Catalog

29 EKİM 1989 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 İspanyaVla seçim var • MADRİD (Cumhuriyet) İspanya Başbakanı Felipe Gonzalez'in eylül ayı başında parlamentoyu feshetmesiyle sekiz ay öne alman 5. îspanya genel parlamento seçimleri bugün yapılıyor. Tek turda tamamlanacak olan seçimlere toplam 72 siyasal parti ve kuruluş, ulusal meclis ve senatoya girecek 1592 aday listesiyle katılıyorlar. Güstrow, Dresden ve Senettenberg kentlerinde büyük gösteriler D.Almanya durulınuyor Gardırop Sivilleri ALISIRMEN Egon Krenz DİLEK ZAPTÇIOĞLU BONN Demokratik Almanya'da genel af ilan edilmesinden birkaç saat sonıa halk yine sokağa doküldü. Önceki akşam çeşitli kentlerde düzenlenen gösterilere on DUNlfrVDA BUGUN Bıılgar sorunu: TASS'ın iddiası • MOSKOVA (AA) Sovyet Resmi Haber Ajansı TASS, Bulgaristan Parlamentosu'nun "Sosyal Hakları Koruma Komitesi"nin Türk ve Bulgar parlamenterlerinin, iki ülke arasındaki gerginliğin giderilmesi için ellerinden geleni yapmaları gerektiğine karar verdiğini bildirdi. On binlerce kişinin katıldıgı gösterilerde "Reform" yazılı pankartlar taşındı. binlerce kişi kalıldı. Güstrow kentinde reform talebiyle yürüyenlerin sayısı 20 bini aşıyordu. Göstericilerin bez pankartlara en çok " R e f o r m " ve "Yeni Forum'a özgüriük" taleplerini yazmış olduklan görüldü. Resmi haber ajansı'nın bildirdiğine göre Dresden'de 12 bin, Karl Marx Stadt'ta 10 bin, maden kenti Senettenberg'de 3 bin 500 ve Saalfeld'de de 2 bin kişi yurüyüşlere katıldı. Bu arada D.Berlin'de yayımlanan "Dermorgen" (sabah) adlı gazete, muhalif Yeni Forum grubunun sözcusü Rotf Heinrich ile bir söyleşi yaptı. Heinrich, altı hafta önce kunılan Yeni Forum'u, 'vatandaşların siyasi duşüncelerini özgürce dile getirebileceği bir platfo»m' olarak niteledi. Bu platformun partilerin altında yer aldığını belirten Heinrich, yönetirndeki Sosyalist Birlik Partisi'nin öncü rolünü inkâr etmediklerini bildirdi. Yeni Forum grubu sözcüsü, şimdilik kapsamlı bir program hazırlama gereği duymadıklarını ve halkla yönetim arasındaki diyaloğun artık sokaktan salonlara laşınması gerektiğini söyledi. Yeni Forum grubu sözcüsünün bir D.Almanya gazetesinde açıkça göriışlerini belirtmesi, F. Almanya'da "sansasyon" olarak niteleniyor. Bonn, Yeni Devlet Başkanı Egon Krenz'in iktidara geçmesini izleyen bir hafta içinde D.Almanya'da uy gulamaya konulân reformlara büyük bir sempatiyle bakıyor. Yakınlarda Moskova'yı ziyaret edecek olan Krenz'in, Sovyetler Bırliği Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'la göruştükten sonra reform konusunda ileri adımlar atması bekleniyor. D.AImanya'daki değişikliklere ve genel affa karşın Macaristan ve Avusturya üzerinden F.Almanya'ya gelenlerin sayısında ise azalma olmadı. Önceki akşam 767 D.Alman vatandaşı sınırı gecerek Bavyera'daki mülteci kamplarınayerleşti. Bilindiği gibi, Doğu Berlin hükümeti önceki gün yaptığı açıklamayla, ülkeden yasadışı yollardan kaçpnlar ve gösterilerde şiddet kullanmayanlar için af ilan etmişti. Varşova, Peşte'nin izinde • VARŞOVA (AA) Polonya'da KP'li parlamenterler yeni bir parti kurulmasının zamanının geldiğini belirttiler. Polonya Resmi Haber Ajansı PAP tarafından yayımlanan açık mektupta, Polonya Birleşik Işçi Partisi'ne (Komiinist) bağlı parlamenterler KP'nin artık halkın beklentilerini , yerine getiremediğini kaydettiler. SSCB'de grevci işçiler kararlı MOSKOVA (AA) Sovyetler Birliği'nin Kuzey Kutbu yakınlarındaki Vorkuta kömür havzasının en büyuk ocağı olan Vorkoshevskaya madeninde grevlerini sürdüren kömur işçileri, bölgenin bağlı bulunduğu Komi Özerk Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi'nin önceki gün aldığı, eylemlerinin yasaları ihlal ettiği yolundaki kararı tanımadıklannı ve hiikümetten isteklerine bir karşılık alıncaya kadar sürdureceklerini bildirdiler. Yaklaşık 4 bin işçinin sürdurdüğü eylemi yöneten grev komitesi yetkilileri, AA'ya yaptıkları açıklamada, Komi Özerk Bölgesi Yüksek Mahkemesi'nin önceki günkü kararının usul yönünden hukuka ters düştüğünü ve Komi Yüksek Mahkemesi'nin karannı SSCB Yüksek Mahkemesi'nde temyiz edeceklerini belirttiler. Vorkuta bölgesinde salı günü dört maden ocağında grev başlatılmış, daha sonra beş maden ocağına daha yayılan grevin işçiler arasında çıkan ayrılıklar ve maden işletmesinin baskılan üzerine sona erdirilmesi yolunda alınan karara rağmen Vorkoshevskaya ocağından 4 binden fazla işçi, eylemlerini sürdureceklerini açıklamışlardı. Bölgedeki Komunist Parti örgütünün yetkilileri, bu ocakta da eylemin önceki gece sona erdirileceğini söylemişlerdi. Ancak grev komitesi yetkilileri, isteklerini elde etmekte kararlı olduklarını bildirdiler. Kömür işçileri, geçen temmuz ayında, ücretlerine zam ve çalışma koşullannda reform isteğiyle, ülkenin en önemli havzalannı etkileyen yaklaşık iki hafta süreli bir grev yapmışlar, hükümet bu grev dalgasına son vermek için istekleri kabul etmişti. Ancak geçen hafta içinde, önce Sibirya'daki Kuzbass, daha sonra da Kuzey Kutbu yakınlarındaki Vorkuta bölgesinde söz konusu istekler yerine getirilmediği için grevler başlatılmıştı. Sovyet Kömür tşçileri Sendikası Merkez Komitesi Genel Sekreteri M. Srebniy, Vorkuta işçileıinin, ekonomik olanların yanı sıra siyasi isteklerde de bulunarak Yüksek Sovyet'e baskı yapma çabalarını kınadı. Vorkutalı grevciler, Devlet Başkanlığı ile Komünist Parti Genel Sekreterliği görevlerinin ayrılmasını ve ülkedeki "Komiinist Parti'nin öncü roliinc" son verilmesini istiyorlar. ne çok ağır bir bedel ödettiği gibi yasalan da ihlal ettiğini vurguladı Yöksek Sovyet, bu ayın baslarında kabul ettiği yasayla, kömur uretimi dahil tum enerji sektörlerinde grevi yasaklamıştı. Vorkuta kömür havzasındaki işçiler, eylemlerini sürdürme kararı aldı Pravda'nın çağnsı Öte yandan Sovyetler Birliği Komunist Partisi'nin yayın organı Pravda, devletin kurucusu Lenin'in koyduğu ilkelerden sapan Komiinist Partisi'nin, devlet aygıtını 1930'lu yıllardan beri kendi denetiminde tutmasına son verilmesini istedi. Sovyet sendikacı Srebniy, Trud gazetesine yaptığı açıklamada, Vorkuta işçilerin giriştikleri "siyasi oyunlann" ülke ekonomisi Bir kredi kartının l<redisi olmalı, bu biiir... Kredi kartı alışverişlerde kullanılır elbet.. Ama bir kredi kartının mutlaka kredisi de olmalı. Yani kredi kullanabilmeli, kullandığınız krediyi aylara bölerek ödeyebilmeli, üstelik ödeme süresine de siz karar vermelisiniz. Türkiye'de "kredili" iki kredi kartı var: Yapı Kredi V1SA ve Yapı Kredi MasterCard/Eurocard. Birbirimize müdahale etmeyeceğiz VARŞOVA (AA) Polonya'nın başkenti Varşova'da bir araya gelen Varşova Paktı üyesi 7 ülke birbirlerinin iç işlerine müdahale edilmemesi konusunda anlaşmaya vardılar. Varşova Paktı'nda düzenleraelere gidilmesini isteyen Polonya ve Macaristan'ın girişimleri sonucu, "Halklann, kendi kaderleri ile »osyal, siyasi ve ekonomik gelişmeleri hakkında dışandan müdahale olmaksızın kendilerinin karar vermeleri" konusunda görüş birliğine varıldi. Böylece "Sosyalizmi kurtarmak amacıyla" bir sosyalist ulkeye mudahaleyi öngören "Brejnev Doktrini" resraen tarihe kanşmış oluyor. Sovyet Dışişleri Bakanı Edııard Şevardnadze, Varşova Paktı'nın sovyet politikasımn "jandarması" şeklinde göriilmemesi yoiunda görüş bildirmişti. Şevardnadze, Dayanışma'nın gazetesi Gazeta'ya verdiğj demeçte, SSCB'nin Doğu Avrupa'ya görüşlerini dayatmaktan kesin olarak vazgeçtiğini söyledi. Şevardnadze, daha önce de Varşova Paktı'nda düzenlemelere gidilmesinden yana olduğunu, ittifak uyeleri arasında askeri ilişkilerden çok siyasi ilişkilere öncelik verilmesi önerisini getirmişti. Komunist olmayan Dışişleri Bakanı Krzysztof Skubiszewski başkanlığındaki Polonya heyeti de Polonya'nın ittifaktan doğan yükümlülüklerine sadık kalacağını, ancak ittifakın Doğu Bloku ülkelerine karşı değil, dıştan gelecek tehditlere karşı olması gerektiği görüşünü dile getirdi. Başlatılan reforra hareketine özellikle Bulgaristan ve Romanya'nın karşı çıktığı ve bu konuda, pakt içinde görüş ayrılıkları bulunduğu belirtiliyor. Varşova Paktı: Eğer kırk sekiz saat içinde beklenmedik gelişmeler olmaz ise Özal'ın seçmenlerin beşte birini temsil eden istence (iradeye) dayanarak Çankaya'ya çıkıp yasamayı, yürütmeyi ve atamalar yoluyla yargıyı, hatta aynı yolla üniversiteyi denetlemesine yol açacak olan sivil darbesi tamamlanacak. Demokrasilerde, halkın istencinin çoğunluğuna karşın azınlıktaki gücün, devleti oluşturan üç erki denetlemesinin adı azınlık diktasının ilk adımı olan sivil darbedir. Eğer bu üç erkin tek elden denetlenmesine halkın çoğunluğu karar verirse, o zaman da buna çoğunluk dıktası denir. Özal'ın azınlık diktasının sivil darbesini göremeyenler, olayın yalnız sivil yönüne bakıp darbe yanını unutanlardır. özal'ın göz boyamakta usta politikası, sivil görüntü verme yolundaki önemli adımlarından birini 1987 yılında atmış, 12 Eylül sonrasında Genelkurmay'da hazırlanan ve 2000 yılına kadar Türkiye'de Genelkurmay Baskanı olacakları saptayan plana karşın, Orgeneral Öitorun'un bu makama atanmasını önlemişti. Demokrasiye pek saygısı olmayan ve ataması gerçekleşmeyince, gazeteci objektifleri önünde mendilini yüzüne kapayarak ağlayacak derecede kendine hâkimiyeti az bir kişinin en yüksek komutan göreyine getirilmemiş olmasını eleştirecek değiliz kuşkusuz. Ancak Öztorun ile ilgili gelişrrteleri kendi içinde münferit bir olay olarak değerlendirdiğinizde tarttşılmayacak olan yerinde karan, daha 1987'den tezgâhlanan ve 1989'da Özal'ın Çankaya'ya tırmanmasına kadar varan ve oradan da nerelere kadar uzanacağının şu anda kestirilmesine olanak bulunmayan olaylar zinciri içinde ele aldığımızda sivil darbenin önemli adımı ile karşı karşıya olduğumuzu görürüz. Değerlı gazeteci dostum Cüneyt Arcayürek, olaylan içinden izleyerek ve yılların bırikimini de ekleyerek yazdığı, "Namı 864 Rakımlı Tepe Çankaya" adlı bir solukta okunan kitabında bu olayı bütün ayrıntılarıyla anlatmakladır. Doğrusu, Arcayürek'ın Özal'ın "sivilliği" ile ilgili yargılarına katılmamak olanaksız. Bakın bu konuda ne yazıyor Cüneyt Arcayurek; "...Özal'ın dokundurmalan on yılda tur geçirdiğidarbelerden bunalan toplumda sevecenlikle karşılanıyor, Özal hanesıne olumlu noOar düşülmesıne yol açıyordu. Oysa devlet adamlannın söyledikleri ile yaptıklannı kjşilik yaptları göz önünde tutularak değeriendirmek gerekıyordu. Özal kişiliğinde, bir adamdan kendi çıkarlan olmadıkça kimi duyarlı konulan ele alması beklenemezdi. Toptumun özlemlerini sömurerek bir hedefe varmayı planlamamış olsa, 'sivMeşme özleminr sık sık duyurması olanaksızdı. Çünkü Özal gibi yan demokratik tipler, yaşam boyu benimsedikleri 'idealler" ile yola çıkmazlardı. Bu tipler amaçlarına varmak için benimsenen, özlenen idealleri kullanırlardı. İşte bu nedenledir ki 'sivMeşme' duyurumlannm altında 'bir şeyler yattığına' inanıyordum. İktidar zirvelerinde Orgeneral Öztorun ile ilgili 'mırıldanmaların' betirii bir yere yöneleceğini varsayıyor, 'sivilleşme'nin bir örtü gibi kullanılacağından kuşkulanıyordum. Özellikle 'bir kısım basında' önüne geçılmez bir 'Özal tutkusu ve hayranlığı' vardı..." Evet, Özal'ın "sivilliği", Türkiye'yi bir azınlık diktasına dogru yöneltmekte, toplum sivil ve demokratik çözümler üretme olanağından bıraz daha uzaklaşmaktadır. Böyle bir davranışın gerçek sıvillik olmadığı ortadadır. Sivil, üste giyilen veya gardıropta duran giysinin niteliğiyle belirlenmez. Sivil iktidar ya da sivil toplum, sivil, demokratik, insan haklarına saygılı ve de çoğulcu çözümler üreten iktidar veya toplumdur. Günümüzde çoğulculuk, sivilliğin "onsuz olmazı" turnusol kâğıdıdır. Eğer bir toplum çoğulcu ve demokratik değilse, sivil baskı altındadır demektır. Ama bu açık gerçeklere karşın sayıları azalsa da hâlâ "bir kısım basın" ile "bir kısım köşeierde", "Özal tutkusu ve hayranlığı" sürmekte ve özal bir "sivil" olarak kamuoyuna sunulmaktadır. Bu kişiler de tıpkı Özal gibi gerçekte gardırop sivilleridirler. "Gardırop Atatürkçülüğü" nitelemesi 196O'lı yılların başlarında değerli yazar İlhan Selçuk tarafından bulunmuştu. "Gardırop Atatürkçüler"i uzun yıllar ülkedeatoynattılar. ŞtmdioRlaragardKap sivilleri katıldı. Ve şu günlerde yaşamın doruklarında "gardırop Atatürkçüleri"nin yerini "gardırop sivilleri" almaya hazırlanıyorlar. PRAG Binlerce gösterîci w özgürlük' diye bağırdı PRAG (AP) Çekoslovakyanın kuruluşunun 71. yıldönümünün kutlandığı dün, binlerce kişi yönetim aleyhtan gösteri düzenledi. Hükümetin tüm gösterileri yasaklamış olmasına karşın, dün 10 binden fazla gösterici, 'Özgürlük' ve "Bu hükümeti istemiyon « " diye bağırarak başkent Pragda sokaklaradöküldü. Prag'ın VVenceslas Meydam'nda toplanan göstericilerin "Gerçekler ortajn çıkacak" yazılı pankartlar taşıdıklan gözlendi. Polisin "doğal" uyansını dinlemeven göstericiler, "özgüriük", "Bu hükümeti istemiyoruz', "Yaşasın Bildirge7T', "Yaşasın Vaclav Havel" diye sloganlar attılar. "BBdirge7T', Çekoslovakya'nın en büyük muhalefet hareketinin adı. Ünlü piyes yazan Vaclav Havel ise Bildirge7Tnin önderleri arasında bulunuyor. Görgü tanıkları göstericilerin sayısmın 1015 bin arasında olduğunu bildiriyorlar. Dünkü gösteri, 1988 ağustosundan bu yana yapılan en büyük yönetim karşın gösteriyi oluşturdu.Vaclav Havel göz hapsine alındıktan sonra hastalanarak hastaneye kaldırılmıştı. Hükümet, dün gösterileri önlemek için olağanüstü güvenlik önlemleri almış ve göstericilerin sert biçimde cezalandırılacakları konusunda uyanda bulunmuştu. Yapı Kredi'nin kredi kartlannda altı üstünlük daha var: ı Kredi'den hesabmız olmasa da kredi kartı alabilirsiniz. Yapı Kredi'den ortalama 30 gün faizsiz kredi kullanırsınız. TELE 24'lü Yapı Kredi'lerden günde 24 saat yılda 365 gün para çeker, 'ödeme yapabilirsiniz. z o D 2 r ı 5 6 GEYİK MUHABBETI . . . V e IVIusa A n t e r de , • Doğu'dan bakt ı ' SHP VE İNÖNÜ'NÜK Yurtiçi kredi kartınızla Yapı Kredi şubelerinden, yurtdışı kredi kartnızla tüm dünyada on binlerce banka ve otomatikvezneden para çekebilirsiniz. Yurtdtşı kredi kartınızı alırken ve kullanırken, hesabınızda belirli bir miktar döviz bulunması gerekmez. Gerektiğinde Yapı Kredi Müşteri Hizmetleri Birimi'ne 24 saat başvurabilirsiniz. Çizgilerle mııhalefetin dayanılmaz h a f i f l i ğ i SÖZEN HÂİ tEKETE GEÇTİ Mahkeme'den s o n r a Be 1 e d i > e d e trilyonluk inşaata dur diuır P s j r k O t e l y a u ıı ı ııı ı / ıı z e r i n e Kartnızın kredisi yoksa, bu özellikleri hiç aramayın. Hemen Yapı Kredi'ye gelin. Yapı Kredi'nin "kredili" kredi kartlannı alm. Bugün "yeni bir hayaf'a adım atın. ^ I Feministler tartıştı "KARILARINI DOVEN MUHLİS BEĞ SOSYALİSTLER VAR" • ALTINCI FİLO ÇETESİ ADAPAZARI'NDA • DOĞU'DA DEVLET OKUL KAPATMA YARIŞINDA PKK'YI YENDİ TRANSSEKSÜEL BANUVEKOCASI DAVID BOWIE TARSUS'UN ŞAHMERAN SOKAĞI Üniversitede cıvıl cıvıl muhalefet "hizmette sınır yoktur" YAPI^KREDi İÇERİ, POLİS DIŞARI M