Catalog

19ARALIK 2001 ÇARŞAMBA HABERLER Cezaevlerinde F tipine karşı başlatılan eylem biryıl önceki operasyona karşın sürüyor CUMHURİYET SAYFA Hayata dönemediler ALPERTURGDT Türkiye cezaevleri tarihinde yaşanan en büyük operasyonun bugün bırinci yıldönümü... Tam 20 cezaevine eşzamanlı olarak düzenlenen baskınlara "Hayata Dönüş" operasyonu adı verildi. Ağır sılahlann ve binlerce bombanın kullanıldığı operasyonlarda, 2'si asker 32 kışı yaşamını yitirdi, yüzlerce kişı de yaralandı. Yetkililerin "Kendilerini yaktılar" şeklindeki açıklamalanna karşın Adli Tıp Kurumu Bilirkişi Raporu "öldürücü do/un çok üzcrindc11 gaz bombası kullanıldığının altını çiziyordu. Otopsi raporlarında POLİTtKA GÜTNLÜĞÜ HİKMET ÇETİNKAYA Kardelen... KÖLN Evlendiğinde 19 yaşındaydı Emine. Kocası Kerim ise 39... llk iki yıl çok iyi geçmiştiL Emine lyice kapanmıştı!.. Köln'de karaçarşafla dolaşıyordu!.. Uzun süre kocasına katkıda bulunmak için bir okulda temizlik işçisi olarak çalışmıştı... Para biriktirdiler, memlekerte ev ve mal sahibi oldular!.. Bir gün Kerim, Emine'ye şöyle dedi: "Bizim çocuğumuz olmuyor, istersen eve bir kuma getireyim!" Emine: "Hayır, istemiyorum!" Kerim diretti: "Malımız mülkümüz var, biz ölünce kime kalacak?.." Birkaç ay geçti!.. \ Kerim, boşanmak için bir plan kurdu... Üç erkek arkadaşını evden telefonla aradı: "Haydi bize gelin!" Telefonu kapayıp kahveye gitti. Erkek arkadaşları eve geldi... Kapıyı açan Emine "Kerim kahvede"dedi. Üç erkek "Herhalde gelir" deyip içeri girdi... Az sonra kapı çalındı... Kerim içerı girdi... Üç arkadaşını eve çağıran Kerim'in evden içeri girmesiyle çıkması bir oldu... Kahveye gidip diğer arkadaşlarına şöyle dedi: "Karımı üç arkadaşımla bastım..." Kahvedekiler ayağa kalktı: "Vay kaltak kadın vay! Boşa, biz şahidiz!... • •• öykü, eski Yeşilçam filmlerine benziyor... Kerim, kahvedekilerden birer yazılı ifade almış!.. Aradan birkaç gün geçince, Emine'ye şöyle demiş: "Beni affet!" Emine dünden razı... Yaz gelmiş, birlikte Türkiye'ye gitmişler!.. Kerim, Emine'ye "önceannenlereuğrayalım" demiş. Eve gelince Kerim restini çekmiş: "Alın kızınızı, Almanya 'da zina yaparken yakaladım..." Ardından da bağırmış: "Boş ol! Boş olL.Boş ol!" Emine ve yaşlı annesi şaşırmış... Kerim ise bir taksiye binip uzaklaşmış!.. Emine anlatıyor: "Pasaportumu ve paralarımı da alıp gitmişti. Dört ay vize almak için uğraştım. Borç para buldum ve tekrar Almanya'ya döndüm..." Emine, önce tanıdıgı bir Türk ailenin yapında kalmış, sonra belediyenin gösterdiği bir otele sığınmış... Tüm Türkler dışlamış Emine'yi!.. Zerrin Kökdemir diyor ki: "Emine yıkılmıştı. Emine'ye annesinden vebir Türk aileden başka kimse inanmıyordu. Dışlanmış ve kötü gözle bakılır olmuştu. Türk toplumunun geleneksel ahlaki değerleri de acımasız bir biçimde onu yüreğinden vurmuştu..." Emine, Kerim'den boşanmamak için direnmeye başladı... Ama nafile! Kerim, Türkiye'den yalancı şahitler buldu... Sonunda boşandılar!.. Emine tek başına kalmıştı Almanya'da!.. Zerrin Kökdemir ona çok yardım etti!.. Emine yaşlı bir Alman kadınının yanına yerleşti. Alman kadın Emine'ye Almancayı öğretti. Artık Emine çatpat Almanca konuşuyordu!.. önce karaçarşafı çıkardı... Manto giydi!.. Emine'nin dünyaya bakış açısı değişti. Gazete, kitap okumaya başladı... Kadın ve insan olmanın güzelliğini özümsemişti artık Emine!.. Emine bir kardelen çiçeği gibi geleceğine güvenle bakıyordu... Zerrin Kökdemir, bir yıldır göremiyordu Emine'yi!.. Bir hafta önce, Emine'yle karşılaştı Zerrin Kökdemir... Sordum: "Nasıldı?" Zerrin Kökdemir: "Yün ceket ve etek giymişti. Gözleri hafifmakyajlıydı. Kulağında küpeler ve boynunda kolyesivardı. Takımdı. Emine ikinci evliliğini yapmıştı ve çok mutluydu." hikmet.cetinkayauı cumhuriyet.com.tr Faks numaramız: 0212/ 513 90 98 • Bir yıl önce tam 20 cezaevine eşzamanlı olarak düzenlenen baskınlara "Hayata Dönüş" operasyonu adı verildi. Ağır silahlann ve binlerce bombanın kullanıldığı operasyonlarda, 2'si asker 32 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi de yaralandı. ise 2'si asker 14 kişinin "yüksekenerjili" silahlardan çıkan kurşunlarla öldüğü ortaya çıkıyordu. Sıyasi tutuklu ve hükümlüler, F tipi cezaevlerine karşı 20 Ekim 2000 tarihinde 14 cezaevinde ölüın orucu eylemı başlattılar. Arabuluculuk girişimleri başansızlıkla sonuçlanıp anlaşma sağlanamazken eylemin 60. günü operasyon kararı alındı. Adı daha sonra tartışmalara yol açan "Hayata Döniiş" operasyonu, 19 Aralık 2000 günü sabaha karşı saat 05.00'te tam 20 cezaevinde aynı anda başladı. Tam 10 bin güvenlik görevlisinin, 3 bini aşkın siyasi tutuklu ve hükümlünün bulunduğu cezaevlerine yönelik baskınları, kısa sürede sona erdi. le de 56, Umraniye'dc ise 83 saat sürdü. ürtaya çıkan bilanço korkutucuydu: 2'si asker 32 kişi yaşamını yitirmiş, yüzlerce kişi de yaralanmıştı. Grayderler, iş makineleri ve itfaiye araçları kullanılması nedeniyle cezaevleri harabeye dönerken yapılarda trilyonlarca liralık maddi hasar meydana geldi. Bu manzara karşısında bıle Adalet Bakanı Hiknıet Sami Türk ve dönemin tçişlcri Bakanı Sadettin lantan, operasyonu başanlı buldu. Baykal: llk seçimde iktidarız • ANTALYA(AA)CHP Genel Başkam üeniz Baykal, dün Konya'dan Antalya'ya dönerken, selden etkilenen Akseki ve lbradı ilçelerinı ziyaret etti. Sel nedeniyle yolu kapalı olduğu için önceki gün ulaşamadığı tbradı ilçesine dün gelen Baykal, kahvehanede vatandaşlarla bayramlaşarak, bir siire sohbet etti. Baykal, "Türkiye'de çekilcn sıkıntıların sonuna geldik. Yakında tamamen toparlanacağımızı ümit ediyorum. llk seçimde CHP ıktidara gelir ve Türkıye hak ettiği istikrara yenıden kavuşıır" diye konuştu. 52 klsl vasamını vltlrdl Ağır silahlar ve 20 binden fazla çeşitli çaplarda bombanın kullanıldığı operasyon, Bayrampaşa'da 18, Çanakka Türk'ün F tipi cezaevine yapılacak sevklerin uzlaşma sağlanana kadar ertelendiğini açıklamasına karşın sevkler başladı. üperasyonda yaralanan yüzlerce tutuklu ve hükümlü, tedavileri tam anlamıyla yapılamadan hücrelere dolduruldu. Sevkler sırasında işkence ve kötü muamele iddialan "ayyuka çıkarkeıT 8 tutuklu ve hükümlü copla tecavüze uğradıklannı öne sürerek suç duyurusunda bulundular. Bugünlerde 14. ayına girecck olan ölüm orucu eylemi ise yeni ekiplerle aralıksız sürdü. tçeride ve dışarıda yaşanan eylemlerde 49 kişi daha yaşamını yitirdi, 300'ü aşkın insan hafızasım yitirdi, sakatlandı. Sağlık sorunlan nedeniyle 175 kişi tahliye edildi. Adll TIP raooru Adalet Bakanı Hikmct Sami Türk'ün, koğuşlardan Kalaşnikof'larla ateş edildiğini ve ölenlerin kendini yaktığını söylemesine karşın Adli Tıp Kurumu Raporu'nda öldürücü dozun çok üzerinde gaz bombası kullanıldığı açıklandı. Bayrampaşa Cezaevi'ne ılışkin resmi raporda, 6 tutuklu kadının yanarak yaşamını yitirdiği C1 koğuşundan alınan kısmen yanık, ısli, beyaz ve bazı kısımları tabakalar halindeki materyallerin ise niteliği tespit edilemedi. Bilirkişi heyetinin raporunda, cezaevinin çatılarına yerleştirilen keskin nişancıların uzun namlulu, yüksek enerjili silahlarla maltaya, koğuşlara ve avluya ateş ettiği, operasyon sırasında yüzlerce kurşunun harcandığı saptandı. Raporda aynca cezaevinde yaşamını yitiren 12 tutukludan 5'inin uzak atışla öldürüldüğii vurgulanırkcn otopsi raporunda ise bazı cesetlerde işkence izı bulunduğu anlaşıldı. llaç kurumu kuruluyor • ANKARA(AA)Sağlık Bakanlıgı tlaç ve Eczacılik Genel Müdürlüğü'nün yapısı, Batı standartlanna göre değiştirilerek yerine "Türkiye tlaç Kurumu" kuruluyor. tlaç ve Hczacılık Genel Müdürii Orhan Canbolat, Türkiye'de ilaç sektörünün problemlerine dcğinerek genel müdürlüğün bazı noktalarda yetersiz kaldığını söyledi. Canbolat, sektördeki önemli problemlerden birinin, fiyatlandırma konusunda yaşandığını; fiyatlandırmanın daha şeffaf ve açık olması için ellerinde bulunan fiyat kararnamesinin tekrar gözden geçirilmesi ve düzenlenmesi gerektiğini bildirdi. İkisi asker 32 kişinin yaşamını yitirdiği operasyonlarda yüzlerce kişi de yaralannuşb. Otopsilerde bazı cesetlerdc işkence m bulundu. Tutuklu ve hükümlüler 'Hayata Dönüş' operasyonu sırasında yaşadıklannı aynı sözlerle anlattı: Bir kilo et için 3saat • ANKARA(AA)Türkiye Kamu Çalışanları Sendikalan Konfederasyonu' nun (Türkiye KamuSen) yaptığı araştırmaya göre, ortalama 288 milyon lira nıaaş alan bir memur, 1 kilogram et satın alabilmek için 3 saat 3 dakika çalışmak zorunda. Konfederasyonun F.konomik ve Sosyal Araştırmalar Merİcezi tarafından yapılan araştırmaya göre, ortalama 288 milyon lira maaş alan mcmurun, 1 kilogram beyaz peynir satın alabilmesi için 2 saat 20 dakika, 1 kilogram kuru fasulye için 1 saat 10 dakika emek harcaması gerekiyor. Gaz bombaları yağıyordu Ardından ateş ve bomba yağmuru başladı. Çok yakıcı ve kas gerilmesi yaratan bir duman arasında kaldık" sözlerıyle aktardılar. Operasyonun gerçekleştiği cezaevlerinde, özellikle Bayrampaşa, Ümranıye ve Çanakkale'de kalan tutuklu ve hükümlüler, baskınlar sırasında yaşadıklaı ını, "Önce bir sıvı sıktılar. Bir süre sonra sıvının değdiği yerler yanmaya başladı. Sonra tazyikU sıı. Sonra yine aynı sıvı... 'Sllah seslerlyle uyandık' Operasyon sırasında Ümraniye Cezaevi'nde bulunan hükümlülerden Nezahat Tııran Cündoğan ise o anları şöyle anlatıyor: "Silah scslcri ile uyandık. Dört gün boyunca taciz ateşi vc helikopterieri üzerimizde gezdirdiler, su ve elektrikleri kesuier. Önce plasn'k nıcrnıilcr, ardından gerçek kurşunlar sıkıldı Uzeriniize. Gaz bombaları yağıyordu dört bir yandan. Sinir gazlan içeride durulamayacak kadar yoğunlaşmışb. Vücutlannuzda kontrol dışı hareketler ve kasılmalar başladı. Bu sırada bombanın isabet etmesi nedeniyle kardeşimin eli parçalandı." ••• Tutukluya da dava açüdı Bayrampaşa Cezaevi'nde 12 kişinin yaşamını yitirdiği baskına katılan 1600 infaz koruma memur vebaşmemuru ilejandarmaya "nörevi suistimaP ve "tutuklu ve hiikünılülcre kötü muamele" nedeniyle Eyüp Adliyesi'nde dava açıldı. Bayrampaşa Cezaevi'nde operasyonu yaşayan 167 tutuklu ve hükümlüye de, aynı adliyede ''Cezaevi idaresine karşı sflahlı ayaklannıa" suçlamasıyla dava açıldı. Ümraniye Cezaevi'ndeki 399 tutuklu ve hükümlüye, Hayata Dönüş Operasyonu sonrasında haklarında "Cezaevi idaresine karşı ayaklanma", "Ateşli Silahlar Kanunu'na muhalefet" ve "Faili belli olmayacak şekilde adam öldürmek" suçlarından Üsküdar Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Tutuklu ve hükümlülere aynca Çanakkale ve Bursa'da da isyan çıkardıkları gerekçesiyle dava açıldı. Operasyonda ölenler Bayrampaşa Cezaevi'nde Yazgülü Cüder Öztürk, Nilüfer Akan, Mustafa Yılnıa/, Şelînur Tezgel, Aşur Korkmaz, Seyban Doğan, Fırat Tavuk, Gülser Tuzcu, Cengiz Çahkoparan, Ali Ateş, Murat ÖrdekçL, Özlenı Ercan. Ümraniye Cezaevi'nde Ahmet tbffl,AIpAtaAkçayöz,UmutGedik, Ercan Polat, Rıza Poyraz ve j andarma uzman çavuş Nurertin Kurt. Çanakkale Cezaevi' nde Fldan Kalşen, tlker Babacan, FahriSuttan Sarı ile jandarma komando er Mustafa Mutlu. Bursa Cezaevi'nde AM Ihsan Özkan, Murat özdemir. Çankın Cezaevi'nde trfanOrtakçı, 1 lasan Gttngörmez. Uşak Cezaevi'nde Berrin Bıçkdar, Yasemin Cancı. Ceyhan Cezaevi'nde HaHlÖnder. Ümraniye Cezaevi'nde MLKP davası tutuklulan Haydar Akbaba ve Muharrem Buldukoğlu, arkadaşları tarafından öldürüldü. Mevlana anıldı • KON YA (Cumhııriyet) Büyük Türktslam düijünürü ve mutasavvıfı Mevlana Celaleddini Rumi, ölümünün 728. yıldönümündc Konya'da düzenlenen "şcbi arus" töreni ile anıldı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, gönderdiği mesajda, Anadolu'dan yaydıkları ışıkla tüm dünyayı aydınlatan fikir ve düşün adamlannın, felsefe ve öğretilerinin, yüzyıllar boyunca dünya banşının temelini oluşturduğunu vurguladı. Annıa törenıne, CHP hden üeniz Baykal, DTP Genel Başkanı lsmet Sezgin, üiyanet lşleri Başkanı Mchmet Nuri Yılmaz, milletvekilleri ile aralarında birçok yabancı turistin de bulunduğu kalabalık bir topluluk i katıldı. Aramalarda silahlann yanı sıra erkekler koğuşunda kadın elbiseleri ve peruk da bulundu Cezaevlerinde üginç eşyalar Istanbııl Haber Servisi 1 stanbul 'daki 5 cezaevinde 11 ay ıçinde yapılan aramalarda, bir el bombası ve 55 tabanca elc geçirildi. Aramalarda, uyuşturucıı maddelerden erkek koğuşlarında kadın elbiscsıne, kırbaca kadar pek çok ilginç eşya bulundu. II Jandarma Komutanlığı'ndan alınan bilgiye göre, Istanbul'daki Bayrampaşa, Metris, Ümraniye, Kartal, Paşakapısı cezaevlerinde, büyük bir bülümü baskın şeklinde aramalar gerçekleştiri Idi. Cezaev i idaresi ya da jandarma ckiplerincc yapılan aramalarda bulundunılması yasak olan birçok maddeele geçirildi. Aramalarda bir el bombası, bir dinamit lokıımu, çeşitli çap ve markalarda 55 tabanca, bu tabancala TÜRKİYE SOSYAL EKONOMİK SİYASAL ARAŞTIRMALAR VAKFI PANEL • İstanbul'da 5 cezaevinde 11 ay içinde yapılan aramalar cephanelik görüntüsü ortaya çıkardı. Bir el bombası, 55 tabanca, dinamit lokumunun yanı sıra tutuklular tarafından yapılan kesici aletler bulundu. ra ait 42 şarjör ile 828 mermi, üç mermi çekirdeği ve bir boş kovan ele geçirildi. Aynca, cezaevlerine dışarıdan sokulan ya da burada tutuklu ve hüküınlüler tarafından yapılan 1209 kesici ve delici alet, bir cop şeklinde demir parçası, bir zincir kelepçe bulundu. tı cep telefonu kulaklığı, iki PFN ve PUK kodu yazılı kart, bir adaptör, 71 telsiz telefon, bir telefon entegresi ve bir telefon monte edilen elektronik parça elde edildi. 7 kilo 150 gram esrar, 413 gram eroin, 52 adet uyuşturucu hap, 8 gram afyon sakızı, 10 adet hintkeneviri tohumu, 5 adet esrar içmekte kullanılan plastik boru, 150 sarma kâğıdı, bir kokulu havlunun ele geçınldiği kontrollerde, cezaevi şartlarındaüretilmiş 27 litre şarap ile 2 şişe viski de bulun du. Erkek tutuklu ve hükümlülerin kaldığı bir cezaevi koğuşunda, iki kadın elbisesi ile bir kadın peruğu ele geçirildi. Aramalarda bazılan cezaevinde üretilen pala, testere, çekiç, maket bıçağı, kırbaç, bisiklet lastiğinin yanı sıra bir de nargile başlığı ve 250 sahte ABD Dolan bulundu. TÜRKİYE'DE SİYASET YAPMA BİÇÎMİ DEĞtŞEBİLtR Ml? AYSEL BAYKAL Dışarıdan atılan oaketler Cezaevlerine dışandan atılan ve içerisinde suç unsuru bulunan 98 paket de ele geçirildi. Başka kişilerin nüfus cüzdanı ile görüşmeye gelen 5 kişi, ilgili savcılıklara sevk edilerek haklarında yasal işlem başlatıldı. HASAN CEMAL Prof. Dr. ERSİN KALAYC1OĞLU 20 Arahk 2001, Perşembe Saat: 16.45 Divan Oteli, Harbiye Cep telefonları Cezaevlerinde yapılan aramalarda, 356 cep telefonu, 274 ccp telefonu şarj aleti, 40 S1M kart, 193 batarya, al