Catalog

6KASIM 1988 + * * * CUMHURİYET/15 Bizim kalemlerimiz satm aknamaz İslanbul Haber Servisi Demokratik Basın Birliği'nce dün yapılan basın toplantında basına yonelik tutum kınandı ve "Bizim kalemJerimiz satın ahnamaz" denildi. Demokratik basına yönelik saldırıların konu edildiği basın toplantısına Aybar'ın yanı sıra, SHP tstanbul 11 Yönetim Kurulu Üyesi Muharrem Sangiil ve avukat Behliil Ablak ile sinema sanatçısı tlyas Salman da katıldı. Basının hür olmasından yana olduklannı belirten konuşmacılar, antidemokratik uygulamalarla karşı karşıya kalan kişi ve örgütlerle yardımlasma içinde olacaklannı anlattılar. Demokratik Basın Birliği: K â t İ I hdlîritfl VG hfthftÖİAB0 1 deki Or1ando izledi. (Fotoğraf: AP) balina" önceki gün anne oldu. 4 saat süren doğumu 3 bin kişi hwzm\ bahçesınde yaşayan Kandu adlı "Katil HABERLERİN DEVAMI ADANA (Cumhuriyet Güne> tlleri Biirosu) Türkiye Soroptimist Kulupleri Federasyonu'nun iki gün sürecek delege toplantısında, "kadınerkek eşitliğinin Turkiye'de hâlâ oturmadığı" belirtildi. Çukurova Üniversitesi Buyük Anfi'de yapılan '^oplantıya, Turkiye Soroptimist Kulübu Başkdnı Meliha Tokar, Ç. Ü. Tıp Fakültesi Dekanı M. Emin Erkoçak ve üyeler katıldı. 198587 Dünya Soroptimist Federasyonu başkanlığı yapmış olan Sadun Katipoğlu, kadın erkek eşitliğinin Tiırkiye'de hâlâ oturmadığına dikkat çekerek, "Bu eşitsizlik televizyon programlannda bile açıkça görulebiliyor. Düzenlenen bir açıkoturuma, görüş alınmak uzere davet edilenlerin büyük kısmını hep erkekler olusturuvor'' dedi. 'Kadınerkek eşitliği sağlanamadı' kutlamaları için Kızıl Meydan'da hummalı bır faaliyet var. Ekim Devrimi kutlamalarmın vazgeçümez parçası olan dev Lenln portresi de alandaki hakim yerine önceki gün yerieştirildi (Fotoğraf Reuter) Kızıl Meydan hazıriamyor ANKARA (AA) Ankara'da ölen eski bakanlardan Turan Bilgin'in cenazesi, dün Hacıbayram Camii'nde öğleyin kılınan cenaze namazından sonra Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi. Devlet eski bakanı ve gazeteci Turhan Bilgin için ilk tören TBMM'de düzenlendi. 19611973 yılları arasında Erzurum milletvekilliği de yapan Bilgin'in cenaze törenine, ailesi ve yakınlan, TBMM Başkanvekili Hüdai Oral, Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi Nejat Tümer, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Nihat Kitapçı, DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel,' ANAP Grup Başkanvekilleri Haydar Özalp ve Ahmet Karaevli, SHP Grup Başkanvekili Hikmet Çetin, milletvekilleri, eski parlamenterler katıldı Bilgin toprağa verildî 20dakikahk (Baştarafı 1. Sayfada) çalışırken denizin ortasına bırakıDurum böyle olunca, "çöp ithalcileri" yelan varillere karşı hiçbir şey yapani bir çare buldular: Çöpleri gizlice denize mıyor. Geçen hafta italya kaynakdökmek! Bu alandaki öncülüğü de İtalyanlı olduğu kamtlanan variller için lar üstlendi. Arkadaşımız Semra Somersan'Türkiye şimdi delil topluyor. Eğer ın geçen hafta Cumhuriyet'te yayımlanan yeterli kanıt bulunabilirse ttalyahaberlerinden de bilindiği gibi, Karadeniz sada kurulu bazı firmalar aleyhine hillerinde karaya vuran zehirli atık dolu vadavalar açılacak. rillerin İtalya kaynaklı olduğuna ilişkin hiçbir "tlhal çöp"ün kamuoyuna mal kuşku kalmadı. olduğu günden bugüne kadarki • öykusünü aşagıda bulacaksınız. Sanayileşmiş Batı ülkelerinin Üçüncü Bandırma'da ilk sinyal Dünya'ya yönelik sanayi atığı ihracı, Batı Avrupa kamuoyunda ilgiyle izleniyor. Federal Cumhuriyet Bandırma muhabiAlmanya'nın ünlü haber dergisi Der Spiegel, ri Basri Atılganer'in kuçük bir haiki kez kapağında bu konuyu işledi. Alman beri 1987'nin son günlerinde gadergisi, Almanya ve öteki ülkelerde çöp ihzetemizde yer aldı. Haberde, Ban NERELERE GELDl? İthal çöpler önce Bandırma Belediyesi'ne getirilmek racatı ile uğraşan firmaların adiannı da yadırma Belediyesi'ne Federal Al ıstendt. Daha sonra Göltaş'a 1581 ton katı yakıt' diye çöp getirildi. Büyükmanya'mn Essen eyaletindeki bir temiz Tavşanlı Belediyesi'ne 1000 ton çöp getirıyordu, engellendi. Büyükteyımladı. Geçen hafta da Amerikan haber firmanın çöp satma, daha doğru miz'in ilk gemisi Al Kara Meh Karadeniz Ereğlı'ye 19 bin 776 ton 'demir tozu' dergisi Newsweek sayfalarını "zehirli kimyasu verme girişiminde bulunduğu getirdi. Petersberg'le izmit'te 1176 ton 726 kilogram 'sanayi kumu' getirilsal atıklar" konusuna ayırdı. Bu derginin haduyuruluyordu. Sonra bu haberin di. Karadeniz şeridinde, Şile'den Rize'ye kadar 342 varil kıyıya vurdu. berinde firma isimleri sıralanıyordu. aynntısını arkadaşımız Semra SoTürkiye, yalnızca bu firma isimlerinden yomersan 4 Ocak 1988 tarihli gaze Büyüktemiz'in 1987'de Isviçre'deki sürdü. Gemide radyasyon ölçümu la çıkarak çöp ithalatına karşı ciddi önlemtemizde yazdı. "Alman çöpüne Faktum grubu ile ilişki kurarak yapılmış, çöpün kilosunda 140 beler alabilir. Ayrıca bu yılın 5 haziranında ResTürkiye'de yer aranıyor"du. Al Alman EVA şirketine ulaşması ay kerel radyoaktivite bulunmuştu. mi Gazete'de yayımlanan ve çöp ithalini bümanya'nın Heidelberg kentinde m yıl içinde olmuştu. Arkadaşımız Turk makamlannın geminin Türk yük ölçüde engelleyen tebliğin neden 25 gün bulunan VAUPratik Çevre Araş Enis Berberoglu 26 Şubat 1988'de karasularında tutulmasım tehlikeli sonra yürürtükten kaldınldığı da, üstünde du tırmaları Birliği isimli dernek, be yayımlanan haberinde şöyle bulması üzerine gemi 28 haziranrulması gereken ayrı bir soru konusudur. lediyeye "masum bir öneri"de bu diyordu: da limandan ayrıldı. Ancak AvusTürkiye'nin, gerek yurtiçine çöp girişini enlunmuştu. Belediyeye Alman çöp"1952 yılından bu yana Fransa turya'ya geri donduğü sanılan Pelerinin depolanması karşılığı, ya 'özel çöp' ihraç eden, bu alan tersberg 1 Ağustos 1988'de Karagellentek, gerekse başka ülkelerin sanaVİ Bandırma Belediyesi'nin kendi da Almanya'nın tanınmış şirketleri deniz'de Turk karasulanrun 14 mil atıklarının kara ve denizlerimizı kirletmesinin çöplerini de koyabileceği modern, arasında sayılan EVA. Büyükte otesinde yeniden ortaya çıktı. önüne geçmek için bazı hukuki girişimlerde bilgisayarlı bir çop deposu yapma miz şirketine bin ton dolayında Türk basınında bu kez manşetbulunması gerekiyor. En azından Akdeniz yı önerdi. 'çimento fabrikalannda yakılacak' lere çıkan Petersberg'e ad konuliçin geçerii olan anlaşmanın Karadeniz'de kıyısı bulunan ülkelerle de yapılması ve önüVAU, daha önceki teklifınde ay halojen içeren 'özel çöp' satışı ko muştu: "Bela gemi", "Ölüm geminı Alman çöplerini Bandırma Be nusunda olumlu yanıt verdi. Va si." müzdeki günlerde imzaya açılacak olan "Birnlan ön anlaşma uyarınca EVA, Petersberg, 3 ekime kadar kâh leşmiş Milletler Tehlikeli Çöplerin Kontrolü An lediyesi'ne deniz doldurma malze soz konusu çöpler için Türk şirKaradeniz'de kâh îstanbul'da oyamesi olarak onermiş, ancak bilimlaşması"n\ gün geçirmeden onaylamak, bu adamlarının, bunun denizi kirle ketinden bedel almayacak, tam landı, sonunda tehditlerle Istanyöndeki ilk adımlar olabilir. tersine miktan açıklanmayan bir bul'dan uzaklaştırıldı. (Baştarafı Sporda) "Bu dünya hepimizin dunyası..." diye baş teceğini söylemeleri uzerine öne ucret ödeyecekti." de topu tutup şut denense idi basAlnjanya'da yayımlanan haber risini geri almıştı. layan klasik cümleler ister istemez akla geket olmasa bile en kötü ihtimal öneri ilk bakışta iyiydi. Ama Büyüktemiz çöp ithali için izin dergisi Der Spiegel, ağustos ayı liyor. Evet, ileride çocuklarımızın yaşayacamaç uzatmaya gidecekti. ancak Bandırma Belediye Başkanı Ha aldığım öne suruyordu. Ama Ba başında yayımlanan sayısında Peğı bu çevreyi, doğayı üçbeş firmanın çıkarAytek bire birlerin ılkini kaçırınsan Sur şunları da söylüyordu: den VVürttemberg eyaleti Çevre tersberg'in yükünün AIDS uzerilanna feda etmek yerine, soruna köklü çöca ve Mehmet Ali'ye lüzumsuz bir "Çöplerin çok zehirli olanları Bakanlığı, Isparta Goltaş orneğin ne araştırmalar yapan bir ilaç fabfaul yapıhnca Fenerbahçe beklenzümler bulmak ve güzellikleri korumak henın tonundan 350, az zehirli olan de kopan kıyameti düşünerek Ye rikasımn çöpleri olduğunu açıklamedik şekilde maçı kaybetti. Böypimizin görevi olmalıdır. lannın tonundan 150 mark alaca şil milletvekillerinin girişimi ile dı. Yük, Avusturya'da faaliyet lece kötü, hem de çok kötü Kamuoyunda çevre sorunlarına ilişkin du ğız. Bu tesislerde antılacak sana projeye dikkatle bakıyordu. Haklı gösteren Immuno adlı ilaç fabrioynayan Fenerbahçe Avina'yı yarlığın her geçen gün artıyor olması, bu yi anklanndan vol >apımı için as da çıktılar. Bu girişim duyulduk kasımn avlusundaki kazılar sırakurtarıp Galatasaray'a da hayat alanda olumlu adımlann atılmasını kolaylaşfall ve suni parke malzemesi üre tan sonra Büyiıktemiz'in belediye sında rastlanan kimyevi maddeleraşılamış oldu. tilecektir." tırmaktadır. encümeninden fabrika yeri diye den oluşuyordu. Fabrika inşaatıAncak çöp ithalatına tepkiler izin aldığı 23.9.1987 tarih ve m genişletmek için avluda kazı yaVELİEFENDİ'den büyük oldu. Bandırma Belediye 39510 sayılı karaıı, "eyalet parla pılırken daha önce bu arazide faMeclisi oybirliği ile "Dış ülkeler menlosunun karan" diye, tercüme aliyet gösteren başka bir fabrika KEMAL AKYER de n gelecek çöpe hayır, Bandır ettirdiği, 21.9.1987 tarihli izin kâ tarafından toprağa gomüldüğü idşf 1. Sayfada) 1. KOŞU: F: Serap 25, P: Canva Türkiye'de de açılabilir. Deni da yeni geiişen bir dal olduğu için ma'daki çöpler için dışandan ge ğıdında ise Sağlık ve Sosyal Yar dia edilen kimyevi maddelerle karmurat, P: Gürşan, S: Tulmah. laşan variller için ne yapılabilece zin kirletilmesi haksu fiildir. tüm dünyada bu sorunlar yaşanı îecek teknolojiye evet" diyen bir dım Bakanlığı değil TC Sağlık Ba şılaşılmıştı. Kimyevi maddeler çev2. KOŞU: F: Zeynep 7, P: Heval, ği, ne tür hukuksal yollara başvu Haksız fiil nerede iş!endi>se da yor." kanlığı antetini kullandığı, rapor reye yayılınca toplam 8 bin top karar almak zorunda kaldı. rulacağı tartışılıyor. Petersberg vaya orada bakılabilir' dedi. P: Taşbey, S: Volkan 4. Çevre eski musteşarı Prof. Redaki imzalann sahte olduğu anla çop kanşımı toprak Avusturya'mn ücra bir köşesine taşınarak depo3. KOŞU: F: Perfıdia, P: Troy gemisinin yola çıkmasından son Prof. Dr. Çörtoğlu, "Önemli fet Erim ise son olaylarda hükü Isparta'daki bomba şılmıştı. lanmıştı. Petersberg, işte bu çöpra bu sorun çözümlenmiş görü olan dava açmak değil, sonuçlan metin "pısırık davrandığım" saka, P: Run River, S: Picar. Bandırma'ya ithal çöp tartışmaKütahya muhabirimiz Ali Kelı lerden küçük bir bolümunü 1176 4. KOŞU: F: Nilüfer, P: C. Me nürken, variller için de uluslara dırmak" diyerek sözlerini şöyle vunarak, "Tehlike teşkil ediyor sı sürerken Isparta'daki Goltaş Çisut, P: Estergon, S: Cemsultan. rası platformda göruşmeler yapı sürdürdü: sa gemiyi orada tutrnalan büyük mento Fabrikası'nda "çöp ribar'ın görüştüğü Tavşanlı Bele tonunu taşıyordu 5. KOŞU: F: Serin, P: Tormen hyor. Uzmanlar çevre sorunların"Hem birim sistemimiz hem de pısınklıkür. İç hukuk bakımından bombası" patladı. F. Almanya'dan diye Başkanı Fevzi Coşkun, "Bida gerek iç hukuk, gerekse dev dnnvadaki sistem çok klasik. Or sorun yok. Benim karasulanmda ze trafo dediler, kesinlikle çöp di Parasal ilişki ta, P. Nurhatun, S: Liviano. Göltaş'a Eylül 1987'de deneme 6. KOŞU: F: Sürpriz I, P: Şarlo, letler hukukunda çeşitli boşluklar taya çıkan zararlar meselesi var. suç işliyorlarsa bunun sonucuna amacıyla 35 ton, Aralık 1987'de de ye bir şey duymadık. kandınldık, Tavşanlı'ya gonderilmek istenen bulunduğunu, bunun da sorunla Çevre sonınlan karşısında klasik katlanırlar" dedi. Erim, Türkiye'bu tesisi ilçemize sokmayız" diP: Torun 3, S: Thor. nn çözümünü güçleştirdiğini soy hukuktaki zarar kavramı yetersiz nin bu konuda alması gerekli ön 1581 ton "ithal çöp" geldiği orta yordu. Anlaşmalar iptal edildi. 3. parti Alman çöpünün altında, 7. KOŞU: F: Good Luck, P: KatIsviçreli Faktum firmasına göre, ya çıkarılıyordu. Arkadaşlarımız lediler. Firmanın kâğıt uzerinde sahibi "milyarlarca dolarlık" bir yatırım kalıyor, yeni bir zarar kavramı ge lemler konusunda ise şunları söy Semra Somersan ve Bıilenl Ecerin, P: Çetinali, S: Çatalcah. 8. KOŞU: F: Sam, P: Şahcihan, Başbakanhk Çevre Genel Mü tirmek lazım. Çevre tahribatında ledi: vit'in 18 Ocak 1988 günu yayım Semra Büyüktemiz olarak görulü paketi yatıyordu. Faktum Genel P: llkgan, S: Aldirek. dürlüğu Hukuk Danışmanı Prof. maddi zaran tespit etmek çok zor. "Deniz hukuku ile ilgili düzen lanan haberlerinde çöplerin "ka yordu. Ama işleri yurütenler, an Muduru VVolfgang Honold, MehDr. Sahir Çörtoğlu variller konu Klasik hukuk sistemleri yetersiz lemeler yapıldığında bu sorunlar tı yakıt" adı altında ithal edildi laşmalan sağlayanlar eşi üsteğmen met Büyüktemiz ile sadece "özel 1 O2 Ö3 4 Ç GJB 1 1 1 1 sunda delil toplandığım belirte kalıyor. Zaran ispat elmekte de, güncel değildi, bu nedenle önlem ği, 25 aralık gunü Panama bandı Mehmet Büyüktemiz ile kardeşi çöp" alanında değil traktör üreti1 1 1 2 1 l rek, "Elimizde bazı deliller var. klasik hukuk sistemlerine başvtır getirecek duzenlemeler yapılmadı. ralı bir gemi ile Antalya Limanı1 Ismail Büyüktemiz'di. Ismail yurt minden, kömür madeni işletmeci3 3 3 a ama bunlar davayı sonuca gotu duğunuzda işiniz çok zor. Hâkim Akdeniz için, kıyısı olan ülkelerin ndan Türkiye'ye sokulduğu belir dışındaki bağlantıları da sağ liği ve de\ enerji yatınmlarına ka4 4 4" 4 4 4 lıyordu. recek kesin delil niteliginde değil. ler kesin ispat istiyor. Bunlar sa imzaladığı bir protokol var. Bu tiliyordu. S S S K dar değişik konularda anlaştıklas X e e Elimizdeki delilleri takviye edebi dece bizim yaşadığımız sorunlar tür bölgesel anlaşmalar tüm derını söylüyordu. Firma "kaynak ı I J 7 7 lirsek dava yoiuna gidebiliriz. Da değil. Çevre hukuku tiim dünya nizleri kapsamıyor. Karadeniz Göltaş'taki çöpler çok tartışıl Al Kara Meh gemisi 7 yetersizliği çeken" Büyüktemiz'e, • • a dı. Firmanın tonu 10 marktan it• • için böyle bir anlaşma yok. Karadeniz Ereğli muhabirimiz toplam 150 bin mark tutarında hal ettiği Alman çöpünün, yapılan inceleme sonunda çevreye ve Nihat Can'ın 11 haziran gunü ya kredi açmıştı. Bu para da F. AlMevcut arüaşmalann getirdiği dümanya Başbakanı Helmut Kohlzenlemelere uyulmasını denetleye insan sağlığına zararlı olduğuna yımlanan "Ereğli'de kuşkulu ün Frankfurt'ta oturan kardeşi Dr. karar verilmişti. Çıkan sert tartış gemi" haberinde 5 mayıstan beri cek mekanizmalar oluşturulmamalar sırasında Isparta Valiliği'n limanda bekleyen Ürdün bandıralı Jochen T. Kohl'ün sahibi olduğu h. " ce Göltaş'a önce 27 mayısa, son Al Kara Meh adlı geminin radyas Nobila adlı şirket aracılığı ile Dokuz Eylül Üniversitesi Hu ra 27 hazirana, daha sonra da 27 yonlu atık taşıdığı söylentilerinin Türkiye'ye transfer edilmişti. kuk Fakültesi öğretim üyelerinden temmuza kadar "geri gönderme ilçede panik yarattığı belirtiliyorNobila rırmasının sahibi avukat Doç. Dr. Durmuş Tezcan da so süreleri" veriliyordu. Devlet Baka du. Geminin sım ertesi gun çözul Dr. Kohl, 18 Mayıs 1988'de Viyarunların çözumü için devletler hu nı Adnan Kahveci fabrikayı "elek dü. Bu gemi Büyüktemiz'in "de na Limanı'ndan çöpleri Peterskuku kurallanna yenilerinin ek triklerini keserek" cezalandıracak mir tozu" diye getirttiği 19 bin 776 berg'e yüklemişti. Çöplerin Bülenmesi gerektiğine işaret etti. lannı söylüyordu. Göltaş pes edin ton ithal çöpü taşıyordu. Hollan yüktemiz'e ulaştırılmasımn karşıce bigbag diye adlandınlan bü da'dan yüklenen ve Federal Alman lığı olarak da Avusturyalı Reinyük naylon çuvallara doldurulan Agor Rhenus rırmasınm malı, çöp hard Göschl firmasından ithal çöpler yaklaşık 9 ay sonra alıcı bulunamayınca 17 haziranda 138.264.60 DM tahsil etmişti. limandan aynlan gemi Kıbrıs'a geldikleri gibi geri döndüler. Çöplerin ilk sahibi Avusturyalı (Baştarafı 1. Sayfada) î Sokakta çmlçıplak soyunup balMagosa'ya götürdü. BoşaltamaArtık ülkemiz toprakları uze yınca Hollanda'ya geri götürmek Reinhard Göschel, "Benim için bu kona tmnandı. Babası uyanınca elindelri bıetme>in" dedi. Şenotm kestiği gfrtrok": iş bitmiştir. Ben malı İsviçre'nin çakla üzerine saldırdı... Kelleyi vücuttan Italyan çöp toplayıcı firma rinde varlığı bilinen yabancı çöp zorunda kaldı. Büyüktemiz'in de Faktum firması uzerinden Büyüklerin ne olacağı sorusu sorulma mir tozunu, Türkiye Demir ve Çeayırdıktan sonra haylardı: "İşte şeytanl" JellyWax ile çöpleri Türkiye'ye temiz'e sattım. Türk firmasına bu Eskişehirli Ahmet Haşim'in iyi öğrencilikhammadde olarak ihraç ettiği id ya başlanmıştı. Acaba başka yer lik Fabrikaları Genel Mudurluğü iş için bir milyon Avusturya şilini ten baba katilliğine geçirdiği değişimin tradia edilen Montedipe firmaları lere de gelen ya da getirilmeye kal adına sahte alım taahhütnamesi (yaklaşık 113 milyon TL) ödedim. jik öyküsü... duzenleyerek ithal ettiği ortaya çı Bundan sonrası beni ilgilendirarasında ilişki olduğu yolundaki kışılan çöp var mıydı? İpuçları değerlendiriliyordu. 25 karıldı. ipuçlannın nereden kaynaklandığı mez. Yükü taşıyan Lloyd gemi şirDYP, DOĞRU YOLU ARIYOR sorusunu Bakan Kahveci, "Be Şubat 1988 tarihli Cumhuriyet'te Kütahya Radar Ussu'nde görev keti kamuoyundan gelen eleştiriarkadaşımız Mustafa Balbay'ın, : Aydın Menderes beklemede... nim Hazine'deki bütün bu fişleri leri berlaraf etmek için bizi aratbrmamın nedeni zaten bu. "Almanya'dan hurda akü geldi" li Hava Elektronik Üsteğmen suçlnyor" diyordu. Demirel: "Hırçın değilim üslubum böyle... haberi yayımlandı. İzmir Kara Mehmet Büyüktemiz'in gemi Ama bize bir iki gün daha müsaBayar'ın DP'yikurduğuyaştayım... "DYP, AIDS üzerine araştırmalar yaade edin. Hazine Dış Ticaret Miis bağlar'da kurulu Avcı Kurşun Ereğli'de beklerken 10 mayısta birÖzal'ın bu partiyi yerel seçimlerde teşarlığı'nda iki kişi bütun zama Fabrikası'nın ithal ettiği hurda liğinden firar ettiği öğrenilmişti. pan hastane bahçesinden çıkan, "eritme" plcmını boşa çıkarabilecek mi? toplamı 9.900 ton olduğu beürtinını buna ayırdı. Bir iki günde sizi akü ve piller, 18 Şubat 1988'de İs Ve Petersberg len zehirli çöp için 2 milyon marÇ e l İ ş k İ : İlk kodın aşiret reisi Lâmia İzol. tatmin edecek yanıtlan bulaca rail bandıralı Helena WaJler gemiEreğli'deki gemi ile uğraşılırken kı Avusturyalı Muldenzentrale firSonradan ağalığı seçtiı ustelik feminist! ğız". Bu konuda açıklama da ya si ile tzmir Limanı'na gelmişti. pacağız. Hiçbir şey gizli değil" di Kurşun fabrikasımn getirttiği aku Büyüktemiz'in ikinci bir gemi, F. masına ödediklerini açıklayan ImC e s a r e t î Nazi esküerinin korkulu ruyaler daha önce TIR'larla taşınıyor Alman bandıralı Petersberg ile muno firması, iki Federal Alman, ye yanıtladı. sı. Kurt Waldheim'in peşinden Türkiye'ye du. Son seferde gemi kullamlmış Derince Limanı'na "sanayi bir Türk firmasının bu paradan ne de geldi. İşte Beate Klcrrsleld'jıı mücadeKonu ile ilgili olarak göriiştü ve gemi 35 tonluk yükunu Israil kumu" diye getirttidiği 1176 ton kadar hisse aldıklarını açıklale dolu yaşamı... ğümüz Italyan Büyükelçilik Müs den yüklemişti. Hurda aküler za 726. kilogram "ithal çöp" olayı or mıyordu. teşan Gabriele Cbeccha ise "Bi rarlıydı, "felç" yapıyordu. Ama taya çıkarılmıştı. İzmit muhabiriD e g İ Ş i m ; Fahişeler el yakıyor. Avrupa zim bu konuda bildiklerimiz ge varsın olsundu. Ucuz ham miz Ahmet Kurt'un görüştuğü Variller fuhuş sektöründe bilgisayar>çağı ve fabiş niş ölçüde Türk makamlardan ve maddeydi. acente yetkilileri Alman çopu taKaradeniz'in sorunu sadece fiyatlarl başından kaynaklamyor. Biz de şıyan geminin malı Avusturyalı 1988 Ağustos ayı başından itibattalva'da geniş araştırma yaptır Büyüktemiz sahnede Reinnhard Göschl fırmasından al ren kıyı şeridine vurmaya başlaM e r a k t Ardıç kuşu, "Türkiye nire, Findık, ama elimizde kesin sonuçlar Kütahya'da lüks bir büro tutup dığını bildiriyorlardı. Gemi, Viya yan zehirli atık dolu variller miylandiya nire" demedi, dunyanın öteki ucuyok. Zaten şu sırada Cenova ticarete başlayan Büyüktemiz İt na'dan Tuna Nehri uzerinden gel di? Kuşkusuz hayır. Türkiye'nin na uçtu, sizin için yazdı. Mahkemesi'nde JellyWax hak halat İhracat Dahili Ticaret ve miş ve 23 Mayıs 1988'de Derince biyolojik açıdan bu en zengin deF a r k : Ne sihirdir ne keramet... Futbolukında bir dava surüyor. Bu artık Pazarlama Şirketi'nin adı ilk kez de demirlemişti. Turk kamuoyu nizi, aslında daha birçok sorunla muzun "yıldıziabrikası" Boluspor'un sım... adli bir olav, daha fazla bilgi ver "Tavşanlı ilçesine trafo fabrikası nun, ilk kez 17 haziranda varlığı karşı karşıyaydı. Çevreciler, yarı mem doğru olmaz" dedi. kuracağım" deyince duyulmuştu. nı öğrendiği gemiyle ilgisi aylar kapalı, ortalama derinliği 1300 (Baştarafi Sporda) çe'nin özlediğı, beklediği ve istediği bir santrforu bulmus bir teknik direktör acaba AUahından daha başka ne istesin? Bize gore Hasan, Fener'in istediği bir santrfordur, ama dün henuz bekleneni verememiştir, olabilir. Bu bir uyum meselesi. Hasan'ın en az birkaç 90 dakikalık maça daha ihtiyacı vardır. Ama gel gör ki Veselinoviç takıma uyum sağlaması gereken K.Hasan'ı tutup dışan almıştır. Daha rahat bir başka 90 dakika bulacakmış gibi. Oysa Hasan dun yine de daha delicı, eli belinde top bekleyen değil, top arayan çalışkan bir futbolcu olarak umut vermişti. Hadi diyelim Veselinoviç K.Hasan'ı aldı. Bir hucum oyuncusunu alıp yerine orta sahada top tutan bir Durmuş'u almasının nedeni ne olabilir? 20'a yatmak içinmi? Yanlış... Demek ki taraftarın "üç, üç, üç" diye tempo tutmasına da aldırmamıştır Veselinoviç. Ve Veselinoviç'in bir üçüncü hatası da Müjdat'ı oyunda tutmakta ısrar etmesidir. Müjdat iyi bir libero iken onu sağ beke koymanın anlamı bu oyuncuyu harcamak mı, yoksa Müjdat'ı sağ kanattan atağa kaldırmak mıdır acaba? Ama Sakaryaspor'un en hızlı adamı Kemal, Müjdat'ı her seferinde geçmişse ve Veselinoviç kulubede bunu görememişse, tavsiye ederiz, gelsin bizim tribunden seyretsin maçı. Çöp Korsanlığı... (Baştarafi I. Sayfada) "hiçbir işe yaramayan malzeme", büyük bir yer işgal etmek dışında bir zararı olmayan bir malzeme olabileceği gibi, insan sağlığını ciddi bir biçimde tehdit eden bazı kimyasal maddelerden de oluşabiliyor. Tanımdan da anlaşılabileceği gibi bu sanayi atıkları, en çok gelişmiş kimya ve demir sanayiilerine sahip Batılı ülkelerde üretiliyor Söz konusu sanayi atıklarıntn çevreye zarar vermeyecek biçimde depolanması oldukça masraflı olduğu için, başta Federal Almanya olmak üzere birçok ülke, ortaya çıkan atıkları üstüne para vererek dış ülkelere "ihraç" ediyorlar. Bazı Doğu Avrupa ülkeleri, özellikle Federal Almanya çöplerinin başta gelen alıcısı. Doğu Almanya, Polonya ve Çekoslovakya'nın bilerek ve isteyerek bu çöpleri aldığı, "çöp ithali"ri\ bir döviz kapısı gibi gördüğü biliniyor. Bilinen bir başka gerçek de, bu Doğu Avrupa ülkelerinin yakın zamanda "ithal çöp"e biçtikleri fiyatı yükseltmiş olmalarıdır. Doğu Avrupa ülkeleri, söz konusu sanayi atıklarına karşılık fazla para isteyince, Federal Almanya gibi ülkelerdeki firmalar daha "ucuz çözüm"\ere yöneldiler ve Türkiye de bu "ucuz çözüm"\erden biri oldu. • Federal Alman firmaları, Türkiye'de bir alıcı bulmakta gecikmediler; alıcı, merkezi Kütahya'da olan Büyüktemiz şirketiydi. Cumhuriyet okurları, Büyüktemiz'in zehirli atıkları Türkiye'ye hangi yollarla getirdiğini yakından biliyor. Devlet kuruluşlarına ait antetli kâğıtlarla düzenlenen sahte alım belgeleri, çöplerin yurtdışına çıkarılabilmesi için Federal Alman makamlarınca yeterli sayılıyordu. Ancak Büyüktemiz'in sahtekâriığı kısa soluklu oidu. Toplam üç parti mal getirmek için anlaşma yapıldı, biri başından reddedildi; ötekileri ise Türkiye'ye kadar geldi, ama limanlara boşaltılamadan geri döndü. Ünlü Petersberg gemisi de Büyüktemiz'in yaptığı ithalattı. Kamuoyunda basın aracılığıyla bir duyarlık oluşunca, limanlara boşaltılmak üzere gemilerle gelen "ithal çöp'ier Türkiye'ye giremedi. Yasal yollarla giriş yapan bir parti çöp (Göltaş'a gelenler) ise geri gönderildi. 'Zehirli çöp' oyunu metrelik bir çanak şeklindeki Karadeniz'in yuzde 90'ının oksijensiz olduğunu, 200 metre derinlikten sonra suyun hidrojen sülfürle (H2S) zehirlendiğini söyleyip duruyorlardı. Cumhurbaşkam Kenan Evren 1988 turizm sezonunu Karadenizde açtığı zaman,' gözler artık bu bölgeye çevrilmişti. Ege ve Akdeniz'de "biten kıyı" şimdi Karadeniz'de aranıyordu. Turizmciler açılan yeni sezonla birlikte daha umutla sarılmışlardı işlerine. İlk varil ağustos ayının ilk günlerinde kıyıya vurdu. Varillerin ardı kesilmiyor, her gun bir başka yerde, başka sayıda varil çıkmaya devam ediyordu. Karadeniz'deki turistik tesislerde konaklayanlar, "varil haberieri"yle irkildiler. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Başbakanhk Çevre Genel Müdurlüğü illerde Hıfasıhha Kurulu, Sağlık Müdurlüğü ekipleri varilleri hemen incelemeye almışlardı. Samsun Valiliği 4 ağustosta ilk onlem olarak denize girmeyi, varillerle temasa geçilmesini vasaklıyordu. 7 ağustosta TAEK'in radyasyon ölçümleri sonuçlanmış ve denize girme yasağı "radyasyon yok" diye kaldırılmıştı. 18 ağustosta bu kez Çevre Genel Müdürluğu'nün ilk tahlil sonuçları açıklandı. Varillerde zehirli atıklar vardı. Sinop ve Samsun kıyılarında denize girme yasağı yeniden konuldu. Karadenizliler ve balıkçılar tedirgindi. 24 ağustosta incelemeye gönderilen balık örneklerinin sonuçları açıklanmamıştı, ama Başbakanhk Çevre Genel Müdürlüğü'nun 25 ağustosta açıkladığı "korkunç gerçek", varillerin zehirli ve kanserojen madde dolu olduğuydu. Çevreden sorumlu Devlet Bakanı Adnan Kahveci'nin özel faksından 25 ağustos gunü saat 11.29'da geçilen açıklamada; variller içinde DDT ve türevleri, benzenin klorlu türevleri, toluen, etil asetat, benzoik asit, metil siklo pentanon, trimetilbenzol ve hidrokarbon bileşikleri, boya atıkları gibi 8 tür, insan ve çevre sağlığı için çok tehlikeli kimyasal atıkların bulunduğu belirtiliyordu. Açıklamada içindekilere dokunulmaması, goruldüğü yerde hemen ilgililere haber verilmesi istenen varillerin sızıntı ve buharlaşma yoluyla çevreye yayılmayacak şekilde aynı zamanda yangın tehlikesinden uzak, beton zeminli kapalı yerlerde muhafaza edilmesi gerektiği bildiriliyordu. 1 eylülde balık avlanma yasağı sona ermişti, ama tüketim hiç yoktu. Sonuçta 30 ağustosta ikinci kez incelemeye gönderilen balıkların tahlil sonuçları açıklanıyordu: "Zehir balığa bulaşmamıştı." 31 ağustos gecesi Sinoplu bir yurttaşın Topdeliği Mahallesi'ndeki evinde sakladığı varile çöp kamyonu çarpmış, varilden yayılan pis koku 400 kişinin oturduğu mahalleyi ayağa kaldırmıştı. Varil mahalleülerde kusma, baş dönmesi ve halsizliğe neden olmuştu. Ardından 3 eylulde aynı mâhalleden 1.5 aylık bebek Duygu İnan'ın aşırı ishal ve usma tamsıyla kaldınldığı hastanede ölmesi beraberinde "acaba varilden mi?" sorusunu getirmişti. Dokuz canlı Çevre hukııku çöpe yetmiyor a R Tempo KESIK BAŞIN ESRARI Nerede depolanacak? Varillerden sonra gündeme gelen bir başka sorun da bu varillerin nerede depolanacağıydı. Radyasyonlu çaylara depo aranırken gösterilen tepkilerin bir benzeri şimdi gösteriliyordu: "Biz istemeyiz." TAEK'in basına bir kez daha bela olan yer bulma sorunu için inceleme gezileri düzenlendi. Variller geçici olarak kaldınldıklan yerlerde naylon örtüler altında "korundu." Sonra konunun "ciddiyetine binaen" daha uygun yerlere toplandılar. Ama buguııe kadar Rize"de 2, Trabzon'da 13, Giresun'da 5, Ordu'da 23, Samsun'da 171, Sinop'ta 112, Kandırada 9, Karasu'da 6 ve Şile'de 1 adet olmak üzere toplamı 342'yi bulan varillerin hepsinin bir araya getirileceği uygun bir yer bulunamadı. Hazine nt vor? Çevre komisyonu TBMM Çevre Komisyonu üyeleri, Başbakanlık Çevre Genel Müdürluğü yetkilileri ve Alman uzmanlar 25 ekimden itibaren tüm Karadeniz'i dolaşarak variller konusunu yerinde incelediler. Çıkan sonuç varillerdeki atıklann ttalya'ya ait olduğu ve bunları Jelly Wax adlı firmanın toplayarak Karadeniz'e attığı veya attırdığı şeklinde oldu. Şimdi Dışişleri Bakanlığı, İtalya hükümeti katında girişimlerde bulunarak sorumluların cezalandırılması peşinde. Hoyatın yakcılayın