Catalog

30 MART 1988 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Siyuh kadın lidere suikast PARİS (AA) C.Afrika'daki ırkçı yönetime karşt mücadele eden Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) Fransa ve Isviçre temsilcisi Bayan Dulcie September, dün Paris'te sokak ortasında uğradığı silahlı saldında öldü. Bayan September'a beş kurşun isabet ettiği bildirildi. Polis, cinayetin işlendiği ANC Bürosu'nun bulunduğu caddeyi ve çevresini kordon altına aldı. Cüney Afrika'da yasadışı ilan edilen ANC, komşu ülke Zambiya'dan, ırçkı beyaz rejime karşı silahlı mücadele veriyor. Iraklı bir yetkili: Kimyasal silah kullanmak zorunda kalabüiriz Irak'tan korkıınç tehdit Irak, Iran'ın Derbendihan Barajı yönünde ilerlemesi halinde, bu ülkenin büyük kentlerine kimyasal silahlarla saldırma tehtidinde bulundu. önlem olarak. İran'ın büyük kentlerinden bir kısmını kimyasal silahlaria bombalayabilecegini" söylediğini açıkladı. Kahire'de gazetecüere bir açıklama yapan Nayif, İran'ın geçen hafta Irak Kürdistan'ına kimyasal silah attığını öne sürerek, Irak'ın da buna aynı silahlarla karşıhk vereceğini söyledi. Bu arada, Irak'ın, ülkenin kuzeyindeki Kürt yerleşim bölgelerini kimyasal silahla bombalaması olayından yaralananlardan bir kısmı, tedavi için Iran tarafından Batı ülkelerine gönderildi. Tedavi için Batı'ya gönderilen 30 yarahdan 6'sı, dün v iyana'da iki kliDış HaberierServisi Iran, Irak sınırlan içindeki ilerlemesini sürdürdüğttnü ve Derbendihan Barajı çevresindeki önemli mevzileri ele geçirdiğini öne sürerken, AP'nin haberine göre Irak, İran'ın baraj çevresinde ilerlemesi halinde bu ülkenin büyük kentlerine kimyasal silahlarla saldırma tehdidinde bulundu. Yüksek düzeyde bir Iraklı yetkili, tran'm Irak'ın kuzeydoğusunda işgal ettiği bölgelere kimyasal silahlar depoladığıru öne sürdü. niğe yatırıldı. Diğer yaralılar da Cenevre, Londra, Frankfun ve New York'ta tedavi görecekler. İran Meclis Başkam Haşemi Rafsancani, Irak'ın petrol kuyulannın bulunduğu Kerkük'ün füze, Süleymaniye'nin de top menalıne girdiğini bildlrdi. Rafsancani ülkesinin yakında Bağdat'a 20 füze atacak kadar "yerden yere fuze üretebilecek düzeye gelecefiini söyledi." Reuter'in Iran Resmi Haber Ajansı İRNA'ya dayanarak verdiği habee göre, İran Meclis Başkam Rafsancani'nin oğlu Yaser Rafsancani, geçen cuma günu Süleymaniye bölgesindeki çarpışmalar sırasında Irak'ın kullandığı kimyasal silahlarla yaralandı. İran, Kuzey Irak'taki Derbendihan Baraj Gölü'nün güney ve doğu kı\•larını da içine alan 20 kilometre boyunda bir şeridi elinde tuttuğunu ve sımrdan 30 kilometre içeride harekâtını sürdürdüğünü duyurdu. Önceki gün başlatılan Beytül Mukaddes4 adlı harekât Je İran'm en önemli enerji üretim merkezi olan Derbendihan'a hâkim Tolbi, Semiran, Kanıkura, Sesalserv, Scsathanı, Beshacer, Kokuy, Vermin ve Zaran adlı köylerle Şeyh Semiran, Şeyh Sumer, Poste Kale ve Kaybare tepelerini ele geçirdiğini bildiren İran, çarpışmalarda 500'den fazla Irak askerinin öldürüldüğünü, çok sayıda da savaş esiri alındığını açıkladı. iran açıklamasmda Derbendihan santralınm " t o p menziliııe" girdiği de kaydedildi. Irak da İran'ın bölgede giriştiğı harekâtı doğrularken, Humeyni rejimine karşı mücadele eden Halkın Mücahitleri'ne bağlı "Ulusal Kurtuluş Ordusu"nun, İran birliklerine karşı "Paıiayan Güneş" adlı yeni bir saldırı başlattığını duyurdu. Öte yandan, Irak Dışişleri Bakanı Tank Aziz, Birleşmiş Milletler'in, iran'a bir heyet göndererek bu ülke tarafından yapılan kimyasal silah kullanımı iddialarım incelemesini kınadı. Irak'ın BM Temsilcisi İsmel Kittani tarafından Genel Sekreter Pertz De Cuellar'a iletilen Irak mektubunda, BM Güvenlik Konseyi üyeleri de İran'ın kimyasal süahlar konusundaki iddialarım ciddiye almakla suçlandı. Irak mektubunda, Dr, Manuel Cartnona ve James Holker başkan lığındaki uzmanlardan oluşan BM heyetinin, İran'ın iddialan yerine bu ülkenin elindeki 10 binden fazla savaş esirinin durumlarını incelemesi de istendi. DUNYADABUGUN ALt S İ R M E N " Son büyük savaşı diplomat olarak yaşamış olan Curzio Malaparte, dünyayı kan ve ateşe boğan ytllan acılı ve aynı zamanda neşeli bir biçimle anlatan başyapıtı "Kaputt"ta Türk diplomasisini de överken, ingiliz Büyükelçisi Sir Percy Lorrain'in SQğukkanlılığıyla İtalyan Dışişleri Bakanı Ciano'yu nasıl şaşırttığını anlatır. Birlikte okuyalım. "Sonra ingiltere Büyükelçisinin savaş ilanını nasıl dinlediğini anlatmaya başladı. Sir Percy Lorrain içeri girer girmez neden çağrıldığını sormuş, Kont Ciano da hemen resmi savaş bildirisini okumuştu. Sa Majeste İtalya Kralı ve Habeşistan İmparatoru adına.. Sir Percy Lorrain bir tek kelime bile kaçırmak istemiyormuş gibi dikkatle dinlemiş, sonra gayet soğuk bir şekilde sormuştu: Savaş ilanının hakiki metni bu mu? Birden şaşırmıştı Kont Ciano: Evet, hakiki metin. ] Ah, May I have a pencil? (Bir kalem rica edebilir miyim?) Yes Certainly (Peki, tabii) Kont Ciano Dışişleri Bakanlığı'nın antetini taşıyan bir kâğıtla bir kalem uzatmıştı Büyükelçi'ye, Sir Percy Lorrain kağıdı almış, antetini itinayla kesip çıkarmış, kalemin ucunu muayene etmiş, sonra sormuştu: Okuduklannızı bana yazdırmak lütfunda bulunur musunuz? Memnunlukla, diye cevap vermisti Ciano. Ama çok da şaşırmıştı. Yavaş yavaş okumuş, kelime kelime yazdırmıştı savaş bildirisini. Yazdırma işi bitince o ana kadar son derecede heyecansız bir şekilde başını kâğıttan kaldırmamış olan Kont Ciano'nun elini sıkmış ve kapıya yönelmişti. Hiçbir şey söylemeden ve arkasını dönmeden çıkıp gitmişti büyükelçi. Hikâyenizde bir şey unuttunuz, dedi AnneMarei hafif tsvec aksanıyla. Sir Percy Lorrain'in kapıya gelince dönüp ne söylediğfni anlatmadın , dedim. Kapıya gelince donmüş "Savaşın kısa süreceğini ve çabuk biteceğini mi sanıyorsunuz" demiş, "Hayır aldanıyorsunuz, savaş uzun ve güç olacak, Allahaısmarladık." Sir Percy Lorrain diplomat soğukkanlılığının ve inceliğinin simgesi adeta. Diplomasi gerçekten soğukkanlılık ve dikkat isteyen bir iltşkiler demeti. İlk ağızda son başvurulacak önleme yönelmeye yer yok dış politika sanatında. Ancak bu soğukkanlılık ve incelik içinde son derece uyanık olmak gerek. Görüşlerini beğenin ya da beğenmeyin, emekli Büyükelçi ve şimdiki gazeteci yazar Coşkun Kırca'nın deneyimli, dosyalarını iyi bilen bir diplomat olduğunu, Türk dış politikasının son yıllarını izlemiş olan herkes size söyleyecektir. İşte bu deneyimli diplomat dünkü Hürriyet'teki köşesinde, Ankara'nın Tahran'ın Habur Köprüsü'nü havaya uçunmak amacıyla giriştiği operasyon karşısındaki garip tepkisini ki tepki olayla o denli nispetsiz ki buna tepkisizlik bile diyebilirsinizyadırgıyor ve Türkiye'nin İran'a karşı daha sert önlemler alması gerektiğini vurgulayıp bunların sözü edilen bölgedeki sımrlarımızda devriye uçuşu yapmaları, ayrıca İran'a böyle bir olay yinelenirse mistllemede bulunulacağının açıklanması ve Türkiye'nin Musul ve Kerkük bölgesinin İran'ın veya onun güdDmündeki bir Kürt iktidarının eline düşmesine, petrol boru hattının tehlikeye girmesine göz yumamayacağını bildirmesi gerektiğini söylüyordu. Büyükelçi Kırca'nın uyarısı yerindedir. Gerçi Türkiye Musul, Kerkük ve petrol boru hattı kpnuşundaki görüşlerini daha önce İran'a açıkça iletmiştir ve A,nkara sekiz yıldır bölgede durumu ustaca idare etmekte, hem Tahran ve hem Bağdat ile ilişkilerini sürdürebilmekte, aktif tarafsızlık politikasını başarıyla yürütmektedir. Bu olgulan görmezden gelemeyiz. Ama yine görmezden gelmmeyecek bir başka olgu da artık bu politikayı sürdürmenin gittikçe güçleştiği ve son olfcy karşısında gösterilen cılız tepki* nin, Tahran'da tehlikeli egilimter uyandıracak bir zayıflık oldu^udur. Türk diplomasisinin özüne uymayan bu zayıflığın, Özal'ın "Aman dış kredi ararken bir sorun çıkmasın ve İran ile ticaretimizbozulmasın" düşüncesinden kaynaklandığı açık. Sayın Özal'ın bu düşüncesi Türk dıs politikasının bütün alanlarına egemen olmuş bulunuyor. ' Ne var ki, dış politika böyle bir düşünceyle uzun süre büyük kayıplara uğramadan sördürülemez. Nitekim son olayÖa da iran'a gösterilen cılız tepki, yarın öbür gün hiç istenmeyen tırmanmalara yol açabilecek bir zayıflık olarak yorumlanmış oiabilir Tahran tarafından. Böyle bir yorumun bizi güç duruma düşüreceği kadar, hatta ondan da çok daha fazla Tahran'a da pahalıya oturacağı bir gerçektir. Ama molla kafasına bu gerçeği sokmanın yolu, aşırı soğukkanlılık değil, onun yanı sıra kendini iyice belli eden bir kararlılıktır Ne yazık ki, son zamanlarda Özal diplomasisinin kararlılık yönü yukarıda belirttiğimiz nedenle iyice aksamakta. Tepkisizliğin Nedeni " Nikaragua'da bahar havası Irak resmi haber ajansımn (INA) Kahire Bürosu Şefı Nuri Nayif, "Yetkili bir Irak sözcüsünün" kendisine, '"Irak'ın, oydıncı ve ceıalandıncı bir SAPPO (AA) Nikaragua'da, Sandinista hükümeti ile Contra gerillaları arasmda geçen hafta imzalanan ateşkes anlaşmasından sonra önceki gün başlanan barış görüşmelerinde Uerleme sağlandtğı belirtildi. Contra lideri Aristides Sanchez. görüşmelerin son derece içten ve dostça bir hava içerisinde yapıldığını belirtirken, görüşmelerde Sandinista hükümeıini temsil eden Savunma Bakanı Yardımcısı Korgeneral Joaquin Cuadra da "Görüşmeler son derece doiaysız ve içten" dedi. ERMENİSTAN Erivarfda gösterilere devam MOSKOVA (Ajanslar) Ermenistan Sovyet Cumhuriyeti'nin başkenti Erivan'da, bir muhalif liderin tutuklanmasını protesto eden ve "Perestroyka'ya inanmıyoruz" şeklinde sloganlar atan yaklaşık 50 kişinin gösterisi polis tarafından dağıtıldı. Ajanslann haberlerine göre, Ermeni rejim aleyhtarlarından Tamara Grigoryants, Ermenistan'ın kendi kaderini kendisinin tayin etme fıkrini yaygırdaştırmak için kurulan bir komitenin üyelerinden biriyle yaptığı telefon görüşmesinde, Erivan'da önceki akşam gösteriler yapıldığını öğrendiğini söyledi. Grigoryants, Amerikan Associated Press'e telefonla yaptığı açıklamada, polisin yine Erivan'da erken saatlerde yapılan ve 100 kadar kişinin katıldığı gösteriye müdahale etmediğini bildirdi. Grigoryants, "Baskıya son verin" sloganlan da atan göstericilerin muhalif liderlerden Paryur Ankyan'ın serbest bırakılmasını istediklerini söyledi. Grigoryants, gösteriler sırasında tutuklama olup olmadığımn bilinmediğini de belirtti. SSCB'nin Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyetlerinde kanşıklıklar, şubat ayı sonlarında Ermenilerin Özerk Karabağ bölgesinin kendilerine bağlanması yolundaki isteklerinin ardından çıkmış ve bu karışıklıklar kanlı çatışmalara dönüşmuştü. , Öte yandan muhalifler ve resmi kaynaklann bildirdiğine göre, Karabağ'ın Stepanakert kentinde genel grev devam ederken Erivan'da işçiler görevlerinin baslanna dönduler. Stepanakert kentiyle telefon bağlantısırun kesik olması nedeniyle kentte son gelişmeler hakkında haber alınamadığı bildirildi. Ote yandan, resmi yayın organı "Sovietskaya Kultura" Gazetesi, etnik çalışmalara sahne olan Karabağ bölgesinde sosyal ve ekonomik durumun iyileştirumesi yolundaki calışmalann 640 milyon dolara mal olabileceğini yazdı. Gazetenin birinci sayfasında yer alan makalede, Karabağ'daki olaylar kötü sosyal ve ekonomik duruma bağlanıyor. Makalede, Sovyet lideTİi|inin bölgede durumun iyileştirilmesi plam desteklenirken Ermeni eylemciler, eğitim ve kültür alanındaki iyileştirmelerin, sorunun çözümüne yardımcı olmayacağını öne sürüyorlar. Gazeteye göre Karabağ'da Ermeni dilinde okul kiıabı bulunmuyor ve Ermeni tarihi konusunda eğitim yapılamıyor. YuNANİSTAN Ege petrolleri tartışılıyor ATİNA (AA) Yunanistan hükümeti ile Kuzey Ege"deki petrol yataklannı işleten yabancı şirketler konsorsi>nmu arasında imzalanan anlaşmanın yasa hatini alması amacıyla hazırlanan tasannın parlamentoda goruşülmesine önceki gün de devam edildi. Eski başbakanlardan Yorgo Rallis, Bern protokolunün imzalanmasından sonra, Taşoz adasının doğusunda bulunan ve Turkiye tarafından ihtilaflı olarak görülen bölgelerde peırol arama çalışmaları yapılmasının yasaklandığını belirterek, 1981'in ağustos ayında Yunan karasuları dışında, Türkiye'nin çekincesi bulunmayan bölgelerde aramalar yapılması için ihale açıldığını söyledi. Rallis, Papandreu'nun Ege"de petrol arama konusundaki politikasını tamamen değiştirdiğini kaydetti. Enerji Bakanı Anastasiyos Peponis ise Kuzey Ege'de, Taşoz Adasırun doğusunda bulunan bölgede sadece Papandreu hükümetinin 1982 yılında petrol arama çalışmalanna başladığını söyledi. Peponis "Sadece Türkiye'nin cekincesinin bulunmadığı bölgelerde arama çalışmalan \apma gönişünü benimsemek, Ege^ nin ikiye, hatta üçe bölünmesini kabul etmek anlamma getir" dedi. Necibullah'tan çağrı MOSKOVA (AA) Afganistan Devlet Başkam Necibullafı, gelecek hafta ülkede yapılacak genel seçimlerde oy kullanmalan için tüm Afganhlara çoğrıda bulundu ve Afganh mücahitlerden olusturulacak bir koalisyon hükümetine katdmalannı istedi. DlS BASIN £t Gorbaçov'a başkaldırmalar artıyor Gorbaçov, "perestroyka'V ııun başlangtçta umduğundan daha güç çıktığını sık sık söylemekten hoşlamr. Bu günlerde buna her zamankinden daha çok inanıyor olsa gerek. Çunkü karşı karşıya olduğu meydan okumalar işin başında galiba gereken önemi vermedıği bir konuda, rnilliyetler konusunda birbiri ardına boy gösteriyor. Yeryüzünuıı son büyük sömürgeci imparatorluğu durumundaki SSCB'de eğer Brejnev'in yaklaşık yirmi yılı bulan yönetimi sırasında milliyetler arasında bir olay patlak vermediyse bunun nedeni elbetteki ülkenin nüfus dokusunu oluşturan yüz küsur soy arasmda ııyum otması değildi. Uyum yoktu. ama herkes biliyordu ki herhangi bir kaynaşma şiddetle bastınhr ve resmi yayın organlannca da bümezden gelinirdi. Ovsa bugün "perestroyka" ve "glasnost" politikaianyla Staüaciliğin bu alıın kuralı tarttşma konusu yapılnuş bulunuyor. Ermenilerin çok daha fazla hakları vardı Gorbaçpv'dan yana olmakıa; çünkü istekleri, raevcut sistem içinde bile meşru gözüküyor. tstedikleri Sovyetler Birliği'nden aynlmak değil, "Leninist" aslında "Stalinist" politika, milliyetler konusunda bir bölgenin aynı halktan bir başka cumhuriyete bağlanmasma karşı değii. Hatta bu konuda emsaller bile var: I954'te Tatarlar'dan arındırılan Kırım bölgesi Rus Cumhuriyeünden alınıp Ukrayna'ya bağlanmıştı. (26 martj Arjantin'de öğretmen grevi BUENOS AtRES (AA) Arjantin'de 3. haftasma giren öğretmenler grevi nedeniyle, 7.2 milyon ilk ve ortaöğretim öğrencisi okula gidemiyor. Komertolar ycdnızcapy piyano için besteknmiyor. Müzik dünyasında önemli olan çalgıların boyları, ağırlıkları değil, ses genişlikleridir. •/ * * ± %/. Bankacılık sisteminde de böyledir! Dış ticaret konularında uzman Titibank; o kapılardan sığmayan piyano kadar, konçertolar seslendirebilen bir flüt gibidir. Çünkü, bankalarımız arasında Titibank'ın kendine özgü bir sesi vardır... PANAMA Dünya pazarlarında başarı kazanan ihracatçılarımız, Titibank'ın sesine kulakveren işadamlandır. Halk sokağa döküldü PANAMA CITY (AP) Panama'nın başkenti Panama City'de önceki gün General Manuel Antonio Noriega'ya karşı muhalefel gruplannca >aklaşık on bin kişinin katıldığı bir gosteri duzenlendi. Polisin göz^şanıcı bomba ve ateş açarak bir saat içinde dağmığı gösterinin bu ay içinde düzenlenen en büyük gösterilerden olduğu belirıiliyor. Başkent Panama City'de muhalefeı liderlerince düzenlenen, yabancı gazetecilerin katıldığı basın toplantısını basan güvenlik görevlilerinin çok sayıda kişiyi tutukladığı bildiriliyor. Tuıuklananlar arasında NBC, ABC, CBS televizyonlannın muhabirleri de bulunuyor. Norieganın iktidarı terk etmesı amacıyla düzenlenen genel grevtn ikinci hafcasında işyerlerinin yüzde doksanımn kapalı kaldığı bildirildi. litibank 1987 yılında: Özkaynaklarımız %204,ış rjacmımız % 168, plasmanlanmız % 150.9, dış ışlemlenmız % 61.6, menkul ktymetler ış hacmımız % 303 artmıştır T U R K İ Y E ITHALAT ve İHRACAT B A N K A S I A.Ş. IMPORTEXPORT BANK O F TURKEY Marktz Şub* Cumhunyet Caddesl 18/2 Elmodoğ Istonbul Tel 13115 55 (4 hot) Bohfttopı Iskele Coddesı 35 Bohçekapı Istonbul Tel 512 21 66 (4 hot) Gaıkmfrp Atoturk Bulvon 89/1 Tel (851) 33 954 33 424 17 799 Anlara Meşrutıyet Coddesı Mesrutıyet İşhanı 10/? Çonkoya Tel: 125 75 54 (4 hot)