Catalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 6 KASIM 2020 CUMA ABD Başkanı’nın ekibi, Beyaz Saray mücadelesini mahkemeye taşıma tehditlerini hayata geçirdi Trump’tan yargı hamlesi Trump cephesi sayımları durdurmak için Pensilvanya, Wisconsin, Georgia, Michigan ve Nevada’da yasal süreç başlattı. Michigan ve Georgia mahkemelerinin başvuruları geri çevirdiği gündeme yansıdı. Dünya, ABD’de Cumhuriyetçi Donald Trump ile Demokrat Joe Biden’ın başkanlık yarışına kilitlendi. 3 Kasım’da düzenlenen seçimde kritik eyaletlerde oy sayım işlemi sürerken açıklanan sonuçlara göre Biden toplam oy ve delege sayısında önde görünüyor. Gözler Georgia, Kuzey Carolina, Arizona, Nevada ve Pensilvanya’da. Biden’ın, “salıncak eyaletler” Michigan ve Wisconsin’de ipi göğüslediği belirtildi. Böylece Biden dört yıl önceki seçimlerde Trump’a kaptırılan bu iki eyaleti geri alarak, delege sayısını 253’e çıkardı. Trump’ın delege sayısı ise 214. Biden, Beyaz Saray’a yaklaşırken Trump cephesi seçimi bırakmamaya kararlı. Trump ve Cumhuriyetçiler, Beyaz Saray mücadelesini seçim sandığından mahkemeye taşıma tehditlerini hayata geçirmeye başladı. Trump dün peş peşe yaptığı hile suçlamalarının ardından Twitter hesabından “Sayımı durdurun” dedi. Biden ise Twitter hesabından destekçileriyle “sabırlı olun” mesajını paylaştı. Seçimlerde yüzde 66.9 ile son 120 yılın en büyük katılım oranına erişilirken, Biden da 70.5 milyon genel oy ile bugüne kadar bir başkan adayının elde ettiği en fazla oyu aldı. Trump cephesi sayımları durdurmak için Pensilvanya, Wisconsin, Georgia, Michigan ve Nevada’da yasal süreç başlattı. Yeni tip koronavirüs salgınının gölgesinde gerçekleşen ve bu yüzden çok sayıda oyun postayla ya da erken atılarak kullanıldığı seçimde, milyonlarca oyun sayılması işlemi sürüyor. Oyların yüzde 74’ünün erken oy olduğu belirtiliyor, bu da pek çok seçim merkezinde oy dağları anlamına geliyor. Eyaletlerin oy sayımlarıyla ilgili kuralları birbirinden farklı. Pensilvanya’da 3 Kasım tarihli postalarla gelen oylar, üç gün sonra bile ulaşsalar, tarih 3 Kasım oldukları sürece geçerli kabul ediliyor. Postayla yollanan oyların genel olarak Demokratlara gideceği tahmini yapılıyordu. Trump bu oyların sayılmasını istemiyor. Pensilvanya’da “anlamlı bir şeffaflık” sağlanana kadar bütün sayımların durdurulması için mahkemeye başvuran Trump cephesi, üç gün sonra ulaşan oyların iptali için Yüksek Mahkeme’ye gitmeyi de düşünüyor. Aynı şekilde Georgia’yı dava eden Trump ve CumhuriBiden Trump yetçiler, Wisconsin’de “usulsüzlükler” olduğu gerekçesiyle oyların yeniden sayılmasını istedi. Trump ekibi, Michigan’da “oy sandıklarının açılması ve sayımı” sürecine “anlamlı bir şekilde erişimleri” engellendiği gerekçesiyle oy sayımının durdurulması için mahkemeye başvurdu. Trump’ın seçim ekibi “usulsüzlük” gerekçesiyle Nevada’da da oy sayımlarının durması için dava açtı. Ancak Michigan ve Georgia mahkemelerinin Trump ekibinin oy sayımıyla ilgili başvurularını geri çevirdiği haberleri dün gündeme yansıdı. Aslında Trump cephesi haftalardır, sandıktan istedikleri gibi bir sonuç çıkmazsa mahkeme süreci başlatacaklarının sinyalini veriyordu. Trump’ın yenildiği yerde oyların yeniden sayılmasını istemesi, yenilme olasılığı bulunan yerlerde oy sayımını engellemeye çalışması tepkilere neden oldu. Anketleri yanıltarak Teksas, Ohio ve Florida da dahil 23 eyaleti alan ve Biden’a karşı başa baş bir mücadele sergileyen Trump, erken zafer ilan ederken seçimlere hile karıştığı suçlamalarını dillendirmişti. Ancak bu iddiaların dayandığı kanıtları ortaya koymadı. Florida’nın kırmızıya boyanmasının ardından önceki gece zafer havasına giren Trump ekibinin, Fox News’ın Arizona’yı Biden’a vermesine çok sinirlendiği, oy sayımının bırakılıp Yüksek Mahkeme’ye gidilmesini bundan sonra telaffuz etmeye başladığı iddialar arasında. ABD’de başkanlık seçimlerinde genel oylar değil, eyaletlerdeki mücadeleler önem taşıyor. Her bir eyaletin belirli sayıda seçici kurul üyesi var ve başkanlık yolu 270 seçici kurul üyesinden geçiyor. Mavi eyaletler Demokratları, kırmızı eyaletler Cumhuriyetçileri temsil ediyor. Harris yardım istedi Biden’ın kampanyasından Bob Bauer, Trump’ın yasal bir süreci geçersiz kılmak için hiçbir dayanağı olmadığını söylerken, Biden’ın yardımcı adayı Kamala Harris, Twitter hesabından destekçilere “haftalarca sürebilecek” yasal süreç için 5 dolarlık yardım çağrısı yaptı. Kimi siyasi gözlemciler, 2000 yılında Cumhuriyetçi George W. Bush ile Demokratların adayı Al Gore’un yarıştığı başkanlık seçimlerinde yaşanan hukuk mücadelesine işaret ederek benzer gelişmelere gelecek haftalarda tanıklık edilebileceğine dikkat çekti. O seçimlerde Al Gore, Florida’da oyların tekrar sayılmasını talep etmiş, iki lider arasındaki oy farkı binin altına düşmüştü. Oyların bir ay boyunca tekrar sayılması ile fark her defasında azalmış, mücadele Yüksek Mahkeme’ye kadar taşınmıştı. 12 Aralık 2000 tarihinde, seçimlerden beş hafta sonra, ABD’nin en yüksek mahkemesi son noktayı koymuş, sürekli tekrarlanan sayımı durdurmuş ve bu karar sonucunda seçimlerin galibi Bush olmuştu. AGİT TRUMP’A SERT ÇIKTI ABD’de seçim sonuçlarındaki belirsizliğe yönelik pek çok eyalette önceki gün hem Biden hem Trump destekçilerinin protesto gösterileri vardı. Trump yandaşları Detroit’te oy merkezine zorla girmeye çalıştı (solda). Öte yandan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), ABD seçimlerine ilişkin yaptığı değerlendirmede 59. başkanlık seçiminin iyi yönetildiğini ancak son derece kutuplaşmış siyasi bir ortam içinde geçtiğini belirtti. Raporda, seçim sırasındaki söylemlerine atıfta Trump, “Seçim sistemi ve demokratik kurumlara güveni baltalamakla” suçlandı. İnsan Hakları İzleme Örgütü Başkanı Kenneth Roth da seçimlere ilişkin yaptığı değerlendirmede, ‘‘Kimin kazandığına siyasetçiler karar vermez. Seçim yetkilileri halkın iradesinin belirleyici olabilmesi için tarafsız ve şeffaf bir sayım süreci yürütüyor’’ dedi. Trump’ın 4 Kasım sabahı erken saatlerde seçimi kazandığı şeklinde “yanlış” bir iddiada bulunduğunu ve seçimlerde usulsüzlük yapıldığına dair “temelsiz ve sorumsuz” iddialar ortaya attığını belirtti. ABD sokakları karıştı ABD’de 3 Kasım’da yapılan başkanlık seçimlerinin ardından sonuçların kesinleşmemiş olması nedeniyle önceki gün ülkenin birçok kentinde gösteriler düzenlendi. Eylemciler, New York, Philadelphia, Chicago ve Los Angeles başta olmak üzere ülkenin dört bir yanında sokaklara döküldü. Detroit ve Phoenix kentlerinde Başkan Donald Trump’ın destekçileri oy sayımının durdurulmasını istedi. Arizona’da oy sayımı devam ederken AP ajansı ile Fox News televizyonunun eyalette seçimi Demokrat Joe Biden’ın önde götürdüğünü duyurmasının ardından yaklaşık 200 kadar kişi seçim merkezinin önünde toplandı. Eyaletin başkenti Phoenix’te bulunan CNN televizyonu muhabiri, oy sayım işlemlerinin sürdüğü merkezin önünde toplanan Trump yanlısı kalabalıkta, bazı kişilerin ellerinde otomatik silahlar olduğunu söyledi. Kalabalık, “Çalmayı bırakın!” ve “Benim oyumu da say” şeklinde sloganlar attı. Bunun üzerine binaya girişlerin kapatıldığı, gazetecilerin de binadan çıkartıldığı belirtildi. Michigan’ın Detroit kentinde de Trump yanlıları seçim merkezine zorla girmeye çalıştı. Yerel medyaya yansıyan görüntülerde, öfkeli kalabalığın seçim merkezine girmeye çalıştığı ve polisin kalabalığı oyların sayıldığı yerden uzaklaştırmaya çalıştığı görülüyor. Kalabalığın “Oyları saymayı durdur!” ve “Oy vermeyi durdur” sloganları attığı duyuluyor. Michigan’daki gösteriler öncesinde Cumhuriyetçiler, oyların sayılmasının durdurulması için ilgili mahkemeye başvurmuştu. Demokratlar: Oylar sayılsın New York City’den Seattle’a kadar farklı kentlerde Biden yanlıların düzenlediği gösterilerde ise oyların tamamının sayılması talep edildi. Biden’ın seçimi kazandığı New York’un iki ayrı bölgesinde sokağa çıkan Demokrat seçmenler, Manhattan 5. Cadde’deki Trump Tower binası yakınında bir basın açıklaması yaptıktan sonra yürüyüşe geçti. Union meydanı yakınında yolu kapatan protestocular polisin müdahalesiyle karşılaştı, birçok protestocu polis tarafından gözaltına alındı. New York City’de de gösteriler sırasında 50 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Maryland eyaletinin Baltimore şehrinde 30 kişilik bir grup, Trump’ın erken zafer ilan etmesiPortland’da işyeri sahipleri dükkânlarını korumaya aldı. ni protesto etti. Başkent Washington DC’de polis, gösteri kurallarına uymamak, saldırı ve şiddete teşvik etmek suçlarından 4 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Philadelphia, Detroit ve Chicago gibi şehirlerde göstericiler, “Tüm oyları say’’ sloganları ile yürüyüşler yaptı. Philadelphia’da, “Bütün oylar sayılsın” pankartlarıyla gösteriler düzenlendi. Los Angeles şehrinde düzenlenen eylemlerde gözaltılar yaşanırken, dün polisin erken önlem alması sonucu eylemlerin sakin geçtiği belirtildi. Oregon eyaletinin Portland kentinde düzenlenen Trump karşıtı gösterilerde ise polisin verdiği bilgilere göre 10 kişi gözaltına alındı. Eyalet Valisi Kate Brown, şiddet olaylarını önlemek için Ulusal Muhafızların görevlendirildiğini duyurdu. Siyah vatandaş George Floyd’un polis tarafından öldürüldüğü Minneapolis şehrinde ise I94 otoyolunu kapatan göstericiler tutuklandı. SANDERS’IN TRUMP KEHANETLERİ ABD’de başkanlık seçimlerinin Tüm o postayla gönderilen oyların sonuçlarına ilişkin çekişme sü sahte olduğunu söylemiştim. Ve rerken iki video kaydı ülkede gün biliyorsunuz, görevi bırakmayacadem yarattı. İlk olarak Demokrat ğız’ diyecek.” Sanders’in tahmini Partili Senatör Bernie Sanders’ın seçim akşamı Trump’ın önce “kaseçim sonrası olacakları bir kâhin zandım” deyip ardından hile iddiagibi analiz ettiği programın video larıyla dava açacağını söylemesiysu viral oldu. Sanders, 24 Ekim’de le doğru çıktı. NBC kanalında yayımlanan The Tonight Show Starring Jimmy Fal Gıda paketi kızdırdı lon programında seçim sonuçlarına dair öngörülerde bulunmuştu. “Sonuçları ne zaman öğreneceğimizi öngörüyorsunuz?” sorusuna şu yanıtı vermişti: “Endişem şu: Seçim gecesi saat 10’da Trump Michigan’da, Pensilvanya’da, Wisconsin’de kazanıyor. Televizyona çıkıp ‘Beni yeniden seçtiğiniz için teşekkürler Amerika. Her şey bitti. İyi günler’ diyecek. Ama ertesi gün ve ondan sonraki gün Trump’ın, halka dağıtılan gıda paketlerine kendisini övdüğü belirtilen bir mektup ekletmesi de tepki çekti. Siyah bir Demokrat seçmenin, “İnanabiliyor musunuz? Ona oy vermem için bana rüşvet olarak bunları gönderdi” diye isyan ettiği ve patates, soğan, yumurta gibi malzemeleri gösterdiği görüntüm bu postayla gönderilen oyların sayımı başlıyor ve bu eyaletleri Biden’ın kazandığı ortaya çıkıyor. O anda Trump çıkıp ‘Gördünüz mü? Her şeyin hile olduğunu söylemiştim. Sanders tüler sosyal medyada büyük izlenme rakamlarına ulaştı. Ölen aday seçimi kazandı Geçen ay yeni tip koronavirüse yakalanarak yaşamını yitiren David Andahl adlı Cumhuriyetçi aday Kuzey Dakota Eyalet Meclisi seçimlerinde, 8. bölgede oyların yaklaşık yüzde 35’ini alarak seçimden galip çıktı. Adayın ölümü, posta yoluyla oy kullanma işlemi başladıktan sonra gerçekleştiği için adının oy pusulasından çıkarılamadığı belirtildi. ‘Paris anlaşmasına döneceğiz’ Joe Biden göreve gelir gelmez Paris İklim Anlaşması’na yeniden dahil olacaklarını duyurdu. Biden, Twitter hesabından bir sonraki başkanlık döneminin tarihi olan 20 Ocak 2021’e atıfta bulunarak, “Tam 77 gün içinde Biden yönetimi buna yeniden dahil olacak” dedi. Trump yönetimi anlaşmadan çıkmış, önceki gün bu durum resmiyet kazanmıştı Borrell Türkiye’ye Doğu Akdeniz baskısı sürüyor BrükselAtina hattında Ankara’ya Doğu Akdeniz’de nüfuz ve enerji mücadelesinde baskı çabaları hız kesmiyor. Avrupa Birliği (AB), bir kez daha Türkiye’yi Doğu Akdeniz’deki sismik araştırma faaliyetleri nedeniyle kınadı. Bu arada Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias önceki gün Berlin’de kritik temaslarda bulundu. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in sözcüsü tarafından yayımlanan açıklamada, “diyalog alanı yaratmak için her düzeyde yürütülen yapıcı girişimlere” rağmen Türkiye’nin bu faaliyetlerini sürdürmesi “son derece üzüntü verici” denildi. “Türkiye’nin çözüme katkı sağlamak yerine tekrarladığı bu davranış biçimi ile ne yazık ki bölgede daha fazla gerilim ve güvensizliğe yol açtığı” savunuldu. “TürkiyeAB ilişkilerine zarar veren Doğu Akdeniz’deki gerilimin ancak müzakere masasında çözümlenebileceği” belirtildi. Türkiye, Doğu Akdeniz’de sismik çalışmalar yürüten Barbaros Hayreddin Paşa gemisinin faaliyetlerini 16 Şubat’a kadar uzattı. Ankara bu kararını önceki gün yayımlanan yeni bir NAVTEX (seyrüsefer bildirimi) ilanı ile duyurmuştu. AB üyesi Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nden karşı NAVTEX adımı gelmişti. AB liderleri gelecek ay yapılması planlanan zirvede Türkiye’ye yaptırım uygulanıp uygulanmayacağını karara bağlayacak. AB Komisyonu Türkiye’ye yönelik hangi ekonomik yaptırımlar uygulanacağına ilişkin taslak bir liste hazırladı. Fransız haber ajansı AFP’ye bilgi veren Avrupalı diplomatlar, bu yaptırımların, Türkiye’nin turizm ve ulaşım sektörüne ağır etkide bulunabileceğine dikkat çekiyor. Öte yandan Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, AB Dönem Başkanı Almanya’da temaslarda bulundu. Cumhurbaşkanı FrankWalter Steinmeier tarafından kabul edilen Dendias, Federal Meclis Başkanı Wolfgang Schaeuble ve mevkidaşı Heiko Maas ile bir araya geldi. Federal Meclis Dışişleri Komisyonu üyeleriyle görüşen Dendias’ın gündeminde ikili ilişkilerin yanı sıra, Türkiye ile yaşanan Doğu Akdeniz gerilimi gibi bölgesel gelişmeler de yer aldı. ‘Macron özel elçi gönderecek’ Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Hz. Muhammed karikatürleri ve ifade özgürlüğü tartışmasıyla gerilen ilişkileri yumuşatmak için bazı Müslüman ülkelere özel elçi göndermeyi planladığı iddia edildi. Guardian gazetesinin haberine göre bu elçinin Macron’un laiklik ve ifade özgürlüğü konusundaki fikirlerini açıklaması öngörülüyor. Habere göre özellikle AnkaraParis hattında gerilime neden olan karikatürler ile ilgili Macron’un Filistin lideri Madmud Abbas ile de telefonda görüştüğü belirtildi. Fransa’da Samuel Patty adlı bir öğretmen sınıfında Charlie Hebdo’nun Hz. Muhammed karikatürlerini gösterdiği gerekçesiyle bir radikal İslamcı tarafından katledilmişti. Cinayeti protesto için karikatürler Montpellier ve Toulouse kentlerinde duvarlara yansıtılmıştı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Macron’un zihinsel noktada bir tedaviye ihtiyacı var” ifadeleri sonrası Paris, Türkiye büyükelçisi Herve Magro’yu istişareler için geri çağırdığını duyurmuştu. Ay başında Magro’yu geri gönderme kararı alındığı, elçinin son dönemdeki açıklamalar nedeniyle Ankara’dan izahat isteyeceği belirtilmişti. Erdoğan’ın yanı sıra pek çok Müslüman ülkede Fransız mallarına boykot çağrısı yapılmıştı. Şengen çıkışı Öte yandan Macron, Patty cinayeti ve Nice kentinde NotreDame Kilisesi’ndeki bıçaklı saldırıda 3 kişinin katledilmesinin ardından sınırda güvenlik önlemlerini artırmayı hedeflediklerini söyledi. Nice Belediye Başkanı Christian Estrosi ise Şengen anlaşmalarının “belirli bir süre” askıya alınması çağrısında bulundu. Estrosi, kilise saldırısını düzenleyen Tunuslu saldırganın Şengen’in tanıdığı serbest dolaşım hakkıyla ülkeye geldiğine işaret etti. Kosova lideri görevi bıraktı Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi (52), Kosova Özel Mahkemesi’nin kendisine yönelik iddianameyi kabul etmesinin ardından dün istifa ettiğini duyurdu. Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan mahkeme, Taçi’ye yönelik 1998 1999 yılları arasında savaş suçu işlediği gerekçesiyle iddianame hazırlamıştı. Buna göre Taçi ve 9 eski asker, 19981999’daki Kosova bağımsızlık savaşında10 savaş suçu işlemekle suçlanıyor. Taçi ve diğer isimler 100 cinayetin sorumlusu olarak gösteriliyor. Taçi geçen temmuzda iddianame kapsamında Lahey’de ifade vermişti. Basına verdiği demeçte ise “Hakikat, uzlaşma ve barış için” Lahey’e gittiğini belirtmiş, “Kimse tarihi yeniden yazamaz. Özgürlük için ödediğimiz bedel bu” ifadelerini kullanmıştı. Haşim Taçi