Catalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 25 KASIM 2020 ÇARŞAMBA Almanya, Türk gemisine baskına Ankara’nın tepkisi için ‘haksız’ dedi Berlin geri adım atmıyor Avrupa Birliği (AB) dönem başkanı Berlin ile Ankara arasında, gelecek ay yapılacak AB zirvesi öncesi Türk yük gemisi RosalineA üzerinden önceki gün patlak veren gerilim sürüyor. AB’nin Akdeniz’deki Irini Operasyonu’nda görevli bir Alman firkateyninin Libya’ya silah taşındığı şüphesiyle Türk bandıralı bir yük gemisini durdurup aramasına Ankara’nın gösterdiği tepkiye Berlin’den bir dizi yanıt geldi. AB’ye, operasyonun komutasında yapılması nedeniyle İtalya’ya, operasyona katılan geminin sahibi olması nedeniyle de Almanya’ya ayrı ayrı nota verilmişti. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise dün yaptığı açıklamada, Irini misyonunu sert sözlerle eleştirdi. NATO vurgusu Almanya Savunma Bakanı Annegret KrampKarrenbauer, “Alman askerlerinin Irini misyonu direktifleri kapsamında doğru davrandığını, Ankara’nın yönelttiği suçlamaların haksız olduğunu” savundu. Karrenbauer, “Türkiye NATO’da hâlâ bizim için önemli bir ortak. Tersine soruyu da sormak gerekiyor; NATO ortağı olmazsa, Türkiye ÇAVUŞOĞLU: SAHADA DA CEVABINI VERECEĞIZ Geminin, Türkiye’den habersiz aranmasıyla ilgili İtalya ve AB’nin Ankara’daki büyükelçileri ile Almanya Büyükelçiliği Maslahatgüzarı, Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Meclis’te gazetecilerin Türk gemisinin aranmasıyla ilgili sorusunu yanıtlarken “Bize yapılan bir şeyi biz karşılıksız bırakmayız. Gereken tedbirlerimizi alacağız. Sahada da cevabını vereceğiz, aynı şekilde hukuki ve siyasi süreçleri de takip edeceğiz” dedi. ile ilişkilerde ne iyi olabilirdi? Bu durum genel olarak bizim için ve özellikle sınır komşuları, özellikle Yunanistan için de daha zor olurdu” değerlendirmesinde bulundu. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu sözcüsü Peter Stano,Türkiye’den arama için rızasının istendiğini, belirledikleri sürede onay gelmeyince gemide arama yapıldığını ve yasadışı malzemeye rastlanmadığını bildirdi. Aramadan önce Türkiye’nin rızasını almak üzere Türk Dışişleri Bakanlığı’na 4 saat önceden bildirimde bulunulduğunu ifade eden Stano, Irini Operasyonu yetkililerinin operasyonunun merkezi İtalya’da bulunan Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği’nin talebiyle bu süreyi 1 saat uzatma konusunda mutabık kaldığını kaydetti. Stano, geçen sürede Türkiye’den cevap gelmediğini iddia ederek, “İrini Operasyonu gemiye çıktı ve NATO prosedürleri dahil uluslararası prosedürlere uygun olarak gemide arama yaptı” ifadesini kullandı. Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Andrea Sasse de “tüm prosedürün doğru şekilde işlediğini” iddia etti. Alman Savunma Bakanlığı Sözcüsü Christian Thiels önceki gün yaptığı açıklamada, “Aramanın yapılabilmesi için geminin bandırasını taşıdığı ülkenin onayının gerektiği, ancak dört saat boyunca ülkeden itiraz gelmemesi durumunda bunun onay olarak kabul edildiğini” ifade etmişti. Türkiye’nin aramanın başlamasından sonra itiraz etmesi üzerine aramanın durdurulduğunu ifade eden sözcü gemide yasak malzeme tespit edilmediğini de belirtmişti. Ankara da gemide insani malzemeler olduğunu duyurmuştu. ‘Önyargıdan uzak olmalı’ Milli Savunma Bakanı Akar dün yaptığı açıklamada, Irini misyonunu hedef aldı, “Başlangıcından beri sakat doğmuş bir harekât. Uluslararası hukuk tarafından sağlam temellere dayanmıyor. Olay tamamen uluslararası hukuka aykırı, teamüllere aykırı şekilde icra edilmiş, yanlış yapılmıştır. Maalesef müttefiklerimizin açıklamaları tam olarak gerçeği yansıtmamakta, bazı gerçekler çarpıtılmaktadır” dedi. Akar, uluslararası hukuk ne diyorsa, teamüller ne ise ona göre hakkımızı savunacağız. Bu tür harekâtı idare edenlerin uluslararası hukuk, teamüllerin yanı sıra ayrıca önyargıdan uzak, objektif, duygusallıktan uzak davranmaları lazım” yanıtını verdi. CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu da olaya ilişkin, “Bizim gemimize uluslararası sularda yaptıkları baskın dolayısıyla Almanya’yı da İtalya’yı da şiddetle kınıyoruz” ifadelerini kullandı. MSB: HUKUKA UYGUN DAVRANILMALI Milli Savunma Bakanlığı, Türk gemisinin aranmasına ilişkin yaptığı açıklamada geminin aranma sürecinde yaşananlar maddelerle sıralanarak, “Başta müttefiklerimiz olmak üzere tüm tarafların uluslararası hukuka, deniz hukukuna ve teamüllere uygun davranmasını bekliyoruz” denildi. Açıklamada, yaşanan olay madde madde anlatıldı. Buna göre, Türk gemisi, açık denizde saat 12.30’da telsizden Alman Hamburg Firkateyni tarafından sorgulandı. Gemide arama yapmak için izin istendi. Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından gemide arama izni verilmediği saat 17.44’te IRINI Harekât Merkezi’ne bildirildi. Bayrak devleti ve gemi kaptanının rızası olmamasına karşın, Alman firkateyninin silahlı ve teçhizatlı arama timi, helikopter ile saat 18.00’de cebren gemiye çıktı. Arama timi tarafından gemide detaylı arama gerçekleştirildi. 23 Kasım sabahı saat 09.30’da arama timi helikopter ile gemiden ayrıldı. Personele suçlu muamelesi yapıldı. Yapılan bu faaliyetin “düşündürücü” olduğu belirtilen MSB açıklamasında, “Bu konudaki her türlü hakkımız mahfuzdur. Bu tür kabadayılıkların, başka uygulamalara örnek olacağı unutulmamalıdır” denildi. Öte yandan TBMM’de Türk gemisinde arama yapılması günden oldu. CHP’li Engin Özkoç, “Türkiye Cumhuriyeti’nin bayrağının dalgalandığı ve toprağı sayılan bir gemiye fütursuzca girerek orada bulunan insanlarımızı tehdit altında bizim haberimiz olmadan arama yapmaları kabul edilebilir bir şey değildir” dedi. İYİ Partili Dursun Müsavat Dervişoğlu da “Yaşanan olay, bizim için bir milli güvenlik meselesidir, ayrıca milli onur meselesidir. Bunu basit bir olaymış gibi geçiştirmek de asla mümkün değildir” dedi. l ANKARA AB: TÜRKIYE ILE KRITIK BIR NOKTADAYIZ Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB’nin Türkiye ile ilişkilerinin “kritik bir noktada” olduğunu belirterek, “Doğu Akdeniz’de güvenli ve istikrarlı bir ortam oluşturulması, bölgedeki tüm aktörlerin işbirliği ve karşılıklı çıkara dayanan ikili ve çok taraflı ilişkilerinin geliştirilmesi stratejik çıkarımızadır” dedi. Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu’nda, perşembe günü oylamaya sunulması planlanan “Türkiye’nin yasadışı eylemleri sonrasında Maraş’ta artan gerilim ve müzakerelerin yeniden başlamasına duyulan acil ihtiyaç” konulu karar tasarısı hakkında oturum düzenlendi. Borrell, Kapalı Maraş’ın bir bölümünün açılması kararından dönülmesini istediklerini belirterek “Bu mesajı Türk muhataplarımıza ilettik” diye konuştu. Kıbrıs sorununun iki toplumlu, iki bölgeli federasyon çerçevesinde kapsamlı çözümü için AB kurumlarının destek vermeye hazır olduğunu yineleyen Borrell, Doğu Akdeniz’deki durumun 1011 Aralık’taki AB Liderler Zirvesi’nde ele alınacağını, Maraş konusunun AB’nin gündeminde üst sıralarda tutulacağını söyledi. Borrell, “Türkiye ile ilişkilerde kritik bir noktadayız” ifadesini kullandı ve AB’nin Kıbrıs Rum kesimi ile Yunanistan‘ın yanında olduğunu, Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlamasını desteklediklerini yineledi. l AA İSRAİL YIKIMINA KARŞI EYLEM İsrail işgali altındaki Batı Şeria dün yine Filistinlilerin protestolarına sahne oldu. Aralarında Filistin kabinesinden isimlerin de bulunduğu kalabalık İsrail’in yıkım politikasını ve yasadışı Yahudi yerleşimlerine karşı eylem yaptı. Göstericilere İsrail askerleri sert müdahalede bulundu, gözyaşartıcı gaz, gerçek ve plastik mermi kullandı. Olayda yaralı ya da can kaybı olmadığı bildirildi. Batı Şeria’ya bağlı Tubas kentinin doğu kırsalındaki Hammisa Bedevi köyüne 3 Kasım’da baskın düzenleyen İsrail askerleri, 23 ailenin yaşadığı 11 evi ruhsatsız olduğu gerekçesiyle yerle bir etmişti. Tel Aviv yönetiminin işgali altındaki Batı Şeria’daki “C Bölgesi” olarak adlandırılan yerlerde yaşayan Filistinlileri, Yahudi yerleşim birimi inşa ve ilhak projeleri çerçevesinde yerlerinden etmeye çalıştığı haberleri sık sık gündeme geliyor. BIDEN YÖNETIMINE YEŞIL IŞIK YAKTI ANCAK YENILGIYI KABUL ETMEDI Trump’tan gönülsüz onay ABD’de 3 Kasım’da düzenlenen seçimlerin ardından hi“Bu demek değildir ki ABD tarihinin en usulsüz seçimlerine itile iddialarını sürdüren Başkan razlarımız sürmeyecek. Sahte Donald Trump, ülkenin 46’ncı oylara boyun eğmeyeceğiz” debaşkanı seçilen Joe Biden’ın ekidi. Murphy, Biden’a geçiş sürebi ve yönetimi için geçiş sürecicine başlayabileceklerine ilişnin başlatılmasını haftalar sonkin mektup gönderdi. Mektupra kabul etti. Trump, Biden yöta, resmi geçiş sürecini erteledinetimine geçiş için gerekli proği süre boyunca Beyaz Saray’ın sedürlerin başlatılması adına il Donald Trump gili kuruma tavsiyede bulunduherhangi bir baskısı altında kalmadığını savunan Murphy, “Bu ğunu duyurdu. kararı hukuka ve ortadaki gerçeklere daBaşkanlık geçiş işlemlerinden sorum yanarak, bağımsız olarak aldığımı bilmelu olan hükümete bağlı yarı özerk kurum nizi isterim. Geçiş sürecinin zamanlamaGenel Hizmetler İdaresi (GSA), Biden’a sı konusunda Beyaz Saray’dan ya da yöresmi sürecin başlayabileceği haberini netimin herhangi başka bir organından verirken ülkenin çıkarı için bu adımı at doğrudan ya da dolaylı hiçbir baskı görtığını belirten Trump “mücadelesinin de medim” dedi. Diğer yandan “bu kararı vam edeceğini” söyledi. zamanından önce alması için ailesinin, ‘Tehdit edildi’ çalışanlarının hatta evcil hayvanlarının bile online ortamlarda, telefon ve mekTrump, GSA Başkanı Emily tupla tehdit edildiğini kaydetti. Biden’ın Murphy’nin süreci başlatmadığı için teh geçiş ekibinden yapılan açıklamada ise dit edildiğini de iddia etti. Twitter payla söz konusu adımın “ABD’de salgını kontşımında “Emily ve ekibinin ilk protokol rol altına almak ve ekonomimizi tekrar lerle ilgili yapılması gerekeni yapmasını yoluna sokmak dahil ülkenin karşı karşıöneriyorum ve ekibime de aynısını yap ya olduğu zorluklarla mücadeleye başlamasını söyledim” ifadelerini kullandı. mak için gerekli” olduğuna işaret edildi. ESKİ EKİBİ TOPLUYOR Beyaz Saray’a hazırlanan Joe Biden, kabinesindeki isimlerini açıklamaya başladı. Eski Fed Başkanı Janet Yellen’i Hazine Bakanı yapacağını duyurdu. ABD Senatosu’nda kabul edilmesi halinde Yellen, bakanlığın 231 yıllık tarihinde bu göreve gelen ilk kadın olacak. Eski ABD Dışişleri Bakanı John Kerry. Biden’ın iklim değişikliği özel temsilcisi olacak. BM Daimi Temsilciliği görevine ise Linda Thomas Greenfield’in atanması bekleniyor. Biden’ın olası kabinesinde, eski ABD Başkanı Obama’nın ekibinden ThomasGreenfield, Alejandro Mayorkas ve Avril Haines olmuştu. Obama döneminden Anthony Blinken Dışişleri Bakanı olacak. Öte yandan AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Joe Biden’ı, gelecek yıl Brüksel’de birlik liderleriyle özel bir toplantıya davet etti. AZERBAYCAN KELBECER’E GIRDI EL BAB’DA BOMBALI SALDIRI: 5 ÖLÜ Suriye’de Fırat Kalkanı Harekâtı kapsamında terörden arındırılan El Bab ilçesinde dün bomba yüklü araçla saldırı düzenlendi. DHA’nın haberine göre saldırıda 5 sivil yaşamını yitirdi, 18 sivil ise yaralandı. Haberde, saldırıyı üstlenen olmazken, güvenlik güçlerinin saldırıyı YPG/PKK terör örgütünün gerçekleştirmiş olma ihtimali üzerinde durdukları kaydedildi. Muhaliflere yakın, Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nden ise “Bir polis şefinin aracına bomba yerleştirildiği, saldırıda kendisinin yanı sıra iki polisin ve iki sivilin öldüğü” açıklaması geldi. Saldırının ardında IŞİD hücrelerinin olabileceği belirtildi. GÖNÜLLÜLER YARDIM ETTI POLIS YIKTI Fransa’nın başkenti Paris’te, bir hafta önce kentin kuzeyindeki SaintDenis banliyösünde bulunan derme çatma barınaklardan çıkarılan göçmenler, bu kez Paris’in merkezi Place de la Republique’de gönüllülerin yardımıyla yaklaşık 500 mavi çadır kurdu. Ancak kısa bir süre sonra girişime müdahale eden polis, göçmenlere ve gönüllülere karşı göz yaşartıcı gaz kullandı. Polisin sert tutumu tepki topladı. Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, çadırların dağıtılmasıyla ilgili görüntüleri “şoke edici” bulduğunu söylerek konuyla ilgili soruşturma başlattığını söyledi. Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’da bulunan Kelbecer’i boşaltması için Ermenistan’a verdiği süre doldu. Azerbaycan ordusu dün gece yarısından itibaren 27 yıl önce işgal edilen rayona girmeye başladı. Ermenistan ordusu, Kelbecer’deki askeri binalarını patlatarak uçurdu. ErdoğanPutin görüştü Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Putin ile telefonda görüştü. İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre görüşmede, Erdoğan, Dağlık Karabağ’da gözlem ve denetleme amacıyla Türkiye’nin Rusya ile kuracağı Ortak Merkezin en kısa zamanda faaliyete geçmesini beklediklerini ifade etti. Erdoğan Suriye’de de Dağlık Karabağ’da olduğu gibi, hızlı ve somut adımlar gerektiğine dikkati çekti. Çavuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2021 sunumunu yaptı. ABD ile yeni sayfa arayışı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’deki seçim döneminin, TürkAmerikan ilişkilerindeki sorunların çözülmesi için diyalog kurulmasını zorlaştırdığını belirtti. “ABD’de seçimler yapıldı. İlişkilerimizi iki ülkenin de stratejik çıkarına olacak şekilde tekrar olumlu bir mecraya sokmak için gereken çabayı tabii ki karşılıklı olarak sürdüreceğiz” dedi. Dışişleri Bakanlığı’nın 2021 yılı bütçesi, dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülerek kabul edildi. Komisyona sunulan bütçe tasarısına göre Dışişleri Bakanlığı’nın bütçesinin, bir önceki yıla göre yüzde 24 oranında artışla 5.78 milyar TL olması öngörüldü. Çavuşoğlu, komisyonda bakanlığın 2021 yılı bütçesinin sunumunda bakanlık bütçesinin yüzde 57’sinin yurtdışı teşkilatı için kullanıldığını, yüzde 35’inin ise katkı payı ödemeleri ve yurtdışındaki öğretmen, okutman ve din görevlileri maaşları için harcandığını kaydetti. Sunumunda Çavuşoğlu, Türkiye’nin, NATO müttefiki olan ABD ile eşgüdüm içinde hareket etmeye çalıştığını, ancak halen ilişkileri gölgeleyen olumsuz unsurlar olduğunu söyledi. Doğu Akdeniz’deki gelişmelere değinen Çavuşoğlu, Türkiye’nin Yunanistan’la ön görüşmelere devam etmeye hazır olduğunu, ancak Yunanistan’ın buna olumlu yanıt vermediğini belirtti. Çavuşoğlu, “Onlar bizleri başka başkentlere şikâyet ederken, biz bir Yunan gazetesine doğrudan makale yazarak açıkça söyledik. Gerginlik ve tırmanma veya diplomasi, diyalog ve işbirliği: Seçim Yunanistan’ındır. Biz hamdolsun her yoldan gitmeye muktediriz” diye konuştu. Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Doğu Akdeniz konulu uluslararası konferans önerisini anımsatarak “AB ile çalışmalarımız sürüyor” dedi. Çavuşoğlu, TürkiyeAB ilişkileri hakkında, “Biz, Avrupa’nın parçasıyız. Tam da merkezindeyiz. Doğu ile Batı’nın da birleştiği noktadayız” dedi. Türkiye’nin AB ile ilgili reform sürecinin devam ettiğini söyleyen Çavuşoğlu, “1725 Aralık’tan tutun da Gezi olaylarından, 15 Temmuz hain darbe girişiminden bu taraftaki travmaları yavaş yavaş atlattıktan sonra reformcu kimliğimize tekrar bürünmemiz gerekiyor” dedi. Çavuşoğlu, AB’nin vize serbestisi konusunda Türkiye’yi oyaladığını da belirterek “Vize serbestisiyle ilgili, tüm bu 6 kriterle ilgili görüşlerimizi AB’ye ilettik. AB geri dönmüyor. Bir virgül takıyor, aylarca oyalıyor bizi, bir virgül. Bir virgülden bahsediyoruz” diye konuştu. ‘Betonla mı çözeceksiniz?’ Çavuşoğlu’nun ardından konuşan CHP’li Ünal Çeviköz, AKP’nin, ideolojik takıntılara hapsolmuş, uluslararası toplumdan izole ve yalnız, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta barış, dünyada barış” ilkesiyle hesaplaşmaya yönelik bir dış politika izlediğini, dış politikada tutarsız ve irrasyonel adımlar atıldığını söyledi. KKTC’de sahil kısmı halkın kullanımına açılan Kapalı Maraş bölgesini 28 Ekim’de Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un ziyaret ettiğini, bu ziyarette Kapalı Maraş’taki çevre ve altyapı düzenlemelerinin Konya Büyükşehir Belediyesi ve TOKİ’nin yapacağının dile getirildiğini kaydeden Çeviköz, “TOKİ, neden KKTC’ye adeta bir çıkarma yapmıştır? Diplomasi ile çözemediğiniz sorunları beton dökerek mi çözeceksiniz?” diye sordu. Konuşması boyunca Çeviköz’ün sözleri sık sık AKP milletvekilleri tarafından kesildi. ‘Lozan’ın nesini değiştirmek istiyorsunuz?’ İYİ Partili Ahmet Kamil Erozan da konuşmasında Çavuşoğlu’na yanıtlaması için 45 ayrı soru yöneltti. Erozan’ın 45 sorusu içinde “Lozan Barış Antlaşması’nın nesini beğenmeyip de değiştirmek istiyorsunuz? 28’inci boylamın batısında bugüne kadar hiçbir NAVTEX ilan edemediniz. Bundan Yunanistan ile Mısır arasında münhasır ekonomik bölge konusunda yapılmış olan antlaşmayı defakto olarak kabul ettiğiniz sonucunu mu çıkaralım? Hiç kimsenin üstlenmediği, AB ve ABD dahil Sevilla haritasını daha ne kadar gündemde tutmaya devam edeceksiniz?” soruları yer aldı. l ANKARA/Cumhuriyet