Catalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 3 EYLÜL 2020 PERŞEMBE Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Lübnan’ın ardından Irak’a ilk ziyaretini yaptı Paris nüfuz çabasında Doğu Akdeniz ve Ortadoğu’da etkinliğini artırma arayışındaki Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AnkaraParis hattındaki gerilimin arttığı bir dönemde temaslarda bulunmak için Lübnan’ın ardından dün Irak’a gitti. Irak’a ilk resmi ziyaretini yapan Macron, Mustafa Kazımi’nin mayıs ayında başbakanlığa gelmesinin ardından Irak’ı ziyaret eden en üst düzey yabancı siyasi oldu. Macron, Cumhurbaşkanı Berham Salih ile bir araya geldi. Ortak basın toplantısında, “Fransa halkı ve hükümetinin dostane desteklerini Irak halkına belirtmek için Bağdat’a geldiğini” söyleyen Macron, IŞİD ile mücadeleye değindi. IŞİD’in gücünün azaldığını ancak halen militanların bölgede olduğunu belirtti. ‘Çatışma sahası olmasın’ Fransa Cumhurbaşkanı, Irak’ın karşı karşıya bulunduğu bir diğer zorluk olarak “dış müdahalelere” işaret etti. “Ülkenin içişlerine yönelik çok sayıdaki dış müdahale Irak’ı ve çıkarlarını zayıflatabilir” ifadelerini kullandı. Macron IŞİD’le mücadelenin süreceğini belirtirken “Ülkenin içişlerine yönelik çok sayıdaki dış müdahale Irak’ı ve çıkarlarını zayıflatabilir” dedi. Macron Irak Cumhurbaşkanı Salih ise “Bu bölgenin artık güvenli ve istikrarlı bir yer olması gerekiyor. Bunun için de Irak’ın güçlü ve egemen bir ülke gibi rol sahibi olması lazım. Irak’ın, komşu ülkeler ve uluslararası toplumla dengeli ilişkileri bulunmalıdır. Ötekilerin çatışma sahasına dönüşmemelidir, içişlerine müdahalenin de engellenmesi gerekiyor” diye konuştu. Macron, Irak Başbakanı Kazımi ile de görüştü. Kazımi, ülkesinin elektrik sıkıntısını ortadan kaldıracak nükleer santral projesini ele Salih aldıklarını söyledi. “Fransa ile güvenlik ve askeri alanlarda ilişkilerimizi güçlendirmek istiyoruz” dedi. Macron’un Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani ile de görüştüğü belirtildi. ‘BM girişimi’ Ziyaretin güvenlik gerekçesiyle önceki akşam açıklandığı belirtildi. Macron, Lübnan temasları sırasında yaptığı açıklamada, “Irak’ın egemenliğini desteklemek için Birleşmiş Milletler ile başlatılacak bir girişim kapsamında Bağdat’a gide ceğini” söylemişti. “Bölgesel güçlerin ve İslamcı radikallerin tahakkümünden çok çektiğini, Irak’ın egemenliği için mücadelenin esas olduğunu, Fransa’nın rolünün bu konuda yardım etmek olduğunu” ifade etmişti. Fransa Dışişleri Bakanı JeanYves Le Drian da geçen temmuzda Irak’a bir ziyarette bulunmuş, “Bağdat’ın kendini bölgesel gerilimlerden (ABDİran gibi) uzak tutması gerektiğini” söylemişti. Geçen hafta da Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, Bağdat ve Erbil’de temaslarda bulunmuştu. Türkiye’nin geçen ay Irak’ın kuzeyindeki Sidekan bölgesine silahlı insansız hava araçları ile yaptığı operasyon sonrasında Macron yönetimi, bir kınama mesajı yayımlamıştı. Irak Cumhurbaşkanlığı da Türkiye’yi “Irak’ın egemenliğine yönelik ihlalleri nedeniyle” kınarken Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Bağdat ziyaretinin iptal edildiği gündeme yansımıştı. Macron, Lübnan ziyaretinde ise acil reform çağrılı sert çıkışlarıyla tepki çekerken bir grup tarafından protesto edilmişti. BERLİN, RUSYA’DAN AÇIKLAMA BEKLİYOR ‘Navalny zehirlenmiş’ Uçak yolculuğu sırasında fenalaşan ve çayına konulan bir madde ile zehirlendiği iddia sıyla önce Rusya’da tedavi gö ren ardından Almanya’ya nakle dilen Rus muhalif lider Aleksey Navalny’nin bir tür sinir gazı olan noviçok tipi maddeyle zehirlen diği duyuruldu. Almanya Hükü met Sözcüsü Steffen Seibert, dün yaptığı açıklamada, “Berlin’de ki Charite kliniğinin talebi üzeri ne Alman ordusuna ait özel bir la boratuvar, Aleksey Navalny’den alınan numuneler üzerinde toksi kolojik test yaptı. Noviçok grubu kimyasal, sinirleri paralize edici askeri nitelikli madde olduğu ke sin olarak belirlendi” dedi. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in kabine üyeleriyle top lantı yaparak ko nuyu görüştüğü nü anlatan Sei bert, Berlin’in Rus ya Büyükelçisi, Av rupa Birliği, NATO ve Kimyasal Silah ların Yasaklanması Navalny Örgütü’ne Navalny vakası hakkında bilgilendirme yapacağını kaydetti. Merkel’in “bu cinayete teşebbüs tür” yorumu yaptığını, Rusya’dan konuyla ilgili açıklama beklediği ni aktardı. Moskova’nın tepkisi ne bağlı olarak nasıl bir tutum iz leneceğinin belirleneceğini vur guladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise Rusya Başsavcılığı’nın Alman mevkidaşlarına gönderdiği soru lara cevap verilmesini bekledik lerini belirtti. Navalny’i Rusya’da tedavisinin yapıldığı Omsk has tanesinde toksikoloji testleri nin temiz çıktığı savunulmuş tu. 2018’de İngiltere’de eski Rus çifte casus Sergey Skripal ve kı zı noviçok ile zehirlenmiş, saldırı ile ilgili Moskova işaret edilmişti. Rusya iddiayı reddetmişti. Kmerler’in işkencecisi öldü Kamboçya’da iki milyona yakın kişinin öldüğünün tahmin edildiği Kızıl Kmerler rejimi nin işkenceleriyle ünlü Tuol Sleng Cezaevi’nin Müdürü “Yoldaş Duch” lakaplı Kaing Guek Eav öldü. Eav, BM destekli mahkeme tarafından insanlığa karşı suç işlemekten ömürboyu hapis cezasına çarptırılmıştı. Son yıllarda birçok hastalıkla mücadele ettiği belirtilen 77 yaşındaki Eav’ın ölüm nedeni belirtilmedi. Pol Pot önderliğinde 1975 yılında Kamboçya’da iktidara gelen Kızıl Kmerler, insanlık tarihin en büyük katliamlarından birini yapmış, binlerce bedenin gömüldüğü topraklar yüzünden ülke “ölüm tarlaları” adıyla anılmıştı. Sofya’da protesto Bulgaristan’da Başbakan Boyko Borisov karşıtı gösteriler hız kesmiyor. Başkent Sofya’da dün meclis binası önünde toplanan binlerce kişi, “Mafya” sloganları ile Borisov’un ve Başsavcı Ivan Geşev’in istifasını istedi. Meclisin tatilin ardından işbaşı yaptığı ilk gün düzenlenen eylem, ülkede iki aydır süren hükümet karşıtı gösterilerin en büyüğü oldu. Gösteriler sırasında polis ve protestocular arasında zaman zaman arbede yaşandı. Polis, göstericilere biber gazıyla müdahale etti, 30 kişinin gözaltına alındığı belirtildi. Göstericilerin de polise yumurta, elma ve çöp fırlattıkları görüldü. Kimi eylemcilerin polis araçlarına zarar verdiği belirtildi. Cumhurbaşkanı Rumen Radev de ilk oturumda hükümete güvenin kalmadığını belirterek istifa çağrısı yaptı. Bulgaristan’da halk üç dönemdir başbakanlık görevini yürüten 61 yaşındaki Borisov’u ülkedeki yolsuzluklarla mücadelede başarısız kalmakla ve oligarklarla bağlantılı olmakla suçluyor. Borisov’un yeni bir anayasa için görüşülmesi teklifi ve bazı bakanları kovması tepkileri dindirmeye yetmedi. Borisov’un anayasa çıkışı zaman kazanma çabası olarak görülüyor. AB’den ‘ateşkes’ yoklaması Libya’da ateşkes çabaları sürerken Av ettiği iddiaları gündeme yansımıştı. rupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Roma da devrede önceki gün General Halife Hafter güçleri Öte yandan İtalya Dışişleri Bakanı Luinin müttefiki Tobruk’taki Temsilciler Mec gi Di Maio, dün UUH Devlet Konseyi Başlisi (TM) Başkanı Akile Salih ile görüştü. kanı Halid el Mişri ile görüştü. Görüşme Borrell, ülkedeki çatışmaların barışçıl de, “Ateşkes girişimleri ve siyasi diyaloçözümü ve Berlin süreci bağlamında siya ğun sürdürülmesi yollarının, İtalya’nın bu si diyaloğa devam edilmesi konularını ele konudaki rolünün ele alındığı” kaydedildi. aldıklarını kaydetti. “Meclis Başkanı’nın, Di Maio önceki gün Ulusal Petrol Kurumu ateşkes kararını uygulamasına ve pet (NOC) Başkanı Mustafa Sanallah ile bir rol blokajının sona erdirilmesine bağlı araya gelmişti. Libya’da petrolün çıkartıllığını memnuniyetle karşılıyorum” dedi. ması, dağıtılması ve ihracatından sorumLibya’da, Ankara destekli Ulusal Uzlaşı lu NOC’tan yapılan açıklamaya göre, iki Hükümeti Başkanlık Konseyi Başkanı Fa taraf petrol ve gaz sektörüyle ilgili önemyez Sarraj ile Salih, 21 Ağustos’ta ülke ge li konuları ve bu alanda iki ülke arasındanelinde ateşkes kararı aldıklarını duyur ki işbirliğini geliştirme yollarını ele aldı. muştu. Hafter cephesinin ateşkesi ihlal Görüşmede Sanallah’ın, Hafter’in 8 aydır Libya petrolüne uyguladığı blokajın kaldırılması için harcadığı çabalarından dolayı İtalya’ya teşekkür ettiği kaydedildi. Libya ve İtalya’yı petrol sektöründe bağlayan ortak çıkarlara vurgu yapıldı. Di Maio’nun da NOC’un petrol üretim ve ihracının yeniden başlatılması ve petrol gelirlerinin kurumun Libya Dış Bankası’ndaki hesabında dondurulması için önerdiği girişime tam destek verdiğini vurguladığı aktarıldı. BM’den Sirte çağrısı Öte yandan BM Libya Destek Misyonu Genel Sekreter Vekili Stephanie Williams, Hafter güçlerinin Sirte’deki saldırılarının, çatışmaları körükleyeceği uyarısında bulunarak, taraflara Sirte’de askerden arındırılmış bölge oluşturulması çağrısı yaptı. RİYAD HAVA SAHASINI AÇTI BİTMEYEN ACI... İsrail ablukası altındaki Filistin’in Gazze Şeridi’nde mülteci kampında elektrik kesintisi yüzünden aydınlatma amacıyla kullanılan mumun eşyaları tutuşturması sonucu bir evde yangın çıktı. Faciada El Hazin ailesinin 3 çocuğu yaşamını yitirdi. İsrail, Gazze’den balonlu saldırılar gerekçesiyle ablukayı sıkılaştırmış, yakıt girişini kesmişti. Bu nedenle elektrik şebekesinde kesinti yaşandığı gündeme yansımıştı. İsrail, Yemen’de iddiası Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan, İsrail’i Yemen’deki Sokotra Adası’na sokmakla suçlandı. AA’nın haberine göre, stratejik öneme sahip Sokotra’ya bir İsrailBAE heyetenin geldiğini belirten adadaki aşiretlerin lideri İsa Salim bin Yakut, bölgenin Yemen’den koparılması planları yapıldığını öne sürdü. Haberde, stratejik ve askeri araştır malar alanında yayın yapan ABD merkezli SouthFront sitesinin, BAEİsrail heyetinin Sokotra’da askeri tesis inşası için uygun yer baktıkları iddiası aktarıldı. BAE tarafından desteklenen ayrılıkçı Güney Geçiş Koseyi haziran ayında Sokotra’nın kontrolünü ele geçirmişti. BAE, Yemen’de Hadi yönetimini destekleyen Riyad liderliğindeki Arap koalisyonunun parçası. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)İsrail arasında ABD arabuluculuğunda imzalanan normalleşme anlaşmasının ardından Riyad’dan beklenen hamle geldi. Suudi Arabistan, “tüm ülkelerden” yapılan uçuşlara hava sahasını açarak uçakların BAE’ye gitmesine izin vereceğini duyurdu. Bu çerçevede hava sahasını kullanabilecek ülkeler arasında İsrail de yer almış oluyor. Normalleşme uzlaşısı sonrası geçen pazartesi İsrail’in başkenti Tel Aviv’den BAE’nin başkenti Abu Dabi’ye giden ilk ticari uçuş yapılmış, uçağın İsrail’in diplomatik ilişkisinin olmadığı Suudi Arabistan hava sahasından geçmesine izin verilmesi ile birlikte resmi bir İsrail uçağı ilk kez Suudi hava sahasına giriş yapmıştı. Kushner’den ziyaret Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump’ın Danışmanı ve damadı Jared Kushner, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bir araya geldi. Suudi Arabistan’ın resmi haber ajansı SPA’ya göre ikili, “adil ve kalıcı bir barışa ulaşmak için Filistin ve İsrail tarafları arasındaki müzakereleri yeniden başlatma ihtiyacını” ele aldı. Venezüella’da Maduro yönetiminin bazı muhaliflere yönelik af kararının ardından önceki gece cezavinden serbest bırakılmalar yaşandı. Ankara, Caracas için arabulucu Türkiye’nin Venezüella hükümeti ile muhalefeti arasındaki görüşmelere arabuluculuk ettiği bildirildi. Muhalefet liderlerinin önceleri katılmama kararı aldığı parlamento seçimlerinde yer alacakları, bu amaçla da Nicolas Maduro hükümeti ile görüşmeler yaptıkları duyuruldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Demokratik bir seçimin gerçekleşmesi için elimizden geleni yapacağız” dedi. ‘AB, hatasını kabul etti’ Seçimleri boykot etme planları yapan üst düzey iki muhalif isimle seçimlere katılmaları için görüştüğünü söyleyen Çavuşoğlu, Avrupa Birliği’nin (AB) de Venezüella’daki sorunların çözümüne ilişkin girişimleri olduğunu hatırlatarak “Geçmişte bazı hatalar yapan AB bu hatalarını kabul etti” ifadelerini kullandı. AB’nin Türkiye’den kendilerine destek vermesi için ricada bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, “Venezüella’ya gittikten sonra Devlet Başkanı Nico las Maduro’yla, yardımcısıyla ve Dışişleri Bakanı’yla bu konuları görüştük. Muhalefetle birlikte seçime gitmelerinin ülkenin istikrarı için faydalı olduğunu anlattık” diye konuştu. Reuters’a bilgi veren üst düzey bir Türk yetkili de muhalefet liderleri Henrique Capriles ve Stalin Gonzalez’in Maduro ile görüştüklerini söyledi. Capriles Twitter hesabında, krizin çözümüne yardım edecek birçok uluslararası aktörle görüşmeye hazır olduğunu belirtip “Güvenilir bir çözüme yaklaştıracak herkesle görüşmemiz uygundur” yazdı ve ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın fotoğraflarını paylaştı. Capriles, “Benim tek çıkarım Venezüellalıları savunmak ve Venezüella için özgürlüğü başarmaktır” dedi. Maduro, cezaevlerinde bulunan, yabancı ülkelerin Caracas’taki büyükelçiliklerinden siyasi sığınma talep eden ya da ülke dışına kaçan onlarca siyasetçinin de aralarında bulunduğu 110 muhalifi affetmişti. Trump polis şiddetini görmezden geldi ABD Başkanı Donald Trump itirazlara rağmen son ırkçılık karşıtı eylemlerin ve şiddet olaylarının odağındaki Wisconsin eyaletinin Kenosha kentini ziyaret etti. Beyaz bir polisin yedi kez sırtından vurduğu Jacob Blake’in ailesiyle bir araya gelmeyen Trump, güvenlik güçlerine destek verdi. Ziyareti esnasında kentteki güvenlik güçleri ve yerel yöneticilerle yuvarlak masa toplantısında bir araya gelen Trump, polis şiddetine karşı düzenlenen protestolar hakkında, “Bunlar barışçıl gösteri değil, bunlar iç terör eylemleri” diye konuştu. “Kenosha’daki güvenlik güçlerine 1 milyon dolar vereceğiz. Gösterilerde hasar alan küçük işletmelere destek için yaklaşık 4 milyon dolar ayıracağız” dedi. Trump, Kensoha Belediye Başkanı’na da sert sözlerle yüklendi. “Bu radikal anarşist lerin belediye başkanının evine girmeye çalıştığını ve bu zavallı, çok aptal belediye başkanına bir sürü kötü şey olduğunu gördüm. Yani onun nasıl belediye başkanı olabileceği hakkında hiçbir fikrim yok” ifadelerini kullandı. Belediye Başkanı ‘gelme’ demişti 2016 seçimlerinde Wisconsin’i kılpayı kazanan Trump’ın, 3 Kasım’daki seçimler için eyaletin desteğini alması önem taşıyor. Olayların yatıştırılması için Ulusal Muhafızlar’ı görevlendiren Wisconsin eyaletinin Demokrat Valisi Tony Evers, Trump’ın gerilimin daha da yükselmemesi için kenti ziyaret etmemesini istemişti. Kenosha’daki eylemler sırasında, Trump destekçisi olduğu belirtilen 17 yaşındaki Kyle Rittenhouse, 2 kişinin ölümü ve 1 kişinin ağır yaralanmasıyla ilgili tutuklanmıştı. MOİRA KAMPI’NDA ALARM Yunanistan’ın Midilli Adası’ndaki Moira göçmen kampının, Somalili bir erkek mültecide yeni tip koronavirüs (Covid19) tespit edilmesi nedeniyle dün karantinaya alındığı duyuruldu. Kamp 14 gün süreyle girişe ve çıkışa kapatıldı. Misrata Belediye Başkanı yaşamını yitirdi Rusya’da bir günde 4 bin 952, Macaristan’da 365 ve Ukrayna’da 2 bin 495 vaka tespit edildiği bildirilirken Libya’nın Misrata kenti Belediye Başkanı Mustafa Ömer Karrouad’ın, koronavirüs nedeniyle yaşamını yitirdiği belirtildi. Dün itibarıyla küresel çapta vaka sayısı 25 milyon 936 bin 575’e, can kaybı ise 861 bin 925’e yükseldi.