Catalog

KÜLTÜR 13 31 ARALIK 2020 PERŞEMBE LEMAN SAM, Kültür sanat hep BUGÜN ÇEVRIMIÇI YAYIMLANACAK Yıl sonu ağacı... 2020 yılında ihaneti gördük. Yalanı, talanı gördük. Ateşi gördük. Tehdit, baskı, yasakları gördük... Tüm dünyaya egemen olan Çetinkaya üvey evlat oldu! YILBAŞI KONSERIYLE SEVENLERIYLE bir virüsün, kimi ülkelerde hele hele otoriter, baskıcı, totaliter rejimlerde nasıl bir fırsata dönüştürüldüğünü gördük. Sadeliği, hayvanları ve doğayı seven Leman Sam, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve BULUŞUYOR Hiçbir işe yaramayan yasaklarla, yaşama sevincimizi yok etmeye çalışanlara inat, şu 2020’nin son gününde, bütün bunları unutmaya çalışın kısa bir an için... Açın gönül pencerelerinizi ta ardına kadar. Gökyüzüne dönün yüzünüzü... Eğer hapisteyseniz, eğer bir hücredeyseniz; sokak arasında ya da çarkların dişlileri arasında sıkışıp kaldıysanız ve gökyüzü dahi gözünüze görünmüyorsa, kapayın gözlerinizi ve düşünüzde gökyüzünü canlandırın. Masmavi, kıpkızıl, turuncu ya da eflatun bir gökyüzü. Hiç fark etmez. Gönlünüz karar versin. Düşlediğiniz gökyüzü ekranınız olsun, sahneniz olsun, tuvaliniz olsun, notanız olsun, kadrajınız olsun, avcunuzun içi ya da sonsuzluk olsun... Gökyüzünün tam ortasına kocaman bir yılbaşı ağacı yerleştirin. Hani Nâzım Hikmet’in 1962’nin 31 Aralık günü Tallin kentinde, kendini yapyalnız hissettiğinde yazdığı şiirdeki gibi “telli pullu upuzun bir yılbaşı ağacı”... Ağacınızı donatın Ağacınızı rengârenk sırça toplarla süsleyin. Şu kırmızı topa sevdiğinizin, sevdiklerinizin suretini koyun. Şu yeşil topa düşlerinizi, şu sarı topa özlemlerinizi, şuna umutlarınızı, şuna dokunuşlarınızı, şuradakine de sımsıkı politik sorunlara da son derece duyarlı. Sam, “Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur” ifadelerini kullanıyor. Uzun düz saçları, iri gözleri ve unutulmaz şarkılarıyla hafızalarımızda yer etmiş bir sanatçı, “İlla”, “Güz Güzeli”, “Rüzgâr”... Benim ise hâlâ arada mırıldandığım “Kıyamam Sana”, herkesin bir ÖZNUR gidişi olmuşOĞRAŞ ÇOLAK tur bu hayatta. Herkesin hayatına dokunan ve duruşundan hiç ödün vermeyen Leman Sam, “Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil” diyor. Sadeliği, hayvanları ve doğayı seven sanatçı, Türkiye’de yaşanan ekonomik ve politik sorunlara da son derece duyarlı. Sam, “Bu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur” ifadelerini nacak. Ayrıca boş salona şarkı söylemek bana göre değil, ben playback bile yapamam, moralim çok bozuldu. Her şeye rağmen Şişli Belediyesi’ne teşekkür ediyorum.. ‘Bütçeye bakın’ n Bu durum müzik piyasasını da olumsuz etkiledi şüphesiz. Peki siz, iktidarın her müzisyene bin TL destek açıklamasını ve bu süreçteki politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Ben en çok düğün salonları, türkü barlar ve diğer mekânlarda çalan müzisyenler için kaygılanıyorum. Bu insanlar zaten çok kazanmıyorlar, aileleri var, aylardır ne yapıyorlar, sanırım borçla yaşıyorlar. İntihar edenler oldu, önümüzü de göremiyoruz. ElLeman Sam yapan... Sesi mi? Yorumu mu? Mütevazı hayatı mı? Leman Sam olabilmek için hayatınızda nelerden vazgeçtiniz, ödün verdiniz? Kendimi tarifte çok başarılı olduğum söylenemez. Meslek hayatımda hiç ödün vermedim vermem de... Beni sevenlerin gönlündeki yerim parayla pulla ölçülemez. Onları hiç hayal kırıklığına uğratmadım. Bu saatten sonra da uğratmam, ancak kızlarımı büyütürken onlarla yeterince vakit geçiremediğim için hâlâ üzülürüm. Yanı sıra sanatçının suya sabuna dokunmadan ve sorumluluk almadan var olmasına inanmayanlardanım. Siyaseten güçlü bir yere angaje olmamışsanız epey sıkıntı çekersiniz. Demokrasinin tam işlemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım. Sade bir yaşam sürdüğüm doğru. Çünkü kendimi hayvanlara daha yakın hissediyorum, onlar hem sade hem masum yaşıyorlar. Ağaç gibi olmaya çalışıyorum. Ünlü olmak umurumda değil. Skandalsız bir meslek hayatım oldu. (Şişli Belediyesi’nin “2021 Yeni Yıl Programı” kapsamında Leman Sam, Vedat Sakman, Mazlum Çimen ve Dolunay Obruk’un vereceği konserler, 31 Aralık itibarıyla Şişli Belediyesi’nin YouTube kanalında yayımlanacak ve 3 Ocak’a kadar, 4 gün boyunca İstanbul ile birlikte dünyanın her yerinden izlenebilecek.) ‘SANATLA UĞRAŞANLAR HAFIFE ALINIYOR’ dniarntiçyHıoyüraskbuüanmkuıezşt?ıinnısnaansaıtladveeğesralenBu ülkede kültür sanat, Cumhuriyetin ilk yıllarını saymazsak hep üvey evlat olmuştur. Bu nedenle yeterli ödenek ayrılmaz. Örnekse son bütçe görüşmeleri çok iyi örnektir buna. İncelerseniz sanatın adının bile geçmediğini görürsünüz. Sanat ve sanatla uğraşanlar dağtiımekradhhoağaffaifi,feebaialliılmnınıymvoeırş.dtıDarhe. avGleberitrç, çikoarkirzdeczaağmınanı blairleınndvaenbausnılaçgöözrüemönbluelmaalandır. Bulunduğumuz da herhangi bir öneride durumbulunmak bana nafile geliyor. sarılışlarınızı... kullanıyor. Işıklarla, yıldızlarla donatın yılbaşı ya Türkiye’de özgürce üreda yıl sonu ağacınızı... temediğinin altını çizen saEkmekle, emekle donatın... En natçı, “Demokrasinin tam işçok sevgiyle, şefkatle... Daha da çok dayanışmayla ve vicdanla donatın. Şair öleceğini biliyordu ve diyordu ki: “sen kırmızı sırça topun içindesin / saçların saman sarısı kirpiklerin mavi / onu oraya ben astım seni içine koyup / ak boynun uzundur yuvarlaktır / kuşkularım lemediği ülkelerde özgürce üretmek zordur, bu sıkıntıyı hep yaşadım” diyor. Sam ile bugün çevrimiçi yayımlanacak yılbaşı konserini, sanatı ve sorunlarını konuştuk. kaygılarım sözlerim umutlarım ve okşayışlarımla koydum seni sırça topun içine / bütün yılbaşı ağaçlarına bütün ağaçlara bütün balkonlara pencerelere çivilere hasretlere astım kırmızı sırça topu / ‘Evde olmak iyi geldi’ n Öncelikle nasılsınız? Pandemi dönemi sizi naBugün yayımlanacak çevrimiçi konserin kaydı seyircisiz salonda yapıldı. bette bu tablo bazıları için geçerli değil. Devletin ayseni içine koyup.” sıl etkiledi? rım yapmadan sahne saKaygılarınızı, kuşkularınızı, Herkes gibi ben de sab natçılarına destek olması endişelerinizi, korkularınızı bir an için rediyorum. Normal yaşa gerek. Şimdi ben sorayım unutmaya çalışın. Derin bir soluk alın. İşte hayattasınız. Yüzünüze kocaman bir gülümseme yerleştirin. Bakın gülümsediniz bile! Ağacınıza yerleştirdiğiniz tüm sırça toplar, yıldızlar ve ışıklar size göz kırpıyor. Gördünüz mü? Ağacınız size bir şarkı, bir türkü söylüyor. Belki de bir senfoni ya da bir sonat fısıldıyor. Duydunuz mu? Bakın, ağacınıza ne yükledinizse mımda da çok gezen biri olmadığımdan bir süre evde olmak iyi geldi, ancak neredeyse bir yıl olmak üzere. En sevdiğim mevsim olan baharı yaşayamadım, çiçek koklayamadım ve sahneyi çok özledim.. n Şişli Belediyesi’nin her yıl açık havada dü“1000 TL” ve dokuz ay... n Devlet nasıl önlemler almalıydı? Bu soruda bütçeye bakın. :) n Bugünün şarkılarının içi boş, çoğunu bilmiyoruz bile... Yenilere tavsiyeleriniz neler? Sanat, zamanın ruhunhepsi bu hayatta sizin için yaşıyor... Bir zenlediği geleneksel yıl dan etkilenir, bu nedençocuğun gülümsemesi, bir dostun sesi, bir yazıdaki birkaç sözcük, bir kediyi, bir köpeği okşayan el, bir kuşun kanat çırpışı, bir çiçeğin açması... Hepsi sizin için... Ve siz ağacınıza yükledikleriniz için yaşıyorsunuz... Öyleyse... Her ölümün, bizi kendi ölümümüze yaklaştırdığının bilinciyle... Yalana, talana, baskıya, yasaklara inat... Boynumuzun borcudur; yaşama sevincimizi yitirmeden, bir gün daha yaşamak! Hepinize, şiddetin her türünden arınmış, sağlıklı, yaratıcı, üretken, verimli bir yeni yıl diliyorum. başı konserleri bu yıl Covid19 nedeniyle çevrimiçi yapılacak. Sizden hangi şarkıları dinleyeceğiz? Çekim günü çok olumsuzluk yaşadım. Emektar kedilerimden birini kaybettim, sesim kısıktı, salonda bazı teknik sorunlar vardı, zaman kısıtlı olduğundan ekibi fazla zorlamak istemedim. Kayıt istediğim gibi olmadığından sanırım iki şarkı yayımlale ülkenin sosyal, ekonomik ve siyasal çalkantılarının aynasıdır. Her dönemde popüler şarkılar da kalıcı klasik şarkılar da olmuştur. Bu dönemde bir tıkanıklık olduğunu da söyleyebilirim. Umarım bir şekilde çözülür. Her şeye rağmen gençler arasında heyecanla güzel şeyler üretenler var ve bu çok umut verici. n Nedir Leman Sam’ı Yaşadığımız yılda tüm dünya, ülkemiz koronavirüs salgını yüzünden altüst oldu. Yaşama isteği her şeyin önüne geçti. sayfasında da üniversiteli öğrencilerin gönderdiği öykü, şiir ve denemelerin Işık Kansu (eşgüdüm), Özcan Karabulut “Tüm baskılara karşın halkın haber alma hakkını yerine getirdikleri için ödül alan meslektaşlarıma teşekkür ederim” dedi. Ayrıntıları dünkü ‘BU SORU CANIMI YAKTI’ n Nasıl bir edersiniz? Türkiye hayal ykitbdçdıümIayzalveimümnoaBşağebanrblİapsekui,gauşyrigkryrültomaipliiişeıasenzlrsnaeaitn.rieibeçneyamnriEıluinraldşdnggsgdd.ekaesekeeüıAidrmomnmdtlisnkrmeidriörilt.ıd.uze,eniıbsiGŞearknyirıidcnhnire,odiamdühnsadlJrihnieraaoycadlüaeiıcyenheekymilyermallniiid,ebkaamlıogreaürliLby.krdldıikk.şesibaueekkltüınukielenşeinlinntnytaas.neıamo.aekr.dYdbpnışClüenbieaaa’ymeuşnuşırani,iHerkes önce “can” derdine düştü. (öykü), Ferruh Tunç (şiir), Öner gazetemizden okumuşsunuzdur. Doktorlar, hemşireler, sağlık çalışanları canları pahasına, can kurtarmaya çalıştılar, kurtardılar da. Onlara ne kadar teşekkür etsek, onlarla ne denli övünsek, onların ne kadar çok anıtını diksek azdır. Bu nedenle en uzun yıl biterken Godot’yu bekler gibi, koronavirüse karşı aşıyı bekliyoruz! Beklenen Godot, gelmez biliyorsunuz. Ama neyse ki bizim aşıların birazı sonunda geldi! İşte böyle bir ortamda 2020 yılının edebiyat gündemi de doğallıkla sağlıklı bir yol izleyemedi. Kültür sanat etkinlikleri aksadı, yavaşladı, durdu. Gazete, kitap yayıncılığı zor günler yaşadı. Cemal Süreya’nın “Edebiyatın nabzı dergilerde atar” diye tanımladığı edebiyat dergilerinin bir bölümü koşullarını zorlayıp Yağcı (deneme) tarafından seçilerek yayımlandığını ayrıca En uzun yıl biterken anımsatalım.   Edebiyat ödülleri Kurşun Kalem, Sarmal Çevrim, Çini Yılın edebiyat ödülleri birer Kitap, Özgür Sanat, Esinti başta birer açıklandı, ancak ödüller olmak üzere 200 dolayında olduğu kazananlara törenlerle değil, aynı söylenen bu dergilerden birçoğunun gün farklı saatlerde kendilerine okurla buluşması kutlanmalıdır. törensiz verildi ya da posta ile Bu dergiler içinde kuşkusuz ki gönderildi. ürünleriyle, özel dosyalarıyla öne Saygın edebiyat ödülleri zincirine çıkan dergiler var. Düşünce dergisi bu yıl yenileri de eklendi. Bunlardan Cogito, Kış 2020 tarihli 100. sayısı biri gazetemizin simge adlarından, 435 sayfayla “Eleştiri Zamanı”nı edebiyatımızın usta yazarı Oktay irdeliyor. Övgüye değer. Akbal için Oktay Akbal Edebiyat ‘Genç Yazın’ Ödülleri oldu. Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde Cumhuriyet Kitap’ın 30 yıldır yapılıyor. 2020 yılında çıkan öykü her perşembe gazetemiz eki kitapları yarışacak, 2021 yılında olarak okurlarıyla buluştuğunu; verilecek. Ödül 2022’de romana, edebiyata, kitap yayıncılığına yön 2023’te köşe yazısına ayrıldı. Bu Ödüllerin, kitapların pandemi gölgesinde gereken işlevi yaratmaması 2020’yi edebiyat açısından kayıp bir yıl konumuna dönüştürdü. Bir yandan da edebiyatçıyı ve sanatçıyı koronavirüs, pandemi, karantina konusunda buluşturdu. İnsanı ve toplumu anlamada ve anlatmada işlevi büyük oldu. Sosyalleşme yerini yalnızlaşmaya ve yayıncılık açısından da dijitalleşmeye yöneltti. Yaşam özlendi. Kentler, caddeler, sokaklar özlendi. İnsanın insana dokunuşu özlendi. Yaşamın yeni baştan gibi kurulması, en uzun yılın bitmesi, yine insanın insana verdiği öneme bağlı değil mi? Bunun için her şeye yeni baştan başlamamız için bilim insanları var gücüyle çalışıyor ve DAYANIŞMA Basın İlan Kurumu’nun belgel haberler neden yle Cumhur yet Gazetes ’ne uyguladığı resm lan kısıtlamasını kınıyoruz. Basın özgürlüğünü yok sayan kararı protesto ed yoruz. Haber alma özgürlüğümüz ç n C’ n ayakta kalabildi. Varlık, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat, Kitaplık, veren; haftalık, kitap/edebiyat dergisi kimliğini, bugünlerde yılın son katılma tarihi: 4 Ocak 2021. belki doğa bize yeni bir şans tanıyor! Aslında basın özgürlüğü olmadan Bunu hiç unutmayalım. Tıpkı Melih yanındayız. Cogito, Türk Dili, İnsancıl, Çağdaş yazar kadrosunu genişleterek Türk Dili, Berfin Bahar, Şiirden, Şiiri sürdürdüğünü belirtelim. Ama hiçbir ödülün de anlamı yok. 2020 Basın Özgürlüğü Ödülü Cevdet Anday’ın “Yeni Baştan” şiirinde vurguladığı gibi. MUĞLA EDTO Özlüyorum, Patika, Eliz Edebiyat, kasım ayından beri gazete Sözcükler, Notos, Sincan İstasyonu, içerisinde yer alan “Genç Yazın” de Cumhuriyet’e verildi. Basın Konseyi Başkanı Pınar Türenç, Yeni yılınızı kutluyor, sağlıklı, mutlu, huzurlu yıllar diliyorum. HEKİMLERİ