Catalog

gelecek... PAMUKBANK iyi bankadır Cu m h u r i yel 64. Yıl: Sayı: 22836 Kurucusu: Yunus Nadi 250 TL. (KDy**a) 20 Mart 1988 Pazar g e I i şi m. PAMUKBANK Roma'dan çff, iyi bankad ı r Türkiye'nin yabancı derdi Türkiye'deki yabancı uyrukluların sayısıyla birlikte yabancıların suç işleme oranı da arîıyor. Türkiye'deki yabancı uyruklular, en çok uyuşturucu ile ilgili suçlardan yargılanıyorlar. SÜLEYMAN SARILAR Türkiye'deki yabancı uyruklulann suç işleme oranı son yıUarda gittikçe anıyor. özellikle Iranhların uyuşturucu piyasasına gımıelcriyle yargılanan yabancıların sayısında bulı bir artış gözleniyor. Türkiye'de 1983 yıhndan bu yana yargılanan yabancı samk sayısı ilk kez geçen yıl bini aştı. 19831987 yülan arasında yaklaşık beş bin yabancı uynıklu kişi çeşitli suçlardan yargıç önune çıkü. Yargılanan yabancılar arasında, tranlıdan Pakistanlıya, Fransudan Polonyabya, Libyalıdan Amerikalıya kadar uzanan degişik Cezaevlerindeki yabancı uyruklu tutuklu ve hükümlü sayısı bini aştı Bu hangi Roma? NİLGÜN CERRAHOĞLU Tam olarak o Roma ne zaman yitirildi, hatırlamak güç. Fakat 70'lerin ortasmda Roma'ya döndüğümde zengin Romaltlar, Via Veneto'yu çoktan turistlere terk etmişti. 80'li yılların Roması artık bambaşka. Brüksel'den Savaş ve İran 'daki rejim nedeniyle çeşitli yollarla ülkelerinden kaçan İranlılar, Türkiye'deki uyuşturucu piyasasını ellerine geçirmiş durumda. En çok hükümlü İranlılardan. 784 yabancı, yargıç önune çıkarılırken bu sayı geçen yıl iki bine yaklaşıı. özellikle uyuşturucu trafiğinde iranlılann rolünun anmasıyla yargılanan yabancılar arasında tran uyruklulann sayısı da hızla yükseldi. tranIrak savaşı nedeniyle çeşitli yollardan Türkiye'ye giren İranlılar, bir süre sonra gecim sıkınnsına düşmeleri nedeniyle yasadışı işlere girmeye başladılar. özellikle Isıanbul Laleli çevresinde y o ğunlaşan İranlılar, Türklerle temasa geçerek uyusturucu kaçakçılığı ya da imalat piyasasını ellerine geçirdiler. tranlılar. Türkiye üzerinden Avrupa'ya veya Türkiye'deki ceza ve tutukevlerindeki yabancıların sayısı 1983 yılında 388 iken bu sayı 1987yılında 1014'e çıktı. Ayrıca tutuksuz olarak yargılanan yabancıların sayısında da büyük oranda artış var. du. tranlılann yanı sıra yargılanan yabancılar arasında ülkeleriyle Türkiye arasında sorun yaratanlara da rastlanıyor. Ömeğin Fransız turist rehberi Micfcel Caraminot, geçen yılın haziran aymda turist grubuna verdiği tarihsel bilgılerde Ermenilerden bahsettığı için Turk rehber arkadaşı Nihat Gokhan tarafından ihbar edilecek ve "milli du}guian zedeieyki propaganda yıptığı" savıyla Dı>arbakır DGM'ce tutuklanacaktı. Caraminot, Fransa Başbakam Jacçues Chirac'ın Başbakan Turgul Özal'la göruşmesi sonucu, (Arkaa Sa. 10, Sü. 5te) ülkelerin yumaşlan yer alıyor. Adalet Bakanlığı istatistiklerine göre, 1983 yılında Türkiye'deki cezaevlerinde beşi kadın olmak üzere 161 hukumlü, sekizi kadın 227 lutuklu yabancı bulunuyordu. 1984 yılında tutuklu ve hükümlü yabancı kadın sayısı 18'e yükselirken erkek sayısı da 457'ye ulaştı. Bu tarihten sonra sürekli olarak artan tutuklu ya da hükümlü yabancıların sayısı geçen yıl 1014'e ulaştı. Cezaevlerindeki yabancılann anışı yanında, tutuksuz olarak yargılananların sayısında da önemlı artıslar gözlendi. 1983 yılında tutuklu ya da tutuksuz ABD'ye sevk edilen uyuşturucu ırafîğinde onemli bir yer edinirken tstanbul DGM'de görtllen uyuşturucu davalannda da önemli aıtışlar oldu. DGM'deki uyuşturucu davalarının sanıkları arasında İranlılar çoğunlugu oluştururken uyuşturucu davalannda yargılanan 116 yabancı uyruklu sanıgın 97'sinin Iranlı olduğu belirkndi. Istanbul DGM'de davaların yüzde 95'ini uyuşturucu davalan oluştururken tranlılann satın aldığı Gebze'deki çiftlikte eroin imalatında ve PakistanIran yoluyla Türkiye üzerinden Avrupa'ya se\k edilen eroin kaçakçılığı davalarında da sanıklann çoğunlugunun Iranlı olması dikkat çekiyor Satrancın da kurallan var HADt ULUENGİN ~ Şah hamlesinden sonra rok yapamazsınız. Bu kurala aykındır. Çünku satrancın da kurallan var. Tıpkı kapitalizmin de kurallan olduğu gibi. Ve Avrupa'nın en dev holdingi Societe Generale kural hatası yaptu Inönü'den çağrı 'Seçimlere çok var demeyin, tepki gösterity hükümet düşecek' İZMIR'den HİKMET ÇETİNKAYA Jambon kralı Emiliano MİNE G. SAULNIER ETA yine kaçırdı. Bu kez kurban, iki yıl öncesine kadar "Kasaplar Kralı" diye tanınan, şimdinin gayri menkul imparatoru Emiliano Revilla Cruz Senyor Emiliano'yu şubatın son günlerinden bir gün kaçırdılar. Stockholm'den Bilbaodan Halkın Tepkisi... İZMİR Erdal inönü ile Deniz Baykal'ın keyfi yerınde. İki günlük ızlenımı değertendırmek gerekirse şöyle diyebüiriz: Erdal Deniz el ele geniş cephede... 68'li kuşağın sloganlarını anımsatan bu çağrışım "sosyal demokrat cephede" tutar mı tutmaz mı şimdilik bılinmez. Ancak SHP bundan böyle "biriik beraberiik" içınde ANAP'a karşı savaşım verecek. MYK'dakı "Bahriyeliler" Erdal inönu'ye karşı daha saygın olacakJar. Bu iş haziran kurultayına dek böyle sürecek. (Arkası Sa. 13, Sü. 5te) Inönü'den: Hastanede tek odanın fiyatıyla Büyük E/es Oteli'nde bir odanın fiyatı neredeyse aynı. Hasta olmak kabahat mı? Türkiye böyle ybnetilmez, halkın sağlığı ile böyle oynanmaz. Herkesin parası olsaydı, hükümete ihtiyaç olmazdı. Hep birlikte SHP'yi iktidar yapacağız. Halkımızı bu zamlara karşı direnişe geçireceğiz, mitingler yapacağız ve bu zamları durduracağız. TÜREY KÖSE İZMtR SHP Genel Başkaru Erdal İnönü, yurttaşiara, "Daha secimleR çok var demeyin, tepki gösterio" çağnsı yaparak, "Halkın tepkisine hukumet dayanamm bale geür ve bu gidiş seçim olmadan da durur, bükumet duşer" dedi. İnönü, direnişe geçeceklerini ve zamları durduracaklannı söylcdi. SHP'nin "işsizligi. hayal pabalılıgını ve zamlan protesto mitiogi" bugün Manisa'nın Turgutlu ilçesınde yapılacak. SHP Genel Başkaru Erdal lnönü'nttn, "halkı Özai'ın yönetimindcn korUrmak" için başlattıgı bir dizi eylemi içeren Ege gezisi sürüyor. önceki gece Izmir'e gekceği ve dünkü programa katılacafı açıklanan Genel Sekreter Fikri Sağlar'ın programıru değişürdigi, sadece bugün mitinge katılacağı bildirildi. İnönü, dün sabah bir yanma Deniz Baykal'v diger yanına tl Başkaru Kemal Karataş'ı alarak devlet hastanesi acil servisi önunde bir basın toplantısı duzenledi ve hükümetin sağlık polıtıkası konusunda SHP'nin göruslerini arüattı. Hastane ücretlerinden örnekler veren İnönü şunları söyledi: "Hastanede lek oda 70 bin Ura. lzmir'de büyük bir otel var. Buyıik Efes Oteli. Bu parayta bu otelde bir gece kalabilirsiniz, ama hastanede nasıl yatarsımz? Hasta olmak kababat degil. Özal, n>atlan birdenbire >ükseltip şa&kınlık halinde kabul eltirmeye çahşıyor. Vatandaş ucretini odeyemedigi için hastanede hapis kalı\or, sonra sanki suçlu gibi hastanedtn kaçmaya çalışıyor. Türkiye boyfe yonetilmez. Halkın saglıgı ile böyle oynanmaz. Türkiye'de herkesin parası olsaydı hükümete ihtiyac kalmazdı; herkes ozel hastanelere, ABD>e giderdi. Biz Türkiye'de bo\le yonetim islemiyonız. ABD'deki usuileri getirece^iz derken mahalle ebeterine, iptidai usullere donülüyor." lnönu, ANAP'ın bu anlayışia iktıdarda kalamayaca|ını belırterek, "Vatandaşı kandıranık son secimde yüzde 36 o> ekle ettiler. Ama bu sosdur. Kamuoyu yoklamalannda gönıluyor, seçim olsa aıtık ANAP kazanamaz. Vatandaşın sagJı|ıaın (Arkası Sa. 13, Sü. 5te) Meydanlar kentin aynası YAVUZ BAYDAR ~ tlrküntü ve sevinci, umut ve çöküşü yüzüme her gün yansıtan bir meydandır Sergels Torg. Türkiye'den pek çok kişînin, adım bilmese de aşina olduğu bir güzergâh. Stuttgarftan Aykut: Türkiye'de insanlar inim inim inliyor Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Aykut: Dortmund'da Türk işçilerine hiîaben yaptığı konuşmada; "Türkiye kalkınıyor, ama insanlar inim inim inliyor" dedi. 8. Saytada İslam Konferansı Dışişleri Bakanları yarın toplanıyor TRTnin Çanakkale ayıbı TRT'nin Çanakkale Zaferi'nin 73. yıldönümünü anma programmı Suudi sermayeli "Faisal Finans" kuruluşuna yaptırması ve programda Atatürk'e yer verilmeyişi siyasi partiler ve vatandaşlarca tepkiyle karşılandı. SHP ve DYP, TRT'yi kınarken, Toskay soruşturma açtırdı. Haber Merkezi Çanakkale Zaferi'nin 73. yıldönumü nedeniyle Suudi Arabistan sermayeli Faisal Finans tCurumu tarafından hazırlatılan ve para karşüığı TKT tarafından TV'nin birinci kanalında gösterilen reklam filmine tepkiler giderek yoğunlaşıyor. SHP Genel Başkaru Erdal İnönü, "Ksrfle karşılıyorum" dedi. Başbakan Turgut Özal'ın seyretmediğini büdırdiği fılmle ilgili yazılı açıklama yapan Halkevleri Genel Yönetim Ku(Arkası Sa. 13, Sü. 2de) ŞEHİF SEZER EN İYİ OYimCU Orhan Ojuz'un •Herşeye Rağmen" filmınde oynayan kadın oyuncu Serıf Sezer en iyi kadın oyuncu ödülunu alırken, Talat Bulut da aynı fflmdeki rolüyle en iyi erkek oyuncu ödulünu kazandı Orhan Oğuz ise Herşeye Rağmen ile en iyi yönetmen ödülunu aMı Bahara adım adım Galatasaray son dakikada Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde şampiyonluk mücadelesı veren Galatasaray ile ligi üçuncü sırada götüren Fenerbahçe dun İstanbul'da karşı karşıya geldi. Maç öncesi taraftarlar arasında başlayan • küfürleşmeler karşılasma bitiminde kavgaya dönuştu. Erdi'nin kafa goluyle devreyi 10 önde bitiren Fenerbahçe ikinci yarıda durunca Galatasaray önce Prekazı ile beraberliği sağladı, sonra da Ufjur'un güzel golu ife öne geçti. Son dakikadakı bu gol fum Galatasaraylıları sevince boğarken. Fenerbahçelilere de "biz yenilgiyi hak etmemiştik" dedirtti. Fenerbahçe den aldığı üç puanla şampiyonluk yarışında bir adım daha atan Galatasaray, ştmdi bugünkü BeşıktaşSarıyer maçının sonucunu bekleyecek. (Fotoğraf: Asena Özkan) AHMET ARPAD İlk basamaklar kolay. Sağda bir üzüm bağı. Kütükler bembeyaz, Kar üzerlerinde donmuş. Başımın üstünde gökyüzü. Yakında kış sona erecek. tlkbahar gelecek. Bütün canlılar bir kez daha doğacak. 6. Saytada Kıbrıs ve Bulgaristan gündemde yok SEMİH İDtZ ~ ANKARA Ürdun'un Başkenti Amman'da pazartesi gunü başlayacak olan İslam Konferansı örgütü (İKÖ) Dışişleri Bakanlan Toplanusmda. özellikle Arap camiasını yakından Ugilendiren bölgesel sonınlarda "kritik aşamaya" gelinmiş olması nedeniyle. Türkiye'nin üzerinde durduğu Bulgaristan'daki Türk azınlıgı ve Kıbns sonınlantun "»1101 ptana" itileceği tahmin ediliyor. Dışişleri Bakanlı|ı çevreleri, bu olasıhğı kabul etmekle beraber, Ankara açısından buyük önem taşıyan her iki konunun (Arkaa Sa. 10, Sü. 4te) İstanbul'dan Antalya'ya gidiyordu Maratona mola CÜNEYT ARCAYÜREK fazıyor larlamentodan Vergi yasa tasarısının görüşülmesi haftaya kaldı 'Herşeye Ragmerf bîrînci oldu 1. Ankara Film Şenliği Hetikopter kayboldu Talia Havayolları'nm Arjantinli üç pilotu ile bir Türk hostesini Antalya'ya götüren helikopter kayboldu. Antalya Havaalam ile son konuşmayı yaptıktan sonra kaybolan heiıkopterin düştüğü samlıyor. 8. Saytada Olaylara Bakış... İRAN, IRAK İÇÎNDE İLERLİYOR 10. Saytada J. Ankara Film Şenliği'nin, "ilk filmler" yarışmasında Orhan Öğuz'un yönettiği "Herşeye Rağmen" birinci oldu. Jüri, Engin Ayça'nın "Bez Bebek"' filmine ikincilik, Kaygun'un "Dolunay" filmine de üçüncülük odülünü verdi. 8. Sayfaia dargelirli kesimeyeni vergi ytikleri bindirmek siyasetini umursamazlıkla yühitmektedir. Içerik bakımmdan dolaylı vergi sayılabilecek son zamlarlu birlikte yeni vergi girişimlerinin ağıriığı doğrudan ortadirek adı verilen yurttaşa yöneliktir. Kuşkusuz bir ülkede loplam tasarrufların ulusal gelire oranı yükseltilmelidir, oiumlu yatırımlara ayrılacak payın büyümısı gereklidir; bu amaçla siyasal ı/;tidarın vergi politikasını saptaması kadar doğal bir davranış * * * (Arkası Sa. 13. Su. l'dej ANKARA Sabahın ilk saatleri Tutanaktardan: Ömer Çiftçi (SHP) Sayın Başkan, uyuyanlan lütfen uyandınn, Meclisin ciddiyetıne yakışmıyor. Başkan Derhal uyandıralım. Uyuyanlar lütfen uyansınlar. Barlas Doğu (ANAP) Birisi yatar uyur, birisi bakar uyur. (Arkası Sa. 13, Sü. Tdt) \ergi yasa tasarısı ile ilgili genel kurul maratonunun üçüncü gününde DYP'nin engelleme yapmaktan vazgeçmesi, SHP'nin de birleşimlere daha az sayıda milletvekiliyle katılması nedeniyle görüşmeler hızlandı. Önceki iki günde ancak 16 maddeyi geçirebilen ANAP'lılar, dünkü birleşimin ilk dört saaünde 10 maddeyi birden görüşüp kabul ettiler. Vergi tasarısının kabul edilen ek taşıt alım vergisiyle ilgili maddesi ile ek vergi, aracm satış bedelinin yüzde 12'si olarak belirlendi. Bakanlar Kurulu gerek gördüğünde bu oranı yarıya kadar indirebilecek. Kabul edilen 28. maddeye göre de yargıçlann yargı ödenekleri vergiden muaf tutulacak. Partamento Sayfasında Pazarlar. 7. Uluslararası tstanbul Sinema Günleri Kılavuzu Cumhuriyet Dergi bugün ve her pazar CumhuriYeCle birlikte y OLAYIARIN ARDINDAK1 Parlamentoda iktidarla muhalejet arasında süregelen kavgayı Vergi Kavgası ve Yarası GERÇEK çeşitli açılardan değerlendirmek olanağı var. Kimisi Meclis çatısı altında kullamlmaması gereken "dangalak, şerefsiz"gibisözcüklere bakarak küfürleşmelere karşı duyduğu tepkiyle milletvekillerini toptan kınayabilir; ama bu, ağaçlara bakarak ormam görmemek olur. Çiinku Mecliste sayısal açıdan zayıf buiunan muhalefet, geniş halk kitlelerinin çıkarlannı savunmak amacıyla bir çabaya girişm'ıstir; anayasanın sosyal adalet ilkesini savunmaktadır. ANAP, beli bükülmüş olan • 'Yeni Vietnam'a hayır1 ABD'de binlerce kişi, Reagan'ın Nıkaragua polıtıkasını kınarken, Savunma Bakanı Carlucei, Amerikan askerlerinin Honduras'ta 10 gün kalacağını söyledi. 3. Sayfada • Noriega gidici Bir ABD Dışişleri Bakanlığı gorevlisinin Panama diktatoruyle ülkeden ayrılma koşullannı görüştüğu bildirildi. 3. Sayfada • Marcello Mastroianni ile bir karşılaşma 63 yaşmda'ii Marcello Mastroianni hâlâ çok hoş. Yıllar izlerini onun da üzerinde bırakmış. Fakat o buna aldırmıyor. Kadınlan ve yaşamı seviyor. 5. Sayfada • Hachette, Grolier'i satın alıyor Fransız yayın hayatında bir numara olan "Hachette", ABD'nın beili başlı yayınevlerinde "Grolier"i ele geçirmek üzere harekete geçti. 5. Sayfada • Yatmmcının haftalık rehberi Geçen hafta dolar yüzde 0.5 'lik değer anışı ile hafıayı kapatırken, mark yuzde 1.8 değer kaybeıti. Ekonomi'de • Moda çılgınlardan yana Külâhımsı ya da fesımsi şapkalar, kalçanın hemen atıında eıek boyları, uzun renkli çoraplar. Işte Lacroı.v. Arka Sayfada • Yazlık kooperatitler paydos dedi Gözden uzak durumdaki yazlık kooperatifler denetimsizlik ve artan inşaat maliyerlerı nedeniyle tam bir çıkmaza girdi. Arka Sayfada UGUR MÜMCU GOZLEM Faisal Finans... Önceki akşam Faisal Finans Kurumu'nun TFTT'de Çanakkale Savaşı ile ilgili reklam filmi, haklı tepkilere yol açtı. Gazetemızi arayan okuyucularımız sordular: Atatürk'ten niçin söz etmiyorlar? Etmezler... Peki, niçin etmezler? Niçin etmediklerım anlatalım: (Arkası Sa. 13, Su. Vdt)