Catalog

SAYFA CUMHUR YET 22 MART 2011 SALI 10 yerleştirmişti. Japonya’daki Fukuşima santralında süren yangınlar şimdilik5. sırada. Muhalefetin “istifa” istemini yanıtlamak için Meclis’teki konuşması sırasında yaşanan 9 şiddetindeki deprem, tsunami ve nükleer tehlikenin ardından Başbakan Naoto Kan “HiroşimaNagazaki atom bombalarına” gönderme yaparak “2. Dünya Savaşı’ndan sonra en büyük felaket” dedi. DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Putin: Operasyon ortaçağdaki Haçlı seferi çağrısı gibi... Medvedev: Açıklama kabul edilemez Deprem... Tsunami... Nükleer Tehlike... (1) Deprem, dünyanın özünde var. Karada da, denizde de olur. Denizde olursa “tsunami”yi de yaratır. Şiddetli sağanak yağmurlar karada sellere yol açar, önüne çıkan doğal ya da yapay engelleri yıkar geçer. Türkiye’de, deprem ve sel felaketlerini sıkça yaşıyoruz. 1999 Marmara depreminde resmi verilere göre 18 bin, 2009 İstanbul sel felaketinde ise 30’u aşkın insan öldü, on binlerce bina yıkıldı. Marmaraİstanbul yöresinde hiç tsunami olmadı denilemez. İstanbul’da “çanakçömleğin geciktirdiği(!)” Marmaray kazılarında, İstanbul’da İÖ 553’te çok güçlü bir tsunaminin olduğu bile saptanmıştı. AKP hükümeti Türkiye’de bir değil üç “nükleer enerji santralının” yapılacağını, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Mersin Akkuyu’da ilk santral için nisanda kazma vurulacağını açıkladı. Bu güzel deniz kıyısı yöremiz Rusya’da Libya savaşı Dış Haberler Servisi Libya’ya yönelik Batılı güçlerin askeri müdahalesine Rusya ve Küba’nın sert tepkisi sürüyor. Libya lideri Muammer Kaddafi’nin ülkesine yönelik operasyon için “2. Haçlı Seferi” nitelemesinden sonra Rusya Başbakanı Vladimir Putin de BM Güvenlik Konseyi’nin kararını ortaçağdaki ‘Haçlı Seferleri’ çağrısına benzetti. Putin, “Güvenlik Konseyi’nin kararı eksik ve hatalı. Her şeye izin veren bu karar ortaçağdaki ‘Haçlı Seferleri’ne daveti anımsatıyor. Bu karar aslında bağımsız bir devletin işgaline izin veriyor” dedi. Putin, “Kaddafi rejimi demokrasi kriterlerine uymuyor ama yine de bu kimseye iç siyasi sorunlarına müdahale hakkını vermiyor” ifadesini kullandı. Rusya Liberal Demokrat Parti Başkanı Vladimir Jirinovski, Müslüman ülkelerin Libya için birleşmesini ve dayanışma içinde olmasını istedi. Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov ise “ABD ve müttefiklerinin savaş makinesi işlemeye başlamıştır...” ifadesini kullandı. International Herald Tribune’dan Akkuyu, Ecemiş fay hattına 25 km. uzaklıkta. 1998’deki orta büyüklükte bir depremde 150 vatandaşımız yaşamını yitirmişti. Japonya’daki gibi 9 büyüklüğündeki bir depremi, ister karada ister denizde düşünün! Denizde olursa doğacak tsunaminin Japonya’dakinden farkı olabilir mi? Tabii bunlar varsayım! Japonya için de varsayımdı… Ama Türkiye’de eşkıyanın gece; dünyada ise doğanın ne yapacağı belli olmaz. Bu nedenle eşek sağlam ipe bağlana! Depremle yaşamaya alışık, deneyimli Japon halkını, dünyada bilinen en büyük beş depremden biri olan 9 şiddeti ürkütmedi. Ancak ardından gelen tsunami felaketi ile şimdilik 18 bin kişinin öldüğü açıklandı. İstanbul selinin yanında çocuk oyuncağı kaldığı tsunamide dalgalar 10 m, bir başka deyimle üç katlı bina yüksekliğini aşıp ortalığı darmadağın etti. Elektrikler kesildi. Panik yaşanmadı. Yalnız bir Türk pencereden atladı! İnsanlar, görevlilerin tebeşirlerle belirledikleri kuyruk çizgilerini izleyerek gıda alımı için sabırla beklediler. Yağmalamadılar. Ulaşım felç olduğu halde yöreden 200 bin insanı tahliye etmekle kalmadılar, nükleer sızıntıya karşı ilk önlem olarak bu kişilere potasyum iyot hapları dağıttılar. Santraldaki tehlikeyi durdurmak için yüzü aşkın gönüllü teknik eleman çalışmalarını sürdürüyor. Dünya basını bu gönüllüleri 2. Dünya Savaşı’nın intihar pilotları “kamikazelere” benzetiyor. İşin ilginç yanı, bu yaşlı gönüllüler, genç teknisyenleri radyasyon sızıntısından etkilenmemeleri, çoluk çocuk sahibi olabilmeleri amacıyla santrala sokmuyorlar. Günümüzde 442 tesisin bulunduğu dünyada nükleer santral yapımına artık hükümetler değil, halk karar veriyor. Bu konuda ilk halkoylamasını 1978’de yapan Avusturya “hayır” dedi. Onu daha sonra İsveç izledi. Hatta Türkiye’de santralı yapacak olan Rusya’da bile Balakova nükleer tesisi açılan davalar sonucunda uygunsuzluğu ve yetersizliği gerekçeleri ile iptal edildi. Ukrayna’da Çernobil’i ve Iğdır’a 16 km. uzaklıkta Ermenistan’ın Metsamor tesisini Ruslar yapmışlardı. Ermenistan’da 1988’de 6.9’luk deprem santrala zarar verince kapatılmış, Azerbaycan ile Türkiye’den elektrik alır olmuştu. Dağlık Karabağ sorunu çıkınca, Ermenistan santralı yeniden devreye sokmuştu. Erivan hükümeti, Avrupa Birliği’nin Nükleer santral yerine savaşı konuşuyoruz ABD’nin müdahale eğilimi ABD’nin güç kullanma kararlarını uluslararası arenada bu kadar kolay alabilmesinden kaygı duyduğunu ve Libya’daki olayların Rusya’nın savunma kapasitesini güçlendirmek zorunda olduğunu gösterdiğini belirten Putin, “ABD’nin siyaseti (müdahale) istikrarlı bir eğilim kazanmakta” dedi. Eski ABD Başkanı Bill Clinton’ın görevi sırasında Belgrad’ı, Bush yönetimlerinin de Irak ve Afganistan’ı bombaladığını söyleyen Putin şu ifadeleri kullandı: “Sırada sivil nüfusun korunması bahanesiyle Libya var. Mantık ve vicdan nerede acaba? İkisi de yok.” Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Putin’in Haçlı Seferleri yorumunu “kabul edilemez” olarak değerlendirdi. Medvedev, hiçbir koşulda medeniyetler çatışmasına yol açabilecek bu tür ifadelerin kabul edilemeyeceğini belirtti. Ülkesinin Libya’da bir askeri koalisyonun parçası olmayacağını ancak barış gücü operasyonlarına katılmaya hazır olduğunu kaydeden Medvedev, BM Güvenlik Konseyi kararının yanlış olmadığı düşüncesi taşıdığını ifade etti. Ancak yine de Libya’da utin’in ülkede 2012’de yapılacak devlet başkanlığı seçimleri öncesinde Medvedev’le arasına dış politikada ayrım koymak isteği savunuluyor. Medvedev’in de Batı ile iyi ilişki kurma amacında olduğu kaydedildi. (Fotoğraf: REUTERS) olan her şeye ilişkin tüm düşüncelerini kapsamadığı için kendilerinin çekimser oy kullandıklarını kaydetti. Rusya, Libya’ya yönelik askeri operasyona ilişkin BM Güvenlik Konseyi oylamasında çekimser kalmış ve veto hakkını kullanmamıştı. Bazı yorumlarda Putin’in ülkede 2012’de yapılacak devlet başkanlığı seçimleri öncesinde Medvedev’le arasına dış politikaya bakışta ayrım koymak isteği savunuluyor. Medvedev’in de Batı ile iyi ilişki kurma amacında olduğu kaydedildi. Aşırı milliyetçi görüşleriyle tanınan P Küba Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada BM Güvenlik Konseyi’nin “birkaç Batılı gücün tesiri altında kaldığı” belirtilerek örgütün kararı bu saldırıların yapılmasına yetki vermiyor görüşü dile getirildi. Küba’nın efsanevi lideri Fidel Castro Küba haber ajansı Prensa Latina’da yayımlanan değerlendirmesinde, askeri operasyondan dolayı başta ABD olmak üzere NATO ülkelerinin liderlerini eleştirdi. Japonya’daki deprem ve tsunamiden sonra dünya kamuoyunun bu ülkeye yöneldiğini, dünyanın, nükleer santrallar, iklim değişikliği, doğa ve insan kaynaklarının azalması, askeri harcamaları tartıştığını kaydeden Castro, “Bu zamanda olabilecek en vakitsiz şey bir savaştı” ifadesini kullandı. Hindistan Dışişleri Bakanı Krişna, Libya’ya hava akınlarının durdurulmasını istedi. Kaddafi hem hedef hem değil ngiltere Savunma Bakanı Fox, Libya liderinin askeri operasyonun meşru hedefi olabileceğini söylerken ngiltere Genelkurmay Başkanı, ‘Kaddafi’nin peşinde değiliz’ dedi Türkiye’de kişi başına elektrik tüketimi “Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (EİKÖ)” ülkelerine kıyasla ancak dörtte biri kadar. Türkiye’nin enerjiye gereksinimi var. Türkiye, petrol ve doğalgaz olmadığı için dışa bağımlı. Geçen yıl elektrik üretiminin yüzde 46’sı dışarıdan alınan doğalgaz ve 2.3’lük fuel ile karşılandı. Bir başka deyimle her 2 birim elektrikten biri dış kaynaktan üretiliyor. Dolayısıyla her yıl fatura artıyor. Buna karşılık yüzde 17 linyit ve 8’i taşkömürü, su kaynaklı enerji 24.5, rüzgâr 1.3 ve jeotermal 0.3 gibi kaynaklardan sağlanıyor. International Herald Tribune’den Türkiye’nin 72 milyonluk nüfusu artıyor. Sanayisi santralı kapatması konusunda gelişiyor. Patlama yaşanan önerdiği 450 milyon dolarlık turizmin gerektirdiği elektrik yardımı kabul etmedi. tüketimi katlanarak büyüyor. Bu Rusya’nın İran’da yapımına verilere göre Türkiye, yeni enerji başladığı Buseher santralında kaynakları bulmak zorunda… daha şimdiden sorunlar yaşandığı bildiriliyor. Türkiye Turgut Özal’ın Uluslararası sigorta şirketleri başbakanlığı döneminde bu bir ölçüde depreme karşı sigorta boşluğu “nükleer enerji” ile yaparken tsunami ve nükleer karşılamaya karar verdi. İhaleye tehlikeyi sigortalamıyorlar. Kanada, Fransa, Almanya’dan çeşitli firmalar katıldı. Maliyetin AKP hükümetinin Akkuyu için yüksekliğinin karşılanmasında açtığı ilk ihaleye Rusya dışında kaynak sıkıntısı nedeniyle ihale hiçbir ülke katılmadı. Rusya’nın sonuçlanamadı. Sonraki yıllarda yeniden ihale açıldı. 1986’da kamu şirketinin verdiği maliyet ve Çernobil patlayıp Türkiye’yi de elektrik birim fiyatı yüksek etkisi altına alınca Özal yönetimi bulunduğu için iptal edildi. nükleer enerjiden tümden Nükleer santral tehlikesi ile tüp vazgeçti. gaz tehlikesini aynı düzeyde gören “Uluslararası Atom Enerjisi Başbakan, ihalesiz mihalesiz Kurumu (UAEK)”, Ukrayna’daki nisanda Ruslar ile Akkuyu’da temel Çernobil patlamasını “tehlike” atmaya hazırlanıyor. Nerede sınıflamasında 7. sıraya demokrasi, nerede halkoylaması? Dış Haberler Servisi Libya’ya yönelik Batılı güçlerin bombardımanı dün de sürerken vurulan hedeflere Libya lideri Muammer Kaddafi’nin başkent Trablus’taki komuta merkezi de eklendi. BM kararının ardından başta ABD’den olmak üzere “Kaddafi’nin peşinde değiliz” açıklamalarını karşın dün İngiltere’den yükselen Libya liderinin de hedef alınabileceği yönündeki çıkış dikkat çekti. Geçen cumartesiden bu yana süren operasyonunda dün sabaha karşı Kaddafi’nin Trablus’ta, Bab ülAziziye’deki karargâhında, çadırının yakınında bulunan bir binanın vurulduğu bildirildi. İdari binada Libya güçlerinin “komuta ve kontrol merkezinin” bulunduğu açıklandı. ‘Çok sayıda sivil öldü’ Füze saldırısında yıkılan binaya gazetecilere götüren Kaddafi rejiminin sözcüsü Musa İbrahim ise binanın Libya liderini çadırında ziyaret eden özel konuklar için kullanıldığını belirtti. İbrahim, uluslararası koalisyonun Kaddafi’nin Guededfa aşiretinin yaşadığı Trablus’un 750 km. güneyindeki Sebha kentini bombaladığını belirterek “Düşman koalisyonun cumartesiden beri Trablus, Zuvara, Misrata, Sirte ve Sebha’ya özellikle havaalanlarını hedefleyerek hava taarruzu ve füze saldırısı düzenlediğini” kaydetti. İbrahim, “Sirte’yi görün, sivil bir havaalanı ve bombalandı, çok sayıda insan öldü. Limanlar da bombalandı” dedi. Kaddafi’nin kalesi olarak görülen karargâhının vurulması operasyonun hedefine ilişkin tartışmaları alevlendirirken Londra’dan yapılan farklı açıklamalar dikkat çekti. İngiltere Savunma Bakanı Liam Fox’ın dün Kaddafi’nin uluslararası askeri operasyonda meşru hedef olabileceği yönündeki demecinin ardından Dışişleri Bakanı William Ha gue bununla ilgili kararın zaman içindeki duruma bağlı olduğunu belirtti. Genelkurmay Başkanı General David Richards ise, Kaddafi’nin “kesinlikle hedef” olmadığını belirtti. Londra’dan gelen demeçlere ABD Savunma Bakanı Robert Gates’ten de şu yorum geldi: “Kaddafi’nin öldürülmeye çalışılması akılsızca olabilir. Önemli olan BM kararları çerçevesinde operasyonu sürdürmek. Buna yeni konular eklemeye başlarsak sorun yaratırız diye düşünüyorum.” ABD Genelkurmay Başkanı Oramiral Mike Mullen, Libya’daki askeri operasyonun nasıl sonuçlanacağının “çok belirsiz” olduğunu söyledi. Mullen “Operasyonun başarılı olması halinde bile Kaddafi başta kalır mı?” sorusuna, “Bu da olası sonuçlardan biri” yanıtını verdi. Çıkış yolu arayışı Müdahalenin ne kadar süreceği, sonunun nereye varacağı ve hangi tür bir sonucun başarı sayılacağı konularındaki sorular yanıtsız. Yapılan kimi yorumda koalisyon güçlerinin “işlerin kötü gitmesi halinde, çıkış yolu bulmalarının zorlaşabileceği” belirtiliyor. Pentagon da muhaliflerin saldırılarını desteklemek için hava saldırılarında Libya birliklerinin vurulup vurulmayacağını belirtmiyor. BM kararı, sivillerin korunması için “bütün gerekli araçların” kullanılmasına izin veriyor ancak açıkça bir rejim değişikliği hedefini ise belirtmiyor. İngiliz Guardian gazetesinde yer alan bir haberde operasyonun amacının sivilleri korumak olarak açıklanmasına karşın, gerçek niyetin rejim değişikliği olduğu yorumu yapıldı. Kaddafi’nin de bunu iyi bildiği için daha da sertleşeceği kaydedilen Simon Tisdall imzalı yazıda “Bu kadar şeytanlaştırdıktan sonra Batılı liderler Kaddafi’nin iktidarda kalmasına göz yumamaz. Ancak işgal olmadan da Kaddafi fiilen bö lünmüş bir Libya’nın batı ve güneyinin hâkimi ve intikam yemini etmiş son derece tehlikeli bir lider olarak hayatta kalacaktır” denildi. Kaddafi’yle görüşmeyiz Libya ordusunun önceki akşam tüm askerlerine ateşkes emri vermesinin ardından yine de bazı bölgelerde çatışmaların sürdüğü haberleri geliyor. Kaddafi yönetimi koalisyon ile direnişçileri ateşkesi bozmakla suçladı. Koalisyon güçlerinin de Libya’nın doğusunda stratejik önemdeki Ecdebiye kenti çevresindeki Kaddafi güçlerini dün sabah saatlerine kadar bombaladığı bildirildi. Libya’daki 17 Şubat Muhalefet Koalisyonu, Kaddafi ordusuna yönelik hava harekâtından memnun olduklarını ancak yabancı kara birliklerinin savaşa müdahale etmesine karşı olduklarını söyledi. Libya’nın Bingazi kentinde üslenen muhalefetteki Ulusal Konsey, savaşın sona erdirilmesini sağlamak üzere Kaddafi ile müzakere yapmayacaklarını açıkladı. Konsey yetkilisi Abdül el Hafız Goga, “Kaddafi kendi halkına karşı soykırım eylemlerinden ötürü yargılanacak” dedi. Kaddafi yanlısı güçlerin, Misrata kentinde 11 kişiyi öldürdüğü öne sürüldü. Muhaliflerin sözcüsü, Kaddafi yanlısı güçlerin yakındaki kasabalardan insan kalkanı oluşturmak için sivilleri getirdiklerini söyledi. ABD’li bazı kaynaklar ise Kaddafi’ye bağlı güçlerin dün akşam Bingazi ve Misrata’dan çekildiklerini öne sürdü. Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), üyelerinden Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE), Libya’ya müdahale eden uluslararası askeri koalisyona katıldığını bildirdi. hedef Kaddafi’nin nerede olduğunun biKarargâhınınancak(enalındığı sırada dolayında Kaddafi yandaşının bulinmediği yerleşkede 300 lunduğu kaydedildi üstte). Libya’da isyancılarla Kaddafi yandaşları arasındaki çatışmalar da şiddetleniyor. (Fotoğraflar: REUTERS/AA) C MY B C MY B