Catalog

EkonoMi DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA 9 15 ŞUBAT 2020 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 6.0570 0.4 kuruş 6.5740 0.8 kuruş 7.9050 0.3 kuruş 11.20 0.13 puan 120.151 389 puan 2070.13 5.44 lira 307.29 82 kuruş Tasfiye olacak alacakların toplam kredilere oranı Aralık 2019’da yüzde 6’ya yükseldi 1milyon 755 bin kişi Platftormun hedefi 3 bin KOBİ’ye ulaşmak Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı 2019 Aralık’ta yüzde 3 artış gösterdi. Yurttaş borçla ayakta kalmaya çalışıyor. Ay sonunu getirmekte zorlanan yurttaş, aldığı kredinin taksitlerini de ödeyemez duruma geldi. Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı 2019 Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 3 artarak 154 bin kişiye yükseldi. Bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcundan dolayı batık durumda olan ve yasal takibe giren kişi sayısı da 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 1 artarak 1 milyon 404 bine ulaştı. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre, OcakAralık 2019 döneminde sadece bireysel kredisi, sadece kredi kartı ile hem bireysel kredisi hem de kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe giren kişi sayısı ise 1 milyon 755 bin kişiyi aştı. Yüzde 6’ya çıktı Bireysel kredi kullanan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda 600 bin artarak 31.9 milyon kişi olurken, ortalama kredi bakiyesi ise 19.4 bin lira düzeyinde gerçekleşti. Aralık 2019’da 147 bin kişi ilk defa ihtiyaç kredisi, 388 bin kişi ilk de borç batağında TAKiPTEKi KiŞi SAYISI ARTIYOR Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve Kredi Kartı* (OcakAralık, bin kişi) 2018 2019 1389 1404 903 952 807 803 Bireysel kredi Bireysel Bireysel kredi kredi kartı veya kredi kartı fa kredi kartı kullanırken kredili mevduat hesabı kullanan kişi sayısı 466 bin oldu. 37 bin kişi ise ilk defa konut kredisi kullandı. Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından gerçek kişilere kullandırılan bireysel krediler, 2019’da bir önceki yıla göre yüzde 12.7 artarak 618 milyar liraya ulaştı. Bireysel kredilerin yüzde 43’ünü ihtiyaç kredileri, yüzde 33’ünü konut kredileri, yüzde 19’unu kredi kartları ve yüzde 4’ünü taşıt kredileri oluşturdu. Tasfiye olunacak alacaklar 2019 itibarıyla 177 milyar liraya çıkarken bunun 168 milyar lirası bankalara, 5 milyar lirası finansal kiralama şirketlerine, 2.5 milyar lirası faktoring şirketlerine ve 2.2 milyar lirası da finansman şirketlerine ait oldu. Tasfiye olacak alacakların toplam kredilere oranı Aralık 2019’da bir önceki yılın aynı ayına göre 1.8 puan artarak yüzde 6’ya yükseldi. Geçen yıl sonu itibarıyla tasfiye olunacak alacak oranı en yüksek olan sektör, yüzde 11 ile inşaat oldu. l Ekonomi Servisi İhtiyaç kredisine fren geliyor Son bir yılda yaklaşık 70 milyar TL artan ihtiyaç kredilerini frenlemek üzere Merkez Bankası (TCMB) adım atmaya hazırlanıyor. İhtiyaç kredilerindeki artış hızının ocak sonu itibarıyla yüzde 30’u aşmasının ardından enflasyonu, ithalatı ve dolayısıyla cari açığı gözetmek adına bu artışı sınırlayacak bir zorunlu karşılık düzenlemesi öngörülüyor. Reuters’a bilgi veren iki kaynak, bu düzenlemenin TCMB’nin zorunlu karşılıkları (ZK) TL kredi büyümesiyle ilişkilendiren sistem aracılığıyla yapılmasının değerlendirildiğini belirtti. İki kaynak da düzenlemeyi “makroihtiyati tedbir” olarak nitelerken ekonomik büyümeyi sınırlamamasına özen gösterileceğini söyledi. Bir kaynak, “İhtiyaç kredilerindeki büyüme güncel verilere göre yüzde 34, ancak bankaların aldığı taleplere, onay bekleyen işlemlere ve eğilime baktığımızda bu kredi büyümesi baz etkisiyle yüzde 50’lere doğru ilerliyor. Cari açık, enflasyon ve ticaret dengesi gözetilerek bir önlem alınması öngörülüyor” dedi. Saray, 128 milyar yatırım öngörüyor Cumhurbaşkanlığı 2020 yatırım programına göre, bu yıl yatırım için 127.9 milyar lira harcanması öngörülüyor. Bu yıl en yüksek ödenek 25.2 milyar TL ile ulaştırma ve haberleşme projeleri için ayrıldı. Diğer kamu hizmetleri kalemine 12.3 milyar TL, enerji projelerine 11.8 milyar TL, eğitim için ise 11.08 milyar TL harcama yapılması öngörülüyor. Program dahilinde toplam proje stoku 1.05 trilyon TL olarak kaydedilirken 2019 sonu kümülatif harcama 416.1 milyar TL, bu yıl 2 bin 994 proje için planlanan harcama tutarının 8.973 milyon TL’si dış kredi olmak üzere 77.1 milyar TL olarak belirlendi. Cari işlemlerde 1.6 milyar fazla Merkez Bankası, ödemeler dengesi verilerine göre, cari açık Aralık 2019’da 2.798 milyar dolar açık verdi. Bunun sonucunda cari işlemler hesabı, 2019’da 1.6 milyar dolar fazla verdi. Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 2 milyar 89 milyon dolar artarak 3 milyar 402 milyon dolara ve birincil gelir dengesi açığının 93 milyon dolar artarak 1 milyar 87 milyon dolara yükselmesi etkili oldu. l Ekonomi Servisi Dolar 6.45 TL’yi görecek Merkez Bankası’nın verilerine göre, cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi yüzde 10.01’den yüzde 10.06’ya çıkarken 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket dönemindeki yüzde 9.54’ten, bu anket döneminde yüzde 9.61’e, 24 ay sonrası TÜFE beklentisi de yüzde 8.51’den yüzde 8.52’ye çıktı. Anket sonuçlarına göre, yılsonu dolar kuru beklentisi bir önceki anket döneminde 6.41 lira düzeyindeyken bu anket döneminde 6.45 liraya, 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi de aynı anket dönemlerinde sırasıyla 6.43 liradan 6.51 liraya yükseldi. Koç’tan 153 milyar TL gelir Koç Holding, 2019 yılında konsolide bazda toplam 153.5 milyar TL gelir elde ederken 4.4 milyar TL ana or taklık payı net dönem kârı gerçekleştirdi. Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Levent Çakıroğlu Çakıroğlu, “2019 dünyada ve ülkemizde belirsizlik ve değişimin hâkim olduğu bir yıldı. Faaliyet gösterdiğimiz sektörlerde karşı karşıya kaldığımız her türlü zorluğa rağmen yatırımlarımıza kararlılıkla devam ettik. Uzun yıllardır kararlılıkla sürdürdüğümüz yatırımlar ülkemize duyduğumuz güvenin en büyük göstergesi. 2019’da yaptığımız 8.9 milyar TL kombine yatırımla, son 5 senelik toplam tutar 38 milyar TL’ye ulaştı” dedi. Koç Topluluğu ve UniCredit iş ortaklığının sona ermesi ile birlikte Yapı Kredi’de en büyük pay sahibinin Koç Topluluğu olduğunu ve bankada yeni bir dönemin başladığını belirten Çakıroğlu, “Bankamız için hedeflerimizi büyüttüğümüz bir dönemdeyiz” diye konuştu. l Ekonomi Servisi İpotekli konut satışı yüzde 546 yükseldi Türkiye genelinde konut satışları, 2020 Ocak’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 55.8 artarak 113 bin 615’e çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre İstanbul, 21 bin 251 konut satışı ile en yüksek paya sahip il oldu. Bu ili, 11 bin 989 konut satışı ile Ankara, 7 bin 212 konut satışı ile İzmir izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 7 konut ile Hakkâri, 11 konut ile Ardahan ve 38 konut ile Bayburt oldu. Ülke genelinde 36 bin 40 konut ilk defa satılırken ikinci el konut satışlarında ise 77 bin 575 konut el değiştirdi. Türkiye geneli ipotekli konut satışları ise 2020 Ocak’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 546.1 yükselerek 42 bin 237’ye çıktı. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 37.2 oldu. l Ekonomi Servisi Koronavirüs, Türk seramik ürünlerine talebi artırdı NG Kütahya Seramik Yöne sıkışmışlık yaşadıklarını aktatim Kurulu Başkanı Erkan ran Güral, şöyle devam etti: Güral, “Mart ayında Çin’de “Her şeye rağmen 2019’da yapılacak seramik fu ihracatımızı yüzde 56 arı koronavirüs se artırdık ve 79 ülke bebiyle iptal edil ye ihracat yaptık. di. Aynı tarihlerde 2020’de de yüz İstanbul’da ya de 42 artış da pılacak Unicera ha hedefliyoruz. Fuarı’na Avrupa ve 2019’da 800 mil Amerika’dan yo yon TL olan ci ğun ziyaretçi bekli romuzu 2020’de 1 yoruz. İyi değerlendi Erkan Güral milyar TL’nin üzeri rebilirsek sektör için bü ne çıkaracağız. Her şeyin yük bir fırsat olur” dedi. planladığımız gibi gitmesi du 2018 Ağustos’taki kur krizinin rumunda bu yıl yeni bir yatırı sektörü yavaşlattığını, öngö mımız olacak.” rülemeyen dönemler içinde l Ekonomi Servisi Claudio Tomasi Merve Tezel Orhan Turan Ümit Boyner KOBİ’ler için seferberlik B4G, TÜRKONFED, Visa ve UNDP, 10 aydır altı ilde küçük işletmelere eğitim veriyor. Ekonominin itici gücü olduğu, ihracat potansi ve uluslararası potansiyellerini artırmak için ihtiyaç yelleri çok olmasına kar duydukları bilgi ve beceri şın yeterince yapmadıkla leri kazanmalarına destek rı ve işsizliği önlemek konusunda önemli bir rol sahibi oldukları için KOBİ’le olcay büyüktaş olmayı hedefliyoruz. Amacımız başarı hikâyeleri yaratmak” dedi. . re dönük seferberlik düzenlendi. Pilot olarak Adana’da başlayan Geçen yıl nisan ayında yola çıkan “İşimi Yönetebiliyorum” eğitimle bir grup, üç yıllık bir zaman dili rinin, altı ilde 1000 KOBİ’ye ulaş minde 3 bin civarı KOBİ’ye ulaşa tığını anlatan Visa Türkiye Ge rak onlara çeşitli alanlarda, ko nel Müdürü Merve Tezel de he nunun uzmanları tarafından bilgi deflerinin 3 yılda 3 bin KOBİ ol aktarıyor. Hedefler İçin İş Dünya duğunu söyledi. Tezel’in verdiği sı Platformu (B4G), Türk Girişim bilgiye göre, projenin eğitim içe ve İş Dünyası Konfederasyonu riği, araştırma sonuçlarından el (TÜRKONFED), Visa ve Birleşmiş de edilen bulgular doğrultusun Milletler Kalkınma Programı’nın da Boğaziçi Üniversitesi İnovas (UNDP) ortaklaşa yürüttüğü “İşi yon ve Rekabet Odaklı Kalkınma mi Yönetebiliyorum” etkinliği ile Çalışmaları Uygulama ve Araştır 1000 KOBİ’ye ulaşıldı. ma Merkezi öğretim üyeleri ta B4G Yönetim Kurulu rafından belirlendi. İki te Başkanı Ümit Boyner, TÜRKONFED Başkanı Yüzde 40’ı ihracatçı mel noktaya odaklanıldı: finansal disiplini sağlamak ve diji Orhan Turan, Visa Türkiye Genel Müdürü Merve Tezel ve UNDP Mukim Temsilcisi Claudio Tomasi, programın geldi IPSOS tarafından yapılan KOBİ Profili anketi şöyle bir tablo or taya koyuyor: 4 Yüzde 85’i kayıt tutuyor. Yüzde 91’i bu değerlendirmeleri çalışanlarıyla paylaşmıyor. Yüzde 40’ı dü tal dünyaya adapte olmak. Tezel, projeye 30 ban ka ve epara kuruluşunun da destek verdiği zenli olmasa da ihracat yapıyor, ni hatırlattı. ihracatın cirolarındaki payı yüz Türkiye’de de 13. 3.5 milyon KOBİ 4 Yüzde 48’inin inter olduğuna dikkat ği nokta ve he netten satışı yok. çeken TÜRKON defleri hakkında FED Yönetim Kuru verdiği bilgiye göre, lu Başkanı Orhan Turan KOBİ’ler iki gün süren, da projenin ülke ekonomisi kurumsallaşmadan dijital ekono ne katkı yapacağını belirtti. Sağ miye, finansal kaynaklardan ula lıklı bir ekonominin KOBİ ger şım yollarına kadar birçok konu çeği ile mümkün olduğunu an da uzmanın bilgiler aktardığı bu latan Turan, ülkede 1.5 milyon etkinlikler, yaklaşık 10 aydır altı KOBİ’nin ihracat potansiyeli ol ilde salonları doldurdu. duğunu, ancak yalnız 65 binin yaptığını bunlardan da 15 bin Potansiyel artacak KOBİ’nin düzenli olarak ihracat B4G’nin KOBİ’lerin kurumsal yaptığı, bilgisini verdi. “Bu proje laşmaları ve doğal afetler gibi du bir KOBİ seferberliği. Bu yıl ye rumlarda hayatlarını devam et ni şehirlere gideceğiz. KOBİ’lerin tirmeleri hedefiyle çalıştığını vur kapasitelerini artıracağız” diyen gulayan Ümit Boyner, platformun Turan, KOBİ’lerin dayanıklılık ve ilk ve en etkin projesinin “İşimi rekabet gücü arttıkça ekonomi Yönetebiliyorum” olduğunu söy nin daha sağlam hale geleceğini ledi. Boyner, “KOBİ’lerin büyüme dile getirdi. Çin malına yüzde 20 zam Koronavirüs sebebiyle Çin’de üretim durunca, bu ülkeden ithal edilen elektronik ürün stokları azaldı. Yeni ürün alamayan ithalatçı firmalar, ürün bulmakta zorluk yaşadıklarından dolayı maliyetlerini karşılamak için yüzde 1020 arasında zam yaptı. Edirneli esnaf İsmail Kılıçoğlu, “Telefon ekranı toptancıda 170 liraydı, iki gün içinde 200 liraya yükseldi. En çok hafıza kartı, ekran, batarya ve şarj aletleri zam landı” dedi. Yeni ürün gelmesinin en iyi ihtimalle 2 ayı bulacağını belirten esnaf, “Belki de 34 ay sürer. Biz de şirketin genel durumunu düşünmek zorundayız. İstemeyerek de olsa elimizdeki ürünlere piyasa şartları ve Çin’deki durumu takip edip peyderpey zam yapmış olacağız” diye konuştu. Tüketicilerin ise bu zamlara tepkili olduğunu dile getiren Kılıçoğlu, “Müşteri isyan ediyor. Fiyatı fazla bulan başka yere gidiyor” dedi. l İHA AtlasGlobal’den iflas başvurusu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün Twitter hesabından yapılan açıklamada, “Atlasjet Havayolları, operasyonlarını sürdüremediğinden iflas başvurusunda bulunmuş olup uçuşları durdurulmuştur” denildi. Öte yandan şirketten bilet alan yolcuların durumu ise belirsizliğini koruyor. 26 Kasım’dan bu yana iptal edilen uçuşlar ne deniyle şirketin yolcuya iade etmesi gereken tutarın 16 milyon dolar olduğu, işçilerin ödenmemiş paralarının 7.5 milyon doları bulduğu belirtiliyor. AtlasGlobal, 2019 yılında 26 Kasım21 Aralık tarihleri arasında uçuşlarına ara vermiş, 21 Aralık’tan sonra ise operasyonları bir türlü rayına girmemişti. l Ekonomi Servisi Tarımda maliyet arttı Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (TarımÜFE) 2020 Ocak’ta bir önceki aya göre yüzde 3.02 artış oldu. TÜİK verilerine göre, tarım ürünleri üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 10.41 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 21.48 arttı.