Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
îmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç
• Genel Yayın K.oordınatörü HikmetÇe-
tinkaya # Yazıışlen Muduru tbrahim
Yüdıt • Sorumlu Müdür. Fikret tlkiz
9 Haber Merkezı Muduru Hakan Kara
# Görsel Yonetmen. Fikret Eser
Dış Haberler Şinasi Danışoğlu • Istthbarat Cengiz
•\ ıldınm • Ekonomı Mehmet Saraç • K.uttur
Handan Şenköken 9 Spor Vbdülkadir V ücelman
• Ntakaleler. Sami karaören 9 Duzeltme Abdulkh
V aaa 9 Fotograf Erttoğan Köseoğlu •Bügı-Eklge
Edibe Buğra 9 Yun Haberlen. Mehmet Faraç
YaMn Kurulu tlhan Selçuk
(Başkan). Orhan Eriırç, Oktay
Kurtböke. Hiktnet Çetinkaya.
Şükran Soner. Ergun Balcı,
tbrahim \ ıldız. Orhan Bursah.
Mustafa Balba\. Hakan Kara.
Ankara Temsılcısı Mustafa Balbay Ataturk Bulvan Ncv
125.Kat4.Bakanhklar-AnkaraTel 4195020(7hat). Faks.
4195027 • lzmır Temsücısı Serdar Kınk, H. £iya
BK. 1352 S.2,3Tel:4411220, Faks.4419117*Adaiıa
Temsilcısr Çetin Yiğenoğlu. lnönü Cd 119 S. No: 1 Kat 1,
Tel 363 12 11, Faks-363 12 15
Möessese Mudurii tstûn \kmen t
Kootdınatöt Ahmet Korulsan 9
Muhasebe Bâlent Yma-«Idare Hüse>in
Gürer • l$letme Önder Çefik • Bıİgı-
lşlem Nail Wl t Bılgısa>at Sıstetn
Mürüvet Ç0er«SaQş FaziletKıaa
MEDYA C: • Yonetım Kurulu
Başkanı - Genel Müdur Giilbin
Erduran 9 Koordınator Reha
Işıtman 9 Genel Mudûr Yardımcıa
Se>d»Çob»n Tel 514 07 53 -
5139580-5138460-61,Faks 5138463
Ya>ıntU>aa \e Baun: Yeni Gün Haber \jansi, Basm ve Yayıncılık A Ş
TıAocagi Cad '<) 41 Cagalo&Iu 34334 Ist PK 246 Istanbul tel (0/212) 51205 05 (20 hat) Faks (0.212)513 85 95
2MART1998 İmsak:5.05 Güneş: 6.31 Öğle: 12.24 tkindı: 15,29 Akşam: 18.02 Yatsı: 19.23
Transparan
yınegözde
• Haber Merkezi-
ltalya"nın Milano
kentinde 27 Şubat'ta
başlayan moda gösterileri
tüm hızıyla sürüyor.
100'ün üzerinde
modacının sonbahar-kış
modellerinin tanıtıldığı
defilelerde, transparan
giysiler yine dikkat
çekiyor. Çek model Eva
Herzigova'nın sundugu,
tasanmcı Gai Mattiolo
tarafından hazırlanan
giysi, transparan
akımının cesur
örneklennden biriydi.
(Fotograf: REUTERS)
Yaz saati
uygulaması
• ANKARA (AA) - Yaz
saatı uygulamasına bu
yıl, 29 Mart'ta
baslanıyor. Enerji ve
Tabii Kaynaklar
Bakanhğı yetkililerinden
ahnan bilgiye göre, 28
Mart Cumartesi'yi 29
Mart Pazar'a bağlayan
gece 01.00'de, saatler bir
saat ileri alınacak.
Yaklaşık 500 milyon
kilovatsaat (kwh) elektrik
enetjisi tasarruf edilmesi
beklenen bu yüki
uygalama, 25 Ekim 199.8
tarihinde sona erecek.
Yedi ay sürecek
uygulamayla. yaklaşık 10
trilyon lıra tasarruf
sağlanmış olacak.
ÖSS için
geri sayım
• ANKARA (ANKA)-
Yüzbınlerce öğrencinin
kaderini belirleyecek
ünıversite sınavlan için
geri sayım başlıyor.
Adaylar bu ayın sonunda
yapılacak Öğrenci Seçme
Sınavı'nda. üç saat
süreyle 120puanbarajını
aşmak ıçın ter dökecek.
ÖSS'ye yaklaşık bir
milyon 300 bin
öğrencınin katılmasının
beklendiğini belirten
ÖSYM Başkanı Dr. Fethi
Toker. kopya olaylannın
önlenebilmesi amacıyla
ÖSSveÖYS'delOayn
soru kitapçığının
kullanılacağını bildirdi.
Halkalı'da oüak
kavgası
• tstanbul Haber Servisi
- Halkalı'da boş bir
araziyi sahiplenen iki v
ailenin hayvan otlatma ''
kavgası, lOkişinin
yaralanmasıyla
sonuçlandı. Oüak
yüzünden kavgaya
tutuşan Ağnlı Gündük
ailesiyle Erzurumlu
Peksoy ailesindeki
yaralılann durumlannın
iyi olduğu bildirildi.
Yoksulluk
haritası
• AISKARA(ANKA)-
Birleşmiş Milletler
Kalkınma PTOgrarru
(UNDP) katkısıyla
Türkiye'nin yoksulluk
haritası çıkanlacak.
Türkiye ile UNDP
arasında imzalanan
"Türkiye'deki
Yoksullukla Mücadele
Stratejileri Üzerine
Ulusal Diyalog" konulu
proje belgesi Bakanlar
Kurulu tarafından
onaylanarak. Resmi
Gazete'de yayımlandı.
150 bin dolara mal"
olacak projenin Ankara
ve Diyarbakır'da
uygulanacağı bildirildi.
Damştay, Altan Akat döneminde ahnan 'korumama kararlanm' iptal etti
Kiütür kıynlu dımlıırulclu• ANAYOL ve REFAHYOL'un Koruma Genel
Müdürü Altan Akat tarafından yürürlükten
kaldırtılan 1996 öncesi 'korumacı ilke kararlan'
Daruştay karanyla yeniden geçerlik kazandı. Buna
göre, kültür varlığı niteliğindeki yapılar 'yıkılmadan'
restore edilecek ve Mimarlar Odası restorasyon
projelerini denetlemeye yeniden başlayacak.
Haber Merkezi - Danışfay 6.
Dairesi, korumacı çevrelerin
'kültür katiiamT şeklinde
tanımladıklan 1996 yüvna ait
Koruma Yüksek Kurulu ilke
kararlannı iptal ederek, 1995
yıhnda alınrruş 378 No'lu
koruma ilke karannı yeniden
yürürlüğe koydu.
lstanbul Mimarlar Odası
tarafından Kültür Bakanhğı
eski Koruma Genel Müdürü
Altan Akat tarafından
hazırlanarak Yüksek Kurul'a
onaylatılan ilke kararlannın
iptali için açılan davada,
Damştay 6. Dairesi söz konusu
yeni ilke kararlannı "hukuka
ve kamu yaranna aykın"
buldu.
Damştay'm 11.11.1997 tarih
ve 1997/4876 esas sayılı
karanyla yeniden yürürlüğe
giren 1995 yılına ait 378 sayılı
ilke karan. dönemin koruma
kurullannda görev yapan Prof.
Dr Doğan Kuban. Prof. Dr.
Raci Bademli, yüksek mimar
Oktay Ekinci \e Doç. Dr.
Emre Madran'dan oluşan bir
komisyon tarafından
hazırlanmış ve dönemin kültür
müsteşan Prof. Dr. Emre
Kongar başkanlığındaki
Koruma Yüksek Kurulu'nca
da onaylanarak 28.2.1995'te
yürürlüğe sokulmuştu.
Kültür varlığı mtehğindeki
yapılann. 'maü-i inhidam'
(yıkılmak üzere. tehlikeli
durumda) olmamalan halinde
•vıkilmadan restore edilmeieri'
kuralını benimseyen 378 sayılı
ilke karannda, proje ve
uygulamalann
denetlenmesinde de
'Mimarlar Odası denetimi" \e
'mimann sorumluluğu'
önkoşul olarak kabul edilmişti.
378 sayılı ilke karan aynca.
özellikle Boğaziçi'nde daha
önce uygulanmakta olan, "eski
durumu kesin bilinemeyen,
yok olmuş yapriann yerinde
yeni yapı yapümasr
uygulamasına da son
vermişti...
Konımaya Akat darbesi
1996 yılı Mart ayında
ANAYOL'un Kültür Bakanı
Agâh Oktav Güner'in yeniden
oluşturduğu Koruma Yüksek
Kurulu, dönemin koruma
genel müdürü Altan Akat'ın
birçok eskı ilke karanyla
birlikte 378 No'lu karan da
ortadan kaldıran yeni ilke
kararlan taslaklannı 19 Nisan
1996"da kabul ederek bütün bu
korumacı kurallan kaldırdı.
Mimarlar Odası da bu yeni
kararlar için iptal davası açtı...
Damştay'ın son karanyla, 378
sayılı ilke karan yeniden
yürürlüğe girerken,
REFAHYOL döneminde
koruma sürecinden dışlanan
Mimarlar Odası da mimari
projeler üzerinde denetim
hakkına bir kez daha
kavuşmuş oluyor...
Cesar Onur Ödülü kazanan üç isimden biri de ABD'li oyuncu ve yonetmen Clint Eastwood oldu. East^ood, tö-
renden sonra verilen yemekte eşi Dina Ruiz Ue birfikte ödülün coşkusunu yaşadı. (Fotoğraflar: REUTERS-AP)
'Bttinen Şarkı'ya 7Cesar
MİŞELPERLMAN
PARİS - Fransız sinemasımn 23.
Cesar ödülleri önceki akşam sahip-
lerini buldu. Her yıl olduğu gibi dü-
zenlenen görkemlı törende, ünlü yo-
netmen Alain Resnais'nın 'On Con-
nait la Chanson'u en iyi film ödülü-
ne hak kazandı. Bunun yanı sıra,
fılm Andre Dussolier i\e en iyi erkek
oyuncu, ikinci erkek rolünde Jean-
Pierre Bacri, ikinci kadm rolünde
AgnesJaoui ile de ödüllendinldı. Ja-
ouı ile Bacri aynca 'On Connait la
Cnanson' fılminin orijinal senaryo-
su için de birer Cesar elde etti. Ote
yandan, sanatsal ve teknik alanlar-
••\f
daki başanlanyla, Alain Resnais,
toplam 7 Cesar kazanmış oldu.
Aynca, en iyi erkek yonetmen ödü-
lünü Luc Besson kazanırken ilk kez
buna layık görüldüğüne de dikkat
çekti. En iyi kadın oyuncu sıfatvm,
'Mariuse*Jeannette' fılmindeki oyu-
nu için de Ariane Ascaride elde et-
ti. Bu arada, çeşitli dallardaki ödül-
lerinyanı sıra en iyi yabancı fılm ödü-
lünü de 'Les Vırtuoses' ile Mark
Herman'a venldi.
Cesar ödül törenini izleyenler ara-
sında, Kültür Bakanı ve hükümet
sözcüsü Catherine Traiutmann. es-
ki Kültür Bakanı Jack Lang ve ön-
ceki akşamki törenin başkanı, 'yeni
uluslararası star\ Juliette Binoche
dikkati çekiyordu.
Bu arada, gecenin 'de> yıkltzlan',
MichaelDouglas,Clint Easrwood ve
Jean Luc Godard da geceyı izleyen-
lere ellerinden geldiğince Fransızca
hitap etmeye çahştı,
Aralannda, Fransızcayı doğal ola-
rak konuşan Godard bir ara sahne-
den izleyicilere seslenerek yabancı-
lann Fransa'ya savaş dahil. birçok
alanda katkıda bulunduklannı vur-
guladı. Salondakiler, bu tutumu kuv-
vetlice alkışladı. Tüm davetliler, da-
ha sonra geceyi Fu Champs-Elyse-
es'deki ünlü Fouquet's lokantasında
noktaladı.
ÖDÜLLER
Besson'unilkCesar'ı.
Beyin fonksiyonları araştırmalarının sonucu
Dişi erkekten 'uyanık'
ASUMAN ABACIOĞLU
İZMİR- Erkek ve dişilerin dış görünüş
ve üreme fonksiyonlan açısmdan belirgin
olan farklıhklan, beynin yapı ve işleyi-
şinde de ortaya konuldu. Araştırmalar,
cinsiyet hormonlanmn gelişim dönemin-
de ve erişkinlikte beynin gelişmesinı ve
fonksiyonunu etkilediğini gösterdi.
Beyin ve davranışta cinsiyet farklılık-
lanna ilişkin olarak Ege Üniversitesi'nde
sıçanlar üzerinde yapılan deneyler, çarpı-
cı sonuçlar ortaya koydu. Morris Su Tan-
kı denilen bir havuzda eğitilen sıçanlara,
yüzerek bir platformu bulabilmeleri öğre-
tildi. Platformu bularak sudan kurtulma-
lan 'ödûl' anlamına gelen sıçanlann, dişi
veerkek olmalannın, öğrenmelerinde fark-
lıhk yaratmadığı gözlendi. Ancak platfor-
mun yeri değiştirildiğinde, erkek ve dişi
sıçanlann farklı davrandıklan belirlendi.
Dişi sıçanlann hepsi, derhal yeni ve gö-
rünür platformu fark edip ona yönelerek
sudan kurtuldular. Oysa erkek sıçanlar
alıştıklan eski yerine yöneldiler.
EÜ Beyin Araştırmalan ve Uygulama
Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şakire Pöğün,
dişi sıçanlannplatformu 'görerek bulma',
erkek sıçanlann ise çevredeki ipuçlanndan
yararlanarak bulma gibi farklı stratejiler
uygulamalannın nedenlerini bulmak için
bir dizi daha deney yaptıklannı söyledi. Cin-
siyet hormonlanmn beyinde etkili olduğu
görüşüyle, erişkin sıçanlardaki üreme or-
ganlannı çıkardıklannda sonucun değiş-
mediğini, ancak ergenlik döneminde ay-
nı uygulamayı yaptıklannda, dişi sıçanla-
nn da 'erkek sıçanlar' gibi davrandıklan-
nı gördükleritü belirten Pöğün, deney so-
nuçlanyla ilgili olarak şu yorumu yaptı:
Dişiler objeleri görûyor
"Dişiler görseU erkekler ise bir denizci-
nin yılduiardan yarartanıp yön bulması
gibietraftaki ipuçlannı kuDanarak platfor-
mu bukhılar. Gflnlük yaşantımıza uygular-
sak.kadınlar\«kın objeleri görmekte,bul-
makta daha başanh, oysa erkekler bir şe-
hirdeyön bulmayi daha iyi >apabiliyorlar.
Üreme organlan çıkanlnuşsıçanlara bak-
üğımızda bir da\raruş farkı gözlenmiyor.
Demekki problem çözme stratejileri eris-
kinlik döneminde hormonlardan bağun-
sız. Ancakeğer dişisıçanlann yumurtalık-
lannı ergenlik döneminden önce çıkarür
veenşkinlik dönemindetestetabitutarsak,
erkeklere benzer da\ randıklanru görüyo-
ruz. Demek ki ergenlik donemindeki hor-
monal dengeler. beynin çahşmasuu yon-
lendirki olabttrvor."
1V1S1111 istcr!
Yem Molfıs bcbck bczı, bu dogai ıstegı karşılamak ıçın. ustün
Alman teknolojısi> lc öze! olarak ürccıldı Bcbcgin cıldının daıma
kunı ve \iımuşak kalmasmı saglavan Drv&Soft tabakası ıslakhgt
amnda cmcn \e dışan sızmasınt cngclkvcn Sitptremta tab&kast,
Snehrmaz Bantian. sık. kontrol ımkanı saglavan Surrkh KuUamİabikn
YaptştâH Bantlan \c hcr vaşcakı bcbcğm \ücuduna tam u\um
&ağla>an Oztf ElasnJt BelBanrn\e Molfi*. bırbebek bezınde aranan
tüm Üstûn ozelhklcn ıçcrcn, kjz >e erttek bebckİcnn bır\ık.cc
kuHanabtlcccklen çağdaş bıt unın
Bfbtğı tçtn daıma en tyıstm tsteyen tum anndtnn yent tercthu
Hayai Ttmtzltt t* Sağhi ('runlrn nden Molftx Bebek Bnu.
İ
İhti
•V
î'-fc.
ır^haı^M... Herjejtm — ı**«w' ıstrytn anneUr ve lehtiUrt tçin-..
Eniyi
yonetmen
Besson
PARİS(AA) - Fransa'nın
Oscar'ı olarak kabul edilen
Cesar Sinema Ödülleri sa-
hıplerini buldu.
Cesar Onur Ödülleri.
ABD li Michael Douglas.
CMntEastwoodve ünlü Fran-
sız yonetmen Jean-Luc Go-
dard'a venldi. Diğer ödül-
lerin dağılımı şöyle oldu:
• En iyi film: Alain Res-
nais'nın *On connaitta cnan-
son" (Bılmen Sarkıl • En
iyi yonetmen: "Le Cinquie-
me Element" (5'incı Ele-
ment) fılmıyle Luc Besson.
• En iyi erkek oyuncu: "On
connaitlachanson" filmin-
dekı rolüjle Andre Dusso-
lier. • En iyi kadm oyuncu.
"Maurius ve Jannette" ad-
h filmdeki rolüyle Ariane
Ascaride. • En iyi yabancı
film: Ingiltere'den Mark
Herman'ın yönettığı "Vır-
tüözler". • En iyi yardım-
cı erkek oyuncu: "On con-
naitlachanson" filmindeki
rolüyle Jean-Pierre Bacri.
• En iyi yardımcı kadın
oyuncu: "On connaitlachan-
son" fılmindeki rolüyle Ag-
nesJaoui. • Ümit veren ka-
dın oyuncu: "Unfrere" (Bir
Erkek Kardeş) adlı fimde-
ki rolüyle EmmadeCaunes.
• Ümit veren erkek oyun-
cu: "Nettoyage a Sec" (Ku-
ru Temızleme) adlı filmde-
ki rolüyle StanislasMerhar
• En iyi kurgu: Alain Cha-
bat'nm "DidJerr
adlı filmı.
• En iyi orijinal ya da uyar-
lama senaryo: "On connait
lachanson" filmi ile Agnes
Jaoui ve Jean-Pierre Bacri •
En iyi film müziği: "Wes-
tern* fılmiyle BemardoSan-
doval.
SÖYLEŞİ ATTİLÂİLHAN
Daha Nasıl Söylesin?
lamıştır.
Menemen / Bergama karayolu, bızım bağtn az öte-
sınden geçerdı; o yıllarda, 'alafranga' adı Şose,
halkdilını dondürememış, 'susa yolu' diyor; trafiksey-
rek, gecelen, uzaktan arada bir panltı peydahlanır,
kara ıncır ve dut ağaçlannı yalayıp geçer bılinmez han-
gi kamyonun farlan! Menemen / Karşryaka arasın-
daki, yirmi kılometrelık şosede, henüz deve kervanla-
n gidip gelıyor; en önde, kulaklan düşük eşeğine ku-
rulmuş, -zamanın uzakyol TIR şoförü demek olan- şiş-
man ve pırasa bıyıklı kervancıbaşı: 30'lu yıllar, 'erken'
Cumhuriyet döneminin 'demiryolu politikası'btrtün
hızıyla yürüyor!
Neden, karayolu değil de, demiryolu (ve denizyo-
lu)? Çünkü 'yoksul' ve 'mazlum' Cumhuriyet, ucuz,
kolay ve halkçı bir ulaştırma politikası tasarlamış; ka-
rayolu, geniş ölçüde, otomobil fetişizmine baglt bir
çözüm, o fetişizm ülkemizde geçers'ız, geçerli de ol-
sa, kimsede o para yok! Konuşmuşuzdur, karayolu,
hele 'otoyo/' belâsını, başımıza sardıran, 'Sistem'le
içli dışlı olmamızdır. O ünlü Baker raporlan, Tornbo-
urgh raporlan, Randall raporlan! İyi de, bu raporlara
'hayır' demesini bilmesi gereken, 'demiryolu politi-
kası'run tasanmcısı ve uygulayıcısı, CHP olmakgerek-
mez miydi? Dıyememiştir: çoğumuzun zannı hilâfına,
o politika CHP döneminde terk edilir. Hem de, nasıl
bir gerekçeyle!..
'Yol Dâvamız', meğerse neymiş?
1948yıhnda, 'YolDâvamız' başlıklı bırbroşüryayım-
lanıyor, ikinci başlığı aynen şudur: '9 Yılda 23.054
Kilometre'; sebebi bas'ıt, çünkü 'yol seferbertiği baş-
lamış\ bunu zamanın Bayındırlık Bakanı 'resmen'
açıkîamış, aynı bakan, kemal-ı ciddiyetle bu kitapçı-
ğa bir önsöz döşenir, orada yumurtladığı 'kerâmet'
şudur:
"...Cumhuriyet devrinde, yurdun bir an önce
kalkınmasında yollann ehemm'ryeti ilk günden tak-
dir edilmiştir. Devarnlı bir gayret ve güçlüklerden
yılmayan bir azim ktsa zamanda, 3.604 kilometre
demiryolu yapılmasını sağlamıştır. 2.000 kilomet-
re daha ray döşemek, ana şebekenin tamamlan-
masına kâfi gelecektir..."
... 20/30yıl önce demiryollan başta, şoseler ikin-
ci planda gelirdi. Fakat bugün iş değişmiştir. Her
türlü motorlu nakil vasıtalarının gelişmiş olması,
şoselerin ehemmryetini birdenbire artırmıştır. Bil-
nassa ordulan motoriarla cihazlamak zarureti, şo-
seleri ön plâna almayı aynı zamanda bir millî sa-
vunma ihtiyacı haline koymuştur. Şimdi artık şo-
seler, ekonomik, sosyal ve askeri bakımlardan,
ehemmiyetleri herkesçe kabul edilen bir mevzu-
dur." (Yol Dâvamız, Önsöz, Ekim 1948. Ankara)
Araya Baker'ler, Tombourgh'lar, Randall'lar girin-
ce, 'demiryolu şebekesi' ne çabuk 'tamamlanıyor';
karayollan, bir anda nasıl 'ekonomik, sosyal ve askerî'
bir 'ehemmiyet' kazanıyor görüyor musunuz? Sanki
'Kemalist' Cumhuriyet 'demirağlar' projesine karar
verdiği zaman, karayollan yokmuş da, ansızın keşfe-
dilmiş! işin asıl 'acıklı yanı', bu satırian yazan Bayın-
dıriık Bakanı 'nın, CHP'nin o yıllarda pek itibarettiği bir
politikacı olmasıdır ki, 'Şalcı Nihat' namıyla da meş-
hur olan Nihat Erim Bey'dir; 'Şalcılık', demokrasinin
ilk zamanlannda, muhalefet biraz palazlanınca, mumâ-
ileyhin. 'hürriyetlerin üzerine gerekirse bir şal ör-
tüleceğini' beyân etmesinden doğuyordu; mamafih,
ararejimlerin birinde, başbakanlığı üstlenerek, bu 'ört-
me' keyfiyetini, başarıyla uygulayabileceğini de kanrt-
Bunlar,blrblrinln türevldlr...
Hep söyiemez miyim? 'Soğuk Savaş' siyasetçile-
ri ve siyasi partileri, birbınnin 'türevidir'; bunlann
ne Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nın ınkılapçılığıyla il-
gisi kalmıştır, ne de 'ericen' Cumhuriyet döneminin ih-
tilâlciliği ile! Düşünsenıze, CHP'nin Bayındırlık Baka-
nı Nihat Erim'in karayolları 'gerekçesini', DP Bayın-
dırlık Bakanlan'nın ağzından, neçok duymuşuzdur, he-
le AP'Iİ ve DYP'lileri, hiç kanştırmıyorum!
Karayollan yapıldı da kötü mü oldu? Kötü olur mu,
elbetteTürkiye gibi büyük ve geniş bir ülkede, her tür-
lü ulaştırma hizmetı gerçekleştirilecekti; tartışılan iyi
mi kötü mü olduğu degildir, 'öncelik' sırasıdır; In-
kılap hükümeti, 'önceliği' ulusallık, kamusallık,
toplu taşımacılığa yatkınîık açısmdan, demiryolla-
nna (ve denizyollanna) vermişti: Haklıydı da!..
Bir kere, bu yollar hem güvenliydi hem ucuzdu; ay-
nca, otomobil fetişizmine yenilmiş, karayollan savaş
meydanına dönmüş bir ülke olarak; bu gün o haklılı-
ğı, elle tutulacak bir somutlukta görmekteyiz: Bir şe-
hirden bir şehre mal göndermek, ateş pahası, yolcu-
luk ölümü göze almaya bedel; en önemlisi, demır ve
den'ızyollarının 'ihmali' ile başımıza ne işler açtığımız,
yeniden o projelerin gündeme alınmasıyla, kanrtlan-
mış bulunuyor.
YalncOnunlamı.ya 'übera/6a/c/ş'gazetesinde, Rüş-
dü Saracoğlu tarafından açıklanan o raporun söyle-
dikleri? Ekonomi bürokrasisinden üç kilit isim', Baş-
bakanı uyarmışlar, o uyan şu ılginç noktalan içeriyon
"...1980'li yıilann ilk döneminde, enflasyon cep-
hesinde sonuç alınamamasının temel nedenlerin-
den birisi, kısa zamanda giderini geri ödeme ye-
teneğini taşımayan otoyollar vb. gibi altyapı yatı-
nmlanna büyük ölçüde ve dış borçlanmaya dayan-
mak suretiyte ağırlık verilmiş olmasıdır..."
"...özellikle yeni otoyol ve havalimanı yatrtmla-
n yapılacağına ilişkin karar ve açıklamalar, errflas-
yonla mücadeleyi hedefleyen bir programla bağ-
daşmadığı için toplumsal beklenfleri olumsuz yön-
de etkilemiş bulunmaktadır..." (Sabah, 24 Aralık
1997)
Bu da Hberamğin
1
açmazı...
Bu da, 'liberalliğin' açmazı: 'Kalkınmayı' sistem'in
dayattığı 'model' içinde gerçekleştirmeye kalkış-
tın mı; üretimi bırakıp, tüketıme ağırlık veriyorsun, üre-
tim olmadı mı, yatınm imkânlann daralıyor, o zaman gel-
sin yabancı sermaye', yâni 'özelleştirme' ve 'küre-
selleşme'l Halbuki, Cumhuriyet'ın ekonomi politika-
sı, 'halkçı' ve 'devrimci', 'kamu öncülüğünde bir
hcdı sanayileşme politikası' idı: evet, Gazi bunun sos-
yalizm olmadığını' (1936) belirtiyor, fakat sonra, şunla-
n ilâve ediyordu:
"...Türkiye Cumhuriyeti Devteti, Türkiye yata-
nında asırlardan beri ferdî ve hususi teşebbüsler-
le yapılamamış olan şeyleri, bir an evvel yapmak
tstedi; ve görüldüğü gibi, kısa zamanda yapmaya
muvaiffak oldu. Bizim tâkip ettiğimiz bu yol, görül-
düğü gibi, liberalizmden başka bir sistemdir". (En-
ver Ziya Karal, 'Ataturk'ten Dûşünceler
1
, s. 102. İş
Bankası Küttür Yayınlan. 1956.)
Daha nasıl söylesin?..
http:// www. prizma.net tr/ A İLHAN
http://www.eda.tr/-bllgiyay/yazar/ailhan.htlm