Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
13ŞUBAT1998CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMImvuııuım
Turizmi baltalayacağı, vergi kaybına yol açacağı öne sürüldü ama kumarhaneler yine de kapatıldı
Casinolar 'kumaıı' kaybetti
11
4 yaralı
Olayh
kapatma
İstanbul Haber Servisi
- Açıldıkları günden beri
kamuoyunda tartışılan v e
Susurluk skandalının ki-
lit noktalarından biri olan
"casino"lar önceki gece
kapatıldı. Maslak'ta bu-
lunan Sudi Özkan'a aıt
Golden Princess Casi-
no'nun mühürlerunesini
görüntüleyen gazetecile-
re kumarhanenın fedaile-
ri saldırdı. Polısm engel-
leyemediğı saldında 4
gazeteci yaralandı.
İstanbul"dakı casino-
lar diin 24.00'ten sonra
\alilik yetkilıleri gözeti-
minde kapatıldı. İstanbul
genelindekı 26 casino-
nun büyük bir kısmı. ön-
ceki gün gündüz saatle-
rinde yetkilileri bekleme-
den faaliyetlerine son ve-
nrken bazılan saat
24.00'ekadaracıkkaldı.
Dığer günlere oranla çok
daha fazla kişinin geldi-
ğı belirtılen casinoya. ba-
sın mensuplan alınmadı.
Maslak'takı Princess
Otej'in bünyesındekı Su-
di Özkan"a aıt Golden
Pnncess Casıno da saat
24.00'e kadar faalıyetıni
sürdürdü. Casino çalı-
şanlarının son çalışma
günlennde şampanya
patlattığı gecede aşın
miktarda alkol alan bir
grup casino çalışam, ken-
di aralannda tartıştı. Tar-
tışmayı \ e kumarhanenin
mühürlenmesini görün-
tülemeye çalışan gazete-
cilere saldıran kumarha-
nenin fedaileri. basın
mensuplannı dövdü.
ŞtRKETLERDEN
UROPAY
' nt e r n a t i o nal
EUROCARD
MasterCard
• MASTERCARD ve
MAESTROCARD
Türkiye'de 5. yılını
kutluyor. 1997 ydı sonu
rakamlanna göre Tiirk
bankalarının dağıttıgı .
Mastereard kredi kartı
ve Maestro banka kartı
sayısı 5 milyon 325 bine
ulaşü. Bu kartian kabul
eden işyeri sayısı tse 85
bin. ATM sayısı ise 6
bine ulaştL
• ORACLEUniversal.
Data Server, Dataquest
araştırma şirketınin
hazırladığı raporlara
göre NT veri tabanı
alanında yüzde 39.3'lük
pazar payına ulaştı.
• TÜRKİYE tŞ
BANKASI. interaktif
bankacılık sisteminin
kapsamına yeni bir
hizmet daha soktu.
Şubat ayından itibaren
interaktifbilgisayar
işlemleri mönüsüne
Eiektronik Fon Transferi
(EFT) de dahil edildi.
• MOTOROLA.
2000'h yıllann
haberleşme teknolojisini
Türkiye'de uygulamak
üzere'SETKÖM ile
ortak bir \atınm
gerçekleştırdi.
SETKOMNET adıyla
faaliyet gösterecek olan
yeni şirketin kuruluşu
nedeniyle Motorola ıle
Setkom 10 Şubat akşamı
Svvissotel'de bir kokteyl
düzenledi.
• ŞAHÎNLER
HOLDING'e baglı
fımıalardan Şahinler
Hollanda. \Valt
Disney 'in merkezi
Florida ile California'da
bulunan Disney VVorld,
Disneyland. Disney
Stories ve Disney
Catalog firmalanyla
anlaşn.
• ZORLU
HOLDlNG'in. Japon
devi Sanyo ile kuracağı
Vestel White Buzdolabı
Fabrikasrnın teknık
anlaşması ımzalandı. Bir
milyon 200 bin adet
kapasiteli Vestel
Buzdolabı Fabrikası'nın
temeli bu ay içinde
atılacak.
NİLÜFERŞENSÖZ
Susurluk kazasıyla birlıkte dikkatleri
üzerinde toplayan casinolar. önceki gün
kapatıldı. Son yıllarda kapatılması sık
sık gündeme gelen ancak her seferinde
ilgili bakanlıklann
"Denetieyeceğiz'"leriyle soluk alan
casinolar. bu sefer kuman kaybetti.
Kapatılan casınolann görünüşte 500
milyon dolar olarak açıklanan
cirolannın gerçekte 1.5-2 milyar dolar
olduğu ifade ediliyor. 1997 yılında
devlete 31 trilyon lira vergi ödeyen
kumarhanelerin. kapanmamalan halinde
bu yıl 64 trilyon lira ödeyeceklen iddia
ediliyordu.
Marmara Üniversitesi Muhasebe
Finansman Ana Bılım Dalı Başkanı
Prof. Dr. Osman Altuğ. casınolann
kapatılışını olumlu karşıladığını
belirterek "Kumarhane sahiplerinin
girmediği işkolu kalmadı. Tüm yatınm
alanlannı kirlettiler. Türkiye'ye sanayi
kuruluşlan laznn" dedı. Altuğ. kara
para aklayan kumarhane sahıplerinın
köşeyi döndüğünü belirterek "Türkiye
Bir'casino
sonaenti
• 1969 yılında Türkiye'de ilk casino,
Tunzm Bankasf nın ışletmecilığınde, Sait
Halım Paşa Yalısı'nda Amerikalılar tara-
fından açıldı.
• Turgut Özal'ın başkanlığı dönemin-
de yasal güvenceye kavuşturulan kumar-
haneler, 1982 'de tek kollu canavar diye bi-
lmen ve otellerin kumarhanelerinde ren-
gârenk ışıklan. ilginç ve cezbedıci sesleri
ile baş köşeye kurulan makinelerle tanıştı.
• 1983 yılında casinolar çeşıtli kıstas-
larla bırlikte herkese açık oldu.
• 1990 da Bakan Tınaz Titiz "Türkler
casinolara giremez" yasağını bir kez daha
gündeme getırip. tezinı kabul ettırdi.
• 1991 yılında belli şartlar konularak,
Türkler'ın casinolara ginşı konusunda es-
neklik getınldı. Casino açabilmek için 5
yıldızlı otel olmak gerekıyordu.
• 23.3.1996'da Tunzm Bakanı Işılay
Sa>gm, -Veni kumarhanelere Lan yok" de-
dı."
• Casinocular Kralı Ömer Lütfü To-
pal'ın öldürülmesi \e Susurluk olayının
ardmdan 15 Ağustos 1996'da kamu görev-
lılennin kumarhanelere gırişı \asaklandı
ve kapatma siireci başladı.
• 19 Eylül 1996'da dönemın İçişlen Ba-
kanı Melimet Ağar'ın Türklere casınolan
vasaklayan talımatı ortalıgı karıştırdı.
• On iki ildekı kumarhane işletmecile-
n bölge ıdare mahkemelenne başvurarak,
Türk vatandaşlanna kumarhane kapılannı
yeniden actırdılar.
• 17 Arahk 1996'da Başbakan Yardım-
cısı Tansu Çiller'ın. "Kapaün şu kumar-
haneleri" demesının ardından kapatılma
süreci hızlandı. Talımat üzerıne Tunzm
Bakanlığı yasa tasansı hazırlıgına gınşti.
• Kumarhaneleri tamamen kapatan
tasan TBMNTde kabul edildi.
• Casinolann 11 Şubat 1998'dekapatil-
masını Öngören yasa, Cumhurbaşkanı Sü-
leyman Demireltarafmdan veto edildi. Ve-
to edılen yasa ikinci kez Meclis'te kabul
edildi.
• Anayasa Mahkemesı, 21 Ocak
1998'de aldığı kararla. casınolann kapatıl-
masını öngören yasa hükmünün iptal ıs-
temını oy çokluğuyla reddettı.
Cumhuriyeti, bunlann kazancından
gelecek vergiye kalmışsa, cumhuriyet
olmaktan çıkar" diye konuştu. Altuğ.
yozlaşma yoluyla elde edilen her türlü
gelırin karşısında olduğunu sözlerine
ekledı.
K.umarhane müşterilerinin yüzde
95'ınin Türk olduğuna dikkat çeken
Altuğ, casınolann kapatılmasıyla
tunzme darbe vurulduğu
yönündeki açıklamalann
yanlış olduğu görüşünü
dile getirdı.
Türkiye Talıh Oyurüan
Mahallen İşletmecileri
Derneği (TOMİ) Başkanı
Erhan Akbulut ise
kumarhanelerin son
günlerini dopdolu
geçirdiğinı vurguladı.
'VergUendirilmemiş
kazanç var*
Kapanışm yaklaşüğı günkr kumarhaneler açısından yoğun geçti. Son gün makineler boş kalmadı.
Akbulut. "Bütün
Türkiye ckonomisinde
olduğu gibi casinolarda
da doğaldır ki
vergilendirilmemiş
kazanç var" ıtırafında
bulunurken, kapatmanın
bir çözüm olmayacağını
savundu. 20 bin kişinin
çalıştığı casınolann
kapatılmasıyla
tunzmın baltalandığını
ıddia eden Akbulut.
kapatılmayla devletin
bu yıl 64 trilyon
kaynağa veda ettiğini
belirtti.
Ve zarlar son kez atıldıKumar tutkunlan son bir defa Istan-
bul'un şaşaalı "casino*'lannı tıklım tıklım
doldurdular. Kumarbazlar. son kez tek kol-
lu makinelerin karşısına "yinekaybetmek"
pahasına da olsa geçtiler.
Son gün heyecanını >as>amak isteyen
'casınolann ortadirek* ovunculan. saba-
hın erken saatlerinde yerlenni almışlardı.
Ama büyük oyuncular her zamanki me-
kânlannı son günde yalnız bıraktılar. Işıl-
tılı makinelerin önünde sıralannı bekle-
yen küçük oyuncular. masa oyunlanna il-
gi göstermedi.
Makinelerin karşısında ağlayanlar. bu
. sefer, paralanm kaybettıkleri için değil.
beflci de bir daha kaybetme ftrsatı bulama-
yacaklan için ağlıyorlardı... Ancak. bütün
bu yoğun hüzne karşın. oyunculann çoğu
kumarhanelenn kapatılması gereklilıği ko-
nusunda hemfıkirdi. Makinelerin başın-
dan aynlmayan orta yaştakı bayanlar za-
aflannı şöyle dile getirdıler: "Kumara,
özellikk makinelere alıştığınuda bırakma-
nız çok zor. Bir tutku halinegeliyor. Agır be-
deller ödüyorsunuz. Çocugunuz. kocanız
e\deyken siz burada makinenin karşısın-
dasınız. Geleceği hiç düşünmiiyorsunuz.
Yannsızsınız."
Ve zarlar son kez atıldı... Saatler
12 00'ye yaklaşırken son kadehleri getiren
garsonun yüzünden okunan "işsizlik kor-
kusunu". içkısini alırken "yinedevamede-
ceğiz" diyen kırmızı ceketlı kadın siliver-
di.
Kıbns'a taşınacaklar
İstanbul Haber Servisi -
Önceki gece saat 12.00'de
kapılanna kilit \ urulan ku-
marhaneler. yeni mekânla-
nnda hayat bulmaya çalı-
şacaklar. "Kumarhaneler
Kralı" olarak bılınen
Ömer Lütfü Topal'ın vari-
si olan çocuklan Elif \e
Murat Topal'ın kumarha-
ne işıne Türkmenistan ıle
Kıbns'takı otellennde de-
vam edeceklerı bıldırildı.
Kıbns'ın ünlü diğer ca-
sinosu Dome ile Emperyal
casinoculuk, Istanbul'dan
hafta sonlannda kumar oy-
namak isteyenleTiçirı Kıb-
ns'a turlar düzenliyor.
Türkiye'de kumarhane-
lerin kapatılması tartışma-
ları gündeme geldiğinden
bu yana Kıbrıs'taki casino-
lara hareket gelmıs,tı.
Kumarhaneler Kralı ola-
rak bilinen Ömer Lütfu To-
pal'ın imam nikâhlı eşi
Birsu Hilal Alüntaş, Susur-
luk davasının görüldüğü İs-
tanbul DGM'de verdıği ifa-
dede bunu dogrular nitelik-
te sözler söylemişti.
Altıntaş. "Murat TopaL
'Türkiye'deki kumarhane-
ler kapatılırsa buralar bı-
zım garantimiz olacak'
dıy erek buralan bana vere-
mey^ceklerinisöyledi*" şek-
linde konuşmuştu.
YORUM
OZTIN AKGUÇ
Ecevit, fç ve dış borcun 110 mllyar dolara yaklaştığını söyledi
^IMF'nin isteği olıırsa hükümet düşer'
Ekonomi Servisi - DSP Genel Baş-
kanı \e Başbakan Yardımcısı Bülent
Ecevit, üç partili koalisyon hükümeti-
nin IMF'nin gönlünü hoş edecek, enf-
lasyonu yüzde 10'a düşürecek bir
program hazırlaması halinde hüküme-
tin düşürülme durumu ile karşı karşı-
ya kalacağını söyledi. Ecevit. hükü-
metin geleceğini göremedığı ıçın ye-
şil yakmayan IMF'den kaynak sağlan-
masının zor olduğunu belirtti.
İstanbul Tıcaret Odası'nın (İTO)
Meclis toplantısına Maliye Bakanı Ze-
keriya Temizel ile katılan Ecevit, iç
borçlann 30 milyar dolara. dış borçla-
nn da 80 milyar dolara yaklaştığını be-
lirterek. bu yıl toplanacak vergılerın
yansının ıç borç faiz ödemelenne gı-
deceğıni söyledi. İç borçlann yeni dış
borçlarla tasfiye edılmesmın zorunlu
olduğunu kaydeden Ece\it. "Bunun
için IMF'den yeşil ışık almak yarariı
oİuyor" dedi.
Ecevit, "IMF'nin gönlünü hoş ede-
cek, enflasyonu yüzde 10'a indirecek
programı hazırlarsak üç partili koalis-
DÜNYA
MODASINDA
İNDİRİM
FARKLI!..
KIŞ KOLEKSİYONU ÖZEL (NDİRİMİ
Bu KARTLAR DAHA DA FARKU
Moöûtıra gıyerı Hob & Otütâa tmkunhn, ixı karOaria;
peşm fifauna 8 oy takst, hç peş/nsa S ay tataft
pesn mtemetetfe % W tkstta mdtrirv forkj daha yojtvor.
yon hükümeti olarak hükümetten dü-
şürülme durumu ile karşı karşıya ka-
lırız. Buna rağmen enflasyonu aşağı
çekmekten umudu kesmiş değüiz" di-
ye konuştu.
Ecevıi. G. Anadolu Bölgesfnın sü-
ratle kalkındınlması gerektiğını \ur-
gulavarak. "Bu bölgedeki toprak ağa-
lan toprak ağalığından \azgeçsinler.
Sanayi ağauğma geçsinler. Daha da çok
kazanıriar" dedi. Gümrük Bırliği
(GB) konusunda Türkiye'nin çok ha-
ta yaptığını kaydeden Ecevit, "Üye ola-
cak ülkeler arasında ilk grupta
yer alsaydık 62.5 milyar dolar
yardını alacaktık. Bunun onda
birini verselerdi, Avrupa'ya du-
man attınrdık. A\ rupa Türk gi-
rişimcilerinin dinamizminden
ürküyor. Bu dünyada A\ ru-
pa 'sız da yaşanabilir" dedı.
Bir soru üzenne kendisinin
iktıdarda bulunduğu süre için-
de bürokrat değiştirmediğıni
belirterek. " Kimseyi işten çı-
karrmadım. Hükümetfcr yolcu,
bürokratlar hancı" dedi. Baş-
ka bir soru üzerine de Ecevit.
ANAP'la. belediye başkanlığı
seçimlerinin iki turlu olması
konusunda anlaştıklannı söy-
ledi.
16 madde
Maliye Bakanı Temizel. ver-
gi yasa tasansında enflasyona
karşı koruyan 16 değişik mad-
de bulunduğunu belirterek,
u
Uluslararası muhasebe stan-
dartlanna göre 3 yıl kümülatif
enfiasyon yüzde 100"ü aştığın-
da uygulanacak sistemdir.
Mevcut sistem yüzde 60 ora-
nında enflasyona karşı koru-
yor. 2000'e kadar yüzde 100
enflasyon olursa Türkiye zaten
kanunlan uygulayacak du-
rumda olmayacaktır" dedı.
İTO Başkanı Mehmet Yıldı-
nm, hükümetin CHP ile 1999
yılında seçim yapılması konu-
sunda bir protokol yapmasını
istedi. Yıldınm. ekonomıden
sorumlu De\ let Bakanı Güneş
Taner'i isim vermeden eleşti-
rerek, "Bazı bakanlann popü-
listdemeçleri finans çe\ relerin-
de sıkıntı doğuruyor. Hükümet-
ten tek ses çıkmalı" dedı.
T.C. BAŞBAKANLIK OZELLEŞTIRME
İDARESİ BAŞKANLIĞI'NDAN DUYURU
f C I I K A C D
T - (
"' Başbakanlık Özelleştirme ldaresi
w v J /V\ 1 1 \ Başkanlıgj'nca (Idare), aşağıda isimleri belirtilen
Sümer Holding A.Ş.'nin (Holding) 6 işletmesi varhk
satışı ve 4 ayrı şirketteki hissesi ise blok satış
suretiyle özelleştirilmek üzere ihale edilecektir.
„ SUMER
h HOLDİNG A.Ş.
Işletme Adı
1. Afyon-Sincanlı Yapagı Tiftik İşletmesi
2. Kayseri Pamuklu Sanayii İşletmesi
3. Nazilli Basma Sanayii İşletmesi
4. Kahramanmaraş Pamuklu Sanayii İşletmesi
5. Tarsus Mensucat Boyalan Sanayii işletmesi
6. Salihli Palamut ve Valeks İşletmesi
Şirket Adı
1. Manisa Pamuklu Mensucat A.Ş.'deki
Holdinge ait % 86,07 oranındaki hisse
2. Bergama Pamuk Ipliği ve Dokuma
T.A.Ş.'deki Holdinge ait % 83,07 oranındaki hisse
3. SİDAŞ/Sivas Dokuma Sanayii ve Tıcaret A.Ş.'deki
Holdinge ait % 93,08 oranındaki hisse
4. Soda Sanayü A.Ş.'deki Holdinge ait % 9,23
oranındaki hisse
1. Ihaleler, kapalı zarf içerisinde teklif almak ve görüşmeler yapmak suretiyle
pazarlık usulü ile gerçekleştirilecektir. Ihale Komisyonu'nca gerekli görüldüğü
takdirde ihale, pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin kaülımı
ile açık artırma suretiyle sonuçlandınlabilir.
2. Satışa konu Şirket Hissesi ve Işletmenin birine teklif verilebileceği gibi birden
fazla Şirket Hissesi ve Işletme için teklif verilmesi durumunda teklifler ayn ayn
verilecektir.
3. Söz konusu Işletmeler ve Şirketler hakkında hazırlanan ihale şartlan belgeleri
ve tanıtım dokümanları Idare'nin aşağıda belirtilen adresinden her biri için
10.000.000 (onmilyon) TL karşüığında 09.02.1998 tarihinden itibaren temin
edilebilir. Ihaleye katılabilmek için ihale şartlan belgesi ve tanıûm dokümanı
alınması zorunludur.
4. Teklifler, ihale şartlan belgesi ve tanıûm dokümanında belirtilen hususlar dikkate
alınarak hazırlanıp, en geç 10.03.1998 Salı günü saat 18.00'e kadar Idare'nin
aşagıda belirtilen adresine teslim edilecektir. Son teklif verme tarih ve saatinden
sonra Idare'ye intikal edecek teklifler degerlendirmeye alınmayacaktır.
5. Idare 2886 sayüı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmayıp, ihaleyi yapıp
yapmamakta, dilediğine yapmakta, teklif süresini uzatmakta serbesttir.
T.C. BAŞBAKANLIK
Ö Z E L L E Ş T İ R M E
İ D A R E S İ
B A Ş K A N L I Ğ I
Huseyır. Rahm; Guıpınar Sokaıc No. 2 Çankaya 06680 ANKARA Tel: (0-312144115 00 Faks: 10 312,439 84 77
Yatırımlar ve Dağılımı
Bir ekonominin büyüme hızı, başarısı büyük
ölçüde yatınm hacmine, belki de daha önemli-
si yatırımlann sektörel dağılımına bağlı oldu-
ğundan, zaman zaman başımızı parasal geliş-
melerden, parasal oyunlardan kaldırarak yatı-
nmlardaki gelişmelere, eğilimlere bakmamız ge-
rekiyor.
Ekonomide yapısal değişme olacaksa, üretim
ve üretkenlik artacaksa, işsizlik sorunu hafifle-
yecekse bu olumlu gelişmeler yatırımların kat-
kısı ile sağlanabilecektir. Bu nedenle bu yazımız-
da, 1997 yılında yatınmlarda gelişmelere özet
olarak da olsa yer vermeye çalışacağız.
• Sabit sermaye yatırımlannın GSMH'ye ora-
nı bir önceki yıla göre belirgin bir değişme gös-
termemiştir.
DPT'nin 'Ekonominin Genel Dengesi'ne iliş-
kin tahminlerine göre, cari fiyatlarla sabit ser-
maye yatırımlannın GSMH'ye oranı 1996 yılın-
da yüzde 25.0 düzeyinde iken 1997 yılında da
yüzde 25.3 olmuştur. Yurtiçı tasarrufların
GSMH'ye oranı her iki yılda da sırasıyla yüzde
20.0 ve yüzde 20.1 olmasına karşın, Sabit Ser-
maye Yatırımlan / GSMH oranının daha yüksek
olması, Türkiye'nin dış kaynak kullanmasından
kaynaklanmaktadır.
Ulke yurtdışından kaynak sağladığı sürece
Sabit Sermaye Yatırımları / GSMH oranı yurtiçi
tasarruflar/ GSMH oranından yüksek olmakta-
dır. Ancak uzun süreli olarak bu durum sağlık-
lı olmadığı gibi, bir ülke süreklı dış kaynak sağ-
layarak da yatırımlarını fonlayamaz. Türkiye iş
birikimlerinı arttırarak Sabit Sermaye Yatırımla-
rı / GSMH oranını yükseltmelidir. Bu amaca yö-
nelik politikalar geliştirilmeli, önlemler alınmalı-
dır.
• Yatırımların sektörel dağılımında hizmetler
sektörü büyük pay almaktadır.
1998 programında yer alan sabit sermaye ya-
tırımlannın sektörel dağılımı tablosuna göre, ya-
tırımlar içinde en büyük payı yaklaşık yüzde
30.0 olarak konut yatırımlan almakta, onu yüz-
de 21.1 payla ulaştırma ve haberleşme yatırım-
lan izlemektedir. Buna eğitim, sağlık, diğer hiz-
metlerturizm yatınmları eklendiğinde yatırımla-
nn üçte ikisinden biraz fazlası. yüzde 67.0'si
hizmetler sektörüne ayrılmaktadır. Eğitim ve
sağlık yatırımlannın payı ise düşük olup, sırasıy-
la toplam yatırımlar içinde yüzde 3.1 ve yüzde
2.7 pay almaktadııiar.
Doğrudan üretken olarak nitelendirebileceği-
miz imalat sanayii. madencilik, tarım ve enerji
yatınmlannın payı ise ancak toplam yatırımlann
yüzde 33.1'ini oluşturmaktadır. İmalat sanayii
yatırımlannın payı 1997 yılında ilk kez ulaştırma
ve haberleşme yatırımlannın da altına, üçüncü
sıraya inmiştir. Türkiye sanayileşmekten gide-
rek uzaklaşmaktadır.
• Özel kesim yatınmları konut alanında yo-
ğunlaşmaktadır.
1997 yılında özel sektör yatınmları içinde ilk
sırayı yüzde 38.1 payla konut yatırımlan almak-
ta, bunu yüzde 21.1 payla ulaştırma-haberleş-
me sektörü yatınmlan, yüzde 19.6 payla da ima-
lat sanayii yatırımlan izlemektedir. Bu üç ait sek-
törün toplam özel sektör yatırımlan ıçındeki pa-
yı yüzde 80.0'e yaklaşmaktadır. 1997 yılında
özel sektörde imalat sanayii yatırımlannın ulaş-
tırma haberleşme
yatırımlarının gerisi-
ne düşmesı dikkat
çekicidir. Ozel sektör
önceki yıllarda oldu-
ğu gibi, eğitim ve
sağlık alanına önem-
li boyutta yatınm
yapmamıştır. Özel
sektör yatınmları için
eğitim yüzde 1.2,
sağlık yatınmları da
yüzde 2.5 pay almış-
tır.
• Kamu sektörü
yatınmlan, hızlanmış
olmasına karşın yatı-
rımlardakı genel eği-
limin yönünü değişti-
rememiştir.
Geçici verilere gö-
re, 1997 yılında ka-
mu yatınmları yüzde
17.7 oranında art-
masına karşın özel
kesim yatırımlarında
artış hızı yüzde 5.3
düzeyinde kaldığın-
dan, sabit sermaye
yatırımlarındaki artış
hızı yüzde 12.1'den
yüzde 7.9'a gerile-
miştir.
Kamu sektörü ya-
tırımlannın sektörel
dağılımı incelendi-
ğinde, ilk sırayı yüz-
de 32.9 payla ulaş-
tırma-haberleşme
yatırımlannın aldığı,
bunu yüzde 20.8
payla ekonomik ve
toplumsal hizmetle-
rin izledıği, üçüncü
sıradada yüzde 13.1
payla enerji yatırım-
lannın yer aldığı gö-
rülmektedir. Bu üç ait
sektönjn toplam ka-
mu yatınmlan içinde-
ki payı yuzde 66.8
düzeyine ulaşmakta-
dır. Son yıllarda ka-
mu yatırımları içinde
eğitim yatırımlannın
payının arttığı, 1997
yılında yüzde 11.2'ye
ulaştığı görülmekte-
dir.
Türkiye'de yatınm-
ları arttırmadan, ya-
tınmların dağılımı dü-
zelmeden, başarı
sağlanamayacağı
konusundaki görü-
şümuzü yıneleyelim.
Geçici Teminat (TL)
15.000.000.000
30.000.000.000
30.000.000.000
30.000.000.000
30.000.000.000
15.000.000.000
50.000.000.000
50.000.000.000
30.000.000.000
50.000.000.000