Catalog

8ARALIK2002PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR kuttur@cumhuriyet.com.tr 15 KULE CANBAZI SUNAY AKIN Aşiyan'a çakılan uçak!..Londra'dakı bir okulun bahçesindeki ağaç- lardan bırinin üstüne çakılı plakette "Emre Jyimen" adı yazılıdır. Bu ad îstanbul'a hiç de yabancı değildır. Boğaz'ın kıyısındaki Aşıyan MezarlığYnda oyuncak ayı şeklindeki mezar- taşında da aynı çocuğun adını okuruz. Fatih Sultan Mehmet, tstanbul'u almak ıçin, me- zarlığın yanında bulunan Rumelihisan'nı yap- tınr. Emre İyimen'in anne ve babası ise taş taş üstüne koyarak değil, oyuncak ayı şeklindeki bir tek taşla tüm îstanbullulann kalbinı kaza- nır. Şüphesiz kı onlar, çocuklannın başucuna oyuncak ayı şeklinde bir mezartaşı koyarken, asla birileri bumı takdir etsin gibi bir beklenti içinde değildiler. Ama, Aşiyan'a dıktıkleri sı- radan bir taş değil, bir sevgi anıtıdır. Onlar ço- cuklannı unutmadıklarını, her an andıklannı böylesi bir anıtla kalıcı kılarken, mezarların bir ağlama yeri olmadığını, gülümseyen oyuncak ayı ile hepımize öğrettiler. Bu yüzden ben, ken- di payıma teşekkür ediyorum, Emre'nüı anne ve babasına. Aşiyan Mezarlığı'nda, burnunun ucuna yere çakılı bir uçak şeklindeki mezarta- şı da en az oyuncak ayı şeklindeki mezartaşı kadar anıt özellıgi taşır. Gövdesinde "Hostes Rona Altınay" yazıh mermer uçağın bir ka- nadmda "27.1.1955", öbür kanadında ise "3.3.1974" tarihleri okunur... Yeşilköy Havaalanı'na ulaşan habere hıç kimse inanmak istemez: "981 düştü!.." Ankara ormana düşüyor "Ankara" adlı uçaktır sözü edilen.... 1974 yıluıın 3 Mart günü. saat 08.55'te, 221 yolcu- suyla Yeşilköy'den havalanır Ankara... Önce Paris'e uğrayacak, yolcu indirip aldıktan son- ra Londra'ya uçacaktır. Orly'de 93 yolcunun indiği uçağa 217 kişi biner. 335 yolcu ve 12 mürettebatıyla Paris'ten aynlan Ankara, Tür- kiye saatiyle 13.30'da yere çakılır. Paris'e 60 km. uzaklıkta bulunan kulübe golf oynamak için giden Carrel şöyle anlatır gör- düklerini: "Uçak tam anlamıyla ormana doğru fırlaftı kendini. Ağaçların tepelerini biçerek yere çakıldı. İki-üç saniye kadar sonra şiddetli bir patlama duydum. Aynı anda korkunç bir bava basıncı çevreyi ya- ladı ve bulunduğum kulübün camlannı parçaladı." Fransız krallannın av alanı olan Ermenovil- le Ormanı'na düşer Ankara. Üzücü haber ül- kemizde, dünya sivil havacılık tarihinin en bü- yûk kazası olarak duyurulurken radyo ve te- levizyondaki eğlence programlan kaldınlır. A şıyan Mezarkğındaki bir mezartaşında adı yazılıEmre îyimen'in anne ve babası oyuncak ayı şeklindeki bir tek taşla tüm îstanbullulann kalbini kazanır. Ama, Aşiyan'a dikökleri sıradan bir taş değil, bir sevgi anındır. Onlar çocuklannı unutmadıklarmı, her anandıklannı böylesi bir anıtla kalıcı kılarken, mezarlarmbir ağlama yeri olmadığını, gülümseyen oyuncak ayı ile hepimize öğrettiler. Kar altındaki ormanda, uçağın on kilometre uzağında bile insan cesetleri toplanır. İnglllz hosteslerln plşmanlığı Ankara, McDonald Douglas şirketinin yapı- mı olan ve "DC 10" diye adlandınlan uçak- lardan biridır. Türk Havayollan'nın, gelişmiş havayollarının bile almakta acele etmediği DC 10'lardan üç tanesüıi fılosuna katması eleşti- rilere yol açmıştı. Bir görgü tanığının ifadesin- de uçağın önce kuyruğunun koptuğunu, geri kalan kısmının bir müddet uçtuğunu söyleme- sı üzerine, soruşturma komisyonu çahşmala- nnı bu bilginin ışığında yürütmeye başlar. Araşhrma sonucunda da, Ankara'nın bagaj ka- pısının koparak kuyruğu parçaladığı gerçeği- ne ulaşılır. Hostes Rona Altınay'ın, Aşiyan'daki mezar- taşında bu bilgiler yazmaz elbette. Ama, dü- şen bir uçak şeklindeki mezartaşının bir köşe- sine "DC 10" yazdırmayı unutmamış yaptı- ranlar! Kaptan pilotluğunu Nejat Berköz'ün yap- tığı Ankara'ya, Paris'ten binenler British Eu- ropean Airvvays şirketinin yolculandır. Bu şir- ketin yer personeli grevde olduğu için yolcu- lar THY'ye aktanlır. tngiliz hostesler, uçağın düştüğünü öğrenince "Bu yolculan biz vere- rek ölümlerine sebep olduk" diyerek dışa- vururlar pişmanlıklannı. Ölenler listesinde Halide Toygar'ın adı okunsa da, bu yolcu uçakta değildi. Istanbul'da rahatsızlanan Halide Toygar'ın biletini Vilma Ortaagopyan adlı arkadaşuıa verdiğı anlaşı- hr. Istanbul radyosunda program yapımcısı olan Tulga Akbulut da yolcular arasındadır. Akbulut, gözüne tornavida batan dört yaşın- daki oğlu Yunus'u tedavi için Londra'ya gö- türüyordu. Uçağı oyuncak sanan çocuklar Kemanın hayat kurtardığı uçaktır Ankara!.. Müzisyen Tunç Ünver, Londra'ya gidecektir ama keman almak ıçin Paris'te inecek şekilde tasarlar uçuşunu... Ve öyle de yapar! Bir kanadında doğumu, öbür kanadında ölümü yazılı mermer bir uçakla anılan Rona Altınay'ın aramızdan aynldığı gün olan 3 Mart, ünlü bir yazann da ölüm günü aynı za- manda. Kim midir o yazar? Işte yanıtı: "Bulutlar arasından Londra'ya doğru uçmakta olan Ankara adlı uçak, bir uçurt- ma gibi süzülür, toprağa çakılır sonra... Ağaçlann daUarına takılır, dostlara alınan armağanlar. Kar altında öşür bir oyuncak ayı. Görgü tanıkları uçağın kuyruğunun koptuğunu anlatırlar. Paris Only Havaala- nı'ndan havalandıktan birkaç dakika son- ra yaşanır tüm bu acılar. Rona Altınay, uça- ğın düştüğö an, bir bardak su görürüyor olabilir mi, dört vaşındaki Yunus Akbu- lut'a?.." Tanıdınız mı, 3 Mart 1982'de ölen ünlü Fransız yazan? Efendim, yukandaki parag- raftan anlaşılmıyor mu, deduıiz?.. O zaman dikkatli okuyun paragrafi, içinde e harfini kul- lanmadığını göreceksiniz. Yazanmız zaten, sayfalannda e harfi hiç olmayan bir kitap ya- zan George Perec'tir. Rona Altınay'ın, adını taşıyan çeşmeyle karşılıklı olan mezanndaki mermeruçağın ka- natlan, birkaç kez kopmuş ve yapıştınlnuş yerlerine. Bunun nedeni, uçağı kocaman bir oyuncak sanan çocuklann kanatlara asılmala- ndır. Kanatlannı oyun oynamak isteyen çocukla- nn kırdığı, uçaİc şeklindeki bir mezartaşı!.. Istanbul, daha ne sırlar gizliyorsundur, kim bilir? Festival yann Zeynep Yamantürk konseriyle başlayacak, 16 Aralık'ta Islam Manofov konseriyle sona erecek Cemal Reşit Rey'de piyano sesleri Beral Madra 'nın yönetimini üstlendiği 'Kendi Portresi' sergisi, sanatçının kendini doğrudan doğruya yapıtın oznesi olarak sunduğu işler üstüne yoğunlaşıyor. Sanatçının 'Kendi Portresi9 Kültür Servisi - Bonısan Sanat Galerisi 12 Aralık - 8 Şubat tarihleri arasında sanatçının 'kendi portresi' üzerine uluslararası bir sergiye ev sahipliği yapıyor. Yönetmenliğini Beral Madra'mn üstlendiği 'Kendi Portresi' sergisi, sanatçının kendini doğrudan doğruya yapıtın öznesi olarak sunduğu işler üstüne yoğunlaşıyor. Sanatçının izleyicıyle aracısız bir ilişki kurmasım öngören sergi, küratörlük sisteminin dokunulmazhğını da sarsmayı amaçlayarak sanatçı ile izleyicinin dolaysız karşılaştığı alanda 'Küratörün işievi nedir' sorusunu gündeme getiriyor. Son yıllarda sanatçılann özyaşamöykülerinden öne çıkarak 'kendisi'nin en özgün malzemeyi oluşturduğu özgürleştirici bir yapısöküme yönelen yapıtlarla, kimliğini yapay tüketim ve elektronik ünajlarda arayan ve bulduğunu sanan topluma, kendi yüzüne bakmasını ve bir sanatçı gibi yüreklilikle imgelemindeki bütün kimliklere kendi kimliğini yerleştirip kendini sınamasını öneriyor. 'Kendi Portresi' sergisine yalnız bu sergi için kendi portrelerini üretmek yerine zaten bu özelliği ışlerinde banndıran Şeyda Cesur, Ina VVudtke, Danica Dakic, Ethenı Özgüven, Luchezar Bojadjiev, Maria Bottinelli Montandon ve Aslı Erdoğan katılıyor. (Sergi 8 Şubat 'a kadar Borusan Sanat Galerisi 'nde görülebilir. 0 212 292 06 55) Bir hafta sürecek olan festival, dünyanın değişik ülkelerinden Angela Tocheva, Paul Badura - Skoda, Berndt Glemser, Aydın Esen, Marco Pasini, îslam Manofov gibi piyano sanatçılannı ağırlayacak. Kültür Servisi-Cemal Reşit Rey Konser Salo- nu'nda 9-16 Aralık tarihleri arasında yapılacak olan konserler dizisi, ülkemizden ve dünyadan piyano sa- natçılannı Istanbullu müzıkseverlerle buluşturacak. —9 Aıalık Pazartesı 20.00'deki ilk konserin solisti ülkemizden genç bir piyano sanatçısı, Zeynep Ya- mantürk. Piyano eğitimıne küçük yaşta başlayan sanatçı, konser çahşmalannı besteci Ali Darmar, Idil Biret ve Ayşegül Sanca. Avusturya'da Prof. Greta Dichler ve Prof. Joo Foniad ile sürdürdü. Sa- natçıya, konserde, tstanbul Oda Orkestrası eşlik edecek. Etkinlik kapsamında 10 Aralık Cuma 19.30'da Bulgar piyanist Angela Tocheva resitali yer alacak. Ülkesininyetiştirdiği önemli piyano sanatçılanndan olan Tocheva,resitallerindebarok, klasik ve çağdaş bestelere yer veriyor. 11 Aralık Çarşamba 19.30'da, yine dünyaca ünlü bir piyano sanatçısı, Paul Badura - Skoda müzık- severlerle buluşacak. Müzık yeteneği çok erken yaş- ta fark edilen ve destek gören sanatçının mü- zik adamı olma karan almasın- da, savaş yıl- lannın olum- suz koşullan- na karşm kon- serler veren Ed- win Fischer, Hans Knapperts- buch ve Wilhelm Paul Badura'nın konseri çarşamba günü olacak. Furtwangler'in büyük etkisi oldu. 12 Aralık Perşembe 19.30'daki, sürekli şefliğini Cem Mansur'un yaptığı Akbank Oda Orkestrası konserinin solisti Berndt Glemser. Sanatçı, bu kon- serinde, Mozart, Lizst ve E. Rautavaara'nın yapıt- lanndan bir seçki sunacak. Etkinlik, 13 Aralık 19.30'da, virtüözlüğünün olgunluk dönemindeki bir piyano sanatçısuıın, Marco Pasini'nin dinletisiyle sürecek. îtalyan sanatçı, Giuseppe Verdi Konserva- tuvan Piyano ve Org Komposizyon Bölümü'nü bi- tirdi. Eğitimini Santa Cecilia Enstitüsü'nde sürdür- dü ve 'konser sanatçısı' olarak diploma aldı. Etkinlik kapsamında 14 Aralık günü, ülkemizden üç piyano sanatçısı, Burcu Aktaş, Eren Aydoğan ve Aydın Esen müzikseverlerle buluşacak. 15.30'daki dinletinin solistleri Burcu Aktaş ve Eren Aydoğan. Dünyaca ünlü piyano sa- natçımız Aydın Esen'in dinletisı ise, aynı gün saat 20.00'de. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nun "Piya- no Festivali" kapsamında 15 Aralık'ta saat 19.30'da ağırlayacağı son sanatçı tslam Mano- fov. Müzik eğitimini Rus sanatçılar Prof. Na- sedkin ve Fiodorova ile çalışarak tamamlayan sanatçı, şu anda Bakû Müzik Akademisi'nde başöğretmen olarak görev yapıyor. Ali Katoaş'tan DüşDünya' • Kültür Servisi - Ali Kabaş'uı 'DüşDünya' adlı fotoğraf sergisi, 11 Aralık - 11 Ocak tarihleri arasında Pg Art Gallery'de sanatseverlerin beğenisine sunulacak. Kabaş fotoğraflannda ağır aksak zamanı, bedenin su kıyısmda canlanışını yansıtıyor. Fotoğraflannda ışık ve kadının doğaya karşı duruşu, çıplaklık ve gizemini koruması gibi kontrast öğeler bulunuyor. (0 212 263 33 90) I Kültür Servisi - Lüleburgaz'daki Görünüm gazetesinin çıkardığı, ikd ayda bir yayımlanan kültür, edebıyat ve felsefe dergisi 'Wesvese' üçüncü sayısıyla yoluna de\ r am ediyor. Dergi, felsefesini ise "Wesvese; nefsin, egonun bir kuşkusu, daha doğrusu kuruntusudur. Bir varsayım olarak dahi olsa nefesden tenzih edilmiş aklm bır kuşkusu değildir. Buradan aklın vvesvese ile bir işinin olmadığı sonucunu çıkarmamak gerekir. Akli kuşkular nefs dolayımından geçtıkleri zaman steril kuşku hüviyetlerini kaybedip 'wesvese'leşebilirler." sözleriyle açıklıyor. Öykü, deneme, eleştiri, şiir gibi farklı alanlarda yazılann yer aldığı dergi, ucu açık bır çızgide hertürlü vesveseyi dillendıriyor. Son sayısmda Hüsamettin Çetinkaya, Erdinç Özdemir, Nigar Okyay, Mustafa Cemal, Arzu Çur, Nigar Okyay, Hasan Demirbüker'in yazılanna yer veren dergi, bir 'arka sokak öyküsü' anlatmanm yollannı deniyor. Kadın sanatçılar Yunanistan 'da buluşuyor Kültür Servisi - Tomur Atagök, 11 ülkeden 13 sanatçının davet edildiği Larissa Çağdaş Sanat Merke- zi'nde kıtalararası 'Kadın Sanatçılann Buluşması'na katılı- yor. UNESCO'nun kat- kılanyla 8 Şubat'a dek sürecek olan 'Kı- talararası Kadın Buluşması' sergisi, aralarında Yunanis- tan ve Kıbns'm da ol- duğu 11 ülkeden sa- natçılann işlerini kapsıyor. Sergi, Yu- nanistan'daki prog- ramdan sonra arala- nnda sergiye katılan sanatçılann ülkeleri- nın de bulunduğu bir turu tamamlayacak. Amacını bu tür kültürlerarası etkin- liklerde çağdaş kadın sanatçılann modern dünyaya duyarlıhğını ve tepkisini eserleriy- le göstermek üzerine kuran sergi, aynı za- manda Avrupa, Asya ve Afrikalı bazı özel tarihi değer taşıyan eserler aracılığıyla et- nik ve tarihi karakte- ristikleri gelenekle- rin, değerlerin ve ba- şanlann temel öğesi olarak desteklemeyi de hedefliyor. Ziyaretçiye farklı bir dizi anlatımlan ve malzeme kullanımla- nnı sunmayı hedefle- yen sergide, sanatçı- lann resimden, plas- tik sanatlardan ve enstalasyondan, tek bir temaya bağlı ol- mayan, farklı, yaratı- cı yorumları, güçlü, özgün bir dille ifade etmeye çalışacaklar. Elli Kokkini Kap- lani'nin küratörlüğü- nü üstlendiği sergi, Yunan Kültür Bakan- lığı, Dışişleri Bakan- lığı ve temsil edilen sanatçılann elçilikle- ri tarafından destek- leniyor. Sergiye, Bulgaris- tan'dan Anna Boyad- jieva, Fransa'dan Christine Deforges. Angola'dan Manuela Sambo, Roula Aka- lestou, Nella Golan- da, Yunanistan'dan Voula Masoura, Kıbns'tan Xenia Fanteli, Colom- bıa'dan Julia Geure- ro, Lübnan'dan Ran- do Berouti, Make- donya'dan Iskra Di- mitrova, Roman- ya'dan Simona Ta- naseseu, Tunus'tan Sadika Keskes ve Türkiye'den Tomur Atagök katılacak. Kataloğu da hazırla- nacak olan sergi süre- since ziyaretçilere yönelik program ve workshop'lar yer ala- cak. BUGUN • YUNUS EMRE K C L T Ü R MERKEZİ'nde Bakırköy Belediye Tiyatrolan'nm 10.30'da 'Çakmaktaşı' adlı çocuk oyunu, 15.30'da 'Dilekçe' adlı oyunu. (0 212 661 38 95) • KARTALTEPE KÜLTÜR MERKEZt'nde Bakırköy Belediye Tiyatrolan'nm 10.30'da 'Masal' adlı çocuk oyunu, 15.30'da 'Odada Savaş' adlı oyunu. (0 212 543 73 28) • tŞ SANAT'ta 12.00 ve 14.15'te Peter Jackson'ın 'Yüzüklerin Efendisi 1' filminin göstenmi. (Biletix: 0 216 454 15 55)