Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 20 KASIM 2021 CUMARTESİ EKONOMI 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 11.0600 12.4800 14.9420 18.79 1.737 4454.08 662.16 4 kuruş 9 kuruş 0.2 kuruş 0.39 puan 0.45 puan 13.64 lira 1.27 lira Prof. Dr. Aziz Konukman, Merkez Bankası’nın son faiz indirim kararını yorumladı ‘Ayağına kurşun sıktı’ Gerçek yaşamın İktidarın toplumu bir kobay gibi kulladığına dikkat çeken aynası; 3. sayfa 21 iktisatçı Aziz Konukman, “Sonuçları daha önce alınmış MİLYON haberleri.. bir şeyde ısrar edilmesi anlaşılır değil” dedi. 508 BİN KİŞİ eknolojik değişimlerin kaçınılmaz so- ürkiye’nin önde gelen ik- rak kullanılması anlaşılır değil. Yılın ilk nucu olarak, gazete sayfalarından tisatçılarından Prof. Dr. 4 Bu politika artık Cumhur- dokuz Tesinlenilmiş kimliği ile televizyon, in- ayında TAziz Konukman, Merkez başkanı Tayyip Erdoğan’ın gö- ternet, her türden bilişim yayınlarındaki gelen turist Bankası’nın son faiz kararı ve rüşü olmaktan çıktı. 11. Kal- ürkütücü boyutlara tırmanan örnekleriy- sayısı. Bu le, insanlığın, canlılar, doğa yaşamının her bunun sonuçları ile AKP iktida- kınma Planı’nda zaten “faiz MUSTAFA sayı 2020’ye alanına uzanan sonuçlarıyla, teknoloji, bi- rının ekonomi politikaları ko- sebep, enflasyon sonuç” diye ÇAKIR göre yüzde limdeki gelişmelere karşın gerçek yaşa- nusunda çarpıcı değerlendir- açıklanmış. Yani “faizleri dü- 82 arttı, mın sonuçlarında ilkel çağların koşullarına meler yaptı. şürmem lazım” diyor. Yıllık prog- 2019’a göre doğru bir geriye çekilişin kanıtlarıyla yüz- Cumhuriyet’in sorularını yanıtla- ramlarda da bu takip edilmiş. 11. yüzde 71 leşmemizi, çaresizliğimizi sergiliyor.. düştü. yan Konukman, özetle şu noktalara Kalkınma Planı Meclis kararı olarak Programların, programcıların isimleri- ni paylaşmadan önceki gece tanıklık et- dikkat çekti: geçti. Muhalefet ne dedi buna?.. tiğim birkaç trajik örneği vermekle yeti- 4 Faiz kararında sürpriz yok. Bu- 4 ABD Merkez Bankası (Fed) neceğim.. Kayıp kızını bulmak için ailesi nun deneyimini ise ilk indirimde ya- alımları azaltacak. Birçok ülke gar- ile birlikte canlı yayında yer alan anne, yi- şadık ve kurun yükseldiğini gördük. dını aldı ve faiz yükseltti. Sen ne ne kendi ailesinden, kız kardeşi, oğlu, ya- Tekrarlamanın anlamı var mı? So- yapıyorsun? Tam tersi. ABD’de fa- kınları, kızının arkadaşları içinde canlı ya- yında kavgalı yüzleşiyorlar. Uzman bi- nuçları daha önce alınmış bir şeyde iz oranları yukarıya çıkacak. Biz- 28 milyon turiste bel bağladık! lim insanlarının devrede olmaları hiçbir ısrar edilmesi, toplumun kobay ola- de kalkınma sıcak paraya dayalı. Ne işe yaramıyor. Kayıp genç kızın çocukluk- olacak şimdi?.. etmeyeceğini” açıkladığını anımsatan İl- SELDA GÜNEYSU tan sevgilisi, teyze oğlu ile evlenme düş- gezdi, “Daha bu yazının mürekkebi kuru- 4 Daha acil konu ise kısa vadede leri kurarken çok zorlu yaşam koşulların- DOLAR KURUNDA ktidar “ekonomideki bunalımdan çıkı- madan İstanbul’a gitmek istemeyenleri ödenecek 167 milyar dolarlık borç. da kendisini okutmak için çırpınan anne- İşı turizme” bağladı. Kültür ve Turizm sözleşmeleriyle tehdit ettiniz. 25’i dans- Bir de cari açık var. 2022’de 18.6 sine de minnet duyguları içinde, birkaç 11.34 GÖRÜLDÜ Bakanlığı’nın bütçe görüşmesinde su- çı toplam 33 4B’liye sarı zarf gitmesini kez gündeme gelen para karşılığı zengin milyar dolar. Yani döviz ihtiyacın num yapan Bakan Mehmet Nuri Ersoy, Sayın Bakan nasıl açıklayacaksınız” di- adaylarla evlendirilme kıskacında kayıpla- var. Peki ne yaptın? Döviz sıkıntı- on faiz kararı sonrası TL değer 25 milyon turist ve 20 milyar dolar gelir ye sordu. ra karşmış olduğu aylardır bulunamadığı, sını kendi ayağına kurşun sıkarak Skaybetmeye devam ederken, hedefini, 28 milyon turist ve 22 milyar TİP sözcüsü Sera Kadıgil, Ersoy’u eleş- yaşamından da kaygı duyulan bir gerçek- dolar/ TL dün güne 11 seviyesinde artırdın. dolar gelir olarak yukarı yönlü revize et- tirerek “Bakan olsam, saat 00.00’dan likle yüzleşilmiş olduğu ortaya çıkıyor. başladı. Gün içinde 10.84-11.20 ara- Bir başkasında, ilk kez arkadaşları- tiklerini açıkladı. Ersoy, “Sevindirici olan sonra müzik yapmanın bir tek sanat sında daha çok yukarı yönlü hare- O zaman faizi sıfırla na gönderdiği mektubun kaygıyla poli- gelişme 2018 yılında 630 dolara düşen düşmanı tarafından yasak ilan edildiği ket eden dolar/ TL, Türkiye’deki pi- se ulaştırılması sayesinde bir eve yapılan 4 Bugün TBMM’de görüşmele- kişi başına harcamanın, 2021 yılının ilk bu karanlık rejime su taşımazdım. Ge- yasaların kapandığı dakikalarda ise baskın sonunda, cinnet getiren 16 yaşın- ri devam eden 2022 yılı bütçesi, dokuz ayı itibarıyla 830 dolar olarak ger- rekirse simit satar ama vicdanım temiz yeni bir atakla yeni rekor seviyesi daki gencin önce anne ve babasını öldü- OVP’deki 9.27’lik ortalama dolar ku- çekleşmesidir” dedi. Ersoy’un belirledi- yaşardım. Beşli çeteye toplam 128 kez 11.34’e kadar yükseldi. TL, Refinitiv’in rerek, sonra çevre için de çok zararlı, bi- ği gelir hedefi ise 25.2 milyar dolar olan vergi indirimi sağlanırken tiyatro ve sa- ru üzerine hesaplanıyor. Yine borç izlediği 33 gelişmiş ve gelişen ülke na içinde çalışacak görevlilere bile zarar 2018’in gerisinde kaldı. Ersoy, TBMM natçılara bir kez olsun bu imkânın sağ- üstlenim anlaşmaları için sınır 4.5 para birimi arasında en çok değer verebilecek bir zehri kullanarak intihar et- Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptı- lanmamasını kabul edemezdim. Ben ba- yitiren oldu. milyar dolar olarak belirlendi. Bu tiği gerçeği ile yüzleşiliyor. Sorunlara dö- ğı sunumda, salgın sürecinde mağdur kan olsam, takır takır tiyatro oyunları- Önemli ekonomistlerden Prof. Dr. nük çalışmalarıyla uzman bilim insanları- yapıldığında dolar 9 TL, şimdi 11 olan 40 bin müzisyen ve sektör emekçi- nı sansürleyen kaymakam ve valilere iki Steve Hanke ise faiz kararının ar- nın yaşananlar üzerine söz söyleme, çö- TL. Borç ödenemezse Hazine’ye yeni sine de 280 milyon TL destek sağlandı- çift laf ederim” dedi. Kadıgil, bakanlığın züm üretebilmede ne kadar aciz kaldıkla- dından paylaştığı Twitter mesa- bir yük daha getirmiş oluyorsun. ğını belirtti. 40 sayfalık bütçe sunumunda sadece al- rını gözlemlememek olanaksız. Çok bo- jında, “Erdoğan’ın desteği lira ka- 4 Madem faiz istenmiyor, o za- CHP’li Gamze Akkuş İlgezdi ise ko- tı sayfanın sanat ve kültüre ayrıldığının yutlu nedenlere dayalı zincirleme olumsuz dar hızlı düştüğü için Erdoğan’ın so- man sıfırla. Bütçede faizin payı yüz- misyonda sanatçılarla ilgili dikkat çe- altını çizerek “Bu tutum, sanat ve turiz- sonuçlara ilişkin bilimsel yol göstericilik- nu yaklaşıyor. Erdoğan için tek çıkış de 13.7. Bunu sıfırla. Bu parayı da te, “Aileler kendi çocukları olunca, kendi- ken belgeler açıkladı. Ersoy’un daha ön- min neden aynı bakanlık altında toplan- yolu, 1997’de Bulgaristan’da kurdu- lerinin yaptıkları ile çocuklarının içine düş- personele, yatırımlara ayır. Hemen ce Ankara’da kalmak isteyen kadrolu ve maması gerektiğinin en açık kanıtların- ğum gibi bir Para Kurulu’dur” dedi. tükleri sorunları görmezlikten gelmek, ger- 4B’li sanatçı topluluk üyelerini “mağdur dan biridir” dedi. l ANKARA bir ek bütçe yapılsın. l ANKARA çeklerden kaçmak yoluna saparak en acı- masız çözümlere sığınıyorlar..” türünden cümleleri kurabiliyorlar.. Asgari ücretle çalışan milyonlarca emekçi her ay 12 dolar fakirleşiyor HHH En çaresiz, diplere çekilmiş çoğunlu- ğun yaşamı, en kutsal değerler üzerinden sözde üretilmiş siyasetin kirli, çatışmacı, acımasız savunduğu değerlere ihanet bo- yutunda icraatları ile üretilen gerçek ya- Son 18 yılın en düşüğü şamın içinde, kutsal değerleri, inançla- rı unutun, her türden haksızlık, hukuksuz- luk, ahlaksızlık üzerinden yaratılan karma- DİSK’in talebi iken 503 liralık asgari ücret 429 de 38’ini oluşturuyor. Brüt asga- şanın sonuçlarının bütünlüğünde yuvala- ŞEHRİBAN KIRAÇ nan, birbirlerini acımasızca vuran, canla- dolara denk geliyordu. Asgari üc- ri ücretin dolaylı-dolaysız vergi rını yakan, kutsal ailelerin kirlenme tab- rtan kur ve enflasyon karşısın- 5 bin 200 lira ret 2019’da 369 dolar, 2018’de ve kesintilerini dikkate aldığımız- lolarının boyutları, çok çıplak sergilenmiş Ada maaşı sürekli eriyen asgari ise 426 dolar ediyordu. Yine 1 da yüzde 33.4’ü vergi ve kesintile- eni asgari ücret talepleri ko- oluyor.. ücretlinin ayakta kalma mücadele- Kasım’da maaşını “TL olarak alan- re gidiyor. Ynusunda dün bir basın top- HHH si de her geçen zorlaşıyor. lantısı düzenleyen ve DİSK Yö- lar” 18 gün içinde yüzde 16’dan İşçinin eline (asgari geçim indi- 3. sayfa haberlerinin içinde canına kıyıl- Halen 2 bin 826 lira olarak uy- netim Kurulu adına açıklama ya- mış bir kadın ya da kayıp çocuk cesediyle fazla yoksullaştı, satın alma gü- rimi dahil) brüt asgari ücretin sa- pan genel başkan Arzu Çerke- yüzleşmediğimiz gün var mı? Laik Cum- gulanan ve yılbaşında 383 dola- cü eridi. dece yüzde 66.6’sı net harcanabi- huriyetin anayasal sorumluluğu, ucube zoğlu, “Asgari ücret artışında ra denk gelen asgari ücret, doların lir gelir olarak geçiyor. İşçi 365 başkanlık modeli üzerinden de olsa kim- yoksulluk sınırı bir kriter olarak Vergi yükü ağır 11.30 TL’yi aşmasıyla 133 dolar günün 122 günü vergi ve kesinti- lik görevi olarak üzerinde duran Cumhur- dikkate alınmalıdır. Buna göre eriyerek 250 dolara kadar geriledi. DİSK-AR verilerine göre, 3.3 mil- ler için çalışıyor. başkanı Erdoğan’ın, sıradan bir vatandaş hanede iki çalışan olması varsa- Buna göre Türkiye’de asgari ücret- yon işçi (bütün ücretli çalışanla- Asgari Ücret Tespit Komisyonu gibi kendi özel dini inançları gereği siya- yımından hareketle 2022 yılında le çalışan milyonlarca emekçi her rın yüzde 17’si), asgari ücretin al- ise 2022’de geçerli olacak asgari sal İslam üzerinden görüşler açıklamak net asgari ücret en az 5 bin 200 gibi bir hakkı, anayasal yetkisinden söz ay ortalama 12 dolar fakirleşiyor. tında bir ücretle çalışıyor. Asgari ücreti belirleme çalışmalarına ge- TL olmalı” dedi. edilemez. İnançlarının gereği üzerinden Ayrıca 250 dolarlık miktar, do- ücretin yarısından daha az ücret- Amasya’da açıklama yapan Hak- lecek ayın ilk haftasında başlaya- yaşam tarzı, bireysel düşünceleri elbette İş Genel Başkanı Mahmut Ars- lar bazında son 18 yılın en dü- le çalışan işçi sayısı 1 milyona ya- cak. İşçi tarafını Türk-İş, işveren özel yaşam alanı içinde sorgulanamaz. lan da Türk-İş ve DİSK ile görüş şük seviyesi olarak kayıtlara geç- kın. Asgari ücret ve altında bir üc- tarafını TİSK’in temsil ettiği ko- Ancak sıradan bir vatandaşın doğal alışverişi yaptıklarını hatırlata- ti. Asgari ücret 2004’te 232 dola- retle yaşamını sürdürmek zorun- misyon, dört toplantıyla yeni yılda hakkını Cumhurbaşkanı kimliği ile yaptı- rak “Hayat pahalılığı gerçekten ra denk geliyordu. 2008’deki eko- da olan işçilerin sayısı 7.5 milyon: geçerli olacak asgari ücret rakamı- ğı konuşmalarda, açıkmalarda kullanma- mevcut asgari ücreti sembolik sı laikliğe aykırı bir eylemdir. Ortada işle- nomik krizde dolar kuru 1.17 TL bu bütün ücretli çalışanların yüz- nı belirleyecek. hale getirmiştir” dedi. yen bir bağımsız hukuk, yargı kurumları olsa hesap sorulacak bir eylemin kararına dönüşüverir. İmzası, sorumluluğu altında oluşturulmuş yargı sistemi içinde, bes- Arçelik’in hedefi, güneş batmayan şirket olmak belli ki bu anayasal hukuka aykırılığın sor- GİRİŞİMCİ KADINLAR: gulanması söz konusu olamıyor. Hukuk- suzlukların geçerliliğinin sürdürülebilmesi düzenin işleyişinde “Çoğu gitti, azı kaldı” Belirsizlik bitmeli ‘Hızlı devalüasyon sağlıksız’ diyebilmenin yolu, elbette seçmenin oy hakkına sahip çıkabilmesi, haklarını ara- ürkiye Kadın Girişimciler Derne- yabilmesi ile ancak açılabilecektir. rçelik Üst Yöneticisi (CEO) Ha- gulayarak “2021 yılında 180 milyon Tği, son faiz indirimini değerlen- Biz bu çatışmacılığın, haksızlık, hukuk- Akan Bulgurlu, şirketin sürdürü- Avro’su Türkiye’de olmak üzere top- direrek iş dünyası için elverişli or- suzlukların bedellerinin sonucu, yaşam- lebilirlik çalışmaları, gelecek hedef- lamda 220 milyon Avro tutarında ya- tamı yaratmanın faizle birlikte enf- ları, değerleri allak bulak olmuş yoksul lasyon, kur, ithalat, işsizlik gibi de- leri ve ekonomide yaşanan son geliş- tırım harcaması gerçekleştirdik, bu- POMPAYA YENİ ZAM seçmen çoğunluğunun yaşam koşulları- ğişkenlerin de düşük seyredeceği meleri değerlendirerek dokuz ülkede nun yanında 370 milyon Avro tuta- nın yaratılan çelişkiler yumağında, medya- bir ortamı sağlamakla mümkün ola- nın 3. sayfa gündemlerine taşınan patla- 28 üretim tesisi bulunan Arçelik’in rında şirket satınalması yaptık” diye Benzine 52 kuruş bileceğini belirtti. Dernek, “Küresel manın toplumsal boyutları üzerinden, yeni yeni global hedefini “güneş batma- konuştu. Bulgurlu, 48 ülkede satış riskler de göz önüne alınarak yaşa- olumsuz katkılar üzerine kafa yoralım. Bi- yan şirket” olmak olarak açıkladı. ve pazarlama ofisleri bulunduğunu motorine 50 kuruş nan belirsizliğin, dolayısıyla maliyet lindiği üzere anahtar kitlelerin önleneme- Büyüme stratejilerinin temeli- da ekleyerek dile getirerek “Yatırım, artışlarının sona ermesi iş dünyası yen yoksullaşma hızı, ekonomik gelişme- em TL’deki büyük değer kaybı ni oluşturan üç ana konu- satın alma ve ortaklık seçeneklerini için büyük önem arz ediyor” dedi. lerde, yerli üretim yerine ithalatın destek- Hhem hammadde fiyatlarında- ya odaklandıklarını açık- değerlendiriyoruz” diye konuştu. l Ekonomi Servisi lenmesi üzerinden dün de yüreğimizi dağ- ki artışlar devam ederken akarya- layan pek çok yeni haberle daha yüzleşi- kıt fiyatlarıyla ilgili zam haberlerine layan Hakan Bulgurlu, verdik. Birleşik Metal-İş’in hazırlamış ol- dün bir yenisi daha eklendi. İstihdamı engelliyor bunları “İş Modeli Ola- KISA... KISA... duğu son, dünün raporuna göre dört kişi- Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları Hakan Bulgurlu, son dönemler- rak Sürdürülebilirlik”, lik ailenin açlık sınırı 2.988 liraya, yoksul- İşveren Sendikası’nın açıklamasına “Küresel Büyüme Atı- de döviz kurlarında yaşanan yükse- l TMSF, “Yeşildağ Hayvancılık” ve luk sınırı 10.335 liraya çıkmış. 18 yılın yük- göre benzin fiyatı 52 kuruş, moto- “Leziz Tarım Ürünleri” ticari ve ik- lişi de yorumladı. Bulgurlu, “Bu ka- lımları” ve “Kültür Dö- selişi 6.5 kata ulaşmış. Yaşamsal en bü- rin 50 kuruş arttı. Otogaza (LPG) tisadi bütünlüklerini satışa çıkardı. nüşümü” olarak sırala- dar hızlı devalüasyon sağlıklı değil. yük payı alan süt ve ürünlerinde artış yüz- 45 kuruş zam geldi. Zamlar pom- 15 Aralık’taki ihale için muhammen de 35’lerde.. Yatırım ve istihdamda zorluk yaşanı- dı. Bulgurlu, hedefle- paya yansıdı. Buna göre, benzinin bedeller Yeşildağ’da 36 milyon TL, litresi Ankara’da 8.72, İstanbul’da rinin faaliyet- yor. TL’nin değerinin normalin çok Leziz’de 9 milyon 450 bin TL. 8.67, İzmir’de 8.74 liraya çıktı. Yine altında olduğunu düşünüyorum. An- te oldukları- l Merkez Bankası’nın politika faizini Ankara’da motorinin litresi 8.77, nı tüm pazar- cak bu da bir fırsat yaratabilir. Ar- yüzde 16’den yüzde 15’e indirmesi T.C. İstanbul Bilim İstanbul’da 8.71, İzmir’de 8.79 li- çelik olarak global bir şirket olduğu- larda ilk üç sonrasında kamu bankaları, kredi raya yükseldi. LPG’nin litresi de Üniversitesi’nden almış oyuncu ara- muz için kurlardaki dalgalanmalar- faizlerini 100 baz puana kadar de- Ankara’da 7.40, İstanbul’da 7.35 olduğum diplomamı kaybettim. dan daha az etkileniyoruz” dedi. sına girmek ğişen oranlarda indirme kararı aldı. ve İzmir’de 7.23 TL’ye ulaştı. Hükümsüzdür. İBRAHİM BÜYÜK Hakan Bulgurlu olarak vur- l Ekonomi Servisi