Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
22HAZİRAN2004SALI CUMHURİYET SAYFA
EGITIM
ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK
EARÎKÜIAD2
MACZRALAHI
KISIM
BÎ3D3N
•• ••
Ozel değil de devlet üniversitesinde öğrenim görmek isteyenler OSS'den yüksek puan almak zorunda
Parası olanaüniversite çok• Gelir düzeyi yüksek biri ÖSS'den 314 puan
alıp 24 milyar yatırması durumunda Yeditepe
Üniversitesi'nin diş hekimliği fakültesine
kayıt yaptırabilirken Ankara Üniversitesi'nin
aynı fakültesinde okumak isteyen bri adayın
alması gereken puan en düşük 350.
ANKARA (ANKA) - Sayılan gittikçe artan va-
kıf üniversiteleri, gelir düzeyi yüksek aüelerin
çocuklan için Öğrenci Seçme Sınavı'nda başa-
nlı olma koşulunu ortadan kaldınyor.
Hukuk ya da bılgisayar mühendisliği bölümün-
de okumak isteyen bir aday, 10 ile 15 milyar ara-
sında değişen ücretleri ödemesi durumunda is-
tedığı vakıf üniversitesinde okuyabilir. Üniver-
sıte eğitımı ıçın başanlı olunrnası gereken önko-
şul Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) herkes için ay-
nı önemi taşımıyor. Sınava giren adaylardan ge-
lir durumu iyi olanlar düşük puanlarla da iste-
dikleri bölümde eğitimlerini sürdürebiliyor. Söz
konusu konumdakilere bu olanağı tanıyan va-
kıf üniversitelerinin sayısı geçen yıl eklenen iki
yeni özel üniversite ile 24'e çıktı.
2 4 MİLYARA DEK ÇIKIYOR
Özel üniversitelerin fiyat skalası 7.5 milyar ile
24 milyar arasında değişiyor. Buna göre en yük-
sek fıyatı Yeditepe Üniversitesi talep ediyor. Ye-
ditepe Ünıversitesi'nin hukuk fakültesinde oku-
mak isteyen bir öğrencinin 12 milyar lıra yatır-
ması gerekirken bu üniversitenin diş hekimliği
fakültesine kayıt yaptırmak isteyen bir adayın
yatıracağı ücret ise 24 milyara kadar çıkıyor.
Türkıye'nın gözde vakıf üniversitelerinden
olan Koç, Sabancı ve Bilkent üniversitelerinin
eğitim ücretleri ise 11.5 milyar ile 18.5 milyar
lira arasında değişiyor.
Mezuniyet töreninde AKP'ye eleştiri 5 » ^ ^ve
Marmara unı-
versitelerinin iletişim fakülteterinde 2003-2004 akadenük yıhnda mezun olan öğrencilere
diplomalan törenle verildL Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi 2003-2004 eğhim-öğ-
retim dönenıi mezunlan İş Kuleleri'nde düzenlenen törenle diplomalannı aldılar. Tören-
de konuşan Fakülte Dekanı Prof. Dr. Alaeddin Asna, AKP hükümetine yüklenerek ''üni-
versiteleri darboğaza sokan, kendi görüşüne göre insanlaryetiştiren hükümetierin,tophun-
sal gelişime engel olacağuıT savundu. Asna, "ikn'dann, üniversitelerin sonınlanna gözle-
rini kapaüp arka bahçelerine verdiği sözleri tuttuğunu" belirterek "AB'ye hangi yüzie ka-
nlacağunız düşüniilmelidir. Iktidarlargeçici, üniversitelerise kahcunr" dedi. (Fotoğraf: AA)
OLMAYANA BAŞARI ŞARTPARASI
Öte yandan eğitim ücretine dayah olarak fa-
aliyetlerinı yürüten vakıf üniversitelerinde de-
ğil devlet üniversitelerinde yükseköğrenim eği-
timı görmek isteyenler ÖSS'den yüksek puan-
lar almak zorunda. Gelir düzeyi yüksek olan bi-
ri ÖSS'den 314 puan alıp 24 milyar yatırması
durumunda Yeditepe Üniversitesi'nin diş he-
kimliği fakültesine kayıt yaptırabilirken Anka-
ra Üniversitesi'nin aynı fakültesinde okumak
isteyen bir adayın alması gereken puan en dü-
şük 350.
Yine ODTÜ'nün bilgisayar mühendisliği bö-
lümünde okumak isteyen bir adayın ÖSS 'de 368
puanla ilk bine girmesi zorunluyken. 10 milya-
n gözden cıkaranbir aile çocuğu 252 puanla Atı-
lım Üniversitesı'nin aynı bölümünde eğitimini
sürdürebilecek.
Öğrencüer hesap
ve tercih telasmdaANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Üniversı-
teye girebilmek ıçın öncekı gün yapılan ÖSS 'de
3 saat ter döken öğrenciler, puan hesaplama ve
tercih belirleme telaşına düştü. Eğitim uzma-
nı Atamer Erol'un araştırmasına göre sayısal
bölümde 160 barajıru aşabılmek için 15 fürk-
çe, 11 matematik, 6 fen net yanıtı yeterli ola-
cak. Sözel bölüm için Türkçeden 12, sosyal bi-
limlerden 12, matematikten 3 net; eşit ağırlık-
ta ise Türkçeden 15, sosyal bılımlerden 11,
matematikten 6 net yanıt, barajı aşmak için ge-
rekecek. Dört yıllık fakültelere girebilmekiçin
gerekli 185 puaru alabilmek için sayısal ögren-
cileri 26 Türkçe, 17 matematik, 12 fen net ya-
nıt verecekler. Sözel öğrencılen 20 Türkçe, 18
sosyal, 5 matematik; eşıt ağırlık ögrencileri de
13 matematik, 22 Türkçe, 16 sosyal net yanıt
çıkaracaklar. 2003 ÖSS verilerine göre puan he-
saplaması şöyle yapılıyor:
ÖSS-Sayısal: 124.001 - matematik neti x
1.796 + fen neti x 1.404 + Türkçe neti x 0.537
+ sosyal neti x 0.172.
ÖSS-Eşit ağırlık: 121.215 + matematik neti
x 1.714 + Türkçe neti x 1.505 + sosyal neti x
0.543 +fen neti x 0.210.
ÖSS-Sözel: 119.425 + Türkçe neti x 2.044 +
sosyal neti x 1.252 + matematik neti x 0.508 +
fen neti x 0.208.
MEFTEN YAZ OKULU
Çoculdar
buyaz
spora
doyacak
İstanbul Haber Servisi - MEF Okul-
lan'nın Yaz Sporökulu etkinlikleri, ço-
cuklan hem sporla buluşturuyor hem
de sosyalleştiriyor. Çocuklann yete-
neklerinin de keşfedildiği okul, 28 Ha-
ziran'da açılıyor.
Çocuklan sporla tanıştırmak ve sos-
yal etkinlikleri sevdirmek amacıyla
açılan okula, 5-14 yaş grubu kabul
ediliyor. Öğretmenler taranndan spor
dallannın temel hareketlerinin öğretil-
diği okulda, veliler de çocuklannın
gelişim ve özellikle-
rini gözlemliyor.
Veliler, çocuk-
lannın hangi
spor dahna
ilgi duydu-
ğunu, yete-
neğinin ne
yönde oldu-
ğunu öğren-
me fırsatı ya-
kalarken on-
lan doğru
yönlendirme
olanağı dabu-
luyor. Sporun
yanında bir-
çok sosyal et-
kinliğindeya- __
pıldığı okul-
da, bilgisayar, yaratıcı dans ve drama,
bale, modern dans, iş eğitimi, sineviz-
yon, scrabble, İngilizce, satranç da öğ-
retiliyor.
Masatenisi, hentbol, hokey, fitness,
yetenek testleri, step, doğa sporlan,
futbol, ürmanma gibi yardımcı spordal-
lannın da yapıldığı etkinliğin 4 hafta
tam gün katılım bedeli 500 milyon li-
ra. Yalnızca yüzme okuluna katılmak
isteyenler 200 milyon lira ödeyecek.
Bursa Büyükşehir, Mer-
kez Nilüferve YıkiınmU-
çe belediyeleriyle Bursa
Sağhk Spor Kuhıbü'ne
ait 'Yaz Spor Okullan'
açıhn.(AA)
ENTERNET / MEHMET SUCU mehmet(â cumhuriyet.com.tr
NATO'nun Siber Terorizm TanımıABD'nin ve Avrupa Birtiği'nin küresel dinleme
nekanizmalan giderek daha da yaygınlaşıyor. Gi-
:erek daha fazla alanda izlenmeye başlıyoruz. Is-
ıhbarat örgütleri yaşamın hemen her alanında var-
Kİannı hissettirmeden yer alıyorlar. Bunlar aklı ba-
ıında hemen her insanın bildiği gerçekler.
Küresel savaşta kımin nerde ve hangi mevzi-
:e bulunduğu çoğu kez kolay kolay saptanamı-
or. Gelişen teknoloji yaygınlaştıkça savaşın bü-
•ün tarafları bundan yararlanıyor. Irak'ın işgali sı-
asında ABD askerleri değil yüzünü görmek, uzak-
an silutini bile görmediği "düşman "ı millerce öte-
:en öldürdü ve ABD'yi tehdit eden bu "terörist
ievleti" ve onun yurttaşlannı "imha" ettiler.
Ancak ne zaman ki "düşmanla yüz yüze gel-
iiler, o zaman iş değişti. lşgal altındaki ülkenin
urttaşlan kendileriyle bırlikte bırçok ABD aske-
•ni de öldürdü. İlk başlarda dünya bu gelişmele-
• pekduyamadı. Sonraları iletişim araçlarını kul-
anmayı akıl eden Iraklılar eylemlerinin filmlerini
nternet sitelerinden başlayarak tüm dünyaya da-
jrtmaya başladı. Savaşın propaganda ayağı, öl-
iüş ABD askerlerinin sıra sıratabutlannın fotoğ-
aflan ile işkence fılmlerının Batı basınının eline geç-
lesiyle doruk noktasına ulaştı.
Tüm bunlarm yanı sıra ABD'nin, kendisine kar-
>ı dünyanın hemen her yerinde düzenlenen sal-
lınlann haberleşme ağı olarak interneti kullanma-
sından da aşın derecede rahatsız olduğunu bili-
yoruz.
Bu hafta istanbul'da toplanacak ve bu kentte
yaşayanları hayatından bezdirecek olan NATO
da bu örgütlenmeye karşı bir girişim hazırlığı için-
de. Hazırlanan 8 maddelik bir paket ile siber te-
röre karşı önlem almayı planlayan NATO'nun bu
girişimi ile ilgili haber pazar günü gazetemizde ya-
yımlandı.
Habere göre NATO Genel Sekreteri Jaap de
Hoop Scheffer'in hazırladığı paketin en önemli
unsurunu, ittifak bünyesinde tüm müttefiklerin
kullanabileceği gelişmiş bir istihbarat paylaşım sis-
teminin kurulması oluşturuyor. "NATO Terörist
Tehdit İstihbarat Birimi" adıyla kurulması öngö-
rülen birim sayesinde müttefikler, terör örgütleri-
nın hareketleri ve eylemleri hakkında çok daha sü-
ratli bilgi sahibi olacaklar ve önlem alabilecekler.
Birim bünyesinde tüm terör örgütlerine ilişkin bil-
gilerin yer alacağı bilgi bankasının oluşturulması
öngörülüyor.
Pakette, terörist tehditlere karşı askeri yete-
neklerin arttmlması ve siber terorizme karşı da ön-
lemlerin alınması yer alıyor. Siber terorizm, özel-
likle bilgi sistemleri kapsamında, elektronik araç-
ların bilgisayar programlarını ya da diğer elektro-
nik iletişim biçimlerinin kullanılması aracılığıyla
ulusal denge ve çıkarlann tahrip edilmesini amaç-
layan eylem olarak tanımlanıyor.
Bu haberi biraz değişik okumak gerekiyor.
ABD'nin küresel dinleme organızasyonu ECİHE-
LON ve Avrupa'nın dinleme örgütü ENFEPOL
zaten uzun süredir birbiri ile bağlantılı olarak ça-
lışıyordu. Bu iki büyük bilgi bankası veya diğer adıy-
la Büyük Biraderter'in dışında küresel sermaye-
nin devasa kurumlannın da ayrı ayn bilgi banka-
ları bulunuyor. Belki de hepsinin birleşeceği bir
büyük izleme havuzu oluşturulacak.
NATO Genel Sekreteri'nin hazırladığı pakette-
ki "Terörist İstihbarat Birimi" tanımı, aslındaolu-
şumun sadece "terörgruplarına"yönelik olaca-
ğı çağnşımı yapıyor. Böyle okuduğunuz zaman
korkacak bir şey yok gibi görülüyor. Hatta aksi-
ne bizim gibi sıradan yurttaşlan sokakta yürürken
karşılaşacağı El Kaide teröründen korunmasını
amaçlıyor diye de algılanabılir.
Ancak işin içine NATO ve ABD kısaltmalan yan
yan girince insanın biraz midesi bulanıyor. Irak'ı
işgal etmek için bin bir bahane üreten ve onbin-
lerce masum insanı yüzlerini bile görmeden kat-
leden, daha sonra da ürettiği bahanelerin gerçek
olmadığı ortaya çıkan ABD Başkanı Bush'un söz-
lerini anımsamaktafayda var. Başkan Bush'un son
savunması şöyleydi: "El Kaide ile Irak arasında
ilişki olduğunda ısrarediyorum. Çünkü El Kaide
ile Irak arasında ilişki var."
Şimdi şöyle bir soru soralım: Bu kadar fütur-
suzca, bu kadar sorumsuzca, hiçbir somut da-
yanağı olmayan bir bahaneyi dünyanın gözleri-
nin içine bakarak söyleyen bir devletin başkanı-
nın böylesi bir organızasyonu neler için kullana-
bileceğini tahmin edebilir misiniz?
NATO'nun bu yeni girişimi artık sayılan gide-
rek artan büyük biraderlerin hepsini bir çatı altın-
da toplama gayreti olabilir mi?
Böyle olma olasılığının çok yüksek olduğu ha-
berde yer alan şu tümceden anlaşılıyor.
"Pakette, terörist tehditlere karşı askeri yete-
neklerin arttmlması ve siber terorizme karşı da
önlemlerin alınması yer alıyor. Siber terorizm,
özellikle bilgi sistemleri kapsamında, elektronik
araçlann bilgisayar programlannın ya da diğer
elektronik iletişim biçimlerinin kullanılması ara-
cılığıyla ulusal denge ve çıkarlann tahrip edilme-
sini amaçlayan eylem olarak tanımlanıyor."
NATO'nun siber terorizm tanımı oldukça muğ-
lak bir içerikte. Ulusal denge ve çıkarlann tahrip
edilmesini amaçlayan yeni teknoloji kullanarakger-
çekleştirilen eylemlerin bu sınırtarın içine girip gir-
meyeceğini, yine Bush ve onun gibiler belirleye-
cekse vay halimize... Umalım ki bu yazıda dile ge-
tirilen kuşkular paranoyak bir beynin hezeyanları
olarak kalsın, gerçekle uzaktan yakmdan bir ilgisi
olmasın.
DUZYAH
ORHAN BİRGİT
Böyle Başa, Böyle Tıraş
Türkiye, kapitülasyonlarla ilgili ne varsa yırtıp at-
tığı zaman, nicelik olarak böylesine büyük bir ülke
değildi. Birbiri ardına girdiği iki savaştan da yeni
çıkmıştı. Ama birincisinin mağlup devletleri ara-
sında yer almanın bedelinı, ikincisinde bağımsızlı-
ğını kazanmakla kalmayarak yedi düvele de kabul
ertirmeyi başararak ödetmişti.
Ya bugün?
Utanaraksöyleyeyim. Bugün, ulusal kımliğimiz-
le bizi biz yapan ne varsa, birbiri ardına hepsinden
vazgeçmekten hiç de tedirgin olmayan bir toplum
haline geldik.
Böylesine iddialı birtümcenin son örneği, önce-
ki gün bir ya da iki gazetemizde yayımlanan küçük
bir habere dayanıyor. Israil'den ülkemize gelecek
turistlerin güvenliğini korumak gerekçesiyle 157
MOSSAD mensubu, havaalanlarımızda görev ya-
pacakmış!
Osmanlı Imparatorluğu'nun çöküş döneminde,
Batılı büyük ülkelerin birbiri ardına uygulamaya
soktuğu kapitülasyon hükümleri arasında Ingiliz,
Fransız, Italyan polislerinin ve onlarla bırlikte bizim
adalet düzenimize sırt çevirerek yine imparatoriu-
ğun çeşitli kentlerinde kurulmuş mahkemelerinin
çalışmalarını dirilten bir adımın mı habercisidir, bu
157 MOSSAD görevlisinin Atatürk Havaalanı'na
karargâh kuracağı? Türkiye, ne zaman ve niçin Is-
rail Devleti ile böyle bir anlaşma yapmış olabilir?
Bilgisi olan var mı? Dahası böyle bir anlaşma Tür-
kiye Büyük Millet Meclisi'nde ne zaman konuşul-
du ve onaylanarak yasalaştı?
Bunu bilenler kimlerdir?
Karşıhklı görevler mi?
Şayet israil ile böyle bir anlaşma yapılmış ise,
uluslararası hukukun "abece"sine göre, o anlaşma-
da yer alan hükümlerin karşılıklı olması gerekmiyor
mu?
Yani 157 İsrail emniyet görevlisi gibi, bir o kadar
Türk polisinin de Tel Aviv ya da Kudüs Havaala-
nı'nda işe başlayacağı ya da başladığı ile ilgili bir
bilgisi olan yok mu? Sanırım Turgut Ozal'ın baş-
bakanlığı sırasında benzer bir hak tek yanlı olarak
Alman polisine tanınmıştı. Almanya'ya gidecek
özellikle Türk yolculann kimlikleri, elini kolunu sal-
layarak ülkemize gelen ve görev yapma özgüriü-
ğüne sahip bir dizi Hans tarafından didik didik in-
celeniyordu. Beğenilmeyenlerin uçağa biniş kart-
lannı ellerinden alacak kadar pervasız bu görevli-
leri, bizim polislerimiz başlan önlerinde izlemekle
yetiniyorlardı. Ama, galiba henüz ulusal kimliği-
mizden bugünkü gibi pervasızca ödün vermemiz
söz konusu olmadığı için, bu uygulamaya o gün-
kü gazetelerimiz ve özellikle Oktay Ekşi'nin baş-
kaldıran yazısı kırmızı ışık yakabilmişti. Yanılmayı
ne kadar isterim. önceki gün yayımlanan Israilli
polislerin bizim havaalanlarımızı onurlandıracakla-
n ile ilgili haber Içişleri Bakanlığımız tarafından ya-
lanlanmış olmalı da, ben o yalanlamadan haber-
siz bu yazıyı yazmalıyım! Bir defa, evet sadece bir
defa başınızı eğdiniz mi; ister berber isterse baş-
ka bir kimse olsun, o eğilen başla dilediği gibi oy-
nar. Siz dilediğiniz kadar büyük devlet olmaktan,
başka ülkelerin hayranlığını kazanmaktan söz edi-
niz. Kendinizi aldatırsınız. Sadece kendinizi.
Faks: 0212- 677 07 62 obirgit(g e-kolay.net
Edebiyatta celişkili soru
ÖSS'de bir
soru hatalı
tstanbul Haber Servisi - Yüz binlerce öğren-
cinin hayatını etkileyecek Öğrenci Seçme Sı-
navı'nm (ÖSS) sözel bölümünün 15. sorusu
celişkili bulundu. Edebiyat öğretmeni Hüse-
yin Dalh, 15. sorunun. hem " D " hem de " E "
seçeneğinin doğru olduğunu belirterek iptal
edilmesini istedı. ÖSS'nin sözel bölümünde-
ki 15. soru şöyle: 'Renkrenkçiçeklerlekaph
yayialan ve ahşap evierden oluşan dağ kö\1eri> le
Valnızcam. bü\ük şehirden kaçmak isteyenler
için bulunmaz bir yer." Bu cümlevie ilşü olarak
aşağıda verilenlerden hangisi j-anaşur? Ballı, bu
cümlenin ad cümlesi olduğunu belirterek
"Cümlenin öznesl, *Yalnızçam'dır. \ üklemi de
•Renk renk çiçeklerle kaph yaylalan ve ahşap
evlerden oluşan dağ köyleriyle, büyük şehirden
kaçmak isteyenler için bulunmaz bir yer'dir.
Görüldüğü gibi bu cümkde sadece iki ana öğe
yer alrruş. İlgeç tümleci bulunmuyor. Bu durum-
da, "D" seçeneğindeki Basit yapılı bir fiil cüm-
lesidir' ifadesi de E' seçeneğindeki Ilgeç tüm-
leçleri vardır" ifadesi de doğrudur. Bu da soru-
nun celişkili olduğunu kanıdar" dedi.
ÇYDD'den yabancı dil septifikası
• Eğitim Servisi - Çağdaş Yaşamı Destekle-
me Derneği'nin (ÇYDD) düzenlediği İngi-
lizce kursuna katılan 10 öğrenci British Co-
uncil'da bir ay ücretsiz kurs alma hakkı ka-
zandı. ÇYDD Gümüşsuyu Dil Merkezi'nin
Oxford Yayınlan ile birlikte düzenlediği kur-
sa katılan 75 öğrenciye sertifikalan verildi.
Sertifika töreninde konuşan Prof. Dr. Türkan
Saylan, "Atatürk'ün gerçek öğretmenleri ta-
rafından yapılan bu anlamlı dil eğitimi çalış-
malarının diğer sivil toplum örgütlerine ör-
nek olmasını diliyoruz" dedi.