Catalog

5 TEMMUZ 1989 HABERLERÎN DEVAMI CUMHURİYET/13 Hazîran Patlaması... (Baştarafı 1. Sayfada) di enflasyonun aşağı çekilebilmesi için, bundan sonra uygulanacak ekonomi politikalarının çok daha ciddi, tutarlı ve guvenilir olması gereği açıktır. Şu görülmüştür ki, henüz iç talepte tam olarak bir canlanma olmadı. Tüketici fiyatian hâlâ toptan fiyatların gehsinde. Ancak buna rağmen yüksek bir fiyat artışının çıkması, enflasyonist beklentilerin hâlâ sürdüğünü gösteriyor. Henüz iç talepte bir canlılık yok. Buna şimdilik talep enflasyonu diyemezsiniz. Ancak ücret artişlan ve diğer gelir arttıncı önlemlerin etkisi önümüzdeki aylarda görülecek. Eğer sağlanan gelir artişlan tüketime kanalize olursa, o zaman hiper enflasyon tehlikesl daha da büyür." 2) Yukarıki satırlarda yer alan bir tehlikeye başka uzmanlar da işaret ediyor. İç talepteki canlanmanın, yılın son üç dört ayında tüketici fiyatlarını iyice körükleyerek, üç haneli enflasyona yol açması ihtimali var. 3) 26 Mart seçimlerinden sonra Başbakan Öza), ekonominin "koordinatörtüğü"nü artık bizzat kendisinin üstleneceğini açıklamıştı. Oysa sonucun tam bir "koordinatörsüzluk" olduğu söyienebilir. Çünkü gerek ekonomiyle ikjili bakanlıklara yaptığı yeni atamalar, gerekse yeni bakanlarla DPT, Merkez Bankası ve Hazine Müsteşarlığı gibi temel ekonomik birimler arasındaki ilişkiler, ekonominin yönetimini olumsuz yönde etkilemiştir. Bir başka deyişle, işi herkesin bir yana çektiği, çekiştirdiği bir ortam doğmuştur. Onun içindir ki, haziran enflasyonu karşısında bir yüksek bürokrat, "ciddi, tutarlı ve guvenilir ekonomikpolitikalar"\r\ gereğinden söz edebiliyor. Bu sözler, ekonomi yönetimindeki başı boştuğun bir kanrtı sayılabilir. 4) Görülen odur ki, Özal hükümetinin ekonomide dizginleri yeniden ele geçirebilmesi çok uzak bir olasılıktır. Polttikada oy tabanı bu denii erimiş, inandırıcılığını bu denli yitirmiş bir iktidardan hâlâ böylesine bir düzelme umut etmek, düş kurmakla eşanlam taşır. Bunca yıllık sicili orta yerde olan Özal hükümeti, artık ne enflasyona, ne ekonomiye dikiş tutturabilir. Yineliyoruz: Erken seçim ne kadar gecikirse, ekonomide ve polrtikada bunalım o kadar derinleşecektir. Enflasyon bomba gibi Yıllık ortalama yüzde 72.8 (Baştarafı I. Sayfada) (Bastarufl I. Sayfada) gerekli önlemler konusundaki görüşleri özetle şöyle: • Yaz aylannda enflasyon genellikle düşer. Enflasyonun en tehlikeli olduğu vıl olan 1980'de bik bir miktar düşmüştür haziran ve temmuz aylannda. Mevsirasel faktörier dikkale alındığında şinıdi bu yüzde 6,3'lük haziran enflasyonu yüksek değil, çok çok yüksek, anormal bir rakamdır. Toptan fiyat arüşlanndaki hıı • Tootan fivat artıslannriaki bu son gelişme, bir ölçüde KİT zamlanna bağlanabilir. Maliyet artişlan nedeniyle özel seklör fiyatlannın da bu yüzden arttığı söylenebilir. Henüz iç talepte bir caıılılık yok. Buna şimdilik talep enflasyonu diyemezsiniz. Ancak, ücret artişlan ve diğer gelir arttıncı önlemlerin etkisi önümüzdeki aylarda görülecek. Eger sağlanan gelir artısları tüketime kanalize olursa o zaman hiper enflasyon Şimdi enflasyonun aşağı çeki tehlikesi daha da büyür. lebilmesi için bundan sonra uygu• Ücret artışlannın tasarrufa lanacak ekonomi politikalarının çok daha ciddi, tutarlı ve guveni yöneltilmesi yönünde bazı önlemlir olması geregi açıktır. Şu görül ler alınmalıdır. Bunun çeşitli yolrnüştür ki, henüz iç talepte tam ları vardır, konuta falan yöneltiolarak bir canlanma olmadı, tü lebilir. O zaman enflasyonist etketici fiyatları hâlâ toptan fiyat kisi hemen görülmez. Diğer tasarlann gerisinde. Ancak, buna rağ ruf alanları açılabilir. Ancak, şu men yüksek bir fiyat artışının çık sıralarda banka mevduat faizleriması, enflasyonist beklentilerin nin enflasyonun gerisinde kaldıhâlâ sürdüğünü gösteriyor. Bu ğı da ortada. Ama, bu konu bannun kırılması gerekir. Vakit geçi kalann bileceği iştir. Faizleri kenrilmeden bazı önlemler alınmalı di likidite ihtiyaçlarına göre arttınrlar veya aynı tutabilirler. Budır. na artık müdahale edilmemesi gerekir. Ekonomi Servisi Enflasyon haziran ayında şahlandı. Geçen ay, toptan eşya fiyatian yüzde 6.3, tüketici fiyatian da yüzde 5.2 yükselerek "haziran rekoru" kırdılar. Devlet İstatistik Enstitüsü'ne (DİE) göre tüketici fiyatlarındaki yıllık ortalama artış yüzde 72.8 olurken, aynı fiyatların 12 aylık artişlan mayıstaki yüzde 62.8'lik düzeyinden yıizde 67.7'ye fırladı. Toptan fiyatlar da 12 aylık hesaplamaya göre 6 puanlık sıçramayla yüzde 70.0'e ulaştı. tstanbul Ticaret Odası da (İTO), geçen ay toptan eşya fiyatlannın yüzde 4.5, perakende fiyatlann da yüzde 3.0 arttığını belirledi. İTO'ya göre İstanbul'da perakende fiyatlardaki 12 aylık artış yüzde 62.3'ten yüzde 64.1'e çıkarken, aynı fiyatların yıllık ortalama artış hızı da yüzde 71.7 oldu. Devlet lsta*istik Enstitüsü ve tstanbul Ticaret Odası'nın dün açıkladıklan fiyat endekslerine ilişkin rakamlar, "en sıcak haziran" ayının yaşandığını ortaya koydu. DİE'nin fiyat endekslerini hesaplamaya başladığı 1983 yılından bu yana en yüksek "haziran enflasyonu" yaşandı. DİE'nin toptan eşya fiyatian için yüzde 6.3 ile tüketici fiyatian için belirlediği yüzde 5,2'lik ayhk fiyat artişlan aynı zamanda ocak ayından bu yana ulaşılan en yüksek noktaları ifade ediyor. DİE'nin belirlemelerine göre bu yılın ilk altı ayında meydana gelen artışlar toptan eşya fıyatlarıııda yüzde 33.6, tüketici fiyatlarında da yüzde 26.1 oldu. Geçen yılın aynı döneminde toptan eşya fiyatian yüzde 33.3, tüketici fiyatian da yüzde 31.8 yükselmişti. *> DİE tüketici fiyatian endeksi Yıllık ortalama (%) 73.^^ 1 70. / 66. i rs. '*• ri [ Şubat f [Ocak tn 2 | Mayıs |Kasım [Nısan [Atalık EylCI 2 X 1988 Geçen ay toptan eşya fiyatian yüzde 63, tüketici fıyatları da yüzde 5.2 yükseldi DÎE*ye göre tüketici fiyatlarındaki yıllık ortalama artış yüzde 72.8 oldu. Ercan Holding kurtarıld (Baftarafı 1. Sayfada) borçlannın ertelenmesi konusunda bankalarla bir anlaşmaya varamayan mali kriz içindeki Ercan Holding bir süre önce iflasını istemişti. Holding'in iflas istemi üzerine alacaklı bankalarla olan kurtarma görüşmeleri de kesildi. Geçen günlerde ise Başbakan Turgut Özal'ın Ercan Holding'in sahiplerinden gelen istem üzerine devreye girdiği öğrenildi. Başbakan özal, Ercan Holding olayının ekonomide yaygın bir iflas dalgasına yol açmaması ve bankaları zor duruma düşürmemesi için de ekonomi kurmaylarına önlem aimması talimatı verdi. özal, ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Işın Çelebi'ye de alacaklı bankalarla holdingi masaya oturtma ve "kurtarma formülü" bulma konusunda talida değişik paylara sahip olacaklar. Fakat yönetimin uluslararası düzeyde bir profesyonel yönetinıden oluşması karan verildi. Bu konuda otomotiv sanayiini dünyada en iyi bilen insanlardan istifade edilmesi öngörüldü. OzeUikle mevcut tesislerin uluslararası düzeyde bir işletme anlayışına kavuştunılması konusunda görüş birliğine varıldı. Bu konuda çok önemli bir sorunun çözümlendiğini soylemek de benim için büyük bir zevk oluyor. Özellikle sorunun çözülmüş olması önemli. Geçen hafta da TürkiyeLibya arasında bankacılanmız biliyor çok önemli sorunları çözdük. Son bir hafta içinde hükümetimiz Türkiye ile Libya arasındaki sorunlan aştı ve çözdü. Şimdi de Ercan Holding'e ait problemleri çözdüğümüzü ve aştığımızı görüyoruz bu yüzden çok mutluyuz, kıvançlıyız. Görüşmelere lş Bankası dışındaki özel bankalann katılmadıklan görülüyor? ÇELEBİ Şimdi Pamukbank, Yapı Kredi ve diğer bankalarla da konuşuyoruz. Toplantıya katılmalarına da gerek kalmadı zaten. Istiyorrarsa katılabilirler ama bu saatten sonra... Bu aşamadan sonra katılma şanslan var mı? ÇELEBt Var, yarm (bugün) öğleye kadar. Bu sabah (dün) kendisiyle görüştük, yann (buToplantıya katılan bankacüarla gün) öğleye kadar çahşıyorlar kobirlikte Cumhuriyet'in sonılarını nu üzerinde. Ama katılmadıkları yanıtlayan Çelebi, "Vakıflar Ban takdirde de şu anda şirket kurtakası, tş Bankası, Şekerbank, Eti rılmıştır. Şirketin durumu uluslabank, Emlak Bankası ve Halk rarası düzeyde bir yapıya kavuşBankası, MANAŞ ve MAN Mo turulmuştuı. Şu anda bir centil(or'daki alacaklanna mahsuben menlik anlaşması yapılmıştır, bir şirketlere ortak olmaya karar ön protokol yapılmıştır. Tabii bunun teknik çalışmaları sürecek. verdüer" dedi. Operasyonun 3332 sayılı Şirket Bundan sonraki teknik çalışmalar Kurtarma Yasası'nın 7/a maddesi sırasında da sorun olmayacaktır. çerçevesinde gerçekleştirildiğini Sorun çözülmüştür artık. Şirketlere taze kaynak aktabelirten Çelebi, şirketlerin anlaşmaya katılan bankalara olanlar nmı yapılacak mı? ALVER Alacaklı bankalar dışındaki borçlannın yasa uyannca 5 yıl süre ile faizsiz olarak er Tevfik Ercan'ın, Şirket Kurtarma Yasası dedigimiz yasadaki formüteleneceğini açıkladı. MANAŞ ve MAN Motor'da le göre borçlarını ödemeyi istediyeni bir yönetim biçimi oluşturul ğini bize bildirmiştir. Biz kendi masına karar verildiğini belirten aramızda yaprruş olduğumuz topÇelebi, "Tevfik Ercan1 ın da uy lantılarda, bankalar olarak alagun göriişüyle yeni bir yönetim, caklanmızı sermayeye dönüştüreözellikle Türkiye'nin dışa açılma rek, şirkete yeni sermaye sağlayapoliükası dogrultusunda bu tesis rak, sayın bakanımızın da ifade leri, işletme, çalıştırma ve geliştir ettiği gibi, yeni bir yönetim biçime ve uluslararası pazarlarda da mi ile şirketleri ve tesisleri çalışha kuvvetli bir otomoriv sanayii tırmayı prensip itibanyla kabul etoluşturulması için gerekli çaltşma miş bulunuyoruz. Bununla birlikların yapılmasına karar te diğer alacaklı olan bankalar da verilmiştir" dedi. Çelebi operas bu formülü kabul edip, alacaklayon sonucunda Ercan Grubu'nun rını sermaye payına dönüştürebişirketlerdeki hisse oranının yüzde lirler. Bunu kabul etmedikleri takdirde gayet kesindir ve açıktır Er20'ye indiğini söyledi. can Grubu'nun 3332 sayılı Şirket Vakıflar Bankası Genel Müdü Kurtarma Yasası'nın uygulanma rü lsmet Alver de, başta Pamuk talebini biz aynen kabul edeceğiz bank ve Yapı Kredi olmak üzere ve yüzde 51'i aşan alacaklı bantoplantıya katılmayan bankalara kalar, ki Iş Bankası, Vakıflar da bugün öğleye kadar süre veril Bankası, Şekerbank, Emlak Bandiğini belirterek, bu bankaların kası, Etibank ve Halk Bankası bugün öğleye kadar protokole ka olarak biz yüzde 60'dan daha faztılmamalan halinde alacaklanrun la alacaklıyız. Ve Tevfik Ercan 5 yıl süreyle faizsiz olarak ertele beyin 3332 sayılı 7/a maddesinin neceğini bildirdi. kendisine uygulanması konusunDevlet Bakanı Işın Çelebi ile daki talebine prensip itibanyla Vakıflar Bankası Genel Müdürii 'evet' dedik. Ama buna giderken tsmet Alver, kurtarma operasyo diğer alacaklı bankalann da aynı nuna ilişkin Cumhuriyet'in soru yöntemi izlemesini istiyoruz. Eğer larını yanıtladılar: diğer bankalar alacaklarını serma Yeni durumda şirketlerin ye artışında hisse olarak kullanhisse dagıhmı naal olacak? madıklan takdirde 3332 sayılı yaÇELEBİ 3332 sayılı kanu sanın öngördüğü şekilde özelliknun uygulaması özellikle diğer bu le 7. maddenin uygulanmasını, konudaki calışmalara katılmayan Tevfik Ercan beyin talebini aynen bankaların alacaklarını belirli bir kabul edeceğiz. Ve Şirket Kurtarsüre sıfır faizle ertelemeyi öngö ma Yasası'nı tatbik edeceğiz. Burüyor. Beş yıl süreyle ertelemeyi. nu yaptığımız takdirde diğer alaBu konuda tam bir görüş birliği caklı bankalann bunu değerlenvar bankalarımız arasında. Ve dirmelerini istiyoruz. Bunu iştirak biz, diğer bankalarla da bu konu şeklinde alacaklannı hisseye döyu konuşacağız. Ercan Grubu bu nüştürmeyi kabul etmedikleri takşirkette yüzde 20 paya sahip ola dirde mecbur olacağız. Bunu kacak. Bankalar alacakları oranınmat verdi. Başbakan'ın talimatı ile devreye giren Işın Çelebi, önce, Ercan Holding'le ilgili olarak bir süre önce Türkiye Kalkınma Bankası'nca hazırlanan "rehabilitasyon raporu"nu inceledi. Holding yöneücüeri ile de görüşen Çelebi, daha sonra da alacaklı bankalan arayarak sorunun çözüraü için yeni bir plan önerdi. Bir süredir Işın Çelebi'nin koordinatörlüğünde sürdürülen kurtarma operasyonu görüşmeleri önceki gün Başbakanlıkta yapıldı. Gece geç saatlere kadar süren bu görüşmelere katılan 6 banka, holdingle 3332 sayılı Şirket Kurtarma Yasası çerçevesinde yeni bir "kurtarma planı" üzerinde anlaştılar. Dün saat I7.00'de Işın Çelebi'nin başkanlığında yapılan toplantıda da hazırlanan ön protokol imzalandı. Dün yapılan toplantıya tş Bankası, Vakıflar Bankası, Şekerbank, Etibank, Halk Bankası ve Emlak Bankası üst yöneticileri ile Ercan Holding'i temsilen holdingin sahipleri Tevfik Ercan ve oğlu Murat Ercan ile Farnk Sükan katıldı. Devlet Bakanı Işın Çelebi'nin başkanlığındaki toplantının bitiminden sonra holding sahibi Tevfik Ercan, Cumhuriyel muhabirinin sorusu üzerine "Ben şu anda bir şey söyleyemem. Bakana karşı ayıp olur, saygısızlık olur" diyerek Başbakanlıktan hızla uzaklaştı. 7. turda seçildi Ocakçıoğlu liargıtay Başkanı Iki gün süren oylamamn 7. turunda 108 oy alarak Yargıtay Başkanlığı'na seçilen Ismet Ocakçıoğlu, bu görevi dört yıl sürdürecek. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Vekilliği için dün yapüan oylamadan da bir sonuç çıkmadı. ANKARA (Cumhuriyet gıtay Başkanlığı'na Ismet Ocakçıoğlu seçildi. İki gün süren seçimlerin yedinci turunda 108 oy alarak Yargıtay Başkanı olan Ocakçıoğlu, bu görevi dört yıl sürdürecek. Yargıtay Başkanlığı seçimi iki gündür çekişme içinde geçiriyordu. önceki gün yapılan 3 turda en fazla oyu alan Müfit Ulku ile İsmet Ocakçıoğlu bu çekişmeyi dün de sürdürdüler. Sabah yapılan dördüncü turda Ocakçıoğlu 94, Utku 89 oy alırken, beşinci turda Ocakçıoğlu oy sayısını 97'ye çıkardı. Müfıt Utku ise bu turda 85 oy alabildi. 6. turda da adaylar Yargıtay Başkanı'nı seçilebilmek için gerekli oyu sağlayamadılar. Ancak yedinci turda Tsmet Ocakçıoğlu bu barajı aşarak 108 oyla Yargıtay'ın yeni başkanı oldu. Diğer aday Müfıt Utku ise son oylamada 71 oy aldı. öte yandan, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Vekilliği için dün yapılan oylamadan da sonuç ahnamadı. Yasaya göre, 6 yıhnı dolduran her üyenin doğal aday sayıldığı başsavcı vekilliği seçiminde, cumhurbaşkanına gönderilecek beş aday için oylama yapıldı. Cumhuriyet Başsavcı Vekilliği için daha sonra yapılan oylamada, talip olanlardan Hakkı Yaşar ve Mustafa Aksoy 151'er oy alırken, Emin Olcay 12, tbrahim Polat 12, Alptekin Özkan ve Necip Deda da 8'er oy topladı. 12 oy alan aday Ibrahim Polat, "Talip olan iki aday 151 oy alırken, ben 12 oy aldım. Ben de mi talip olsaydım" diyerek adayhktan çekildiğini bildirdi. BÜTOSU) Yar INGİITERE'de İNGİLİZCE 1727 YWan arasındâ kl ifce meıunu Dayanür 'çin guvenllfr tek yol AU PlUriiK vaDmaktır *K*.TWFB« çocuk baürak SATILIK GULET İLGİLENİYORSANIZ GELİN GÖRÜŞELİM Lımıteo Sirketi Turfcıyenm ıt* AU PAİK ACENTJISI 'n, T*t 161 43 86 87 Mx: 159 76 96 TWS«k.: 158 53 43 İZMİR Tefc 22 38 86 bnh* 1 4 M Bartıaros Bulvan Mazharpaja sokak 2/9 K ?KTA$/İSTM ? İ Ekonomi kurmaylan, enflasyona karşı "ciddi ve daha radikal" önlemler alınmasını savunurlarken, önlemlerin neler olabileceği bul ettik protokol bile imzaladık konusunda görüş bildirmedıler. yasa uygulamaya konulup diğer Genç Işadamları Derneği yönealacaklar faizsiz olarak 5 yıl erticileriyle Harbiye Orduevi'nde telenecek. Şirkete taze kaynak aktan görüşen Başbakan Turgut Özal, mı yapılacak mı? Bunun tutan ne gazetecilerin soruları üzerine enflasyon konusunda bir tahmin yakadar olacak? ALVER Şu anda sözkonu pılamayacağını belirterek, "Tahsu değil. Bazı gayri menkullerin minde bulunmak falcılık olur, satışları nedeniyle kaynak girişi yapıyorlar" dedi. özal, endeksleolacak. O yeterli görülüyor. Yak rin yüksek çıkmasının kalıplann laşık 50 milyar liralık bir arsa ve bugünkü durumu tam yansıtmatesis satışı olacak şimdi Ercanlar' masından kaynaklandığını belirtirken, toptan eşya flyatlannın tüın elindeki varlıklardan. ketici fiyatlanna daha sonra yanÇELEBİ Konunun üzerinde sıyıp yansımayacağı konusunda yapıcı yaklaşımlarla çok büyük ise, "Türkiye'de olmaz bu" diye potansiyeller var. Burada MAN konuştu. Gazeteciler Özal'a haziMotor'un ve MANAŞ'ın çok bü ran ayında endekslerin yüksek yük potansiyellerı ve işletmeye çıktığını, bilim adamlarının eylülgeçmesinde de kârlı olma şansla de flyatlann patlayabileceği uyarı çok fazla. Yurtdışı pazarlarda rısında bulunduğunu belirterek, büyük şansı var. görüşünü sordular. Özal, endekALVER Aynca şu anda Pa slerin yüksek çıkması konusunda kistan'da ve Arap ülkelerinin ba "kahin olmaya gerek olmadığını" zılarına askeri araç teslimi konu söyledi. Yapılan zamların "tesisunda bir takım ön anlaşmalar rinin fazla değil, az olduğunu" var. Yurtiçi pazarı dışında yurt ifade eden Özal, bir gazetecinin dışı pazarlar da var. Şu anda "toptan eşya fiyaOannın tüketiMAN kamyon olarak büyük öl ci fiyatlannın önündc gitmesinin çüdeki kamyon piyasasmda yüz maliyet enflasyonu olarak yonımde 90 paya sahiptir. Bu işletilme landıgını", bu konudaki görüşleye başladığı zaman kamyon paza rini sorması üzerine Özal, "Hep nnda yine bu büyük payını ala maliyet enflasyonu diyoriardı. Yicaktır. ne mi öyle diyorlar. Türkiye'de Yönetim konusunda kahplar farklı. Eksiklikler var. "Chreysler" modeli mi düşü Endekslerin yüksek çıkma nedenülüyor? ni kalıplann bugünkü durumu ÇELEBİ Yeni profesyonel tam yansıtmamasıdır" diye kobir yönetim uygulamayı düşünü nuştu. Endekslerde gıda maddeyor bankalanmız. En önemli me leri ağırhğının yüzde 40 olduğusele burada üç aşamada gerçekle nu, oysa bugünkü tüketim kalıpşecek. Birincisi; Mevcut durumu larında bunun yüzde 29 civarınyüzdürmek, tesisleri çalışır hale da bulunduğunu ifade eden Özal, getirmek, sonra işletmeyi üretime gıda maddelerindeki fiyat artışlageçirmek, sonra uluslaıarası dü nnın endeksleri yüksek çıkardığızeyde bir yabancı ortakla işbirli nı söyledi. ğine gitmek ve uluslararası düzeyde bir kurum haline getirmeyi düşünüyoruz. Bu da bir bütün halinde programda ve çalışmalar sürüyor. Ön temaslar yapıldı ve sanıyorum Türkiye'de de örnek bir çalışma olacak. Gecen dönemde başka bazı Ekonomi Servisi Akaryakıt büyük firmalar da güç duruma zammıyla başlayan zincirleme düştü, hâlâ bazı büyük şirketlerin zamlar dün de sürdü. Süt Endüstproblemleri sürüyor. Ancak, hü risi Kurumu (SEK) pastörize süt kümetin tutumu bugüne kadar bu fiyatlarını dünden itibaren yüzde işlere hiç karışmamak ve banka 12 arttırırken, PTT de "gizli larla şirketler kendi aralannda so zamlı" şehirlerarası görüşmelerde runlannı çözsünler biçimindeydi. 750 liralık jetonla görüşme süreŞimdi bu tulum değişikliğinin ne sini 60 saniyeden 54 saniyeye düdenini açıklar mısınız? Son siya şürerek "dolaylı zam" yaptı. Bu sal gelişmeler mi etkili olmuştur? arada, özel sektör de dayamkh tüBaşka faktörier mi vardır yoksa ketim mallarına yüzde 510 zam bir politika degişikligi mi sözko yaparken, petrol zammmın ulaşım nusu? Sayın Başbakanın bir Dev giderlerine etkisi hemen görüldü. let Bakanı'nı yani sizi görevlendir Nakliye ücretlerinin yükselmesi mesini nasıl açıklıyorsunuz? karşısında Tarsus'tan tstanbul haÇELEBt Yani burda Devlet line sebzemeyve taşıması kamyon Bakanı olarak, ekonomiden so başına 700 bin liradan 900 bin lirumlu devlet bakanlanndan biri raya kadar yükseldi. Bunun sonuolarak sanayideki gelişmeleri ve cunda ise İstanbul halinde domasanayi üretimindeki darboğazla tesin satış fiyatı bir andan 200 lirı aşmak konusunda ve otomotiv radan 600 liraya, üzümün kilo fisanayiinin önemini de dikkate ala yatı ise 600 liradan 800 liraya çıtı. rak bir çalışma yaptık. BankalaKlT'lerden SEK'in dün kamurımıza da bir hakemlik görevi oyundan habersiz olarak yaptığı yapuk. zamla pastörize sütun litre fiyatı ALVER Hem borçlu hem de 800 liradan 900 liraya çıktı. Yanm alacaklı bankalar olarak bizler sa litrelik şişe sütler 450 liradan sayın bakanın şahsında birleştik. Bi tılmaya başlandı. ze hakemlik yaptı. PTT ise bir ay önce yurtiçi ve ÇELEBt Sadece hakemlik yurtdışı mektup gönderme ücreti yaptık. Devlet Bakanı olarak de ve pazartesiden itibaren uluslarağil, hakem olarak devreye girdinı. rası telefon ve telgraf gönderme Peki aynı formülü diğer zor ücretlerini yükseltirken, şehirleradurumdaki şirketler için uygula rası telefon görüşmelerinde de koma konusunda da hakem olur nuşma sürelerini "sessiz sedasız" musunuz? Mescla Halit Narin kısaltıverdi. PTTden edindiğimiz bilgilere göre daha önce şehirleraiçin. ÇELEBt Hakem olmayı bi rası görüşmelerde 750 liralık orta lemiyorum. Ercan Grubu arzu et boy jetonla görüşme süresi 60 sati, bankalar arzu etti, öyle devre niye iken, yeni uygulamayla bu, 6 ye girdim. Bir arabulucu olarak saniye azaltılarak 54 saniyeye düuzlaşma formülü ortaya çıkardık »ürüldü. PTT süreyi kısaltarak jeve bu formül üzerinde anlaşıldı. tona dolaylı olarak yüzde 10 zam Gönül ister ki diğer bulduğumuz yaptı. Çeşitli PTT merkezlerinde uzlaşma formülleri üzerinde de in en fazla beşaltı jeton verilmesinin sanlar anlaşsın uzlaşma sağlansın neden kaynaklandiğına ilişkin görüştüğümüz PTTden bir üst düsorunlar çözülsün." zey yetkili, 'Jetona kesinlikle zam yapmayacağız, ama süre kısaltılması gündeme gelebilir. Boyle bir şey yaptlabilir" diye konuştu. PTTnin süre kısaltma uygulamasını şehiriçi görüşmelere de uygulaması bekleniyor. Özel sektör kuruluşlanndan Teba Şirketler Grubu'na bağlı Tümaş firması ise fırın, fırınlı ocak ve elektrikli ocak fiyatlarını yüzde 510 arttırdığını açıkladı. Firma yetkilileri bundan boyle "her ay fiyal ayarlamasına gidilmesi" kararını aldıklarını açıkladılar. Petrol ürünlerine yapılan zam ise ulaşım ğiderlerinin artmasına, »vradan da özellik sebzemeyve fiyatlannın yükselmesine yol açtı. İstanbui halinde yaptığımız bir araştırmaya göre hem şehirlerarası, hem de şehiriçi taşıma ücretleri arttırıldı. Örneğin, Tarsus'tan İstanbul haline sebzemeyve taşıma ücreti kamyon başına 600700 bin lira iken, 900 bin lira oldu. Yıllık artışlar Haziran ayında fiyatlarıh patlaması, son 12 ay dikkate alınarak yapılan enflasyon hesaplarında da "sıçrama"ya neden oldu. DİE'nin lzmir Ticaret Odası da geçen ay tzmir'de toptan eşya fiyatlannın yüzde 6.5 arttığım belirledi. Bu rakam geçen yılın aynı dönemi için 1.0 belirlenmişti. tzİstanbul Ticaret Odası yüzde altı olarakartışlar yüzde 29.0 mir'de aylık Yalnızca tstanbul çapında fiyat olurken, 12 aylık artış da yüzde derlemesi yapan tTO'ya göre de 66.8 olarak gerçekleşti. tzmir'de geçen ay yüzde 3.0 olan tüketici geçen yılın aynı dönemindeki 12 fiyatlarındaki 6 aylık artış da yüz aylık artış yüzde 62.8 olmuştu. toptan eşya fiyatları endekslerinde 12 aylık artışlar tam 6 puan birden yükselerek geçen ayki yüzde 64'lük düzeyinden yüzde 70'e tırmandı. DtE'nin tüketici fiyatian endeksinde de benzer gelişme oldu. DİE'nin hesaplamalarına göre geçen ay yüzde 62.8 düzeyinde bulunan tüketici fiyatlannın 12 aylık artışı da 5 puan yükselerek yüzde 67.7'ye çıktı. 12 aylık artış hesaplamalannda "sıçramalar" ortaya çıkarken, yıllık ortalama fiyat hesaplamalan bir ay önceki düzeylerini korudular. 198689 dönemindekifiyathareketleri bir arada değerlendirilerek bulunan yıllık ortalama fiyat artişlanna göre DtE'nin toptan eşya fryatlan endeksi 0.2 puan yükselerek yüzde 68.6'dan yüzde 68.8'e çıktı. Aynı hesaplama yönetimine göre geçen ay yüzde 73.4 düzeyinde bulunan tüketici fiyatlannın yıllık ortalama artış hızı 0.6 puan azalışla yüzde 72.8 olarak gerçekleşti. de 30.7 düzeyine çıktı. İstanbul1 da gecen yılın aynı döneminde aylık artış yüzde 1.8, 6 aylık artış da yüzde 40.1 olmuştu. İTO'nun hesaplamalarına göre perakende fiyatlardaki yıllık ortalama artış yüzde 73.0'ten yüzde 71.7'ye çekilirken, 12 aylık artışlar 2 puan yükselerek yüzde 64.1'e tırmandı. Toptan eşya fiyatlarındaki bir aylık artışı yüzde 4.5 olarak belirieyen tstanbul Ticaret Odası'na göre bu fiyatlardaki 6 aylık artışlar da perakende fıyatlarda olduğu gibi yüzde 30.7 oldu. tTO geçen yılın aynı döneminde bu rakamlan sırasıyla yüzde 1.7 ve yüzde 28.8 olarak belirlemişti. İTOnun toptan eşya fiyatian endeksindeki yıllık ortalama artış da yüzde 59.1 oldu. tTO bu rakamı geçen yılın aynı döneminde yüzde 51.2 olarak belirlemişti. Uç haneli enflasyon beklentisi Ekonomi Servisi Türkiye'de para politikalarının artık üç ay içinde enflasyonu etkilemeye başladığı, bunun ise 1989 yılında üç rakamlı enflasyon tehlikesîni gündeme getirdiği savunuldu. Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Tansu Çiller, yaptığı araştırmanın ilk sonuçlarına göre 1989 yılına kadar mali politikaların enflasyonu 9 ay sonra etkilemeye başladığını, oysa 1989 başından bu yana bu sürenin üç aya kadar gerilediğini belirterek "Bu çok önemli bir gelişmedir. Haziran fiyat endekslerinin yüksek çıkması bunu doğrulamaktadır. Eylülde yeniden bir fiyat patlaması olabilir ve enflasyon yıl sonunda üç rakama yükselebilir" dedi. Prof. Çiller, yılbaşından bu yana üniversitedeki bilgisayara tüm parasal verilerin yüklendiğini ve daha bir kaç ay öncesinde bu verilerden para politikasındaki gelişmelerin enflasyonu üç ayda etkileyeceği sonucunun çıktığını hatırlatarak "Bilgisayardan bu sonucu aldığım zaman moralim bozulmuştu. Bu çok önemli bir gelişmeydi. Haziran ayında DİE ve İTO endekslerinin yüksek çıkması bu araştırmadan aldığım sonucu ispatlamaktadır. 1989 yılına kadar para politikasındaki her türlü gelişme dokuz ay içinde enflasyonu etkilemeye başlıyordu. Oysa araştırmadan çıkan sonuç bunun üç aya kadar gerilediğini gösteriyordu. Bu çok kilit bir nokladır. Bunun üç ay gibi kısa bir süreye inmesi Türkiye'de her şeyin çok hızlandığını, çok kaygan bir zemine girildiğini gösleriyor" dedi. Araştırmanın sonucundan hareket eden Prof. Tansu Çiller "marttaki gelişmelerin eylülde yeni fiyat patlamasına yol açacağını" ifade ederek gelişmelerin üç ay gibi kısa sürelerde, daha sık aralıklarla üst üste geleceğini söyledi. Çiller şunları söyledi: "Bütün her şey ekselere (hızın artması) oldu. Enflasyon bugünkü durumda üç rakamlı hale doğru tırmanabilir. Özellikle eylül ayından sonra aylık yüzde 10'lann üstünde fiyat artişlan gerçekleşebilir." Çiller, bu ön araştırmayı daha da genişleteceklerini, bunun iciıı de uıuversitedeıı dı ğer öğretim üyelerinin de bu araştırma kapsamına alınacağını sözlerine ekledi. Haziran ayında fiyat endekslerinin yüksek çıkması konusunda görüşlerine başvurduğumuz öğretim üyeleri enflasyonun 1989'da yüzde 75'lerin altına düşmeyeceğini belirttiler. İstanbul Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Erdoğan Alkin bu derece bir fiyat artışını beklemediklerini söyledi. Alkin, "Bu acaba bir sıçrama sonucunda mıdır, yoksa tırmanma eğiliminden mi kaynaklanmaktadır? Eğer tırmanma eğiliminden kaynaklanıyorsa bu 1990 enflasyonuna taşabilir ve gelecek yıl ipin ucu kaçınlabilir. İ3ç rakamSı enflasyon da gelecek yıl gündeme gelebilir" dedi. Alkin, yıl sonunda enflasyonun yüzde 75 olarak gerçekleşebileceğini de ifade ederek, "Aman şimdi ani bir canlanma olması n. Çünkü boylesi bir canlanma bizi yakar' diye konuştu. Aynı üniversiteden Prof. Esfender Korkmaz, her şeyden önce bir siyasi istikrarsızlık içinde olduğumuzu, bunun ise "herkesin kendi başının çaresine bakmasına ve ekonomide paniğe" yol actığıııı vurguladı. "Toptan fiyatlann jüksek çıkması maliyet enflasyonu olduğunu, stagflasyonun devam ettiğini gösteriyor. Eğer sanayi desteklenmez, KİT üriinleri bir vergi gibi kıulanılmaz ve seçim ekonomisi uygulanmazsa canlanma fiyat artışlanna çok büyük etki yaratmaz. Ama tüm bunlar olursa tabii. " tstanbul Üniversitesi'nden adının yazılmasını istemeyen bir diğer öğretim üyesi profesör ise son gelişmelerin yüksek oranda stagflasyonda yaşadığjmızı gösterdiğini söyledi. Zamsızgün geçmiyor DAHA IYI ŞARTLARLA HİZMETİNİZDEYİZ DOGHAMA UR6TIM VE PAZARLAMA A.Ş /MLPİ Emniyej Evlerı Yenıçerı Sk No 15 4 LEVENT/İSTANBUL Tel: 164 56 78 Faks 164 39 70 (Baftarafı 1. Sayfada) di? Ekonomiyi çok iyi bildiği için. Gazetelerde özsfm uygulamalarını "devrim" diye selamlayan ekonomi yazarları, "Başka attematif yoktur" diye fetvalar veren holding profesorleri ve Marksizmden kesin dönüş yapan neoliberaller Özal'ı niçin bu kadar tutuyorlardı? özal, ekonomiyi çok iyi biliyordu da ondan. Ya işadamlarımız? İş ve dış sermaye çevreleri? Onlar da öyle. özal, enflasyonu düşüremiyor; tersine, enflasyon Özal döneminde yüksekiikçe yükseliyor. Özal, son yıllarda enflasyonu değil, yalnızca partisintn oy oranını düşürüyor. Enflasyon oranı yükseldikçe özal basanlı sayılıyor, oy oranı düştükçe de Özal Çankaya yokuşunu tırmanıyor. Bu bir "kara mizah" değil de nedir? 12 Eylül askeri hükümetinin Başbakan Yardımcısı'nın "stvil alternatif' sayılması azgelişmiş demokrasimiz için kara mizahı da aşan bir görüntüyü sergiliyor. Liberalizmin arabeski ve demokrasinin alaturkası çoktan iflas etti. Haziran ayı toptan eşya fiyatlarındaki bir rekor artış bu iflasın göstergelerinden yalnızca bir tanesidir. özal, ekonomiyi çok iyi biliyordu da bütün bunlar oluyor, ya bir de ekonomiyi bilmeseydi. Verilmiş sadakamız varmış! *• • Bedrettin Dalan, son günlerde "Nakşibendı tarikatı"\ndan yakınıyor. Nakşibendi tarikatı yeni doğmuş değildir. Dalan, ANAP'tayken de bu tarikat örgütleniyordu. Nakşibendiler'in tuttukları koprü başları, başta Cumhuriyet olmak üzere, gazetelerde tek tek yayımlanıyordu. Tarikat şeyhlerinin cenazeleri için özel Bakanlar Kurulu kararlan çıkıyor, bu kararları eleştiren yayınlar Atatürkçü (!) sıktyönetim komutanlarının emirleriyle yasaklanıyordu. Bunlar unutulmadı... Unutulmayacak da. Dalan'ı İstanbul Belediye Başkanlığı koltuğuna oturtan oylar arasında tarikatlann okunmuş üflenmiş oy pusulaları da vardır. Bedrettin Dalan, bunları bilerek ANAP'ın kurucuları arasına katıldı. Bunları bilerek belediye başkanlığı yaptı. Şimdi de yakınıyor Biraz geç değil mi? • •• Ankara Üniversitesi İnkılap Tarihi Enstitüsü hakkında belgelere ve olgulara dayalı yayınlar yaptık. Neler yayımladık, neler! Ankara Üniversitesi Rektörlüğü, enstitü sorumluları hakkında bir soruşturma açtı. Açılan bu soruşturma sonucunda "kınama ve uyan" cezaları verildi. Bu cezalar da YÖK tarafından kaldınldı. Enstitü Başkanı Prof. Hasan Köniye bir önerimiz var. Düzenlenecek bir açıkoturumda bir araya gelip Atatürk devrimlerinin üniversitelerimizde kimler tarafından, nasıl okutulduğu; kimlerin nasıl doktora yaptıklarını tartışalım. YÖK üyeleri de bizleri "Atatürkçu görüşle" dinlesinler. Olmaz mı! * * * Kıyı yağmalan sürüyor. Kıyı yağmalarının sorumluları arasında yerel yönetimler var. İmar planları yerel yönetimlerce değiştirilip tarım alanları ve zeytinlikler kooperatiflere açılıyor. Bunun son örneklerinden biri Balıkesir'in Burhaniye ilçesinde yaşanıyor. İlçenin 26 Mart seçimlerinden önceki ANAP'lı belediyesi, ek imar planı ile Ören'deki 852 dönümlük tarım arazisini yapı kooperatifine açtı. Bir örnek de Aydın'ın Söke ilçesinden. Yenihisar kasabasının sınırları içinde bulunan 10 parsellik Hazine arsası belediyece düşük bedelle Hazine'den satın alınıyor, sonra da S.S. Dinar Arsa ve Yapı Kooperatifi'ne devrediliyor. Kooperatife Belediye Başkanı İbrahim Kıray ve dokuz akrabası ile encümen üyeleri ve akrabalan da ortak oluyorlar. Milli Emlak Müdürlüğü'nün yazılarına karşı bu işlemleri yapan Tapu Sicil Müdürü Mehmet Yılmaz da aynı kooperatife ortak. Rastlantı! Ne diyeceksiniz? Kooperatif Toplu Konut Fonu'ndan da yararlanacak. Hazine arazileri ya siyasal etkilere açık 'tahsisler" ya da işte bu gibi yollarla özel ellere geçiyor. UGUR MUMCU GOZLEM 74.5ğ 78.8^