Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
|-r»EYLÜL2001CUMA CUMHURİYET SAYFA
TARİHİN EN BÜYÜK TERÖRÜ
Enkaz altında kalan binlerce insanın kurtulma utnudupatlama tehlikesi nedeniyle zora girdi
Saldınmn ardından New York'ta yoğun güvenlik önlemleri ahndu Dünya Ticaret Merkezi'nde dün de iki yeni çökme meydana geldL Yetkililer can kaybı olmadığinı bildirdiler. (REUTERS)
Çahşmalara 'gaz'engeliHaber Merkezi - Amerika'ıun ya-
şadığı tarihi terör eylemi sonrasında
enkaz kaldırma çalışmalan sûrüyor.
ABD Başkanı George Bush. saldın-
ya ugrayan ve ilk tespitlere göre 190
kişinin öldüğü Savunma Bakanlığı
Pentagon binasının yıkılan kısmında
incelemelerde bulundu. Bush, Sa-
vunma Bakanı Donald RumsfekTın
eşlik ettiği ziyaret sırasında Penta-
gon ve New York'ta kurtarma çalış-
malan yapan görevlilere teşekkür
ederek teröristlerin ABD'yi sindire-
meyeceğini tekrarladı. New York'ta-
ki Dünya Ticaret Merkezi'nin enka-
zında, gaz borulannda gaz kaçağı
saptanması buralarda çalışma yapan-
lan endişelendirirken Amerikalılar
aynca asılsız bomba ihbarlanyla uğ-
raşıyor. New York'taki Dünya Tica-
ret MerkezTne çarpan iki yolcu uça-
ğının kaybolan kara kutulannm bu-
lunması için halktan yardım istendi.
Terörist saldınya uğrayan New Y-
ork'taki Dünya Ticaret Merkezi'nde
arama ve kurtarma çalışmalan de-
vam ediyor. New York Belediye Baş-
kanı RudoiphGiuliaııi, kentteki Dün-
ya Ticaret Merkezi'ne düzenlenen
saldında ilk tespitlere göre 94 kişinin
öldüğünü açıkladı. Belediye Başka-
nı, kayıplann sayısının ise 3 bin 700
olduğunu kaydetti.
11 bin ceset torbası istendi
New York kent yetkilileri, federal
hükümetten talep ettikleri ceset tor-
bası sayısını 6 binden 11 bine çıkar-
dılar. Arama ve kurtarma çalışma-
larını yürüten "New YorkFort Aııt-
hority" adlı kuruluş yetkilileri, Fox
News kanalına yaptıİdan açıklama-
da, ölü sayısının 20 bini aşabilece-
ği tahmininde bulunmuşlardı.
Yetkililer, gaz kaçağının kurtar-
ma ekiplerini zehirlemenin yanı sı-
ra patlama tehlikesi taşıdığını ifade
ettiler. Kaynaklar, gaz kaçağının, yı-
kıntılar altında bulunan ve cep tele-
fonlannı kullanarak sağ olduklannı
bildiren ve yardım isteyen kişilerin
kurtanlmasıru da zora soktuğunu
belirtiyorlar.
Kurtarma ekipleri, bölgeye gaz
koklayan köpekler getirildiğini ve
durumun kontrol altuıa alınmasına
çahşıldığını kaydettiler.
İki bina çöktû
Ticaret merkezinde dün de iki ye-
ni çökme meydana geldi. Amerikan
televizyonları, Dünya Ticaret Mer-
kezi'nin daha güneyde yer alan iki
numaralı kulesinin ayakta kalan bir
bölümünün de çöktüğünü, ancak can
kaybı bulunmadığını duyurdular.
Dünya Ticaret Merkezi kompleksi
içinde yer alan yaklaşık 50 kath kom-
şu binanın da kısmen yıkıldığı belir-
tildi. Polisin verdiği bilgiye göre, sa-
dece kurtarma ekiplerinin bulundu-
ğu bu bölgede çökme bekleniyordu.
Usame bin Ladin bağlantılıydı
Filipin halkı
ucuz atlatmıştı
• Filipinler'de Usame bin Ladin'in
adamlannın planlannm ele geçirildiği
operasyonlan yürüten polis şefı Razon,
ABD'deki saldınlann Bin Ladin'in adamlan
tarafindan yapıldığına inanıyor.
MANtLA (AFP) -
New York ve Washing-
ton'daki saldınlara çok
benzeyen bir gizli pla-
nın 1995'te Filipinler'in
başkenti Manila'da en-
gellendiği bildirildi.
ABD'deki saldınlann
Usame bin Ladin'in işi
olduğuna kesin gözüyle
baktığmı söyleyen dö-
nemin polis şefı, 11 Ey-
lül tarihinin seçilmesi-
nin de bu ilişkiyi kanıt-
ladıgını belirriyor.
O dönemde Manila
Polis Şefliği'ni yürüten
Başmüfettiş Aveİino Ra-
zon, şüphe üzerıne Ma-
nila'dabir dairede kalan
Abdülhaldm Murad'ı
gözaltına aldırttığını ve
Murad'ın ekibiyle bir-
likte Papa II. Jean Pa-
ul'e yönelik bir suikast
planı yaptığının anlaşıl-
dığını belirtti.
Manila'daki operas-
yonlarda açığa çıkanlan
ve Bojinka Planı olarak
adlandınlan gizli planın
ABD havayollanna ait
yolcu uçaklannın kaçı-
rüması ve bu uçaklarla
kritik hedefleri bomba-
lamayı ya da son saldı-
nlarda olduğu gibi bina-
lara çarpmayı öngördü-
ğü bildirihyor. Bin La-
din ile bağlantıh kişiler-
ce hazırlandığı belirten
bu planı hazırlayan te-
röristlerin sonrakıbir ta-
rihte 1993'teki Dünya
Ticaret Merkezi'ne dü-
zenlenen bombah saldı-
n nedeniyle yargılan-
dıklan belirtüiyor.
ÇtZMEDEN YUKAR1 îL MUSAKART
KUJÇUK,
KAPATZ
BÜVÜKMÜ&L.
m.kartcg superonline.com.tr
Giuliani'nin verdiği bilgiye göre,
her biri 110 kattan oluşan Dünya Ti-
caret Merkezi'nin ikiz kulelerinin
çöktüğü alanda çahşan yüzlerce ki-
şilik kurtarma ekipleri, önceki gün 3
bin ton yıkıntı kaldırdı.
500'ü aşkm tngiliz öldû
lngiltere Dışişleri Bakanı Jack S-
travv ise bakanlığına yapılan başvu-
rulann, New York'taki terörist saldı-
nlarda ölen tngilizlerin sayısınuı
500'ün üzerinde olduğunu ortaya
koyduğunu açıkladı. Enkaz kaldırma
ve kurtarma çahşmalannı sürdüren
Amerika, bir yandan ise asılsız bom-
ba ihbarlanyla uğraşıyor. New Y-
ork'un en ünlü gökdelenlerinden
olan Manhattan semtindeki
104 kath Empire State bina-
sı ve çevresi, bomba ihban
yapılması üzerine boşaltüdı.
Ancak yetkililer, binarun bo-
şaltılmasmdan ve çevrenin
polis tarafindan kordon altı-
na alınmasuıdan sonra ihba-
nn asılsız çıktığını açıkladı-
lar. tlk verilere göre, Asya-
Pasifik ülkelerinden 180 ka-
dar kişi, Dünya Ticaret Mer-
kezi'ne yönelik saldında öl-
dü. Bunlann 50 kadannın
Bangladeşli olduğu bildiril-
di. ttalyan makamlan da, el-
de ettikleri ilk bilgilere göre,
Dünya Ticaret Merkezi'ne
yönelik saldından bu yana
komplekste çahşan 8 Ital-
yan'ın kaybolduğunu bildir-
diler.
Kara kutular aranıyor
Giuliani, aslında kırmızı
renkli olan kara kutulann re-
simlerinin çoğaltılarak dağı-
tıldığını ve bunlan gören ya
da bulan kişilerin derhal po-
lisi haberdar etmesini iste-
diklerini bildirdı. Kara kutu-
lann carpmanın şiddetinden
dolayı olay yennden çok uza-
ğa firlamış ya da tonlarca en-
kaz altında kalmış olabilece-
ği ifade ediliyor. Kara kutu-
lar bulunabildiği takdirde,
uçaklar kulelere çarpmadan
önce teröristlerle püotlar ara-
smda yapılan son konuşma-
lar ve kokpitte durumun ne
olduğu anlaşılabüecek.
IRMIKI AYDIN ENGÎN aengin(a doruk.net.tr
Yolcu uçağından bombalar kullanan
bir "düşman" ABD'yesaldırdı. Bırbas-
kındı ve "düşman" düşmanını apansız
bastırdı. Milyar dolarla ölçüten bir tah-
ribat ve hiçbir "birim"\e ölçülemeye-
cekkadar can kaybına yol açtı.
(Lafı uzatma pahasına bir parantez:
Savaş gibi vahşi ve insana aykın bir ey-
lemde mümkün olduğunca çok insan
öldürmeyi, çok büyük tahribata yol aç-
mayı "zafer, yengi, başan" gibi olumlu
kavramlaria karşılayan bir dıl kullanı-
mırı sorgulamanın zamanı gelmedi
miT)
Kısa süren şaşkınhk ve paniğin ardın-
dan koca dev ABD, olup bitenin adını
ko\du: Savaş!
Doğru. Ekonomik gücün simgesi ol-
mış iki dev boyutlu kuleye, askeri gü-
cüi simgesi olmuş Pentagon'a aynı
anda saldırmayı ve hedefleri on ikiden
vımayı başaran (başaran?) bir saldın
arcak savaş terimi ile tanımlanabilir.
'eryüzünün en büyük askeri gücü
şindi karşı saldınya hazırlanıyor.
\BD resmen değilse bile fiilen savaş
ilai etti.
Tek ekslk: Düşman!
Savaş Var, Düşman Belli Değil
O kahredici askeri güç nereye ve ki-
me saldıracak?
Kuşkulann üstünde yoğunlaştığı
Usame bin Ladin'i banndıran Afga-
nistan mı haritadan kazınacak? Saldı-
nya alkış tutan Irak da payını alacak
mı? Sokaklanndaki ilkel sevinç göste-
rileri TV ekranlanna yansıyan Filistin de
savaşın kapsamında mı? Islami kök-
tendinciliğin kiminde kol gezdiği, ki-
minde iktidar olduğu, kiminde beslen-
diği Çeçenistan, Suudi Arabistan, Mı-
sır, Tacikistan gibi ülkeler de savaş ala-
nı mı olacak?
Bu soruların yanıtı bilinmiyor. Salt
ben, sen, biz değil, galiba Başkan
Bush da henüz bilmiyor.
Ama Başkan Bush ve yönetiminin,
oturup uzun uzun kafa yoracak, kanıt
toplayacak, demokratik geleneklere,
hukukun üstünlüğüne gölge düşürme-
yecek yöntemler, yollar üretecek za-
manlan yok gibi?
İktidar kınlgandır. Yara bere aldı mı,
iktidar sahibinı süpürür götürür. Saldı-
nya hazırlıksız yakalanmanın, saldınyı
önleyememenin getirdiği güvensizlikle
zedelenmiş Bush yönetimi bir an önce
harekete geçmenin ağır baskısı altında
Düşmanın adını bir an önce koymak,
adresini bir an önce ilan etmek ve sal-
dırmak zorunda (gibi). VVashington
Post, New York Tımes gibi "siyaset be-
Hrieyen" gazetelerdeyayımlananyazı-
lar bu baskının kanrtlan. Hepsi de Bush
yönetimini ince eleyip sık dokumadan,
"tahminlere, kuşkulara" dayanarak
düşmanı derhal vurmaya, yok etmeye
çağınyoriar.
Bush yönetimi bu çağn ve önerilere
kulak tkayabilecek kadar güçlü değil.
Clinton'ın karizmasının kınntılanna bi-
le sahip olmayan Bush, "kendini gös-
termek" için bir şeyler yapmak zorun-
da.
Bu "b/rşey/er"in anlamı da pek açık:
Savaşsa savaş! Öldüreni öldürün, yok
edeni yok edin!..
lyi de yine de düşman belli değil. Adı
da adresi de belli değil.
Bush'un elini kolunu bağlayan da
galiba bu. Öyleyse "dost ve müttefiki-
miz" ABD'ye yardımcı olalım. Düşma-
nı gösterelim, düşmanın "bulamadık-
lan" adresini vereîim edelim:
• • •
1970'ti yıllarda Sovyetler Birliği'ni gü-
neyden kuşatmak için Asya'yı doğu-
dan batıya, boydan boya saracak bir
"yeşll kuşak" öngörüldü. Yeşil "siyasal
Islami" tanımlamak için kullanılıyordu.
Bangladeş, Pakistan gibi Islam ül-
kelerinde görece demokratik eğilimler
taşıyan iktidariar alaşağı edildi. Kanlı
diktatörler hazırlandı, darbeleıie iktida-
n ele geçirmelerine "resmi olmayan"
destekler sağlandı.
Sovyetler Birliği'nin "yumuşakkamı"
Afganistan'da, ortak özellikleri "kök-
tendinci siyasal lslam"dan ibaret olan
"/T7ûca/7/îter"silahlandınldı, eğitildi, Kı-
zıl Ordu takviyeli Afganistan ordusuna
karşı çok ciddi bir silahlı güce dönüş-
türüldü. Usame bin Ladin'in örgütledi-
ği "mücahitler" bunlardan sadece bir
bölümüydü. Afganistan'da daha nice
Usame bin Ladin'ler yetiştirildi, eğitil-
di, silahlandınldı ve cepheye sürüldü.
Suudi Arabistan'da, Mısır'da "Müs-
lûman Kardeş/er" denen köktendinci
terör örgütlerine en azından göz yu-
muldu, -belki de- desteklendi.
1980'li yıllarda da yeşil kuşak strate-
jisi sürdü. Daha sonra Afganistan'da
iktidan alacak olan gözü dönmüş, ilkel
Taleban örgütünün semirmesi, eğitil-
mesi, silahlandınlması için "dost ve
müttefik" Pakistan topraklannda inanıl-
maz olanaklar sağlandı.
Sonra duvar yıkıldı. Sovyetler çöktü.
Yeşil kuşak anlamını ve önemini yitirdi.
Ama "yeş/7 kuşak"[r\ halkalan Afga-
nistan'da, facikistan'da, Ortadoğu'da
variıklannı sürdürdüler. Hemen hepsi,
uyuşturucu ticaretiyle beslenen, gözü
dönmüş, "cihat çeteleri'ne dönüştüler.
• • •
Yani...
Rüzgâr ekildi. Fırtına biçiliyor.
Düşmanın adı ve adresi ise CIA'nın
"dost kuvvetler" içeren dosyalannda
hâlâ duruyor.
POLİTtKA GÜTNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
Siyahi Kadın...
Siyahi kadın korkunun getirdiği panik içinde ses-
leniyordu:
"Bu bir vahşet!"
Televizyon kameraları siyahi kadının büyüyen
gözlerinde vahşetı yakalamaya çalışıyordu...
Herkes panik içindeydi...
Herkes koşturuyordu...
Yine bir siyahi anne çocuğuyla birirkte çimlerin
üzerine oturmuş ağlıyordu...
Dün gece televizyon ekranlannda antiterör uz-
manlannı izledım...
Hepsi değişik göruşler öne sünjyordu...
Israilli bir antiterör uzmanı, "Bu işi radikal Islam-
cılaryaptı" derken bir Amerikalı Usame bin La-
din'i işaret ediyordu...
Birden soğuk savaş yıllanna döndüm; ABD'nin
komünizme karşı uyguladığı yeşil kuşağını dü-
şündüm, Ladin'in Pakistan ve Afganistan'da Rus-
lara karşı kurduğu eğıtım kamplarını anımsadım...
ABD, o yıllar binlerce Ladin'in yetiştirilmesine
ekonomik destek verıyordu komünizmi ezmek
için!..
Türkiye 12 Eylül 1980'den sonra PKK terörüy-
le karşı karşıya geldi, yaklaşık yirmi yıllık süreçte
otuz bin insanını yitirdi...
Abdullah Öcalan Şam'da oturuyor, sık sık git-
tiği Bekaa Vadisi'nde PKK'li teröristlere moral ve-
riyordu...
Tüm bu olup bitenlen hem ABD biliyor hem de
NATO üyesi ülkeler...
199O'lı yıllann başında Güneydoğu kan gölüne
dönerken NATO üyesi Türkiye için yakın dostu
ABD ve müttefıkleri ne yapıyordu?
Sadece seyredıyorlardı!..
Şimdi ise beşincı maddenın yaşama geçirilme-
si için ilk adımı atıyorlar, ABD'deki terörü kendi
ülkelerine yapılmış gibi görüp savaşa hazırianıyor-
lar...
Türkiye de bir NATO üyesi olarak bu savaşın
içinde olacak!..
• • •
ABD'de uçaklı intihar saldınlannın Usame bin
Ladin tarafindan duzenlendiğı kuşkusu giderek ar-
tıyor...
ABD halkı televizyon ve gazete haberterine ina-
nır!..
Onun için dün pek çok eyalette Müslümanlara
karşı eylemler başladı...
Washington'da okula gıden Kuveytli öğrencıle-
re bakın nasıl tepki gösterildi:
"Hepinizın ölmesi gerekir!"
Amerika'da yaşayan bazı Türklerle görüştüm
dün sabah...
Şöyle dediler:
"Bize karşı tavırlannda bir değişiklikyok. Ancak
bizi de Ortadoğulu olarak görüyor/ar..."
Konuştuğum Türklere ABD'deki havaalanlan-
nın güvenlik durumunu sordum...
Aldığım yanıt şu:
"Havaalanlannda güvenlik önlemleri yetersiz!"
ABD Federal Havacılık Kurumu'nun yaptığı uy-
gulamalarda, iç hat seferi yapan uçaklann yüzde
80'ine silah sokulduğu görülmüş. Aynca yine iç
hat uçuşlannda 'Air Marshall' denilen güvenlik
görevîilerinin bir suredır bulunmadığı anlaşılmış...
Türkterdiyor ki:
"Organize olmuş bir terör örgütü, uçaklara bı-
rakın bıçak, silah sokmayı, bombayı bile rahat so-
kar..."
ABD yönetimi dünyada ekonomik ve askeri
olarak tek güç kendilerını görüyordu!..
Işte bu nedenle CIA ve FBI derin bir uykuyayat-
mıştı!..
Terör geldi ve ABD'yı vurdu!..
Uygar bir toplum olmak başka bir şey, terörte
mücadele başka bir şey!..
Apo Şam'da otururken, Güneydoğu aley alev
yanarken ne ABD ne tngiltere ne de Almanya bu-
nu umursuyor, üstelık PKK yandaşlanna kucak
açryorlardı!..
• • •
Türkiye on binlerce çocuğunu terörde yitirdi!..
On binlerce insan sakat kaldı!
Komünizme karşı 'yeşü kuşağı' savunanlar Iran
devriminden ders almadılar, Afganistan'da Tale-
ban'ı desteklediler!..
Acı ama gerçek bu!..
Saldınyı istediğiniz kadar kınayın ama somut
gerçeğidegörün!..
Terör bir insanlık suçudur!
Teröristin sağcısı, solcusu, dincisi, dinsizi ol-
maz!..
Şimdi gözler Usame bin Ladin'de!..
Peki Ladin'ı yetiştiren kim?
Amerika Bırieşik Devletleri!..
Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgali sırasında
ABD'de eğitim gören Ladin, şimdi dünyanın sü-
per gücü ABD'ye meydan okuyor!..
Humeyni de yıllardır yaşadığı Paris'ten kalkıp
Iran'a dönmemiş miydi?
Ben, bu soruların yanıtını o siyahi kadının acı do-
lu gözlerinde, çocuklu kadtnın çığlığında buldum!..
Yağmurlu bir gece yansı içimdeki hüzün gide-
rek çoğaldı!..
hikmet.cetinkaya<« cumhuriyetcom.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
ANMA
Sevgili babamız,
yol göstericimiz
ALİ
İLERİGELEN'İ
aramızdan ayrılışının
birinci yılında
hasretle anıyoruz.
AİLESİ