Catalog

SAYFA CUMHURİYET 23 TEMMUZ 2009 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER CMYB C M Y B dishab@cumhuriyet.com.tr 23 TEMMUZ 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11dishab@cumhuriyet.com.tr Gazze’de düğün evinde patlama Dış Haberler Servisi - Gazze Şeridi’nde El Fetih liderlerinden Muhammed Dahlan’õn yeğeninin düğününden önce verilen davette meydana gelen patlamada aralarõnda kadõn ve çocuklarõn bulunduğu 52 kişi yaralandõ. Dahlan’õn davette bulunmadõğõ bildirildi. Gazze’de Hamas yönetimine bağlõ polislerin olaydan sonra bölgede havaya ateş açtõklarõ öne sürüldü. Berlusconi: Ben aziz değilim ROMA (AA) - İtalya Başbakanõ Silvio Berlusconi, bir eskort kadõnla yaptõğõ cinsel içerikli konuşmalara ilişkin ses kayõtlarõnõn yayõmlanmasõna esprili bir üslupla tepki göstererek “aziz” olmadõğõnõ söyledi. Brescia-Milano otobanõnõn inşasõ için kurulan şantiyenin açõlõşõna katõlan Berlusconi, Lombardia Bölgesi Başkanõ Roberto Formigoni’nin açõlõşta yaptõğõ konuşmada “bölgeyi adam etmekten” söz etmesi üzerine de “Bu hoş bir ifade değil. Zira bu bölgede çok sayõda hoş kõz ve kadõn yatõrõmcõ da var” dedi. İsrail’den ‘nakba’ kelimesine yasak Dış Haberler Servisi - İsrail hükümeti, Filistinlilerin İsrail’in kuruluşuna atfen, Filistinlilerin yurtlarõndan olmasõnõ anlatmak için kullandõklarõ ve Arapça “felaket” anlamõna gelen “nakba” sözcüğünün İsrailli Araplarõn ders kitaplarõnda kullanõlmasõnõ yasakladõ. İsrail, yerleşimleri Hitler fotoğrafıyla savunacak Dış Haberler Servisi - İsrail’in aşõrõ sağcõ Dõşişleri Bakanõ Avigdor Lieberman, Doğu Kudüs’ün Şeyh Cerrah Mahallesi’nde Yahudi yerleşimi kurma planlarõna yönelik baskõlar karşõsõnda, yurtdõşõndaki elçiliklere Nazi Almanyasõ lideri Adolf Hitler’le, konut inşasõnõn planlandõğõ arazinin sahibi olan Filistin başmüftüsünün birlikte görüldüğü fotoğrafõn asõlmasõ emri verdi. Washington yönetimi, başmüftüden kalma Çoban Oteli’ni yõkõp yerine konut kurmayõ planlayan İsrai’le, projeden vazgeçmesi için baskõ yapõyor. ABD, geçen hafta Washington’daki İsrail büyükelçisinden işgal altõndaki Doğu Kudüs’te planlanan 20 apartmanlõk inşaatõn durdurulmasõnõ istemiş, İsrail Başbakanõ Benyamin Netanyahu ise bu talebi reddetmişti. AFP’ye açõklama yapan üst düzey bir İsrailli yetkili, Kudüs müftüsü Hacõ Emin el Hüseyni ile Hitler’in birlikte görüldüğü 1941 tarihli fotoğrafõn, İsrail’in inşaat planlarõna tepkileri azaltma amacõyla elçiliklere asõlacağõnõ söyledi. Adõnõ açõklamayan yetkili, “Dışişleri Bakanı, Çoban Oteli olayındaki tepkilere karşı, müftü ile Hitler’in işbirliğini gösteren fotoğrafın tüm elçiliklere dağıtılmasını istedi” dedi. Yetkili, bakanlõk çalõşanlarõnõn bu karara karşõ çõktõğõnõ da sözlerine ekledi. Çoban Oteli’nin de bulunduğu arazi, Amerikalõ Yahudi işadamõ Irving Moskowitz tarafõndan 1985’te satõn alõnmõştõ. Filistin ulusal kurtuluş hareketinin önde gelen isimlerinden olan Hüseyni, o zamanlar İngiliz yönetiminde olan Filistin’de Yahudi göçüne ve İngiltere’nin İsrail devleti kurma planlarõna karşõ çeşitli eylemlerde bulunmuştu. ABD’de Rum lobisinin girişimiyle düzenlenen toplantõda Türkiye’ye suçlamalar yöneltildi Kongre’de Kõbrõs oturumu ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - Kõbrõs Barõş Harekâtõ’nõn 35. yõldönümü hafta- sõnda ABD’deki Rum lobisi hareke- te geçerek Kongre’de Kõbrõs’a yö- nelik bir oturum düzenlenmesini sağladõ. ABD Helsinki Avrupa’da İşbirliği ve Güvenlik Komisyonu’nda yapõ- lan oturumda Türkiye KKTC’deki di- ni ve kültürel mirasõn zarar görme- sinden sorumlu tutuldu. Türkiye’ye sert eleştiriler getirilen oturumda 1974 yõlõndan bu yana adanõn kuzeyindeki kilise, manastõr, mezarlõk ve pek çok tarihi eserin bi- linçli olarak çürümeye terk edildiği ileri sürüldü. Oturuma konuşmacõ olarak katõlan gazeteci-yazar Michael Jansen, 1974’te Türkiye’nin adanõn kuzeyini “işgal ettiğini” ve o tarih- ten bu yana dini ve kültürel eserlerin saldõrõya uğradõğõ, zarar gördüğü, çalõndõğõ ve yok edildiğini ifade et- ti. Jansen Türk ordusunun adaya gelmesinden sonra “kültürel te- mizliğin” yanõ sõra Kõbrõslõ Rumla- rõn etnik temizliğe maruz kaldõklarõ- nõ ileri sürdü. Jansen adanõn kuze- yinden ikon ve antik eserlerin çalõn- dõğõnõ ve başka ülkelere götürüldü- ğünü söyleyerek, gazetemiz yazar- larõndan Özgen Acar’õn bu konuda- ki çalõşmalarõna atõf yaptõ. Oturuma katõlan Yunan öğretim görevlisi Karalambos Çotzakoğlu ise KKTC’de Müslüman olmayan- larõn dini özgürlüklerini yaşayama- dõklarõnõ söyledi. Rum kiliselerinin yanõ sõra, Ermeni kiliseleri ve Mus- evi mezarlõklarõnõn da büyük zarar gördüğünü ifade eden Çotzakoğlu ki- liselerin askeri kamp, cami, ahõr, kümes, buğday deposu, kafe, bar veya hamam olarak kullanõldõğõnõ be- lirtti. Çotzakoğlu, Türkiye’den 160 bin göçmenin getirildiğini ve bu yüzden adanõn kuzeyindeki dini kül- türün değiştiğini savundu. ELÇİN POYRAZLAR WASHINGTON - ABD’nin Utah Eyaleti’nde Fethullah Gülen cemaati- ne yakõn olduğu ileri sürü- len Beehive Science and Technology Academy (Arõ- kovanõ Bilim ve Teknoloji Akademisi) hakkõnda belli İslamcõ görüşleri yaydõğõ yönündeki şikâyetler üze- rine soruşturma açõldõ. The Salt Lake Tribune gazetesinde çõkan habere göre okulda görev yapmõş eski bir öğretmen ve bir ve- li, okulun mali işlemleri ve personel alõmõnõn Gülen hareketiyle ilişkili olduğu yönünde Utah Eyalet Eği- tim Kurulu’na şikâyette bu- lundu. Şikâyetleri dikkate alan Eyalet Eğitim Kurulu mali işlemlerin incelenme- si için bir soruşturma baş- lattõ. Haberde “Türkiye’de Gülen’in gizli şebekesi- nin kuşku uyandırdığı” yönünde ifadeler yer aldõ. Haberde Gülen’in laik dev- leti yõkmaya yönelik suçla- malar nedeniyle Türkiye’yi 1998’de terk ettiği de ileri sürüldü. Okul hakkõnda şi- kâyette bulunan eski Okul Aile Birliği Temsilcisi Kelly Wayment, okulun Gülen hareketiyle ilişkisi olabileceğine yönelik en- dişelerini diğer velilere ilet- mesinin ardõndan görevin- den alõndõğõnõ, kendisi hak- kõnda yasal işlem yapõlaca- ğõ yönünde tehditler aldõğõnõ ve “İslam karşıtı” olduğu suçlamalarõyla karşõlaştõğõ- nõ ifade etti. Brezilya’da 1964-1985 yılları arasında iktidarda olan cunta döneminde ülkeden kaçmak zorunda kalan Antonio Geraldo da Costa, 40 yıl sonra dün ülkesine döndü. Diktatörlüğe karşı mücadele eden gerilla örgütü Ulusal Kurtuluş İttifakı üyesi olan ve 1970’te siyasi mülteci olarak İsveç’e sığınan Costa, Rio de Janeiro’daki havaalanında arkadaşları tarafından çiçeklerle karşılandı. Eski bir denizci olan ve “Neguinho” takma adıyla tanınan Costa, yıllar sonra ülkesine dönmekten çok mutlu olduğunu ifade etti. (Fotoğraf: AP) Kongre’de yapõlan oturumda Türkiye, KKTC’deki dini ve kültürel mirasõn zarar görmesinden sorumlu tutuldu. Konuşmacõlar, KKTC’de Müslüman olmayanlarõn dini özgürlüklerini yaşayamadõklarõnõ, kültürel eserlerin saldõrõya uğradõğõnõ, çalõndõğõnõ ve yok edildiğini öne sürdüler. Brezilya’yı ziyaret eden Lieberman (sağda) Sao Paulo Valisi ile görüştü. (AP) 40 yıl sonra ülkesine döndü ABD İSLAMCILIKLA SUÇLUYOR Gülen okuluna soruşturma SAĞNAK NİLGÜN CERRAHOĞLU Ay’a Biz Gitseydik!BidenRusya’nõnarkabahçesinde DENİZ BERKTAY KİEV - ABD Başkan Yardõmcõsõ Joe Biden, üç günlük Ukrayna ziyaretini tamamlayarak Gürcistan’a hareket etti. Ukrayna’yõ “bölgenin en demokratik ülkesi” olarak nitelendiren, buna karşõlõk ülkedeki siyasi istikrarsõzlõğõn reformlarõn önünü tõkadõğõ eleştirisini getiren Biden’õn Ukrayna ziyaretinde en öne çõkan noktalar, ABD ile Ukrayna arasõnda stratejik ortaklõk konusunda bir komisyon kurulmasõ kararõ ve Ukrayna’daki siyasi liderlerle yapõlan görüşmeler oldu. Rusya’ya yakõn olarak bilinen ancak ABD ile de gerektiği zaman yakõn ilişkiler içinde bulunan ana muhalefet lideri Viktor Yanukoviç başta olmak üzere, önümüzdeki yõlõn devlet başkanlõğõ seçimlerine aday olan ve kazanma şansõ en yüksek olan kişilerle bir araya gelen Biden, nabõz yoklamasõnda bulundu. Biden, Devlet Başkanõ Viktor Yuşçenko’yla görüşmesinde, Obama yönetiminde ABD’nin Ukrayna politikasõnda bir değişikliğin olmayacağõnõ, kendilerinin eski Sovyet coğrafyasõnda nüfuz alanlarõnõn varlõğõnõ kabul etmediklerini dile getirdi ve Ukrayna’nõn enerji alanõnda reformlar yaparak enerji bağõmlõlõğõndan kurtulmasõ gerektiğini ifade etti. Biden’õn bu açõklamasõna, Rusya’dan kõsa sürede yanõt geldi. Rusya’nõn eski Kiev Büyükelçisi ve bugünün Devlet Başkanõ Özel Temsilcisi Viktor Çernomirdin, kendilerinin Ukrayna politikalarõnda geri adõm atmalarõnõn söz konusu olmadõğõnõ, bu konuda hiç kimsenin tavsiyesine ihtiyaç duymadõklarõnõ söyledi. Biden hem Ukrayna’da hem Gürcistan’da, ABD Başkanõ Obama yönetiminin Rusya ile “yeni başlangõç” adõmõnõn Gürcistan ve Ukrayna pahasõna olmayacağõ mesajõnõ verdi. ABD’de Teksas eyaletindeki Paris kentinde bir grup siyah, dün iki kişinin bir siyahı öldürdükleri suçlamasıyla yargılandıkları davada beraat etmesini protesto etmek amacıyla gösteri düzenledi. Grup, arabayla geçen yıl bir siyahı ezerek ölümüne yol açan iki kişinin beraat etmesini “ırkçılık” olarak nitelendirdi. Gösteriyle aynı saatlerde, ellerinde Nazi bayrakları taşıyan ve beraat kararını savunan bir başka grup ise polis tarafından gözaltına alındı. (Fotoğraf: AP) Siyahlarla ırkçılar Teksas’ta karşı karşıya Dış Haberler Servisi - ABD yönetiminin Afganistan’da Taliban’õn önünü kesmek için çiftçileri uyuşturucu üretiminde kullanõlan haşhaş keneviri ekmemeye ikna etmeye hazõrlandõğõ bildirildi. Adõnõ açõklamayan ABD’li bazõ üst düzey yetkililerin Amerikan Associated Press ajansõna yaptõğõ açõklamada, Barack Obama yönetiminin Afgan çiftçilere haşhaş ekmemeleri karşõlõğõnda para ödemeyi önereceği, böylece Taliban’õn para kaynağõnõ yok etmeyi amaçladõğõ kaydedildi. Yetkililer, ABD’nin özellikle Taliban’la çatõşmalarõn yoğun olduğu ve haşhaş üretiminin de en fazla yapõldõğõ ülkenin güney eyaletlerinde planõ hayata geçirmeyi amaçladõğõnõ ifade ettiler. Yönetimin henüz plan konusunda bir karar almadõğõ ancak ekimin sonbaharda yapõlmasõ nedeniyle zamanõn daraldõğõ belirtiliyor. Dış Haberler Servisi - ABD Dõşişleri Bakanõ Hillary Clinton, İran’õn nükleer programõnda geri adõm atmamasõ halinde Körfez ülkelerine “savunma şemsiyesi” oluşturmalarõ için destek olacaklarõnõ söyledi. Tayland’õn Puket adasõnda yapõlan, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) bölgesel güvenlik forumuna katõlan Clinton’õn Tayland’da bir televizyon kanalõna yaptõğõ açõklama İsrail’de, ABD’nin nükleer silah sahibi bir İran’õ kabul edeceği endişesine yol açtõ. İsrail İstihbarat Bakanõ, açõklamayõ hata olarak niteledi. Clinton ise daha sonra, Puket’te düzenlediği basõn toplantõsõnda, yeni bir politika dile getirmediğini söyleyerek açõklamasõnõn yanlõş anlaşõldõğõ mesajõ verdi. ABD Dõşişleri Bakanõ, ülkesinin Körfez bölgesinde savunma şemsiyesini genişletmesi ve bölge ülkelerinin askeri kapasitesini güçlendirmesi halinde İran’õn “daha güçlü ya da daha güvenli olamayacağını” vurgulamõştõ. ABD Başkan Yardımcısı Tiflis’e ABD desteğini teyit edecek. (REUTERS) Gözünüzü bir an kapatın ve Ay’a ilk ayak basanların Amerikalılar yerine Türk olduğunu düşünün… Bu öykü gazetelere nasıl yansır, na- sıl anlatılırdı? “Ay’ı da fethettik!”, “Türk’ün fendi, dünyayı yendi! Ay’dayız!”, “Ay’a fetih yol- culuğumuz!” vs… Kuşkusuz böyle manşetler görür- dük… İstanbul’un alınışından bu yana beş küsur asırdır Fatih’in(!) “vizyonu” yeri- ne hâlâ sadece “fethi” kutlamıyor mu- yuz? Ay serüveni de büyük olasılıkla böy- le bir “vizyon” ve “insanlık macerasın- dan” çok, vatan millet Sakarya “fetih” öyküsü üzerine kurulurdu. Vurgu mut- laka “fetih” üzerinde olur; “insan” ve “vizyon” dışlanırdı. Oysa Amerikalılar baktım; kırk yıl önceki “Ay yolculuğunu”, dünyaya “ola- ğanüstü” bir “insanlık serüveni” şeklinde aktarmışlar… Gayet tabii Amerikalıların damga bastığı, Amerikalıların hâkim olduğu, üzerinde Amerikan bayrağının dalga- landığı bir olgudan söz ediyoruz. Ancak bu olguyu basına “fetih/fütühat” ede- biyatıyla değil, bir “ortak insanlık serü- veni” kıvamında takdim etmiş Ameri- kalılar. Neden ‘fetih’ değil ‘insanlık’? 21 Temmuz 1969’da; “Ay’a ilk ayak basış” anının ekran başındaki görsel ta- nıklarından olamadık biz. Çünkü Türkiye’de henüz TV’ler “de- neme/emekleme” çağındaydı ve TRT’nin “insanlığın” geri kalanına bağ- lanmak adına yaptığı o çok “Özel Ay Yol- culuğu” yayınlarından kimsenin habe- ri olmamıştı. ABD’nin insanlığın kolektif algısına olayı bire bir nasıl işlediğini, neden sonra şimdi “40. yıl” vesilesiyle ortaya çıkan eski gazete başlıkları ve sıcağı sı- cağına o anda kaleme alınan ha- ber/yorumlardan görüyoruz. Önümde, “Herald Tribune”un “22 Temmuz 1969” sayısının tarihi baskısı var. Manşet şöyle: “Uzay adamları tüm görevleri ifa edip Ay’dan kalktı!” Üst başlığa da Neil Armstrong’un Ay’a ayak bastığı an söylediği “malum cümle” çıkarılmış: “İnsan için küçük, insanoğlu için dev bir adım!” ABD’nin “propaganda zihniyeti” ve “hamlesini” özetleyen bu cümle, ger- çekte aylar öncesinden hazırlanmış, dünyadan ayrılmadan çok önce Arms- trong’un eline verilmiş. Armstrong Ay yüzeyine değdiği an, başka deyişle yıldızlardan aldığı ilham- la söylememiş bunları… Üzerinde milim milim çalışılmış söz- ler bunlar. NASA’nın koca bir Pi-Ar ekibi sırf bu iş için aylar boyu gece gündüz seferber edilmiş: “Armstrong Ay’a iner inmez ne de- sin?” Önce İncil’i karıştırmışlar… Ama Tanrı’ydı… İsa’ydı… “Kutsal söylemleri” hemen devre dı- şı bırakmışlar. Derken dönemin büyük yazarları, düşünürleri arasında nabız yoklaması yapmışlar: “Sizce ne desin? Ay top- raklarından dünyaya hangi mesajı ver- sin?” Bu çalışmalar sonunda nihayet ABD’nin “Ay yolculuğu propagandası- nın özünü” oluşturan cümleyi bulmuş- lar: “İnsan için küçük, insanoğlu için dev bir adım!” Hiç “fetih/fütühat” yok içinde gördü- ğünüz gibi… Ya ne var? “Ütopyaya” ulaşmakta, her ırk ve milletten insanla birebir “özdeş- lik” kurma şansı veren bir “ortak insan- lık kaderini paylaşma hali ve coşkusu”… Son derecede başarılı bir Amerikan propagandası çalışması… Henüz ne Hungtington’ın “Medeni- yetler Çatışması” dünyasına girmişiz; ne Bush’un “neocon”larıyla tanışmışız… “Soğuk Savaş”ın tam orta göbeğin- deyiz… “Çirkin Amerikalı” imajını besle- yen bir Vietnam Savaşı sürüyor sürmesine ama işte beri yanda da ABD ile uzayda bilek güreşine gi- ren Sovyetler tuşa geliyor! ABD; insanlığın “ortak düşü” ve “or- tak ütopyası” olan erişilmez bir sınıra, “Ay’a” varmakla kalmıyor; üstüne üst- lük buna tüm “insanoğlunu” -dil, din, ırk, renk, millet farkı ayırt etmeksizin- dahil ediyor. Ne dâhiyane fikir! Ne inanılmaz incelik! Hele bugünün dünyasından bakıldı- ğında… Devamı bir sonraki yazıya. nilgun@cumhuriyet.com.tr Ukrayna ve Gürcistan ziyaretleri, ABD’nin Rusya ile yeni başlangõcõnõ ‘dengeleme’ amacõ taşõyor