Catalog

3 EYLÜL 2011 CUMARTESİ DIŞ HABERLER CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 7 Ehşişleri Bakanı Davutoğlu, BMraporununsızmasının ardından ilişkilerin ikinci kâtip düzeyine indirildiğini açıkladı Israil elçîsine sınır ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Dışişleri Bakanı Ahmct Davutoğlu, geçen yıl Mavi Marmara operasyonu nedeniyle özür dilemeyi kabul etmemesi üzerine, diplomatik ilişkilerin "ikinci kâtip" düzeyine indirileceğini duyururken ikinci kâtip düzeyinin üzerindeki tüm görevlilerin gelecek çarşamba gününe kadar üikelerine gönderileceğini açıkladı. Davutoğlu, 'îsrail hükümcti, gereken adımları atmadıkça bu noktadan gcri dönülmesi söz konusu olmavacaktır" dedi. Davutoğlu, yaptığı basın toplantısındaTürkisraii ilişkiierinde hükümetçe aiinmasmakararverilen önlemleri sıraladı. duğu ortaya çıkmıştır" dedi. Askeri anlaşmalar askıda Türkiye ve îsrail arasındaki askeri anlaşmaların askıya alındığını belirten Davutoğlu, "Doğu Akdeniz'de en u/un kıyısı olan sahildar dcvlct olarak Türkiye'nin scyrüscfcr serbestisi için gerekli gördiiğü her tiirlü önlcmi alacağı" uyansında buiundu. Bu değerlendirme, ikinci bir Mavi Marmara benzeri olayda Türkiye'nin donanmasini devreye sokabileceği biçiminde yorumlandı. M a v i Marmara baskınından dolayı özür dilemeyen İsrail'e sert yaptırımlar geldi. Davutoğlu, ikinti kâtip düzeyinin üzerindeki bütün îsrail li diplomatların çarşamba gününe kadar ülkelerine gönderileceğini duyurdu. Davutoğlu, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'de seyrüsefer serbestisi için ber türlü önlemi alacağım vurguladı. na Türkiye'nin katkısı üzcrinc, tsrail Başbakanrnın talcbiylc Cenevre'de gerçekleşcn görüşmclcr ncticcsindc iki ayrı anlaşma metni üzerinde, ad referandum mutahakata varüdı. Bu mutabakat İsrail Başbakanı Netanyahutarafından da onavlandı. Anlaşmanın imzalanması konusunda İsrail Bakanlar Kurulu içinde anlaşma/lıklar nedeniyle anlaşma uygulamaya konulamadı." Palmer Komisyonu'nun raporunun yayımlanmasındaki ertelemelerin israil'in özür ve tazminat konusunda iç mutabakati sağiamak için zamana ihtiyacı olduğunu bildirmesi üzerine gerçekieştiğini anlatan Dışişleri Bakanı, "tsrail'in son dcfa öncrdiği 6 aylık uzatma talcbi kabul edilmemiştir. Bu u/atmaların her hirinin zamana konuyu vavma amacına vönclik ol Sızdırılması düşündürücüdür Davutoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı: "Gcrck Türkiye'nin gerek İsrail'in taraf olmadiğı vc sadece Başkan Palmer vc yardımcısı Uribe'nin imzalarını taşıyan raporun henüz BM Gcnel Sekretcri'nc resmen sunulmadan önce 1 Eylül itibarıyla basına sı/dırılmış olması da, kuşkusuz bu bağlamda oldukça düşündürücüdür. Bcn bu konuyu BM Gcncl Sckretcri Sayın Ban Kimun'la da açık bir şekilde konuştum. Kcndisi, kendilcrine dahi iletilmcmiş bir raporun detaylarmı daha hilmcdiklerini vc bu sızma karşısmda gcrçckten büyük bir ü/üntü vc şaşkınlık içinde olduklarını îfadc cttilcr. Maalcscf bu süreçte İsrail tarafı hiçbir zaman devlet ciddiyeti içinde vc mahremiycti içinde davranmamıştır." tsrail hükümetinden Mavi Marmara saldırısından dolayı resmen özür dilemesini, katledilen sivillerin ailelerine ve yakmlanna tazminat ödemesini talep ettiklerini hatırlatan Davutoğlu, aynca BM Güvenlik Konseyi Başkanlık açıklamasında açıkça eleştirilen Gazze'ye ablukanın kaldınlması gerektiğini vurgulaya geldiklerini, şarllar yerirıe getirilmedikçe ilişkilerin normalleşmeyeceğini açıkladıklannı kaydetti. Basına sızan rapor hakkındaki görüşlerini de ifade eden Davutoğlu, "llk olarak bclirtilmcsi gereken, bu raporun sadece adı geçenlerin görüşlerini yansıtmakta olduğudur" dedi. Dışişleri Bakanı, rapordaki kimi değerlendirmelerin hukuki oimaktan çok siyasi saikiere dayandığını kaydetti. Bugün gelinen nokta itibarıyla, îsrail'in, kendisine tanınan bütün firsatları heba ettiğini vurgulayan Davutoğlu, "Artık İsrail hükümetinin, kcndini uluslararası hukukun üzerinde gören, insanlık vicdanını hiçc sayan gayrımcşru cylcmlcrinin sonuçlanna katlanmasının vc bir bcdcl ödcmesinin vakti gehniştir. Bu bcdcl, her şcydcn önce Türkiye'nin dostluğundan mahrum kalmaktır" diye konuştu. cuma namazı sonrası soruları yanıtladı. Gül'den rapor yorumu Türkiye ablukayı tanımıyor Davutoğlu, "Türkiye, İsrail'in Cazzc'yc uyguladığı ablukayı tanımamaktadır. Israil'in 31 Mayıs 2010 itibarıyla Gazze'ye uyguladığı ablukanın Uluslararası Adalct Divam'nda incelenmesini sağlayacaktır. Bu doğrultuda BM Gcncl Kurulu'nu harckcte gcçirmck için girişimlere başlıyoru/" dedi İsrail hükümetinin bir tercih yapması gerek tiğine işaret eden Davutoğlu, şunları kaydetti: "Israil'i yönctcnlerin, gcrçck güvcnüğin, ancak gerçek barışın inşa edilmesiyle miimkün olabileccğini görmclcri gerckmektcdir. Ancak mevcut f srail hükümetinin bu yalın gerçeği görmekten, Ortadoğu coğrafyasındaki devasa dcğişimlcrin sonuçlarım idraktan aciz olduğu açıktır." Davutoğlu, İsrail hükümetinin gereken adımları atmadıkça kararlardan geri dönülmeyeceğini söyledi. tsrail hükümetiyle dört tur görüşme süreci gerçekleştirildiğini anımsatan Davutoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı: "îlk kez 2010 Aralık ayında îsrail'dc gcrçcklcşcn orman yangını Ü HUKMU YOK • • IÇIN I SRAÎL ÎNCELİYOR Ilişkiler çok geri gidecek Dış Haberler Servisi îsrail'den yine "özür dilcmcycccğiz" açıklaması gelirken, hükümetten üst düzey yetkililer, Türkiye'nin İsrail Büyükelçisi'ni sınır dışı etme ve askeri ilişkileri askıya aima kararına ilişkin çeşitli açıklamalar yaptı. israil hükümetinden üst düzey bir yetkili büyükelçi Gabby Lcvy'nin sınır dışı edilme kararına ilişkin Levy'nin görev süresinin birkaç gün önce sona erdiğini ve birkaç gün içinde israiTe döneceğini söyledi. Yetkili, Dışişleri Bakanı Ahmet üavutoğlu'nun "Türkiye, Doğu Akdeniz'de seyrüsefer serbestisi için gerekli gördüğü her türlü önlemi alacaktır" sözlerine Türkiye'nin uluslararası hukuka bağli kalacağıni umdukları yanıtını verirken BM raporıınu da "Profesyonel, ciddi ve derinlemesine" bir rapor şeklinde niteledi. Başka bir üst düzey yetkili, Türkiye'nin kararlanna nasıl reaksiyon verileceği konusunda Başbakan Nctanyahu'nun ofisinde değerlendirmeler yapılmakta olduğunu söyledi. Bir diğer yetkili de îki ülke ilişkilerinin yıllarca geriye gideceğini beliıtti. Bir başka yetkili, BM'nin raporunun IsraiTi desteklediğini söyledi. Yetkili raporun, baskını uluslararası yasalara ayktn görmediğini ifade etti. Geçen yıl mayıs ayında İsrail askerlerinin Mavi Marmara'ya düzenlediği baskında 9 Türk hayatmı kaybetmişti. Palmer raporunda, İsrail'in üzüntülerini bildirmesi yeterli görülüyor. Aslında bu açıklamalar ve bu tedbirler daha erken alınacaktı ama müttefik ülkelerin iyi niyetli gayretlerine fırsat vermek için bugün beklenmiştir" diyen Gül, ileride başka tedbirlerin alınabileceğini söyledi. Abbas ve Arabi'den destek Davutoğlu, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el Arabi ile telefonla görüştü. Her iki yetkili de Türkiye'nin tsrail politikasına ilişkin desteklerini dile getirdi. Arabi destek çerçevesinde Arap Birliği'nin ilk toplantısında konuyu özel gündem maddesi olanik birliğe taşıyacağım kaydetti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nocl Clay, "İki ülkcnin u/un yıllara dayanan ilişkilcrini geliştirmek için fırsat arayışına devanı edeccklerini umuyoru/ vc her iki tarafı bu amaç doğrultusunda teşvik edeccğiz" dedi. Ingiltere Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, raporun detaylarım inceleıüklerini beürterek "Her iki tarafı da uzlaşma sağlayacak bîr paket bulmaya çağırıyoru/" diye konuştu. Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bcrnard Valero, "İlişkilerin en kısa zamanda yatıştırılmasını arzu ediyoruz" ifadesini kullandı. CHP'li Loğoğlu, rapor, yaptınm kararlan ve Davutoğlu'nun sözlerini değerlendirdi Sıcak çatışma ilıtiıııali lıaziıı ve kabul edilemez 3 3 ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkan Yardımcısı Faruk Loğoğlu, BM'nin îsraiPin Mavi Marmara gemisi saldırısma ilişkin hazırladıği raporla ilgili olarak, "Raporun bu içcriklc çıknıış olması AKP dış politikasının istcnilcn sonuçları almakta başarılı olamadığının cn son örncğidir" dedi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun, "Doğu Akdeniz'de seyrüsefer serbestisinin sağlanması için gerekli her önlcm alınacaktır" sözlerine dikkat çeken Loğoğlu, "AKP'nin Türkiyc'yi sıcak çatışma cşiğine taşımış olması ihtimalinin hazin vc kabul edilemez olduğunu" bildirdi, Rapor vehükümetin tepkisi üzerine yazdı bir açıklama yapan Loğoğlu şu görüşleri dile getirdi: "Rapor Türkiye'nin özür, tazminat ve Gazze ablukasının kaldırılması talcp vc beklentilerini karşılamamaktadın Türkiye'dcn özür dilcnmcsinc ilişkin bir unsur bulunnıanıaktadır. Tazminat konusu, nıağdurların ailelerine ödenmek üzere bir tavsiye olarak yer almaktadır. En öncmlisi BM Raporu, Gazze ablukasının meşru olduğunu ileri sürnıcktcdir. 1 srail'in aşırı güç kullanımına ilişkin eleştiriler ise ycni dcğildir" dedi. Sayın Davutoğlu'nun açıklamasmın cn can alıcı ııoktası isc, 'Doğu Akdeniz'de seyrüsefer serbestisinin sağlanması için gerekli her önlem alınacaktır' volundaki sözlcridir. Bu ifaSeyrüsefer serbestisi dc, Cazzc ablukasım tammadığım ifadesi dikkat çekici' belirten bir Türkiye'nin Doğu AkDavutoğhrnun Türkiye'nin ataca deniz'de askeri önlemler de alabilcccği anlamına gcliyorsa, ğı adımları ilan eden bölgcdc gcrginliğin artaaçıklamasmın iyi okunbileceği ve Türk ve tsrail ması gerektiğini \oırgudeniz kuwetlerinin karşı layan Loğoğlu, şöyle kokarşıya gclebilcceği ihtinuştu: "Diplomatik tcmmalini beraberinde getisilciliğin 2. katip sevircccktir. Bu yaklaşımın ycsine indirilmesi Türhangi gcrckçclcrle Türkiycİsrail ilişkilcrinde kiye'nin güvenliğinin bîr daha önce yaşanmıştır; gcrcği olduğunu hükümet öncnıi sadece sembolik kamuoyumuza anlatmave psikolojiktir. Askeri lıdır. Komşularla sitir soanlaşmalann iptali isc r u n Faruk Loğoğlu politikasıyla yola çıkbunlar uzun sürcdir zaten işlcmediğindcn, faztığını îddia eden AKP'nin la bir anlamı yoktur. Ekonomik iliş Türkiye'yi sıcak çatışma eşiğine takilcrdcn söz edilmcmektcdir. Tür şımış olması ihtimali hazin vc kakiye'nin Gazze ablukasım tanıma bul cdîlcmczdîr. Sayın Da\utoğdığı vc bu hususu BM Uluslarara lu'nun açıklamalarından sonra sı Adalct Divam'na götüreccğini be Türkîyctsrail ilişkilerinin yakın lirtmesi, alınacak sonuç belli ol gelecekte düzelmeyeceği ve yeni mamakla bcraber, dikkat çckicidir. gcrginliklcre sahne olabileceği anlaşılmaktadır. Bu durumun çok ciddi sonuçları olabilir." Loğoğlu, "tsraiHe ilişkilerimizin durumu Türkiye'nin bir arabulucu, kolaylaştırıcı vc uzlaştırıcı rol oynamasını cngellenıcktedir. Filistin devletinin Birleşmiş Milletler'de tanınması konusunun da gündemde olacağı şu günlerde Türkiyetsrail ilişkilerinde olabilecek yeni gcrginliklcr kritik Ortadoğu bölgcsi için vararlı olmayacaktır. Türkiye ve İsrail'in daha soğukkanlı hareket ctmclcri vc ilişkilcrini düzcltccck arayışlara dcvam etmelcri ycrinde olacaktır" dedi. tstanbul Habcr Servîsi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, BM Soruşturraa Komisyonu'nun israil'in Mavi Marmara gemisi saldinsına ilişkin hazırladığı Palmer raporu hakkında, "Rapor, açıkçası bizim için yok hükmündcdir" dedi. Cumhurbaşkanı Gül, dün Sarıyer'deki evinden çıkarak cuma namazmı kılmak için Tarabya Merkez Camisi'ne geldi. Gül, burada cuma namazmı kıldıktan sonra çıkışta gazetecilerin sorulannı yanıtladı. BM'nin Mavi Marmara gemisi saldınsına ilişkin raporuyla ilgili sorulan bir soruya Gül, konuyla ilgili Dışişleri Bakanlığı'nca yapılan açıkiamaların, Türkiye devletinin pozisyonu olduğunu belirterek, **Aslında bu açıklamalar vc bu tedbirler daha erkcn alınacaktı ama müttefik ülkelerin iyi niyetli gayrctlcrinc fırsat vcrmck içiu bugün beklenmiştir. Şu an olaylann unutulmadığım ve vatandaşlarımızın hak ve hukukunun sonuna kadar korunacağını göstcrmck açısından devletimi/in kararlılığını ba/ıları bclki anlayamamışlardı. Şu anda alınan tedbirler bunun ilk aşamasıdır. Olaylann seyrine göre, İsrail'in davranışına görc daha îleride alınacak başka tedbirler de söz konusu olabilir" dedi. İsrail hükümeti kendi halkına dayük' tsrail hükümetinin kendi halkına da aslında yük olan bir hükümet olduğunu kaydeden Gül şöyle konuştu: "Ortadoğu'da olup bitenleri belki de en iyi şekilde tahlil etmesi gereken israil hükümeti iken tamamen strateji yoksunu bir durumdadır. Türkiye, bu bölgcnin cn güçlü ülkcsi olarak sadece kendi hak ve hukukunu dcğil, tüm mazlumlann da hak vc hukukunu korumak için elinden gclen her türlü gayretî göstcrcccktir. Uluslararası camianın da bunu bilmcsi gerekmcktcdir. Barış ve istikrann sağlanması için de tsrail'in atması gereken adımlar vardır bölgcdc. Ümit ederiz ki bunları kendileri fark etmiyorsa onların müttefikleri onlara fark ettirccck şekilde anlatırlar." "Raporda bir özür tavsiycsi yok, Türkiye'nin beklentilerinin aksine. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz" yönündeki bir soruya ise Gül, "Rapor, açıkçası bizim için yok hükmündcdir" yanıtını verdi. Ozür dilenecek' Netanyahu'nun partisinden Ze'ev Elkin "Türkiye'nin tsrail vatandaşlarına her gün rokct atan tcrör örgütlerine destek verdiğini" öne sürdü. Ulusai Biriik vekiilerinden Michacl BenAri Dışişleri Bakanı A\igdor Liebcrman'a, "Türkiyc'yi düşman devlet olarak ilan etmesi" çağrısı yaptı. Muhalefetteki Kadima Paitisi milletvekillerinden Otnicl Schncllcr, "Türkiye ile ilişkileri mümkün olduğunca sürdürmek çıkarımı/adır" dedi. Parlamentonun Arap milletvekillerinden Ahmed Tibi "kim bir cinayct işlerse bunun bcdclini de ödeyeceğini" vurguladı. Tibi, IsraiFin eninde sonunda özür dileyeceğini, bunun sadece bir zaman meselesi olduğunu kaydetti. Mavi Marmara'da bulunan Arap vekillerden Hanen Zuabi de 'Türkiye'nin doğru bir tepki verdiğini" belirtti. 'Bplanı açıklanmalT MHP Genel Başkan Yardımcisı Tuğrul Türkcş, "Aslında bunlar yapılması çok normal şeyler. Bu anlaşmalar IsraiHc ilişkilcr iyi olduğu zaman da iptal edilebilecek anlaşmalardır. Kararı dcstckliyoruz. Diplomatik ilişkilerin 2. kâtip scviyesine düşürülmesi de B planı olarak görülmcmcli. Türkiye yakın zamanda yeni bir B planı açıklamalı" ifadelerini kullandı. m o C M B