Catalog

26 ARALIK 2021 PAZAR13 PAZAR YAZILARI CENEVRE’NİN GELENEKSEL KOŞUSU: ESCALADE Kraliçe öldü er yıl kasımın son altın yaprakları ayrılırken da katılmak, insana iyi gelen bir alışkanlık. Ar- Hdallarından, aheste aheste, Cenevre de üs- tık biz de buz gibi havada, atlet şort çocuk ço- tündeki güz ağırlığından soyunur. Renk cüm- luk Escalade koşan bir aileyiz. büşlü ağaçlar yerlerini aralık ayının getirdiği kuru dalların beyazlığına terk eder. Karla kap- Royaume’un çorbası... yaşasın yeni kraliçe! lı şehrimizin sokaklarına neşe, kendine de No- Peki, Escalade’i bu kadar özel yapan şey el güzelliği gelir. Geceleri ıssızlığıyla tanınan ne? Tarih. Yıl 1602. Zengin, bağımsız, libe- iverpool şehrinden İngiliz göçme- ni Kanada Kraliçesi ilan eden kadın- meye başladı. Ayrıca eski ABD başka- Cenevre sokakları bir anda “insanlanır”. Sanki ral, Protestan Cenevre, Katolik komşusu Sa- ni kapı komşum Mr. Harold, be- dan haberin yok herhalde” dedi. Dü- nı Trump’ın Kanada’daki ruh ikizi ol- herkes sokağa çıkmak için bütün sene sabırsız- voy Dükü’nün iştahını kabartıyor. Aralık ayı, ha- Lnim Kanada yazılarıma göz kulak şündüm, hatırlayamadım, galiba yok- duğunu da söylemektedir. Sahte kra- lıkla bu zamanı bekliyormuş gibi caddeler telaş- va ayaz. 11’ini 12’ye bağlayan gece, Savoy- olmaya niyetli galiba. O nedenle, ga- tu ama belli etmedim, dinledim, dinle- liçeye şaşırmak bir yana dursun, bu lı bir hareketle tutuşur. lular Cenevre’ye hain bir atak yapıyor. Sayı- zete editörü gibi mesuliyetler üstle- yince de aklıma yattı. Romana Didulo sözlere itimat gösterip ardından dola- Parkları, köprüleri, vitrinleri, ağaçları ışık ca üstün Savoylulara karşı Cenevrelilerin he- niyor, kendine iş icat ediyor. Emek- isimli Filipin göçmeni bir kadın, geçen şanların varlığı ürkütücüdür. Ama ol- ışık şenlenir. Gelin gibi süslenir. Ren Nehri’nin sapta pek bir şansı yok. Düşman merdivenler- lilik halleri diyebilirsiniz! Web sayfa- yıldan bu yana, kendisini Kanada’nın maz şeyler de değildir! delikanlı sularının Lac Leman’ın (Leman Gölü) le surlara dayanıyor. Fakat hesaba katmadık- mızdan takip ettiği yazılarımı Google yeni kraliçesi ilan ederek çeşitli inter- sakinliğinde durulduğu noktada bulunan İngi- ları bir şey var: Cenevre’nin cesur, Catherine mütercimine başvurup yarım yama- net sayfaları, sosyal medya hesapları Amerika’nın liz bahçeleri canlanır. Dönme dolabıyla, dev Mere Royaume’u. Ve onun çorbası. 60’larında- lak çeviriyor; bana da sonra düzeltme üzerinden kraliçeliğine sadakat gös- ağaçlarının altındaki tentelerde satılan dün- ki 14 çocuk annesi bu kadının cesareti, yaratıcı imparatoru! ve açıklama telaşı çıkarıyor. Bu haf- terecek 73 bin kişiyi, büyük bir ba- yanın en pahalı el işçiliği mallarıyla, yani No- zekâsı ve dumanı tüten sebze çorbası bir şeh- 1859’da, bir İngiliz Yahudi- taki yazımı merak etmiş, ne yazacağı- şarıyla arkasına takmış, başına top- el pazarıyla pek güzeldir. Gerçi sadece burada rin kaderini değiştiriyor. Surlara dadanan Sa- si olan Joshua Abraham Nor- mı sordu: Alberta’daki bir askeri üs- lamış bulunuyordu. İngiliz Kolombi- değil, şehre dağılmış irili ufaklı tüm parklara voy askerleri, Catherine’in üzerle- ton, Kaliforniya’ya gelip kendisini te bulunan tatbikat amaçlı camiden yası eyaletinde yaşayan elli yaşında- aynı panayır havası hâkimdir. Tarçın kokulu rine boca ettiği bir tencere sebze Amerika’nın imparatoru ilan etmişti. bahsedeceğim dedim, burun kıvırdı. ki yeni Kraliçe Didulo, kendi hayalin- Noel pazarlarını, sıcak şarap- çorbasının altında naralar ata- Yayımladığı fermanla, “Kendi kendi- Alberta’da İngiliz Kraliyet deki tahtına oturdu- larını yudumlayarak gezen Ce- rak patır patır yere düşüyorlar. me edindiğim yetkilerle herkesi bana Ordusu’nun mensuplarıyla birlik- ğu günden be- nevreliler aralarında “Noel’de Ve işte savaşın ve bir şehrin ka- itaate çağırıyor ve federal eyaletle- te eğitim gören Kanada askerleri- ri özellikle sağ kim - kiminle - nerede?” oy- deri, soğuk bir aralık gecesin- rin kendilerini feshetmelerini emredi- nin radikal İslamcı terör hareketle- kanat komplo narlar. Tasaların, Noel’i kim- de böylece değişiyor. Hep diyo- yorum” demişti. Aklından zoru var di- ASLIHAN DAĞISTANLI rine karşı yetiştirilmek üzere tür- teorilerin- le geçirecekleri ve hediye lis- rum, tarih kadın bakış açısıyla ye dikkate almadılar ama kısa sürede AYSEV lü tatbikatlar yaptıkları bir aske- den yana tesinin kaçta kaçının hâlâ biti- yazılsaydı şimdi başka bir dün- San Francisco’da, o zamanlara kıyas ri üste dışarıdan, karayolu üze- açıklamalar rilmediği konusu ile sınırlı kal- yada olurduk. Kadınları hep ko- ederseniz, 20 binden fazla takipçisi, MAHMUT ŞENOL rinden geçen araçlarda bile fark yapıyor, ye- dığı bu tuhaf Truman Şov, vari runan aciz varlıklar olarak gösteren hikâyeler meraklısı, hayranı ortaya çıktı. Hat- edilecek biçimde inşa edilmiş bir ni komplo şehirde, her Noel, beni bir özlem sarar. Hoşu- yerine, savaşları topla tüfekle değil, yaratıcı ta kendi adına para bastırıp bayrak sahte cami dikkatleri çekmişti. teorileriyle ma giden şeyleri kopyala yapıştır yanıma alıp zekâyla kazanan, en az zaiyatla sonuca ulaşan ve imparatorluk marşları besteleyip Bu askeri üssün tatbikat camisine her takipçilerini ve tebaasını etkiliyordu. bir koşu, ülkeme taşımak isterim. İsterim ki kurtarıcı kadınlar daha çok bilinse, belki bu ka- orada burada görünüyordu. Tedavüle gün silahlı prova yapılarak kapısından, Kanada Kraliyet Dağlı Polisi adın- ülkemin dertlerine tarçın olup tatlandırsın, ka- dar çok savaş da yapılmazdı. soktuğu mangırları-banknotları kimi minaresinden girildiği, içerideki man- daki RCMP teşkilatı Didulo’yu çok- ranlık günlerini Avrupa şehirlerinin ışıkları gibi Tabii şimdi bu yazıyı okuyup da heyecan- işyerleri kabul etmeye de başlamış- ken teröristlerin tesirsiz hale getirildi- tan takip altına almıştır. Trump yan- aydınlatsın, gelecek ve geçim korkusu yerini, lı bir meydan muharebesi bekleyenlere so- tı. İmparatorluk ona yetmezmiş gi- ğine dair haberden daha iyisi olur mu, lısı Amerikalı sağcı milislerin ger- “yeni yıl hediyelerinin kaçta kaçının tamamla- ğuk duş olan şey, Savoylulara sıcak çorba olu- bi, uluslararası meselelere de el attı. dedim ama beğendiremedim. çek kraliçeyi, II. Elizabeth’i tutuklayıp namadığı” endişesine bıraksın. yor. Ve o günden sonra da çikolata. Evet, artık Tam da Meksika’nın III. Napolyon yö- idam cezasıyla infaz ettiklerini, bun- Velakin bu koşuyu zihnimde yaparım ama be- Mere Royaume’un çorba kasesi sembolik ola- netimindeki Fransız ordularınca işga- Müslüman Ulusal dan böyle artık Kanada’nın kraliçe- denimle yaptığım başka bir koşu var: Escalade. rak çikolatadan yapılıyor. İsmi Marmite. (Haliy- li sırasında kendisini Meksika’nın mu- si olmadığını ve bu göreve kendisi- Cenevre’nin en önemli geleneksel koşu yarı- Konseyi’nden tepki le İsviçre burası, her şey çikolatayla tatlıya bağ- hafızı ve kurtarıcısı ilan edince Mek- nin atandığını söyleyecek kadar ile- şı. En dondurucu günlerde, aralık ayında yapı- Alberta’daki Müslüman cemaatin lanıyor). Escalade dönemi her boy ve ebatta, sikalı amigoslar tarafından ciddiye bi- ri giden Didulo’ya, ne yazık ki hatta lır. Eski şehrin çılgın yokuşlarında, eğri büğrü, tepkisini çeken cami, elbette gerçek her markette, pazarda kolaylıkla bulabileceği- le alınmıştır. Sonunda hırpani ünifor- maatteessüf, akıllara seza biçimde inişli çıkışlı taş yollarında düzenlenen bu ge- cami değil, ancak askeri tatbikat sı- niz Marmitleri, çocuklar seremoniyle kırıyorlar. ması ve püsküllü apoletleriyle bir so- 73 bin kişi de itikat getirip inanmak- leneksel yarışa, 6’dan 80’e, her yaştan ama- rasında bu işlevi görüyor. İçeride her İçinden çıkan sürprizli hediyeyi bulup sonra da kak köşesinde yere yuvarlanıp haya- tadır. Didulo, bu arada Trumpçı zih- tör veya profesyonel koşucu katılır. Tüm şehir şey bire bir cami tasarımıyla hazır- afiyetle çikolatayı midelerine indiriyorlar. Esca- tını kaybettiğinde, ona sevgi gösteren niyetle, aşı karşıtı olmayı tercih edip ya koşar ya da koşanlara alkışlarla, şarkılar- lanmıştır. Mihrabı, minberi, minaresi, lade koşusuna katılıyorlar. Ardından 11-12 Ara- 20 bin tebaası tarafından hüzünlü ve Covid’in gerçekte bir yalan olduğunu la, zillerle, bandolarla, rengârenk kıyafetlerle, kubbesi, her şeyiyle hazır; bir müez- lıkta kostümler giyip sokaklarda karnaval tadın- coşkulu bir cenaze töreni bile yapıldı. belirtiyordu. Kraliçeliğine inananla- bir panayır coşkusuyla tezahürat eder. İnsan- zini bir de cemaati eksik. Tabii tiyat- da bir gece geçiriyorlar. Didulo’nun “İngiltere Kraliçesi ar- ra, “19 yaşından küçüklere aşı yapan sız sokakların insanla dolup taştığı, 40 bin ci- ro dekoru gibi inşa edilmiş. Kanada Geçen yıl pandemi ile ilk kez ara verilen Es- tık yok, idam edildi, onun yerine tele- kim varsa, doktor hemşire fark et- varında koşucunun kan ter içinde kıyasıya re- Müslümanları Ulusal Konseyi başkan- calade, bu sene yeniden pandemi tedbirleriyle vizyonlara çıkan bir dublörü var, inan- mez, hepsini vurup öldürün!” diye ta- kabet ettiği bir hafta sonudur. Buz gibi hava- lığını yapan Mustafa Farruq, duyduk- yapıldı ve şehir eski neşesine geri döndü. Tar- mayın, o sahtedir ben ise gerçek olan limatlar vermeye kalkışınca artık bar- da, ıslak yokuş zeminde, düşe kalka mücadele ları hoşnutsuzluğu dile getiriyor, “Ca- çın kokusu, escalade koşusu, ışıltılı vitrinler ve kraliçeyim ve artık kraliçe öldü, yaşa- dağı taşırmış oldu ve gözaltına alınıp eden minnacık çocukları gördüğümde, ilk yıl- mi Müslümanların sembolüdür, terör parklarıyla Cenevre senenin en neşeli havasına sın yeni kraliçe, yani ben!” demesine yatağı değildir” diye tepkisini açıkça akli melekeleri yerinde olup olmadığı lar anlam veremiyordum. Benim için insan ev- büründü. Omicron virüsü bile keyfini bozama- de şaşırmamalı. Norton ve Didulo ta- anlaşılsın diye adli tıbba sevk edildi. ladına zulüm gibiydi. Sonradan anladım ki spor ortaya koymuş bulunuyordu. dı. En önemli konuysa “Noel hediyesiydi”. Darı- rihin komik figürleridir, daha başka- Kraliçelikle yetinmeyeceği bel- da coşkuyla hayata katılmak da küçüklükten sı ülkemizin başına. ları da var, ama bunlar ayrı mevzular- li olan Didulo, kendisini aynı zaman- edinilen bir alışkanlık. Bir şehrin yaşam enerji- Sahte Kraliçe Didulo... dır; pek delilerle uğraşmaya gelmez. da Kanada ordusunun başkomutanı sine, neşesine, coşkusuna her şartta ve koşul- [email protected] Benim yazmaya koyulduğum bu ya- ilan edip komutanlara talimatlar ver- zıyı beğenmeyen Mr. Harold, “Kendi- [email protected] Z.AleksI A kA y Ar & H Ak An kA y Ar BULMACA renkli, delikli, hafif, işlenmesi SOLDAN SAĞA bulunan, Akdeniz’in bir kolu olan kolay, ateşe dayanıklı bir taş tü- 1/ Resimde gördüğünüz, Türk deniz. rü... Üst görevlinin yanında bulu- musikisinde, devlete bağlı ilk 17/ Mitolojide Beddua tanrısı... Konservatuvarının kurucula- nan kimseler. J. R. R. Tolkien’in hayali evreni 10/ Satıcı veya ihracatçının gön- rı arasında yer almış, icracılı- Orta Dünya’nın bilinen, uzunlukta derdiği malların bedelini almak ğı yanında 140 civarında beste- sekizinci nehri... Simgesi “L” olan si bulunan, geçen günlerde ve- üzere gerekli belgeleri göstererek litrenin ülkemizde bilinen, kulla- fat eden devlet sanatçımız... Ga- bankaya başvuran kimse... Ağaç, nılan hali. rip, acayip. taş ve madeni eşyayı oyarak ve çu- 18/ “Televizyon” sözcüğünden kı- 2/ Görüntü, hayalet... Yara- kurlaştırıp kabartarak ona müces- saltmayla elde edilen ön ek... Bir maz, haşarı çocuk... Saat kadranı... sem şekiller veren sanatkârlar... kimseye üzüldüğünü, kırıldığını öf- Babıâli kalemlerinde kâtip. Suç ile ilgili olan. kelenmeden belirtme. 3/ 16.-17. yüzyıllarda etkili 11/ Sodyum elementinin sim- 19/ Verilen ölüm cezası hükmü- olan ve Flemenk’te ortaya çıkmış gesi... Bağırsaklar... Yaba... Bü- nü yerine getirmek... Havayolla- bir resim stili... Bengal’de yaşa- yükbaş hayvanların işlenmiş de- rının daralması sonucu rahat ve yan balıkçıl kedi... “Issızlığın Or- risi. sağlıklı bir şekilde nefes almayı tası”, “Mardin-Münih Hattı” ve 12/ Gemilerde denizcilik kural- engelleyen bir akciğer hastalığı. “Dudaktan Kalbe” gibi filmleriy- larına aykırı durum... Kırmız böce- 20/ Genellikle çay ve kokteyller le de tanınan Uysaler soyadlı yö- ğinden elde edilen parlak kırmızı için hazırlanan süslenmiş çok kü- netmenimiz. renk veren madde... Şüphe. çük ekmek... Yetersiz beslenme, kö- 4/ Yok etme, giderme... Süpür- 13/ Sığırcık kuşu... Gösterim... tü beslenme; özellikle yetersiz bes- ge otu... Yöreye bağlı olarak farklı Aynı kökten çıkma, iştikak. lenmenin bebekte meydana getirdi- isimleri olan ama daha çok “Koku- ği ileri derecede zayıflama ve kas- 14/ O yer... Özellikle tiyatroda lu Üzüm” olarak bilinen üzüm. larda atrofi hali. oyunu alkışlamak için parayla tu- 5/ Karagöz oyununda kayıkçı- tulan kimse... Tasa, kaygı. lık ve kalaycılık yapan tip... Kah- YUKARIDAN AŞAĞIYA 15/ Henüz açılmamış veya açıl- retme, kıyma anlamlarında es- 1/ Aydın çalışmalarıyla Türk mak üzere olan çiçek... Ansızın ki bir sözcük... Aborijin halkının gelen bela. edebiyat ve düşünce dünyasına inanışında, atalarının mezarlı- önemli katkıları olmuş, şair, ro- 16/ 1923 yılında uluslararası po- ğından geçen kadını dölleme gü- mancı, düşünür, deneme yazarı, lis işbirliği sağlamak amacıyla ku- cüne sahip ruhun adı... Debriyaj- gazeteci, senarist ve eleştirmen... rulmuş kurum... İtalya açıklarında sız manuel olarak da bilinen oto- Olasılık kuramı ve istatistik bilim matikleştirilmiş manuel şanzı- kollarında bir sürekli olasılık da- Bu haftaki bulmaca ödülü man. ğılımı. 6/ Koku tedavisi... Bitkilerin faz- 2/ Lantan elementinin simgesi... la dal ve çubuklarını kesme. İnce ve yumuşak yaprak biçimin- 7/ Yüce, yüksek... Eski coğraf- deki organlar veya organ bölümle- yada, bugünkü Anadolu’da Ala- Şalter Kemal ri... Fransız mutfağına özgü, dünya- cahan olması muhtemel olan bir nın birçok ülkesine yayılmış beze... Alper Akçam Ermeni köyü... Japonya’daki üç Naz, işve. Galeati Yayıncılık zen mezhebinden biri. 3/ Denizcilik sanatı üzerine yo- İsim:......................................................................................................................................... 8/ Yakı... Mesut, keyfi yerinde ğunlaşan Ermeni asıllı Rus roman- Adres:...................................................................................................................................... olan kimse... Lale bahçesi. tik ressam... Allak bullak. 9/ Yapılarda kullanılan açık ................................................................................................................................................. 4/ Eylemler... Uganda’nın en bü- yük ve en eski üniversitesi... Başka- Tel:.......................................................................................................................................... sı tarafından yapılan veya kaza so- nucu ortaya çıkan zararı ödeme. mak için yapılan duraklama. mamlayan, biten. 12.12.2021 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan 12 ARALIK 2021 - 5/ Bir olaydan alınan ders, ib- 10/ Öğleden önce anlamına gelen “Ante 15/ Vakit vakit, ara sıra... Teşrifat. bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar 1862 KAZANANLAR: ret... Karnaval maskesi... “Exten- arasında yapılan çekilişte Gülümser Heper’in Yaralı İsmail Meridiem” kısaltması... Yüzü, gövdesi bir ye- 16/ Galata’da 19. yüzyılda yaygınlık kaza- Defne Yavuz, İbrahim Savaşan, ded play” diye adlandırılan plak (Galeati Yayıncılık) kitabını kazananlar: re gelecek biçimde eğilmek... Deri üzerinde nan, daha çok denizcilerin ve toplumun daha Serpil Kirpikçi, Şafak Aydın, çeşidinin kısa yazılışı. oluşan kızarıklık. alt kültüründen kişilerin gittiği, kadın perso- Meral Özkam, İSTANBUL, 6/ İsmailiyye mezhebinin İsla- 11/ Vücudumuz için mutlaka gerek- nel çalıştıran danslı meyhaneler... Yenecek Aygün Yıldırım, ANTALYA, miyet ve İsmaililik mezhebine da- Meltem Vural, Ayça Yağmur li olan ve vücudumuzdaki katalizör görev- yemeklerin listesi. Şimşek, Işık Aksoy, Sıtkı Arslan, vet için görevlendirmiş olduğu din li en basit organik maddeler... İri taneli be- 17/ Kaktüsten elde ve parfüm yapı- ANKARA, Murat Kapıkaya, Tayyar adamlarına verilen ad... Deniz kuv- zelye... Bizans kiliselerinde kadınlara ayrı- mında kullanılan özüt... Mitolojik çağda, Kumbasar, Naci Balcı, İZMİR, Leyla vetleri konularıyla ilgili eğitim al- lan kısım. Yunanistan’ı dolaştığına ve bölgede baş İzci, ADANA, Osman Ceylan, mış olan devlet görevlisi... Fıstık. 12/ Alacağın veya borcun, faizin dışında gösteren büyük bir salgına son verdiğine Figen Aral Kaya, AYDIN, Hakan 7/ Evlenmek dileğinde bulun- olan bölümü... İslam devletinin 656-661 yıl- inanılan efsanevi İskit rahibi. Seçkin, Ali Arabacı, BURSA, Bahar ma... Büyük erkek kardeş... Elinde ları arasındaki halifesi... Ay’ın incelenmesi 18/ Güney Pasifik adalarında konuşulan, Yücel, MUĞLA, Ahmet İhsan lir veya kitara tutmuş olarak gös- Kutlar, GAZİANTEP, Orhan Otar, için 1961’de Amerikalılar tarafından fırlatıl- Malezya ve İngilizce dillerinden alınmış söz- Ömer Gemici, BALIKESİR, Merve terilen, mitolojideki dokuz sanat maya başlanan bir dizi uzay sondalarına ve- cüklerin karışımından oluşan ticaret dili... Hatipoğlu, ŞANLIURFA, İsmail tanrıçasından biri... Alamet. rilen ad... Tamamen, bütünüyle. Hafif sarhoşluk, çakırkeyif olma. Pirge, MANİSA, Ali Şakir Kuru, 8/ Söğüş yapmak üzere pişiri- 13/ Özel şart, anlaşma veya sözleşme 19/ Küçülmek, değersiz duruma gel- KIRKLARELİ len sığır eti... Eşleşmemiş elektronu maddelerinin her biri... Trabzon’da bir mek... Güney yarımkürede küçük bir ta- Not: Bulmaca yanıtlarını bundan olan atom, molekül veya iyon... Şe- yayla... Yerin derinliklerinde bulunan, bil- kımyıldız. böyle [email protected]. kerkamışından elde edilen alkollü lurlaşmış arı karbon. 20/ Divan şiirinde uyağın kurala aykırı du- tr veya (0212) 343 72 69 numaralı sert bir içki. 14/ Eski çağlardan bugüne Ortadoğu’da rumlarından biri... Türk devletlerinde genel- faksa gönderebilirsiniz. Posta ile 9/ Büyük zoka... Cilbent, sıra- yaşayan ve bugün dünyanın her yerine ya- likle sınır boylarındaki eyalet ve sancak... gönderilen yanıtları gazetemizin adresine yollayabilirsiniz. laç... Şiirde söyleyişe ahenk sağla- yılmış olan bir halk, Süryaniler... Bir şeyi ta- Yüz kızartacak durum.