Catalog

SAYFA CUMHUR YET 21 MAYIS 2011 CUMARTES dishab@cumhuriyet.com.tr 21 MAYIS 2011 CUMARTES CUMHUR YET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 12 DIŞ HABERLER DIŞ HABERLER (AFP) 13 dünyayla yeni sayfa” söylemine, ilk büyük inandırıcılık darbesi İran’dan geldi. Obama yönetimi sonra, Arap isyanlarında da diktatörlere verdiği desteği geri çekmekte son ana dek isteksiz kalınca; Başkan’ın sözleri artık bir “esneme etkisi” yaratarak dinlenir oldu. Mesajların “yenilik” boyutu Kıbrıs’ın EOKA sınavı REŞAT AKAR Obama’nın 1967’ye gönderme yapmakla birlikte, yeni bir şey söylemediği yorumu yapılıyor LEFKOŞA Güney Kıbrıs’ta parlamentonun 56 üyesini belirlemek amacıyla yarın yapılacak seçimlerde ilk kez EOKA B terör örgütünün uzantısı olarak bilinen ırkçı ELAM örgütü de yarışıyor. ELAM’a (Ulusal Halk Cephesi) en büyük desteği Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu Hrisostomos sağlıyor. Geçen aylarda ELAM üyeleri Larnaka’da düzenlenen ırkçı yürüyüş sırasında, Kıbrıslı Türk müzisyen Sertunç Akdoğdu’yu vücudunun çeşitli yerlerinden bıçaklamışlardı. Tüm yabancıların Kıbrıs’tan kovulması için mücadele veren ve geçen aylarda “si seçimlerde sağlayacağı başarı, Kıbrıs sorununun çözümüyle ilgili beklentileri de şekillendirecek. yasal parti” kimliği kazanan ELAM’ın seçimlerde sağlayacağı başarı, Kıbrıs sorununun çözümüyle ilgili beklentileri de şekillendirecek. İki bölgeli, iki toplumlu federal çözüme karşı çıkan örgüt “Böylesi bir çözüm şekli Kıbrıslı Rumların mezar taşı olacağı için buna asla izin vermeyeceğiz” diyor. “Tarih bizlere, özellikle Kıbrıslı Türklerle barış içinde birlikte yaşama olamayacağını öğretti” diyen ELAM, “Kıbrıslı Türkler bizim için 1571’deki işgalcilerin dönüşümüdür” görüşünü savunuyor. Örgüt, sadece Kıbrıslın Türklerin değil, mültecilerin de adadan kovulmasını talep ederek “Halkımız açlık çekerken, yabancı uyrukluları ve Kıbrıslı Türkleri besleyemeyiz” diyor. Tüm yabancıların adadan kovulması için mücadele veren ve geçen aylarda “siyasal parti” kimliği kazanan ELAM’ın paganda döneminde yapılan kamuoyu yoklamalarında az farkla önde giden Demokratik Seferberlik Partisi’ni (DİSİ), Rum lideri Dimitris Hristofyas’ın partisi AKEL takip ediyor. Seçimlerde bu iki partinin yanı sıra Demokratik Parti (DİKO), Sosyal Demokratlar Hareketi (EDEK), kilisenin emrindeki aşırı sağcı Avrupa Partisi (EURO.KO), Ekologlar ve Çevreciler Hareketi, ELAM, LASOK, Kİ.PRO.S ve ZİGOS adlı partiler yarışıyor. ‘Kral biraz çıplak gibi’ 8 Libya gemisi batırıldı Dış Haberler Servisi NATO savaş uçaklarının Libya lideri Muammer Kaddafi’ye bağlı güçlere ait 8 savaş gemisini batırdığı bildirildi. NATO’dan yapılan açıklamada, başkent Trablusgarp, El Humus ve Sirte limanlarına eşgüdümlü olarak düzenlenen saldırılar sonucu 8 geminin batırıldığı belirtildi. Libya’daki NATO misyonu komutan yardımcısı Tuğamiral Russell Harding imzasıyla yapılan açıklamada, “NATO’nun, Libya’daki sivil halkı ve denizdeki NATO güçlerini korumak amacıyla nihai bir harekât düzenlemekten başka bir seçeneği kalmamıştı” denildi. Dış Haberler Servisi 1967 sınırlarına dayalı bir Filistin devletine “karşılıklı kabul edilen takaslarla” destek veren ABD Başkanı Barack Obama’ya bölgeden farklı tepkiler geliyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Obama ile 7. buluşması öncesinde 1967 sınırlarına geri çekilmenin söz konusu olmayacağını söyledi. Obama, “Arap Baharı’yla” ilgili önceki gün yaptığı konuşmada, 1967 sınırlarına bugüne kadarki en açık göndermeyi yapmakla birlikte “karşılıklı kabul edilen takaslardan” söz etti ve Filistin’in bağımsız bir devlet olarak tanınması konusunu eylül ayında Birleşmiş Milletler’e taşımasının bir sonuç getirmeyeceğini söyledi. Netanyahu, dünkü görüşme için ABD’ye hareketi öncesinde 1967 sınırlarının “savunulamaz” olduğunu öne sürdü. Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada Obama’nın ABD’nin 2004’te İsrail’e verdiği sözlere bağlılığını teyit etmesi istendi. Amerikan New York Times gazetesi iki liderin buluşması öncesinde Obama’nın yardımcılarına ve müttefiklerine Netanyahu’nun bir barış anlaşmasının yolunu açacak türden ödünler vermeye hazır olduğuna inanmadığını söylediğini yazdı. Cumhuriyetçiler, Demokrat Başkanı İsrail’e ihanetle suçlarken İsrail’de Likud milletvekillerinden Dani Danon da, “Barack Hüseyin Obama’nın, Yaser Arafat’ın İsrail’in yıkımı için hazırladığı planı benimsediğini” savundu. Kadima lideri Tzipi Livni konuşmayı, “İsrail’in çıkarına” şeklinde yorumladı. Knesset’teki Birleşik Arap ListesiTa’al partisi üyesi Ahmed Tibi ise Obama’nın konuşmasında İsrailFilistin barış süreci konusunda “yeni bir şey” önermediğini öne sürdü. Haaretz gazetesinde Gideon Levy imzalı yazıda, Obama’nın, taraflar dediklerine uymazsa ne olacağı konusunda tek kelime etmediğine dikkat çekildi. Kudüs’te 1500 yeni evin, konuşma olsun olmasın inşa edileceğini vurgulayan Levy, konuşma için gerçek sınavın bundan sonra atılacak adım olacağını kaydetti. Esneme etkisi! Obama ve Doz Aşımı “Gene mi?” Obama’nın son “Müslüman dünya” konuşmasını artık böyle hafiften baygınlık getiren bir “doz aşımı” duygusu ile izledim. ABD Başkanı’nın “nutuk, vaaz” karışımı bir üslup içinde verdiği “Müslüman dünya” konuşmaları biraz artık kabak tadı vermeye başladı. 2009’da Ankara’daki ilk konuşmayı, bizlerle birlikte dünyanın gerisi sahici bir elektriklenmeyle izlemişti… Ayağının tozuyla Türkiye’den verdiği mesajlarla Obama, başkanlığının merakla beklenen “yol haritasıyla” birlikte, İslam dünyasıyla ilişkileri “resetlemeye” başlıyordu. Bu; Bush’un bıraktığı kâbus mirasın ardından, ABD’nin “küresel liderliği” ve “ahlaki üstünlüğünün” yeniden şekillendirilmesini içeriyordu… Bu yeniden şekillendirmeyi Obama; ABD’nin “ahlaki üstünlüğünün” tam da iflas ettiği noktada; İslam dünyası üzerinden yapmayı hedefliyordu… Türkiye konuşmasından tam iki ay sonra; “Müslümanlarla karşılıklı çıkar ve karşılıklı saygıya dayanan yeni başlangıç” adına Başkan’ın Kahire’den yaptığı konuşmayı da keza ilgiyle izledik… “Demokrasi ve insan haklarının” Müslüman dünyasının da hakkı olduğunu işleyen o söylev de, yerkürenin tüm enlem ve boylamlarında heyecan yaratmıştı. Mübarek gibi bir firavunun ülkesinden bir ABD başkanının özgürlük söylemleriyle dünyaya seslenmesi, bir “ilk” ve bir “yenilik”ti… Ancak bu baldan tatlı sözlerin karşılığı acaba ABD reel politiğinde yer bulacak mı sorusu tartışılırken tam; on gün arayla.. İran’da Ahmedinejad rejimine karşı “Yeşil İsyan” patladı. Obama, Müslüman dünyasının ilk “özgürlük” başkaldırısına bigâne kaldı. ABD Başkanı’nın “Müslüman DS önde gidiyor Güney’deki seçimlerde, toplam 412 adayın 142’si Lefkoşa, 86’sı Limasol, 77’si Mağusa bölgesi, 50’si Baf ve 23’ü “Girne” bölgesinde yarışacak. Pro SUR YE’DE Y NE ATEŞ AÇILDI Bulgaristan’da Türklere saldırı SOFYA (AA) Bulgaristan’da ırkçı görüşleriyle tanınan ATAKA partisinin taraftarları, cuma namazı sırasında başkent Sofya’daki Banya Başı Camii önünde protesto gösterisi düzenledi. Türkiye’nin AB üyeliğine karşı düzenlenen gösteri sırasında ATAKA taraftarları, cami önünde namaz kılan cemaatin üzerine yumurta attı ve bir seccadeyi yaktı. Çıkan olaylarda toplam 10 kişi yaralanırken çevrede geniş güvenlik tedbirleri alan polis olayları tahrik eden 4 kişiyi gözaltına aldı. Bu arada olay yerine gelen ATAKA lideri Volen Siderov, polisi suçlayarak cemaatin sebepsiz yere gösteri yapan ATAKA taraftarlarına saldırdıklarını iddia etti. Protestolarda 34 kişi öldü Dış Haberler Servisi Suriye’de güvenlik güçlerinin dün protestocuları dağıtmak için gerçek mermi kullandığı olaylarda insan hakları örgütlerine göre 34 kişi yaşamını yitirdi. Suriye insan hakları örgütünden bir yetkili AFP’ye yaptığı açıklamada en ağır kaybın Maaret El Naaman’da verildiğini ve burada 15 kişinin öldüğünü bildirdi. Ölenler arasında 10, 15 ve 16 yaşlarında 3 çocuk olduğu da belirtildi. Banyas kentindeki bir görgü tanığı, güvenlik güçlerinin protestocuları ateş ederek ve coplarla dağıtmaya çalıştığını, birkaç kişinin yaralandığını, yaralanan kişilerin arasında gösteriyi kameraya çeken bir kadının da bulunduğunu söyledi. Son 2 ayda, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad yönetimine karşı düzenlenen protesto gösterileri sırasında 850’den fazla kişinin öldüğünü belirtiliyor. GÖRÜŞ AYRILIKLARI DAMGA VURDU ABD Başkanı Obama ile srail Başbakanı Netanyahu’nun Beyaz Saray’daki görüşmesine Ortadoğu barışı konusunda görüş ayrılıkları damgasını vurdu. Obama bu konuda srail ile ABD arasında “farklılıklar” olduğunu dile getirirken Netanyahu ise “barış için cömert ödünler vermeye hazır olduklarını ancak 1967 sınırlarına dönmenin savunulamaz olduğunu” ifade etti. (Fotoğraf: EPA) Umutlar sona erdi “Bu Kralın konuşmasıydı, ama Kral biraz çıplak görünüyor” diye yazan Levy, Amerika’nın zayıflığı, İsrail hükümeti adına çalışan Kongre ile Yahudi ve Hıristiyan lobilerinin gücü göz önüne alındığında İsrail sağ kanadının rahatlayabileceğini savundu. Levy, Filistinlilerin eylül ayında devletlerinin tanınmasına ilişkin yakaladığı uluslararası dalgaya atıfta bulunarak, ABD Başkanı’nın konuşmasıyla Filistinlilerin tek başarısını yıktığını öne sürdü ve “Eylül, dün gece öldü. Amerika’dan sonra Avrupa da desteğini çekmek zorunda kalacaktır” dedi. Levy, “BM’de tarihi önemdeki deklarasyon için umutlar sona erdi” ifadesini kullandı. Netanyahu’nun ABD ziyareti öncesinde, işgal altındaki Doğu Kudüs’teki yerleşim birimi Pisgat Ze’ev’de yeni inşaat projesi onaylandı. Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas Obama’nın konuşmasını değerlendirmek amacıyla Filistin liderliğini olağanüstü toplantıya çağırırken Hamas Obama’nın konuşmasından memnun kalmadı. Ürdün ve İngiltere ise konuşmayı beğendi. Ahmedinejad’ın petrol bakanlığı tehlikede EKBER KARABAĞ REUTERS ‘NATO spanya’yı da bombalayacak mı?’ Dış Haberler Servisi Küba’nın efsanevi lideri Fidel Castro, İspanya’da gençlerin büyük kentlerdeki gösterileri ile Libya’daki olaylar sonrasında NATO’nun bu ülkeye başlattığı askeri operasyonu kıyaslayarak, “NATO İspanya’yı da bombalayacak mı?” dedi. Castro, Prensa Latina’nın yayımladığı yorumunda, “Yüzde 40’ı işsiz olmasından dolayı gençlerin büyük şehirlerde protestolarda bulunduğu İspanya’da neler olacak? NATO, bu ülkeyi bombalamaya mı başlayacak?” diye yazdı. Bu arada İspanya’da seçim kurulu, hafta sonunda işsizliği ve kemer sıkma önlemlerini protesto gösterileri yapılmasını yasakladı. Seçim kurulundan önceki gün yapılan açıklamada, seçim yasaları uyarınca, yerel seçimlerin yapılacağı yarın ve bugün herhangi bir kampanya ve propaganda çalışmasının yasak olduğu belirtildi. TAHRAN Geçen ay İstihbarat Bakanı Haydar Muslihi’yi görevden alma girişimi, dini liderin müdahalesi ile başarısız kalan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın Petrol Bakanlığı görevini vekâleten yürütmesi de tehlikeye girdi. Ahmedinejad, bakanlık sayısını 17’ye indirmek için geçen hafta aralarında Petrol Bakanı’nın da bulunduğu 3 bakanı görevden almıştı. Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin (AKK), Ahmedinejad’ın petrol bakanlığı görevini geçici olarak yürütmesini yasalara aykırı bulduğu belirtildi. AKK’den konu ile ilgili resmi açıklama gelmezken yarı resmi Fars ajansı, ka rarın anayasanın 135. maddesine istinaden verildiğini duyurdu. İAKK’nin kararını bugün resmen açıklaması bekleniyor. Söz konusu madde, herhangi bir nedenle görevden alınan bakanlar için cumhurbaşkanına 3 ay süre ile vekâleten birisini görevlendirme yetkisini ve en fazla bu süre bitimine kadar yeni bir bakanı meclise önermesini içeriyor. Milletvekili Tevekkoli konuyu değerlendirirken yasada kaydedilen “birisinin” cumhurbaşkanı olamayacağını savundu. İstihbarat Bakanı krizinin ardından 11 gün çalışma bürosuna gitmeyerek kararı protesto eden Ahmedinejad’ın, AKK’nin kararına direneceği belirtiliyor. Ankara, zamanlamaya dikkat çekti BAHADIR SEL M D LEK ANKARA ABD Başkanı Barack Obama’nın perşembe günü Arap dünyasına yönelik yaptığı konuşma Dışişleri Bakanlığı açısından “zamanlamasıyla” öne çıktı. Dışişleri Bakanlığı’na göre Washington yönetimi; Arap Baharı’ndan, Filistin’deki iç uzlaşıdan, Filistin’in BM’de bağımsızlık ve üyelik çabalarından rahatsız olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD ziyareti öncesinde Obama’nın konuşmasıyla İsrail yönetiminin olası girişimlerine çizgi çekti. Obama’nın konuşmasını değerlendiren üst düzey bakanlık yetkilisi ise “Amerika’nın ağırlığı eskisi gibi değil. Dolayısıyla bütün bu söyledikleri biraz gecikmiş de oldu. Keşke daha önce söyleseydi. Sonuçta doğru şeyleri söylüyor fakat belki biraz gecikmeyle ortaya çıktı bunlar” görüşünü dile getirdi. Aynı yetkili, Arap dünyasının asıl beklentisinin ABD’nin İsrail üzerinde baskı yapması olduğuna dikkati çekti. aşındı. “Arap sokağı”, Obama’nın söylevlerini bundan böyle kayıtsızlıkla karşılıyor. Mısır basınındaki ilk değerlendirmelerde örneğin, “Obama bize lolo yapmasın!” babında; “ABD Başkanı’nı strateji değişikliği yapmaya iten asıl güç bizler; Mısırlılar ve Tunuslular olduk!” şeklinde görüşler yer alıyor. Obama konuşmasında somut sayılabilecek en belirgin bölüm, Arap Baharı’nı tetikleyen bu iki ülke; Tunus, Mısır’a vaat edilen ekonomik destekler. Eskiyeni düzen arasında türbülans yaşayan bu ülkelerin ekonomileri perişan durumda. Turizm yerle bir. Sermaye yurtdışına kaçmış. Üretim, bankacılık sektörü durma evresine gelmiş. İşsizlik, fakirlik artmış. Obama, neredeyse savaş sonrası yıkım içinde olan bu ülkelere şimdi işte “Marshall Planı’vari” bir yardım paketi öneriyor. Nispeten somut diğer pasaj; İsrailFilistin sınırının “1967” temeli üzerinde belirlenmesi gerektiğine ilişkin sözler… Bir ABD başkanının “ilk defa” “1967 kriterine” yaptığı bu atıf; Netanyahu başta olmak üzere, İsrail lobisinin şahinlerini çileden çıkarmış durumda... “2012 başkanlık seçimi” arifesinde Obama’nın bu tepkiyle nasıl baş edeceği; bu tepkileri önden hesaplayıp hesaplamadığı merak konusu. Son olarak; Esad’a “Ya reformları yap, ya da git!” kıvamında yapılan çağrı da ilgi çeken üçüncü nokta. Ancak bu sahici bir “ültimatom” olmaktan ziyade, “politik/diplomatik amaçlarla verilen bir mesaj” şeklinde kodlandığıdan, etkisi sınırlı… Konuşmanın geneli için yapılabilecek en kestirme değerlendirme de sanırım bu: “Etkisi sınırlı bir egzersiz!” C MY B C MY B