Catalog

17 HAZİRAN 2021 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.5450 10.3400 12.0880 18.40 1.431 3441.46 510.55 Sabit 1 kuruş 3.1 kuruş 0.01 puan 11.25 puan 8.16 lira 1.55 lira İstanbul’da, yıllık bazda satış fiyatları yüzde 28.6, kiralar yüzde 35.7 yükseldi ‘Konut’ yurttaşı yakıyor Muhalefet ve cesaret Türkiye genelinde konut fiyat endeksi yıllık olarak nisan azartesi günü Emre Kongar Hocamın ayında yüzde 32.4 artarken, mayıs ayı itibarıyla kiralar yazısından yararlanmıştım. Bugün ho- yine yıllık bazda yüzde 23.3 yükseldi. Pcamın benim o yazıma değinen yazısın- da bulduğum bir “anahtar kavram” üzerinden düşünmeye çalışacağım. v kiraları ve konut satış fiyat- san ayında 4 bin 225 liraya yüksel- Hocam diyor ki “Önümüzdeki seçimler larında, özellikle yılın başın- di. Bu rakam geçen yılın aynı ayın- Demokratik Rejim için bir ölüm-kalım me- Edan bu yana yaşanan artış- da 3 bin 144 liraydı. Sahibinden. selesidir (...) Seçimlerin güvenliği, şeffaflı- ğı ve adaleti için yapılacak her eylem, alı- lar her geçen gün daha dikkat çe- com ve Bahçeşehir Üniversitesi Eko- nacak her önlem Anayasa ve yasalar çer- kici hale geliyor. Açıklanan her ye- nomik ve Toplumsal Araştırmalar çevesinde olacağı için muhalefet partileri- ni veri, bir evde oturmanın yurttaş Merkezi (BETAM) işbirliğinde ha- nin haklarıdır: Korkmaya, çekinmeye, sin- için daha pahalı hale geldiğini or- zırlanan “Sahibindex Konut Piyasa- meye gerek yoktur!” Bu “anahtar kavram”, taya koyuyor. sı Görünümü” raporunun altıncısı “cesarettir”. Merkez Bankası tarafından dün ise özellikle kiralardaki patlamayı Bu ‘anahtar kavram’ ‘cesaret’tir açıklanan konut fiyat endeksi- ortaya koydu. Türkiye genelinde or- Gezi sonrası süreçten geçerek gelinen nok- ne (KFE) göre, KFE 2021 yılı nisan talama kiralık konut ilan metreka- tada, siyaset alanı içinde güçlerin dizilişine, bu ayında bir önceki aya kıyasla yüzde re fiyatındaki yıllık artış oranı ma- güçlerin örgütlenme düzeyine, rejimin bunları 2, geçen yılın aynı ayına kıyasla no- yıs ayında yüzde 23.3 olurken, or- keyfi biçimde, kendi yasalarını dahi yok saya- minal olarak yüzde 32.4, reel olarak talama kiralık konut ilan metreka- rak kullanma alışkanlığına ve “aklındaki”, “bu yüzde 13 arttı ve 168.8 puana yük- re fiyatı 18.4 TL’ye yükseldi. Şehir rejim asla değişmez”, “sıra hilafet ilan etme- seldi. Bu kapsamda, yıllık olarak ye- bazında ise yıllık kira artış oranı ye geliyor” gibi saplantılarına bakınca insanın aklına ilk gelen duygu umut olmuyor. An- ni konut için KFE yüzde 35.6, yeni İstanbul’da yüzde 35.7, Ankara’da cak, Heraklitos’un gözlemlediği gibi, “her şey olmayan konut için KFE yüzde 31.6 yüzde 20.3 ve İzmir’de yüzde 21.8 değişir, hiçbir şey sabit kalmaz”. “Cesaret” arttı. Türkiye’nin üç büyük ilinde oldu. Bu dönemde enflasyondan de bu “değişkenlik” içinde, umuda değil, ola- ise KFE yıllık bazda İstanbul’da yüz- arındırılmış (reel) kira fiyatları da sılıklara yatırım yapabilmeye: “Daha önce, bi- de 28.6, Ankara’da yüzde 29.8 ve üç büyük ilde arttı. rinin bir geçiş yolu bulunabileceğine ilişkin bir İzmir’de yüzde 34.3 yükseldi. Öte yandan TÜİK’in verilerine algının olmadığı bir yerden geçmeye” ilişkindir. göre, 2019’dan 2020’ye konut sa- Rejimin egemenliğindeki bu siyasi durum- dan çıkabilmek için, muhalefet güçlerinin ve 4 bin 225 lira hibi oranı yüzde 58.8’den yüzde özellikle CHP liderliğinin, üç alanda, geçmiş Yine Merkez Bankası’nın verile- 57.8’e düşerken, kiracı oranı yüzde deneylerinden farklı olarak bu kez cesaret rine göre, Türkiye geneli için met- 25.6’dan yüzde 26.2’ye yükseldi. göstermeye cesaret etmesi gerekiyor. rekare başına birim fiyat da ni- l Ekonomi Servisi 1) Geçmişi geri kazanmak: Siyasal İslam söylemi, liberal yararlı salakların da yardı- mıyla, kendisinden önceki dönemi, karşıdev- CHP Ekonomi Masası Siirt, Bitlis, Muş, Bingöl ve Diyarbakır’da inceleme yaptı rimci bir nostaljinin ifadesi olan “yüz yıllık pa- rantez” kavramıyla tek bir “blok-rejime” indir- geyerek yeni kuşaklar açısından anlaşılmaz- laştırdı. Böylece, kuruluş döneminin devrim- ci refleksi ile yeniden emperyalist sisteme en- tegre edildiği dönemin muhafazakâr reflek- si, daha sonra sosyalistlerin Cumhuriyeti da- ‘Devlet tefeci olmuş’ ha demokratik, eşitlikçi bir yönde aşma ça- baları ve onları bastıran diktatörlük dönem- leri arasındaki ayrım yok oldu. Böylece Cum- 4 Odalara kayıtlı esnaf sayı- ERDEM SEVGİ huriyet “olayının” geleneğini eleştirerek, ek- sı azalırken, bu kesimin temsil- siklerini sergileyerek, mirasını edinmek ve aş- HP Ekonomi Masası, Siirt, Bit- BİREYSEL KREDİLER cilerinin şu vurgusu dikkat çeki- mak olanaksızlaştı. Baykal ve Kılıçdaroğlu Clis, Muş, Bingöl ve Diyarbakır’ı yor: “Krediler nefes vermek bir ya- CHP’si, AKP rejimi öncesi dönemin, siyasal İs- kapsayan beş Güneydoğu kentine na nefes kesecek cinsten. Geçen 34 milyon 538 35 lam ve liberal entelijansiyanın işbirliğiyle anla- yaptığı ziyarette esnafın, çiftçinin yıl yüzde 7.5 olan kredi faizi bu şılmazlaştırılması sürecine, laiklik, haklar ve ve yurttaşın sorunlarını dinleye- yıl yüzde 17.5. Sakın bu kredilerin özgürlükler konusunda verdiği tavizlerle, siya- 30 bin kişi borçlu sal İslamın dilini benimseme, onun dünyası- rek raporlaştırdı. eline düşmeyin. Eskiden tefeciler na uyum sağlama çabalarıyla katıldı; Kürt so- ürkiye Bankalar Birliği (TBB) CHP Genel Başkan Yardımcısı vardı, şimdi tefecinin kendisi dev- 25 ‘Hayvanlarımızı rununa yaklaşımı, HDP ile ilişkilerindeki istik- TRisk Merkezi’nin güncel verileri- Veli Ağbaba’nın hazırladığı bilgi let olmuş durumda.” rarsızlıklar yüzünden modern Cumhuriyetin ne göre, bireysel kredi borcu olan notunda şu noktalar öne çıktı: 20 4 Diyarbakır’da bir kantin işlet- mirasını demokratikleştirmek bir yana koru- doyuramıyoruz’ kişi sayısı nisan sonu itibarıyla 34 4 Diyarbakır’da çiftçiler Sil- mecisi ise yaşadığı sorunları şöy- mayı dahi başaramadı. CHP liderliğinin şimdi milyon 538 bin kişiye, bu kişilerin 15 van Sulama Kanalı’nın tamamlan- hem Cumhuriyetin devrimci mirasını hem de le anlatıyor: “Devletten bize ge- ölgenin önemli geçim kaynakla- borç toplamı da 902.7 milyar liraya onu laik demokratik ve özgürlükçü bir yönde masını istiyor. Çiftçiler, “Kanal len, bugüne kadar son hibe ve ki- Brından biri hayvancılık. Ancak be- ulaştı. Bu rakamlar Mart 2021’de aşma çabalarının geleneğini savunma ve be- 10 İstanbul’da ısrar edileceğine Kanal siciler geçen yıl 80 lira olan yemin bu ra desteği dahil toplam 9 bin li- nimseme konusunda gereken cesareti gös- 34 milyon 515 bin kişi ve 899.3 yıl 160 TL’ye çıktığını belirtiyor. Muş- Silvan tamamlansa üreticilerin hiç- ra. BAĞKUR primim, kira borcum termesi gerekiyor. milyar lira, geçen yılın aynı ayında 5 lu bir besici şunları söyledi: “Hayvan bir sıkıntısı kalmaz” diyor. çoktan 50 bin lirayı geçti. Kredi 2) Bugün dinci rejim, ülke halklarına özel- ise 32 milyon 385 bin kişi ve 663.5 almak çok pahalı değil. Asıl derdimiz 4 Kuraklık, artan ilaç ve güb- likle de gençliğe, yaşamlarını yönlendirme- kartı borcumuzu hiç saymıyorum. milyar liraydı. 0 onu nasıl doyuracağımız. Bakamadı- ye yardımcı olacak ahlaki ve siyasi ilkeler su- re fiyatları nedeniyle de zor gün- Yardım için belediyeye, kayma- Bu kişilerin ortalama kredi bor- ğımız için kapatmak zorunda kalıyor, namıyor. Resme eklenen mafya ilişkileri, hır- ler geçirdiklerini belirten çiftçiler, kamlığa gittiğimizde gıda paketi cu ise Nisan 2020’de 20 bin 489 li- hayvanları yok pahasına satıyoruz, sızlık- “çökme” kültürü bu eksikliğin getirdi- 2020 Haziran’da tonu 2 bin 250 TL veriyorlar. Devletin bankaları, bor- rayken Mart 2021’de 26 bin 54 lira sermayemizi kaybediyoruz. Bu böl- ği yönelimsizliği, şaşkınlığı daha da derin- olan DAP gübrenin fiyatının bu yıl cum karşılığında makarna ve çayı leştirdi. CHP’nin, bir an evvel geleceğe yöne- ve Nisan 2021’de 26 bin 136 liraya gelerde bir yıla kalmaz besicilik biter. 5 bin 600 TL’ye çıktığını belirtiyor. lik olarak, ülke haklarına özellikle de gençliğe, kabul etmiyor ki.” yükseldi. l Ekonomi Servisi İnsanlar da işsiz kalır.” yaşamlarını yönlendirmelerine uygun, ilkele- ri sunmayı başarması ve bu ilkeleri savunma cesaretini göstermesi gerekiyor. KISA... KISA... 3) Bu da bizi bir başka cesarete getiriyor, siyaset yapma ve siyasi pratik içinde kul- Tutanaktaki maaş, bordroda yokmuş! lanmak zorunda kalacağı araçların getirece- l Özelleştirme İdaresi, “Akköp- ği riskleri kabullenme cesaretine... Siya- rü Hidroelektrik Santralı”nın set ancak saflaştırarak, bu zeminde hege- özelleştirilmesi için ihale aç- Ahmet Kaya’nın “Eximbank Genel Ku- MUSTAFA ÇAKIR monya inşa ederek yapılabilir. CHP, özel- tı. Resmi Gazete’de yayımla- rul tutanağı var, diyor ki ‘Yönetim kurulu likle gençlerin, yaşamlarını yönlendirmeleri- nan ilana göre, son teklif ver- Fitch, büyüme BMM KİT Komisyonu’nda Hazine ve üyeleri 10 bin 370 lira maaş alır’ ” sözle- ne yardımcı olacak ilkeleri tanımlama ve sun- me tarihi 14 Eylül. ma cesaretine ek, toplumu (seçmeni vb.) bu TMaliye Bakan Yardımcısı Şakir Ercan ri üzerine ise diğer yönetim kurulu üyele- l Hazine, uluslararası piyasalara tahminini indirdi ilkeler üzerinden saflaştırma, safları sık- Gül’ün üç yerden maaş aldığı iddiaları tar- rinin ücret aldıklarını, ancak Gül’ün alma- laştırma cesaretini de göstermelidir. Rejimin yönelik 5 yıl vadeli kira sertifi- tışma konusu oldu. dığını tekrarladı. KİT Komisyonu Başkanı redi derecelendirme kuruluşu dincilik, lider kültü ve şoven milliyetçilik üze- kası ihracında 2.5 milyar dolar Türkiye Emlak Katılım Bankası ile Tür- Mustafa Savaş da devreye girerek “Bakın, KFitch Ratings, yeni küresel görü- rinden saflaştırma ve kutuplaştırma stratejisi- borçlandığını teyit etti. Bu yıl kiye İhracat Kredi Bankası’nın (Eximbank) Şakir Bey ‘almıyor’ diyor. Sayın genel mü- nüm raporunda Türkiye’ye ilişkin de- ne karşı, saflaşmayı önlemeye, hele kültür sa- yapılan borçlanma 6 milyar do- 2017 ve 2018 yıllarına ait hesapların gö- dürümüze inanmayacak mısınız ya?” de- ğerlendirmesini açıkladı. Türkiye’nin vaşını yadsıyarak “kutuplar” arasında köprü lara yükseldi. rüşüldüğü oturumda konuşan Eximbank di. Kaya ise “Kendi iradesiyle almayabilir 2021 yılı büyüme tahminini yüz- kurmaya çalışarak direnilemez. Aksine bu tu- l TürkAkım doğalgaz boru hat- Genel Müdürü Ali Güney, “Yönetim Kurulu tum, yenilgiye ve yenilgiyi kabullenmeye uy- ama tutanakta var” hatırlatması yaptı. de 6.7’den yüzde 6.3’e indirdi. tından gaz akışının 22-29 Ha- gun maddi ve psikolojik zemin hazırlar. Başkanımız Şakir Gül Bey, Eximbank’tan Öte yandan Eximbank’ın takipte- Türkiye’de 2021 yıl sonunda enflas- Eğer CHP bu cesaretleri bir an evvel sergile- ziran tarihleri arasında “plan- herhangi bir yönetim kurulu ücreti alma- yonun yüzde 15.5 olmasını bekledik- ki alacaklarının 509 milyon lira oldu- yemezse ilerici, demokrat, yurtsever ve sosya- lı bakım” nedeniyle geçici ola- lerini açıklayan Fitch Ratings’in, yıl maktadır. Bunun altını çizeyim yani, bu- ğu, Emlak Katılım’ın 837 milyon liralık list kümelerin, CHP’yi unutarak başka bir araç rak durdurulacağı açıklandı. sonu dolar tahmini ise 8.90 oldu. nu kesin olarak bildiğim için yanlış bir şey kredi için yasal takip başlattığı bilgisi arama cesaretini göstermesi gerekiyor. olmaması adına söylüyorum” dedi. CHP’li verildi. l ANKARA