Catalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 2 HAZİRAN 2021 ÇARŞAMBA11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.500 10.3850 12.0220 18.86 1.432 3506.73 519.06 2 kuruş 4 kuruş 5 kuruş 0.08 puan 12 puan 4.89 lira 36 kuruş Prof. Dr. Korkut Boratav Türkiye ekonomisinin baz etkisi ile yüzde 7 büyüdüğünü söyledi Gerçekte büyüme yok Aranan kişilik lkenin ağırlaşan sorunlarını çözüm Ekonominin büyüme değil, daralma yaşadığını belirten için lider, yönetici, devlet adamı, Korkut Boratav, “Ücretler düşüyor. İşsizlik geniş anlamıyla MADEM BÜYÜDÜK Üpolitikacı, bürokrat, savcı, yargıç artıyor. Peki, tüketim artışı nasıl mümkün oldu?” dedi. hemen her alanda gerekli niteliklere sa- hip bireyler aranıyor. Toplumsal sorun- CEBİMİZE YANSISIN! ktisatçı Prof. Dr. Korkut Bora- ğine gelindiğinde ise 434 milyar ları yaratan da çözecek olan da insan- dır; olayların odağında insan vardır. tav, 2020’nin son çeyreği ile liraya düşüyor” yorumunu ya- Ülkede 11 Mart 1971 askeri hare- ğünde ilk 6 ay için yüzde 20 zam talep- İkarşılaştırıldığında ekonomi- pan Boratav, şunları söyledi: MUSTAFA ÇAKIR lerinin normal olduğunu söyledi. Ağar, ketiyle kısmi tasfiye yaşandı. 12 Ey- nin daralma içerisinde olduğuna 4 2020’nin ilk çeyreği yani lül 1980 darbesiyle de Büyük Ortadoğu ürk-İş ile Hak-İş’in kamu sözleşmele- sözleşmenin yaklaşık 3 milyona yakın dikkat çekti. Ücretlerin milli ge- 12 ay öncesi ile karşılaştırıldı- MUSTAFA Projesi çerçevesinde, ülkede yeniden Tri için teklifini sunmasının ardından insanı etkileyeceğini, haziran sonuna lir içindeki payının da hızla düş- ğında yüzde 7 artış var. Ancak ÇAKIR yapılandırma süreci başlatıldı. Cumhuri- gözler hükümete çevrildi. Türk-İş Genel kadar protokolü imzalamak istediklerini tüğüne işaret eden Boratav, “Üc- Ekim-Aralık 2020 ile karşılaştır- yet karşıtlarına iktidar yolu açılırken, ter- Mali Sekreteri Ramazan Ağar, emekçi- belirterek “Yıllardır söylüyorum. İşçiye retlerin payı bu kadar büyük bir düş- ma yapıldığında ise yüzde 15 düşme sine seleksiyon, ayrımla iyilerin dışlan- ye alın terinin karşılığının verilmesini is- verilen para 15 gün içerisinde piyasaya me sağlamışsa tüketim artışı nasıl görülüyor. Hesaplama ile ilgili sistem- ması hızlandırılarak, siyasette, bürokra- teyerek işçiye verilecek paranın yine pi- geri dönüyor. Macera için ücret istemi- mümkün oldu” sorusunu da yöneltti. deki bozukluklar bir yana ekonomi- side, akademik yaşamda hatta özel giri- yasaya döneceğine dikkat çekti. Ağar, yoruz. Bütün ürünlere zam geldi. Yüzde Yılın ilk çeyreği için açıklanan nin şu anda gerileme içerisinde oldu- şimcilikte kalite, düzey düşürülerek so- iktidarların işçinin yanında olmadığına 7 büyüme demek Türkiye’nin flaş olma- yüzde 7’lik büyümeyi değerlendi- ğunu görüyoruz. runlar ağırlaştırıldı. da dikket çekerek “Bir gün olsun işçinin sı demek. Bunu da neye göre belirledi- ren Prof. Dr. Korkut Boratav, önce- 4 Yüzde 15’lik bu büyük küçülme Çözüm için girişimde bulunulurken, fa- yanında olunsun” dedi. ler anlamış değilim... Türkiye’de geçmiş likle bakılması gereken rakamla- ekonominin daralma içinde olduğunu aliyet başlatılırken, öncelikle yapılma- Türk-İş adına görüşmeleri yürüten Ge- yıllarda, 1980 öncesinde 6-6.5 büyüme sı gereken, gerekli niteliklere sahip ki- rın 2020’nin son çeyre- gösteriyor. Bu, ilk 3 ay da Naci Ağbal’ın nel Mali Sekreter Ramazan Ağar, yıllık olunca milletin cebine yansıyordu. Şim- şi veya kişileri bulup göreve getirmek- ği ile 2021’in ilk çey- Merkez Bankası başkanı olduğu dö- enflasyon yüzde 30 olarak düşünüldü- di hiç yansımıyor.” l ANKARA tir. Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çı- reğindeki gerçekleş- nemdir. Bütün kredi musluklarının kı- kışının ertesinde kolordu komutanlarına meler olduğuna dik- sıldığı, yüksek faizlerin etkilediği, kre- gönderdiği yazıda, milletin esaretten kur- kat çekti. “2020’nin di faizlerinin yükseldiği bir dönem. rilirken dikkat çeken bir diğer konu- gunluk devam ediyor. Ücretlerin payı tuluşunun, egemenliğinin, bağımsızlığı- son çeyreğinde nun da ücretlerin milli gelir içerisinde- bu kadar büyük bir düşme sağlamışsa nın, azimkâr, onurlu, namuslu, vatanper- Baz etkisi ile büyüme milli gelir ha- ki payı olduğuna işaret etti. Ücretlerin tüketim artışı nasıl mümkün oldu? ver ellerle gerçekleşeceğini vurgulamış- cim endeksi- Bu yılın ikinci çeyreğinde baz etki- milli gelir içerisindeki payının yüzde 4 Toplam ücretlerin milli gelirdeki tır. Onur, azimkârlık, namus, vatanper- ne göre 513 sinden kaynaklı önemli bir büyüme gö- 31’den yüzde 29’a indiğini dile getiren payının düşmesi, enflasyonun işçi sı- verlik kurtuluş için kişilerde aranan nite- milyar lira. rüleceğine işaret eden Boratav, ondan Boratav, şunları söyledi: nıfına, ücretlere daha ağır yansıdığı- likler olmuş; ülke, tüm iç ve dış engelle- 2021’nin sonrasının belirsiz olduğunu söyledi. 4 Ücretler düşüyor. İşsizlik geniş nı dikkate alırsak milli gelirdeki artışı re, kösteklere karşı Mustafa Kemal Paşa ilk çeyre- Boratav, büyüme verileri değerlendi- anlamıyla artıyor. İstihdamdaki dur- besleyen bir kalem değil. l ANKARA liderliğinde, gerekli erdem ve artamlara Korkut Boratav sahip vatanperverlerin özverisiyle, müca- dele gücüyle başarıya ulaşmıştır. Kişilik aranır, karakter belirlenirken li- İTO VERİLERİNE GÖRE der, yönetici, patron kavramları arasın- da ayrım yapmak gerekir. İstanbul’da yıllık Lider, toplumun tam açıklığa kavuş- mamış olsa da ortak dilek, istek, bek- artış yüzde 15.78 lentileri ve düşüncelerini, ulaşılacak amaçlar olarak ortaya koyarak gerçek- stanbul’da mayısta bir önceki aya leştirmeye önderlik eder. İnandırma, ik- İkıyasla perakende fiyatlar yüz- na, etkileme yetenekleriyle, bireyleri po- de 1.67, toptan fiyatlar yüzde 2.27 tansiyel güçleriyle amaçları gerçekleştir- arttı. İstanbul Ticaret Odası’nın me doğrultusunda güdülüyerek, motive (İTO) verilerine göre mayıs ayın- ederek, örgütleyerek harekete geçirir. da geçen yılın aynı ayına göre pera- Lider, davranışlarıyla örnek, model ola- kende fiyatlar yüzde 15.78, toptan rak, bireylerin gönüllü harekete katılma- İşletmeciler, “Kapalı alanda fiyatlar ise yüzde 19.03 arttı. Mayıs larını sağlar. Lider, amaca ulaşmada en- aynı masaya 2 kişi, açık ayında giyim harcamalarında yüzde gellerle karşılaştığında, vazgeçmez, yön alanda 3 kişi oturacak. Aynı 7.49, ev eşyaları harcamalarında değiştirmez, cesaretle, kararlılıkla, azim- aileden insanları nasıl ayrı yüzde 4.81, ulaştırma ve haberleş- le engelleri kaldırmaya odaklanır. Lider, masalara alacağız?” diye me harcamalarında yüzde 2.4, gı- karakteriyle, yetenekleriyle, davranışla- soruyor. dada yüzde 1.37 artış gerçekleşti. rıyla toplumu etkileyerek, motive ede- Kültür eğitim ve eğlence harcama- rek, yol gösterir, yönlendirir. larında yüzde 0.43 azalma yaşanır- Yönetici, toplu bir çalışmayı idare et- Yeme içme sektörü saat 21.00 sınırlaması ile pazar günü kapalı olmaya tepkili ken diğer harcamalar grubunda de- mekle, çekip çevirmekle sorumludur. ğişim olmadı. l Ekonomi Servisi Yöneticiden, amaç, amaç öncelikleri belirleme, planlama, politika seçme, ör- gütleme, uygulama, kontrol etme işlev- KONUTTA YÜZDE 1 lerini yerine getirmesi beklenir. Dene- yim, bilgi, nesnel davranış, etik değer- KARARLAR AKILDIŞI Doğalgaza yine lere uyum, dürüstlük gibi niteliklere sa- hip olması aranır. Yönetici, toplumu ge- zam yapıldı ALI CAN POLAT lı mekânlar da açıldı ama büyük be- mayacağız. Bizimle hiçbir şekilde ko- nel amaçlara ulaşmak için harekete ge- lirsizliklerle açıldı. ‘Kapalı alanda ay- nuşmuyorlar. Açık alanda 3, kapalı çiren, köklü değişimleri gerçekleştiren oğalgazda konut ve sanayi abo- algında en büyük darbeyi yiyen nı masaya 2 kişi, açık alanlarda 3 ki- alanda 2 kişi kararının mantığı nedir? önder değildir. Dne grupları için haziranda ge- Syeme içme sektörü açıklanan ka- şi oturacak’ deniliyor. Yani aynı aile- Taksiye binseniz küçük arabada 5 ki- Patron, sahiplenen, özel, kişisel çıka- çerli olacak fiyat tarifelerinde yüz- demeli normalleşme kararlarından den insanları nasıl ayrı masalara ala- şi gelebilirsiniz ya da toplu taşımada rını kollayan, bedel, ödün, ivaz karşılığı de bir, elektrik üretim santralları- memnun olmadı. Bilim Kurulu’nun bağımlı kişilerden hizmet, katkı bekleyen cağız?” diye konuştu. iç içe gelebilirsiniz. Otelde aynı odada nın tarifesinde ise yüzde 5 artışa işverendir. Patron, karar verme, emret- kendilerine danışmadan aldığı karar- kalabiliyorsunuz ama restoranda aynı gidildi. Boru Hatları ile Petrol Ta- me yetkisine sahip olarak emir, talimatla ların sektörü zora soktuğunu söyle- Bilim Kurulu’na tepki masaya oturamayacaksınız.” şıma AŞ’nin (BOTAŞ konut tüketi- yönetir, isteklerini kabule zorlar. Bağımlı yen işletme sahipleri, “Saat 21.00’de Turizm Restoran Yatırımcıları ve cileri için gaz dağıtım şirketlerine olanlar ancak patronun izin verdiği ölçü- kapanmak demek akşam servisinin KÇÖ uzatılsın Gastronomi İşletmeleri Derneği (TUR- uyguladığı satış fiyatı, bin metre- de görüş bildirerek karar alma sürecine olmaması demek. Yani akıldışı bir YİD) Başkanı Kaya Demirer ise saat Mekânların 24.00’e kadar hizmet küp doğalgaz için 1328 lira 65 ku- katılabilir. Patron, etkileyici nitelikleriy- yaklaşım” dedi. sınırlamasına tepki göstererek şunla- verebilmesi ve pazar günleri de açıl- ruş, sanayi aboneleri için 1486 lira le değil, emrederek, ödün vererek gerek- Sektörün önemli zincir işletmelerin- rı söyledi: ması talebini dile getiren Tüm Resto- 12 kuruş olarak belirlendi. Elektrik li gördüğünde de cezalandırarak yöner- den BigChefs’in kurucusu Gamze Ciz- “Karar verilirken Bilim Kurulu’nun ranlar ve Turizmciler Derneği Başkanı üretim santralları bin metreküp do- gelerle örgütü yönetir. Patronla bağım- reli, “Bu karar bizi çok şaşırttı. Ak- ğalgaz yüzde 5 artışla 1713 lira 25 aşı konusunda ikna olmadığı söyle- Ramazan Bingöl ise “Boşta duran mil- lı olanlar arasında çıkar ilişkisi, çıkar da- şam yemek saatleri zaten 20.00’den kuruş oldu. l Ekonomi Servisi niyor. Bu kurul işin ekonomik boyu- yonlarca insan işbaşı yaptı. Bizimle yanışması vardır. Patron, kişisel çıkarını sonra başlar. Restoranlar için çok bü- tunu anlamıyor, ‘Benim görevim in- beraber bize mal ve hizmet üretenler gözetirken, buyruklarına uyum beklerken yük sıkıntı olacak. Ayrıca cumartesi san sağlığı’ diyor, anlıyoruz. Ama açık de var hepimiz için sevindirici bir ha- bedelini de ödemek zorundadır. EŞİK DEĞERİN ALTINDA açıkken pazar günü neden kapalı ol- Ülkemizin siyasal yapısı, aslında pat- alanlarda yemek yemenin bulaşa eti- ber. Bunun yanında bir de aşılamada ron düzenidir. Patron, kendini izleyen- duğumuzu da hiçbir şekilde anlaya- kisi ne ki? İnsanlar ya mekâna gelme- öncelik istiyoruz, biz de turizmci sayı- İmalat mayısta lere, destekleyenlere, yandaşlara, ko- madık” dedi. Mekânların açık hava- yip evde takılacaklar ya da mekândan lırız bu detay atlanmamalı. Son olarak numlarına göre değişik çıkarlar sağlar, larda tam kapasite hizmet vermesi ka- çıkıp evde devam edecekler. Sektörü- normal çalışma saatlerimize dönülme- olumsuz etkilendi en azından çıkar beklentisi yaratır. Sağ- rarını beklediklerini söyleyen Cizre- müz bu Bilim Kurulu’nu affetmeye- diği sürece kısa çalışma ödeneğinin lanan çıkar, akçeli olabileceği gibi un- stanbul Sanayi Odası (İSO) Türki- li, “Bizim beklentimizin aksine kapa- cek. Bu kararı hiçbir zaman anlaya- de uzatılmasını talep ediyoruz” dedi. van verme, belli orunlara atanma, vekil- İye İmalat Satınalma Yöneticileri lik, başkanlık da olabilir. Destekleyiciler Endeksi (PMI), mayısta 49.3 olarak de patronun yönergelerine uyarak, oy gerçekleşti. Endeks bir yılda ilk kez vererek, saygılı dil kullanarak, övgü dü- Makarna ihracatı Türkiye’ye açılmayan hava koridoru 6 ülkeye açıldı eşik değer olan 50.0’nin altına düş- zerek karşılık verirler. tü. IHS Markit Ekonomi Direktörü Ülkemizde yaşanan olayların, açığa ithalata bağlandı Andrew Harker, “Mayıs ayında Co- vurmaların, suçlamaların, iddiaların, algı vid-19 kısıtlamaları, beklentilerle Rusya 21 Haziran’a erteledi yönetiminin etkisini bir ölçüde yitirmesi, uyumlu bir şekilde Türk imalat sek- akarna üreticileri uzun za- tarafların konumlarının, ilişkilerinin net- törü üzerinde olumsuz etki yarat- Mmandır ihracat pazarının ta- leşmesi gibi yararları da olmuştur. Siya- urizmcinin Rusya’dan merakla bekle- tı. Firmaların beklentisi tedbirlerin leplerine uygun olarak ihra- sal parti liderinden övgülü, organize suç Tdiği karar olumsuz çıktı. Rusya Koro- gevşetilmeye başlanmasıyla birlik- cat yapabilmek için bakanlık- örgütü yöneticisi; organize suç örgütü navirüs Enfeksiyonu Kontrol ve Önleme te büyüme bölgesine güçlü bir dö- larla görüşmeler gerçekleştiri- yöneticisinden de referanslı İçişleri Ba- Merkezi, Türkiye ile uçuşlara yönelik kı- nüşün yaşanabileceği yönünde” di- yordu. Görüşmeler neticesinde kanı, ilginç olgular olarak siyasal yaşan- sıtlamaların 21 Haziran’a kadar uzatılma- geçen günlerde sektörün yu- ye konuştu. l Ekonomi Servisi tımızda yerini almıştır. Kimi siyasilerin, sına karar verildiğini açıkladı. muşak buğdaydan üretilmiş ma- kişisel bekalarını, klişe sözcüklerle, Tür- Alınan kararın gerekçesi Türkiye’deki karna ihracatındaki kota kaldırıl- kiye ile özdeşleştirmeler alalaması sür- “ciddi koronavirüs durumu” olarak akta- KISA... KISA... dı. Dün Resmi Gazete’de yayım- mekle beraber, söylem-eylem tutarsız- rıldı. Rusya bu kararı Türkiye’nin dışında lanan Ticaret Bakanlığı tebliği ile lığı nedeniyle inandırıcılığını yitirmekte; Tanzanya için de aldı. Karara Rus turizm- l TL’de stopaj desteği uzatıl- de makarna, bulgur ve buğday ülkenin geleceğinden kaygı duyan va- ciler de tepkili. Rusya Tur Operatörleri dı: Hazine ve Maliye Bakan- irmiği ihracı kayda bağlı mal- tandaşlarca, sorunları çözecek, dağınık- Birliği (ATOR) haziran ayı için satın alınan lığı TL’nin değerini korumak lar listesine dahil edildi. Tebli- lığı toparlayacak lider, yönetici, karakter turların toplam maliyetinin yaklaşık 274 burg, Mauritius, Fas ve Hırvatistan ola- amacıyla verdiği stopaj des- ği ve bir önceki gün yapılan de- aranmaya başlanmıştır. Ülkenin bir so- milyon Avro olduğunu belirterek hem tu- rak açıklandı. teğini iki ay uzattı. ğişikliği değerlendiren Makarna runu da kişilerin, gerekli niteliklere sahip ristler hem de turizm şirketlerinin zor du- 2 Haziran’da İngiltere ile olağan uçuş- l En büyük fark karpuz- Üreticileri Derneği Başkanı Ab- olmamalarına karşın belli unvanları al- rumda kaldığını açıkladı. Rusya Turizmci- lara dönülürken 10 Haziran itibarıyla Yu- da: TZOB Genel Başka- dülkadir Külahçıoğlu, bu kararlar maları, orunlara atanmaları, konumlarını ler Birliği de devletten tur operatörlerinin nanistan, Azerbaycan, Ermenistan, Katar, ile birlikte özellikle Afrika, Gü- nı Şemsi Bayraktar, üreti- sürdürme tutkularıdır. turistlere olan yükümlülüklerinin ertele- Özbekistan, Tacikistan, Mısır ve Sırbistan ci ve market arasında fi- ney Amerika, Irak ve Suriye gi- Mustafa Kemal Paşa’nın, Mil- mesini istedi. ile haftalık olağan uçuş sayısı da artırıla- bi önemli ihracat pazarlarındaki yat farkının en fazla yüzde li Mücadele’yi başlatırken aradığı onur, Türkiye uçuşlarını başlatmayan Rusya cak. Rusya, 25 Mayıs’tan itibaren Mek- yumuşak buğdaydan üretilmiş 305.11 ile karpuzda görül- azimkârlık, namus, vatanperverlik gibi yeni ülkelere yönelik kısıtlamaları ise kal- sika, Malta, Portekiz, İzlanda ve Suudi makarna talebinin karşılanabile- düğünü açıkladı. erdem ve artamlar, toplumu yönetmede ceğini söyledi. dırdı. Uçuşa açılacak yeni turistik desti- Arabistan’a uçuşlara yeniden başlamıştı. görev alacaklarda da aranmalıdır. nasyonlar Macaristan, Lübnan, Lüksem- l Ekonomi Servisi