Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE dishab@cumhuriyet.com.tr Trump’ın salgınla mücadele kararlarında ‘tek yetkili başkandır’ çıkışı tartışma yarattı Eyaletler isyanda Yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınının ağır tablosunun yaşandığı ABD’de Trump yönetimiyle eyaletler arasında ipler gerildi. ABD’nin doğu ve batısındaki bazı eyaletler, Başkan Donald Trump’ın Amerikalıların yeniden işlerine dönmeleri konusunda kararı valilerin değil kendisinin vereceğini söylemesine tepki gösterdi. Eyaletler kademeli olarak işletmeleri yeniden açma ve sosyal mesafe kurallarını hafifletme çalışmalarını merkezi yönetime göre değil, kendi aralarında koordine edeceklerini duyurdu. Heyet oluşturulacak Doğu’daki New York, New Jersey, Connecticut, Massachusetts, Pennsylvania, Delaware ve Rhode Island valileri, bir plan oluşturmak için her eyaletten birer halk sağlığı ve ekonomi uzmanıyla birlikte çalışma grubu oluşturdu. Öte yandan batıdaki Kaliforniya, Oregon ve Washington valileri de işletmeleri salgın sonuçlarına bakarak yeniden açmak üzere bir “Batı Eyaletleri Paktı” ilan ettiler. Bu eyaletlerin Massachusetts dışında hepsinin Cumhuriyetçi Partili yönetimlerde olduğu belirtiliyor. Sal ABD’nin doğu ve batısından 10 eyalet, ekonomilerinin, okullarının ve işyerlerinin yeniden açılması konusunda birlikte hareket edeceklerini açıkladı. Trump’a karşı çıkmak anlamına gelip gelmediği yönündeki bir soruya ise New Jersey Valisi Philip Murphy, “Sadece gerçeklere dayalı kararlar almaya odaklıyız” yanıtını verdi. Covid19 vakaları önceki gün ABD’de 581 binin üzerine çıktı. Önceki gün 1584 kişinin yaşamını yitirdiği ülkede can kaybı 24 bine yükseldi. Salgının ağır vurduğu New York’ta sağlık çalışanları için sokaklarda sık sık alkışlı destek eylemleri düzenleniyor. gının en şiddetli vurduğu New York Valisi Andrew Cuomo, Trump’ın ticari işletmelerin açılmasına yönelik talimatına uymayacağını, böyle bir kararı uygulamasının kamu sağlığına tehdit anlamına geleceğini söyledi. Cuoma, diğer eyaletlerle işbirliğine atıf yaptı. “Verileri inceleyeceğiz, deneyimlerden yararlanacağız. Bu işbirliği bize rehber olacak yeni parametreler sağlayacak. Ekonomiyi yeniden açmayı dört gözle bekliyo ruz ama bunu akıllı bir planla yapamazsak, yanlış yaparsak geri tepebilir” dedi. “Ülkenin kurucularının yönetimle ilgili kararlarının anayasayla da belirlendiğine” değindi. Cuomo, anayasaya atıfla “Federal hükümetin mutlak gücü olmadığını söylüyor... Başkanın söylediklerinin tam tersini söylüyor. Böyle bir durumda bunun bir kral olacağını belirtiyor” diye konuştu. Eyaletler arasındaki işbirliğinin Trump öfkelenmişti Trump, Amerikalıların işe geri dönmeleri ve kapalı işletmelerin yeniden açılması ile ilgili son kararı kendisinin vereceğini açıklayarak “tek yetkili Amerika Birleşik Devletleri Başkanı’dır” demişti. Ancak uzmanlar ABD’de eyalet sistemine vurgu yaparak halihazırda Trump’ın başkanlık yetkilerinin geniş çerçevede olmadığına işaret ediyor. Trump önceki gün salgında geç harekete geçtiği yönündeki iddiaları ise reddetti, basını yalan haber yapmakla suçladı. Bazı eyaletlerin önlemleri gevşetmeye yanaşmama ihtimaline ilişkin, “Bir kişi ABD Başkanı ise yetkileri tamdır. Ekonomiyi açıp açmamak, başkanın kararıdır. Eyalet valileri de başkanın onayı olmadan bir şey yapamayacaklarını bilir” ifadesini kullandı. Libya’da ateş dinmiyor Sanders’ten, Biden’a destek ABD’de kasım ayındaki başkanlık seçimleri için Demokrat Parti’de başkan adaylığı yarışmasında gözler Joe Biden’a çevrili. Wisconsin eyaletinde geçen salı günü yapılan ön seçimleri eski Başkan Yardımcısı Biden’ın kazandığı açıklandı. Biden’ın Vermont Senatörü Bernie Sanders ile yarıştığı ön seçimi yüzde 63’le kazandığı aktarıldı. Ancak halihazırda partinin “ilerici sosyalistler” olarak bilinen kanadının önde gelen isimlerinden Sanders, geçen hafta seçim kampanyasını askıya aldığını duyurmuştu. Sanders’ten önceki gün de Biden’ı destekleyeceği açıklaması geldi. Biden ve Sanders, internet üzerinden birlikte kamuoyuna seslendi. Sanders, ABD halkına “birlik olma zamanı” çağrısı yaptı. ‘‘Tüm Amerikalıları her bir Demokrat’ı, her bir bağımsızı, çok sayıda Cumhuriyetçi’yi, benim de desteklediğim adayınıza destekte birleşmeye çağırıyorum. Trump’ı bir dönemlik başkan yapmalıyız. Bunun olması için elimden gelen ne varsa yapacağım” ifadelerini kullandı. Pazarlık için iki gün daha İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, koalisyon hükümeti kurması için kendisine tanınan süre dolan MaviBeyaz İttifakı lideri Benny Gantz’a 48 saat ek süre verdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu’nun (Makan) haberine göre Rivlin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Gantz’ın ortaklaşa yaptığı ek süre talebine yeşil ışık yaktı. MaviBeyaz İttifakı yetkililerinin açıklamasına göre ise Netanyahu ile Gantz önceki gece bir toplantı gerçekleştirdi. Görüşmede, Netanyahu ile Gantz’ın koalisyon müzakerelerinde büyük ilerleme kat ettiği belirtildi. İsrail Cumhurbaşkanlığı Basın Ofisi’nden önceki gün yapılan açıklamada, Rivlin’in, koalisyonu kurması için MaviBeyaz lideri Gantz’a ek süre vermeyeceği belirtilmişti. Sarı humma alarmı Dünya Sağlık Örgütü, Güney Sudan’ın güneyinde sarı humma salgınının başladığını duyurdu. Örgütten yapılan açıklamada, Uganda sınırındaki Kajo Keji bölgesinde 2 vakanın görüldüğü belirtildi. Bölge halkının hastalığa karşı bağışıklığının bulunmadığına dikkat çekildi. Salgınla baş edebilmek için aşı çalışmasının planlandığı ancak sağlık sisteminin zayıflığı ve gözlem mekanizmasının olmaması nedeniyle salgının büyümesinden korkulduğuna işaret edildi. Ulusal Uzlaşı Hükümeti güçleri, Tunus sınırından Trablus’un güneydoğusuna uzanan geniş bölgede kontrolü ele geçirdi. Hafter cephesi ise dün Trablus’a roket saldırısı düzenledi Libya’da Ankara destekli, Birleşmiş Milletler’in tanıdığı Ulusal Uzlaşı Hükümeti (UUH) ile ülkenin doğusunu elinde bulunduran Tobruk cephesine bağlı Halife Hafter güçleri arasında çatışmalar şiddetlendi. Yeni tip koronavirüs salgını dünyayı kasıp kavururken iç savaşın gölgesindeki Libya’da uluslararası ateşkes çağrılarına karşın silahlar susmuyor. Hafter güçlerinin ateşkes kararına onay vermesine karşın saldırıları sürdürmesi üzerine Trablus merkezli UUH, 25 Mart’ta Barış Fırtınası Operasyonu başlattığını duyurmuştu. UUH dün yaptığı açıklamada, “Trablus’un batısındaki yaklaşık üç bin kilometrekare alanın Hafter’e bağlı milislerin elinden geri alındığını” belirtti. “Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ait silah atölyesi, mühimmat ve askeri malzeme de ele geçirdiklerini, Trablus’un batısında Surman, Sabrata’nın aralarında olduğu 8 bölgenin kurtarıldığını, buralarda Hafter milislerine ait 10 BAE tankı ile 6 zırhlı araca el koyduklarını” duyurdu. KahireMoskova temasta Bu son kazanımlarla UUH güçlerinin, Tunus sınırından Tablus’un güneydoğusundaki Abu Grein bölgesine uzanan yolu ele geçirdiği vurgusu yapıldı. AFP’nin haberine göre Hafter güçleri ise Trablus’u roket yağmuruna tuttu. Haberde Mitiga Hava Üssü yakınlarındaki evlerin isabet aldığı kaydedildi. AA’nın haberine göre, BAE’ye ait insansız hava aracıyla (İHA) düzenlenen, güvenlik noktalarının vurulduğu saldırıda 8 kişi öldü. Öte yandan kimi kaynak, Libya’da TSK’ya ait bir İHA’nın Mısır ordusunun askeri danışmanlarını hedef aldığı, UUH güçleri Sabrata’da zafer ilan etti. Kahire’nin yanıt vermek için hazırlık yaptığı iddiasını aktardı. Mısır ve Rusya dışişleri bakanlarının önceki gün Libya ve Filistin’deki gelişmeleri ele aldığı da gündeme yansıyan haberler arasındaydı. Paralı asker iddiaları Libya’da paralı asker tartışması sürüyor. AA’nın haberine göre UUH Başkanlık Konseyi Başkanı Feyyaz el Saraj, Hafter cephesinde savaşan paralı askerlerin cenazelerinin ülkelerine gönderilmesi için talimat verdi. ABD merkezli Intercept sitesi ise Blackwater’ın kurucusu Erik Prince’in, Hafter saflarında paralı askerlerinin savaştığı savunulan Rus Wagner şirketine destek olmayı teklif ettiğine ancak bunun kabul görmediğini savundu. AA’nın yerel kaynaklara dayandırdığı haberinde de “Rusya’nın, Suriye’nin İsrail sınırındaki Kuneytra’da daha önce uzlaştığı eski muhaliflerden 300400 savaşçıyı 1000’er dolar karşılığında Hafter saflarında savaştırmak için anlaştığı” iddiasına yer verildi. ‘AB‘YE DEVREYE GİR‘ ÇAĞRISI Malta, Avrupa Birliği’ne (AB) yeni tip koronavirüs salgını sırasında Libya’dan göçmen akınını yavaşlatmak için acil insani görev başlatılması çağrısı yaptı. Dışişleri Bakanı Evarist Bartolo, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Komisyon Başkan Yardımcısı Josep Borrell’e yazdığı mektupta, birliğin ülkede en az 100 milyon Avroluk yiyecek ve tıbbi malzeme dağıtımı yapması gerektiğini dile getirdi. İtalya ve Malta arasındaki bölgede 258 göçmeni taşıyan 4 tekne denizde mahsur kalmış durumda. Yardım örgütleri Malta ve İtalya’nın limanlarını göçmen teknelerine açmadığına dikkat ediyor. Hindistan‘da salgınla birlikte göçmen işçi ve ailelerinin koşulları daha da zorlaştı. Çok sayıda kişi Hindistan Kızılhaçı tarafından oluşturulan merkezlerde tecridin sona ermesini bekliyor. Modi yönetimi kısıtlamalara devam dedi Hindistan’da koronavirüs bağlantılı can kaybı 358’e, vaka sayısı 10 bine yükselirken tecrit uygulaması 3 Mayıs’a kadar uzatıldı. “Bu ekonomik açıdan pahalıya mal olsa da vatandaşların yaşamından daha pahalı olamaz” di yen Başbakan Narendra Modi, 1.5 milyar Hintliden tecridin ilk üç haftasında gösterdikleri disiplini sürdürmelerini istedi. Vakalar Batı ülkelerine kıyasla düşük görülse de bazı sağlık uzmanları 1500 hastaya bir doktorun düştüğü Hindistan’da test sayısının azlığı nedeniyle gerçek enfekte kişi sayısının açıklanandan daha fazla olabileceği görüşünde. Bu arada Hindistan’ın komşusu Pakistan da bugün sona eren tecridi iki hafta daha uzattığını duyurdu. 7 15 NİSAN 2020 ÇARŞAMBA KAMPLAR İÇİN KAYGI ARTIYOR BM Genel Sekreter sözcülerinden Farhan Haq, Suriye’de Şam yönetiminin şimdiye kadar 25 kişide koronavirüse rastlandığı, 2 kişinin yaşamını yitirdiği bilgisini paylaştığını söyledi. Salgının özellikle yerinden edilmiş milyonlarca savunmasız kişinin bulunduğu Suriye’nin kuzeybatısına sıçramasından kaygı duyduklarını belirtti. İDLİB İÇİN ŞAM’A RÜŞVET İDDİASI ‘BAE, uzlaşıyı bozmaya çalıştı’ Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed El Nahyan’ın, Türkiye ile Rusya arasında 5 Mart’ta Suriye’nin İdlib kenti için varılan ateşkes anlaşmasını bozması için Devlet Başkanı Beşşar Esad’a büyük miktarda para teklif ettiği öne sürüldü. Middle East Eye sitesinin haberine göre, Prens Nahyan’ın, ateşkes anlaşmasının yapılmasını ve uygulanmasını engellemeye çalışarak, Esad’a 3 milyar dolar teklif ettiği iddiası aktarıldı. Haberde, Nahyan’ın Türkiye ile Rusya arasında ateşkes anlaşmasının yapılmasından hemen önce kardeşi Tahnoun bin Zayed’in yardımcısı ve ulusal güvenlik danışmanı Ali Şemsi’yi Esad ile görüşmek üzere Şam’a gönderdiği belirtildi. Nahyan’ın, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ateşkesi görüştüğü sırada da Esad’la görüştüğü aktarıldı. Prens’in ateşkese varılmaması talebini yinelediği, Esad’ın ise maddi desteğe ihtiyacı olduğu yanıtı verdiği savunuldu. Esad’ın ateşkesin bozulması karşılığında Nahyan’dan 5 milyar dolar istediği ancak tarafların 3 milyar dolara anlaştığı ve ateşkes imzalanmadan önce de 250 milyon dolar ödeme yapıldığı ileri sürüldü. Telefonda görüşmüşlerdi Habere göre, Moskova’nın plandan haberdar olması üzerine Putin, Savunma Bakanı Sergey Şoygu’yu Şam’a gönderdi. Şoygu Esad’a, “Yeni bir saldırı başlatmanı istemiyoruz. Rusya, ateşkesin devam etmesini istiyor” mesajını iletti. Nahyan’ın Şoygu’nun ziyaretinin ardından tekrar girişimde bulunduğu ve Esad’a 1 milyar dolar daha ödeme yaptığı iddia edildi. Bir süredir BAEŞam arasında ilişkilerin kurulması çabaları gündeme yansıyor. Suriye resmi ajansı SANA geçen ay sonunda, Esad ile BAE Veliaht Prensi Bin Zayid arasında telefon görüşmesi yapıldığını duyurmuştu. Haberde, görüşmede yeni tip koronavirüs salgınının ele alındığı, “Bin Zayid’in, bu olağanüstü durumda BAE’nin Suriye halkına desteğini yinelediği” aktarılmıştı. BAE, Suriye’de iç savaşın başladığı 2011’de Şam’daki büyükelçiliğini kapatmış, 2018’de yeniden açmıştı. Söz konusu telefon görüşmesi de 2011’den bu yana bir ilk olmasıyla dikkat çekmişti. Suriye muhalefeti, uzun süredir Abu Dabi yönetimini Esad hükümetini desteklemekle suçluyor. NATO‘dan Türkiye yardımlarına vurgu NATO üyesi 30 ülkenin savunma bakanları, yeni tip koronavirüs gündemiyle bugün olağanüstü toplanıyor. Türkiye’yi Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın temsil edeceği zirvede bakanlar video konferans yoluyla görüşücek. Toplantıya ilişkin dün bir basın toplantısı düzenleyen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “NATO ülkelerinin koronavirüs krizinden tıbbi malzeme stokunun artırılması ve ihracata fazla bel bağlamaması yönünde ders alması gerektiğini” söyledi. Bu arada Stoltenberg, koronavirüs nedeniyle ortaya çıkan sağlık krizinin, güvenlik krizine dönüşmemesi için müttefiklerin birlikte çalışması gerektiğini de vurguladı. Geçen hafta Türkiye’den İngiltere’ye tıbbi malzeme ve kişisel koruma eşyası götüren askeri uçağın, ilk kez NATO’nun tek sefer numarasını kullandığını aktardı. Türkiye’nin yardımlarını övdü. Füzeli, sandıklı çifte gündem Kuzey Kore bir füze denemesi daha gerçekleştirirken Güney Kore bugün genel seçimler için sandık başına gidiyor. Kamuoyu araştırmalarına göre, yeni tip koronavirüs salgınının oy kullanma oranı Güney Kore Devlet nı etkilemeyeceği düşü Başkanı Moon ve eşi. nülüyor. Güney Kore’de geçen cuma 5 milyondan fazla kişinin erken oy kullandığı duyurulmuştu. Bunun erken oylama sisteminin yaşama geçirildiği 7 yıl öncesinden beri en yüksek seviye olduğu belirtiliyor. Yıldönümü öncesinde Öte yandan Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı, Pyongyang’ın dün Kore yarımadası ile Japonya arasındaki Doğu Denizi’ne (Japon Denizi) çok sayıda kısa menzilli cruise füzesi fırlattığını duyurdu. Deneme, Kuzey Kore’nin kurucusu Kim Ilsung’un doğumunun 108. yıldönümünden bir gün önce gerçekleştirildi. Aynı zamanda Güney Kore’nin parlamento seçimlerinden bir gün önceye denk geldi.