Catalog

SAYFA CUMHURİYET 20 MAYIS 2012 PAZAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr 14 EKONOMİ Hükümetle toplusözleşme görüşmelerinde ya uzlaşma sağlanacak ya da hakem kuruluna gidilecek Pazarlık son güne kaldı MUSTAFA ÇAKIR Seçilmişler Atanmışlar Seçilmişlerle atanmışlar arasında aranan nitelikler açısından ayrım yapılabilir. Seçilmek için belirli niteliklere sahip olmalı, özellikle liyakat gerekli değil. Atanmak için gerekli olan bazı niteliklere sahip olmamak, seçilmek için avantaj, artı puan dahi olabiliyor. Seçilmek için liyakat diye bir nitelik, bir ölçüt aranmadığından, seçilmişlerin bu bize benziyor, işimizi daha iyi yürütürüz düşüncesiyle hareket eden seçmenden oy devşirme olanağı da artıyor. Atanmışlarda ise, atanma için belli niteliklere sahip olma, nesnel ölçütlere uyma, özellikle liyakat, atandığı mevkiye yaraşır olma gibi koşulların varlığı gerekir. Atanan kişi, nesnel ölçütlere uymuyorsa, işgal ettiği mevkinin gerektirdiği davranışları gösteremiyorsa, kişilikli davranamıyorsa, haklı olarak daha fazla eleştiriye uğraması doğaldır. ??? Atamalarda çoğunlukla nesnel ölçütler (objektif kriterler), liyakat, yaraşır olma, başarı göstergeleri bir yana itilip, bunların yerine kişide partiye yakınlık, belli çevrelerin, bazı dernek, cemaat, tarikatların adamı olmak, buyruklara itaat, övgüde kusur etmemek, el öpmeye, iki büklüm olmaya değin uzanan yaltaklanma (tabasbus), yerine göre sesyayar olarak kullanılma, isteklere kılıf uydurma, hatta bazen dış destek, dış onay gibi özellikler aranıyor. Atamalar özellikle üst düzey atmalar, bu gibi keyfi, nesnellikten uzak ölçütlere göre yapıldığında, işlerin düzgün yürümesi ve başarı olasılığı da ortadan kalkıyor, keyfilik, kamu yararının askıya alınması, kamu kaynaklarının israfı, mensup olunan kurumun itibarının zedelenmesi, yanlı uygulamalar, işlerin birikmesi, sorunların ağırlaşması, hatta yeni sorunlar yaratılması gibi sonuçlar doğuyor. ??? Her vatandaş, hele hele vergi ödemede gereken titizliği gösterenler, kamudan daha iyi hizmet, yansızlık, tarafsızlık, vatandaşa saygı, dürüstlük, hizmetlerin görülmesinde alçakgönüllülük bekler ve ister. Atanmışlarda, insan onuru ile bağdaşamayacak davranışlar, belli çevrelerce hatta kişilere hizmet çabası, sesyayar olarak kullanılma, görevleri gereği gibi yerine getirmeme, işleri askıda, sürüncemede bırakma gibi, israf, göz korkutma gibi eksiklikler gördüğünde vatandaşın tepki vermesi doğaldır ve haklıdır. Siz devlet bütçesinden maaş alacaksınız, devletin olanaklarını kullanacaksınız, kamu görevlisi unvanını taşıyacaksınız, sağlanan ayrıcalıklardan yararlanacaksınız, sonra farklı amaçlara yelken açıp, yönelip, kamu dışında başka kişi ve çevrelere hizmet sunacaksınız. Bu tür davranışların etikle, manevi değerlerle bağdaşmayacak bir yanı da bulunmaktadır. Türkiye’de insanımızın önemli bir bölümü yoksulluk hatta açlık sınırı altında yaşıyorsa, yaşam kalitesi düşükse, kamu hizmetleri gerekli şekilde sağlanamıyorsa, haksızlık, ayrımcılık varsa, işler sürüncemede bırakılıp sonra iş yoğunluğundan yakınılıyorsa, israf hatta yolsuzluk, haksız edinim söylentileri varsa, bunun temel nedenlerinden başlıcası, atananların gereken niteliklere sahip olmamasıdır. ??? Denilebilir ki; seçilenlerde liyakat, yaraşırlılık, olumlu nitelikler aramazsanız o tür seçilmişin atadığı da kendine uygun olur. Aksi halde doku uyumsuzluğu doğar. Seçilenle atanan arasında bir doku uyuşumu vardır veya zamanla oluşur. Kısırdöngü, tersine ayrım, yeteneksizler egemenliği ya da dayanışması, seçimle başlıyor atamayla sürüyor. İçtenlikle egemenliğin ulusun olmasını istiyorsak, halkın yaşam düzeyinin yükselmesini istiyorsak, Türkiye’nin özgür, bağımsız, saygın bir ülke olmasını istiyorsak ağzı kalabalıkların boş laflarını etkisiz kılmaya çalışıp, her olanaktan yararlanarak halkı uyarmaya, aydınlatmaya çalışmak gerekir. Unutmamak gerekir ki her ülke sonuçta layık olduğu yöneticilerle yönetilmektedir. ANKARA Hükümet, memur konfederasyonları ile yürütülen toplusözleşme görüşmelerinde zam pazarlığını son güne bıraktı. Yarın başlayacak son görüşmelerin ardından ya toplusözleşme imzalanacak ya da süreç Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na taşınacak. Kamu emekçilerinin 5 aydır merakla beldikleri genel yüzdelik zam, taban aylığa zam, ek ödeme ile tazminatlar da yarın yapılacak son oturumda karara bağlanacak. 4C’lilerin çalışma sürelerinin 11 ay 28 gün olması konusunda ise anlaşma sağlandı. Memur konfederasyonlarından alınan bilgiye göre toplusözleşme görüşmelerinin 7. oturumunda üzerinde mutabakata varılan konular şöyle: ? Konfederasyonların teklifini arttırmasını bekledikleri hükümetin tavrı yarınki son oturumda netleşecek. Hükümetin artışları son güne bırakması nedeniyle zam pazarlığı da bir günle sınırlı kalacak. Anlaşma sağlanan 4C’lilerin çalışma süresi 11 ay 28 gün olarak kabul edildi. “4C’li personelin çalışma sürelerinin 11 ay 28 gün olarak belirlendi. Sendika üyesi kamu görevlilerinin toplusözleşme ikramiyesi arttırıldı. Aile yardımı ödeneğine zam yapıldı. Kamu görevlilerine 2012 maaş zamlarının gecikmesi dolayısıyla gecikme zammı verilmesi. Eğitimöğretim tazminat tutarının arttırılması. 2005’ten sonra göreve başlayan kamu görevlilerine ilave 1 derece verilmesi. Yerel yönetimlerde ve TRT’de çalışan sözleşmeli personelin kadroya geçirilmesi. Emekliye ayrılan kamu görevlilerine ödenen emekli yolluğunun arttırılması. Sözleşmeli personele yemek yardımı. Emekli olacak kamu çalışanlarına ödenecek tazminatın arttırılması.” Eğitim hizmet koluna ilişkin görüşmelerde 6. oturumda bazı konularda anlaşma sağlanmıştı. 7. oturumda anlaşma sağlanan ve çözümü kararlaştırılan konuların bazıları şunlar: “Yüksek lisans mezunu öğretmenlere yüzde 5, doktoralı öğretmenlere ise yüzde 15 oranında arttırımlı ek ders ücreti ödenmesi. İkili öğretim yapılan okullarda yöneticilere ayda sekiz sa at ilave ek ders ücreti ödenmesi. MilKESK İMZALARI li Eğitim Bakanlığı’na bağlı eğitim ve öğretim kurumlarındaki ders dışı eğiSUNACAK tim çalışmaları karşısında ödenebileKESK toplusözleşme cek toplam ek ders saatindeki yüzsürecinde ülke genelinde de 5’lik sınırın yüzde 6’ya çıkarılkamu emekçilerini ması. Örgün ve yaygın eğitim kapsayan imza kampanyası kurumu yöneticilerinin girmek yürütmüştü. “2012 yılı için en zorunda oldukları haftalık 6 düşük kamu emekçisi saat zorunlu ders saatinin üç maaşının 2 bin 145 TL’ye saate indirilmesi.” yükseltilmesini, bu çerçevede Ek ödemeler, toplusözleşme tüm kamu emekçilerinin ikramiyesi, aile yardımı, eğitimmaaşlarına yüzde 30 zam yapılmasını istiyorum” öğretim yılına hazırlık ödeneği ile maddesinin de yer aldığı imza gecikme zammının ne kadar olametinlerini yarın cağı 09.00’da başlayacak son otutoplusözleşme masasına rumda netlik kazanacak. Önceki otugetirecek olan KESK, rumlarda memurlara 2012 için yüzde kampanya kapsamında 3+3, 2013 için yüzde 2+3 zam öneren Ka“yüz binlerce imza” mu İşvereni, yeni teklif getirmedi. toplandığını bildirdi. Fitch 5 Yunan bankasının notunu düşürdü Ekonomi Servisi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, 5 Yunan bankasının “B” olan uzun vadeli kredi notlarını “CCC”ye düşürdü. Kuruluşun açıklamasında, National Bank of Greece, Eurobank, Alpha, Piraeus and Agricultural Bank of Greece’in uzun vadeli kredi notlarının “B”den “CCC”ye düşürüldüğü belirtilerek, kısa vadeli kredi notlarının ise “B”den “C”ye çekildiği ifade edildi. Kararın önceki gün Yunanistan’ın “B” olan uzun vadeli kredi notunun “CCC”ye indirilmesinin doğrudan etkisi olduğu vurgulanan açıklamada, 17 Haziran seçimlerinde Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Para Fonu’nun tasarruf programını sürdüremeyecek bir hükümetin iktidara gelmesi halinde Yunanistan’ın Avro bölgesinden çıkmasının mümkün olduğuna dikkat çekildi. Fitch, ülkenin bölgeden çıkmasının devlet ve özel sektör borçlarının ödenememesiyle sonuçlanabileceği uyarısında bulundu. İstinye Park’ın en büyük rakibi Erbil Unesco tarafından korumaya alınan Erbil Kalesi’nin çevresindeki bazı bölümler orjinali gibi restore edilecek. Etrafındaki kötü yapılaşma ise yanda görüldüğü gibi park ve iş merkezi şeklinde yeniden inşa edilecek. OLCAY BÜYÜKTAŞ AKÇA ? Pek çok büyük ve ünlü markanın yer almaya başladığı Erbil, aldığı göç ve yatırımla dikkat çekiyor. Çin malından önce Türk malına, sonra da Avrupa malına kayan tüketici lüks ürünleri tercih ediyor. Beymen Genel Müdürü Çapçı’ya göre, 5 yıl içinde Dubai ile yarışacak Erbil’de açtıkları mağazanın en büyük rakibi İstinye Park. TÜRKİYE CAN SİMİDİ OLDU Özellike Avro krizinin vurduğu Avrupalı markaların artık çok daha fazla miktarda yer almak istediklerini belirten Çapçı, Türkiye’yi can simidi olarak gören markaların büyük metrekareli alanlarda yer almak istediklerini ve bu konuda pek çok görüşme daveti aldıklarını anlattı. Sağra işçisine yüzde 31 zam Erdoğan ERİŞEN Önce Süleymaniye sonra Baku B eymen’in yurtdışında Kahire’den sonraki ikinci mağazasının Erbil’de açıldığını hatırlatan Çapçı, bu operasyonu oturttuktan sonra Baku’ya girmeyi planladıklarını kaydetti. Irak’taki potansiyelin yeni mağazaları da kaldıracağına değinen Çapçı, şunları söyledi: “Erbil müthiş bir yapılanma içinde. Burada yaşayanların dışında iş yapmak için bölgeye gelen girişimciler de büyük bir potansiyel. Düşünün, dev petrol şirketi Exxon Mobil’in 7 bin kişiyle bölgeye yerleşmesi söz konusu. Otel, konut, AVM inşaatları son sürat devam ediyor. Arz ise henüz çok sınırlı. 5 yıl sonra Dubai ile yarışacağı söyleniyor. Bu pazara çok inandığımız için, belki 5 yıl sonraki işleri şimdi yapıp birkaç basamak atlayarak geldik. Yoğun talep üzerine planlamadığımız halde Beymen Home açtık. Yakında, Majidi Mall’da Beymen Club açacağız. Aynı yatırımcının Süleymaniye’de yapılan AVM’sine de gireceğiz. İlk mağaza için yerel ortağımızla yarı yarıya toplamda 4 milyon dolarlık yatırım yapıldı.” ORDU Tek Gıdaİş Sendikası ile Sanset (Sağra) Gıda AŞ arasında bir süredir devam eden toplusözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlandı. İşçi ücretlerinde ilk yıl için yüzde 21 ile 31 arasında değişen oranlarda zam kararı alındı. Sanset Gıda’nın yeni şirketlerinden Sağra’da yaklaşık 800 işçiyi kapsayan toplu iş sözleşmesi görüşmeleri grev aşamasında anlaşma ile sonuçlandı. “En iyi sözleşme masada biten sözleşmedir” diyen Tek Gıdaİş Sendikası Ordu Şubesi Başkanı Ali Öner de başarılı bir toplusözleşmeye imza attıklarını söyledi. Öner, “Sanset Gıda işveren yetkililerine toplu iş sözleşmesi görüşmeleri esnasında gösterdikleri anlayış, işbirliği ve uzlaşmacı yaklaşımları için teşekkür ediyoruz” diye konuştu. İmzalanan toplusözleşme ile Sanset Gıda’da çalışan işçilerin ücretlerinde sözleşmenin birinci yılında yüzde 21 ile yüzde 35 arasında değişen oranlarda artış sağlandı. Sosyal yardımlarda da yüzde 41.5 seviyesinde artış oldu. ERBİL Özellikle son yıllarda ciddi bir yapılanmanın görüldüğü Erbil, yatırımcıların bölgedeki en önemli cazibe merkezlerden biri konumunda. Hızlı ve doğru ortakla hareket edenlerin kazanacakları bölgede önemli markalar yerlerini almaya başladı bile. Kuzey Irak Başkanı Neçirvan Barzani’ nin ‘İstanbul’dan bile daha güvenli’ dediği Erbil’de, Beymen de yerini aldı. Üstelik, bir ay önce açılan Beymen, 8 milyar dolarlık hacimle IrakTürkiye ticaretinin yüzde 80’ini kapsayan Kuzey Irak’ın en lüks mağazası. Erbil’deki mağazayı tanıtmak üzere bir grup gazeteciyle bir araya gelen Beymen Genel Müdürü Elif Çapçı, Divan Otel içindeki mağazanın ilk ayda 500 bin dolarlık ciroyu yakaladığını belirtti. “Bir yılda 10 milyon dolar hedefliyoruz. Çok iyi bir başlangıç yaptık” diyen Çapçı’nın, pazara ilişkin gözlemleri de şöyle: “Şimdiye kadar en çok erkekler alışveriş yaptı. Takım elbise ve ayakkabı en çok sattığımız ürünler. Kadın ürünlerinde de ayakkabı ve çanta önde gidiyor. Erbil’de sepet ortalaması 500 dolar. Türkiye’de 900 TL. Yani kafa kafaya. Harcama potansiyeli yüksek. Irak’tan İstanbul’a alışveriş için gelen çok oluyor. Markalarımızı, AVM’leri çok iyi biliyorlar. Diyebilirim ki, Erbil’de en büyük rakibimiz İstinye Park.” THY ilk çeyrekte zarar etti Ekonomi Servisi Türk Hava Yolları (THY), 2012 yılının ilk çeyreğinde 29 milyon 382 bin 971 TL zarar açıkladı. Şirketten KAP’a gönderdiği konsolide faaliyet raporuna göre, THY, 1 Ocak 31 Mart 2012 dönemini kapsayan ilk çeyrekte, net 29 milyon 382 bin 971 TL zarar etti. THYAO’nun, 31 Aralık 2011 itibarıyla 15 bin 737 kişi olan personel sayısı, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 1 azalarak 15 bin 561 kişi oldu. Filodaki uçak sayısı 3 uçağın filoya dahil olması ve 2 adet uçağın da çıkartılması sonucunda 181’e ulaştı. Elif Çapçı 150 dolarlık ürünü 600’e satıyorlar Erbil’deki Majidi Mall’un yatırımcısı Hewa Group’un patronu Haro Ahmed Majidi, “AVM’deki markaların yüzde 60’ı Türk. Buraya gelmeyen bir tek Beymen kalmıştı. Çok uğraştık ve sonunda olduğu için mutluyuz. Ancak bazı markalar burada hata yapıyor. Türkiye’dekinin 5 katı fiyatla satınca Erbil’de alıcı bulamaz. Çünkü herkes İstanbul’daki fiyatları biliyor. O zaman marka başarısız oluyor” dedi. Majidi, bölgede 2 milyar dolarlık yatırım hacmine ulaştıklarını belirterek, “Yakında, Dedeman Otel açılacak. 6 bin konutluk proje, hastane inşaatlarımız sürüyor. Erbil’de ikinci, Süleymaniye ve Duhok’ta ilk AVM’yi yapacağız. Erbil riskli olsa 2 milyar dolar yatırmayız” diye konuştu. Türkiye’de özellikle de İstanbul’un yatırım için artık çok cazip olmadığını dile getiren Majidi’ye göre, Erbil’de yatırım 15 yılda dönüyor; İstanbul’da 15. Annelere bu yıl daha çok harcandı Haro Ahmed Majidi ETİFest, gençlerin kalbini fethetti Eti, üniversitelerde bahar şenliği olarak düzenlediği ETİFest’leri sürdürüyor. Bu yıl beşincisi düzenlenen etkinlikler çerçevesinde gençler, Duman ve Ozan Doğulu’nun muhteşem performansları ile coşuyor. 7 Mayıs’ta Adana Çukurova Üniversitesi’nde başlayan etkinlik kapsamında, bu yıl toplam 7 ilde 7 üniversite ziyaret edilecek. 23 Mayıs’ta Kocaeli Üniversitesi’nde son bulacak “ETİFest” ile 350 bine yakın üniversite öğrencisinin eğlencenin tadına varması bekleniyor. Torunlar’ın net kârı 7.5 kat arttı re olide mali tablolara gö Torunlar GYO’nun kons net kârı 7.5 kat artışla a 2012 yılının ilk üç ayınd se senetlerinde yüzde His u. old 66.2 milyon TL un ğlayan Torunlar GYO’n 35.5’lik değer artışı sa tış sa O GY r TL. Torunlar piyasa değeri 1.2 milya ak ort ve a kir M sini AV hasılatının yüzde 83.7’ 16.3’ünü ise konut sae zd yü , en nd eri lirl ge alan n dı. Kira gelirlerini geçe tış gelirlerinden sağla .6 24 a ışl art .8 15 e zd re yü yılın aynı dönemine gö un O’n ayan Torunlar GY milyon TL olarak açıkl 6.4 milyon TL oldu. ise eri lirl konut ge Vodafone’la 12 dakikada maç indirilecek Vodafone Türkiye, 3G veri indirme hız testinde 84.4 Mbps’e ulaştı. Konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamaya göre Vodafone Türkiye’nin 2 Mayıs’ta test şebekesinde gerçekleştirdiği “3G HSPA testi” başarıyla sonuçlandı. Yeni veri indirme hızı sayesinde; 8Mbps ADSL bağlantı ile ortalama 7 saatte inen bir Bluray filmini sadece 40 dakikada indirebilmek mümkün olacak. Yine 40 dakikada bir Bluray film indirebilme imkânı sağlayan 84.4 Mbps hızla sadece 5 saniyede 12 şarkılık bir müzik albümü; 12 dakikada 90 dakikalık HD kalitede bir futbol maçı indirilebilecek. Ekonomi Servisi Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, Anneler Günü alışverişlerinin yoğun olarak yapıldığı 1113 Mayıs tarihleri arasında, yaklaşık 16 milyon kartlı işlem gerçekleştirildi. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde 12.3 milyon düzeyindeydi. Anneler Günü’nde yaklaşık 16 milyon kartlı işlem gerçekleştirildi. Bu rakam geçen yıl aynı dönemde 12.3 milyon düzeyindeydi. BKM’nin verilerine göre, Türkiye genelinde en çok internetten alışverişinin yapıldığı kent yine İstanbul oldu. İstanbul’u başta Ankara ve İzmir olmak üzere diğer büyük iller izledi. İller sıralamasında bu yıl geçmiş yıllara göre Anadolu illerinde internetten yapılan alışveriş dikkat çekti. İnternetten alışverişte yüzde 100’ün üstünde büyüme gösteren Anadolu illeri Hakkâri, Ağrı, Mardin, Şırnak, Sivas oldu. C MY B C MY B