Catalog

3 MAYIS 2008 CUMARTESİ CUMHÛRİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 13 Gilney Sudan'da bakan öldü • HARTUM (AA) - Güney Sudan özerk bölgesindeki uçak kazasında, aralannda Savunma Bakanı ile 19 subayın da bulunduğu, 23 kişinin öldüğü bildirildi. Özerk bölgenin Başbakan Yardımcısı Riek Maşar, kazada Güney Sudan Savunma Bakanı ve Sudan Halk Kurtuluş Ordusu'ndan (SPLA) Sorumlu Bakan Dominic Dim'in de aralannda bulunduğu 23 kişinin öldüğünü söyledi. Maşar, uçağın düşme nedeninin saldın olmadığını kaydetti. 'Gazze'ye ablukayı haflfletin' H Dış Haberler Servisi - ABD, Rusya, AB ve BM temsilcilerinden oluşan Ortadoğu Dörtlüsü, Hamas'ın denetimindeki Gazze Şeridi'ne yaklaşımında strateji değişikliği yaparak, bölgeyi felce uğratan ambargonun hafifletilmesini istedi. Londra'da yapılan Ortadoğu Dörtlüsü toplantısının ardından yapılan açıklamada, Israil ile Filistinli militanlar arasında gayri resmi ateşkese vanlması çabalarının desteklendiği belirtildi. Arap ülkelerine Filistin'e maddi ve siyasi yardım taahhütlerini yerine getirme çağnsında da bulunulan açıklamada, Gazze'deki geçişlerin sürekli ya da kontrollü olarak açılması için tüm terör eylemlerine son verilmesi çağnsında bulunuldu. Olmert'e Usaatsorgu H Dış Haberler Servisi - tsrail polisi, tsrail Başbakanı Ehud Olmert'in 1.5 saat süreyle ifadesine başvurdu. Hakkında 3 ayn iddiadan dolayı soruştumıa yapılan Olmert'in son ifadesinin hangi konuyla ilgili olduğu hakkında bilgı verilmiyor. Olmert'in yardımcılanndan Şula Zaken'in de geçen salı günü yenıden ifadesinin almdığı bildirildi. Tsrail parlamentosunun sol kaııal parlilerinden Meretzli millelvekili Zahava Gal-On, Israil Başsavcısı Mehanem Mazuz'u, Olmert'in başbakanlık görevinden çekilmesini istemeye çağırdı. Irak için farklı mesajlar veren Clinton, Obama ve McCain, İran'a karşı tehditkâr tavırlarında ortaklaşıyor Türkiye'yi zorkararlarbekliyor ELÇlN POYRAZLAR VVASHINGTON - ABD'de 4 Kasım'da yapılacak Başkanhk seçimlerinin ardından iktidara gelecek yeni yönetim döneminde Türkiye'nin lran konusunda "zor" kararlar almak zorunda kalabileceği belirtiliyor. Bu çerçevede, ABD'nin İran'a düzenleyeceği olası bir hava saldırısında Türk hava sahasının kullanılmasının gündeme gelebileceği savunuluyor. Washington'daki siyasi gözlemciler, Cumhuriyet'e değerlendirmelerinde, seçimlerle başa gelecek yeni ABD Başkanı'nın dış politikada Irak ve lran başta olmak üzere Ortadoğu'ya odaklanacağı yorumunu dile getirdiler ve bu politikalann Türkiye üzerinde dolaylı ya da doğrudan etkileri olacağını belirttiler. Gözlemciler, yeni başkan döneminde îran'a ekonomik yaptınmlar veya olası bir askeri müdahale konusunun gündeme gelebileceğini ve bu çerçevede Türkiye'nin ABD'ye destek vennek ya da Iran'la ilişkilerini korumak arasında "zor" bir seçim yapmak durumunda kalabileceğini ileri sürdüler. Gözlemcilere göre, yeni yönetim döneminde ABD'nin İran'a olası bir hava saldınsında Türk hava sahasının kullanılması da gündeme gelebilir. ABD başkanhk seçımlerinde yanşan Demokrat parti aday adaylan Senatör Hillary Clinton ve Senatör Barack Obama ile Cumhuriyetçi aday Senatör John McCain'in Ortadoğu'ya yönelik yaklaşımlarında yalnızca "nüanslar" bulunduğunu belirten gözlemciler, seçim yanşını kim önde bitirirse bitirsin, görev başma geldiğinde Türkiye'nin stratejik önemini kavrayacağını öne sürdüler. Dış politika uzmanlan, adayların Irak, lran ve Ermeni iddialan konulanndaki değerlendirmelerini şöyle özetliyor: ^ IRAK: Cumhuriyetçi aday McCain, "Gerekirse Irak'ta 100 yıl kahrız" gibi açıklamalarla ABD Başkanı George Bush'un Irak'taki politikalannı sürdüreceği yönünde işaretler veriyor. Buna karşın uzmanlar, McCain göreve gelirse, bu politikadan bir noktada kopmak zorunda kalacağı görüşünde. Clinton, kargaşa ve iç savaşa meydan vennemck için Irak'tan aşamalı olarak asker çekeceği ve bunu yaparken komşu ülkeleri de içine alacak bölgesel bir işbirliği içine gireceği mesajlan veriyor. Obama ise Irak'tan muharip güçleri 16 ayda • • Onümüzdeki yıl göreve başlayacak yeni Amerikan yönetiminin gündeminin üst sıralarında Irak ve tran konulan yer alacak. Irak'tan çekilme hamleleri için Türkiye'nin kapısını çalacak yeni ABD Başkanı'nın iran'a yönelik yaptırımlar veya askeri müdahale için Ankara'yı "zor kararlar" almaya zorlayabileceği belirtiliyor. Gözlemciler, seçim yanşını kim önde bitirirse bitirsin, görev başına geldiğinde Türkiye'nin stratejik önemini kavrayacağını öne sürüyorlar. DEMOKRATLARIN ORTADOĞU CEKISMESI BAHADIR SELÎM DÎLEK lık aday adayl Clinton ve 01 ma'nın tartışma- lan Türkiye'nin yakın çevresine odaklandı geri çekmeyi vaat ederken, Irak'taki durunıa yönelik değerlendirme yapacağını da belirtiyor. Obama'nın Irak'tan hızlı bir biçimde asker çekme vaadinin gerçekçi olmadığına inanan uzmanlar, buna karar verilmesi durumunda Türkiye üzerinden asker çeknıenin düşünülebileceğine işaret ediyorlar. • İRANrYeni ABD başkanının cn zorlu gündem konulanndan bıri olarak görülüyor. Nükleer silah programını gelıştirmeyi sürdüren İran'a karşı yeni başkan döneminde uiplumatik baski ve ekonomik yaptınmlann yam sıra askeri seçeneklerin de gündeme gelebileceği belirtiliyor. Clinton ve McCain'in, "gerekirse İran'a askeri müdahaledc bulunabilecekleri" açıklamalanna dikkat çeken uzmanlar, Obama'nın da lran'la göriişme mesajlanna karşın "elinden sopayi bırakmayacağı" yorumunu getiriyorlar. Yeni ABD yönetiminin lran politikasında Türkiye'nin önemli bir rol oynayacağını düşünen uzmanlar, İran'a karşı ekonomik yaptınmlann ağırlaştınlması ve olası bir askeri müdahale gibi konularda Türkiye'nin, müttefıki ABD ve komşusu lran arasında "zor" seçimler yapmak zorunda kalacağı kanısında. Uzmanlar başkan kim olursa olsun ABD'nin İran'a olası bir hava saldınsı hazırlığında Türkiye'nin hava sahasmı açması konusunun gündeme gelebileceğini ifade ediyorlar. • ERMENİ İDDİALARI: ABD'de Ermeni meselesine yaklaşım Türkiye'nin stratejik önemiyle ilişkilendiriliyor. Demokrat Partili adaylar Clinton ve Obama'nın Ermeni tezlerini destekleyen açıklamalanna karşın bu adaylann başkan olmalan durumunda Irak nedeniyle Enneni tasansmın geçmesi için hemen harekete geçmeyeceği görüşü öne çıkıyor. Buna karşın Demokrat Partili bir başkanm Irak'tan çıkma karan vermesinin ardından Ermeni meselesinın yeniden gündeme gelebileceği belirtiliyor. McCain'm Enneni tezlerine herhangi bir destek mesajı vermemesinin ardında Türkiye'nin askeri ve stratejik öneminin yattığı vurgulanıyor. truantanarno tutsağı 6 ydsonra serbest E l Cczirc kameramanı El Hac'ın serbest bırakılması Sudan'da gösterilerle kutlandı. (Fotoğraf: AP) D15 Haberler Servisi - ABD'nin Ciuantanamo'daki kampında 6 yıldır tutulan El Cczire kameramanı ve 2 Sudanlının serbest bırakıldığı bildirildi. Uzun süredir girdiği açlık grcvi nedeniyle sağlık sorunları yaşayan Sudan asıllı kameraman Sami El Hac, ARD'ye ait askeri bir uçakla dün sabah Sudan'ın başkenti Hartum'a getirildi. El Kaide örgütünün lidcri Usame bin Ladin'in görüntülerini çektiği iddia edilen El Hac'ın, 2002 ytlı Ocak ayında ABD ordusuna teslim edildiği, ancak hıç suçlanmadıgı veya yargılanmadığı kaydedildi. Sudan Adalet Bakanı Abdülbasit Sabderat, Hartum yönetiminin El Hac'ı tutuklama planı olmadığını açıkladı. ANKARA - ABD seçimleri öncesinde Cumhuriyetçilerin adayı belli olurken, Demokrat Parti'de Hillary Clinton ile Barrack Obama arasmdaki rekabet; Irak, lran ve Afganistan gibi Türkiye'nin yakın çevresindeki konulara odaklanıyor. Aday adayı Clinton'ın başlangıçta Irak savaşını desteklemesine karşın, seçim kampanyasının ilerleyen döneminde görüşlerini değiştirmesi dikkat çekti. Irak'taki ABD askerlerinin güvenli şekilde döneceği koşullarla çekilmeyi savunan Clinton, "Irak'ın kuzeyinde bir miktar kuvvet bulundurabiliriz" yönündcki yaklaşımı ile Iraklı Kürt gruplara destek mesajı da vermiş oldu. ABD Başkanı Geogre Bush'u, Irak ve Afganistan'daki duruma odaklanmak yerine, Rusya ile gerginlik konusu olan, füze savunma sistemine yöneldiği için eleştiren Clinton, Rusya'nın sadece bir tehdit olarak değerlendirilmemesi gerektiğini ve Moskova'nın "ortak" olabileceğini gündeme taşıdı. Clinton, lran konusunda sert bir politik vizyon ortaya koymayı tercih ederek, Tahran yönetimini, "ABD, NATO ve tsrail'in uzun dönemli çıkarlarına meydan okuyan bir güç" olarak tanımlamayı tercih etti. Clinton'm, başkanhk koltuğuna otunnası durumunda Washington yönetiminin Ermeni iddialanm tanunası için çalışacağını ilan etmesine rağmen, ABD'deki en etkili Ermeni kuruluşu ANCA, Demokrat Parti içindeki yarışta Obama'ya destek verdi. Clinton Türkiye açısından bir başka hassas konu olan Kıbns sorunu konusunda da çok genel ifadelerle soruna "çözüm bulunmasını" istedi. Ankara'da, Hillary Clinton'ın, eski ABD Başkanı olan eşi BiU Clinton dönemindeki dış politika çizgisini devam ettirmesi durumunda, Türkiye ile ABD arasmdaki işbirliği olanaklannın artabileceği görüşü hâkim. Ancak Clinton'ın Ermeni lobisine verdiği sözler doğrultusunda hareket etmesi halinde, Ankara- Washington ilişkilerinin gerginleşebileceği belirtiliyor. OBAMA'NIN İRAN SORUNU Obama ise rakibinden farklı olarak kampanya sürecinde Irak savaşuıa açıkça karşı çıktı. Irak'ta çözüm için Suriye ve Iran'm da kattldiğı uluslararası bir konferans öneren Obama'nın, lran konusundaki çelişkili yaklaşımı ise dikkat çekti. Obama, Clinton'm Israil'e nükleer saldın düzenlemesi durumunda Iran'ı toptan bir saldınyla ortadan katdırabileceğini açıklamasma önce tepki gösterdi, sonra da "Eğer başkan olsaydım böyle bir durumda tran'a saldın rdık" dedi. Obama, "önemli bir sorun" diye nitelendirdiği Iran'ı, "nfikleer silah arayışı, Irak'taki milislerî de$teklemek, bölgeyi terörize etmek ve Yahudi soykınmını inkâr etmekle" suçladı. Obama öte yandan da, ciddi bir bölgesel güç olarak gördüğü lran ile konuşulması gerektiğini savunuyor. AlKll Yayın-DaOıtım 02122724546 ALFA DAĞITIM 0 212 51153 03 Merkez: Ankara Şube: İzmir Şube: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 Şişli Tel: 0 212 343 72 74 Atatürk Bulvarı No: 125 Kat: 4 Bakanlıklar Tel: 0 312 419 50 20 H. Ziya Bulvarı 1352. Sokak No: 2/3 Pasaport Tel: 0 232 44112 20 C<Cumhuriyet Kifapları www.cumhuriyetkftaplari.com