Catalog

Çarşamba 13 Ocak 2016 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Soma’da atılan 2 bin 831 işçinin alacağı 1.5 yıldır ödenmedi. TKİ şirkete verdiği 182 milyon liraya ‘öncelik işçi alacaklarında’ şartı düşmediği için, işçi alacağı son sıraya indi 01 madencinin yaşamını yitirdiği Soma’da işten atılan 2 bin 831 işçi, toplamda 36 milyon liraya ulaşan tazminatlarını alabilmek için aylardır bekliyor. Çektikleri krediler ile yaşamlarını devam ettirmeye çalışan işçilerin hepsinin bankalara binlerce liralık MUSTAFA borcu bulunuyor. ÇAKIR Facianın meydana geldiği ocağı işleten Soma Kömür İşletmeleri AŞ’nin ise Türkiye Kömür İşletmeleri’nden (TKİ) gelecekte çıkartacağı kömür için aldığı 182 milyon 134 bin 867 lirayı bir bankaya temlik gösterdiği için işçi alacakları son sıralara düşerken, banka “öncelikli alacaklı” konumuna geldi. Soma’da 13 Mayıs 2014’te meydana gelen facianın üzerinden 1.5 yıl geçmesine karşın işten atılan işçilerin tazminatları hâlâ ödenmedi. Facianın ardından yaşamını yitiren 301 madencinin yakınlarına da uzun süre tazminatlar verilmedi. Tepkilerin artması üzerine ölen işçilerin yakınlarına yaklaşık 5 milyon lira tazminat ödemesi yapıldı. Ancak facianın meydana geldiği Eynez ile aynı şirketin işlettiği diğer ocaklar olan Işıklar ve Atabacası’nda işten atılan 2 bin 831 işçinin tazminatları ödenmedi. İşten atılan işçilerin şimdiye kadar toplam tazminat alacakları 36 milyon liraya ulaşıyor. Madenciyi bir kez daha katlettiler İŞÇİYE K YO PARA ekonomi 9 Börklüce Mustafa 600 yıl sonra 400’lü yıllar... Anadolu bir yanda çöken ortaçağ Bizans karanlığının içinde, bir yanda da Timurlenk’in işgalci orduları ile Osmanlı arasında sıkışıp kalmış... Osmanlı, 1402’de Timur’un orduları karşısında Ankara’nın Çubuk Ovası’nın sisleri arasında mağlup edilmiştir. Ege, Yıldırım Bayezid’in esir düşmesiyle birlikte önce Aydınoğulları Beyliği’nin eline, daha sonra 1405’te yeniden Osmanlı egemenliğine geçer. Bu arada Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında taht kavgası devam etmektedir. Çelebi Sultan Mehmet kardeşlerini boğdurarak ya da Bizans tekfurlarınca para karşılığı esir tutulmalarını sağlayarak yönetimi ele geçirir. Ancak tarihe Fetret Devri diye geçen yaklaşık kırk yıl boyunca Anadolu’da kargaşa ve yoğun sömürü hüküm sürer. Osmanlı bütün bu kargaşa dönemi boyunca saltanatını İzmir bölgesinden elde ettiği zenginlikler ile beslemeye yönelmiştir. Sakız ve Midilli adalarına değin uzanan verimli topraklardan elde edilen tahıl, meyve, sebze ve diğer ürünlere bunların ihracatı engellenerek zorla el konulmakta, Ege adaları ve Anadolu ile ticaret bağları kopartılmaktadır. Nâzım Hikmet dönemin koşullarını “velhasıl hünkar idi, timar idi, rüzgâr idi, ahüzar idi...” dizeleriyle anlatır. Anadolu yoksullarının hoşnutsuzluğu 1416’da Karaburun’da Börklüce Mustafa, Manisa’da Torlak Kemal, Edirne Karaorman’da Simavne Kadısı Şeyh Bedrettin ile birlikte isyana dönüşür. Börklüce Mustafa’nın müritleri, üzerlerine salınan Osmanlı ordularını önceleri yenilgiye uğratır. Nâzım’ın “Yarin gül yanağından gayrı” diye betimlediği, ortaklaşa üretip, ortaklaşa paylaşıma dayalı yepyeni bir sosyal düzenin ilk örgütlenmeleri gerçekleştirilir. Bedrettin’in öğretisine göre, “Tanrı herkesi topraktan yaratmıştır; ve dolayısıyla toprak ortaktır”. Sultan I. Mehmed durumdan haberdar olunca oğlu II. Murat’ı Rumeli ordusuyla Börklüce’nin üzerine gönderir. Osmanlı ordusu ihtiyar, genç, erkek, kadın yoluna kim çıkarsa katlederek Karaburun’a varır. Cehennem Vadisi bölgesinde kanlı çatışmalar gerçekleşir; Osmanlı ordusu bir yandan da Sakız Adası tarafındaki kaçış yollarını kapatmıştır. Etrafı çevrilen ve yandaşları büyük bir kıyıma uğrayan Börklüce, tutsak edilip Ayasuluğ’a (şimdiki Selçuk) getirilir. Tarihçiler Börklüce’nin yiğitlerinin gözleri önünde asılarak öldürüldüğünü, kollarından ve ayaklarından çarmıha çivilenerek bir devenin sırtına bağlanıp şehirde gezdirildiğini nakletmektedir. Kendisine sadık dervişleri gözü önünde katledilirken “İriş Dede Sultan, iriş!” (Yetiş Dede Sultan, yetiş!) diye yakardıkları rivayet edilir.  Osmanlı saltanatı, iktidarına yönelik büyük bir tehlike olarak gördüğü Karaburun isyanının eşitlik ve ortaklaşa üretim fikirlerini acımasızca bastırmaya çalışır. Ne var ki insanlığın bu en yüce değerleri olan barış, eşitlik ve birlikte kardeşçe yaşama idealleri 600 yıl sonrasına günümüze değin taşınır. 1 3 4 bin kişi iş bekliyor Türkiye Madenİş Sendikası Genel Sekreteri Tamer Küçükgencay, TMSF’ye yeniden başvuru yaptıklarını, şirketin mallarının satılarak işçilerin alacaklarının bir an önce ödenmesini istediklerini söyledi. Küçükgencay, Soma’da 4 bin işçinin madenlerde çalışmak için şirketlere iş başvurusunda bulunduğuna da dikkat çekti. Bu işçiler halen iş bekliyor. Küçükgencay, “Şirketin elinde mal var ancak tazminatlar ödenmiyor. Burada hükümetin bir çözüm bulması lazım. Biz alacakların bir an önce ödenmesini istiyoruz” dedi. Soma’da facianın meydana geldiği ocağı işleten şirket gelecekte çıkartacağı kömür için TKİ’den 182 milyon 134 bin 867 lira para alıyor. Facianın ardından Soma Kömürleri AŞ’nin işlettiği 3 ocak da kapatıldı. Ancak daha sonra Işıklar ve Atabacası yeniden faliyete geçti. İki ocakta halen 2 bin 400’e yakın madenci çalışıyor. Facianın yaşandığı Eynez ise kapalı. l ANKARA “TKİ parayı şirkete verirken ‘öncelikle işçi alacakları ödensin’ şartı getirmeliydi” diyen sendika uzmanları, “Ancak bu yapılmıyor. 182 milyon lira ile 36 milyon liralık işçi alacağı kolaylıkla ödenebilirdi. Ancak para başka yerlere veriliyor. İşçiler 25. sıraya düşüyor” değerlendirmesini yaptı. İşçilerin küçük bir bölümü tekrar Soma’daki madenlerde çalışmaya başladı. Ancak büyük çoğunluğu işsiz. Facianın ardından TBMM’den çıkarılan “torba yasayla” TMSF şirketin mallarının satılarak işçi alacaklarının ödenmesini kararlaştırdı. alacaklarının 24 taksitte ödenmesi için sözleşme imzalandığı ortaya çıktı. Bin liralık işçi alacağı da 20 bin liralık işçi alacağı da 24 takside bağlandı. Bu sözleşme de tepki çekti. Aradan geçen sürede tazminatlarından sadece bir taksit ödendi. İşten atılan işçiler yaşamlarını devam ettirebilmek için bankalardan kredi çekti. Bu kredileri ödeyemedi. Binlerce liralık kredi borcu bulunan işçiler zor durumda kaldı. Şimde de Soma Kömürleri AŞ’nin “temlik oyunu” ortaya çıktı. Facianın meydana geldiği ocak rödovans yoluyla işletiliyor. Yani Soma Kömürleri AŞ, TKİ’den kiraladığı alanda kömür üretimi yapıyor. Rödovans yoluyla işletilen sahalarda, şirketler çıkardıkları kömürün parasını alıyor. Kredi çektiler Bu süreçte Türkiye Madenİş Sendikası, TMSF ve Soma Kömürleri AŞ arasında işçi Devlet eliyle katliam Ölümden işletme sorumlu B Terör saldırısına iş dünyasından lanet yağdı TURİZME DARBE olu’nun Göynük ilçesi Himmetoğlu köyündeki termik santral inşaatında kazan saha operatörü olarak çalışan 23 yaşındaki Gökhan İmdat Akan’ın, kül konveyörüne düşerek öldüğü iş kazasında bilirkişi raporu tamamlandı. Raporda, işveren adına hareket eden İşletme Müdürü Özcan H. ile iş güvenliği uzmanı Erol S. asli kusurlu bulundu. Geçen yıl 15 Temmuz’da kazan saha operatörü Gökhan İmdat Akan, çalışan kül tahliye konveyörüne düşüp 15 metre sürüklenmesi sonucu yaşamını yitirdi. İş kazasıyla ilgili Göynük Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlatmıştı. l Ekonomi Servisi Turizm merkezlerinden Sultanahmet’teki saldırıyı kınayan oda ve birlik başkanları, ülkenin Ortadoğu’nun şiddet batağına sürüklenmeyeceğini söyledi abah saatlerinde meydana gelen tüm ülkede üzüntü ve sarsıntı yaratan Sultanahmet Meydanı’ndaki terör saldırısına iş dünyasından tepki yağdı. Oda ve birlik başkanı ve temsilcilerinden gelen mesejlarda, İstanbul’da uygarlıkların buluştuğu tarihi mekânda masum insanların bugün hedef alındığı belirtilerek, şiddetin her türlüsü kınandı. TÜSİAD tarafından yapılan açıklamada “Bu saldırı da, son dönemde üzülerek şahit olduğumuz diğer insanlık dışı saldırılar gibi, Türkiye’nin barış ve huzuruna karşı girişimlerden birisidir” denildi. İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan, tüm insanlığa ve evrensel değerlere yapılan bu hain saldırı nedeniyle derin bir üzüntü duyarken, barış ve huzur ortamına kastedenleri şiddetle kınadığını dile getirdi. Bahçıvan, hayatını kaybedenlere rahmet, yaralılara acil şifalar, yakınlarına da sabır dilerken, İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar da, ölümlere ve yaralanmalara neden olan Sultanahmet saldırısını kınadı. Ankara Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Salih Bezci, olayın masum sivil halka yönelik acımasızca bir katliam olduğunu söyledi. Sultanahmet Meydanı’nda turistlerin de bulunduğunu kaydeden Bezci, “İnsanlara barışı ve huzuru çok görenleri, bu alçak ve hain saldırıyı gerçekleştirenleri, terörün her türlüsünü lanetliyoruz” diye konuştu. Gelen mesajlar özetle şöyle: S Can erok Rus turistler artık Bulgaristan’a gidiyor Rusya’nın Mısır ve Türkiye’ye turist gönderen tur operatörlerinden BRISCO, Rus hükümetinin getirdiği yasak sonrasında rotasını Bulgaristan’a çevirdi. Rusya Tur Operatörleri Birliği tarafından yapılan açıklamaya göre BRISCO, mayıs ortasından itibaren Metrojet havayoluyla Bulgaristan’ın Burgaz Havaalanı’na charter uçuşlar düzenleyecek. Mayısta haftada 2 kez yapılacak seferler, haziranda haftada 5’e çıkarılacak. Varna’ya uçuşlar da mayıs sonu başlayacak. İş dünyası saldırının evrensel değerlere yapıldığı noktasında birleşerek şiddeti kınadı. İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi: Eylem için turistlerin İstanbul’daki en önemli uğrak noktası olan Sultanahmet’in seçilmesi, yabancıların Türkiye’ye gelmesini engellemeyi amaçladığını gösteriyor. Burada açık bir şekilde Türkiye’nin imajını sarsarak turizmini sabote etmek istedikleri anlaşılıyor. Ancak bunu hiçbir zaman gerçekleştiremeyecekler. BP 4 bin kişi çıkaracak ngiliz enerji devi BP (British Petroleum) Grubu İletişim Direktörü David Nicholas düşük petrol fiyatları nedeniyle bu yılın sonuna kadar BP’nin küresel operasyonlarında 4 bin kişinin işine son verilmesinin planlandığını söyledi. Nicholas, “İstihdamdaki bu azaltma daha çok petrol arama ve çıkarma faaliyetlerimizde olacak. Bu alandaki işgücümüz 20 bine gerileyecek” dedi. l Ekonomi Servisi Hedef turizm İ mize inanıyorum. Bugün cesaretimizi göstermenin en iyi yolu gündelik hayatımızı savunabilmemizdir. Hangi hedefe hizmet ederse etsin terör örgütlerinin oyununa gelmeyeceğiz. Asla ve hiçbir koşulda normalleşmekten taviz vermeyeceğiz. ğiz. Birlik ve beraberliğe her zamankinden daha çok ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde daha çok kenetleneceğiz. Abhazya da Türkiye’ye yaptırım kararı aldı Rus uçağını düşürmesinin ardından Rusya’nın Türkiye’ye karşı aldığı ekonomik yaptırımlara Abhazya Cumhuriyeti de katıldı. Abhazya Başbakanı Artur Mikvabiya, Türkiye’ye karşı yaptırımlar içeren bir kararnameyi imzaladı. Dayanışmayı artıralım Ortadoğu olmayacağız TASD Başkanı Hüseyin Çetin: Sultanahmet’te ülkemizin birliğini ve turizmini hedef alan menfur saldırının şoku ve derin üzüntüsü içindeyiz. Birlik ve beraberliğimize kasteden bu tür saldırıları şiddetle kınıyoruz. Bugün yüreğimiz yitirdiğimiz canlar için sızlıyor. Türkiye’yi Ortadoğu’nun şiddet batağına çekmek isteyenlerin oyununa gelmeyece Normal yaşam sürmeli BMD Başkanı Sami Kariyo: Ülkemizin dünyaya açılan yüzü Türk markaları olarak Sultanahmet Meydanı’ndaki saldırıyı lanetliyoruz. Bu tehdide en etkili yanıtı normal hayatımızı sürdürerek vereceği TGSD Başkanı Şeref Fayad: Türkiye turizminin kalbindeki terör saldırısını lanetliyoruz. Ülkemiz dışından gelen bu saldırıların engellenmesi için çok daha etkin önlemlerin alınmasını istiyoruz. Bir yandan birliğimizi öte yandan ekonomimizi vurmaya çalışan bu saldırılara hak ettiği cevabın verileceğine inanıyoruz. Türkiye’nin güvenlik sorunu varmış gibi göstermek isteyenlerin çabalarını daha çok üreterek ve dayanışmamızı güçlendirerek boşa çıkaracağız. l Ekonomi Servisi Asya Altyapı Yatırım Bankası’na onay verildi Türkiye, 29 Haziran’da imzalanan Asya Altyapı Yatırım Bankası’nın kuruluş anlaşmasını onayladı. Resmi Gazete’de yer alan konuya ilişkin kanuna göre, Türkiye’nin Asya Altyapı Yatırım Bankası’na olan sermaye iştiraki taahhüdü ve bu taahhüt çerçevesinde yapılacak ödemeleri 2.6 milyar dolar karşılığını geçemeyecek. C M Y B