Catalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY AVRO STERLIN FAİZ BORSA 923 OCAK 2020 PERŞEMBE ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.9210 0.8 kuruş 6.5620 2.3 kuruş 7.8030 4.1 kuruş 10.30 Sabit 122.747 809 puan 1994.25 3.58 lira 296.17 79 kuruş Halk için büyüme yokGelişmiş ülke merkez bankalarının faiz artırması ve ABD ile ilişkiler en büyük risklerden Gedik Yatırım’a göre, Türkiye ekonomisi baz etki siyle 2020’de yüzde 4.5 büyüyebilir, ancak tıpkı enflasyonda olduğu gibi halk büyümeyi hissetme yecek, çünkü işsizlik yüksek seviyelerde kalacak. Gedik Yatırım, Türkiye ekonomisinin 2019’u yüzde 0.6 büyüme ile kapata endişesiyle faiz indirimi ve parasal gevşemeye gittiğini, bunun da Türkiye gibi gelişmek cağı ve baz etkisiyle (bir önce te olan ülke ekonomilerindeki ki yıl çok düşük artış nedeniy olumlu gidişat için en önem le) 2020’de yüzde 4.5 büyüyece li destekleyici faktör olduğu ği öngörüsünde bulundu. Gedik nu hatırlatan Gürcan, bu du Yatırım Ekonomisti Erol Gürcan, rumun devam etmesini bekle 2019’da enflasyonun baz etki diklerini ancak rüzgârın terse siyle düşüşünün halk tarafından dönmesinin başlıca risk oldu hissedilmemesi ve hayat pahalı ğuna dikkat çekti. lığı şikâyetlerinin devam etmesi olgusunda olduğu gibi büyüme Riskler var nin de yüksek işsizlik nedeniyle 2019’u yüzde 11.8 ile kapa halk tarafından hissedilmesinin tan enflasyonun yılın ilk yarı sınırlı kalacağını söyledi. sında yüzde 1012 aralığında ha 2019’da ortalama yüzde reket etmesini ve 2020’yi yüzde 13.7’ye yükselen işsizlik oranı, 9.6 ile kapatmasını bekledikleri 2020’nin ilkyarısında da yatırım ni aktaran Gürcan, hızlı ve yük ların zayıf seyretmesine para lü faiz indirimine giden Merkez lel olarak yüksek seviyelerde ka Bankası’nın hareket alanının ar lacak. 2020’nin ikinci yarısında tık kısıtlı olduğunu dile getirdi. yatırımların artmasıyla gerilese Gürcan, ABD ile ilişkilerde de işsizlik oranı ortalama yüzde gerilimin artması ve büyümeyi 11.7 ile yüzde 9.6’lık tarihsel or artırmak için atılan adımların talamanın üzerinde yer alacak. enflasyon ile cari açığı sıçrata 2019’da faiz artırması bekle rak ekonomiyi fazla ısındırma nen ABD Merkez Bankası (Fed) sının öne çıkan diğer risk un ile diğer gelişmiş ülke merkez surları olduğunu söyledi. bankalarının, ticaret savaşları l Ekonomi Servisi Gedik Yatırım’ın 2020 Yılı Araştırma Strateji Raporu’na göre, 2020’de kişi başına gelir 9 bin 684 dolar olacak. 2020’de bütçenin sürdürülebilirliğine ilişkin oluşacak görüntü kritik. Üretirsek kur şoku yaşanmaz Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Genel Başkanı Anıl Alirıza Şohoğlu, Türkiye’nin en büyük sıkıntılarından birinin işsizlik olduğunu söyledi. Şohoğlu, “Genç işsizlik yüzde 27’lere çıktı. 2020’ye yüzde 14 işsizlikle girdik. Türkiye, yüzde 5 büyüme oranını tutturmak istiyorsa özel sektörü destekle yici politika izlemesi lazım. Türkiye tüketerek büyüme modelinden vazgeçmeli. Bizim artık yapısal reformları uygulamamız lazım. Üretim ekonomisine dönersek o kur şokunu bu ülke bir daha yaşamaz” dedi. Teknolojik ürün ve sanayi odaklı büyümenin önemine vurgu yapan Şohoğlu, “Teknolojik ürün ve sanayi ile bu büyüme olur. Borçla, ithalatla büyüyemeyiz. Türkiye’nin tarım ekonomisini gözden geçirmesi lazım. Bizim kendi özkaynaklarımızı koruduğumuz üretim şart. 2020’de yüzde 3 büyüme bekliyoruz. İşsizlik bir nebze düşecek. Enflasyon ise yine çift hane olarak gerçekleşecek” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Bankalara ‘Rekabet’ kıskacı TCDD ‘İndirim oranı değişti’ TCDD, yüksek hızlı trenlerin (YHT) bilet ücretlerinde herhangi bir değişiklik yapılmadığını belirterek YHT’lerin business ve ekonomi bölümü yolculuklarında kullanılan abonman kartlarına ait indirim oranlarında değişiklik yapıldığını kaydetti. TCDD, belirlenen 2 istasyon arasında 60 gün süreyle 1520 ve 30 biniş hakkı sağlayan biniş bazlı abonman paketleri business için yüzde 5, yüzde 10 ve yüzde 15, ekonomi için ise yüzde 15, yüzde 20 ve yüzde 25 arası indirim uygulanmaya başlandığını açıkladı. Dün birçok internet haber sitesinde 30 günlük abonman ücretine zam yapıldığı ve AnkaraPolatlı seferinin 220 TL’den yüzde 298 zamla 877 TL’ye; AnkaraEskişehir ve AnkaraKonya seferinin 480 TL’den yüzde 251 zamla bin 687’ye; PolatlıEskişehir seferinin 352’den yüzde 257 zamla bin 260 TL’ye ve Ankaraİstanbul seferinin 2 bin 100’den yüzde 83 zamla 3 bin 847 TL’ye çıktığı iddia edilmişti. l ANKARA/Cumhuriyet Toyota ve Honda araçları çağırıyor Toyota ve Honda potansiyel hava yastığı arızası nedeniyle toplamda 6.1 milyon adet aracı geri çağırıyor. Geri çağrılma kapsamında Türkiye ve Avrupa’dan herhangi bir araç bulunmuyor. Toyota 20112019 model Corolla, 20112013 model Matrix, 20122018 model Avalon ve 20132018 model Avalon Hibrit modellerinden 3.4 milyon aracı geri çağırıyor. Honda 19962003 yılları arasında üretilen 2.7 milyon Honda ve Acura aracı geri çağrıyor. İçkili tesise yüzde 22 zam Alkollü içkilere sürekli zam gelirken içki içilen mekânların bedellerinde de artışa gidildi. Alkollü içkilerde tesis kurma izni maktu bedeli, bira için en az 13 bin 521 lira, şarap ve aromatize şarap için yıllık 20 bin litre veya daha az kapasitede olanlarda en az 3 bin 605 lira, yıllık 20 bin litreden fazla kapasitede bulunanlarda en az 9 bin 13 lira, aromatize şarap bazlı içki ve aromatize şarap kokteyli için en az 45 bin 66 lira olacak. Bedeller geçen yıla göre yüzde 22.58 oranında zamlandı. Tarım ve Orman Bakanlığının, konuya ilişkin tebliği, Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğle alkol ve alkollü içki tesisi kurma izni, üretim izni ve proje tadilat iznine ilişkin 2020 yılı bedelleri belirlendi. Tesis kurma izin bedeli, proje kapasitesi üzerinden yıllık beher 1000 litre başına, bira için 13.52 lira, şarap ve aromatize şarap için 22.53 lira, aromatize şarap bazlı içki ve aromatize şarap kokteyli için 72.53 lira, distile alkollü içkiler için 153.22 lira olarak hesaplanacak. l Ekonomi Servisi Rekabet Kurumu, 20 civarında bankaya yönelik araştırmayı genişletiyor. Bankacılar ne arandığını bilmediklerini ve tedirgin olduklarını söyledi. Bankacılık sektöründe geniş kapsamlı bir ön araştırma başlatan Rekabet Kurumu (RK), geçen hafta 20’den fazla özel ve yabancı bankanın yanı sıra kamu bankalarına da giderek bilgisayarları ve yapılan işlemleri incelemeye başladı. Reuters’a bilgi veren bankacılar, cuma günü başlayan sürecin halen devam ettiğini belirtti. Bankacılar ise RK’nin tam olarak neyi araştırdığını anlamadıklarına dikkat çekti. Bir bankacı, RK yetkililerinin İstanbul’da banka genel müdürlüklerine cuma günü öğleden sonra geç saatlerde gittiklerini ve benzer saatlerde bankaların binalarına giriş yaptıklarını belirtti. Bazı RK yetkilileri, işlem yapılan masalara oturarak bilgisayarları inceledi ve zaman zaman daha fazla bilgi istedi. Soru işareti Bir başka bankacı ise RK’nin sektörde zaman zaman benzer araştırmalar yapan BDDK ile birlikte hareket etmediğine ve araştırılan bilgilerin birçoğunun zaten otoritelerin elinde mevcut olduğuna dikkat çekti. Diğer bir bankacı ise “Araştırma bizim için de sürpriz oldu. Araştırılan konular bankaların her türlü işlemi... Ancak bu detayları zaten diğer otoriteler görebiliyorlar. Bu nedenle tam olarak ne aradıklarını bilmediğimiz için konu soru işareti oluşturuyor” ifadelerini kullandı. RK ise “Tüm sektörlerle ilgili bu tür ön araştırmalar yapılmakta. Bu süreç sonuçlanmadan şu aşamada bir açıklama yapmamız söz konusu değil” dedi. Hükümet, TL’nin değerinin yüzde 30 civarında eridiği Ağustos 2018’den bu yana finansal piyasalarda art arda birçok yeni kural ve düzenleme getirdi. RK, 2013 yılında 12 bankaya faiz oranlarını birlikte belirlediklerine yönelik soruşturma kapsamında toplam 1.1 milyar TL ceza vermişti. 2017’de de kurumsal kredilerle ilgili bir soruşturma yürütülmüştü. l Ekonomi Servisi YAPIM İŞİ İÇİN İHALE İLANI Çukurova Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici A.Ş. Güdümlü Proje Destekleme Programı kapsamında sağlanan mali destek ile Kimyasal Madde Üretim Teknolojileri Merkezi Kimya Vadisi Projesi (TR62/16/GPD/0002) için bir mal alımı ihalesi sonuçlandırmayı planlamaktadır. Lot 1: Bina Tadilat İşlerinin Yaptırılması Lot 2: Laboratuvar Altyapısının Yaptırılması İhaleye katılım koşulları, isteklilerde aranacak teknik ve mali bilgileri de içeren İhale Dosyası, www.teknokent.cu.edu.tr ve www.cka.org.tr internet adreslerinden incelenebilir fakat ihale dosyası Balcalı Mah. Güney Kampüs Bulvarı Teknokent Sitesi D Blok No: 1 Sarıçam/ADANA adresinden bedelsiz temin edilecektir. Teklif teslimi için son tarih ve saati: 14.02.2020 10:00 Gerekli ek bilgi ya da açıklamalar; www.teknokent.cu.edu.tr ve www.cka.org.tr internet adreslerinde yayınlanacaktır. Teklifler, 14.02.2020 tarihinde, saat 10:00’da Balcalı Mah. Güney Kampüs Bulvarı Teknokent Sitesi D Blok No: 1 Sarıçam/ADANA adresinde yapılacak oturumda açılacaktır. TCMB KENDISIYLE ÇELIŞTI Son beş ayda 12.75’lik hızlı ve yüklü faiz indirimi yapan Merkez Bankası (TCMB), internet sitesinde bu hamlesiyle çelişen bir değerlendirmeye yer verdi. TCMB’de ekonomist olarak yapan Hatice Gökçe Karasoy Can imzasıyla yayımlanan “Finansal istikrar ve para politikası: Teorik bir değerlendirme” başlıklı yazıda “hızlı ve güçlü bir faiz indiriminin veya faizleri uzun süre düşük seviyelerde tutmanın sakıncalarına” işaret edilerek “Öncelikle düşük faiz oranları zayıf bilançoları maskeleyebilir ve zayıf bilançoların tespit edilmesini zorlaştırabilir” denildi. Öte yandan, Türkiye’deki yabancı misyonların ekonomi ataşelerine, makroekonomik görünüm ve para politikası hak kında bilgilendirme yapan TCMB’nin sunumunda, faizlerin artışıyla gelen sıkı para politikası sayesinde enflasyonun düşürüldüğü vurgulandı. Davos’ta konuşan TCMB Başkanı Murat Uysal da, geçen yıl 1200 baz puanlık önden yüklemeli faiz indirimi gerçekleştirdiklerini, bundan sonraki adımların “ölçülü” olabileceğini, enflasyonda ise tek haneli seviyelerin yıl ortasından itibaren görüleceğini söyledi. l Ekonomi Servisi İGşAa’dratnnAanmtaelybaasikçıisnı İstanbul Havalimanı’nın inşaat ve işletme sini üstlenen İGA’nın, Antalya Havalimanı ihalesini almak için baskı kurduğu öğrenildi. Konuya yakın kaynaklar, Antalya Havalimanı için 31 Ocak’ta yapılacağı ilan edilen yatırım ve işletme ihalesinin şartnamesindeki “en az 5 yıl havalimanı işletmek” maddesinin değiştirilmesi ve ihalenin ertelenmesi için İGA’nın Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne (DHMİ) baskı yaptığını aktardı. Hükümete yakın inşaat şirketleri Cengiz, Kalyon, Limak ve Mapa ortaklığıyla oluşturulan İGA’nın baskısının ne sonuç vereceği merak ediliyor. İstanbul Atatürk Havalimanı’nın işleten TAV, iki yıl önce IC İçtaş’ın yüzde 49’luk payını alarak Almanya merkezli Fraport AG ile ortak bir şekilde Antalya Havalimanı’nı işletmeye başlamıştı. 2019’da 35.5 milyon yolcuya hizmet veren Antalya Havalimanı’nın kapasitenin artırılması ve turizmdeki artışla daha fazla yolcuya hizmet vermesi hedefleniyor. l Ekonomi Servisi Aksa, Şanlıurfa’da üretimi durduruyor Aksa Enerji, 147 MW kurulu güçteki Şanlıurfa Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı’nın, serbest piyasa koşullarında Türkiye sınırları içerisinde rekabetçi bir fiyattan elektrik üretimi gerçekleştirme imkânının azaldığı gerekçesiyle geçici süreyle üretimini durdurmak için Türkiye Elektrik İletim AŞ’ye başvurduğunu duyurdu. Şirketten yapılan açıklamada, Şanlıurfa Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı’nın 2019’un ilk dokuz ayında yüzde 15 kapasite kullanım oranıyla çalıştığı belirtildi. Açıklamada ayrıca yapılan başvurunun, lisans iptali olmayıp sadece üretimi durdurmak yönünde olduğu belirtilerek Şanlıurfa santralının uygun piyasa koşullarının sağlanması durumunda kısa sürede üretime tekrar başlayabileceği ifade edildi. l Ekonomi Servisi Balon patladı, düşüş başladı Yüzde 0.12 gibi çok küçük bir oranı halka açık olan QNB Finansbank hisselerindeki spekülatif artış dün yerini sert düşüşe bıraktı. Son iki ayda değeri altıya katlanan ve dün piyasa değeri 58 milyar dolarla bağlı olduğu Qatar National Bank’ın (QNB) 53 milyar dolarlık değerini aşan QNB Finansbank hisselerinde beklenen düşüş dün başladı. Bankanın hisse değeri gün içinde 102 TL’yi aştıktan sonra kısa bir süre içinde yüzde 25’lik sert düşüşle 75 TL’ye geriledi ve toplamda yaklaşık 90 milyar TL’lik (15 milyar dolar) değer kaybı yaşandı. Üretim ve nitelik artmak zorunda İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, ekonominin refah üreten, istihdam yaratan asli unsurunun üretim, dolayısıyla sanayi sektörü olduğunu belirterek “Arzu ettiğimiz nitelikli büyüme, yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli sanayi ürünlerinin üretim ve ihracat içindeki payının arttığı büyümedir” dedi. İSO aylık meclis toplantısında konuşan Bahçıvan, “Türkiye, güçlü sanayi ülkesi olma yolunda üretimde niteliği artırma zorunluluğuyla karşı karşıya” diye konuştu. OTP, Garanti BBVA Romanya ile ilgileniyor Macar OTP Bankası, Garanti BBVA’nın Romanya’daki iştirakini satın almak için görüşmeler yürütüyor. Garanti, aktiflerine göre Romanya’nın en büyük onuncu bankası olarak biliniyor. Garanti Bankası ve OTP Reuters’in konuya ilişkin taleplerine yanıt vermedi. Garanti BBVA’nın Romanya’da bulunan iştiraki, Türkiye Garanti BBVA’ya ait bulunuyor. İspanyol finans grubu Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (BBVA) ise Türkiye Garanti BBVA’nın hâkim ortağı konumunda. l Ekonomi Servisi