Catalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhuriyet Maıbaacılık ve Gazeteulık Türk Anonım Şırkaı adına NadJr Nadı • Genel Yayın Mudtln) Hran Onal, Müessrsc Müdum Eninc Işaklıgil. Yazı Işlcrı Müdüru Ok*> Goaauin, • Habcr Merkezı MüdürU Vılçı» **y*r, Sayfa Duzenı Yöneımenı Alı Aor • Temsılaler ANKARA AhBM Taa, IZMİR Hjkmd Çttmkmy*, ADANA CcM Istanbul Haberlen Erfcn Akyıldız, Dış Haberler Ergmn Bılo, Ekonomı Ccngiz Tarku. Kultur Cctal Uster, Spor Danışmanı Abdalkadır Yuctlmın, Düzeltme Refik Durtnş, Araştırma Şahın Mp*}, Iş Scndıka Şuk raa Keiema, Yurt Haberkrı Nccdd Doftan, Dızı Yaz. lar Ktnm Çılışkan, 9 Koordmaıör Ahmtt konılsu, • Malı IJJCT Erol Erkut, • Muhasebe Buknl Vnıcr # Bıitçe Planlama Se»ji Osmubeşcotlu # Rckiam Ayv Tocra, Ek Yayınlar Hılyı Akyol • Idare Hucyia Garer, Ijleımc Öader ÇtUk. Bılgı ljlem Nmil InıL YayaiL Cıımhıınjrt Matbualık ve Gunealık TA Ş. TUrk Oagj Cid. 39/4 alalo 34334 Is! PK 246luanbul Tel 512 05 05 (20 h»tl Telra 22246 Fu. (1) 526 60 72 # Burolar Aıfcara. Zıya GOkılp Blv Inkılap S No 19/4 Tel 133 114147 Telra 42344 F u (4) 133 11 41/428 • tımir H Zjva Blv 1352 S.2 3 Te! 13 12 30 Tdcx 52359 F M (5!) 19 53 60 . lnOnUCad 119 S No I KM 1 Tel I9 37 52(4hat) Telex 62155 Fax (71)19 37 52 TAKVIM 7 HAZlRAN 1989 Irasak 3 27 Guneş 5 25 Oğle 13.08 Ikındı. 17 07 Akşam 20 40 Yatsı 22 29 Gençlere bedava tatil ANKARA (UBA) Hukumette gençlık ve spordan sorumlu Devlet Bakanı Ismet Özarslan, "Gençlerımız bu yaz kamu kuruluşlarının turıstık tesıslerınde ucretsız tatıl yapabılecekler" dedı Özarslan, yurtdışmda yaşayan Turk gençlerının "mıllı kultur "den kopmamalan ıçın bu yaz çok sayıda gencın Turkıye'ye davet edıleceğını soyledı Devlet Bakanı Ismet özarslan, özellıkle dar gelırlı aılelere mensup gençlere tatıl ımkânı sağlayabılmek ıçın bakanlığı duzeyınde genış kapsamlı bır çalışma başlattığını, çalışmaların kısa surede lamamlanmasıyla bu yaz çok sayıda gencın ucretsız tatıl yapma olanağma kavuşacağmı belırttı Gazete kuynıklan Gürcıstan ın başkentı Tifltste ınsanlar sabah saat 730dan tıbaren ga zete bayılen önünde kuyruğa gırmeye başlayıp saat 1000 a kadar kuyrukta beklıyoriar Prav da ve Izvestya gıbı Sovyet gazetelen ıle yerel gazeteler saat 10 00 a doğru satılmaya başlanıyor Herkes en az 45 gazete aldığı ıçın kuyruğun enmesı saat 1030'u buluyor Gürcıstanda 12 gunluk gazete var Toplam tıraı gunluk 5 mılyon, yanı adam başına bır gazete düşuyor Top cak Boylece zarar eden gazetelenn kapatılması söz konusu Yenı başlayan muhabır 150 lam 80 dergının tıraıı da 2 5 mıtyon dolayında 3 bım Gazetecıler cemıyetıne bağiı toplam deneyımlı gazetecı 250/300 ruble kazanıyor En buyuk sıkıntıları dunya ıle ılgılennın yalnızca 8 bın gazetecı bulunuyor En buyuk gazetesı Komünıst 700000 satryor Perestroyka polıtıkası TASS ıle kurulması Bağımsız bır apns kurma proıelen var Gazetecıler Cemıyetı Başkanı Türkıye ıle bıriıkte gazetelenn merkeze verdığı para azalacak ancak devlet subvansıyonu da kalka ıle gazetecı dtğışımım sevincle karşılayacaklannı söylüyor (Fotoğraflar Kerem Çalışkan) Palavra ynrıştnası ORDU (Cumhuriyet) Ordu A vcılar ve A tıcılar Derneğı tarafından duzenlenen "palavracılar" yanşmasının ıkıncısı 10 hazıran gunu yapılacak Ordu A vcılar ve A tıcılar Derneğı Başkanı Kadır Engın "Keskın palavra yanşması"nın ıkıncısıne Turkıye'nın çok sayıda ılınden palavracıların katılacağını açıkladı Kadır Engın Turkıye çapında duzenlenen yarışmada en tyı palavracılardan ılk uçe gırenlerın odullendırıleceğmı söyledı. 'Perestroyka taksi' karaborsa Doğudaki kapı komşumuz SSCB'nin 15. Cumhuriyeti Gürcistan hızlı bir değişim içinde. Ekonomideperestroykapolitikası, meyvelerini oldukça zengin bir bölge olan Gürcistan 'da daha çabuk veriyor. Batı ile ticareün gelişmesinde Türkiye 'yi bir köprübaşı olarak görüyorlar. KEREM ÇALIŞKAN TİFLİS Gıircıstan'ın baş kentı Tıflıs'te bındığım taksının şoforu esmer. kara saçlı, kara kalınca bıyıklı, uzun yuzlu bır delıkanlı Mıllıyetını çıkarmaya çalışıyorum Gurcu, Acar, Azerı1 Hayır Ermenı Turk gazetecı olduğumu söyluyorum "İstanbul" deyınce gözlerı parlıyor Tek tuk Tıirkçe kelımeler ve tarzanca ıle anlaşıyoruz Azerıler onları Sumgaıt'te"kırt" (gırtlağa gıden elle bırlıkte çıkan ses) yapmışlar Eee, ışler nasıl7 Murat124'un Sovvetler'dekı ıkız kardeşı Lada de taksıcılık >apmak kârh mı'' Lada'nın fabrıka çıkış fıyatı 7500 "manat", yanı ruble Ama "bazar"da yanı karaborsada 15 000 "manaf'a satılıyor Çunku Sovyetler'de "Toglıattı" fabrıkasında üretılen Lada'yı almak ıçın 11,5 yıl beklenebılıyor 1 ABD Doları resmı kurda 0 67 ruble Karaborsada ıse 1 dolara 10 ruble verıyorlar Yanı "Tabtakale" kurlarıyla 1 rublenın karşılığı yaklaşık 200 Turk Lırası Aynı hesapla karaborsa 15 bın rublelık Lada 3 mılyon TL'ye gelıyor Tabıı resmı kurdan hesaplanırsa bu fıyat 30 mılyon TL'ye yaklaşıyor Gürcistan'da özel "kooperatifler" hızla yayılıyor, lokantacılık, minibüsçülük, yapsatçılık kârlı işler Son ikiyıldır özel taksiciliğin serbest bırakılması sonucu, otomobillerin fıyatı karaborsada fabrika fiyatının iki katınafırlamış durumda. Ayda 60 ruble vergi veren taksiciler, indibindiye 1 ruble alıyor. Hızlı kazançla 3 taksi alıp çalıştıran ''girişimciler'' de var. Özellıkle Acarıstan'da hısım bağları çok guçlu Aıleler soyları ıle anılıyorlar "Tiliaşvili ya da Gencijuşvili" gıbı Gurastan'a yaptığımız bır haftalık (urıstık ağırlıklı gende, Türkıye'den gelen ve yaklaşık yarım yuzyılhk tarıhı ayrılıktan sonra Çürüksu Batum yöresınde, aılelerını bulan Gurcu asıllı bazı Turk ışadamlarının nasıl buyuk coşkuyla karşılandıklarını gormek şaşırtıcıydı Zıyafetler, ıkramlar bırbırını kovaJıyor, Türkıye'den gelen Gencoğlu ve Tıloğlu'lar ömurlennde hıç görmedıklerı bır coşku selı ıle ağırlanıyorlardı Tiflis'te tarihten bir yaprak Tütün sapı SLit kâğıl oldu ANKARA (UBA) Fen lısesı oğrencılerı tutun saptndan kâğıt urettı De\let Bakanı Mehmet Yazar öğrenalerın projesının maddı açıdan destekleneceğını söyledı TUBİTAK Araştırma Projelerı Yarışması'na katılarak projelerını tanıtan tzmiT Fen Lısesı oğrencılerı Banu Coşar ve Gulşen Kama, projelermtn amacının "tutun saplanmn değerlendırılmesı, kâğıt endustrısıne katkı, ormanın korunması ve doğayı kırleten naylon torba kullanımmm en aza ındırılmesı" olduğunu açıkladılar Hısım sosyalizmi 50 yıllık sosyalıst rejım gelıp geçmış, aıleler soyadlarına ve aıle bağları na dayanarak sımsıkı a>akta kalmışlardı Hatta ömeğın Tılıaşvılı gıbı bazı koklu aıleler, Komünıst Partısf run yerel yönetımını de ele geçırmışlerdı Turkıye'de kasabada her şeye egemen olan, her turlu ışın altından bır uyelerı çıkan aıle tablosu, Acanstan'da Komünıst Partısı'nın etıketı altında aynen suruyordu Turıstık merkezlerde şampanyalar "şan olsun" dıye kolı ıle gelıyor, yavaş davranan garson hışımla haşlanıyor "Gaumarcos" (Yaşasın) nıdalarıyla kadehler peş peşe devnlıyordu Ege'de deprem İZMİR (Cumhuriyet Ege Burosu) Balıkesır ve lzmır'de hıssedılen yer sarsıntıları heyecan yarattı. Boğazıçı Umversıtesı Kandıllı Rasathanesı'nden edınüen bılgıye göre öncekı gece 23 38 sıralannda merkez ussu rasathaneye 200 kılometre uzaklıkta bir yer sarsıntısı kaydedıldı. Taksi ağalan Ancak bu kadar zengin urunlere ve olanaklara sahıp olan GurTaksıler Gorbaçov'un perestcıstan'da tuketım malı sıkıntısı royka polıtıkası ıle bırlıkte tam bır had safhada Tıflıs'ın merkezın"para makinesi"ne donuşmuş de metro çıkışındakı 4 katlı "suÖzel taksi çalıştırmak serbest permarkef'te eşyalar ve tekstıl Devlete ayda 60 ruble vergı verıurunlerı bızım Mahmutpaşa dulıyor, o kadar Gerısı cebe kalızeyının bıle altında Kadınlann yor Tıflıs ıçınde ındıbındı 1 rubher saat uşuştuklen "kozmetık" le, uzak mesafelerde fıyat artıyor nıa|azaları çağı geçmış urunlerle Yanı aylık 60 rublelık vergıyı bır dolu gunde bıle çıkarmak mumkun, başka bır kural yok İşte bu şartBulganstan'm Turkjye'den alıp lar "perestroyka taksi"lerırun kaıkına elden Gurastan'a sattığı baraborsa fıyatını ıkı mıslıne fırzı kalıtesız fason tekstıl urunlerılatmış ne mağazalarda rastlamak mumkun Teyp, vıdeo, fotoğraf makıSöylendığıne gore bazı nesı, bılgısayar gıbı bazı elektro"girişunaler" bır taksıden kazannık mallar, tıpkı Turkıye'nın dıkları parayla 23 taksi alıp şo Batı ozlemı Tıfns te genç kıztar bulabıldıklen "Batı" patentlı mallarta çağdaş bır a U ı U ,,uın r^zanmaya çalışıyor 60'lı70'lı yılları gıbı ulkeye yenı lar Özellıkle tekstıl ve kozmetık mağazalan her saat dolu Ancak özledıklerı kalıtede mal bulmaları her zaman mumför tutup çalıştırmaya başlamışyenı gırıyor lar Yanı "taksi ağalan" turuyor kün değıl Gürcistan yetkılılen Türkıye'yı "Batı" olarak görüyor ve tıcaretı gelıstırmek ıstıyorlar yavaş yavaş Batıya açılan pencere Gurcıstan'da >e tum Sovyet 67, tereyağı 4, pastırma 15 ruble oturanlara, yarısı peşın, yarısı 1 mılyon 200 bın nufuslu TıfBaşta Turkıye olmak uzeıe ler'de halen karneve bağlı başlıBızde "kooperatif" sozcuğu, uzun vadelı taksıtlerle satarak, lıs'te 500 bın araç var Ehlıyet ozel mulkıyetedevredıyor Ayrı Gurcıstan "Batı" ıle tıcarı, ekokursları paralı Taksıcılığe rağbet ca uç kalem maJ var Et,şekerve genellıkle "kolektifleşmeyi" çağ ca fabrıkalar da hızla malı ozerk nomık, külrurel bağlarını arttırbuyuk Lada'ların 89 modellerı peynır Et ıstıhkakı ayda adam rıştırır Sovyetler'de ıse bu kav lığe kavuşuyor Artık yonetıcıle mak ıstıyor Bu konuda her onemn fıyatı 9 000 ruble, karaborsa başına 1 kılo 2 ruble, peynır 400 ram şımdı "ozel gırişimciliğe" ve rını kendı seçen fabrıka, kolhoz rıye açıklar Özellıkle Sarp kapıda 20 bın ruble Tıplerı bızım gr. 2 ruble, şeker 2 kılo 1 ruble pıyasa ekonomısıne gıden yolun ve sovhozlar, kâr ılkesıne gore ça sı, Gurcıstan ıçın "Batıya açılan Renault9'lara benzıyor Bır ka Bu mallar yok değıl, mağazalar trafik levhası gıbı Şımdılık "aile lışıp, ayakta kalmak ya da kapan pencere" durumunda. deme luks arabalar Volga, onlar da mevcut Özellıkle Gurcıstan' bunjesinde" kooperatıflere ızın mak tehlıkesı ıle yuz yuze kalaŞanver Turızm'ın duzenledığı 7 da 69/70 model Opel Kapıtan'ları da et ve pe>nır, rublesı olan ıçın verılıyor Bır ya da 34 aıle bırle ıaklar Batıdan ıhraç edılmek ısandırıyorlar En luks arabalar ıse bol bol var Hızla çoğalan ozel şerek her turlu ışı yapabılıyorlar tenen çeşıtb mallar rakabet unsu basın mensubu ve bazı ışadamlarının katıldığı bır haftalık Gurcıs"Çayka"lar Fıyatları 20 bın rub "kooperatif" mağazalarında et Bu ışler şımdılık taksi, lokanta, ru yaratacak 5 10 ruble arasında değışıyor tan turundan Turkıye'ye donerleden başlıyor mağaza gıbı daha çok hızmet sekPeynırı de kalıtesıne gore 513 Turkıye sınınnda yer alan Aca ken, Turkıye Odalar ve Borsalar ruble arasında bulmak mumkun törundekı ışlerde yoğunlasıyor rıstan Ozerk Bolgesı, genış \e ve Bırlığı (TOBB) Başkan Yardımcı Benzin 40 kopek Şeker ıse kaçak votka uretımı nerımlı toprakları ıle Gurcıstan'ın sı Ali Osman Uiusoy, 5 kışılık bır Yapsatçılar Benzın satışı serbest, herhangı denıyle çok az bulunabılıyor en zengin yorelerınden bırısı Ço tıcarı heyetle goruşmeler yapmak bır karne va da kısıtlama yok Bız Gurcıstan'dayken sıkıntısı Ancak yıne bu tur kooperatıfle ğunlukla Gurcu Muslumanlann uzere Gurcıstan'a gelmıştı Benzmın lıtresı 0 40 ruble Yanı çekılen mallann başında 45 ay rın Tıflıs'te "yapsat"çılığa baş vaşadığı bu bolgede mandalına ve Ulusov'un söyledığıne göıe 40 kopek Turk parasıyla resmı dır pıyasada bulunamayan ladığını ve devletten arsa alarak çay başlıca urunler Ayrıca turızm Turkıye ıle Gurcıstan arasında dokurdan 800 TL Tahtakale capraz "sabun" gelıyordu Hatta parla kooperatif evlerı \e vıllalar ınşa de bolgenın onemlı bjr sektoru ğalgaz anlaşması çerçevesınde 1,5 kur hesabıvla 80 TL Benzıncıler mento konuşmalannda mılletve edıp sattıklarını duyuyoruz Tıf Eskı adı "Çuruksu" olan Kobu mılyar dolarlık bır tıcaret soz kodevletın, ancak ozel şahıslar ben kıllerı Gorbaçov'a "Niye sabun lıs'ın doğusunda hızla beton blok let'te resmen "mandalina nusu Gurcıstan'ın gereksınımı zıncıyı kıralayarak yuzde 3040 yok" dıye sordular Gorbaçov da lar yukselıyor Moskova'da Mec ağalan" yaşıyor Koylerde bır kı daha çok sanayı, elektronık araç, dolayında goturu vergı ıle çalıştı "Vallahi ben de bilmıyorum. II lıs'ten çıkması beklenen bır baş şının yasal olarak 2500 m topra tekstıl, gıda, turızm servısı ve ınrabıüyor gilı bakanlıklar bu konudan so ka yasa tasaıısı da "işv'i ğı olabılıyor Ancak eş, kardeş vb şaat konularında Lastık ve aku çalışbnnakla" ılgılı Yanı bu tur Gurcıstan'da kamyon ve oto rumlu. Onlar yanıt vermelı" tu ozel gırışım kooperatıflerıne, ıs ılışkıler ıle zaten oldukça "feodal de aranan mallar arasında bir aile" yapısında hısımlık bağTurkıye'de Batum'a ılk yatınm busler oldukça eskı Çoğu 6O'lı runden sozler sövledı Gurcıstan'da ortalama ucret tedığ] kadar ışçıyı ucretle çalıştır ları nı yücelterek yaşayan bu böl bır "ekmek fabnkası". Gurcıs yıllardan kalma Tıflıs'ın en momasının serbest bırakılması bek gede, topraklar kolaylıkla genış tan'da halkın ozledığı halde budern otobuslerı bızde de çalışan 180200 ruble Ust duzey yonetı lenıyor lıyor ve oldukça luks vıllalarda lamadığı ">umuşak ekmek" köruklu Macar "Ikarus"ların sa cıler bırkaç ış bırden yaparak maBazı ınşaat zengınlerının 34 olabıldığınce konforlu ve rahat Turkıje patenlı olacak Acar Inrıyabojanmışları Ayrıca troley aşını yukseltıyor Orneğın Gazeşaat'ın otel projesı hızla ılerlıyor bus çalışıyor 1964'te yapılmış bır tecıler Cemıyetı Başkanı, Genel daıresı olabılıyor Bunu aıle ıçın bır yaşam suruluyor Yayın Yonetmenlığı, başyazarlık, de dığer bıreylerın uzerıne gosteBızı 89 model Volga'sıyla, bır Türkıye'den gelecek bır yenılık de kent metrosu da var Tıflıs'ın önemlı ulaşım araçla profesorluk gıbı mesleklerden ay rıyor Acarıstan'da bır Komünıst dostun davetıne goturen çıftçı, 5 adını mıtolojık buyucu Medea'rından bın de mınıbusler Şımdı da toplam 700 ruble kazanıyor Partılı yonetıcı "7 tane daire si bın metre karelık arazısınden bu dan alan luks otele 400 000 lırabazı semtlerde "ozd ginşimciler" Batum Beledıye Başkanı Dolıtze' zin ıçın çok değıl mı" sorusuna, yıl 20 ton mandalına çıkarmış ve ya alınan "doner makınesı". Do"Evet, çok, ama ben ailemı ve ço kılosu 2 rubleden devlete satmış ner, bır kez daha "akıncı" gorearalarında "kooperatif" kurarak nın maaşı ıse 400 ruble da duşunmek tı Volga'yı da uç a> onte 16 500 vını ustlenıyor ve Turk ışadamlaBazı fiyat orneklerı de şöyle sı cuklarımı "ımnibus hatlanm" tumusle ıhale rubleye almıştı Şımdı bır de oto rı> la bırlıkte Gurcıstan seferıne ıle alıyor ve kendılen çalıştırı ralanabılır Ekmek 0 40, domates zorundayım" yanıtını verıyor çıkıyor 3 40, salatahk 1 5, fasulye 3, et Devlet elındekı evlerı, ıçınde teyp çakacaktı yorlar Cemal Paşa'nın vurulduğu yer 1920'lerde Turkıye'ye dönme umudu ıçındekı tttıhatçı onderlerının yaşamlarının son dönemlerı Batum, Tıflıs, Baku gıbı kentlerde, Karadenız'ın Anadolu'ya komşu olan bu topraklarında geçmıştır Gurcıstan'ın başkentı Tıflıs Cemal Paşa'nın vurulduğu yer Cemal Paşa, Enver Paşa ve Talat Bey de bırlıkte Ittıhat Terakkı'nın 3 kurucusundan bın, ayrıca Bahrıye Nazın ve 4 Ordu Komutanı unvanları da var lyı bır rastlantı sonucu olayın "gorgu şahidi" ıle karşılaştım 73 yaşındakı Otar Giginejşvili halen Tıflıs Umversıtesı Turkolojı Bölumu Başkanı Otar, Cemal Paşa'nın vurulduğu 21 Temmuz 1922 yılında 6 yaşındadır Ola>ın geçtığı yerın 50 metre otesınde bır evde oturmaktadır Tufek sesını duyup sokağa çıkmak ıster Annesı bırakmaz Burası Tıflıs Ûnıversıtesı Turkolojı Bölümü Başkanı Otar Gıgıneyşvilı, Ittıhatçı Cemal Paşa.nın 1922 de vurulduğu eskı adıyla Büyük Petro So kağı'nı gösterıyor Üstte Cemal Paşa Orhan Kural Prof. oldu İstanbul Haber Servisi İTÜ Maden Fakultesı, Maden Muhendıslığı Doçentı Orhan Kural, başarılı bır tez vererek profesörluğe yukseldı. Orhan Kural'm profesörluğu onaydan da geçtı Yarım saat sonra kaçar ve yerde Cemal Paşa'nın kanlannı gorur. Buyuk Petro Sokağı (fotoğrafta arkada) ıle Jukovskı Sokağı'nın kesıştığı noktada 21 temmuz akşamı saat 10 sularında Ermenı bır komıtecı, yaverı Nusret Bey ıle kolkola yurüyen Cemal Paşa'yı \urur Cemal Paşa ve Nusret Bey olurler Fotoğrafta soldakı boşlukta o zaman bır fııın vardır Ermenı komıtecı fotoğrafta sol arkadan ateş etmıştır Otar Gıgıneyş\ılı daha sonra feslı ve tufekb adamların Cemal Paşa'nın cenazesını goturduğunu de anımsıyor Buyuk Petro Sokağı'nın adı bugun Cerjınjkı, Jukovskı Sokağı'nınkı de Çaykovskı olmuştur Cemal Paşa \e Enver Paşa'nın bır zamanlar kaldıklan Tıflıs'tekı Orıent Otelı de modern resımlerın sergılendığı bır galerıye donuşmuş Kapısmdakı geyık kabartmalan hâlâ duruvor Klassis Otel açılıyor İstanbul Haber Servisi 45 mılyar lıraya mal olan Klassis Otelı 9 hazıran cuma gunu Başbakan Turgut özal tarafından açılacak. Açılışa bırçok unlu kışının davet edıldığı bıldınldı. Klassıs'ın açılışı nedenıyle çağrılanlar arasında PEN Kulubu Başkanı Rene Tavernıer, Yul Brynner'ın kızı Vıctorıa Brynner, Ankara'da 6 yıl Fransa'nın buyukelçılığını yapan Fernand Rouıllon ıle Avrupa Konsey Başkanı Marıo Rıpa dı Meane'nın eşı Kontes Marına da bulunuyor. ÇEVRE GUNU KUTLANDI