Catalog

JUMHURİYET/14 DIŞ HABERLER 30 ARALIK 1989 Çavuş'un yeniçerileri: Securitate .Komanya'daki gizli polis örgütü Securitate'nin özel yapısında KGB modeli yanı sıra Osmanlılardan kalma Yeniçeri "devşirme" yöntemi ve padişahın özel koruması olan "hassa alayı" örneğinin izleri de yok değildi. Parti ve devlet mekanizmasını Çavuşesku ailesinin kontrol etmesi, bu güçleri "hanedan koruma kuvvetine" dönüştürüyordu. KEREM ÇALIŞKAN BÜKREŞ Bütün telefonlar dinleniyor, bütün insanlar gözaltında, daktilo bulundurmak özel izne bağlı, fotokopi makinesi bulundurmak yasak, yabancılarla konuşmanın cezası 5 yıldan başlıyor, zorunlu olarak yabancılarla konuşanlar bunu hemen güvenlik güçlerine bir raporla bildirmek zorundalar. Çavuşesku aleyhine herhangi bir söz söyleyen, hemen en yakın gizli polis merkezinde sorguya çekiüyor. Rejim muhaliflerini konuşturmak için yeraltındaki işkence merkezlerinde özel biriikler nöbet tutuyor... tşte bir hafta öncesine kadar Romanyada dunım buydu. Savunulan şey Çavuşesku'nun deyişiyle "proletarya diktatöriügü"ydü. Dünyadaki bütün emperyalist güçler, başta CIA, proleter devriminin ve sosyalizmin kalesini yıkmak, zaafa uğratmak için elinden geleni yapıyordu. Oysa Çavuşesku, "proletarya diklatörlüğii" kavramını reddeden Kruşçef çizgisine karşı, Marksizmın bu terael kavramını sonuna kadar savunmuş, üstelik 1%8'de Çekoslovakya'nın işgaline katılmayarak bağımsız sosyalizm yolunda büyük prestij toplamıştı. Çavuşesku, tek partiye dayalı proletarya diktatörlüğu sisteminin Stalin'den beri süregelen bir mekanizmasını çok iyi işletiyordu: Rejimin güvenliği için kurulan gizli servis mekanizması. Romanya'daki adıyla "Securitate." Çavuşesku'nun bu özel birliği için çok şey yazıldı, çizildi. Yetim çocuklann küçük yaştan alınıp eğitildikleri, beyinlerinin yıkandığı, ordu mensuplarından üç misli fazla maaş alarak ayrıcalıklı bir yaşam surdükleri, özel tesislerde kaldıkları vs. Securitate'nin bu özel yapısında KGB modeli yanı sıra, Osmanlılardan kalma Yeniçeri "devşirme" yöntemi ve padişahın özel koruması olan "hassa alayı" örneğinin izleri de yok değildi. Çavuşesku ailesinin amcalar, halalar ve yeğenlerle birlikte parti ve devlet mekanizmasını "aile" olarak kontrol etmesi, güvenlik güçlerini tam anlamıyla "hanedanı koruma kuvvetine" dönüştürüyordu. tşin sayısal boyutuna gelince, Securitate^ ye şu ya da bu şekilde bağlı olan, muhbir elemanlann sayısının 1 milyon dolayında olduğu öne sürülüyor. 23 milyonluk Romanya'da her 15 kişiye 1 ajan duştüğü şeklindeki hesaplar da bu rakama dayanıyor. Bu geniş muhbir ağı dışında, Securitate'nin profesyonel kadroları 2030 bin dolayında. 180 bin kişilik Rumen ordusu yanında Securitate'nin etkin gücü çok fazla değildi. Yine de Securitate helikopterlere, paraşütçü birliklerine, roketatarlara ve kariyerlere sahipti. îhtilal boyunca Securitate bu güçlerden çok azını kullanabilme olanağı buldu. Çünkü orgütlenme yapısı daha dağıruk ve yerleşme birimlerinde devletin semsiyesi altında halk Uzerinde terör estirmeye yönelikti. Devletin silahlı gücü ordu, namlulan Securitate'ye çevirince, gizli polis gruplan, yasadışı çetelere dönüştuler. Romen halkı ve TV'si 21 aralık gününe kadar adlan "devlet gizli güvenlik güçleri" olan bu kuruluşu 22 aralıktan itibaren "teröristler" diye adlandırmaya başladı. Bükreş'e gırdiğimiz 23 aralık akşamüstünden, yani ihtilalin ikinci gününden itibaren duyduğumuz en önemli söylenti, Kaddafi'ye ve Arafat'a bağlı komandolann (teröristlerin) Çavuşesku'yu desteklemek için Bükreş'e geldiği yönündeydi. llk önce bu gmplann paraşütle atladıkları öne sürülüyordu. Gençlerden en az 1012 kez dinlediğimiz bu iddia, bize pek inandıncı gelmemişti. Daha sonra bu söylentinin kaynağı hakkında değişik bilgiler edindik. Libyalı ve Filistinli bazı asker ya da gönüllüler, Çavuşesku ile Kaddafi ve Arafat arasındaki iyi ilişkiler sonucu, Romanya da Securitate kamplarında eğitim görmüşlerdi. Çavuşesku'nun bu tur ilişkileri 70*li yülann ortalanndan beri kurduğu, hatta ünlü terörist Carlos'un (Çakal), Romanya'dan destek aldığı öne sürülüyor. Bükreş'te dinlediğuniz diğer bir iddia şu: Mehmet Ali Ağca'nın Bulgar bağlantısı ile Papa'yı vurmasından sonra Bulgaristan ülkeşindeki uluslararası terör bağlantılannı sınırladı, bunun üzerine 80"li yıllann ortasından itibaren uluslararası terörist faaliyetler, Securitate desteğiyle Romanya'ya kaydı. Işte Bükreş'te ihtilal günlerinde Libyalı, Filistinli, Arap teröristlerin geldiği söylentisine yol açan da bu olguydu. Hatta F.Alman Kızılordu Fraksiyonu RAF teröristlerinin bile Romanya ile bağlantılı olduğu öne sürülüyor. Securitate kamplarında ihtilal sırasında eğitim gören yabancılar var mıydı? Bu şimdiye kadar tam olarak açıklığa kavuşmadı. Ulusal Kurtuluş Cephesi, Securitate sığınaklannda yakalanan bazı yabancılann kimliklerini açıklamamakta direndiklerini belirti1 BÜKREŞ NOTLARI yor. Arafat ve Kaddafi ise Bükreş'e asker ya da kuvvet gönderdiklerini yalanladılar. Çavuşesku ve Securitate'nin sığuıaklan ne oldu? Bükreş sokaklarında bazı beton kuyu ağızlarında toplanmış öbek öbek insan görebilirsiniz. Demir kapaklı bu kuyuların yeraltı sığınaklarına açıldığı, Bükreş'in neredeyse tamamımn altında bu dehlizlerden bir şebeke olduğu söyleniyor. thtilalcilerin şimdiye dek bu sığmaklann ancak 2 katını ortaya çıkardığı, oysa sığınaklann 4 katlı olduğu ve daha ortaya çıkanlmamış cephanelikJerin bulunduğu da söylentiier arasında. Bu dehlizlerin metroya bağlandığı da belirtiliyor. Securitate elemanlannın teslim olmayan küçük bir bölümü şimdi bir başka söylentiye göre kırsal bölgelerdeki özel sığmaklara çekilse de, ülkenin kaderini etkileyecek bir etkinlikte bulunmaları çok zor. Halkın uzerinde gerçek bir terör örgütü olan Securitate, kimilerine göre "proletarya diktatörloğü", kimilerine göre de "hanedan diktatöriügü" olan bir rejimle birlikte tarihe karışmış bulunuyor. BÜKREŞ (AA) Kurşuna dizilen Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku'nun, halk açlık çekerken altın ve gümüşlerie dolu bir evde yaşadığı belirtiliyor. Sanat eserleriyle dolu bir evin nükleer sığınağının bile mermer döşemeli olduğu kaydediliyor. Çavuşesku'nun evi, devrilmesinden sonra ilk kez Batılı gazetecilere gösterildi. 40 odalı ve iki katlı villa, bakanlar, generaller ve Çavuşesku'nun dostlarının evleriyle çevrili bir yerde bulunuyor Evi gezen gazeteciler, yerlere saçılmış yabancı moda dergileri ve noel süsleri gördüler. Evin girişinde altın kaplamaiı bir kubbe ve kubbenin altında dizi dizi vazolar dururken bütün odalarda değerli tablolar, süsler ve altın kaplamab mobilyalar dikkati cekiyordu. Banyolar, altın kaplamalı musluklar ve ltalyan fayansıyla kaplıydı. Evin dışında ise bir yüzme havuzu, boks vojejrbo^ s^hası vebirkacj)} tgıus Jfcoj 'Altın ve gümüşle dolu bir saray' Çavuşesku'nun evi: Amerikan radyolarının 'Romanya başarısı' JA.umen halkı, her türlü iletişimin baskı altında tutulduğu ülkede, dış dünyadan haber almak için tek kaynaklarımn Amerikan radyoları olduğunu ve ABD'ye teşekkür borcu bulunduğunu söylüyor. BÜKREŞ (AP) Nikolay Çavuşesku tarafından 24 yıldır sıkı bir baskı rejimiyle yonetilen Romanya'nın dış dünyaya kapalı, yurtiçi haberleşmenin bile kısıtlandığı ve hatta yasaklandığı ortamında, büyük bir toplumsaJ ayaklanmarun nasıl gerçekleşebildiği, uluslararası kamuoyunda merak konusu oldu. Rumen halkına bakılırsa, bu ayaklanmada en önemli rollerden birini yıllardır Romanya'da yayınlannı sürdüren Voice of America (Atnerika'nın Sesi) ve Radio Free Europe (Hür Avrupa Radyosu) oynadı. Washington'dan yayın yapan Amerika'nın Sesi Radyosu ile Münih'ten yayın yapan Hür Avrupa Radyosu'nun her türlü haberleşmenin örselendiği Romanya'da, halka dış dünyadan haber alma olanağı sağladığı belirtiliyor. Rumenler, Çavuşesku döneminde ülkedeki haberleşme ortamını şöyle anlatıyorlar: "Çavuşesku döneminde ülkede ve dış dünyada olup biteni haber alabileceğimiz bir kaynağımız yoktu. Yabancı basın, Romanya'ya giremezdi; Elena Çavuşesku'nun emriyle, yabancı basına ihtiyacımızın olmadığına karar verilmişti. Dogrudan hükümete bağlı yayın organlannda, resmi ideolojiye aykın hiçbir goruş yer alamazdı. Gazetelerin yalnızca spor haberlerini ve hava raporunu okurduk. Radyo yayınlannın yüzde doksanı ve günde yalnızca iki saat yayın yapan resmi televizyonun neredeyse tamamı, Çavuşesku ile doln olordn." Dünyadan haber almak için resmi hiçbir yolun bulunmadığı bu ortamda, Amerikanın Sesi ve Hür Avrupa Radyosu'nun yayınlanmn bu açığı kapattığını söylüyor Rumenler. "ABD'ye bu konuda teşekkür borçluyuz" diyorlar. "Bu yayınlar olmasaydı, böylesine güçlü bir başkaldırma gerçekleşemejebilirdi." Rumen halkı, zaman zaman komşu Macar, Yugoslav, Bulgar ve Sovyet yayın organlarını da izlediklerini, ancak bu yayınları çok daha az kişinin izleyip anlayabildiğini söylüyor. Haberleşme gereksinimi, bazen Sovyet Havayollan Aeroflot'un Bükreş'teki bürosunun camlarında asılı olan bülteulerle gideriliyordu. Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov'un yenileştirme hareketleri ve Doğu Bloku'ndaki hareketler, genellikle bu bültenlerden ve radyo yayınlarından öğrenilebiliyordu. Çavuşesku döneminde, yönetime yönelmiş her türlü eleştiri yasaklanmış olduğu için bu eleştiriler, ancak Amerika'mn Sesi ve Hür Avrupa Radyosu'nun yayınlarıyla ulaşabiliyordu insanlara. Çavuşesku'nun devnlmesi ve yeni yönetimin kurulmaandan sonra da yararlanıyor insanlar bu yayınlardan. Dünyanın pek çok bölgesine yayın yapan, özellikle de Orta ve Güney Amerika^ da yaptığı yayınlarla bölgesel dengeleri belirleme çahşmalan içinde olduğu bilinen Amerika'mn Sesi Radyosu, artık serbestçe dinleniyor Romanya'daki evlerde. Rumenlerin şimdi en çok merak ettikleri, dünyamn Romanya'da olup bitenlere nasıl baktı SECURİTATE ALARMI Romanya'da ordu ve halk, bftlâ direnen Securitate üyelerini anyor. Dün silthlanyla biriikte yakalanan 2 Secnritate üyesi de olafanüsrü askeri mahkemede yargılanacak. Rumen halkı, »rtık onlara "terörist" diyor. (Fotoğraf: Reuter) r}x 'Olaylar ürpertici bir yılbaşı mesajı oldu' LONDRA (AA) lngiliz Haber Ajansı Reuter, Romanya'daki son gelişmelerle ilgili olarak "Bu olaylar, komünist liderierin zor kullanarak ayakla kalamayacaklan yolunda diğer komünist ulkeler için tüyler ürpertici bir yılbaşı mesajı oldo" yorumunda bulundu. Reuter tarafından yayımlanan yorum haberde, Romanya'nın diğer Doğu Avrupa OJkeieri gibi, Batı tarzındaki demokrasiyi yerleştirme çabası içine girdiği belirtilerek, bazı komünist ülke liderlerinin Romanyada kanlı halk ayaklanmasıyla devrilen diktatör Nikolay Çavuşesku'nun başına gelenlerin, kendi başlarına gelmeyecekmiş gibi duşündükleri kaydedildi. Bu düşünceye sahip liderierin çoğunlukla askeri güç kullanarak iktidara geldikleri ve yönetimde kalabilmelerini sağlayabilmek için muhalifleri eritecek polis güçleri oluşturdukları belirtildi. Yorum haberde Romanya'da Çavuşesku yanlısı Securitate gizli polisinin, dünyadaki en güçlü polis teşkilatlanndan biri olduğu kaydedilerek "Ancak Batılı gözlemciler, Securitate'nin çdküşünıin, sadece polisin gücüne dayanarâk variıgını korumaya çınşan bir liderliğuı ölurocu) zayıflığını açıkca ortaya koydugu goriısiindeler" denildi. Reuter'den yorum: v;;: ;^;,,,:, *KP donemi sona erdf Komünist Parti'nin adı değiştirildi. Ülkenin bayrağındaki komünist simgeler çıkanldı. Ulusal Kurtuluş Cephesi, kendisini çok geniş yetkilerle donattı. Cephe, ülke bütçesinden, ordunun yapılandırılmasına kadar her türlü yetkiye sahip. Dış Haberler Servisi Romanya, Ulusal Kurtuluş Cephesi Konseyi liderlerinden Silviu Bnıcan, ülkesinde Komünist Parti döneminin kapandığını söyledi. Brucan, nisan ayında yapüacaJc serbest seçimlerde Komünist Parti'nin yüzde 5 oy almasının bile mucize sayılacağım bildirdi. Çavuşesku aleyhtan göstericilere ateş emri vermedıği için öldüruldüğü bildirilen eski Savunma Bakanı General Vasile Miler, devlet töreniyle toprağa verildi. Siyasi gözlemciler, Miler'in halk ayaklanmasının ilk kahramanı konumuna geldiğini bildiriyorlar. Romanya'nın eski Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku yönetimi, daha önce Savunma Bakanı General Vasile Miler'in 22 aralıkta intihar ettiğini bildirmişti. Romanya'da UKC, ülkenin admın ve bayrağının değiştirildiğıni açıkladı. "Romanya Sos)nlisl Cumhuriyeti" adı "Romanya Cumhuriyeti'" olarak değiştirilirken, bayrak üzerindeki komünizm simgesi de kaldınldı. Ulusal Kurtuluş Cephesi önceki geceki toplantısında kendini çok geniş yetkilerle donattı. Ulusal Kurtuluş Cephesi, önceki gece bu yetkiler uyarınca yeni bakanlar atadı, yüksek rütbeli bazı subayları görevden aldı ve eski rejimin devlet mekanizması içinde oluşturduğu yapıların hemen hepsini iptal etti. AP'nin haberine göre Ulusal Güvenlik Cephesi'nin yeni yetkileri şöyle: * Kanun gücünde kararname çıkarmak. Halkın eh'ne geçen ve her biri bir kod numarası taşıyan bu dosyalarda, kişilerin kimb'k, eğitim ve savaş öncesi bir partiye mensup olup olmadıkları gibi bilgiler yer ahyor. Dosyalarda, kişilerin Alman, Macar, Sırp gibi bir azınlıktan olup olmadıklanna dair • Başbakan ve hükümeti atamak ve gö kayıtlar da bulunuyor. revden almak, özel takibe alınan bazı vatandaşlar için • Yüksek Mahkeme Yargıcı'm atamak ve de çalıştığı yer, ikâmetgâh ve yurtdışına gergöıevden almak, çekleştirdiği seyahatlerle ilgiü veriler ile te• Yeni bir seçim sistemi oluşturmak, lefon konuşmalan ve mektuplarla elde edi• Bütçeyi saptamak, len bilgiler de yer alıyor. • Subaylan emekhye sevketmek ya da terToplanan bütün bu veriler ışığmda, dosfilerini gerçekleştirmek, yalarda o kişinin zararlı ya da zararsız ol• Ölüm cezası vermek ya da affetmek. • Uluslararası anlasmalan onaylamak ya duğunu belirten işaretler bulunuyor. Romanya'mn yeni Başbakanı Petre Roda bu anJaşmaJardan çekilmek, • Olağanüstü durum, seferberlik ve sa man, Fransız FranceSoir Gazetesi'ne verdiği demeçte, gizü polis mensuplarıniD akivaş ilan etmek. Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin atadjğj ba betine ilişkin soruya karşılık verirken, "Sakin bir ortama girmekteyiz, teslim olan Sezı yeni bakanlar şöyle: Ulusal Ekonomi Bakanı: Anastase Stan curitate mensuplan halk mahkemelerinde yargılanacaklar' dedi. culescu, lçişleri Bakanı: Mihail Ghita, Kültür Bakam: Andrei Plesu. Roman, "Ba« Secnritate üyeleri yeminUlusal Kurtuluş Cephesi, önceki gece yale bizden yana oMuklanm söyledjler, ancak yımladığı ve Romanya Radyosu'ndan duyuarkamızı dönünce de ateş etmekten çekinrulan bild;.ide, komünistlere ve eski rejim mediler" ifadesini kullandı. Nisanda serbest yanlüanna girişilecek her türlü saldırıyı önseçimler yapılacağım hatırlatan Roman, ceden kınadı ve şiddet eylemlerine karşı uya"Nisana dek var olan yapılan harekete genda bulundu. çirmemiz gerekiyor, zire bugünden >anna tamamen yeni mekanizmalar ortaya koyamayız" diye konuştu. Securitate'nin gizli dosyalan Yeni hükümette komünistlere yer verilip AA'nın haberine göre Romanya'nın Sibiu verilmeyeceğine ilişkin bir soruya, "Ben de kentinde halkın, Çavuşesku yanhsı gizli poKP üyesiydim, ancak komünistlerle ilgim lis Securitate'nin binasını istUâ ettiği ve gizli yoktn" diyen Roman, "Her zaman genis bir dosyaları ele geçirdiği bildirildi. ufkum oldu, diişündügüm güier yiizlii Halkın bu dosyalardan kendileri veya yasosyalizmdi" dedi. kınları hakkında tutulan gizli bilgileri araRoman, "Devrimci hareketi gençler olusdıkları kaydedildi. turdu. Ben de onlann yanında yer aldım. UKC yetkilisi Silvia Brucarv Bu onlann devrimidir. Devrimci hareketin yerine siyasi bir güç veya kimse gelirse hemen istifa ederim" şeklinde konuştu. Gizli polis tehdit unsuru tonescu, idam edilen diktatör Nikolay Çavuşesku'ya bağlı eski güvenlik polisinin hâlâ ülke için tehdit oluşturduğunu, ancak iktidarı ele gecirmesi ihtimalinin bulunmadığını söyledi. Cazimir lonescu, Çavuşesku yanlısı birkaç yüz güvenlik görevlisinin tutuklandığını, ancak yüzlercesinin de halen serbestçe dolaştığını söyledi ve "önemli olan sayılan degil. eğitim ve silahlannın kalitesi, bu komandolann geri gelme (ehlikeleri halen mevcut" dedi. Bu arada, konutların 1 ocaktan itibaren daha iyi ısınacağı kaydedildi. Ülkesinin Batı'ya açılmasmın kendiliğinden gerçekleştiğiru belirten Roman, Romaııya'nm Varşova Paktı ile olan geleneksel bağlarını koruyacağım söyledi. Romanya'da hayatın norraale dönmeye başladığı, halkın dükkânlarda ahşveriş yaptığı, ancak yine de zaman zaman silah sesleri duyulduğu kaydedildi. Ömeğin Bükreşin iki kesüninde önceki gece Ça\xışesku yanlısı kuvvetlerin ateş açtığı bildirildi. KP Merkez binası ve televizyon binası yakınlarında önceki gece 1015 dakika silah sesleri duyulduğu, ancak ordunun dunımu kontrol altına aldığı bildirildi. Avrupa Topluluğu Romanya'ya yardım için tam anlamıyla kollan sıvadı. İlk aşamada yapılan yardımlann yanı sıra bundan sonra sağlanacak yardımın miktarını belirlemek amaeıyla AT Komisyonu Başkanı Jacques Delors'un 1990 ocağında Romanya'yı ziyaret edeceği bildirildi. ROMANYA BÜYÜKELÇİSÎ LUCIANU'DAN CUMHURİYET'E DEMEÇ "Ayaklanma başlayıncadiktatörlüğe karşı nefretim arttı" Kasım ayında yapılan Komünist Partisi Kongresi'nde Çavuşesku için her şey yolunda görünu)ordu. Tura kongre arkasındaydı. Aynca, binlerce kişi Çavuşesku leninde sokak gösterilerinde bulundu. Bu kadar kısa süre içinde ne oldu da dunım birden değişti? LUCİANU Kongreye katılanlar halkı temsil etmiyorlardı. Çavuşesku'ya destek vermeieri için özellikle seçilmiş kişilerdi. 5 aralıktan sonra ortaya çıkan olaylar halkın kendiliğinden patlamasıdır. Bu, halkın yıllarca sömürülmesi neticesinde biriken derin bir krizin sonucuydu. Bu nedenle Romanya'da olanlar diğer ülkelerde olanlardan farklı. Yıiiarca herhangi bir reform gerçekleştirilmemişti. Köklü bir devrimin temelini hazırlayan unsuriarın başında bu geliyor. Bu devrimle mevcut tüm siyasi yapılar yok edildi. pdmamalı mıydı? Halk, Sovyetler'in daha fazla kan akıLUCİANU İdamlar gerekliydi. Zatılmasını engellemek için müdahale etmemanlaması da doğruydu. Çünkü Çavuşessini bekliyor muydu? Kaldı ki böyle bir müku'ya karşı getirilen suçlamalar için gerçek dahale için gerekli zemin vardı. ABD de bukanıtlar vardı. Suçlamalardan ilki soykırınu destekleyeceğini söyledi. Yoksa sizce devmıydı. Devrim sırasında 6070 bin kişi ölrim kendi dinamizmi içinde mi gelişmesj ge dü. tnsanlann öldürülmesi için emir ondan rekiyordu? geldi. Ulusal ekonomiyi çökertmekle de suçlandı. Bu da halkın yıllarca karşı karşı ya LLICİANU Olaylar sırasında ve özelkaldığı trajedilerle kamtlandı. Aynca ülkelikle son günlerde Sovyetler Birliği halkı Çaden kaçmaya çalışıyordu. Halkın acı çektivuşesku diktatörlüğünü deviren Rumen halği dönemlerde büyük paraların saklandığı kına açık destek gösterdi. Sovyet Devlet banka hesapları vardı. tdamının zamanlaBaşkanı Gorbaçov, Ulusal Kurtuluş Cephesi ması doğruydu çünkü kendisine sadık tebaşkanı lon Üiescu'ya tebrik mesajı çekti. rörist çeteleri onu kurtarmaya çalışıyorlarMesajda Romanya ile iyi ilişkilerin yeni bir dı. tdamlardan sonra bu teröristler güventemelde geliştirümesi arzusu dile getiriliyorlerini yitirdiler ve halka karşı eski kızgındu. Öte yandan olaylar sırasında dışarıdan lıklannı yitirmeye başladılar. Şimdi Romandesteğe gereksinme duymadık. Kendi güçya'mn tüm bölgelerinde askeri divanlar kulerimize her zaman güvendik, ordumuz başından beri halkın yanındaydı. Bunun ka rulmuş bulunuyor. Teslim olmayan teröristler yakalanarak acilen yargılanacaklar ve nıtı da devrimin başanya ulaşmasıdır. Tacezaları hemen infaz edilecek. Bu yoldan ülbii bu kadar insanın ölmesi de bizim için ke içinde banşın sağlanması amaçlanacak. derin bir üzüntü kaynağıdır. Halkın istediği de barışın bir an evvel sağ Çavuşeskular'ın idamı doğru muydu lanması ve demokrasi çerçevesinde normal sizce? İdam edilmeleri gerekiyordu diyoryaşama donülmesi. sanız bunun zamanlaması dognı muydu? Kan akmasını önlemek için daha önce ya lon lliescu sizce dnnıma hâkim olabilecek mi? Halk açısından karizması var mı? LUCİANU Aslında ben kendisini 1943 yılından beri tanıyonını, aynı okuldaydık. Aynca Sovyetler Birliğj'nde aym zamanda okuduk. Çok popüler, yetenekli ve alçak gönüllü bir adamdır. Komünist Partisi'ndeki görevi sırasında birçok konuda Çavuşesku'ya karşı gehne cesaretini gösteren nadir kişilerden biridir. Çavuşesku dış borçlan zoria ödemekle çarpık bir şekilde de olsa gider ayak bir ijilik etmiş oldu mu? Yani yeni rejime temiz bir banka hesabı ile başlama olanağı sağladı mı? LUCİANU Şu nokta önemli. Borcu Çavuşesku ödemedi, halk ödedi. Büyük özveri ile ödedi. tthalat yıllarca sıfır düzeyindeydi. Ülkede üretilen gıda maddelerinin büyük bölümü ise ihraç ediliyordu. Buğday, peynir, tereyağı gibi maddeler tümüyle ihraç ediliyordu. Bu nedenle halk 1012 yıl süreyle büyuk bir bedel ödedi. Çavuşesku borcun ödenmesini kendi başarısı olarak gösterdi. Ama gerçek durum boyle değildi. Sizce 12 yıl boyunca büyük zorluk çeken halk bunlar gerçekieştirilirken gereken özveriyi gösterecek mi? Yoksa sonuclar hemen istenecek mi? LUCİANU Tabii ki çabuk sonuclar istenecek. Bu, ülkede hissediliyor. Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin gıda maddelerinin ihracatım durdurmasından ve petrol yan ürünlerinin ihracatıru azaltmasmdan sonra bunlann içerideki etkileri hemen görülecek. Piyasada yiyecek maddeleri ve yakıt artacaktır. Bu arada uzun yıllardır ithali durdurulan bazı gıda maddelerinin ithaline de karar verildi. Son olarak şunu sormak istiyonım. Hçilik olarak Ulusal Kurtuluş Cephesi'ni destekleme karannı hangi aşamada aldımz? LUCİANU Ayaklanmamn başladığı andan itibaren diktatörlüğe karşı nefret duygularım arttı. Ancak ortaya çıkan bir diğer gerçek de şu: Bu rejim tarafından gerçekleştirilen birçok suçun tarafımızdan bilinmemesiydi. Halkın büyük bölümü tarafından da bilinmiyordu. Muhafızların ateş açıp halkı öldürdüğü ortaya çıkınca ben kendime ve buradaki meslektaşlarıma bunun halka karşı işlenmiş caniane bir suç olduğunu söyledim. g "Romanya Komünist Partisi, Çavuşesku'nun terörü .ve diktatörlüğu ile halka karşı uzlaştı." "Kendi güçlerimize, olaylar sırasında hep güvendik. Dışarıdan desteğe gereksinme duymadıkî' SEMtH İDİZ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Romanya'mn Ankara Büyükelçiliği'ne girdiğinizde değişiklik hemen seziliyor. Bir kere daha iki hafta öncesine kadar duvarlan süsleyen Çavuşesku portrelerinden eser yok. Ote yandan daha önceden tanıdığımz dostlarınızın üzerindeki karabulutların kalktıgını hissediyorsunuz. Eskiden Berlin Duvarı'nı andıran soğukluk gitmiş yerine güleryüzlü espri yapan insanlar gelmiş. Bu ortamda Romanya'mn Ankara Büyükelçisi Dragut Lucianu ile son dramatik gelişmeler üzerine söyleştik. Ulusal Kurtuluş Cephesi'ni ilk tamyan Rumen büyükelçilerinden olan Lucianu'ya yönelttiğimiz sorular ve verdiği yanıtlar şöyle: