Catalog

CUMHURtYET/14 28 TEMMUZ 1990 İglasias'ı 15 bin kişi dinledi lio tglasias, dün aksam Efes Antik Tiyatrosu'nda, tiyatroyu dol- doran 15 bmi aşlon izleyicisine unutamayacaklan bir konser verdi. 6 kişilik orkestra ve iki vokalistin eşlik ettigi tglasias, iki saat bo- yanca hiç ara vermeksizin bpanyolca, lngilizce, Fransızca eski ve yeni parçalannı seslendirdi. tglasias, ilk parçadan sonra se- ytrcUere, "Böylesine giızcl bir ortamda ve Türkiye'de bulunmak- tan mutluluk duyuyorum. Arkadaşlanmla ben şimdiye kadar böylesine etkUeyici ve güzel bir ortamda bulunmamıştık. Teşek- kür ederiz" dedi. tki saat süren konser sırasında tglasias, Net- Ung Cob, Jacque Brel, Edith Piafdan çeşitli parçalar seslendirdi. Pendik Walesa geliyor tSTANBUL (AA) — Pendik Belediyesi'nin, eylül ayında düzen- leyeceği, "Pendik 1. Uluslararası Kiiltür ve Sanal Festivali"ne Po- lonya Dayanışma Sendikası lide- ri Lech Walesa'nın da katılacağı bildirildi. Polonya Dayanışma Sendikası liderini, festivale davet eden Pen- dik Belediye Başkanı Burhan Kö- seoglu, "Polonva Dayanışma Sen- dikası lideri VValesa'yı, eylül ayı- nın ilk baftasında, Pendik BeJedi- yesi otarak düzenlevecegiıniz, Pen- dik 1. ulnslararası Kültür ve Sa- nat Festivali'ne resntea davet ettik" dedi. Köseoğlu, Walesa'nın daveti memnuniyetle kabul ettiğini belir- terek, "Walesa 1 hafta bdediyemi- nn konugu olacak" diye konuştu. Direk üstünde yaşamak j ot kasabasında diizenlenen Uluslanrası Dunya Direk Üstünde Oturma Şampiyonası'nın dördüncü gününde yansmacılar di- rek ttstünde oturmaya devam ediyoriar. Yanşmacılann arbk pek matln gözükmedigi gözleniyor. Kaslanna kramp ginneraesi için degişik otnrma yöntemieri geliştiren yanşmacıiar, yeme, içrne ve hatta tuvalet gereksinimlerini bile direk üstünde karsılıyor- lar. Çünkü diregini terk eden yanşmadan diskalifiye oluyor. (Fotograf: Renter) Alo-Mintaxa deneüeme tstanbul Haber Senrtsi — Kü- çttkçekrnece Belediyesi, Procter- Gambler firmasına ait Alo- Mintax Fabrikası'nda kaçak yapı- laşrna ve çevreyi kirletme gerekçe- leriyle denetleme yaptı. Küçükçekmece Belediye Başkan Yardımcısı Nevzat Birdal fabrikayı en son geçen yıl kasım ayında de- netlediklerini ancak o zaman gö- rülen ve yapılması istenen eksik- liklerin yerine getirilmediğirıi söy- ledi. Fabrikada antraa sisteminin olmadığını ve hiçbir projeye bağ- h olmadan kaçak yapılaşma go- rüldüğünü belirten Birdal, fabri- kanın kapaulması yönünde karar aldıklannı açıkladı. Birdal, "Ka- ranmızı valüige gönderecegiz. Bin gelecek bflgi dognütusanda da ka- patmayı gercekleştirecegiz" dedi. Bu arada fabrika Genel Müdürü Yaşar Büyükçetin basın mensup- larırun denetimi izlemesine izin vermedi. İ Madonna fırünası İspanya'da esti Avrupa turnesine devam eden Amerikalı ünlü şarkıcı şimdi de tspanyollan büyülüyor. Madonna'nın Ispanya'daki ilk konserini yaklaşık 60.000 kişi izledi. Madrid'in Vincente Calderon stadını dolduran ateşli tspanyollar 'sanşm ilahe'yi coşkuyla izlediler. (Fotoğraf: REUTER) HABERLERtN DEVAM Özal'a Anayasa Uyansı... (Baftarafi 1. Sayfada) Ana muhalefet partisi SHP, demokrasi ve hukuk devtetı ılketenne aykırı bulduğu bu ka- rarnameteri Anayasa Mahkemesi'ne götür- müştür. Yüksek mahkeme de geçen hafta verdiği bir kararla, yasa hükmündeki bu ka- rarnameleri "esastan" incelemeye almıştır. Şimdi anayasaya göre tarafsız ve partile- rüstiı olması gereken bir cumhurbaşkanı, bir yandan ana muhalefet partisini tümüyle kar- şısına alıyor, öte yandan Anayasa Mahkeme- si'ne âdeta meydan okuyan bir tutum ser- giliyor. Böylesine bir kural tammazlık gerçekten şaşırtıcıdır, normal de değildir. Bu bakımdan, Anayasa Mahkemesi Bas- kanvekili Yekta Güngör Özden'in gazetemi- ze yapttğı ve bugün manşetimizde yer alan açıklamasındaki şu satırlann altını bir kez da- ha vurgulamakla yetiniyoruz: "Kimse anayasanın dışında ve üstünde de- ğildir. Yasal yetkilerini ve konumunu aşan öz- lemlere kapılanlara kimse aldanmamalıdır. Cumhurbaskanlan da Anayasa Mahkemesi kararlanna saygı göstermek, hatta sık sık gözden geçiırnelerinde yarar olan antlarına bağlılık gereği, hukukun üstünlüğünû savu- narak herkese ömek olmak zorundadırtar. Daha mahkeme kararı belli olmadan göz- dağı verir ya da karariarı tanımayacakmış gibi konuşmak, her şeyden önceriddiyetlebağ- daşmaz. Siyasal partilerden gelen cumhurbaşkan- lan, partili gibi düşünseler de partili gibi dav- ranamazlar." Yerindedir bu görüşler. Güneydoğu'daki olaylar için hükümeti göreve çağıran Demirel: Olaylara artık dur denaeli OzaPla Murdoch basını görüştü (Baftarafi l. Sayfada) dün de sürdürdü. Mnrdoch, An- kara'daki görüşmeleri sırasında "İS amaçb temaslar" dışında ba- sınla karşı karşıya gelmemeye bü- yük özen gösterdi ve sorulara kı- sa yaoıtlar vermekle yetindi. Cumhurbaşkanı Itargnt özal, Murdoch'u dün saat ll.OO'de Çan- kaya Köşkü'nde kabul etti. tki sa- at süren kabulde, Cumhurbaskan- hğı Sözcüsu Büyükelçi Kaya To- peri ile Radyo ve Televizyon Yük- sek Kurulu üyesi ve Tercüman Ga- zetesi Genel Yayın Yönetmeni Al- temnr Kıbç da bulundu. Kaya Toperi, kabulden sonra gazetecilere yaptığı açıklamada sunları söyledi: "Murdoch, Tnridye hakkında bOgi aldı ve çeşitli alaalarda yatı- n a ympmayı pUnladagtnı bettrtti. Bn koanda Sayın Cumharbaşka- Bi'na da ba arzusnnn beJirtti. Bir- takım büfiler verdi. Sayın Cam- horİMfkanı da Türkiye'de herke- da mevcut yasalar çerçevesinde ker tiiriü girişimde bulonabUece- |ini söjrledi." Büyükelçi Toperi, bir gazeteci- nin "Medya iizerinde dnrnldu mn" şeklindeki sorusunu yanıtlar- ken de "BahsediMi, ama aynntüı darnlmadı. Sanayi yabnmlan ve ceşlül alanlarda her şey söz konn- sa edildi. Belirli bir konnya deginilmedi" dedi. Mnrdoch öğleden sonra TRT Genel Müdürü Kerim Aydın Er- dem ile yaklaşık 1 saat görüştük- ten sonra gazetecilerin sorulannı yanıtladı. TKT Genel Müdürü Er- dem'le "Türkiyedeki yayıncilık kakkuda bflgi almak içtn" görüş- tügünü beürten Mvdoch, kendi- sine yöneltilen sorulara şu yanıt- lan verdi: — TRT Genel Müdürü Ue gö- rişmenizin icerigi hakkında bilgi vefebilir misiniz? MURDOCH — Yayıncüıkla U- gfli. — Türkiye'de baza yayın organ- buinı satın alacagınız söyleniyor. Türkiye'ye yöneJik bir yaanmınız w mı? MURDOCH — Bakıyorum, öğrenmeye çalışıyorum, başka bir amacım yok. — Türk baaıuDda yabnmları- uz oldağu yaaldı? MURDOCH — Türk basırunı okumadım. — TRT Genel Müdürü ile yap- bgınu göröşmeyi biraz daha acar mıam7 ? MURDOCH — Her konuda konuştuk, Türkiye'deki televizyon yayıncıhği, özel televizyon gjbi ko- nuları konuştuk. — Ozd TV dediniz, Türkiye'ye yönettk özel TV gjrişimimz olabi- lir mi? Örnegin Macaristan bükü- metiyle yaptıgınız anlasmada ol- dağn gibi kabloln TV aracıhgıyla Tnrkiye'ye yönelik yayın gercekleş- Ürecek misiniz? MURDOCH — Kablolu TV şe- bekesi yaygınlaştınhrsa tabii ki Sky Channel, Sky News gjbi ya- yınlanmızı sunmak isteriz. — Türkiye'deki gazetedligi na- al buluyorsunuz? MURDOCH — Çok iyi, beğe- niyorum. — Özd TV koaosunda nder görüşaldü? MURDOCH — Halka değişik bir seçenek sunmak çok güzel bir şey. Bütün dünyada iyi sonuçlar verdiğini gordük, lngiltere'de de. Dileriz Türkiye'de de gerçekleşir. Türkiye'deki yayıncıüğı öğrenmeye çalışıyorum, tammaya çalı- şıyorum. — Bn tanıma süresi ne kadar olacak? MURDOCH — Aşağı yukan 2 yüı alır. — Türkiye'deki vayıncthk sizi niçin bn kadar UgOendiriyor? MURDOCH — Sadece öğren- meye çalışıyorum, bakmaya geldim. — SHP'nin özel TV konnsaa- dald anayasa degiskligi bazırugm nasıl karşılıyorsunuz? MURDOCH — Ben ülkede her tür televizyon sisteminin olmasın- dan yanayım. Hem özel hem de devlet televizyonu olmalı. — Genşinizm Maxwen Oe reka- bet amacından kayBaklandığı söy- leniyor. MURDOCH — Hayır, hayır, Maxwell her yerde... Maxwell Bulgar(Baftarafi 1. Sayfada) çekec«giııi açıkladı" haberine yer verdi: BBC rauhabiri Owen Bennett Jones'un Sofya'dan verdigi haber aynen şöyle: "Basın devleri Robert Max- weü'le Rapert Murdoch yıllanhr tngfliz basın piyasasında birbirie- riyk kıyasıya bir mocadekyi sür- dürdölcr. Şimdiyse basm impara- torhddarru genisletmek için göz- lcrtei Dogu Avrupa ülkelerine dOrtOer. Bnlgaristan, CekosJovak- ya dogamlv Robert Maxwell'in son hedefl darnmnnda. Son ay- lara kadar Balgar Komünist Par- dsi'nin resmi bir organı olan Sof- ya merkezli 'Evening News' adlı günlük gazeteden hisse almak is- tiyor. Genel yayın yönetmenine göre söz konusu gazete giinlak 200 bia drajrrU Buigaristan'ın en klrh gazetesi. 1970'ler ve 1980lerdeDogu Avrapa'da Ko- mnnist Partisi Bderleriyle çok ya- km liskiler kuraa Maxwell şimdi ba davnunslanmn nrflalerini top- fauaaya çahşıyor, baş raidbi Mar- 4och'tan bir adım öne geçmeyi amaçlıyor. öte yandan Murdoca, Macaris- tan'da haftalık 'Reform' dergisi- ain yüzde 50 Ussesini sabn alın- ca Maxwell derhal hflkümet orga- » gazeteden pay almaya girişti. Ama Macaristan'da, yeni özgür- Mgüıae kavusmas basnvn şimdi de yabaaa sermayenH tendidi arün- da oldagn kaygdan nyannca du- nuna arasbrmak icia bemen bir parlamento komisyona kunıidu. Çekoslovkaya'da da hükümet, basuun Baö sermaye çevreterinin eüae gecmesini engeHemek için çabahyor. Ama Bnlgaristan'da durnm farkh. Oysa Maxwell, ül- kenin iç poUtikasına da kansma- ya basiadı ve son olarak bir koa- Msyon hakiimeti kurulmaması dn- ramaada bütün yatınmlannı çe- kecegİBİ açıldadı. Parlamento üyeleri, MaxweU'ın ba tehdidini baksız mndahale olarak aitdcyip tepld gösterirken ülkenin yaban- a sermayeye de gereksininıi oldn- gunu kabul ederek bir gazete sa- ün almak istiyorsa engeflenmenıe- si gonijünü savuodnlar." Guardian'ın haberi Ingiltere'de yayımlanan liberal eğilimli "Guardian" gazetesi de bu hafta başında yayımladığı Sof- ya kaynaklı haberinde Maxwell'- ın Bulgaı hükümetinin resrni ko- nuğu olarak iki günlüğüne bu ül- keye gittigini ve ayrümadan önce yaptığı açıklamada, "Hükümet ve mohaiefet liderleriyle yapbgım görüşmeterln sonacanda tarafla- nn, ulnsal birlik bükümeti kurul- ması konusunda anlaşmaya ula- sacaklan anlaşüıyor" dediğini bil- dirmişti. Habere göre kendisini Bulgaris- tan'ın dostu olarak tanımlayan ancak parti politikasma ilgi duy- madığını belirten Maxwell, Bul- gar siyasetçiler kendi aralannda çekişirken kendisinin ve diğer Ba- ülı işadamlarının yapacaklan ya- tuımlann engellendiğini ve bunun kabul edileroeyeceğiru söylemişti. TRT Genel Müdürü Kerim Ay- dın Erdem, gönişmeden sonra yaptığı açıklamada Murdoch'un kendilerine bir teklif paketi getir- diğini, gerekli ıncdemeler yapıl- dıktan sonra yeniden bir araya ge- leceklerini söyledi. TRTnin pro- totipini Murdoch'a gösterdikleri- ni, onun da bunu beğendiğini soy- leyen Kerim Aydın Erdem, "3. Ka- nal nzerinde durnyoriar. 'Bu ka- nalı bizimle ortak kullaıun' diyor- tar. Ancak bu, kanal kindamak gi- bi bir şey olmayacak. Bizc, aile ka- dın, çocnk, egitim ile Ugüi bazı programlar verecekler Bu da bi- zim denetimimizde yayu demek- tir" dedi. Erdem, Murdoch'un neden Türkiye'yi ve TRTyi seçtiği soru- suna "Çünkü bizi çok iyi buluyorlar" yanıtını verdi. Erdem, TV3'ün ocak 1990'dan itibaren ya- yın saatinin 10 saate çıkarılacağı- m da sözlerine ekledi. Avustralya asıllı Amerikan va- tandaşı "basın krah" Murdoch dün akşam tstanbul'a gelerek Ve- dat Yelkenci'nin onuruna verdi- ği yemeğe katüdı. Murdoch, Yel- kenciler'in Bebek'teki Aksu Köş- kü'ne saat 19.40'da tngiltere ve Avustralya büyükelçileri, Avus- turya ve ABD konsolosları ile bir- likte geldi. "Basın kralT'nın ba- sınla görüşmek istemediği akşam yemegine 13 yabancı, 17 yerli mi- safir davet edildi. Davete tngilte- re Büyükelçisi Timothy Daant, tngiltere Konsolosu Michael Brendan Colüns, Avustralya Bü- yükelçisi William Witheford, Avusturya Konsolosu John Cuth- bertson, ABD Büyükelçisi Mor- ton Abromowitz ve ABD Konso- losu Thomas Carolan ile eşleri ka- tıldı. Cumhurbaşkanı Turgut özal'ın oğlu Ahmet Özal da Yel- kenci'nin yemek davetine katılan- lar arasmdaydı. Davette Varal Alosık, Baygün Yarsuvat ve Se- dat Yelkenci de bulunurken Ca- hit Bayar, Sakıp Sabancı, Rahmi Koç, Şank Tara, Jak Kamhi, Os- man Kayalar ve lhsan Dognuna- a ise yemeğe katılmadılar. Mur- doch geceyi Hilton'da geçirdi. Türkiye'ye 100 milyon dolarhk ek külfet ANKARA (Camhuriyet Büro- sa) — OPEC üyesi ülkelerin pet- rolün varil fıyatını 21 dolara çı- kartma kararı, Türkiye'nin öde- meler dengesi tahminlerini de et- kileyecek. Halen varili ortalama 17.0 dolardan petrol alan Türki- ye, yıl sonuna kadar tahminlerin >3klaşık 100 milyon dolar üzerin- de ek ödeme yapacak. Türkiye'nin 1990 yüı ödemeler dengesi tahminleri varili 17.5 do- lardan petrol ithal edilecegi var- sayımına göre hazırlandı. Yılın ilk yedi ayındaki ortalama ithal fatu- rası varil başına ortalama 17.0 do- lar dolaymda gerçekieşti. Bundan sonra varili 18.0 dolardan petrol ithalinin sürmesi halinde 1990 için ortalama varil maliyeti 17J dolar olacak tı. TÜPRAŞ yetkilileri, Türkiyet nin ilan edilen fîyatın ortalama 1.5 dolar altında fıyatla ithalat yap- dığını arumsattılar ve yıl sonuna kadar alınacak 60 milyon varillik petrol karşıhğı 100 milyon dolara yakın "beklenmeyen" maliyetle karşüaşılacağını ifade ettiler. Türkiye'nin 1990 yıhnda 147 milyon varil petrol ithal ederek 2 milyar 575 milyon dolar ödemesi programlanmıştı. Bu faturanın, varili 19.5 dolardan ithalat yapıl- ması durumunda 2 milyar 675 milyon dolara çıkması bekleniyor. Hadi titretin OYP lideri, partisinin genel idare kurulunun açıhşında yaptığı konuşmada, Güneydoğu'daki olaylara değinerek "Bastığımız yeri titretiriz diyenleri göreve çağırıyorum. Hadi titretin" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Büro- sa) — DYP Genel Başkanı Süley- man Demirel, Güneydoğu'da ön- ceki gün 5 er Ue 1 köy korucusu- nun öldürülmesinin üzüntü veri- ci olduğunu belirterek, "Hükü- meti göreve cagınyorum. Basbfı- mız yeri titretiriz diyenleri göre- ve çaguıyorum, hadi titretin" de- di. Demirel, olaylann bugüne ka- dar sürekli olarak küçümsendiğini de bildirerek, "ama arbk d«r de- mek gerekiyor" diye konuştu. DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel dün partisinin Genel tda- re Kurulu toplanûsı öncesinde, Türkiye Kömür tşletmeleri TKf- den Ankara dışında görevlere gönderilen işçileri kabul etti. tş- çilerin, "lsyerimiz kapandı, biz- leri Ankara dışında gorevlere göa- deriyorlar. 10-15 yıllık işciyiz, üc- retimiz 290 bin Ura. Başka yere gi- dersek yaşayamayız" şeklindeki yakınmalarını dinleyen Demirel, şöyle konuştu: "tsçi çıkanlmast ya da isçilerin gidemeyecekleri yerlere gönderil- mesi ıstırap vericidir. Biz konn üzerinde hassasiyetle dnracagız. Yalnız sizkr sabırtı olan. Löznm- suz tahriklere kapdmayın. Ügili- lerle temas edecegiz." Demirel, DYP Genel tdare Ku- rulu'nun açıhşında ise Güneydo- ğu ve Dogu Anadolu'daki olay- lara değindi. Bölgede kan akma- ya devam ettiğini, önceki gün de 5 er ile bir köy korucusunun şe- hit düştüğünü bildiren Demirel, şöyle konuştu: "tste bölgeye gittiler. Halk şi- kfiyetçi oldu. Fabrika isteriz, ek- mek isteriz, doktor isteriz, is is- teriz dediler. Onlar da meseleleri çözdüklerini söylediler ve biz bas- bgımız yeri titretiriz dediler." Demirel, 1990 yıh içerisinde bu- güne kadar 89'u güvenlik görev- lisi, asker, subay ve korucu olmak üzere 123 vatandaşın öldürüldü- ğüne işaret ederek, sözlerini şöy- le sürdürdü: "Bastagunız yerititretirizdiyen- leri göreve cagınyonım, hadi tit- retin. Şimdiye kadar bu cinayet- ler küçumsenegeldi. tstanbul'da da olaylar oluyor. Bugün bir gü- venlik görevlisi sehit edildi. Ay- nca İstanbui'da ve tzmir'de soy- gnnlar oluyor. Ba çalınan para- SHP 'Güneydoğu Raporu' için DGM'yeyanıt verdi: 6 Siyasi partileri izley»ANKARA (Cumburiyet Büro- su) — SHP, Güneydoğu Raporu konusunda ifade almak için ya- zanlann kim olduğunu öğrenmek isteyen DGM'ye, "Siyasi partinin çahsmalanm üıceleme ve izleme DGM'nin görev ve yetki alanının dışında oldugu açıkbr" yanıtuu verdi. SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal imzası ile Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Bassavcıhğı'na gönderilen yazıda şöyle denildi. "Ögi yazımzda belirtilen rapor partimizin yetkili karar organın- ca kabul edilmiş olan ve parti gö- OPECten üç dolar zam CENEVRE (Ajanslar) — Pet- rol Üreten Ülkeler örgütü (OPEC) Bakanlar Konseyi, bir varil petrolün fiyatını 21 dolar olarak belirledi. Böylece, petrolün fiyatı 3 dolar arttırümış oldu. OPEC aynca, yıl sonuna kadar günde 22 milyon 491 bin varil üre- tim yapılmasını da kararlaştırdı. Fiyatlar ve yeni duzenlemeler yıl sonuna kadar geçerli olacak. Ül- kelere göre günlük kota dağılımı ise şöyle: Cezayir 827 bin, Ekva- dor 273 bin, Gabon 197 bin, En- donezya 1 milyon 374 bin, tran ve Irak 3 milyon 140 bin, Libya 1 milyon 233 bin, Nijerya 1 milyon 611 bin, Katar 371 bin, S.Arabis- tan 5 milyon 380 bin, Birleşik Arap Emiriikleri Ue Kuveyt 1.5 milyon, Venezüela 1 milyon 945 bin varil üretecekler. AP'nin haberine göre, önceki gün en az 20 dolar fiyat üzerinde anlasan OPEC Bakanlar Konse- yi, dün, Irak ve Libya'nın ısrarla savunduğu 25 dolarhk fiyatı tar- tıştı. Irak ve Libya, varil başına 25 dolar fiyat belirlenmesi yolun- daki isteklerini OPEC Genel Sek- reterliği'ne sundular. Suudi Ara- bistan, Kuveyt ve Birleşik Arap Emiriikleri (BAE) özellikle, Irak tarafmdan istenen bu fiyatı fazla bulduklarını, ancak fiyatın "makul" bir ölçüde arttınlması- nı destekleyeceklerini bUdirdiler. OPEC Bakanlar Konseyi'nin dün ikili göriışmeler şeklinde sü- ren topiantısmdan sonra bir açık- lama yapan tran Petrol Bakanı Rıza Agazadeh, Petrol üreticisi ülkelerin, 21 dolarhk "minimnm referans" fiyatı üzerinde anlaştık- lannı açıkladı. tran Petrol Baka- nı, Bakanlar Konseyi'nin günde 22,5 milyon varil üretim yapılma- sı konusunda da görüşbirliğine varıldığını söyledi. tran Petrol Bakanı Agazadeb aynca, OPEC Bakanlar Konseyi'- nin, fiyatlann ve üretim tavanının önümüzdeki yıl yeniden arttınl- masuıı "ilke olarak" benimsedi- ğini beürtti. Birleşik Arap Emjr- likJeri Petrol Bakanı Mana Said Al-Oteiba, fiyatın belirlenmesi konusunda uzun tartışmalar oldu- ğunu, ancak Irak ve Libya'run OPEC'in karanna uymayı kabul ettiklerini söyledi. Reuter, dün fiyat konusunda çıkan tartışmalar sırasında Irak ve Kuveyt Petrol Bakanlan arasında Körfez krizine ilişkin hiçbir konu- nun görüşülmediğini bildirdi. Ajans ayrıca, OPEC'in, fiyat ar- tışı karşısında ABD ve sanayUeş- miş ülkelerin, yeni enerji politika- lan geliştirmek yolundâki çabala- nnı arttırmasmdan endişe duydu- ğunu da ileri sürdü. rüşBBü apklayan bir belgedir. Anayasanın 69 ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 98. maddekri geregince bir siyasi par- tinin çahsmalannı inceleme ve iz- lemenia Devlet Güvenlik Mahke- mderinin görev ve yetki alanı dı- şında oldagu açıkbr. BUgUerinizi rica ederim." SHP'nin yanıtının dün DGM'ye gönderildiği ögTenUdi. Gend Başkan Erdal tnönü de ko- nuya ilişkin yaptığı açıklamada, DGM'nin böyle bir yetkisi olma- dığını belirterek, "Bir siyasi par- tinin yasalann getlrdlgi esaslara uyup uymadıgmı incekyecek baş- ka organlan vardır. Ba konn onun için bnrada bitmistir" dedi. Demiral: SHP haklı SHP'nin, DGM'ye verdiği ya- zılı yanıtın ardından konuya iliş- kin ANKA'nm sorulannı yarutla- yan DGM Başsavcısı Nnsret De- miral, raporun parti görüşünü yansıtması nedeniyle dosyayı Yar- gıtay Cumhuriyet Bassavcıhğı'na göndererek sonuçlandırdıklanru söyledi. Demiral şöyle dedi: "Onlar bize bu işin dognıdan partileriyle ilgili olduğunu bildi- rip Anayasa'mn 69. ve Siyasi Par- tiler Yasası'nın 98. maddeleri ge- regince araştırma görevinin Yar- gıtay Başsavalığı'mn olduğunu bildirdiler. Bunda da hakhlar. Çünkü biz o ana kadar raporun parti karar organınca kabul edil- digmi ve parti görüşünü açtklayan bir belge oldngunu bilmiyordak. Şimdi ögrenmiş olduk. Biz şimdi elimizdeki evrakı bir yazıya bag- layıp Partiler Yasası'nın 106. maddesi içeriginde bir örnegini Adalet Bakanlığımıza. elimizdeki mevcut belgeleri de birlikte Yar- gıtay Cumhuriyet Başsavcılıgı'na bir örnegini gönderecegiz." SSCB Basına sansür kalkıyor Sansür Kurulu Başkanı Vlademir Boldirev, 1 ağustos tarihinden itibaren basına uygulanan sansürün kaldırılacağını bildirdi. Bu kararın glasnost politikasının en önemli kilometre taşlanndan biri olduğu belirtiliyor. MOSKOVA (Ajanslar) — Sov- yetler Birliği'nde basına uygula- nan sansür, 1 ağustos tarihinden itibaren kaldınlıyor. Bu konuda ahnan kararın, SSCB Başkanı Mi- hail Sergeyeviç Gorbaçov'un uy- gulanması yolunda büyük çaba sarf ettiği "glasnost" politikasının en önemli kilometre taşlanndan biri olduğu belirtiliyor. AA'mn haberine göre, SSCB Sansür Kurulu Başkanı Vlademir Boldirev, parlamentoda bir süre önce oylanarak kabul edilen yeni basın yasasının bir sonucu olarak basında sansürün kaldırılacağını açıkladı. Boldirev, kitap, fihn ve diğer yayınlarda sansürün sürece- ğini belirtti. Gözlemciler, özellik- le yabancı kitap ve filmlerin san- süre tabi tutulacağını kaydediyor- lar. Boldirev, yaptığı açıklamada, yabancı yayınlara uygulanacak sansürün, uluslararası anlaşmalar ve posta sözleşmelerinde belirlen- diğini anımsatarak, bu yayınlar arasında "şiddete yönelik pornografık" ve "savas propagan- dası yapanlann" sansür kapsamı- na gireceğini söyledi Sovyet Kürtleri özerklik istiyor Moskova'daki Marksizm- Leninizm Enstitüsü Salonu'nda önceki gün başlayan, "Sovyet Kürtleri Konferansı'nda" söz alan konuşmacılar, Sovyetler Birliği- nin çeşitli cumhuriyetlerinde top- lam yarım milyon Kürdün yasadı- ğını belirterek, tüm Kürtlerin ye- niden özerk bir çatı altında bir araya gelmeleri gerektiğini belirt- tüer. Londra'da yayınlanan "Finan- cial Times" gazetesinin Asya uz- manı yazan Edward Mortimer'in Moskova'dan yazdığı haberde, kcnferansla ilgili olarak şu bilgi- lere yer verUiyor: Türkiye, tran ve Irak'tan gelen Kürtlerin yanı sıra çoğu Kazakistan ve diğer Orta As- ya cumhuriyetlerinden gelen 500 Kürt delege, Sovyetler Birliği Ko- münist Partisi Merkez Komitesi- nin önderliğinde ve denetiminde yapılan toplantıda sorunlarını ve taleplerini sergilediler. Konu sadece Sovyetler Birliği'- nde yaşayan Kürtlerin durumunu kapsıyor. Diğer ülkelerden gelen delegeler ise gözlemci statüsünde. Kazakistan'ın başkenti Alma Ata- nın tanınmış petro-kimya uzman- larından Kerim Nadirov, Sovyet- ler Birliği'nde yaşayan Kürtlerin 1917'den bu yana başına gelenle- ri aynntıh bir şekılde anlattı. 1923 yıhnda Lenin, ülkede yaşayan 60 bin Kürdü, Azerbaycan toprakla- rı içinde özerk bir bölgeye yerleş- tirmişti. Künler, yoğun Ermeni nüfusunun bulunduğu Yukan Ka- rabağ bölgesiyle AZCTİ toprakları arasında bir tür tampon bölgede yaşıyorlardı. Ancak 1937 yüında SUlin, Kürtlerin "pek gövenilmez insanlar" olduğuna kanaat geti- rip, bu yörede yaşayan Kürtlerin Iran ve Türkiye'deki akrabalarıy- la da temasa gecebileceğini hesap ederek, yöredeki Kürtlerin büyük bir çoğunluğunu Kazakistan'a sür- dü. Son olarak 1988-89 yüları ara- sında ise, Sovyet Ermenistan'ında yaşayan 180 bin Azeri'nin yanı sıra 20 bin Kürt de yine Orta Asya cıımhuriyetlerine sürüldü. Sovyetler Birliği'nde 1989 Yıhn- da yapılan nüfus sayımına göre, 158 bin Kürt var. Ancak Kerimov, bu sayının gerçeği yansıtmadığmı çünkü 1937 ve 1944'te sürülenler- İe birlikte, Sovyetler Birliği'nde halen yarım milyon Kürdün yaşa- dığını söyledi. Kerimov, açıklama- sına devam]a, ancak bu yarım mil- yon Kürt arasında, özellikle Orta Asya Cumhuriyetlerinde yaşayan- ların önemli bir kısmının Kürtçe- yi bile bilmediğini ve Kürt kültü- Ozal'a (Baftarafi 1. Sayfada) nlık ve çelişki hızianır. Anayasa Mahkemesi'nde bir partiye yandaş, etki altında kala- cak ve cumhurbaşkanlanndan ta- limat alacak üye çıkacagını san- mıyorum. Gorevimizi tüm gerek- lere uyarak, tura nitelikleri taşıya- rak özenle yerine getirmeye çalı- şıyonız. Kimsenin dedigi degil, bukukun ve anayasanın dedigi olur. Herkes. anayasayı yorumla- maya yetkili Anayasa Mahkeme- si'ne guvenmelidir. Vatanseverlik kimsenin tekelinde olmadıgı gibi, yargı erki de kîmsenin egemenli- ginde degildir ve asla ödün ver- mez, asla esir alınamaz. Bir iki yö- netsel işleme bakıp umutsuzluğa düşülmemelidir. Tüm ulusun gü- ven kavnağı olmak çabamızı ba- gımsız konumu, y^nsız tutumu Ue içtenlikle sürdüreceginden kuşku duyulmamalıdır. Adalet, biam karakterimiz ve onurumuzdur." ründen tamarnen uzak bir şekıl- de yetişmiş olduklannı hatırlatı- yor. Sovyetler Birliği'ndeki Kürt- lerin, Ortadoğu'daki Kürtler gibi Latin ya da Arap harfleri değil de Kril alfabesi kullanmalan, Sovyet Kürtlerini dünyadaki diğer Kürt- lerden uzaklaştıran kültürel bir unsur oldu. Şimdi SSCB Kürtleri, haksız ye- re sürgün edildiklerinde kabul edilmesini, aynca yeniden, Azer- baycan ya da Ermenistan'a yakın bir bölgede, özerk bir statü için- de bir araya gelmek istiyorlar. Fransız Haber Ajansı, 3 günlük Moskova Kürt Konferansı'nın, ön- ceki gün sona erdiğini bildirdi. SSCB'nin tutumu Bu arada, konferensa katılan Irak Kürdistan Sosyalist Parti ü>-e- si Mehmet Osman bir gazetecınin Kürt sorunu karşısında SSCB'nin tutumunda muhtemel bir değişik- lik olup obnayaağiru sorması üze- rine, "Şu an önemli hiçbir şey yok. Bu konferans belki ilk değişikiiğin olumlu işaretlerini saglayabilir" diye konuştu. Irak'taki Kürtlere karşı kimya- sal silah kullanıldıgi yolundâki ha- berler karşısında SSCB'nin sus- kun kalmasını eleştiren Osman, bugün için Kürt ulusunun istedi- ği tek şeyin, kaderleri konusunda- ki sessizJiği bozmaya elverişli bir yol bulmak olduğunu ifade etti. POKTRE / YEKTA GÜNGÖR ÖZDEN 34 yıllık hukukçu 1932 yüında Sıvas'ın Niksar ilçesinde doğan Yekta Güngör özden Sıvas Li- sesi'ni bitirdi. 1956 yüında Ankara Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olan Özden 1972-74 yılla- n arasında Ankara Barosu Baş- kanlığı yaptı. Türk Hukuk Birli- ği Kurucu Başkanlığı yapan öz- den 1979*da Cumhuriyet Senato- su'nca Anayasa Mahkemesi üye- liği'ne getirUdi. özden 1988'den bu yana Anayasa Mahkemesi baş- kanvekili olarak görev yapıyor. Felsefe Kurumu, Dil Derneği ve Autürkçü Düşünce Derneği üye- si olan Özden'in gazete ve dergi- lerde yayımlanmış çok sayıda ma- kalesi bulunuyor. lar silah aimaya gidecek. Ba ko- nular önemseamedi ama artık bunlara dur denmesi gerekiyor." Bugünkü iktidann bu tür olay- lann altından "zor kalkacagını" da söyleyen Demirel, "Otaytar ül- keyi ileride zor sanlabüecek yara- lar açabilecek karakterdedir. O nedenle bir an önce önlem alıa- ması gerekir" dedi. Demirel, "Ül- keyi yönetenler bn konuda hem kendilerini hem de halkı aldabyorlar" diye konuştu. De- mirel, basın mensuplanmn sonı isteklerini ise, "Bugün gnademi ben beliriiyorum. Ba olayın dışın- da bence başka önemli bir ol: yoktnr, sorularınızı yarın* saklayın" şeklinde yamtladı. 2 çatışmada 9PKK'k öldürüldü DtYARBAKIR / SÖRT / ŞIR- NAK (Cumhuriyet) — Şırnak'm Uludere ve Siirt'in Pervari ilçele- rinin kırsal kesimlerinde güvenlik güçleri ile çatışmaya giren 9 PKK teröristi ölü olarak ele geçirildi. Çatışmalar sırasında bir köy ko- rucusu şehit oldu, 3 er de yaralan- dı. Ismi öğrenüemeyen bir üsteğ- menin de şehit edildiği bildirildi. Üsteğmenin cenazesi özel bir uçakla tstanbul'a gönderildi. Ça- tışmalar, başta, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın geçen hafta so- nunda ü oluş törenine katüdığı Şurnak'ın ilçelerinde ohnak üzere çok sayıda iiçede yoğunlaştı. Edi- nilen bilgiye göre Pervari, Ulude- re'de, 3-4 gün önce başlayan ça- tışmalar halen sürüyor. Bu arada, geçen çarşamba günü Türeli kö- yünden havalanan bir askeri he- likopterin teröristlerce düşürüldü- ğü yolunda BBC'de yer alan ha- ber, Olağanüstü Hal Valiliği'nce yalanlandı. Valüikten yapılan açıklamada, helikopterin anza yüzünden mecburi iniş yaptığı b lirtüdi. Helikopterin düşüşü Olağanüstü Hal Bölge Vali Yardımcısı Özcan Erdogan Van'- m Türeli köyünde askeri bir heli- kopterin teröristler tarafından dü- şürüldüğü yolunda BBC Radyo- su'nda yer alan haber üzerine Cumhuriyet'e şunlan söyledi: "Bn, kesinlikle yalan. Çabşma sonucu degil. Tamamen bir tek- nik anza yüzünden mecburi iniş yapdmısbr. Çünkü helikopter, bava tabunından havalandıktaa çok kısa bir süre sonra anzalan- dı. Mecburi iniş yapılan zemin, sarp oldugu için sert iniş yapıldı. Bu sırada helikopterdeki bir gü- venlik görevlisi sehit oldu. Heli- kopterde hafif hasar meydana geldi." Cnmbariyet muhabirlerinin edindiği bilgiye göre, Şırnak'm Uludere ilçesi yakınlanndaki Kel Mehmet Dağlan'nda arama ve operasyonlannı sürdüren güven- lik güçleri, dün sabaha karşı 05.00 sıralarında bir grup terörist Ue karşüaşb. Güvenlik güçlerinin "dur" uyansına ateş açarak kar- şılık veren PKK'lı teröristlerden 6'sı ölü olarak ele geçirildi. Siirt'in Pervari Uçesi Doğankö- yü yakınlanndaki Çimentepe yö- resinde güvenlik güçleri ile PKK'hlar arasında çıkan çabşma- da da 3 militan ölü olarak ele ge- çirildi. Çabşma sırasında gecici köy korucusu MosUfa Bolnt şe- hit oldu, 3 er de yaralandı. Bitlis'in Hizan, Van'ın Çatak, Şırnak'm Beytüşşebap ilçelerinin kırsal kesimlerinde de PKK terö- ristleriyle güvenlik güçleri arasın- da çatışma çıktığı bildirildi, ancak bu çatışmalarda ölü ya da yaralı olup olmadıgı konusunda henüz bir bilgi edinilemedi. Çatışmalarla ilgili olarak Olağanüstü Hal Böl- ge Valüiği'ne henüz aynntüı bilr gi ulaşmadığı, konuyla ilgili açık- lamanın bugün yapüabUeceği be- lirtiliyor. Siirt/Pervari, Şır- nak/Uludere'deki çatısmalann da halen sürdüğü öğrenildi. TtYATRODA DEVRİM Zehra tpşiroglu 2000 üra (KDV içinde) Çağdaş Yayınlan Türkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-İstanbul Ödemeii gönderUmez.