Catalog

18 EYLÜL 2012 SALI CUMHURİYET SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr EKONOMİ 13 Her daim yoksuluz! Ekonomi Servisi Türkiye’de 2009’da sürekli yoksulluk riski altında olanların oranı yüzde 17.3 iken 2010’da bu oran yüzde 18.5’e yükseldi. Nüfusun yüzde 16.1’i yoksulluk riski altında. Kentsel ve kırsal yerler için hesaplanan yoksulluk sınırlarına göre, kentsel yerlerde bu oran yüzde 13.9 iken kırsal yerlerde yüzde 15.7 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2011 yılına ait Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Buna göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelirlere göre oluşturulan yüzde 20’lik gruplarda, en yüksek gelire sahip son gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 46.7 iken en düşük gelire sahip ilk gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 5.8 oldu. Araştırmada şu tespitlere yer verildi: ? Türkiye’de hanehalkı başına düşen ortalama yıllık kullanılabilir gelir 24 bin 343 TL iken, ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelir ise 10 bin 774 TL oldu. ? İstanbul bölgesi 14 bin 873 TL ile ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri en yüksek olan bölge durumunda oldu. Bunu, 12 bin 924 TL ortalama gelir ile Ege Bölgesi izledi. En düşük ortalamaya sahip bölge ise 5 bin 418 TL ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi oldu. ? Gelir dağılımı eşitsizlik ölçütlerinden gini katsayısı bir önceki yıTürkiye’de la göre 0.002 puan artış ile 0.404 olarak tahmin edildi. Katsayı, 2011’de, en Kurumsal olmayan nükentsel yerleşim yerleri için yoksul yüzde 20 ile fusun yüzde 59.6’sı 0.394, kırsal yerleşim yerleen zengin yüzde 20 kendilerine ait konutta ri için ise 0.385 olarak tahoturuyor, yüzde ara sın dak i gel ir far kı 8 min edildi. 41.6’sının konutunda kat old u. Geçen yıl en ? Maaşücret gelirleri “sızdıran çatı, nemli yoksul yüzde 20’lik grup yüzde 44.8’lik oranla topduvarlar, çürümüş lam gelir içerisinde en faztoplam gelirden yüzde 5.8 pencere çerçevesi vb.” la paya sahip oldu. Bunu sorunları var. Kurumpay alırken en zengin yüzde 21.4 ile müteşebbis gesal olmayan nüfusun, yüzde 20’lik grup ise lirleri ve yüzde 19.4 ile sosyal yüzde 41.7’sinin oturduyüzde 46.7 pay transferler izledi. ğu konutta “izolasyondan Yazarımız babasının vefatından dolayı bugünkü yazısını yazamamıştır. Türkiye için büyüme tahmini düştü Yurttaş ısınma sorunu yaşıyor dolayı ısınma sorunu” yaşanıyor. Yüzde 61.8’inin hanesinin taksit ödemeleri ve borçları (konut alımı ve konut masrafları dışında) bulunmakta, bu borç ödemeleri, yüzde 26.2’sinin hanesine çok yük getiriyor. Yüzde 86.5’i “evden uzakta bir haftalık tatili”, yüzde 67.6’sı “beklenmedik harcamalarını” ve yüzde 80.3’ü “yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını” ekonomik nedenlerle karşılayamıyor. Ekonomi Servisi Morgan Stanley’den Türkiye’ye kötü haber. Kurum Türkiye için 2013 büyüme tahminini revize etti. Morgan Stanley’in Türkiye ekonomisinde Tevfik Aksoy, Türk ekonomisi için 2012 yılı büyüme beklentisini yüzde 3 olarak korurken 2013 için tahminini ise yüzde 4.5’den 4.00’e indirdi. Aksoy ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın uyguladığı faiz koridorunun üst sınırını 100150 baz puan indirmesinin mümkün olduğunu da ifade etti. aldı. Tüketici güveni ağustosta azaldı Ekonomi Servisi Tüketici Güven Endeksi 2012 Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 1.8 oranında azaldı. Temmuz ayında 92.8 olan endeks, ağustos ayında 91.1 değerine düştü. Tüketici güven endeksindeki düşüş, tüketicilerin mevcut dönem satın alma gücü, gelecek dönem satın alma gücü, gelecek dönem genel ekonomik durum, gelecek dönem iş bulma olanakları ve mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu durumlarına ait değerlendirmelerinin kötüleşmesinden kaynaklandı. TÜİK ve Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen 2012 Ağustos ayı Tüketici güven endeksi yayımlandı. Ağustosta mevcut dönemin 6 ay öncesine göre satın alma gücü bir önceki aya göre yüzde 1.2 oranında azalışla 89.2 düzeyinde gerçekleşti. Gelecek 6 aylık dönemde satın alma gücü yüzde 0.1 azalışla 90.1’e gerilerken, gelecek 3 aylık dönemde genel ekonomik durum yüzde 2.9 oranında azalışla 89.7 oldu. Mevcut dönemin geçen 3 aylık döneme göre genel ekonomik durumu yüzde 3.2 azalışla 90.4 olurken gelecek 6 aylık dönemde iş bulma olanakları yüzde 1.3 puan azalışla 92.1 endeks değerine, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygunluğu bir önceki aya göre yüzde 3.4 azalışla 94.3 değerine indi. Gençlerin umudu yok Fransızların Avro pişmanlığı artıyor Fransa’da düzenlenen bir kamuoyu araştırması, Avro para birimine geçilmiş olması nedeniyle Fransız halkının duyduğu pişmanlığın oldukça yüksek seviyeye çıktığını ortaya koydu. IFOP’un anketine katılan Fransızların yüzde 64’ü, 1992’daki referandumda onaylanan AB’nin Maastricht Antlaşması için, ‘Bugün oylansa hayır derdim’ yanıtını verdi. Öte yandan Forbes dergisine göre 41 milyar dolarlık servetiyle Avrupa’nın en zengini olan ve dünyada 4’üncü sırayı alan Fransız Bernard Arnault, daha az vergi ödemek için yaklaşık 4 milyar Avrosu’nu Belçika’ya taşıdı. ABD’de şok daralma Wall Street işgalcileri geri dönüyor “Wall Street’i işgal et” (OWS) sivil toplum hareketi bir yıl aradan sonra tekrar sokaklara döndü. Washington Square Park’ta toplanan göstericiler hafta sonuna kadar eylemlerine devam edecekler. Yeni dönem protestolarda seminerler, müzik gösterileri ve konuşmaların yer alacağı bir program oluşturuldu. Dün trafiğin yoğun olduğu işe gidiş saatlerinde başlayan protestolar “We are the 99 percent” (Biz yüzde 99’uz) hareketi olarak başladı. Kasımda yapılacak seçimler öncesinde yeniden aktif protestolara başlamayı planlıyor. Hareket, 17 Eylül 2011’de Amerikan borsalarının kalbinin attığı New York’ta başlamış, kısa sürede ABD’ye ve dünya yayılmıştı. ABD’de siparişlerdeki düşüşün etkisiyle imalat sanayi beklentilerin üzerinde daralma kaydetti. ABD’d e New York bölgesinde imalat sanayi eylülde eksi 10.41 oranında daraldı, beklenti eksi 2 daralması yönündeydi. Ekonomi Servisi Türkiye’de büyü işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işme oranlarındaki düşüş gelecek aylarda sizlik oranı yüzde 8 değil, yüzde 13.5, işsiz sayısı da 2 milyon 272 bin değil, 4 işsiz sayısını da artıracak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ha milyon 3 bin oluyor. Gizli işsiz olarak gönehalkı İşgücü İstatistikleri Haziran rülen eksik istihdam da ilave edildiğin2012 (mayıs, haziran, temmuz) verilerine de işsizlik oranı yüzde 16.5 düzeyinde. göre Türkiye genelinde işsizlik oranı Ha DİSKAR’a göre her iki gençten biri kaziran 2012 döneminde geçen yılın aynı yıt dışı çalışırken umudu kesik işsizlerdönemine göre 1.2 puan azalarak yüzde le birlikte her 4 gençten biri işsiz. Res9.2’den yüzde 8’e geriledi. Bu gerile mi olarak yüzde 15.7 olan işsizlik, umumede mevsimsel faktörlerin etkili oldu du olmadığı için ya da diğer nedenle son ğuna dikkat çekilerek, ekonomik akti 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan vitede yavaşlama ve Avrupa’da devam ve bu nedenle işsiz sayılmayan gençler dahil edildiğinde yüzde eden kriz nedeniyle önü24.4’e ulaşıyor. 712 bin müzdeki dönemde isişsiz gence karşı 543 tihdam piyasası üzerin? TÜİK’e göre, Türkiye bin çalışmaya hazır andeki risklerin sürdüğü genelinde 2 milyon 226 cak umutsuzluk başta belirtiliyor. bin işsiz bulunurken olmak üzere çeşitli neİşsiz sayısı haziranda işsizlik oranı ise yüzde 8 denlerle iş aramayan 311 bin kişi azalışla 2 genç var. Geçen aya milyon 226 bin kişi ololdu. DİSKAR’a göre göre işsiz genç sayısı 27 du. İşsizlik oranı haziTürkiye’de işgücüne bin artmış durumda. randa bir önceki aya gökatılım oranı AB27 re 0.2 puan, işsiz sayısı aha fazla 46 bin kişi azalış gösortalaması kadar olsaydı, düşmez terdi. Haziran 2012 döişsiz sayısı 11 milyon 933 neminde kentsel yerlerAta Yatırım Kıdemli bin işsizlik oranı yüzde de işsizlik oranı 1.6 puEkonomisti Özlem Deanlık azalışla yüzde 10, rici: Ekonomik aktivi31.8 çıkacaktı. Umudu kırsal yerlerde ise 0.6 tedeki yavaşlamaya kesik işsizlerle birlikte her puanlık azalışla yüzde bağlı olarak mevsim4 gençten biri işsiz. 4.3 oldu. Mevsim etkisellikten arındırılmış işlerinden arındırılmış işsizlikte yüzde 8.99 sesizlik oranı bir önceki döneme göre 0.1 viyelerden çok aşağıya bir düşüş beklepuanlık azalış ile yüzde 8.9 seviyesinde miyoruz. gerçekleşirken, tarım dışı işsizlik oranı TBank Başekonomisti Veyis Ferda aynı dönemde yüzde 11.9’dan yüzde tekligil: Bunda biraz işgücüne katılma 10.2’ye geriledi. oranındaki düşmenin de etkisi var sanıyorum. Hizmet ve inşaat istihdamının şsizlik yüzde 16.5 katkısının yaz ayları boyunca sürmesi Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları beklenebilir ve önümüzdeki 12 ay için Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü’ne yüzde 8 seviyeleri sürebilir. Ancak son(DİSKAR) göre ise umudu olmadığı için baharkış aylarında işsizlik oranının tekya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama rar yüzde 910 düzeyine gelmesi şaşırkanallarını kullanmayan ve bu nedenle tıcı olmayacaktır. D İ Bankalar tüketicinin önünü kesiyor Ekonomi Servisi Tüketiciler Birliği Genel Başkanvekili Hatice Saadet Kalyoncu, bankaların, yasal olarak vermekle zorunlu oldukları belgelerden fahiş fiyatlar talep ettiğini belirterek “Bankalar, tüketicilerin hak arayışlarının önünü kesiyor, ayıplarını gidermeye çalışan heyet ve mahkeme masraflarını ise devlet cebinden ödüyor” dedi. Kalyoncu, yaptığı açıklamada, banka kredisi kullanan tüketicilerden, “dosya masrafı, ekspertiz, kredi tahsis değerlendirme ücreti gibi bedellerin, müzakere edilmeden alınmasının yasal olmadığı”na dair alınan kararlardan sonra, birçok tüketicinin hakem heyetlerine başvurduğunu söyledi. Tüketiciler dosya masraflarını belgelendirmek istediklerinde bankaların kendilerinden fahiş fiyatlarda masraf istediğini anlatan Kalyoncu, “Yargıtay kararlarına karşın kredi kullanan vatandaşlardan dosya masrafı adı altında aldığı paraları geri ödemeyen bankalar, masrafların belgelendirilmesi için 30 TL’den 250 TL gibi kabul edilemez bedellere ulaşan talepleriyle, dosya masrafını geri ödese bile, bu parayı tekrardan tüketiciden çıkarma yolunu bulmuş görünmektedir” açıklamasını yaptı. Kurulduğu 1964’ten günümüze kadar ekonomiye yaklaşık 10 milyar dolar katkıda bulunan BMC fabrikası çok büyük sıkıntıda. Finansal darboğaz nedeniyle üretimini durduran, Türkiye’nin en büyük ticari araç üreticilerinden olan BMC, İzmir’de kuruldu. 1989 yılında şirketin bütün hisseleri Türkiye’nin en büyük holdinglerinden biri sayılan Çukurova Holding tarafından satın alındı. BMC ticari araç üretiminde ilklere sahiptir Halen endüstri, inşaat, iletişim ve bilişim teknolojileri, medya, nakliye ve hizmet, finansal hizmetler sektörlerindeki 144 şirketi, yaklaşık 35 bin personeli ile Türkiye’nin en büyük holdinglerinden biri olan Çukurova Holding bünyesinde faaliyet gösteren BMC, sırasıyla Austin, Moris, Leyland serisi hafif ticari araçlar, Fatih serisi kamyonlar, Yavuz serisi ilk turbo motorlu ticari araçlar, vanlar, kombiler, kombi vanlar, minibüsler ve kamyonetlerden oluşan 19 modeli ile megastar araçlarını üretti. 2008’de ilk tam alçak tabanlı procity serisi solo ve körüklü otobüs üretimine başladı. Ordumuza büyük katkılar sağlamıştır Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaç duyduğu 4x4 / 6x6 taktik tekerlekli araçları, zırhlı araçları ve değişik üstyapılı lojistik destek amaçlı araçları imal ederek ordumuza büyük destek sağlamıştır. 2008 yılında Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın yürütmekte olduğu Taktik Tekerlekli Araç Projesi kapsamında 1859 araçlık, mayın temizlemede kullanılan tekerlekli zırhlı araç ve taktik tekerlekli araçların ihalesini kazanmış ve sözleşme imzalamıştır. BMC yüzde yüz yerli sermayesi ile ordumuzu dışa bağımlılıktan kurtarmada önemli işlev üstlenmiştir BMC’nin yüzde yüz milli ve Türk firması olması nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nin dışa bağımlı olmamasına, ambargolardan etkilenmemesine, sınırsız operasyonel kullanım hakkını elde etmesine katkıda bulunmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bunun dışında geleceğe yönelik olarak ihtiyaç duyacağı yeni araçları da BMC üretme kapasitesine sahiptir. BMC büyük bir katma değer yaratmaktadır Yaklaşık 35 bin kişiye iş ve aş sağlamaktadır. Yıllık 1.800 araç üretme kapasi BMC Fabrikası Batmamalı! tesine ve büyük satış yeteneğine sahiptir. İhracat yaparak ülkeye döviz kazandırmaktadır. Kurulduğundan bugüne kadar geçen 48 yılda ekonomiye yaklaşık 10 milyar dolar bir katkı sağlamıştır. BMC üretimini durdurmuştur Yönetimsel ve sektörel nedenlerle finans darboğazına giren ve üretimini durduran BMC’nin 27 tane bayisi bulunmaktadır. Bu bayilerden alınan araç avans çekleri şirket tarafından banka ve diğer finans kurumlarında kredi teminatı olarak verilmiş ancak vadelerinde ciro eden şirket tarafından ödenmemesi nedeniyle bayiler ve yan sanayiciler çok zor durumda kalmışlardır. Şu anda ne yapacaklarını bilemez haldedirler. BMC’nin toplam 250 milyon dolar borcunun olduğu tahmin edilmektedir. Üretime başlamak için de yaklaşık 3035 milyon dolar işletme sermayesinin gerekmekte olduğu hesaplanmaktadır. Çukurova’nın sahibi Karamehmet’in BMC’yi kurtaracağı herkes tarafından umut edilmekte ve böyle bir firmanın batmasına kimsenin izin vermemesi gerektiği dillendirilmektedir. BMC bu krizden nasıl kurtulabilir Alacaklı bankalar ekonomiye ve milli savunmamıza bu denli katkıda bulunan BMC’ye verdiği kredileri uzun vadeli olarak konsolide edebilirler. Bayilerin çeklerini likiditeye çeviren banka ve finans kurumları, masum olan keşideci bayi ve firmaların çeklerini yenileyerek uzun vadeli olarak konsolidasyon yapabilirler. Alacaklı bankalar konsorsiyum kurarak fabrikanın yeniden üretime geçmesi için işletme sermayesi aşılayabilirler; yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre BMC yönetim kuruluna konsorsiyumu temsilen bağımsız yönetim kurulu üyesi veya üyeleri görevlendirebilirler. Bankalar Kanunu ve rasyolar nedeniyle kredilerin konsolidasyonunda ve yeni kredi verilmesinde zorlanacak bankaların yerine Vakıfbank, Halk Bankası gibi devlet bankaları pozisyon alabilir. Doğrudan yabancı sermaye getirebilecek firmalarla sıkı görüşmeler yapılabilir; bu anlamda başta Katar olmak üzere Körfez ülkeleri askeri araçlara olan ihtiyaçları nedeniyle bu üretime ortak olabilirler. Piyasanın tekelleşmemesi için BMC batmamalıdır Piyasa ekonomisinde acımak yoktur. Bu nedenle BMC’nin bulunduğu pazarda tekelin kurulmaması için BMC pazardaki yerini korumalıdır. BMC’nin batışı demek yüz milyonlarca dolarla ifade edilecek büyük bir zararın doğması demektir. Milli ekonominin yararı için yönetimsel hataları da olsa bu tür firmaların batmasına izin vermemeliyiz. C MY B C MY B