Catalog

Cumhuriyet İmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç 9 Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaja 0 Yazıışlen Muduru İhrahim \ıldız • Sorumlu Mudur Fikret Ilkk 9 Haber Merkezı Muduru Hakan Kara 9 Görsel Yönetmen Fikret Eser Istıhbarat: Cengiz V ıldırım 9 Ekonomı Özlem Y uzak 9 Rulıur HandanŞenköken 9 Spor Abdülkadir \ iicelman 9 Makaleler Sami Karaören 9 Düzeltme \bdullah V azıcı 9 FotoŞraf Erdoğan Köseoflu 9 Bılgı-Belge' Edibe Buğra 9 Yurt Habericrr Mehmct Faraç \ ayın Kurulu tlhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Okta> Kurtbdke Hikmet Çetinkıva, Şükran Soner, Crgun Balcı, tbrahim Yıldız. Orhan BursaJı, Mustafa Balba>. Hakan Kara. AnkaraTemsılcısı Mustafa Balba\ AtatürkBuKan No 125, Kat.4. Bakanlıklar-A.nkara Tel 4195020(7 hat). Faks 419502~9lzmırTemMİcısı SerdarKınk. H Zı>aBK 1352 S 2 3 Tel 4411220. Faks 4419117 • AdanaTemsılcısı Çetin Yiğenoğlu, fnonüCd. 119 S No 1 Kat 1. Tel: 363 12 11, Faks 363 12 15 Müessese Mudünı Üstün Aiunea # Koordınator Ahmet Konıban • Muha- sebe Buletıt \ ener # Idare Hüseyin Gürer • Işleıme Önder Çeiik • Bıigı- fşlem N»il tnıl • Bılgısavar Sıstem Müıröet Çifer«Sanş FaztktKuz» MEDYA C: • Yonetım Kurulu Başkanı - Genel Müdur Gülbin Erduran • Koordınator Reha Işıtman O Genel MudurYardımcısı Setdı Çoban Tel 514 CP 53 - 5139580-513846CM1.Faks 5138463 \a>ımla>an >e Basan: Yenı Gün Haber Aıansı. Basın ve Yayıncılık \ Ş Turkocag'ı Cad 19 4! Cagalcglu 34334 ist'PK 246 Islanbul Tel (0 212) 512 05 05 (20 hat) Fak» 10 2121 513 >5 95 28ARALIK1998 Imsak-5 4? Güneş: 7.21 Öğle: 12.12 İkindi: 14.29 Akşam:I6 50 Yatsı: 18.18 www.cumhuriyet.com.tr Bovvling turnuvası yapıldı • Haber Merkezi - Siemens'in düzenlediği geleneksel bouling turnuvası Korukent BoMİıng Salonu'nda gerçekleştirildi. Çok sayıda çalışanın katıldığı turnuvada, Şalt ve Enstalasvon Tekniği Üretim Grubu birincı, Şalt ve Enstalasyon Tekniği Satış grubu ikinci olurken Enerji Üretim Bölümü ile Otomasyon ve Motor Hız Kontrol Bölümü üçüncülüğü paylaştı. Çulluk cenneti Tuzla • ADANA (AA) - Su kuşlan ve göçmen kuşlann en önemli kuluçka alanlanndan biri olan Tuzla lagününün, özellikle çulluklar için adeta bir "cennet" olduğu belirtildi. Türkiye'nin en önemli sulak alan sistemlerinden biri olan Çukurova deltası içinde yer alan Tuzla lagününün, biyolojik açıdan zengin bir yapıya sahip olduğunu ifade eden Çukurova Üniversitesi Çevre Sorunlan Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Türker Altan, "Lagün ve çevresinde. tipik 50 bitki ve yaklaşık 200 kuş türü bulunmaktadır" dedi. Down sendromlu çocuklan • İZMİR(AA)-Down Sendromlular Özel Eğitim ve Rehabilıtasyon Merkezi Müdürii Canan Tayyar, Türkıye'de yalnızca Down sendromiulara yönelik eğitim veren tek okulun, Jzmır'de bulunduğunu söyledi. Tayyar. Dovvn Sendromlu Çocuk ve Gençlen Koruma, Gelıştırme ve Dayanışma Derneği'nın (DOSEYAD- DER) çabalanyla bır yıl önce kurulan eğitim merkezmde, 3-18 yaş arasında 62 çocuk bulunduğunu belirttı. Eğitim-Senden dava • İSTANBUL (ANKA) Eğitım-Sen Genel Sekreten Kemal Ünal. Bakanlar Kurulu karanyla yürürlüğe konulan "Ders ve Ek Ders Saatlerine llişkin Esaslar" kararnamesmın 439 ve 4359 sayılı kanunlara aykınlık taşıdığını belirtti. "K.ararname birçok alanda öğretmenlere hak kayıplan getirmiştir" diyen Ünal, dava açacaklannı biidirdi. Ünal, kararnamenin üst düzey yöneticiler gözetilerek çıkanldığını kayderti. Kameraman Uğur toprağa verîldi • FETHtYE(AA)- Yeşilçam filmlerinin emektar kameramanı ve görüntü yönetmeni Ali Uğur, Muğla'nın Fethiye ilçesinde vefat etti. 68 yaşında zatürree nedeniyle ha> atını kaybeden Uğur, Fethiye Merkez Yeni Cami'de kılınan öğle namazının ardından Şehir Mezarlığı'nda toprağa verildı. Ali Uğur. 1929 yılında Fethiye"de doğdu. Uğur. Türk sinemasmda yer etmiş çok sayıda Yeşilçam filminde görüntü yönetmenliği ve kameramanlık yaptı. 5 yıldızlı oteller, 31 Aralık gecesi için asgari ücretin iki katına ulaşan programlar hazırladılar Yılbaşı balosu 100 milyonaİstanbul Haber Servisi - Yılbaşına dört gün kala. sevdiklenne yılbaşı hedıyesi al- mak isteyenler ile çarşı pazar telaşına dü- şenler. hediye fuarları ile büyük alışvenş merkezlerini doldurdu. Yeni yıladoğru As- gari Ücret Komıs) onu'nda aylık asgan üc- retin 60 mılyon lıra olup olmav acağı tartı- şılırken, Istanbul'dakı büyük oteller, gece- si 100 milyona varan vılbaşı eğlencelerı hazırladı. Hilton Oteli. müşterilerının yenı yılını kut- lamak amacıyla ayırdığı hediye bütçesını bu yıl. GAP Kültürel \ arhklarının Belge- lenmesı veKurtarılması Projesı ile. Ilısu ve Karkamış Baraj Gölü alanlannda su altm- da kalacak tarihı ve kültürel varlıklann bel- gelenmesi ve kurtarılma- sı çalışmasına yatırdığını biidirdi. 5 yıldızh oteller Çırağan Palace Hotel: Yılbaşı gecesi programı üç ayn bölümden oluşuyor. Bellinı Restaurant ile Tuğ- ra Restaurant'dakı danslı akşam yemeğı kışı başı 48 milyon -500 bın. Balo Sa- lonu'ndakı smokınlı yıl- başı balosu ıse kışı başı 94 milyon 500 bın. 83 mıl- yon \e 70 milyon lıra arasında değışivor. HotidayInjıCru»ıiePlaza: Kadri İ'naTın canlı kokteyl müzığı eşlığındekı yılbaşı yemeğı kışı bası 25 milyon lıra. Daha son- ra Küpeşte Bar'da gece 02 30'akadarpop ve dans parçalan eşlıgınde eğlenebılırsınız. Kişi başı 12 milyon lıra olarak belırlendı. Conrad InternationaJ: Yılbaşı programı dört bölümden oluşuvor Manzara Resta- urant'da 1001 Gece biçımındekı program 39 milyon 880 bın lira, Munteverdı Re:>- taurant'da canlı müzık eşlığındekı eğlence 31 milyon 500 bın lıra. Gülızar Resta- urant'da eğlence 18 mılvon 900 bın lıra. otelın 14. katındakı Rauf Restaurant dakı eğlence ıse 37 milyon 800 bın lıraya mal oluyor. Ceylan InterContinental: Yılbaşı gece- si, müşterilenne 60 dolardan 150 dolara ka- • Yılbaşı tatilini şehir dışında geçirmek isteyenlerin en fazla rağbet ettikieri yerlerin başmda kayak merkezleri geliyor. Özellikle Uludağ, Palandöken, Kartalkaya yoğun ilgi görüyor. dar seçenekler sunuvor SvvissotelThe Bosphonıs: Kişı başı 24 mtl- von ile 38 milyon lıra arası değışen fıvat- lan ile müstenlerinı ağırlayacak. Büvük Tarabya Oteli: İskele Resta- urant'dakı yılbaşı eğlencesi kışı başı 15 mılvon lıra olacak. Yılbaşı tatiJını şehir dışında geçırmek ıstevenlenn en fazla rağbet ettıklerı yerle- nn başında ka\ ak merkezlen geliyor. Özel- likle L ludağ, Palandöken. Kartalkaya yo- ğun ılgı görüyor. Yılbaşını karlar ahında- ki Uludağ'da geçırmek ıstevenlenn önce otellenn yılbaşı tanfelenne bakmalan ya- rarlı olacaktır. 31 Aralık-? Ocak tanhlen arasında Uludağ'ın büyük otellennden Ho- tel Grand N'azıcı'da 37 mil- yondan, Hotel Kenansa- rav Uludağ'da 45 mılyon- dan. Beceren Otel'de 33 milyon lıradan başlavan fıjatlarla v ılbaşı tatılı ge- çırılebılır. Yurtıçınde tercıh edi- len dığer tatil verleri ara- sında ıse Abant Sapanca gıbı göl kenarları \er alı- yor. Abant Turban'da ge- çirilecek 3 gün ıçın öde- necek fıvat 61 mılvon lı- ra olarak belırlendı. Yaklaşan yılbaşmda sevdiklerini arma- ğanlan>lamutluetmek ısteyenier için pek çok seçeneğın bır arada olduğu tuarlar bü- )ük ılgı görüvor. Bıtpazarı olarak anılan Horhor Antıka- cılar Çarşısı'ndakı "NostaJjik Hedneler Sergisi" ve Tepebaşı'ndakı P TLYAP Hediye Fuannda bırbırinden ılgınçarma- ğanlar sergılenıvor. Sanal ortamda yılbaşı alış>erişi Yılbaşı alışvenşı. sanal ortama da taşın- dı. ABDnınen büvük ahşvenş zıncırlenn- den Macv's'ın IB\1 tarafından Internet'te hazırlanan sanal mağazasında, 250 bın ka- lem mal satılacağı bıldırıldı. "http:/A*>»"\\,nıac\'s.eom" adreslı sitede, hedıve ve urün arama araçlannın tasarlan- dıöı ka\dedıldı. BüvTİkaİPiv^merkc/Jerisüslenipdonarılarakyılbaşı için hazırlandı. (UĞUR DEMİR) K a m u o y u y o k l a m a l a r ı n ı n e t k i s i ^Araştırına kesin sonucu veremez' SÖYLEŞİ ATTll ILHAN BAR1Ş DOSTER Kamuoyu araştırmalan- nın sonuçlannın yayımlan- masınınçokciddı veözen gerektiren bir iş olduğu be- lirtilerek "Araştırmanın kendisinden çok. nerede ve nasıl kullanıldığ] önemii- dir. .4raştırmanm, sonucu tam olarak vermeyeceği as- la unurulmamalıdır" de- nildi. Seçimlerin yaklaşmasıy- la birlikte giderek ülke gün- demine yerleşen ve sık sık tartışmalara neden olan ka- muoyu araştırmalan hak- kında bilgi veren Pazarla- ma ve Kamuoyu Araştır- macılan Derneği Başkanı Nezih Neyzi, Türkıye"de hemen her alanda olduğu gibi araştırma alanlannda da bir karmaşanın, hare- ketliliğin ve hızlı bır deği- şimin yaşandığını söyledi. Zaman zaman kendile- rini çok üzen durumlarla karşılaştıklarını belirten Neyzi. ellerinde "onur söz- leşmesi"adlı birsözleşme- nin olduğunu belırterek dernek olarak yasalardan kaynaklanan bir yaptınm güçlerinin olmadığını ifa- de etti. Neyzi "Biz \alniz- ca kurailara uymavan fir- mayı duyurabilir, açıkla- yabiliriz. Buna hakkımız var. Bu hak bir anlamda Demokles"in kıiıcı olarak dunıyor. Ama unutulma- sın ki bir finnanın ^lece- ğiyie oynamak çok zor bir dunım" diye konuştu. Yönelim Araştırma Şır- keti'nin yöneticisı ,\li Eş- refTuran da kamuoyunun ve araştırmanın ne olduğu konusundakı yanıtlann çok kolav venlemedığını. "ka- muoyu" kelımesinın 50 farklı anlamda kullanıldı- ğını söyiedi Yaptıkları ışın. kamu- oyunun eğılımlerini araş- tırmalarla bulmaya çalış- mak olduğunu v urgulayan Turan. "Kamuayuaraştır- ması \e kamuo>u >okla- ması terimleri kullanılı\or ama bu konuda bile ttkir birliği >ok" dı\e konuştu. Turan. "Bazen merfva da büyük yanlışlar yapıyor. Araştırmanın bir tahmin olduğunu unutup Kesın seçım sonucunu venyoruz" diye manşet aüvoıiar. Hiç- birimiz araştırma sonuç- lannın tutacağmı büemeyiz, sadece ömek kitlenin usu- lüne uygun olduğunu, so- ru tasanmlannın doğnı oi- duğunu söjlejebiliriz" de- dı. Galatasaray üniversitesi öğretim LKesı HühaTufan araştırma şırketlennın bı- lımle el ele çalışması ge- rektiğını söyledi. Zaman zaman ticaretle bilimin kar- şı karşıya geldığıne dikkat çeken Tufan. "Kamuoyu araşOrmalannın etkisi>ön- lendiriciliği çok tartışılma- lıdır. Eger kamuoyu araş- tırması vayımlandığı za- man insanlann bundan çok fazla etkilendiği düşünü- lüyorsa, bu dunım kişileri aptal yerine koymak anla- mına gelir. Medyada veri- len her mesaj, bunu alan herkesea>Tiışekikiegitmez. Bu ölçülemez. ölçtû'ğünü kkliaeden de >alan söyler" diye konuştu. Eğitime katkı sağlayacak Batman 'da 75, Yıl Toplum Merkeziaçıldı MUTLU SERELİ BATMAN - Sosyal Hız- metler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK). 1993"te kurmaya başladığı "Toplum Mertealeri'" zıncirine son hal- kayı Batman'da ekledi. Ço- cuk ve gençlerde "kanlımcı toplum kalkınmasr anlayı- şını yerleştirme amacını taşı- yan 'toplum merkezi'nde. özellikle kız çocuklann her düzeydeki eğitim sürecine katkıda bulunulması ve ka- dınlann farklı alanlardakı üre- tim becenlennin gehştiriime- sine yönelik çeşıtlı çalışma- lar yöirütulecek. Batman 75. Yıl Toplum Merkezi öncekı gün Devlet Bakanı Hasan Gemici tara- fından açıldı. Çıplak ayakla- n çamurlu toprağa alışık, ye- şil, siyah gözlennde meraklı pınltılar olan onlarca çocuk. sabah saatlerinde kısa süre sonra kendilerine aıt olacak merkezin bahçesini doldur- du. Gemici, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu böl- geleri açısından toplum mer- kezteri'nde venlen eğitimın çok büyük önem taşıdığını vurguladı. Bu bölgelerde yo- ğun göç alan illerin sayısının arttığına işaret eden Gemici, kaynaklara ulaşmada güçlük çeken ve risk altında olan top- lum kesimlerinin, kaikınma- da önceliklı hedef gruplan olarak ele alınıp yöre halkının yaşam kalitesinin arttınlma- sı vedahaeşitlikçi birkalkın- ma olanağı yaratılması içm çalışmalar yapıldığını anlat- tı. Batman'da petrol sondajı çalışmalan yürüten ABD'li şirketten I lOmilyarlirayasa- tın alınan tesise 20 milyar li- ralık ek harcama yapıldı. 30 dönümlük arazi üzerine kurul- muş olan tesiste basketbol sa- hası. tenıs kortu. yüzme ha- vuzu. sauna, kültürel faali- yetler salonu, kütüphane. bil- gisayar Iaboratuvarı ve ye- mekhane bulunuyor. Merkezin gezilmesi sıra- sında Gemici. SHÇEK Ge- nel Müdürii Büient tlik. Tür- kıye Sakatlar Konfederasyo- nu Başkanı Faruk Oztimur ve Batman Valısi Temel Ko- çaklar'a çocukiar da eşlık et- tıler. Merkezin bilgisayar eği- timi verilen bölümünde ço- cukiar şaşkınlıklannı gızle- yemediler. Büyük bölümü ilk kez bilgisayar görüyordu, ilk kez bilgisayara dokunuyor- du. Sonra dikış bölümündeki Gutnaz, Aycan. Efifiıur ve Ha- Kmeanlattılar. Elifhurve Ha- Iime 15, Gülnaz ve Aycan 17 yaşında. 6 a>. Batman'daki dığer iki 'toplum merke- a'nden bin olan Yavuz Se- lim Toplum Merkezi'nde di- kiş kursu aldıklannı anlatı- yorlar. Kurs öğretmenleri Ha- nife Bahçnancı. Naime Öz- daş v e Rev han Kara da, top- lum merkezleri'nde venlen eğıtımin özellikle genç kızlar ve kadmlaraçısından çok bü- yük önem taşıdığına dikkat çekiyorlar. 'İnsâniyet Duygularıyla' mı? Gazeteddergisiçıktı "Gazeteciler Meclisi Girişimi"nin ha/ırladığı "Gazeteci" dergisinin ilk sa- >ısıçıktL Gazeteciler Meclisi Girişimi'nin derginin ilk sayısının çıkması ne- deniyle önceki gece Gazeteciler Cemiyeti Lokali'nde düzenlediği gece, ay- nı zamanda bir yeni yıl partisine dönüştü. Gazeteci dergisinin ilk sayısının kapağında gözaİtmda öldürülen gazeteci Metin Göktepe'nin fotoğrafi "Bir Eksiğiz'* başlığıylayeralıyor. (Fotoğraf: HATİCE TLWCER) Trafik 1997'de 5 bin 134 can aldı e-posta : tan (a prizma. net. tr ANKARA (ANKA) - Tra- fik canavarı her yıl 5 bine vakın can alırken. tnlyon- larca lıranın da \ok olma- sına neden oluyor. 1998>ı- lının kasım ayı sonuna ka- dar 402 bın 957 trafik ka- zası olurken. kazalarda 82 trilyon 23 mıl\,ar liralık maddi hasar meydana gel- dı. Emniyet Genel Müdür- lüğü verilerine göre 1997 > ılında toplam 392 bın 666 trafik kazası yaşanırken. kazalarda 5 bın 134 kışi ya- şamını vınrdı. 111 bin 56 kı- şi de yaralandı. Kazalardîf 45 triİyon 851 milyar 717 ınıl>on liralık maddi hasar meydana geldı. 1998yıhnın ilk 11 aylık dönerrunde ger- çekleşen kaza sayısı, 1997 yılı toplamını geçti. Ocak- Aralık 1998döneminde402 bin 965 trafik kazası oldu. Kazalarda 4 bın 475 kışı yaşamını yitınrken, 107 bin 136 kışı de yaralandı. Ay- nı dönemdekı kazalarda meydana gelen maddi ha- sar miktan. 1997 yılı top- lamının yüzde 80 fazlasına ulaştı. 1998 yılı içinde ya- şanan kazalar sonucunda toplam 82 trilyon 23 milyar 195 milyon lira havaya uç- tu. Omeş'ûm 1335 (1919) yazı, aylardan Temmuz; Sa- rayburnu'ndan Boğaziçi'ne doğru demirlemiş 'Iti- lâfDonanması, taretlennin namlulannı şehre çevirmiş; Reuter ve Hav^ss Ajanslan, o günlerde, (21 Temmuz 1335/ 1919), Dersaadet'ten (İstanbul) Londra ve Pa- ris'e, şu telgrafı geçiyoriar: "... Amerikan Yardım Heyetleri Başkanı, Binba- şı Arnold'ı kabul lütfûnda bulunan Zât-ı Şahâne, zi- yareti müteakip, hissiyatını şu şekilde izharetmiş- lerdir'-... Siyasi menfaatlardan uzak kalarak, ha- yır işleriyle uğraşan Amerika'ya ve Amerikan mil- letine, teveccüh-ü şahânemiz mevcuttur!" Mütareke'njn ilânından itibaren, Anadolu, 'Ameri- kan Hey'etlen nin, adeta hücumuna uğramıştır; görü- nüşte, 'yörenin ekonomikdurumunu ve sağlığını ince- leyen' bu hey'etler, gerçekte 'azınltklann insan hakla- n', bir de 'Amerikan mandası' üzerinde duruyor; 'ze- minyokluyoriardı.' Suttan Vahdettin'in kabul ettiği, Bnb. Arnold, asıl amacın çok daha 'başka' olduğunu, ka- bulden sonra verdığı şu beyanatla tescil edecektır: "-... ABD'nin, Doğu ülkelerindeki ticareti henüz mahduttun gelişmesine mâni olan sebepler ara- sında ABD müesseselerinin buralarda sâbrt acen- ta ve mümessillik bulundurma hususundaki ihmal- leri; bir de Amerikan bankasının bulunmayışı zik- redilebilir; bu cihetten, çok geciktik!" Anlaşılıyor kı VVashıngton, 'Sıstem'in Avrupalı '£>ü- yüklen 'ne (Ingiltere, Fransa ve Almanya) oranla, bu ge- ri kalmışlığını telâfi etmek için, o yaz, Anadolu'da ade- ta mekik dokuyor. Nemeş'ûmbir yaz!.. Ne meş'ûm bir yaz!.. Yunan, Izmir'e çıkmıştır! Önce izmir, arkasından Menemen katliâmı Gayr-ı Müs- lım 'azınlıklar', hemen heryerde, gemi azıya almtşgö- runüyortar. Erzurum'da, Mustafa Kemal ve Karabe- kir Kâzım Paşa, bır 'Kongre tertıbi' ile meşgûl! Der- saadet'te 'Damat' Ferft Paşa, ingilızler'e hoş görün- mek teiâşındadır. 'Sart Molla, Ingıliz Muhiplen Cemı- yef/'ni kurdu kuracak! Payıtaht 'matbuatı', ikıyebölün- müş: Ingilizhimayesi' mi. yoksa 'Amerikan mandası' mı? Türkler 'gaflet, dalâlet, hatta hıyanet içinde' tarti- şadursun, Anadolu'daki ABD hey'etleri, 'humma/ı fa- aliyetleriyle' bir 'fiili dunjm yaratmak' peşindedirler. Bu hey'etlerden birinin başkanı Dr. Barthon diyorki: "... Adana, Antep, Maraş, Halep, Tarsus, Urfa, Er- meni yetimhanelerini, İtilâf Devletieri himayeleri altına aldılar. Kısa zamanda bu bedbaht toprakla- ra refah getirmeye muvaffak olacağız"; bır başka hey'et başkanı. Dr. Richardson, sanki başka telden mı çalıyor? "-... Trakya köyleri yardıma muhtaçtır; birçok Rum kendilerine vaktinde yardım edilmez- se feci durumda kalacaklannı bildirmişlerdir..." Adana'dan verilen bilgı. daha az ılgınç değil: "... Ada- na muhacirlerle doludur: bunlardan bin kadarı, kendileri için inşa edilen dört binada kalıyor; Müs- lüman aileler nezdindeki Ermeni öksüzlerini top- lamaktayız!" Yoksa Zât-ı Şahâne haklı mı? Baksanıza, ABD hey'et- lerinin uğraştıkları 'hayır işlerine'; nerede gayr-ı mtis- lim varsa, onları 'hımayelerine' almışlar; nasıl almasın- lar ki, 'barbar' Türkler, mutlaka bunların 'insan hakla- nnı ihlâl etmiş', canlanna okumuştur. Zaten Devlet-ı Aliy- ye'de bulunan Amerikalılar, 'minarenin kılıfını' hazır- lamaya çabalamıyor mu? istanbul'daki 'Amerikan kız mektebimüdiresi'. Mıss Mary Millis ne demiş baksa- nıza, 'Türkiye'nin ABD Mandası'na girmesini hak- lı gösterecek, en az 14sebeb var'mış; bunlardan bi- risi çok ilgınç, nedir, bılin bakalım:"... Türkiye'deki aha- li, dil itibariyle, birtakım kısımlara bölünmüştür Amerikalılar, muhaberat için, ingiliz dilini rthal ede- ceklerdir; bütün imparatorluk dahilinde aynı para, aynı sistem, aynı şimendifer, aynı rüsum ödenecek- tir..." Meseleyi derinden tahkike geldik...' Tam o sırada, (5 Haziran 1335/1919) Dr. Henry King ile Charles Crain yönetimindeki, 'resmi' ABD hey'eti, Köstence üzerinden Dersaadet'e vürûd ediyor. Niçin mi? llâhi, bunu bilemeyecek ne var? Ağızlanyla söylemişler:"... manda meselesi halli güç ve ağır bir meseledir. Başkan VVilson bu meseleyi, Kongre'ye tavsiye edebilir. Biz buraya meseleyi derinden tah- kike geldik. Başkan VVilson, hakikatlerin nelerden ibâret olduğunu bilmek istiyor." Gelır gelmez 'temas- lanna' başlayan bu yeni hey'et, bu 'temaslan' kimler- le yapacak dersiniz? Musevi Cemaati murahhaslany- la, sonra da Kürt Teâli Cemiyeti mensuplanyla! Muse^ viler, sadece istekte bulunmuş; Kürt Teâli Cemiyeti üyeleri, Dr. Şükrü Mehmet ve Babanzade Şükrü bey- ler, demişler ki: "-... Doğu illerinde Ermenilerin ço- ğunlukta olduğu hakikat değildir, orada Ermenis- tan tesis edilemez!"; bu elbette. oralarda ancak kürdistan kurulabilir' tezinin, üstü kapalı ifade ediliş tarzı! Derken Fransa'da yayımlanan l'Eclair gazetesinde, bir haber "... Istanbul'un Amerikan mandası altına alınması ile bu şehir büyük bir ticaret merkezi ha- line getirilecek ve Amerikan mallan, buradan Rus- ya'nın güneyine ve balkanlara sürülerek satlacak- tr..." (28 Temmuz 1335/1919). Fransız gazetesinin ha- beri, ne kadar da Mr. Arnold'ın zât-ı Şahâne'nin 'ka- bûlünü müteakip' beyan ettiği düşünceleri tamamlıyor Amerika, bir kere Türkiye'ye yerleşti mi, 'müessesele- ri' artık orada 'devamlı' acenta ve 'mümessil' sahibi olacaklar; bu da, Balkanlar ve Ruşya 'pazanna' girme- lerinı kolaylaştıracak! Bir de Ingiliz dili ithal edilir', ül- kenin her tarafında konuşulursa, 'muhaberat' kolaylı- ğına diyecek kalır mı? Hemen kollan sıvamışlar, bak- sanıza; bunu ben söyiemiyorum; BekirSâmi Be/e çek- tiğı şifrede, Mustafa Kemal Paşa söylüyor: "... ilk aklımıza gelen, yurdun her yerinde Ame- rikan okullannın açılmasıdır, çünkü daha şimdi- den yalnız Sıvas'ta 25 kadar okul açmışlardır ki, yal- nız birisinde bin beş yüz kadar öğrenci var; buna göre Türk ve Müslüman eğitim ve öğretiminin ya- yılıp genelleştirilmesi ile bu yapılan işier nasıl bağ- daştınlabilecektir?" (Temmuz sonu, 1919) Yüzbin Amerikah asker yetermis!... Yoo, bitmedi! Mustafa Kemal Paşa'nın Erzurum'dan Sıvas'a hareket edeceği günlerde, Reuter, Pa- ris'ten, başka bır haber geçiyor. Türkiye'den Paris'e dön- müş olan ABD Hey'etı Başkanı, Bnb. Arnold'ın 'man- da' konusunda söyledikleri: "... Amerika Birieşik Devletieri, insâniyet duygu- lanyla Türkiye mandasını kabul edecektir. Rume- li ye Anadolu Türkiyesi'ni 'medeni' hale getirmek için, yüz bin Amerikah asker kifâyet eder..." "... Amerikalılann beslediği binlerce Ermeni ço- cuğu münâkalâtı (ulaştırmayı) koruyan ecnebi kuv- vetleri bulunmazsa, açlıktan ölebilirier." Tadına varabıldinız mi? Zât-ı Şahâne'nin kabulünü müteakip. ABD'nin bölgede 'mahdut' olan 'ticaretini' geliştirmenin yollannı araştıran da, -şimdi ansızın 'in- sâniyet duygulan' uyanmış ofan,- aynı Bnb. Arnold'dı; demek, VVashıngton'ın davranışında, iki şey hiç değiş- memiş: a/ 'insânıyeti', münhasıran. Türk'e düşman olanlar için 'kullanmak'; b/ 'insâniyet' paravanası ar- dında, önce 'yardımhey'etleri'n, sonraaskerlerini gön- derip, stratejik bir bölgeye postu sermek! Nereden mi biliyorum? Göreceğiz! .. MERAKLISI İÇİN NOT: Alıntılann hepsi, vaktiyle Ömer Sâmi Coşar'ın haz/rladığı Iştiklal Harbi Gaze- fes/'ndendir. O müthiş olayı, canlı bir 'haberakışı' için- de vermeyi başarmış, fevkalâde bir çalışmaydı; yarım kalmtş olması, ne hazin! http:// www. prizma.net. tr/ A ILHAN http://www.eda.tr/-bilgiyay/yazar/ailhan.htlm