Catalog

CMYB C M Y B 25 EYLÜL 2008 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13ekonomi@cumhuriyet.com.tr İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Dalga... Ergenekon davasında 8. dalga operasyonunda gözaltına alınmış isim listesine bakıp dururken Türk- çe dilinin zenginliğinden olsa gerek önce, “birileri bi- zimle dalga geçiyor” düşüncesi aklıma takılıyor... Sonra dalga geçenler ve geçilenlerin halleri üzerinden düşünceler üşüşüyor... Tabii insan hakları, demokra- si, laik Cumhuriyet, hukukun üstünlüğü ilkelerinin ayaklar altına alındığı, kaka şaka türünden bir dalga geç- me bu... Ayları, yılı aşmış yargılamasız tutukluluk halleri üze- rinden insan hakları ihlalleri, infazdan çok öte bir içe- rik kazandı; arkadaşımız Bekir Coşkun köşesinde “Kanlı mı kansız mı olacak?” sorusunun yanıtının, “kan- lı” olarak verildiğine kanıt olarak, yargılanamadan ölen ve ölüm yatağında olanlarla, ağır hastalananların listesini veriyordu. Oysa Ergenekon bağlantılı 1. dalga operasyonlar, Er- genekon iddianamesi ortaya çıkmadan, sorgulama üze- rinden sızdırılan haberlere bakıp gerçekten anlamlı bir çete operasyonu, önemli bir dava ile yüz yüze oldu- ğumuz düşüncesine kaptırılmıştık. Hukukun üstünlü- ğü ve insan hakları ihlalleri ilkelerine genel duyarsızlı- ğımız ya da kötü alışkanlıklarımız, koşullanmalarımız nedeniyle, genel kamuoyu yönlendirilmesi, güdülen- mesinde olup bitenlere duyarsızdık... En azından or- tada derin devlet ayağı olan anlamlı bir operasyon, yar- gılamanın gündemde olacağını varsayıyorduk. AKP ik- tidar kadroları, ABD’den kimi siyasilerin “İlle de Erge- nekon” çıkışlarının anlamının siyasi olduğunu düşün- sek de bu kadar ağır içerikli suçlamaların havada ka- labileceğini aklımızdan bile geçiremiyorduk... Dalga operasyonlarının sayıları, zamanlamaları ge- liştikçe işin rengi değişti; AKP iktidarlarının değil sadece, genel olarak siyasal İslamcıların önünü kesebilecek, dü- şünce yapısında aydınlar, örgütlenmeleri illegal bir suç örgütü çatısı altında toplama operasyonu niteliği öne çıktıkça, gözlerimizin önündeki perde açıldı... Askeri darbeler sürecinden geçmiş, darbeler huku- kunun mantığını yaşayarak öğrenmiş bizler için per- de açıldıkça netleşen, bütünleşen görüntü, bu kez si- vil darbe ile amaçlanan sonuçların topluma kabul et- tirilebilmesi, toplumun yılgınlığa düşürülebilmesi, tes- lim alınmasına dönük olarak gündeme geldiği. 12 Mart, 12 Eylül darbeler hukuku mantığı içinde düzenlenmiş davalarla ortak özellikleri, bütünleşme, özdeşleşme- leri oldu... Hani 12 Mart sürecinde, aydınları sindirme, teslim almaya yönelik bir ünlü Madanoğlu davası vardı; gerçi sonu gelmedi, karar, mahkûmiyet çıkmadı ama İlhan Selçuk’tan çok sayıda aydın ve gazeteci, ya- zarımıza, emekli paşalar, generalle uzanan tipik bir “cun- ta operasyonu” suçlaması içerikli yargılama örneği idi. Biraz konu özelleşecek ama benim evlilik sonrası ye- mek davetim bile, ünlü ajan dostumuzun başarısı ile “gizli örgüt” toplantısı içeriği kazanmış, yargılamada bant 1, delil 1 olarak yer alabilmişti. Şimdi gülümsüyoruz, oysa İlhan Ağabey bu davada işkence görmüş, aile- den yakın dostlar aylarca, yıllarca tutuklu kalmışlardı. Deniz Gezmiş’lerin idamı, üniversite gençliği, sola yönelik insan hakları ihlallerini birkaç cümle ile geçiş- tirmek, yaşanan acılara, ödetilen bedelllere saygısız- lık olur. 12 Eylül’ün, solu, sendikal hareketleri, demokratik kitle örgütlerini, toplumsal bilinç, aydınlanmacılığı si- lindir gibi ezme başarısı ile bağlantılı, darbe hukuku- nun işletilişinde elbette boyutlar katlanacaktı. On bin- ler cezaevlerinden geçirilirken işkenceler, davalar, hukuk, insan hakları ihlal boyutları sınırtanımaz olacaktı. DİSK davası, Barış davası tipik örneklemelerdir; sen- dikal etkinlikleri, tüzük metinleri, genel kurulları... Marksist-Leninist illegal örgüt oluşturmaya kanıt ola- rak kullanılan, her kademeden yöneticisi yargılanan DİSK davasını unutmamalıyız... İleriye yönelik en çarpıcı sonucu; 12 Eylül Anaya- sası, yasaları ile gelen sendikal yasakların hem gerek- çesi yapılması, hem de emeğin karşı duruşuna set çek- mede etkin rol oynaması... Anarşi-terör gerekçe, gel- miş 12 Eylül darbesinin, gerçekte küresel saldırıda Tür- kiye’ye biçilmiş yeni rollerde operasyon aracı olması ca- bası. DİSK darbe davası ile de yıldırılmış, teslim alınmış emek örgütlülüğü olmasa; 24 Ocak kararları, Özalizm, piyasa düzenine açılım adına sosyal devletten sapma, sosyal damping, sendikasızlaştırma, kayıt dışına kayış, Cumhuriyet birikimi sanayisinin satışı, Türkiye’nin pa- zar yapılması; bu kadar kolay gerçekleştirilebilir miydi? Bugün gündemimizde ABD, emperyalizmin deste- ğinde askeri darbe yok tabii. Ancak emperyal çıkar- lar adına ABD, hatta AB siyasilerince desteklenen bir ılımlı İslam cumhuriyeti projesi var. Din üzerinden si- yaset yapanların, ılımlı İslamın seçimle iktidara gelmesi de yetmez. Atatürk devrimleri, Cumuriyet anayasal dü- zeni, laikliğin oradan buradan budanma ile başlanıp be- linin kırılması için, sivil darbeyi geçerli kılmaya yöne- lik olarak, darbeler hukukunun gündeme gelmesi önemli bir araç, gereksinim... Dalgaların anlamı, işlevi bu olabilir mi?.. soner@cumhuriyet.com.tr Hükümetin olumsuz koşullara karşõn õsrar ettiği nükleer ihalesinde 6 zarftan 5’inden ‘teşekkür’ yazõsõ çõktõ İnadõna ihale sonuç vermediANKARA (Cum- huriyet Bürosu) - Mersin-Akkuyu’da ku- rulmasõ planlanan Tür- kiye’nin ilk nükleer santral inşaatõ ve işle- timi ihalesine 13 firma şartname almõş olma- sõna karşõn, teklif veren tek grup Rus Atoms- troyexport liderliğinde Rus Inter Rao ve Park Teknik (Ciner Grubu) ortaklõğõ oldu. Hükümet’in olum- suz küresel ortama ve firmalarõn erteleme çağ- rõlarõna karşõn õsrarla çõktõğõ ihalede, 6 zarfõn 5’inden “teşekkür” yazõsõ çõktõ. İhaleye sade- ce, Türkiye’nin zaten büyük bir enerji bağõm- lõlõğõ olduğu Rusya’dan teklif gelmesi, hem re- kabet hem bağõmlõlõk sõkõntõsõ yarattõ. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlõğõna bağ- lõ Türkiye Elektrik Ticaret Anonim Şirketi (TE- TAŞ) tarafõndan yapõlan ihalede, Atomstro- yexport-Inter Rao-Park Teknik (Rusya-Türki- ye), AECL Atomic Energy Of Canada Limited (Kanada), Suez Tractebel (Fransa-Belçika), Unit Investment N.V. (Hollanda), Hattat Holding- Hema Ortak Girişim Grubu (Türkiye), Ak Enerji (Türkiye) şirketleri zarf sundular. So- nuçlarõ açõklayan TETAŞ Genel Müdürü Ha- cı Duran Gökkaya, ihalede tek teklif gelme- sinin iptal gerekçesi olmadõğõnõ bildirdi. CİNER’LE ORTAK GİRDİ Gazprom’un nükleer kolu Türkiye’de yapõlmasõ planlanan nükleer santral için yapõlan ihalede tek teklif veren firma olan Atomstroyexport’un yüzde 50 hissesi Rus enerji devi Gazprom’un sahip olduğu Gazp- rombank’õn kontrolünde olan bir şir- ket. 1973’te kurulan ve 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağõlmasõnõn ardõndan Rus Nükleer Enerji Ba- kanlõğõ tarafõndan Rusya’nõn nükleer kapasitesini yurtdõşõna da yaymak amacõyla yapõlandõrõlan şirket, yurt- dõşõnda kurduğu ilk santralõ 1995’te İran’da inşa etti. Halen Rusya’nõn yanõ sõra İran, Hin- distan, Çin, Bulgaristan, Çek Cum- huriyeti, Slovakya, Macaristan ve Ukrayna’da da faaliyetleri bulunuyor. Atomstroyexport’un bu yõl sonuna kadar Çin, Hindistan ve İran’da ta- mamlamayõ planladõğõ beş nükleer santral projesinin toplam değeri 4.5 milyar dolar. Şirketin birlikte teklif ver- diği Park Teknik Ciner Grubu bün- yesinde faaliyet gösteriyor. Bekir Güldüoğlu, Türkiye’de 1.5 litrelik meyve suyu yatırımlarını anlattı. Meysu süt üretimine de başladı Ekonomi Servisi - Meyve suyu sektö- ründe faliyet gösteren Meysu, süt üretimi- ne başladõ. Gülsan Yönetim Kurulu Başkanõ Bekir Güldüoğlu tereyağ ve krem peynir üretimi yaptõklarõnõ anlatarak Tetra Pak’õn da teşvik etmesiyle süt yatõrõmõ yaptõklarõnõ söyledi. Şu anda Kayseri’de çiftçileri ka- liteyi artõrmak için eğittiklerini kaydeden Güldüoğlu, “Süt kapasitesimiz saatte 12 ton civarında. Makineler için 7 milyon Avro yatırım yaptık” dedi. Türkiye’de di- rekt meyveden meyve suyu üreten 4 büyük firmadan biri olduklarõnõ kaydeden Gül- düoğlu, sütte de ilk 4 üreticiden biri olmayõ hedeflediklerini söyledi. Dağõtõm ağlarõnõ süte de uygun hale getirdiklerini aktaran Güldüoğlu, çilekli, muzlu, kakaolu süt çe- şitlerinin yanõ sõra, 2 yõl içinde yoğurt, pey- nir üretimine başlayacaklarõnõ duyurdu. TAV, Büyük İskender’e de imzayı attı Ekonomi Servisi - TAV, işletme hakkõnõ kazandõğõ Makedonya Üs- küp’teki “Büyük İskender (Alexander the Great)” ve Ohrid’deki “St Paul the Apostle” Uluslararasõ Havalimanõ ile yapõmõnõ üstleneceği Şhtip’teki Shtip Kargo Havalimanõ için imtiyaz sözleşmesini imzaladõ. TAV Havalimanlarõ Holding’den yapõlan açõklamada TAV’õn, Ma- kedonya’daki iki uluslararasõ havalimanõnõn işletmesini Aralõk 2008 iti- barõyla üstlenmesinin planlandõğõ ve her iki havalimanõnõn işletmesinin, 20 yõl süreyle TAV tarafõndan gerçekleştirileceği belirtildi. Shtip Kar- go Havalimanõ’nõn yapõmõnõn ise, 2011 yõlõnõn ikinci yarõsõnda ta- mamlanmasõ hedefleniyor. Makedonya’da gerçekleşen imza törenine, TAV Havalimanlarõ Hol- ding İcra Kurulu Başkanõ Sani Şener, Makedonya Ulaştõrma ve İleti- şim Bakanõ Mile Janakieski ile Makedonya hükümet yetkilileri katõl- dõ. Şener, konuyla ilgili yaptõğõ açõklamada “TAV Havalimanları ola- rak Makedonya’da işletmesini üstleneceğimiz havalimanları, Av- rupa’ya daha da açılmamızı sağlayacak” dedi. Nükleer santral inşaatõ ve işletimi ihalesine 13 firma şartname almõş olmasõna karşõn, teklif veren tek grup Rus Atomstroyexport liderliğinde Rus Inter Rao ve Park Teknik ortaklõğõ oldu. Teklif 15 gün içinde değerlendirilecek K apalõ teklif usulüyle yapõlan ihalede, Rus şirketi Atomstroyexport’un liderliğin- deki ortaklõğõn Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) ölçütlerine uygunluk belgele- rini kapsayan ikinci zarfõ TAEK’e gönderilecek. TAEK, daha önceden belirlediği teknoloji öl- çütlerine göre 15 gün içinde teklifi değerlendi- recek.TAEK’in ikinci zarfta yapacağõ değerlen- dirmenin ardõndan teklif uygun bulunursa üçün- cü zarf açõlacak. Fiyat teklifi Bakanlar Kurulu’nun onayõna su- nulacak. Kamu, santralõ kuracak ve işletecek şir- kete 15 yõlõ ve 2030 yõlõnõ aşmamak koşuluyla ürettiği elektriğe alõm garantisi verecek. Fõndõğõn üçte biri Ülker’e gidiyor ‘Türk bebeği’ yõlõn ticarisi Ekonomi Servisi - TOFAŞ’õn Bursa’daki fabrikasõnda üretilen ve 80 ülkeye ihraç edilen Fiat Fiorino, “Yõlõn Ticari Aracõ” ödülüne layõk görüldü. Sonuçlar, 62. Hannover Ticari Araçlar ve Yan Sa- nayi Fuarõ’nda açõklandõ. 390 milyon Avro’luk yatõrõmla tamamen Türk mühendis ve işçilerinin imzasõyla hayata geçirilen Minicargo projesinin Fiat yüzünü temsil eden ve Türk bebeği olarak adlandõ- rõlar Fiorino, kompakt hafif ticari araç sõnõfõnõn gelişimini simge- liyor. Fiat Fiorino, Avrupa pazarlarõnda satõşa sunulduğu Aralõk 2007’den Haziran 2008 dönemine kadar olan süreçte yaklaşõk 30 bin adet sipariş alarak 7 aylõk dönemde önemli başarõ elde etti. Ekonomi Servisi - İç piyasada tüketilen fõndõğõn üçte birini Ülker işliyor. Toplam 24 marka ve 68 çeşit ile ikramlõk çikolatada yüzde 41, tüm çikolatalõ ürünler pazarõn- da yüzde 65’lik paya sahip olan Ülker, önü- müzdeki aylarda Giresun’da Türkiye’nin en büyük fõndõk işleme tesisini hizmete açmaya hazõrlanõyor. Ülker Çikolata AŞ Genel Müdürü İrfan Demiryol, ham maddeden paketlemeye ka- dar her safhada kendi bünyelerindeki fir- malar ile üretimde entegrasyonu sağladõk- larõnõ belirterek şunlarõ söyledi: “Gire- sun’daki tesiste fındık püresinden baş- layarak çikolata ve çikolatalı ürünlerde kullanılan tüm fındık ürünlerini ürete- ceğiz. Tesiste yılda 25 bin ton civarında iç fındık işlenecek. İç piyasada satılan tüm fındığın üçte birini biz kulla- nıyoruz. Benzer tesislerin kurul- ması fındık sorununun çözümü- ne katkı yapar. Bu yıl 50 milyon Avro’luk yatırımı tamamladık. Kapasitemizi yüzde 50 arttırdık.” Giresun’da açõlacak tesiste çikolata ve çikolatalõ ürünlerde kullanõlan tüm fõndõk ürünlerinin üretimi gerçekleştirilecek. Fiyatlar 1.5 YTL’ye düştü CEMİL CİĞERİM SAMSUN - Samsun Zira- at Odalarõ İl Koordinasyon Kurulu Başkanõ Yetkin Ka- ramollaoğlu, fõndõk fiyatõ- nõn serbest piyasada 1.5 YTL’ye kadar gerilediğini, fiyatlarõn daha da düşebile- ceğini söyleyerek üreticilerin perişan olduğunu anlattõ. Ka- ramollaoğlu, “Ürün erken oldu ve üretici de piyasaya bu nedenle erken girdi. Tüc- car, zaten fındık 1-2 YTL olur diyordu” dedi. Çarşamba Ziraat Odasõ Başkanõ İsmail Güngör ise “Üretici sadece fın- dıkta değil, bu yıl her üründe bitti. Üreticinin duru- mu çok kötü.” diye konuştu. Sonuçları Komisyon Başkanı Hacı Duran Gökkaya açıkladı.