Catalog

1 EKİM 1988 HABERLER CUMHURİYET/9 Japonya'nın tek parti demokrasisi INSANLAR ğ LDP son 32 yıldır iktidarda kalmayı başarmıştır, ğçünkü partiyi oluşturan hizipler ortak çıkarları için ^ftek bir çatı altında toplanmıştır. Oysa Sosyalist ^ / P a r t i çeşitli gruplann ayrılıp yeni partiler kurması •sonucunda giderek güçsüzleşmiştir. Haber Merkezi Başbakan Özal'ın gönlünde yatan partinin, sağın hemen tüm kanatlanm tek bir çatı altında toplayan ve bu sayede son 32 yıldır Japonya'da iktidarı elinde tutan Liberal Demokrat Parti olduğu söylenebilir. tngiltere'nin ünlü The Economist adh dergisi 2430 Eylül 1988 tarihli sayısında LDP'yi anlatan ilginç bir yazı yayımladı. Bu yazıyı kısaltarak aktanyoruz: Japonya'nın Liberal Demokrat Partisi hakkında öteden beri kullanılan bir deyiş, bu partinin ne liberal, ne demokrat, ne de bir parti olduğudur. Muhafazakâr ve elitisttir ve hiziplerden oluşur. Son 32 yıldır iktidarda kalmayı başarmıştır, çünkü partiyi oluşturan hizipler ortak çıkarları için tek bir çatı altında toplanmıştır. Oysa Sosyalist Parti, çeşitli gruplann aynlıp yeni partiler kurması sonucunda giderek güçsüzleşmiştir. 1947 ilkbahan ile 1948 sonbaharı arasındaki kısa süre hariç, muhafazakâr politikacılar 1945'ten beri Japonya'yı yönetiyor. Liberal ve demokrat partiler 1955 yılında birleşerek Liberal Demokrat Parti'yi kurdular. LDP, 1982'de parlamentoda çoğunluğu sağlamak için Yeni Liberal Grup'un bir üyesini kabineye almak zorunda kalıncaya kadar, bırakmak bir yana, iktidarı paylaşmak zorunda dahi kalmadı. 1970'lerdeki Lockheed rüşvet skandaiı dahi LDP'yi iktidardan düşüremedi. Japorüar arasında, politikacılann yoz olmasının hayli olağan görüldüğü söylenebilir. Liberal Demokratlar yıllar içinde Japonya'nın değişen havasına uymakta büyük bir ustalık gösterdiler. Örneğin eğitim ve çevre kirliliğini önleme gibi sorunlar ön plana çıktığmda, bu konulara sahip çıkıp aldıklan önlemlerle kendilerine puan toplamayı başardılar. Vergi sisteminde yapılacak reform konusundaki son büyük tartışma sırasında, işçilere daha hafif bir vergi yükü ve devlete gelecekte daha geniş sosyal refah ön The Economist \dergisinin anlattığı "Liberal Demokrat" ÖTjaVın gönlündeyatanparti GÖRÜŞ GELECEK Geleceği tahmin etmeye çalışmıyorum, zaten hızla geliyor. Albert Einstein Parti büyük bir firmayı andırıyor: Genç 'politikacılar en alt kademeden işe başlıyor ve r zamanla yukarı basamaklara tırmanıyor. Kazanılan her yeni seçimle bir basamak yükseliyor. Dokuz kez seçim kazanmadan kabineye girmek olanaksız. FÜSUN ÖZBİLGEN lemleri alma olanağı getirecek olan kanun değişikliklerine karşı çıkan muhalefet partileri, çok garip bir durumda kaldılar. Vergi reformunu savunan LDP, değişmeden yana olan parti olarak belirdi. Bu tuhaf paradoksun (yani muhafazakâr bir partinin değişmeden yana bir parti gibi görünmesinin) bir nedeni, Japonya'da muhafazakârhğın taşıdığı anlam. Japonya'da pek çok şey, ne oldugu ile değil, ne olmadıgı ile tanımlanıyor. Dolayısıyla, solcu olmayan herkes muhafazakâr sayıhyor. Solcu olmayan bir parti olarak LDP'nin geniş tabanı, serbest piyasayı savunan liberallerden bürokratik merkeziyetçilere, aşırı milliyetçilerden Japon usulü enternasyonalistlere vanncaya kadar herkesi kapsıyor. Japonya'da politika, belirli sorunların nasıl çözüleceğine değil de siyasal gücün nasıl paylaşılacağına ilişkin olduğundan, tüm kanatlar kendi 6 FINANCIAL TIMES referandumu değerlendirdi "Bay Özal'ın acil görevleri" başlıklı yorum yazısında, "Bu sonuçlarla Ozal görevde kaldı, ama popüler olmayan ekonomik kararlar alacak durumda olmayı umduğu bir aşamada siyasi gücü de azalmış oldu" dendi. LONDRA (ANKA) tngiltere'de yayımlanan Financial Times gazetesi, 25 Eylül referandumunun Türkiye açısından siyasi ve ekonomik sonuçlarım değerlendiren yazısında, "Turgul Özal'ın AN AP iktidan zor durumda kaldı" şeklinde bir yoruma yer verdi. 29 eylülde yayımlanan sayısında, "Bay Özal'ın acil görevleri" başlığıyla yer alan siyasi yorum yazısında, "Financial Times", Başbakan Turgut Özal'ın son genel seçimlerde aldığı oy oranını elde etmesine karşın, referandum sonuçlannın, Türkiye seçmeninin, hükümetin önerisine "kararlı bir çoğunlukla karşı çıktığını göslerdigini" kaydetti. Yazıda "Bu so ANAP iktidarı zor durumda nuçlarla Ozal görevde kaldı, ama popüler olmayan ekonomik kararlar alacak durumda olmayı umduğu bir aşamada siyasi gücü de azalmış oldu" denilerek. Başbakan Özalın 6nuınü7deki altı ay içinde kamu harcamalannın, özellikle belediys giderlerinin kısılmaması yolunda kendi yandaşlanmn güçlü baskılanyla karşılaşaeağı savunuldu. Financial Time^'ın yazısında, Özal hükumetinin uyguladığı ekonomik politikalar da değerlendirilerek, "Bay Özal'ın son iki yılın büyük bölümünde siyaseli, ekonomik önlemlerden daha çok önemsemesi giderek artan ciddiyetle sonuçlar doğurdu" gürüşüne yer verildı. Enflasyon or^nının yüzde 80'in biraz altında seyretmesi, artan siyasi hoşnutsuzluk, grev ve protestolann yaygınlaşması gibi olgulardan söz edilen yazıda, Türkiye seçmeninin yapısının değişken olduğu da vurgulandı ve "Hükümetleri bazen görevde kalmak için çetin bir uğraşa zorlayan seçmen, bazı durumlarda da belirgin bir sadakat gösteriyor" denildi. Gazete, mart ayında yapılacak yerel seçimlerin olası sonuçlarım yorumlarken şunları savundu: lerine iktidardan en büyük payı yabileceği avantajlar da o denli sağlayan partinin içinde barış için artıyor. de bir arada yaşıyor. Japon toplumu karşılıklı yüLDP'nin Avrupa'daki muhafa kümlülükler ve ödevler esasına zakâr partiler gibi geniş bir üye dayanıyor. Bir bürokratla konukitlesi yok. Seçim çevreleri düze şarak seçmenlerinden birine bir iş yine kadar inen parti örgütleri de lisansı sağlayan politikacı, yenibulunmuyor. Seçim zamanlan dı den seçilebilmek için ihtiyacı olan şında parti bağhlıklan süratle or mali katkıyı elde ediyor (Japontadan kayboluyor. Çünkü Japon ya'da partilere devlet yardımı yaya'da, her birinde birden fazla pılmıyor). Her yıl olduğu gibi bu milletvekilinin seçildiği (her seç yıl da pek çok "para ve siyaset" menin tek bir adaya oy verebildi konulu skandallar ortaya çıkarılği) seçim çevreleri sistemi uygula dı. Ancak bir Japon atasözüne göre, "Su fazla temizse içinde banıyor. lık yaşayamaz." Mahalli siyasi örgütler adaylaLDP içinde başbakanlık makarın ve onu destekleyen hiziplerin mı, kendi başına büyük bir güç sonımluluğunda. Bir politikacının getirmiyor. Bürokratlar yanı sıra, yeniden seçilebilınesi için merkepartideki kıdem sistemi ve hizipzi yönetim ve bürokrasiden seçler arasında uyum sağlama zorunmenlere sürekli bir çıkar akışı sağluluğu, bu gücü önemli ölçüde sılaması şart. Sosyal refah önlemnırlıyor. Sonuçta bir tür kolektif leri, iş lisansları, yeni yollar, iş önderlik ortaya çıkıyor. Ancak olanakları, üniversitede yer vb. başbakanlık makamı hayli büyük Bir politikacı ne kadar çok defa yetki de veriyor. seçilmeyi başanrsa, o denli kıdem LDP'de hiziplerin bulunması kazanıyor ve seçmenlerine sağlapartiye büyük bir iç dinamizm kazandırıyor. Bu, Japonlar'ın hem rekabet hem işbirliği yeteneğinin bir başka örneği. Parti içinde hiziplerin temel varlık nedeni, Başbakanlığın ele geçirilmesi. Siyasi felsefe farklaBankası Başkanı Rüsdu Saracoğ rı ikinci planda geliyor. Hiziplelu'nun ekonomik politikalar ko rin ayırt edici temel özellikleri ise nusundaki önerilerinden övgüyle bağlı oldukları çıkar grupları. söz edildi. Yazıda, "Amerika'da LDP'nin yapısı partiye, politik eğilim gören 39 yaşındaki Merkez konularda çıkan çıkar çatışmalaBankası Başkanı" olarak tanıtılan nnı uzlaştırma yeteneğini kazanSaracoğlu'nun son bir yıl içinde, dırıyor. Parti büyük bir fırmayı Özal'a "kamu harcamalannın kı andırıyor: Genç politikacıiar en sılması, daha düşük büyüme hızı alt kademeden işe başlıyor ve zave cesur antienflasyonist polilika manla yukarı basamaklara tırmaizlenmesi" doğruhmunda oneri nıyor. Kazanılan her yeni seçimler getiren, ancak kabul ettirmekte le bir basamak yükseliyor. Dokuz başarılı olamayan danışmanlar kez seçim kazanmadan kabineye girmek olanaksız. dan biri olduğu vurgulandı. Türkiye'de 40 yaşını tamamlayan birkadın örgütü, soroptimistler anlattı: B: Her meslekten bir kadın' 'ugünleıde Türkiye'de bir kadın örgütü, kuruiuşunun 40. yıldönümünü kutladı. 40 yıldır giderek gelişen ve çahşmalannı sessiz sedasız, ama aktif bir biçimde sürdüren bu kadın kuruluşu, Türkiye Soroptimist Kulüpleri Federasyonu. İş ve Meslek Kadınlan Teşkilatı olarak da nitelenen bu kulüplere sadece mesleklerinde belli bir düzeye gelmiş kadınlar üye olabiliyorlar. Bu hafta cumartesi sohbetimizde soroptimistlerin Türkiye Başkanı Meliha Tokar ile geçmişte Türkiye Başkanlığı, Avrupa Federasyonu Başkanlığı ve Dünya Başkanlığı yapmış olan, halen de dünya çapındaki bu örgütlenmenin uluslararası yönetim kurulu üyeliğini sürdüren Sadun Kâtipoğlu ile görüştük. gıttiğim zaman oradaki soroptomistlerle ilişkiye geçerim ve 1920 yılında doğdu. lstanbul bana oradaki her konuda yarKız Usesi'ni bitirdikten sonra dımcı olurlar. Birbirimizi daha iyı tanımak imkânı bulduğumuz 1939 yılında Merkez için Türkiye'nin tanıtılması açıBankası'na girerek göreve sından çok önemli katkıları olur başladı. Paris ve ABD'de bankacıhkla ilgili birer yıllık Türkiye'deki herhangi staj gördü. 1967 yılında bir kulüp oluştuktan sonra ne emekli olana kadar Merkez gibi çalışmalar yapmaya Bankası nda çalıştı. 1967 başlıyor? yılında Bosfor Şirketi'nde Herkesin kendi faaliyetlegenel koordinatör olarak n var, 6 tane program koordinagöreve başladı. Halen aynı törümüz var. Bunların konuları şirkette yönetim kurulu üyesi. eğitim, çevre sağlık, ekonomik sosyal kalkınma, kadının mevEmekli olduğu yıl soroptimist oldu ve İstanbu! Kulübü Sekreteriiğine getiriidi. 19881990 dönemi Türkiye Soroptimist kıinı yuksellme, uluslararası iyi Kulüpleri Federasyonu Başkanı olarak görev yapıyor. niyet ve anlayışa hizmet. Bir de her 4 yılda bir yapılan uluslara Soroptimist ismi nere mesleklerden olabilir. Uye sa rası kongrede de bir tema ele den geliyor, soroptimistlik yısında en çok kısıtlaması yok, alınır. Mesela bu seferki, kadıama en az İ8 üye olması gere nın mevkiini yükseltmeye yönenedir? "Soroptlma" Latince kiyor, hepsı de ayrı meslekler lik Nairobi kararlarının ışığında de en iyiyı amaçlayan kızkar den. Bu nedenie büyük kentle çalışmalar yapmak. Yani kulüpdeşler demek. Soroptimist teş rin değişik semtlerinde kulüp ler eğitime, sağlık hizmetlerine, kilatı iş ve meslek kadınlan teş ler açılıyof. Etiler. Boğazlçi, Mo kadınlara okuma yazma öğretmeye çaba gösteriyorlar. Bizim da, Marmara kulüpleri gibi. kilatıdır. Soroptimist kulüpler bu Soroptimistlerin amaçla bir toplum eğitim merkezimiz var Gültepe'de. Biliyorsunuz. ay Türkiye'de 40. kuruluş yıl rı nedir? dönümünü kutladılar. 40 yıl Amaçlarımız şöyle: Mes Gültepe daha çok gecekondu önce nasıl kurulmuş ve nasıl lekte, iş hayatında her bakım mahallelerinin bulunduğu bir gelişmiş, biraz anlatır dan yuksek ahlak ilkelerine semt ve biz de Anadolu'ya gitmısınız? bağlı kalmak. insan haklarının mektense oradan İstanbul'a Soroptimistler önce lstan tüm insanlara sağlanması ve gelen kadınlara böyle bir merbul kulübünü kurmuşlar, sonra özellıkle kadının mevkiinın yük kez yapalım, hem okuma yazma öğretip hem de kendi hayatlarını devam ettirecek beceriler Soroptimistıerin bir kuralı var. Her kulüpte kazandıralım diye düşündük. deglşik mesleklerden birer temsilci olabiliyor. Orada kurslar actık. Bir kulüpte en az 18 üye olması gerekiyor, yani Bu çalışmalartmzın fi18 ayrı meslekten birer çalışan kadın. nansman kaynağı nereden Soroptimist olabilmek için işinde faal durumda geliyor? ve başarılı bir kadın olmak gerekiyor. Biz daha çok kendi imkânlarımızdan, yanı üyelerımizden Ankara, daha sonra Boğaziçı seltilmesi için çaba göstermek; toplanan aidat. bağışlarla çalıkulüpleri açılmış. 1953 yılında bütün ülkeierın soroptirnistleri şıyoruz. Fazla bir dış yardım alilk defa federasyon haline gel arasında dostluğu ve beraber dığımızı söyleyemem. Üyelerimiş. Halen federasyona bağlı Iik duygusunu geliştirmek, hiz miz hep meslek sahıbi kadınmet zihniyetinı ve insanlar arası lar olduğu için onların destek25 kulubümüz var. Neden kulüpler halinde anlayışı canlı tutmak, uluslara leriyle ayakta duruyoruz. Yani örgütleniyorsunuz? Her ku rası anlayışa ve evrensel dost üyeler hem parasal yardımda bulunuyoriar hem de mesleklelüpte en az, en fazla kaç üye luğa katkıda bulunmak.. Peki bunları gerçekleş riyle yardım ediyorlar. ile çalışıyorsunuz? Çalışan kadının zaten Bizim kurallarımıza göre tirmek için ne gibi çalışmalar çok fazla sorunu var, bir de her kulüpte her meslekten bir yapıyorsunuz? Bir kere dünyadaki tüm böyle bir çalışma için nasıl kadın üye yer alabiliyor. Mesela benim branşım turizm koor soroptimistler arasında bir bır zaman buluyorlar? Tabiı bu önemli bir sorun, dinatörlüğüdür. Benim bulun lik ve beraberlik anlayışı vardır. duğum kulüpte bu meslekten Yani ben bir soroptimist olarak ama bu bir gönül verme mebaşka kadın olamaz. diğer dünyadaki herhangi bir ülkeye selesi MELİHA TOKAR KİMOİR? 9 Japon ekonomisi ve toplumu Yazıda Saracoğlu'nun önerdiği kaydedilen ekonomik önlemlerin kendini modern dünyaya uydur"Gelecek mart ayında yapılacak sonuçları konusunda ise şu göruş mayı başardı. Ancak siyasai sistemi feodal olmaya devam ediyor. yerel seçimlerde, muhalefetin oy lere yer verildi: ları silip süpüren bir zafer kazan"Böyle bir yol izlenmesi, kısa Iktidardaki LDP servet, yetki ve ması bile, Anavatan Partisi hüku doncmde siyasi açıdan popüler ol güç dağıüyor. Parti icindeki hizipmetinin görevden aynlması için mayabilir. Ancak bu polilikaların lerin liderleri, tarihteki askeri feneden oluşturmayacak, çunkü kazanımları çok geçmeden elde odal beylerin bazı özelliklerini taparti daha dört yıl görev suresi edilecektir. Sürekli taviz, hem şıyor. Ne mutlu ki ülkenin yeteolan bir parlamentoda büyük ço Türkiye hem de Bay Özal'ın uzun nekJi burokratlan var. Politikacısüredir yaratlığı etkin ekonomik lar para, nüfuz ve güç için hizipğunluğu elinde tutuyor." Financial Times'ın yorum yazı reformist imaj için daha yıpralıcı ler arasında mücadeleyi sürdürürken, ülkeyi bürokratlar yönetiyor. sının son bölümünde ise Merkez sonuçlar doğurabilir." DYP'den TRTye sert protesto Demirel, DYP Genel Başkan Yardımcısı Kılıç'ın basın toplantısının TV'de yayımlanmamasını 'anayasa ve kanunları' ihtal olarak niteledi. ANKARA (ANKA) DYP Genel Başkaru Süleyman Demirel, Genel Başkan Yardımcısı Selahattin Kılıç'ın önceki gün düzenlediği basm toplantısına TV haber bültenirde yer verilmemesini eleştirerek bunu, "partizanlık" ve "anayasa ve kanunlann ihlali " olarak niteledi. Demirel'in bu konuda TRT Genel Müdürü Cem Duna'ya gönderdiği protesto telgrafını içeren ve yumuşak ifadelerin yer aldığı DYP açıklaması geri alınarak daha sert ifadelerle yazılmış ikinci bir açıklama yapıldı. Süleyman Demirel imzasıyla yayımlanan ikinci açıklamada şu sözler yer aldı: "Sayın Cem Duna. 29 Eylül 1988 giinii DYP adına basın toplanlısı yapan Genel Başkan Yardımcısı Selahattin Kılıç'ın demecine TV haber bultenlerinde yer verilmemiştir. Nedeninin tarafıma bildirilmesini istiyorum. EskiAPTüer parti kuruyor ANKARA (ANKA) Aralannda kapatılan Adalet Partisi'nin (AP) kurucuları ile bazı eski milletvekillerinin de bulunduğu bir grup tarafından, yerel seçimler öucesınde "Cumhuriyetçi Gençlik Partisi" adı altında yeni bir parti kurulacağı bildirildi. Cumhuriyetçi Gençlik Partisi kuruluş çahşmalannı yürüten ve bir süre önce DYP'den istifa eden AP kurucusu ve eski parlamenterlerden Gökhan Evliyaoglu, parti kuruluş çalışmalannın iki yıldan beri devam ettiğini ve tüzük ile program taslağının ise hazır hale getirildiğini söyledi. Yeni oluşum içinde eski AP Eskişehir Milletvekili Seyfı Öztürk, İzmir milletvekili Ali Naili Erdem, Antalya Milletvekili thsan Ataöv ile Çankırı Milletvekili Mehmet Ali Aslan gibi isimlerin de bulunduğunu bildiren Evliyaoglu, partinin "Atatürk ilkeleri ve metedolojisi çizgisinde faaliyet göstereceğini" söyledi. Gökhan Evliyaoglu, partinin, kurulun, 'tktidar olma mücadelesine girelim' mantığından uzak biçimde kurulduğunu, Aydın Menderes ve Hüsamettin Cindoruk ile düşünce paralelliklerinin bulunduğunu söyledi. Aydın Menderesten "tek başına bir yelenek" biçiminde söz eden Evliyaoglu, "Sayın Menderes de, sayın Cindoruk da istedikleri zaman yeni hareketlerde müstesna yerleri olacak iki değerli insan" diye konuştu. Gökhan Evliyaoglu, bir soru uzerine DYP'den niçin istifa ettiğini açıkladı. Evliyaoglu, "DYP milyonlarca vatandaşın beklentilerine, özlemierine cevap veremeyecek, ümitlerini kıracak duruma sürüklenmektedir" dcdi. Adı Cumhuriyetçi Gençlik Partisi Bu partizanlıktır. Anayasa ve kanunların ihialidir. Bu durumu protesto ediyorum." Ote yandan DYP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Dülger de duzenledıği basm toplantısında TRT Genel Müdürü Cem Duna ile yaptıkları görüşmede her partiye oyları oranında aylık program yapmalarını önerdiğini açıkladı. TRT'nin siyaseti ekrandan uzaklaştırmak tavn içinde olduğunu belirten Dülger "Siyasetsiz demokrasi düşünemezsiniz. Bunu 1980'den beri depolitizasyon süreci içinde değerlendirme imkânı var" dedi. DYP'nin TRT konusunda kararlı olduğunu, gerekirse hukuki ve cezai yollara da başvuracağını bildiren Dülger, "İcraatın İçinden programının, parti propagandası olarak kullanılmaması kaydıyla fcalmasının doğru olduğunu" ancak, parlamento dışındakiler de dahil olmak üzere tüm partilere her ay program hazırlama hakkının, örneğin " 1 milyon oya 5 dakika" olarak tanınmasını istedi. Dülger, böylelikle "siyaset karşısında hazan yaprağı gibi titreyen" TRT'nin de yükünün hafıfleyeceğini belirtti. halterci Naım Suleymanoğlu. dün Bursa'da öğrencilenn yoğun ılgısı ile karşılandı. Bursa Havaalanı'nda kent merkezıne üzeri açık bir kamyonetle gelen Naim'e öğretmenleri nezaretınde yol kenarlarına dizilmiş ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri sevgi gösterilennde bulundular. Naim'i Bursa'ya getiren uçak, 11.25'te alana indi. Naim. alandan Naim'e öğrenci g kent merkezıne yaklaşık bir saatte gelebildi. Caddelere öğretmenlerı tarafından dizilmiş rjğrenciler, Naim önlerındengeçtiği sıralarda "Işte Naim", 'EnbuyukNaim, başka büyük yok" ve "Türkiye" şeklinde sloganlar attılar. Naim, ilk olarak Bursa Valisi Erdoğan Şahinoğlu'nu ziyaret ettı. Valı Şahınoğlu, Naim'e bir de şilt verdiği ziyaret sırasında, "Atalanna layık bir davranış içinde oldun" dedi. (Fotoğraf: AA) SHP'Ii Eren disipliıı kurulıma verîliyor Erdal Inönü; Eren 'e bir mektup yazarak Almanya'daki konuşmaları ile ilgili olarak gazetelerde çıkan haberlerin doğru olup olmadığını, toplantıya katılış biçimini sordu. değerlendirmeier üzerine Eren'e bir mektup yazma kararına vardı. İnonu, Eren'e yazdığı mektupta, Almanya'daki konuşmaları ile ilgili olarak gazetelerde çıkan haberlerin doğru olup olmadığını ve Almanya'daki toplantılara katılış biçimini sordu. Inönü, konuşmalarında "Kürtlere özgurlük" deDaha önce TBMM Genel Ku diği öne sürülen Eren'den konuşrulunda Kürtlerle ilgili bir konuş ma metnini de istedi. masından ötüru lartısmalara yolaçan ve disiplin kuruluna verilEren'in İnönü'nün mektubuna mesi istenen Mehmet Ali Eren'in vereceği cevaba göre durumu daAlmanya'daki konuşması, dun ha sonra değerlendirilecek. İnöMYK toplantısında gündemc ge nü'nün gazetelerde çıkan habertirildi. SHP Genel Başkanı Inönii. lerin doirulusunu kabul etmesi su) SHP lstanbul Millctvekili Mehmet Ali Eren için parti içinde yine disiplin kurulu tehlikesi ortaya çıktı. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, bir süre önce Almanya'da yaptığı bir konuşmada, "Kürtlere özgurlük" dediği one sürülen Eren'e mektup yazdı. ANKARA (Cumhuriyel Büro bu konudaki ZtVERBEY KÖŞKÜ tlhan Selçuk 9. bası 2000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlulstanbul durumunda Eren'i disiplin kuruiuna vereceği bildiııldi. Halkoylamasının hemen ardından seçim ile ilgili çalışmaları başlatan SHP'de komisyon çalışmalannın hızlandınlması da kararlastınldı. SHP'nin her alanda ayrı ayrı oluşturacağı komisyonların yapısını ve konularını belirlemek üzere bir alt komisyon oluşturuldu. Erol Çevikçe, Atila Sav, Etem Cankurtaran, Güler Tanyolaç ve MustaTu Timisi'den oluşan alt komisyon, önümüzdeki gunlerde komisyonların çalışma alanlarını belirleyecek. Bu komisyonlaıa parti dışından da çeşitli alanlarda isimler alınacak. kelerinin kamuoyuna daha iyi anlatılması için de programlar hazırlayacak. Bu arada SHP bir de alternatif iktidar programı hazırlayacak. Alternatif iktidar programında SHP iktidarında yapılacak somut işler sıralanacak ve bu konular önümüzdeki gunlerde kamuoyuna etkin biçimde anlatılacak. Bu arada SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, halkoylaması sonuçları ile ilgili olarak örgüte bir genelge göndererek kutladı. İnönü, genelgesinde halkoylaması sonucunun ANAP iktidarı veonun genel başkanı için kesin ve açık bir yenilgi olduğunu vurgulayarak, SHP içinde oluşturulan komis "Halkoylaması, partimi/in başınyonların her biri, bakanlıkların dan beri savunduğu gonış ve ilkeçahşmalannı yakından izleyerek leri doğrulamıştır. Bu bakımdan değcrlendırmeler yapacak ve bun halkoylaması sonucu parlimiz için lan MYK'ya sunacak. Komisyon de gerçek ve açık bir başandır." lar aynca parti programının ve il dedi. lip başarılı olduğunu kanıtlaması lazım. Bu dünya başkanlığı naAmerikan Kız Koleji'nden sıl Türkiye'ye geldi? Seçimle mezun otduktan sonra mi oluyor, yoksa sırayla mr? çalışma yaşamına aOldı. Rockefelter ve Ford Bugün dünyada soroptivakıflarından burs alarak mistlerin 4 büyük federasyonu yurtdtşında yöneticilik eğitimi var. Sıra federasyonlara geliyor, yaptı. 1965 yılından bu yana ama federasyonlara sıra gelinEkonomik ve Sosyal Etütter ce orada seçim oluyor. Türkiye Konterans Heyeü Genel Avrupa Federasyonu'nun üyesi ve bugün 30 civarında ülke Yöneticisi olarak görev Avrupa Federasyonu'na üye. yapıyor. 1955 yılında soroptimist oktu. Dünya başkanlığına aday olmak için bazı şartlar olması laTürkiye'de kurulan üçuncü zım. Son 8 yıl içinde federaskulüp olan Boğazlçi Soroptimist Kulübü'nün kurucu üyesi yon başkanlığı yapmış olmak oldu. Türkiye'de Soroptimist Kulüplen'nin federasyon baskanlığını yaptıktan sonra 19811983 yılları arası Avrupa gibi. Bu nedenie 4 aday çıkmışFederasyonu Başkanlığı ve 19851987 döneminde de Dtinyatı; bunlar Hollanda, Federal Almanya, Avusturya ve Türkiye Başkanlığı yaptı. Halen Uluslararası ust örgütün yönetim idi. Bu adaylar arasında biri pekurulunda faal üye oiarak görev yapıyor. şinen çekildi, üç aday arasında seçim oldu, biz seçimle baş Sadun Hanım, soropti artıyor. mistlerin dünya baskanlığını Federasyonlar kıtalara kanlığı aldık. Başkanlık öncesi da yapmış bir yöneticisi ola göre mi dağılryor? Türkiye ve sonrasında da yönetim kurulu üyeliği yapılıyor. rak bu birliğin dünyada nasıl nin yeri nerede? doğup geliştiğini anlatır Evet coğrafi bir düzen Türkiye'de son yıllarda mısınız? içinde. Tabii bir zamanlar da ile kadın sorunlarına daha fazla Biliyorsunuz en eski kadın riyi göremedikleri için bir Afri ilgi gösterilmeye başlandı; kuruluşlarının doğum yerleri ka kıtası düşünülememiş. mesela dayak yiyen kadınlar hep ABD oluyor. Soroptimistlik Onun için coğrafi sınırların dı ya da kürtaj gibi konular sık de Amerika doğumlu. 1921 yı şında da anlaşmayla bazı böl sık tartışılıyor. Sizin bu konulında California'da Oakland geler, mevcut federasyonlara lara yaklaşımınız nedir? kentınde kurulmuş. O zaman veriliyor ve orada da kulüpler Elbetteki Türkiye'deki kalar profesyonel dernek kurucu kuruluyor. dınların söz ettiğiniz sorunlarıyları varmış. Çeşitli grupları bi1948 yılında Müfide Ferid Tek la yakından ilgileniyoruz ve kararaya getirmek için dolaşırlar Hanımefendi büyükelçi eşi ko dınlan destekliyoruz. Mesela ve örgütlerlermiş. Yine böyle casının Paris'te bulunması sıra bir kürtaj sorunu aynı zamanbir dernek kurucusu, erkek is sında soroptimistlerle tanışıyor, da aile planlamasına da giriyor. mi zannettiği bir isim görüp ya çok ilgileniyor ve hemen faali Biz, bu konuda kadınlarımızı zıhaneye giriyor ve bir kadınla yete geçiyor ve bu şekilde ken bilgilendirmeye çalışıyoruz. Çakarşılaşıyor. Profesyonel dernek disi soroptimistliği Türkiye'ye lışmalarımızda biz hükümette kurucusu, bu meslek sahibi ka getiriyor. 1948'de ilk İstanbul kadın sorunlanyla ilgilenen ayrı dından özür diliyor, kendisıni kulübü böylece kurulmuş olu bir merci istiyoruz. Bir bakanerkek zannederek bir dernek yor. Türkiye, A/rupa Federasyo lık olmasa bile en uygun bir bakuruluşu için bürosuna girdiği nu'na bağlı. kanlıkta bir kadın bürosu istiyoni söylüyor. Bu kez bu iş sahibi Soroptimist kulüpleri ruz. Çünkü bütün bu sorunlar kadının da aklına bir fıkir geli dünyada kaç ülkede örgüt uygulamada bir devlet desteği yor, niye erkekler örgütleniyor lenmiş durumda? gerektiriyor. Çalışmalanmızda da biz kadınlar örgütlenmeye Efendim mütemadiyen muhatap olacak böyle bir merlim diye. Böylece ilk soroptimist cinin bulunması gerekiyor. Bu kulüp Amerika'da kuruluyor, he genişliyor ve şu anda 85 ülke öneriyi yazılı olarak birçok devde 90 bıne yakın üyesi ve üç men arkasından Fransa ve İnlet merciine gönderdik. Yalnız giltere'de. Sonra Avrupa Fede bin kulüp sayısı var. Şimdi üye soroptimistler olarak değil, Ünisayımız belki size pek fazla gorasyonu kuruluyor. O zaman versitelı Kadınlar Kadın Hakları Avrupa Fedetasyonu'nu oluştu rünmez; bunun nedeni üyelik Perneği, Kadınlar Konseyi, Liran plastik cerrah Bayan Noel te aranan vasıflar. Yani bir ha onesler topluca bir müracaat nımın soroptimist olması için yaptık. Henüz bir yanıt çok etkin bir çalışma yapıyor Sonra federasyon sayıları işinde faal durumda olması. bir alamadık. de belirli bir düzeye kadar ge 'Bize muhatap olacak devlet mercii arıyoruz' SADUH KÂTİPOĞLU KİMDİR?