği 13. Ekono- yükşehir Belediyesi’nde örgüt- bankalarda 1 milyon liranın üze- milyon 790 bin 216’ya yükselir- ay olan taksit sayısının üç aya indirilme- Emi Basını Başarı Ödülleri sahiplerini buldu. lü Devrimci İşçi Sendikaları rinde toplam mevduatı olan yurti- ken, bunların toplam mevduatı da sine karar verildi. Bunun yanı sıra mo- Cumhuriyet gazetesi eski muhabiri Gamze Bal, Konfederasyonu’na (DİSK) bağ- çi yerleşik (yerli) mudi sayısı 319 yüzde 9.7 artışla 3 trilyon 562 mil- bilya ve elektrikli eşya alımlarında 12 ay “Tarım 65 Yaşa Takıldı” başlıklı haberi ile Bü- lı Genel-İş arasındaki toplu iş bin 815’e ulaştı. Bu sayı Aralık yar liraya ulaştı. Yine bu kapsam- olan taksit sayısı ise 9 aya indirildi ve 5 lent Yardımcı Özel Ödülü’ne layık görüldü. EGD sözleşmesi, Kültürpark’ta dü- 2020 sonuna göre 40 bin 21 mudi da TL mevduatı yüzde 8.4 artışla 1 bin Türk Lirası’na kadar olan televizyon Başkanı Celal Toprak’ın ev sahipliğindeki ödül zenlenen törenle imzalandı. 10 arttı. Bu mudilerin toplam mev- trilyon 628 milyar lira, döviz tev- alımlarında 9 ay olarak belirlenmesine, törenine Türkiye Belediyeler Birliği Başkanı Fat- bin işçiyi kapsayan ve maaş- duatı da yine aynı dönemde yüz- diat hesapları yüzde 11.5 artışla 1 5 bin TL üzerinde olan televizyon alımla- ma Şahin, TİM Başkanı İsmail Gülle ve İTO Baş- lara yüzde 26 ile 30 arasında de 11.1 artarak 2 trilyon 46 mil- trilyon 627 milyar lira ve kıymet rında 4 ay olarak uygulanmasına devam kan Yardımcısı İsrafil Kuralay da katıldı. zam öngören toplu iş sözleşme- yar liraya yükseldi. maden depo hesapları yüzde 7.4 edilmesine karar verildi. sine göre sosyal yardımlarda artışla 307.2 milyar lira oldu. yüzde 10 ile yüzde 61’e varan ‘Yabancı’ da çok Öte yandan Aralık 2020’de 28 Mobilyacılar tepkili İbre büyümeye döndü oranlarda artışlar yapıldı. Bu kapsamda yerli milyonerlerin bin 484 olan yurtdışında yerleşik Pandeminin yaralarını düğün sezo- İzmir Büyükşehir Belediye mevduatı TL bazında yüzde 2.2 (yabancı) milyoner sayısı Ma- nunda sarmayı hedeflediklerini söyleyen stanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI Başkanı Tunç Soyer,“Bu söz- artarak 831.6 milyar lira, yıs 2021 sonunda 34 bin Mobilya Sanayicileri Derneği Başkanı İ(Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin leşme, ortak başarımızdır. Bir- döviz tevdiat hesapları 657’ye, bunların top- Mustafa Balcı, “Bu kararı kınıyoruz. Hali- haziran sonuçlarına göre sanayide ibre büyü- leşe birleşe toplu iş sözleşme- yüzde 17.8 artarak 1 lam mevduatı da hazırda Aralık 2020’de 18 aydan 12 aya meye döndü. Mayısta 49,3 olarak gerçekleşen sini yaptık. Ama asıl birleşe düşürülen mobilya alışveriş taksitlendir- trilyon 146 milyar 117.2 milyar lira- PMI, haziranda 51,3 olarak gerçekleşti. Kısıt- birleşe mücadele şimdi başlı- me kararının ardından sektörümüze bir lira oldu. dan 142.7 milyar lamaların gevşetilmesi imalat sektörünün ikin- yor” diye konuştu. çelme daha takılmış oldu” diye konuştu. Yine mayıs so- liraya yükseldi. ci çeyrek sonunda büyüme bölgesine geri dön- l Ekonomi Servisi l Ekonomi Servisi nu itibarıyla l Ekonomi mesinde etkili oldu. Hem üretim hem de yeni Aralık 2020’ye Servisi siparişler artış gösterdi. l Ekonomi Servisi