Catalog

EYLÜL 2001 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR [email protected] 15 Aram Haçaturyan'm ünlü 'Spartaküs' balesi yann Istanbul'da sahneleniyor iirkiye'ye gehneyi çok istemişti PAJRSTUĞLACI Dünya süperstarlan ve YuriGri- goroviç Balesi tarafından Moskov a Bolşoy Tıyatrosu yıldızlannın ka- tılımıyla 10 Eylül günü Maslak Parkorman'da düzenlenecek olan dünyaca ünlü kompozıtör Aram Haçaturyan'ın "Spartaküs" adlı özgün bale gösterisı, 1976 yılında Moskova'da yaşadığım bır anının dimağımda canlanmasına sebep ol- du. O yılın şubat ayında Kirov'un göz kamaştıran salonunda üstün yetenekli yorumcularca büyük ba- şanyla temsil edilen "Spartaküs" balesini derin bir hazla seyredenler arasındaydım. Lenıngrad Senfonı Orkestrası eşhğınde, rengârenk, zengin ve kalabalık bır sahne deko- ru içinde kişiliklerinı yetennce ka- nıtlanuş olan, sanatın doruğuna tır- manmış her tip msanın oluşturdu- ğu bir revüyü canlandınyordu. Ese- rin sahibi 20. yüzyılın ünlü kompo- zitörlerinden Aram Haçaturyan 70 yaşını doldurmuş olup tngıltere Kraliçesi II. EKzabeth'ın özel da- vetlısı olarak ocak ayı içınde Lond- ra'ya gıtmış ve Londra Senfonı Or- kestrası eşliğinde Royal Festıval Hall ile Albert Hall'de tamamen kendi eserlerinden oluşan bir reper- tuvan yönetmışti. Programda pıya- no konçertosu, birinci senfonı ve balelerinden seçme parçalar yer al- mıştı. Bu dönemde Aram Haçaturyan' ı Moskova'daki kışlık konutunda zı- yaret ettığımde benı içtenlıkle kar- şılamıştı. lyice kırlaşmış saçları, yüzündekı denn çizgiler, dopdolu, verimli bir hayatın izlerinı taşıyor- du. Fakat yine de yaşına göre can- lı ve hareketliydi. Sanatçılara özgü, çocuksu halleriyle piyanosunun üs- tündeki notalan ışaret ederek "İşte bu, son bestekdiğim Birinci Senfo- ni'dir" demiştı. Dört kez Lenın ödülü almış olan Haçaturyan'a sor- muştum: - Bugûne dek kaç ülkede yapıtia- nnıa yönettiniz? °-"*J < r "" ~-~£ Î-~-' ARAM HAÇATURYAN - Sov- yetler Bırliği dışında 44 ülkeye da- _ 'u ana kadar Türk olarak en iyi tanıdığım insan, değerli önder Atatürk'tür. Birçok öğeyi bünyesinde banndırmış olan Osmanlı Imparatorluğu'ndan kopan son devlet Türkiye Cumhuriyeti'nin genç halkını ulusal kişiliğe ve bağımsızlığa kavuşturan o ölümsüz insana karşı derin saygım ve hayranhğım vardır.' vet edildım. Dünyanın en tanınmış orkestralan eşliğınde yapıtlarımı yönettım, ne yazık kı henüz ülke- nıze davet edılmedım... 'Miiâk insanlara sevgi aşüar' - Halkımız konukseverdir, er geç bu arzunuzungerçekleşeceğine ina- nabiursiniz. HAÇATURYAN - Bu konudakı umudumu yitırmiş değilım. Yalnız şunu belırtmek ısterim, şu ana ka- dar Türk olarak en ıyı tanıdığım ın- san, değerli önder Atatürk'tür. Bır- çok öğeyı bünyesinde banndırmış olan Osmanlı fmparatorluğu'ndan kopan son devlet Türkıye Cumhu- nyetı'nın genç halkını ulusal kışı- fiğe ve1 "Bağımsızlığa kavuşturan o ölümsüz insana karşı denn saygım ve hayranhğım vardır. Hele Türki- ye ile Sovyetler Birliği arasında komşuluk ihşkilerının kurulması açısından Atatürk'ün harcadığı ça- ba anılmaya değer. Modern Türki- ye'nin sanatsever halkıyla ve onun yetıştırdiği değerli sanatçılarla ta- nışmak başlıca arzulanmdan bıri- dir. Ilk fırsatta Ankara ve Istan- bul'da buluşmak dıleğıyle... - İstanbul her dönemdeşairlere ve bestecüere ilham kaynağı olmuştur. Çalışmalannızda İstanbuTdan ya- rarlanmayı düşündünüz mü? HAÇATURYAN - Bence Do- ğu'nun kıvrak motiflennı gereğın- ce değerlendırebümenın en etkin yollanndan bırı Istanbul'dan esin- lenmektir. - Müziğin ve müzisyeııİPrtlı uJus- lararası yeri nedir sizce? HAÇATURYAN - Bütün dünya ınsanlarına seslenen müzik, insan- lann duygulannı okşar, ruhlannı inceltir, insanlar arasında duygusal müşterek bağlar kurar. Müzisyen- ler ise müzik aracılığıyla insanlara sevgi aşılarlar. Kullandıklan türlü halk motifleriyle çeşitli tıp ve renk- ten halklar arasında büyük ölçüde kaynaşma meydana getınrler. 'Sanatçı ödülden hoşlanır' - Dünyanın dörtbucağmda sanat- çılara, bilitn adanüanna dağıblan ödüller hakkındaki düşünceniz ne- dir? HAÇATURYAN - Ödüller kişi- nin gerçek kişihğini etkilemez, ki- şiliğine yeni bir kişilik katmaz. Ne var ki insan yaradıhş itibanyta -ne- kadar alçakgönüllü olursa olsun- ıltifattan hoşlanır, ödül bekler. Yal- nız ödüller uluslararası nitelik taşı- malı, bir toplumun tekelinde bu- lunmamalıdır. Sizde de var kuşku- suz. - Bizimki uluslararası değiL. HAÇATURYAN - Öyleyse bır uluslararası kültür ve Atatürk sa- nat ödülü mutlaka kurulmalıdır. - Son bir soru daha: Hayatta en çok sevdikkriniz nelerdir? HAÇATURYAN-Aşk, müzik ve güzel meyveler, işte tüm sevdikle- rim. AKM'nin açıhşına gelecekti - Bizde bunlann hepsi mevcut. Türkiye için bir sözünüz var mı? HAÇATURYAN - Ülkeniz halkı ile tanışmak dileğimi tekrarlıyo- rum. Atatürk'ün değerli haleflerin- den olduğunubildiğım Sayın Cum- hurbaşkanınız Fahri Korutürk'e sevgi ve saygılanmı lütfen iletiniz. Yurda döndüğümde, zamanın sa- natsever Cumhurbaşkanı Fahri Ko- rutürk'e dünyaca ünlü müzik sa- natçısınm Türkiye'ye davet edilme arzusunu bildirmiştim. 1960-1964 yıllannda Türkiye'nin Moskova Büyükelçiliği'nde bulunmuş olan Sayın Korutürk, sanatçının arzusu- nu sevinçle karşüamıştı. Tak- sım'deki Devlet Opera ve Balesi bı- nasının yanışından sonra 1977 yı- lında yeniden yapımı tamamlan- makta olan ve adı bu kez "Atatürk Kültür Merkeâ''ne dönüştürülen bugünkü AKM'nin 1978 yılında açılışının, Haçaturyan'ın yöneti- minde kendi yapıtlannın sunulma- sıyla gerçekleşmesi içın sanatçı, Cumhurbaşkanı tarafından resmen Türkiye'ye davet edilmişti. Fakat ne yazık ki Haçaturyan, o günlerde Paris'te geçirdiği bir nef- rit (böbrek ıltihabı) ameliyatından kurtulamayarak vefat etmişti. Tür- kiye TV'sinde çıkan ölüm haberin- den en çok üzüntü duyanlardan bi- ri Fahri Korutürk olmuştu. Yann lstanbul Maslak'ta gerçek- leşecek olan "Spartaküs'' bale gös- terisi, bu özgün yapıtın üreticisı Aram Haçaturyatr'm öKimsüzlüğe * * • ••* kavuşmuş olmasının bir kanıtını or- taya serecektir. Venedik Film Festrvalf nde en iyi film ödülünü yönet- menMiraNailaku. (Fotoğraf. REUTERS) AltınAslan MusonDüğünü 'ne VENEDtK (AA) - Venedik Film Festıva- lı'nde Mira Nair'ın 'Muson Düğünü' adlı filmı, 'Altın Aslan' ödülünü aldı. Ödül törenınde yö- netmen Naır, Fransa- Cannes Film Festıva- lı'nın de gözdelenn- den olan fılmı ıçın, "Sevgili Hindista- nım'a... Bir yaşam soz- leşmesL.." dedı. Film, Pencap eyaletınde bır düğünün el kamerala- nyla çekılmış betımle- mesı. Venedik film şöle- ninde yenı bır dal olan 'Günün Sinemasf ala- nında Fransız yönet- men LaurentCantet'ın 'L'Emploi du Temps' (Zamanın Kullanımı) adlı fılmı Altın Aslan aldı. Bu filmde hayal dünyasında yaşamaya kararlı bır adarrun dra- mı anlatıhyor. Dünyanın en köklü film festıv allennden Venedik Sınema Şöle- nı'nde Büyük Jün Ödülü, Ulrich Seidlın 'Hundstage' ftlmıne verildi. En ıyı yönet- men ödülü, Iranlı Ba- bak Peyami'nın Iran- Italyan yapımı 'Gizli Oyİar'ına venldı. 'Y tu Mama Tambien" (An- nen de) fılmıyle Mek- sıkalı Alfonso Cuaron, en ıyı senaryo ödülünü aldı. En iyi erkek ve en ıyı kadın oyuncu ödüllen ıse Italyan sanatçılann oldu. Luigi Lo Cascio, 'Luce dei miei Occhi' (Gözümün Ferı) fıl- minde canlandırdığı yalnız adam ve yalnız annesı oyunuyla Altın Aslan aldı. Sandra Ceccarelli ıse Giusep- pe Piccioni'nın 'Bu Dünyanın Dışında' ad- lı yapımındakı rolüyle Altın Aslan'a layık gö- rüldü. Bu film, Ital- ya'nın 1999 yabancı Oscar adayıydı Marcello Mastroıan- ni Ödülü ise Meksika fılmı 'Annen de1 fıl- mındekı rolleriyle genç oyuncular dalın- da Gael Garcia Bernal ve Diego Luna'nın ol- du. Yönetmen Jan Cvitkovic de, ılk fılmı "Krmh kı Mteko' \ esı- lesıyle Özel Altın Aslan'a kavuştu. Günseli Kato ve Mercan Dedenin performansı ekimde Beden, minyatür ve 'ney'le aşkKültür Servisi- Ressam Günseli Kato ve beat müzı- ğı yorumcusu Mercan De- de, vücut hareketlen, min- yatürler ve 'ney'le aşkı yo- rumlayacaklan performans göstensmi 11 Ekım'de Esma Sultan Yahsı'nda geTçekleştı- recek. Eyüboğlu Eğıtım Kurumla- n'nın sponsorluğunda hazırla- nan performansın konusu bir aşk öyküsü. Hz. Muhammed za- manında Arap kabılelennde ya- şamış Varka ve Gülşah adlı ikı âşığın öyküsünü minyatür ve re- sımlerle anlatacak olan Kato'ya Mercan Dede de neyiyle doğaçla- ma olarak eşlık edecek. Performans Varka ile Gülşah'm kabılesmde dönemi betımleyen çarşı resmiyle başlayacak, ardın- dan yaşadıklan acılar ve üzüntüle- nn resmedildığı mınyatürler y- er alacak. Günseli Kato, Gülşah'ın dünya- sını, duygulannı ve yaşadıklan or- tamı özel kırmızı gıysılerle anlatır- ken. Varka kimlığınde olan Mer- can Dede doğaçlama müziği ve vücuduna yaptığı özel Zümrütü Anka kuşlan ile eşlık edecek. Mercan Dede bu projenın kaynağının, hem kendısınin, hem Kato'nun beslendiği, bu top- raklann kültürü tasavvuf olduğunu; bu neden- le bırhkte çok zevkli bir çalışma ortaya koyduk- lannı dile getirdi. *}&£' VarkaveGülşah adlıiki âştğmöyküsü anlatdacak. Ünlü sanatçının yaptığı 150 tablo ve desen Londra'da sergileniyor John Lennon'm çizgileriyle sevgi Scrjie 150tablo yer atayor. Kültür Senisi - John Lennon'ın 1968'den 1980 yılında ölümüne dek yaptığı 13 'ü daha ön- ce görülmemış 150 tablo ve desen Londra'da sergi- leniyor. Sergılenen parçalann tümü Lennon'ın yaşa- mına ılişkın anahtar bel- geler nıtehğınde. Birçok resımde Lennon. eşı Yo- ko Ono v e oğullan Sean ile ıhşkısını ve otoport- relennı yansıtmış. Sergının düzenleyıcisı Jonathan Pbole,M Resim- lcr John'un ailesine duy- duğu sevgrvi ve gundelik yaşama karşı duruşunu gösterivor. Bunlar eğlen- dirici şeykr. Komik ol- mak için yapılnuş, bu yüzden çok ciddiye ahn- mamah" diyor. Sergıde en çok ilgıyı çeken yapıt ıse Len- non'ın 'Çoklu Otoport- re' diye adlandırdığı 9 küçükçizun. Sokaktabir hayranıyla karşılaşması- nı de resmeden Lennon, bu resmı yaphktan bir yıl sonra New York'ta bir hayranı tarafından öldü- rülmüştü. Aynca sergının yapıl- dığı galenye Yoko Ono tarafından verilen resim- ler arasında Lennon'ın oglu ve eşı ıçın yaptığı ve 'Gerçek Sevgi' başlığını taşıyan 16 çızımının ya- nı sıra oğlu Sean için çiz- diğı hayvan resımlen de var. Bu resımlerden ikisi hasta çocuklara destek veren Rainbovv Trust ad- lı bir örgüte para sağla- mak içın cuma günü açık arttırmayla satıldı. Lond- ra Galerisi'ndekı sergi bugün sona enyor. Lennon'la ilgili bır ha- ber de reklam dünyasına ilişkın. Lennon ve Ono'nun çıplak fotoğ- raflanndan bın votka markası Absolut'un rek- lamlannda kullamlacak. İSTANBUL BİLGİ ÜNİVERSİTESİ tarih-kurgu « I verel-evrense sik. .„,„( cemaat-birey çelenekseı $"}' 1 teşhir-manreniyet m küitürei bes.tsellcr' poptHer kültüi sîvîitopiuni neredeydik? nereye gidiyoruz? "KÜLTÜREL İNCELEMELER" Yüksek Lisans Programı 2001-2002 Akademik Kadro: Prof. Dr. Aydın Uğur - Prof. Dr. Murat Belge - Prof. Dr. Jale Parla - Prof. Dr. Mete Tunçay - Doç. Nabi Avcı - Doç. Murat Özbank - Doç. Arus Yumul - Yrd. Doç. Besim Delaloğlu - Yrd. Doç. Ahmet Kuyaş - Yrd. Doç. Wendy Meryem K. Shaw - Öğr. Gör. Fatih Özgüven - Program Asistanları Eylem Yanardağoğlu ve Seda Yüksel Son Başvuru Tarihi: 19 Eylül 2001 GELECEĞİ "BİLGİ M DE YAKALAYIN! Eğitim ücretleri Türk Lirası üzerinden alınacaktır.Taksitle ödeme imkanı sunulmaktadır. Ayrıntılı bilgi için: (0212) 293 5010 e-posta: [email protected] www.bilgi.edu.tr