Catalog

SAYFA CUMHUR YET 23 MART 2011 ÇARŞAMBA dishab@cumhuriyet.com.tr 10 DIŞ HABERLER Sarkozy’nin tuhaf seferi Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy’nin İçişleri Bakanı Claude Gueant’ın Libya operasyonuna Paris’in öncülük etmesini anlatırken yaptığı “Haçlı Seferi” gafı tepkilere yol açtı Dış Haberler Servisi Fransız İçişleri Bakanı Claude Gueant’ın Libya operasyonundan bahsederken “Haçlı seferi” anlamına da gelen “croisade” kelimesini kullanması ülkede tartışma yarattı. Fransız Bakan Claude Gueant, önceki akşam katıldığı “Talk Orange Le Figaro” isimli televizyon programında Libya operasyonunu överek Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin Libya’da bir “Haçlı Seferi”ne önderlik ettiğini ima etti. Calude Gueant, “Tüm dünya Kaddafi’nin siviller üzerinde yaptığı katliamı oturmuş izlerken, Tanrı’ya şükür Cumhurbaşkanı (Sarkozy) seferin (croisade) başını çekerek Birleşmiş Milletler, Arap Birliği ve Afrika Birliği’ni harekete geçirdi” diye konuştu. Başbakanı Vladimir Putin’in BM Güvenlik Konseyi’nin kararını Ortaçağ’daki “Haçlı Seferleri” çağrısına benzettiği günle çakışması dikkat çekti. Libya lideri Muammer Kaddafi’nin ülkesine yönelik operasyon için “2. Haçlı Seferi” nitelemesinden sonra Putin de “Konseyin kararı eksik ve hatalı. Her şeye izin veren bu karar Ortaçağ’daki Haçlı Seferleri’ne daveti anımsatıyor” demişti. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ise Başbakan’ın Haçlı Seferleri yorumunu “kabul edilemez” olarak değerlendirmişti. Medvedev, medeniyetler çatışmasına yol açabilecek bu tür ifadelerin hiçbir koşulda kabul edilemeyeceğini söylemişti. Medvedev “Haçlı seferi gibi özünde medeniyetler çatışmasına yol açabilecek ifadeleri hiçbir şekilde kullanmamalıyız. Bu kabul edilemez. Aksi halde her şey çok daha kötüye gidebilir” demişti. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle de bir hafta önce yaptığı açıklamada, Libya’ya yönelik operasyonun “haçlı seferi” izlenimi vermemesi gerektiği konusunda uyarıda bulunmuştu. Eski ABD Başkanı George Bush, Afganistan ve Irak saldırıları için “haçlı seferi” ifadesini kullanmasıyla tepki çekmişti. Obama çifti Şili’deyken ABD’de Libya operasyonu tartışılıyor. (AFP) seçim mi? Le Monde: Bilinçli bir Fransızcada “croisade” kelimesi hem sefer hem de Haçlı Seferi anlamına gelmesi nedeniyle Bakanın açıklamaları bazı medya kuruluşları tarafından eleştirildi. Liberation gazetesi bakanın sözcük seçimi için “tuhaf” ifadesini kullanırken, Le Monde “Tuhaf mı, bilinçli bir seçim mi?” sorusunu yönellti. Bakanın ifadelerinin, Rusya Obama ateş altında ELÇ N POYRAZLAR Fransa Akdeniz’in patronu değil ASLI KAYABAL Libya’ya yönelik askeri müdahale birçok ülkede protesto edildi. Filipinler’de yapılan protesto eyleminde yere yatan eylemciler emperyalizm karşıtı sloganlar attı. (Fotoğraf: AP) MİLANO Libya savaşında koalisyon öncüleri ABD, İngiltere ve Fransa’ya askeri üsleri ve uçakları ile destek veren İtalya’da Berlusconi hükümetinin izlediği siyaset hem hükümet çatısı hem de aydınlar arasında tartışma yarattı. İtalya İçişleri Bakanlığı’ndan Alfredo Mantovano hükümet adına yaptığı açıklamada, “Fransa Akdeniz’in patronu değil” derken, üslerin yönetiminin Fransa’da olmasını kabul etmeyeceğini bildiren Roma, Libya’daki çokuluslu operasyonun yönetiminin NATO’da olması gerektiğini savundu. İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ise arada NATO olduğu için Libya savaşına destek vermek zorunda kaldıklarını, gerçekte kendisinin Libya’da savaşa karşı olduğunu ve “Kaddafi için acı duyduğunu” dile getirdi. Berlusconi, “Üzgünüm, Libya’da olan bitenler beni derinden etkiliyor. Kesin olan bir şey var ki bizim uçaklarımız bombalamıyor ve bombalamayacaklar!” diye konuştu. Komünistler de bölündü Berlusconi’nin lideri olduğu Pdl partisi milletvekilleri operasyondan yana olduklarını açıklarken hükümet ortağı Kuzey Birliği partisinin lideri Umberto Bossi ve partinin milletvekilleri Almanya Başbakanı Angela Merkel’le aynı görüşte olduklarını açıkladı ve askeri bir müdahaleye karşı olduklarını, bu kararın binlerce göçmenin Çizmeye gelmesine neden olacağını savundu. İtalyan solu da Libya’daki savaş konusunda bölündü. Muhalefeti temsil eden Demokrat Parti lideri Pierluigi Bersani, Kaddafi’nin diktatör olduğu ve sivillere karşı savaş açtığı gerekçesiyle müdahaleden yana tavır aldı. Komünist gazete il Manifesto ise Libya savaşı konusunda farklı görüşlerin savunulmasıyla gündeme oturdu. Gazetenin kurucusu Rossana Rossanda gazetenin Kaddafi konusunda izlediği ılımlı yayın politikasına karşı çıktı. Rossanda doğrudan Libya’yı hedef alan bir savaşı savunmasa da Kaddafi’ye karşı mücadele veren güçlerle dayanışma içinde olduğunu, demokrasi adına Kaddafi’nin gönderilmesi gerektiğini söyledi. Çizmede, pek çok gazeteci ve yazarın yanı sıra Savunma Bakanı Ignazio La Russa, Dışişleri Bakanı Franco Frattini, Demokrat Parti lideri Pierluigi Bersani ve siyasi analiz dergisi Micromega’nin yayın yönetmeni felsefeci Paolo Flores d’Arcais İtalya’nın Libya’ya müdahale etmesini savunurken, sağ kanadın entelektüeli Il Foglio gazetesi yayın yönetmeni Giuliano Ferrara, sağ eğilimli Il Libero gazetesinin yayın yönetmeni Feltri, Kuzey Birliği milletvekili Roberto Calderoli ile Alfredo Mantovano Libya’ya açılan savaşı “deli işi” olmakla eleştirdiler ve savaşa karşı olduklarını söylediler. Rusya’nın ateşkes çağrısı görüşülecek Dış Haberler Servisi Libya’ya yönelik askeri müdahaleye Rusya, Çin ve Hindistan’ın tepkileri de sürüyor. Moskova’da temaslarda bulunan ABD Savunma Bakanı Robert Gates’le görüşen Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev’in “BM Güvenlik Konseyi’nin uçuşa yasak bölge kararının uygulanma şekli ve hava saldırılarında gelişigüzel güç kullanımıyla sivil kayıpların artması olasılığına yönelik kaygısını dile getirdiği” bildirildi. Medvedev’in ayrıca Libya sorununun barışçıl çözümü için arabulucu görevi üstlenme ye hazır olduklarını ifade ettiği belirtildi. Fransa, Rusya’nın ateşkes çağrısının yarınki BM toplantısında gündeme alınabileceğini belirtti. Hindistan Maliye Bakanı Pranab Muherjii, hiç kimse ve hiçbir ülkenin belli bir rejimi değiştirme kararı alamayacağını ifade etti. Cezayir Dışişleri Bakanı Murad Medelci, çatışmaların derhal durdurulması çağrısı yaptı. Medelci, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un yanında okuduğu açıklamada, bu koalisyona katılan ülkeleri “krizi ağırlaştırmakla” suçladı. Yunanistan’da yapılan bir kamuoyu yoklaması, halkın yüzde 76’sının, Libya’ya düzenlenen askeri operasyonlara katılınmasına karşı olduğunu gösterdi. Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle ise dün yaptığı açıklamadLibya lideri Muammer Kaddafi’nin petrol satışlarından gelir elde etmesinin önlenmesi gerektiğini vurguladı. İspanyol Meclisi, askeri operasyona İspanyol askerlerinin 3 aylık süreyle katılmasına yetki verdi. İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero, “BM Güvenlik Konseyi kararı, Kaddafi’yi devirmeyi içermiyor” dedi. WASHINGTON ABD Başkanı Barack Obama Libya’ya askeri müdahale kararı nedeniyle hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler tarafından eleştiri yağmuruna tutuluyor. Kimi politikacılar Obama’nın Kongre’nin onayı olmadan Libya’ya askeri operasyon emri vererek anayasaya aykırı davrandığını savunurken kimileri ise ABD’nin Libya’ya yönelik nihai hedefinin açık olmadığı eleştirisini getiriyor. Obama yönetiminden Libya lideri Muammer Kaddafi rejiminin sürüp sürmeyeceğine yönelik çelişkili açıklamalar gelmişti. ABD Temsilciler Meclisi’nin Cumhuriyetçi Başkanı Ohio milletvekili John Boehner, Obama’nın Libya’da ABD askerlerinin görevini tam olarak açıklama sorumluluğuna sahip olduğunu söyledi. Libya’ya askeri müdahaleyi savunan Arizona Senatörü Cumhuriyetçi John McCain de eleştirilere katılarak Obama’nın Libya’daki muhaliflere yardım etmek için çok fazla beklediğini WASHINGTON (Cumsöyledi. huriyet) Libya’daki 4 Temsilciler Meclisi muhabirinin serbest bıraSilahlı Hizmetler Kokılması konusunda Türkimitesi Başkanı Hoye’ye teşekkür eden New ward McKeon yaYork Times gazetesi, Türyımladığı açıklamakiye’nin basın özgürlüğü sında, “ABD’nin askonusunda “sicilinin kökeri gücü ne boyutta tü” olduğunu yazdı. ve ne kadar zaman New York Times, dünkü kullanılacak. Amacıbaşyazısında gazetecilerin mız Libya’daki sivilsavaş muhabirliğinin yanı leri mi korumak yoksıra baskıcı rejimlerin de hesa Kaddafi’yi iktidefi haline geldiğini vurgudardan mı düşürlanarak, “Bizim gazetecilemek?” dedi. rimize etkin bir biçimde Senato Dış İlişkiler yardım eden Türkiye’nin Komitesi’nin üyesi kendi ülkesindeki gazeteCumhuriyetçi Senatör ciler konusundaki sicili köRichard Lugar, tü” ifadeleri kullanıldı. “Kaddafi’den sonra NYT Genel Yayın Yönetne olacağına yönelik meni Bill Keller, Libya’da bir plan olmalı. Kim gözaltında tutulan 4 gazetebaşa geçecek? Obacisinin serbest kalmasında ma şu ana dek muğçaba harcaması nedeniyle lak umutlar ifade etTürkiye’ye teşekkür etmişti. ti” diye konuştu. Obama’nın kendi partisinden de itiraz sesleri yükselmeye başladı. Bir grup Demokrat milletvekili Obama’nın Libya konusundaki eylemlerinin anayasaya karşı olduğu yönünde ortak açıklama yayımladılar. ABD’ye doğrudan bir tehdit olmaksızın Obama’nın Kongre’nin onayını almadan başka bir ülkeye saldırılar düzenleyemeyeceğini savunan milletvekilleri ABD Başkanı’nın görevini kötüye kullandığı görüşünü belirtti. Ohio milletvekili Demokrat üye Dennis Kucinich, “Başkan’ın yaptıklarının anayasaya aykırı olduğuna işaret etmek gerekiyor” dedi. Obama yükselen itirazları dindirmek için Kongre’ye gönderdiği mektubunda ABD askerlerinin Libya’da karaya çıkmayacağını ve bu operasyonun “sınırlı ve iyi tanımlanmış bir görev olduğunu” ifade etti. NYT: TÜRK YE’N N S C L KÖTÜ ‘Tribünden seyirci olmayacağız’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Tayyip Erdoğan, güvenlik zirvesinin ardından gözlerin çevrildiği partisinin grup toplantısında Libya ile ilgili beklenen karar açıklamasını yapmadı. Türkiye’nin Libya ile ilgili “Tribünden seyreden ülke olmayacağını” söyleyen Erdoğan, “Türkiye asla ve asla Libya halkına silah doğrultan taraf olmayacak” dedi. TBMM ve muhalefeti Libya ile ilgili bilgilendireceğini söyleyen Erdoğan partisinin grup toplantısında Libya ile ilgili şu mesajları verdi: Libya için neden susuyor: ‘Mısır için sesini yükselten Başbakan Libya için neden susuyor’ şeklinde eleştiriler var. Biz, neyi nerede söyleyeceğimizi, ne zaman söyleyeceğimizi çok iyi biliriz. Çünkü bunları istişare ederiz. Biz bakkal dükkânı değil, dünyanın en önemli ülkelerinden birini, Türkiye’yi yönetiyoruz. Öncellikle bizi sessiz, tepkisiz kalmakla itham edenler, bölgede esen değişim rüzgârlarının ilhamı nereden aldığına çok dikkatle baksınlar. Kansız değişim başarılamadı: Mısır’daki, Tunus’taki gibi Libya’da da değişimin kansız gerçekleşebilmesi için kılı kırk yaran bir hassasiyet içerisinde olduk. Ne yazık ki bu başarılamadı. Obama ile görüştüm: En son dün akşam ABD Başkanı Barack Obama ile gör OBAMA LE ERDOĞAN NATO KONUSUNDA ANLAŞTI ELÇ N POYRAZLAR Savaş karşıtı yürüyüş Öte yandan Afganistan, Irak gibi savaş bölgelerine seyyar hastane hizmeti götüren sivil toplum kuruluşu Emergency’e başkanlık eden doktor Gino Strada savaşların çözüm getirmediğini, barış amaçlı bir savaş olamayacağını söyledi. WASHINGTON ABD Başkanı Barack Obama ile Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Libya’da NATO’nun müdahil olması konusunda anlaştıkları bildirildi.Beyaz Saray’dan telefon görüşmesine yönelik yapılan yazılı açıklamada iki liderin Libya’daki durumu görüştükleri ve Obama’nın Erdoğan’a Libya’da göz altına alınan New York Times gazetecilerinin serbest bırakılmasındaki yardımları ve Libya’daki insani çabaları için teşekkür ettiği ifade edildi. İki liderin Güvenlik Konseyi’nin kararlarının bütünüyle uygulanüştüm. Önceki gün İngiltere Başbakanı ardından Hollanda Başbakanı ile görüşmelerimiz oldu. David Cameron aradı. Kendisiyle Libya konusunu yarım saat görüştük. Kaddafi ile görüşmelerimizde, ‘onurlu bir şekilde çekilmeleri’ tavsiyesini ilettik. masına destek verdikleri belirtilen açıklamada “Liderler BM kararlarının uygulanması için Arap ülkelerinin de dahil olduğu ulusal katkılara dayalı ve maksimum etkinliği sağlamak için NATO’nun çokuluslu komutası ve kontrol yetenekleriyle mümkün kılınan, geniş tabanlı uluslararası bir çabaya ihtiyaç duyulduğu konusunda anlaştılar” denildi. Açıklamada liderlerin Libya halkının iradesine saygı duyan demokratik bir sistemi yerleştirerek kendi ülkelerini dönüştürme fırsatını sağlama hedefine ortak bağlılıklarını vurguladıkları belirtildi. tünlüğünü zedelediğini gördük. Paris Toplantısı’nı elbette sorgulayacak, elbette eleştireceğiz. Sadece insani yardım amaçlı operasyonun şemsiyesi BM olmalıdır. Biz Türkiye olarak NATO’da yapılacak toplantıda tutumumuzu, görüşlerimizi taraflara bildireceğiz. Bizim ilkesel tutumumuz zaten belli. ‘Herkes sürece destek vermeli’ TBMM bilgilendirilecek: TBMM’de milletvekillerini bilgilendirmek amacıyla oturum yapılmasını planlıyoruz. Dışişleri Bakanımız da son gelişmelerle ilgili olarak bilgi vermek amacıyla muhalefeti ayrıca ziyaret edecek. Bizim iktidar olarak yanımızda anamuhalefeti ile muhalefeti ile yazarıyla, çizeriyle herkesin bu sürece destek vermesinin çok büyük önem arz ettiğini hatırlatmakta fayda görüyorum. Bölgemizde bir tarih yazılıyor. Türkiye, bölgede tarihe not düşüyor. Silah doğrultmayacağız: Şu anda Libya’da devam eden operasyonun, Libyalılar ve bölge ülkeleri tarafından petrol ve çıkar amaçlı bir operasyon olarak algılanıyor olması, Batı’nın müdahalesi olarak algılanıyor olması, bizim haklılığımızı zaten ortaya koymuştur. Şunun da altını çizerek söylüyorum; Türkiye asla ve asla Libya halkına silah doğrultan taraf olmayacak. Askeri operasyondan kaygılıyız: Bizim Libya’ya müdahale, askeri operasyon konusundaki endişemiz son derece haklıdır. Bu tür operasyonların geçmişte hiçbir fayda sağlamadığını, tam tersine can kayıplarını artırdığını, işgale dönüştüğünü, ülkelerin bü C MY B C MY B