Catalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: EZGİ KARDEŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ dishab@cumhuriyet.com.tr 714 OCAK 2020 SALI Moskova’da ikna turuLibya’da ateşkes kararına aracı olan TürkiyeRusya, taraflarla mekik diplomasisinde Tahran’da anma törenlerinde tepkiler vardı. Libya’da krizin dinmesi amaçlı dün Moskova’da masa kuruldu. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, İtalya Başbakanı Conte, Ankara’da Erdoğan ile görüştü. ateşkese ilişkin taslak metne yönelik görüşmelerde ilerleme sağlandığını söyledi. Muammer Kaddafi’nin 2011’de devrilerek öldürülmesinin ardından fiilen ikiye bölünen Libya’da taraflar, Türkiye ve Rusya’nın arabuluculuğunda ilan edilen ateşkeş uzlaşısı için dün Moskova’daydı. Daha önce Suriye’nin İdlib vilayetindeki ateşkes sürecine arabuluculuk eden MoskovaAnkara hattı bu kez, Libya’da Tahran diken üstünde İran’da yönetimin geçen hafta düşürülen uçaktaki sorumluluğunu kabul etmesi üzerine patlak veren rejim karşıtı protestolar önceki gün ikinci gününde de de ki taraflarla ayrı ayrı masaya oturdu. vam etti. ABD basınının da yer verdiği sos Ateşkes uzlaşısına dair görüşmeler çer yal medyada paylaşılan kimi videoda önce ERDOĞAN BERLİN’E GİDİYOR BM gücü vurgusu Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, iç savaşın 8 yıldır devam ettiği Libya’da siyasi çözüm için Almanya’nın öncülük yaptığı süreç çerçevesinde bu hafta sonu Berlin’de yapılacak uluslararası konferansa katılacak. Erdoğan, dün Moskova’da Türk heyetinin de katıldığı Libya görüşmeleri sürerken Ankara’da İtalya Başbakanı Giuseppe Conte’yi kabul etti. Ortak basın toplantısında Erdoğan, BM Genel Sekreteri’nin Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame’nin girişimlerini ve Berlin sürecini desteklediklerini, bu hafta sonu Berlin Süreci kapsamında yapılacak uluslararası konferansa da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İtalya Başbakanı Conte ile birlikte katılacağını belirtti. Putin’le geçen hafta yaptıkları görüşmede kararlaştırıldığı üzere Libya’da ateşkesin yürürlüğe girdiğini dile getirdi. Erdoğan, “Libya’da Birleşmiş Milletler (BM) Barış Gücü konuşlandırılması söz konusu mu” sorusu üzerine “Özellikle (BM Genel Sekreteri) Sayın Guterres ile yaptığım görüşmelerden sonra gerekirse burada BM’nin bir görevlendirme yapması, ateşkes sürecinin devamı bakımından gözlemci olma noktasında isabetli olacaktır” dedi. Moskova toplantısından “güzel bir netice çıkacağının işaretini aldıklarını” söyleyen Erdoğan, “Berlin’de yapılacak çalışmayla inşallah bu işi sağlam bir zemine oturtmuş olacağız. Temennim odur ki bu tüm Libyalı dostlarımı çevesinde, Birleşmiş Milletler (BM) ta rafından tanınan Ulusal Uzlaşı Hükü meti (UUH) lideri Feyyaz el Saraj Türk yetkililerle, ülkenin doğusunu kont rol eden Libya Ulusal Ordusu’nun li deri General Halife Hafter ise Rus larla bir araya geldi. Görüşmelerde Türkiye’yi temsilen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve MİT Başkanı Hakan Fidan da yer aldı. Saraj imzaladı, Hafter süre istedi Görüşmeler sonrasında ilk açıklama Çavuşoğlu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’dan geldi. Lavrov, “Bugünkü toplantıda nihai taslak belgesi ayrıntılı bir şekilde ele alındı, oldukça ciddi müzakereler söz konusu oldu. Bu yönde belli bir ilerlemenin sağlandığını söyleyebiliriz” diye konuştu. Gerek Lavrov gerekse Çavuşoğlu, UUH lideri Saraj’ın metni imzaladığını duyurdu. Çavuşoğlu, “Rus dostlarımız Hafter’in imza için yarın (bugün) sabaha kadar süre istediğini söyledi” dedi. “Neticede muhtemel bir ateşkesin modelitelerini içeren bir taslak metin ortaya çıkardık. Bu metin üzerinde özellikle Hafter tarafından Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Hafter ile görüştü. gelen değişiklik önerilerini de uzlaşı anlayışıyla dikkate aldık” ifadesini kullandı. Kimi kaynak, taslak metinde önkoşulsuz ateşkes, temas için askeri komisyon kurulması kararının yer aldığını duyurdu. Başkent Trablus merkezli UUH, Hafter güçlerinin kenti ele geçirmek için geçen nisan ayında başlattığı taarruz nedeniyle Türkiye’den askeri destek istemişti. Ankara’nın asker göndermesiyle de birlikte uluslararası kamuoyunda tüm dikkatlerin çevrildiği Libya’da ateşkes, sahadaki etkin ülkelerden Rusya’nın Moskova’daki temaslarda ilk olarak Türk ve Rus heyetler bir araya geldi. Türkiye’yle günler süren temaslarının ardından önceki gece iki tarafın da onayıyla devreye girmişti. Görüşmelere ev sahipliği yapan Rusya’nın Libya için kurduğu temas grubunun başındaki Lev Dengov, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’dan temsilcilerin de görüşmelerde gözlemci olarak yer alacağını savunmuştu. Mısır’dan da ateşkese destek açıklaması geldi. Öte yandan, Hafter cephesi, UUH’nin Türkiye’den istediği askeri desteğe karşı “dış müdahale” kartını çıkardı. Tobruk Temsilciler Meclisi Başkanı Akila Salih, önceki gün Mısır parlamentosunda yaptığı konuşmada, “Libya’ya dış müdahale olursa Mısır silahlı kuvvetlerini müdahale etmeye davet etmek zorunda kalabileceklerini” söyledi. Hafter cephesinin Cezayir’e de ziyarette bulunduğu duyuruldu. Daha önce, Rusya’nın, “Wagner gru Saraj hükü buna bağlı paralı askerlerinin Haf BÇÜATÜĞNRLISÜIKlÇavteışBmMalAarnınlaşçmözaüsmı’lnvlümaeTLnüritaübmerdnykredaieaye’kdsnelokedınvenrüemerutyisgseResüueruteznimsançdbyleiıenayaannko’ğsneliirılıkğzıg:nltdıiTiknerLıalireianşbrdr,iamyıdıbğfnaelalııa’eğdğttrraa;iaıilmnsa,klhLiiasidhdbkızeüüylmıstşağtmeleııenltdaakairnenl,edlrabı.rkrei.arl,alsişrğıanuindgeae,,çtiniocspiaornaliakkrabriküzteaürdanelüvğaüonlemteardagem”üaKçhclıraeebmrmienirvlelçiaeneddrhveiegra,dseütWdttleniıeaankdrlgd,eavnAamreekınrerirdk’eiggiandğöeridrlasmüeyaMtöşhimmnşaoüidaseşnnkalteinoc.raKçkei taşıyan kapsamlı diyalogdan geçtiğine olan inançlarını ifade eder. kilmesinin de anlaşma lTerörizm ve insan kaçakçılığıyla mücadele edilmesi için verdikleri koşulsuz taahhüdü vurgular. maddeleri arasına alın Bu arada, Hafter’e yakınlığıyla bilinen Suudi Arabistan kaynakları tarafından taslak metinlerden birinde dığını ileri sürmüştü. “Libya’ya Türk askeri gönderilmesine son verilmesi” maddesinin olduğu iddiası dikkat çekti. ‘ŞamAnkara temasta’ ki gün Tahran’da bir üniversite önünde toplanan grubun “Düşmanın Amerika’da olduğu yalan, düşman içimizde” şeklinde slogan attığı görüldü. Polis, göstericilere biber gazıyla müdahale ederken kimliği belirsiz silahlı kişilerin açtığı ateşte çok sayıda protestocunun yaralandığı öne sürüldü. Tahran Emriyet Müdürü bu kişilerin polis olduğu iddialarını “Polis ateş açmadı çünkü müdahaleye yönelik kısıtlama emri geldi. Güvenlik güçleri eylemcilere tolerans gösterdiler” savunması ile reddetti. ABD Başkanı Donald Trump’ın “Protestocuları öldürmeyin. ABD’nin gözü üzerinizde” açıklamasına Tahran’dan tepki geldi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, “ABD’nin bölgedeki askeri varlığı gerilimi artırmıştır. Bu durum bölgedeki halkların da öfkesine yol açmıştır. Hepimiz el ele vererek bölgeye güvenliği geri getirmeliyiz” ifadelerini kullandı. İran’da geçen kasım ayında benzin zamlarına karşı başlayan eylemler sırasında önce internet kesintileri yaşanmış, daha sonra ise Tahran’dan “isyan bastırıldı” açıklaması gelmişti. Uluslararası Af Örgütü, gösteriler sırasında en az 304 kişinin yaşamını yitirdiği iddiasını gündeme getirmişti. Esper: Kanıt görmedim Öte yandan ABD’nin İranlı komutan Kasım Süleymani’yi öldürme gerekçesi üzerindeki tartışmalar sürüyor. Trump’ın “Süleymani, dört ABD elçiliğine saldıracaktı” yönündeki iddiasına ABD Savunma Bakanı Mark Esper’den dikkat çekici bir yorum geldi. Esper, CNN ve CBS kanallarına verdiği demeçlerde, Trump’ın sözlerine “katıldığını” ancak bu istihbaratı doğrulayacak net bir kanıt görmediğini söyledi. İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii ise yolcu uçağının İran savunma sistemi tarafından füzeyle vurulduğu bilgisinin Ruhani ve hükümet üyelerinden gizlendiğini öne sürdü. Tahran’ın uçakla ilgili eylemlere katılmakla suçlanan İngiltere Büyükelçisi Rob Macaire’yi önceki gün bir süre gözaltına almasının ardından dün İngiltere’nin İran elçisini Dışişlerine çağırdığı da gündeme yansıyan haberler arasındaydı. zın geleceği için bir barış temeli oluşturmuş olur” diye konuştu. Conte ise ateşkesin, siyasi çö züm, barışçıl sürece girilmesi için bir fırsat penceresi açacağını söyledi. Berlin Süreci sayesinde Libya’da gerginliğin yerini siyasi sürece bırakacağını belirtti. Conte, “İtalya olarak amacımız bölünmemiş, bağımsız ve egemen bir Libya olmasıdır. Seçimlerin gerçekleşmesi, demokratik hayatın tüm unsurlarının sağlanması da amaçlardan biridir” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet Gözler dün Rusya’nın başkenti Moskova’da Türkiye’den de üst düzey heyetli katılımla düzenlenen Libya toplantısındayken akşam saatlerinde ŞamAnkara hattında görüşme yapıldığı iddiası gündeme düştü. Libya’da ateşkes konusunda Türkiye ile arabulucu olan, Şam yönetiminin yakın müttefiki Rusya’nın da toplantıya katıldığı savunuldu. Suriye resmi ajansı SANA’nın duyurduğu habere göre, Moskova’daki toplantıda MİT Başkanı Hakan Fidan ile Suriye Ulu Suriye resmi ajansı SANA, Ulusal Güvenlik Başkanı Memlük ile MİT Başkanı Fidan’ın Moskova’da görüştüğünü iddia etti. İdlib’den sivillerin kaçışı sürüyor. Türkiye sınırına doğru göç çabası, Ankara ve BM başta olmak üzere uluslarararası toplumun eleştirilerinin merkezinde. Bölgede askeri gözlem noktaları bulunan Türkiye ile Rusya hafta sonunda İdlib’de ateşkes üzerin Çadırda buluştular Japonya Başbakanı Şinzo Abe, Körfez turu kapsamında önceki gün Suudi Arabistan’ı ziyaret etti. Kral Selman bin Abdülaziz’le görüşen Abe, Ortadoğu’daki durumu istikrara kavuşturmak için Tokyo’nun elinden ge sal Güvenlik Büro Başkanı Tümgene de uzlaşının sağlandı len her türlü diplomatik çabayı göstere AB: UZUN BİR YOL AtdibbçieyiiirrnanysBlçbayüoidKarvrleuopovsçyıamünlaurroi.dnelsalBmemyçnurotaanişLnrsuev.euıeGnyygBeieBbbtanrMmiişrre,llkiee“kklaLişikdynihmbeoiıüçyrUerkilan”i,rüğ’sddyumiuneeazednduihteini.i ral Ali Memlük yer aldı. SANA, “SuriyeRusyaTürkiye ara sındaki 3’lü toplantıda Şam tarafının, Türkiye’den Suriye’nin egemenliğine, bütünlüğüne saygı duyması, topraklarından derhal çekilmesi talebinde bulunduğunu” aktardı. Türkiye’nin Rusya ile vardığı İdlib mutabakatına da uymasının istendiği kaydedildi. Bu Suriye devlet televizyonu El İhbariye’nin haberinde de taraflar arasında Moskova’da masaya oturulduğu ğını duyurmuştu. AnkaraŞam hattın da yıllardır resmi ilişki bulunmazken Rusya arabuluculuğu üzerinden de dahil olmak üzere istihbarat ve askeri temasın olduğu iddiaları geçmişte de gündeme gelmişti. Bu son gelişmeyle birlikte, ceğini söyledi. Görüşmede Japonya’nın Körfez’de seyir güvenliğini sağlamak üzere Ortadoğu’ya askeri güç gönderme kararının da gündeme geldiği aktarıldı. Abe ayrıca Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman ile de bir araya geldi. İkili El Ula antik kentinde kurulan geleneksel bir çadırda görüştü. MÜŞERREF’E ÖLÜM CEZASI KARARI İPTAL Amman’dan IŞİD uyarısı Ürdün Kralı Abdullah, IŞİD’in Ortadoğu’da yeniden etkinlik kazanmasına karşı uyarıda bulundu. Abdullah, France 24 kanalına verdiği demeçte, Irak ve Suriye’de son iki yılda gücüne ciddi darbe indirilen IŞİD’in Suriye’nin güneydoğusuyla, Irak’ın batısında faaliyetini artırdığı görüşünü dile getirdi. ‘İdlib’den Libya’ya gidiyorlar’ Kral Abdullah ayrıca Suriye’deki bazı yabancı savaşçıların rotalarını Libya’ya çevirdiğini de belirtti. “Binlerce militan Suriye’nin İdlib bölgesini kuzey sınırından terk ederek Libya’ya ulaştı” sözleri dikkat çekti. İdlib, Türkiye sınırlarına uzanırken son dönemde bölgedeki kimi cihatçı grupların Libya’ya gittiği iddiaları gündeme yansımıştı. Abdullah, Türkiye’nin Libya’da BM destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti ile yaptığı askeri anlaşmaya eleştiri de getirdi. Türkiye’nin Libya’da asker adımının bölgede daha fazla karmaşa yaratacağını savundu. çerçevede Türkiye’ye “bölgenin terör gruplarından ve silahlardan arındırılması, HalepLazkiye ve HalepHama yollarını açma bağlamında yükümlülüklerini yerine getirmesi çağrısı” yapıldığı savunuldu. Toplantıya bazı Rus yetkililerin de katıldığı vurgulandı. iddiası yer buldu. Rusya destekli Suriye ordusu son dönemde, büyük oranda cihatçı grupların hakimiyetindeki İdlib’e yönelik kuşatmasını yoğunlaştırmıştı. Bölgede ağır bombardımanlar sonucu yaşanan sivil kayıplar, binlerce kişinin İSRAİL SU ALTINDA BIRAKTI Filistin Tarım Bakanlığı, İsrail’in yağmur sularının tutulduğu barajın kapaklarını kontrolsüz açmasının, Gazze’deki tarım alanlarında yaklaşık 500 bin dolar hasara neden olduğunu açıkladı. Baraj kapaklarının açılmasıyla Doğu Cibaliye ve Beyt Hanun bölgelerinde geniş tarım arazilerinin hasar gördüğü, kümes hayvanları ile kovanlardaki arıların öldüğü belirtildi. Taşkının bazı bölgelerde erozyona sebebiyet verdiği, 920 dönüm arazinin su altında kaldığı vurgulandı. Bakanlık bölgede hasar tespit faaliyetleri sırasında İsrail ordusunun göz yaşartıcı gaz kullanarak çalışmalarını engellediğini de duyurdu. Libya’da Türkiye ile farklı cephelere destek veren Moskova’nın, Ankara’ya İdlib’de kontrolü Suriye ordusuna bırakması yönündeki tutumunu açıkça masaya koyduğuna, bu hamlenin Moskova’da Libya toplantısıyla eşzamanlı geldiğine dikkat çekildi. MALTA’DA YENİ DÖNEM UMUDU Araştırmacı gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın ortaya çıkardığı yolsuz luk skandallarının ardından iki yıl önce öldü rülmesi ile sarsılan Malta’da baskılar sonu cu istifa eden Joseph Muscat’in yerine Ro bert Abela getirildi. İşçi Partisi’nin yeni lide ri seçilen avukat Abela (42) dün yemin ede rek göreve başladı. “Hukukun üstünlüğü ilke sine uyacağına, yanlışların tek rarlanmasına göz yumma yacağına” söz verdi. Gali zia, 2017’de aracına ko yulan bir bombayla kat ledilmişti. Başbakan Muscat’in çevresinin Abela işaret edildiği suikastla ilgili olarak ilk tutuklanan kişilerden biri Maltalı iş Abela’nın gençliğin insanı Jurgen Fenech ol de futbolun yanı sı muştu. Fenech, Muscat’e ra vücut geliştirme yakın isimlerden, eski özel kalem müdürü Keith Schembri’yi azmettirici olarak suçlamıştı. sporu ile de ilgilendiği, 1990’larda iki kez ulusal yarışmalara katıldığı belirtildi. ‘Özel mahkeme anayasaya aykırı’ Pakistan’da eski devlet başkanı Pervez Müşer ref hakkında, gıyabında yar gılandığı özel mahkeme ta rafından verilen ölüm ce zası kararı iptal edildi. Lahor Yüksek Mahkemesi ip Müşerref tal kararının gerekçesini, Müşerref’i vata na ihanetten yargılamak için özel mahke me kurulmasının anayasaya aykırı olması olarak açıkladı. Müşerref, özel mahkeme nin geçen aralık ayında ölüm cezası ver mesi kararını temyize taşımıştı. Darbeyle 1999’da göreve gelen Müşerref, 2007’de görev süresinin uzatılması isteğine karşı çıkılmasının ardından anayasayı askıya almış ve olağanüstü hal ilan etmişti. Okulu hedef aldılar Kenya’da Somali sınırına yakın bölgede bir ilkokula düzenlenen saldırıda 3 öğretmen yaşamını yitirdi. Saldırının Somali’nin yanı sıra Kenya’da da son dönemde kanlı eylemlerini artıran El Kaide bağlantılı Eşşebab militanları tarafından düzenlendiği sanılıyor. Militanların açtıkları ateşte bir çocuğun da yaralandığı belirtildi, ayrıca yakındaki karakolun da ateşe verildiği kaydedildi.