Catalog

27 MART 1987 EKONOMİ CUMHURİYET/11 Ifenî ekonomik kararlar OzaFı bekliyor 1 Bütçe açığınm hiç olmazsa ayda 100 milyar liranın üzerine çıkmasını önleyebilmek için kamu harcamaları kısılacak. BtLALÇETtN ANKARA Yüın ilk iki ayında aylık enflasyon oranının yüzde S'lere yaklaşması, bütçe açığınm 250 milyar lirayı aşması ve benzeri bazı olumsuz gelişmeler üzerine bir dizi yeni ekonomik karar taslağı hazırlandı. Yeni ekonomik kararlann Başbakan Turgut Özal döndükten sonra kesin şeklini alarak uygulamaya geçileceği bildirildi. Edinilen bilgiye göre, yılın ilk çeyreğinde ekonomide en önemli sorun odağmı, bütçe uygulamalan ve kamu yatınmlanndaki genişleme oluşturdu. Kamu yatınmlanndaki hızlı artış temposunun düşürülmeye çalışılması üst düzey ekonomi bürokrasisi, hatta bakanlar arasında da bazı sürtüşmelere neden olurken, DSt ve Karayollan Genel Müdürlüğü'nün daha üç ay dolmadan ek ödenek talebiyle Maliye'ye müracaat ettikleri gözlendi. DSt, yılın ilk üç aylık dönemi için serbest bırakılan yüzde 20'lik ödenekle sadece geçen yılların borçlannı kapayabilirken müteahhitle EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY 2 Mevduat faizlerindeki yumuşak iniş nisan ayı 3 Merkez Bankası kredi faizlerini 78 puan başından itibaren devam ettirilecek, yeni oranlar aşağı çekebilecek bir formül üzerinde çalışıyor. ilan edilecek. Değişik seçenekler üzerinde duruluyor. büyük ölçüde tamamlanacak. Başbakan Turgut özal'ın onayına sunulmak üzere bekletilen konuların ana başlıkları şöyle: l . B ü t ç e ve fon uygulamalan kapsamlı bir biçimde gözden geçirilerek kamu kesimi borçlanma gereği asgaride tutulacak. Bunun için de gerekirse "birinci öncelikli" olmayan bir kısım projeler yavaşlatılacak. Ihalesi yapılan işlerin istihkaklan ödenecek, ancak yeni açılacak ihalelerde ise gerek DPT ve gerekse de Maliye bunlan sıkı bir elemeden geçirdikten sonra çok önemli işlerin ihalelerine izin verilecek. Aylık bütçe açığının 100 milyar liranın altında tutulmasına çalışılacak. Fon dengesinin pozitif bakiyede olması sağlanacak. 2. Para arzı kısalacak: Bütçe açıklan ve dolayısıyla Hazine'nin nakit gereksinimlerini karşılamak amaayla yılın ilk aylannda beklenin üzerinde genişleyen para arzını kontrol altına alabilmek için Hazine'nin Merkez Bankası'ndan kısa vadeli avans çekişleri sınırlandırılacak. Ayrıca, açık piyasa işlemlerine de hız kazandınlarak, aybaşlannda maaş ödemeleri nedeniyle piyasaya zorunlu olarak sürülen fazla paranın geri çekilmesi sağlanacak. 3. Ödemeler dengesi ve KtT'lere ithalat yasagı: Ödemeler dengesinin iyileştirilmesi için 1986'nın ikinci yarısından itibaren alınmaya başlanan ıthalatı kısıtlayıcı ihracatı teşvik edici politika ve önlemler sürdürülecek. Ancak temmuz 1986'da KlT'îer için getirilen ithalat yasağının başta PTT ve TEK olmak üzere öncelikle bazı büyük yatınmcı KlT'leri bunaltmaya başladığı dikkate alınarak bu kısıtlamanın hafifletilmesi öngörüldü. Ancak bu konuda Merkez Bankası, Hazine, DPT ve Maliye arasında net bir görüş birliği sağlanamadığı öğrenildi. 4. Faizier düşecek: Mevduat faizlerindeki yumuşak inişin nisan ayı başından itibaren devam ettirileceği öğrenildi. Mart ayı fiyat artışları ile döviz ve altıntn ilk üç aylık değer artış oranları dikkate alınarak nisan ayı başında yeni faiz oranları ilan edilecek. Faizle ilgili olarak en önemli operasyon ise kredi faizleri üzerinde gerçekleştirilecek. Merkez Bankası kredi faizlerinin birkaç puan düşürülebilmesi amacıyla Başbakan özal'ın onayına sunulamak üzere değişik alternatifler geliştirdi. Buna göre: a) Mevduat munzar karşılık oranı yüzde 15'ten yüzde 12 veya 13'e çekilecek. Buna paralel olarak da reeskont limitleri sımrlandınlacak. b) Disponibilite nakit değerler tutarı üzerinde bir puanlık indirim yapılacak. c) Krediler üzerinden yapılmakta olan Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisi oranı yüzde 10'dan yüzde 7.5'e indirilecek, bu indirim söz konusu olursa, bu kaynaktan teşvikli yatırım kredileri için yapılan kaynak kullanımını destekleme primi ödemeleri düşürülecek. Bu alternatiflerden biri veya ikisinin bir arada uygulanması kabul edilirse, mevduat faizlerinde yapılacak 2 puanlık bir düşüşten sonra kredi faizlerinde de 78 puanlık bir indirim imkânı sağlanabileceği kaydedildi. rin yeni istihkaklannı ödemek konusunda Hazine'den para alamadığı için büyük bir darboğaza girdi. DSl'nin bu yü Kamu Ortaklığı Fonu'ndan da yeterli kaynak sağlayamadığı beürtilerek, bu durumda bazı önemli baraj projelerinin aksayabileceği kaydedildi. DSİ 390 milyar liralık ek ödenek talebinde bulunurken, Karayollan Genel Müdürlüğü'nün de 250 milyar liralık ek ödenek talebi için haarlık yaptığı ve bugünlerde DPT ve Maliye'ye başvuracağı belirlendi. Yetkililer, DSl'nin 390 milyar liralık ek ödenek talebinin tümüyle karşılanmasının mümkün olmadığmı belirterek, kaynak durumuna göre 150200 milyar liralık ek ödenek verilebileceğini ifade ettiler. Bu arada, DSİ yatınmlannda da yeniden bir öncelik sıralaması yapılarak bazı projelerin geciktirilebileceği kaydedildi. Başta kamu harcamaları ve enflasyonun kontrolü amaanı taşıyan yeni ekonomik karar ve uygulamalarla ilgili olarak teknisyen düzeyindeki çalışmalar Dış Borç Tablomuz Kaygı Verici mi? Son veriler Türkiye'nin toplam dış borçlarının 315 milyar do; lara dayandığını gösteriyor. Anavatan Partisi'nin iktidara geldiği 1983 sonundan bu yana dış borçlanmızın gelişimi ise şöyle: Rakamlar milyot dotar OftSMIZIM VSdtil ****** 1983 18.385 3.039 1534 1.705 %16.5 %43.9 % 9.3 %36.7 1984 21.288 4506 2.322 2.184 %21.2 %51.5 %10.3 %415 1985 25.366 &617 3.402 S215 %26.1 %51.4 %12.8 HM8.4 1986 31.445 9.605 5.318 4.287 %30.5 %55.4 %13.6 %53.9 TURKIYE'den Koç: Halka açılmak şart fstanbul (a.a.) Vehbi Koç, sermaye piyasasınm A gelişmesi ve şirketlerin finansman ihüyaçlannı karşılayabilmeleri için, halka açılmanın şart olduğunu söyiedi. Koç, "Sağlam şirketlerin halka açılmaları döğrudur ve açılacaklardır da. Çünkü, başka yolu yoktur" dedi. Koç, 8 bin ortağı bulunan ve yüzde 517 halka açık olan Koç Yatırım ve Sanayi Mamüllerini Pazarlama A.Ş. 'nin Genel Kurulu'nda "küçük ortaklannın" karşısına çıktı. Genel kurula katılan ortaklar, Dünyada Yılın îşadamı ödülü'ne layık gurülen Vehbi Koç'u kutladılar. Toplantıdan sonra a.a. muhabirinin sorulannı yamtlayan Vehbi Koç, holdinge bağlı şirketlerden "en sağlam" olanların hisselerini halka sattıklarını bildirdi. Koç, amaçlarının hissedarlarına "her zaman iyi kâr dağıtmak" olduğunu kaydetti. AETkotası kamborsada BAR1Ş KUDAR tZMİR AET ülkelerine yapılan konfeksiyon ürünleri ihracatında uygulanan kotalardan serbest bırakılan yüzde 40'hk bolümü listelerin gecikmesi nedeniyle büyük ihracatçılar tarafından doldurulunca "karaborsa" gündeme geldi. Ellerinde past performans kotası bulunan bazı firmalann ücret karşılığı kotatannı yeni ihracat yapmak isteyen firmalara satüklan öne sürüldü. Uygulamanın özellikle İstanbulda yaygın oiması ihracatçı birlikleri arasında tartışmalara neden oldu. AET ülkelerinin özellikle gömlek, bayan bluzu, tişört ve kazak gibi konfeksiyon ürünlerinde koyduğu kotalann yüzde 40"ı serbest bırakılmış, yüzde 6O'ı ise geçen yıl dışsatımı gerçekleştiren firmalara past performans olarak aynlmıştı. Yüzde 40'hk serbest bölümün şubat ayı içinde doldurulması sonrası ihracat yapmaya istekli firmalann ortaya çıkmasıyla "karaborsa ortamı" yaraüldı. Ellerinde past performans nedeniyle kota bulunduran firmalann "müşterilerini isteyene sattıklan" belirüldi. Belirli bir ücret karşılığı kotanın devredilmesinin yanı sıra satan firmamn ihracatı kendi firması üzerinden geçirttiği ve bazı teş Past performans kota sahipleri kota pazarlıyor Kota devri ile gerçekleşen "müşterı satışı"nm sakıncalarım dile getiren bir yetkili, "Kaliie farklıhklan ortaya çıkacak. Siparişler yerine gelmeyecek. Sonunda Türkiye elde ettiği avantajlarım da yitirecek" şeklinde konuştu. viklerden de yararlanma yoluna gittiği kaydedildi. tstanbul Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri'nden bir yetkili karaborsa olayının özellikle son haftalarda yoğunlaştığmı ve bazı "açıkgöı" fırmaiarın bu yolla çifte kazanç sağladıklannı söyiedi. Yetkili "Kotaiann dagılımı konusunda turtışmalar bitmeden karaborsa okyının yerleşmesi bizleri ileride güç d a r u m a sokabilir" dedi. Kotanın devri ile gerçekleşen "muşteri satışf'nm sakincalanıu da dile getiren yetkili "Kaiite f arklılıklan ortaya çıkacak. Siparişler yerine getmeyecek. Sonunda Türkiye eld« ettiği avantajlanm da yitirecek. Tüm eBdişemiz bu. Bir an önce bu tıy Ramada Hotel 1 ağustosta hizmette E 1 konomi Servisi tstanbul Laleli semtindeki eski MZı Tayyare apartmanlannı Türk firmalarıyla ortak olarak restore edip işletecek olan Ramada International'ın Batı A vrupa ve Ortadoğu bölgeleri Başkan Yardımcısı Dan Mosczytz, "Turistler barış ve güvenliğin olduğu yerlere gider. 1980 sonrasında politik istikrar sağlanınca Türkiye'de yatırım yapma kararımızı uygulamaya koyduk" dedi. Net Holding ve Göksel Denizcilik'in kurdukları Loytaş fırması ile Ramada International'ın ortaklaşa yapttkları Ramada Hotel lstanbul, 1 ağustosta hizmete girecek. 14 milyar lira harcanan otelin biri kral dairesi olmak üzere toplam 275 odası bulunuyor. gulamaıtın son a erdirilmesi konusunda oniem almalıju" biçiminde konuştu. Karaborsa olayının tüm tekstil ihracatçılannı yakından ilgilendirdiğini belirten Ege Konfeksiyon thracatçılan Birliği Başkanı Hüdayi Kurt, 'Konuyu birlikler olarak konuşup çöziime baglamamız gerekir" dedi. Kurt karaborsa olayımn tekstil sanayicisinin hakkınm gaspı olarak niteleyerek sözlerini şöyle sürdürdü: "Menfaat catışması kota dağıbmında da dile getirildi. Tartışması uzun sördü. Ancak şimdi lisleler belirlenmişken kotadan pay alan firmalann «jgın bir şekilde karaborsa >apmalan bizkri iizayor. Bu konuyla ilgili olarak birlflder arasında bir toplantı yapılmasıaın yararma inanıyorum." Bu arada, İstanbul'da yaygın bir biçimde görülen "karaborsa"nm îzmir'de görülmemesi üzerine yeni kurulan înanç Gömlek Firması gazeteîere ilan vererek "kota aradıgıaı" duyurdu. Kota ile ilgili basvuru süresini geçirdiklerini belirten fırma sahibi Mehmet İktüören. "Kota dağıbmı adil yaptlmaıtustır. BeUi bir süre içine sıkıştınlaıı başvura uedeBi>1e yeai kurulan flrmalar ihracat oianağından yosun bjrakılmaktadır. Bu nedenle kota a n y o r m " dedi. Kredi itibanmız yükseldi Ekonomi Servisi ABD'de yayımlanan Institutional Investor dergisine göre, Türkiye'nin kredîbilitesi yükseldi. Derginin 100 banka arasında yaptığı araştırma sonucunda, "kredi alabilirlik" sıralamasında geçen yıl 54. sırada olan Türkiye, bu yıl 47. sıraya yükseldi. Geçen yıl birinciliği Japonya'ya kaptırarak ikinciliğe düşen ABD ise bu yıl ancak dördüncü olabildi. Institutional Investor'a göre, geçen yıl kredibilite puanı 38.5 olan Türkiye bu yıl 39.7 puan aldı. Türkiye, Batıh ülkeler arasında Portekiz'den sonra en hızlı artan ülke olarak gösterildi. Birincı Japonya'nm 96, ikinci ve üçüncü F. Almanya ile tsviçre'nin 94.2 puan aldığı bu yılki sıralamada, ABD'nin puanı 94.1'de kaldı. Dergide yapılan değerlendirmede, ABD'nin alt sıralara düşmesinde, diğer üç ülkenin performansından çok, ABD yönetiminin, başta dış ticaret açığı olmak üzere, ekonomi alanında gösterdiği başansızlıklar etkili olduğu belirtildi. Bu arada, kredibilitesinden en büyük kayıpları veren ülkelerin Petrol İhraç Eden Ülkeler örgütü OPEC'in üyeleri olduğu belirlendi. Sıralamaya giren 24 Afrika ülkesinden 16'sı da puan yitirirken, en büyük kaybı 7.8 puan ile Güney Afrika verdi. Geçen yıl 40.6 puan ile Türkiye'nin de üzerinde bulunan G. Afrika, bu yıl ancak 32.8 puan alabildi. Institutional Investor . Ttearl »•y» vadtirhpiai TBrtdtrfKna «aMi TkarinbpİM taiam terç/KSMH Bu tablodan çıkartılabilecek başlıca sonuçlar şunlar: • Anavatan iktidan döneminde Türkiye'nin toplam dış borcu 13 milyar dolar, yani yüzde 71 artarak 315 milyar dolara dayanmıştır. Böylece toplam dış borçlanmızın milli gelirimize oranı 1983 sonunda yüzde 37'den 1986 sonunda yüzde 54'e yükselmiştir. Bu, uluslararası standartlara göre çok yüksek bir oran olup örneğin dünyanın en borçlu ülkelerinden Brezilya'nıa toplam borç/GSMH oranından daha yüksektir. • Anavatan iktidan döneminde Türkiye'nin kısa vadeli dış borçlan üç kattan fazla artarak 9.6 milyar dolara erişmiş, kısa vadeli borçların toplam dış borçlar içindeki oranı da yüzde 16 dolayindan yüzde 31 dolayına tırmanmıştır. 1980'lerin başındaki operasyonlarta yüzde 1213'e kadar geriletilmiş olan kısa vadeli borçların toplamdaki payının tehlikeli şekilde yükselmesi Türkiye'nin dış borç profilini bozmakta, dış kredi itibarı açısından olumsuz bir etki yapmaktadır. • Kısa vadeli dış borçlar içinde en büyük artışı Türklere art borçlar göstermiştir. Ancak olay bundan ibaret değildir ve Türkiye'nin kısa vadeli ticari borçlan son üç yılda yüzde 151 artarak 43 milyar dolara yaklaşmıştır. Kısa vadeli ticari borçların toplam borçlar içindeki oranı da 1982'de yüzde 7.6'ya kadar düştükten sonra 1986 sonunda yüzde 13.6'ya kadar yükselmiştir. Tüm bu rakamlar Türkiye'nin özellikle 1983'ten sonra yeniden hızla dışa borçlanmaya başladığını ve borç profılinin de yeniden bozulduğunu göstermektedir. Türkiye, Anavatan iktidan döneminde bir kez daha dış borçlanma olanaklannı aşırı ölçüde kullanarak ekonomiyi canlandırma yöntemine başvurmuş görünmektedir. Türkiye bu yöntemle büyümenin bedelini geçmişte ödemiştir. Bugün de ödemekte ve gelecekte daha da ağır ödeyeceğe benzemektedir. 1986 yılında ihracatı 75 milyar dolara bile erişemeyen Türkiye'nin dış borç ana para ve faiz ödeme'.Sı 143 milyar doları bulmuş, ihracat gelirinin yüzde 5o"ıne erişmiştir. 1987 yılında dış borç ana para ve fuiı ödemelerinin 5 milyar doları aşması beklenmektedir. 6Ü ağır yükün hiç değilse 1980'li yılların sonuna kadar sürmesi şimdiden kaçınılmaz görünmektedir. Bu yükün en ciumsuz etkisi, Türkiye'nin devlet bütçesinin ve toDİam kaynaklarının giderek artan bir bölümünü, şu ya da bü isim altında, dış borç ödemelerine ayırmak zorunda kalmasıdır. Bunun anlamı Türkiye ekonomisinin gelişmesi ve Türkiye halkının refahı için kullanılabilecek kaynakların dış borç geri ödemeleri için kullanılmasıdır. Başka bir ifadeyie, dış borçla sağlanan ekonomik büyüme ve gelişmenin bedeli sonuçta gene ekonomi ve toplum tarafından ödenmektedir. Bazı Latin Amerıka ülkelerınde görükjüğü gibi, dış borç geri ödemelerinin toplamı yeni dış kredi girişlerini aştığı, yani borçlu ülkeden dışarıya net sermaye çıkışı olduğu zaman bu olgu ekonomik daralmayı da beraberinde getirmektedir. Borçlu bir ülkenin yeni dış kredi bulabilmesi içinse dış borç profilinin iyi olması gerekmektedir. Türkiye'nin durumu bu açıdan son yıllarda iyiye değil kötüye gitmektedir. Türkiye şimdilik makul bir dış kredi itibanna sahip görünmekte, dış açıklannı finanse edecek ve dış borç ödemelerıni karşılayacak dış kredi sağlamayı başarmakta, bu sayede yüksek sayılabılecek büyüme hızlanna erişmektedir. Ne var ki dış borç tablosunun gelişimi gelecek için iyimser olmayı güçleştirmektedir. 4 büyük üretici ithalat için kolları sıvadı Reklamcılardan 'Gölge Adam'a boykot konomi Servisi Reklamcılar Derneği, ha/talık 'Gölge Adam' gazetesine reklam boykotu uygulama kararı aldı. Dernek tarafından üyelere, basm.yayın kunıluşlanna, ücaret ve sanayi meslek kuruluşlarına ve reklam verenlere gönderilen ve yönetim kurulu üyelerinin imzaladığı melinde "Profesyonel görüşümüz odur ki, bu yayın orgamna verilecek reklam, reklam verenin isim ve marka imajını zedeleyecektir. 'Gölge Adam' admdaki yayın organı, bu yayın politikasıyla reklam taşıyabilecek bir mecra niteliğine sahip değildir" denildi. Çimentoda ithalat kavgası zin başkasından mal almasını istemeyiz, bu Türkiye'nin ekonomik modelinin getirdiği bir savaştır" dediler. Çimento ithalatı için ilk girişimleri başlatan Aslan Çimento 1 dan bir üst düzey yetkili, 100 bin tonluk klinker ithalatı için bağIantı kurduklannı, çimento ithalatı içinse özellikle Yunanistan, Yugoslavya, Rcmanya ve Sovyeıler Birliği'nden fiyat araştırdıklarını belirterek "İthalat vergisi sıfırdır. İthal edeceğimiz dökme çimentoyu kendi silolanmızda depolayıp paketleyeceğiz. Bizim ithalat girişimimiz pazar kavgasından kaynaklanıyor. Dört fabrikanın İstanbul piyasasında bir çok açıdan etkinliği var. Neden bir üçüncü kişi pazara girsin. Üstelik bu kişinin pazara girmesi zaman alır. Biz ithalatı kendi müşterimiz için yapıyoruz. Müşterinuzi de kaybetmek istemeyiz. Hesaplara göre Marmara bölgesinde 700 bin tonu İstanbul olmak üzere toplam 2 milyon tonluk çimento açığının olacağı tahmin ediliyor. Bizler en azından bunun yarısım veya fazlasını karşılamak isteriz" dedi. Kartal Çimento'dan yine üst düzey bir yetkili çimento ithalatını düşündüklerini, bunun için özellikle Yunanistan, Sovyetler Birliği ve Romanya üzerinde durulduğunu ifade ederek "Piyasaya en yakın fırmalardan biriyiz. İskelemiz de var. Kânmız bu işte varsa neden ithalata girişmeyelim. İthalat miktarı da eğer nisanekim arasını ele alırsak 7080 bin tonu bulabilir" şeklinde konuştu. Akçimento Genel Müdürü Vecdi Özçelik'in, "Eğer Anadolu'dan getirdiğimiz kliner yetmezse en son çare olarak klinker ithalatını yapmayı düşünürüz" ifadesine ve Nuh Çimento yetkililerinin de ithalatı düşünmediklerini söylemelerine karşılık aldığımız bilgilere göre her iki fırma da çimento ve klinker ithal etmeyi planlıyor ve bu konuda çalışmalannı sürdürüyorlar. Bu yıl Marmara bölgesinde yaklaşık 6 milyon 640 bin tonluk çimento talebi olacağı, bunun 4 milyon 734 bin tonunun lstanbul içinde tüketileceği tahmin ediliyor. Bugün, 50 kg'lık torba çimentonun 1900 liralık fiyatmdan hesaplandığında, satış hacmi, 250 milyar lirayı buluyor. Marmara Bölgesi'nin dört büyük üreticisi Aslan, Kartal, Nuh ve Akçimento Fabrikaları, Çitosan tarafından açılan ihalenin geç sonuçlanacağı ve pazarı kaptırmamak düşüncesiyle Yunanistan, Romanya, Yugoslavya ve Sovyetler Birliği'nden çimento ithal etmek üzere harekete geçti. FARUK BESKİSİZ Çimentoda pazar kavgası kızışıyor. Bir kamu kuruluşu olan Çitosan'ın toplam 700 bin tonluk çimento ihalesi henüz sonuçlanmazken, Marmara bölgesinin dört büyük özel çimento fabrikası da ithalat için kolları sıvadı. Bu yıl sadece îstanbul'da yaklaşık 4.7 milyon tonluk, yani yaklaşık 180 milyarlık bir satış hacmine ulaşması beklenen çimento pazarı için ilk olarak Aslan Çimento ve Kartal Çimento ithalat bağlantısı kurmak üzere öncelikle Yunanistan'da Fıyat araştırması yapıyorlar. Akçimento ve Nuh Çimento'nun da klinker ve çimento ithalatı planladıklan öğrenilirken, özel sektörüh ithalata girişmesinin nedeni olarak, "Çitosan'ın ihalesini giiçlü bir firmamn almaması durumunda. İstanbul pazarına ithal çimentosu geç girmesi olasılığı" gösteriliyor. Özel fabrika yetkilileri "Bu pazara neden bir üçünctt kişi girsin. Kendi müşterimi \fergi iadesi trilyonu aştı ANKARA (aj».) Hükümetin, ihracatçılara ve fatura biriktiren ücretlilere 1986 yılı içinde yaptığı iadeler 1 trilyon 97 milyar liraya ulaştı. Geçen yıl içinde ücretlilerle "faturalı yaşam" kapsamına ahnan esnaf, sanatkâr ve tarım kesimindekilere, topladıkları fiş ve faturalar karşılığında 627 milyar lira ödendi. thracatçılara ise ödedikleri Katma Değer Vergisi'nden 211 milyar lira iadede bulunuldu. İhracatçılara ayrıca, yaptıkları ihracat karşılığında, çeşitli sektörlerde değişik oranlarda verilen vergi iadelerinin toplamı da 259 milyar lira oldu. Böyîece, Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın 1986 yılında topladığı yaklaşık 6 trilyon lira tutanndaki vergi gelirinin yüzde 18.9'u "iade" olarak, hak edenlere geri döndü. thracatçılarla faturalı yaşamdan yararlananlara yapılan vergi iadesi tutan, 1985 yılına göre yüzde 52 dolayında büyüdü. 1985'te, iade tutan 722 miîyar lira olmuştu. ŞişeCam Toplııluğu 1986'da rekorlar kırdı Topluluğun geçen yıl satışları yüzde 50 artarak 697 milyara, ihracatı ise 169 milyon dolara ulaştı. Şişe Cam, Türkiye ihracatının yüzde 2'sini tek başına gerçekleştirdi. ANKARA (Cumhuriyet Biırosu) ŞişeCam Topluluğu 1986 yılındaki faaliyetleriyle rekor sonuçlara ulaştı. * Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Genel Müdürü Talat Orhon dün düzenlediği basın toplantısında ŞişeCam Topluluğu'nun 1986 yılı faaliyetleri hakkında bilgi verdi ve 1987 hedeflerini açıkladı. Talat Orhon, 1986 yılı satışla g nmn yüzde 50 artarak 697 milyar liralık bir büyüklüğe ulaştıTalat Orhon, 1986 yılında üreğını söyiedi. Orhon, yüzde 9 ar timin yüzde 1 artarak 604 bin totınlarak 169 milyon dolara ulaş na ulaştığını, yatınm harcamalatırılan ihracatın 5 kıtada 60 ül rının 35 milyar lirayı bulduğunu keye yapıldığını' belirterek "Cam ŞişeCam Topluluğu'nda çalışanüretiminin yansını ihraç eden lann sayısının da 16 bin 500'e ŞişeCam, sonuçta ülke ihracatı çıktığını söyiedi. nın yüzde 2'sini tek başına ŞişeCam'ın, Avrupa'nıngercekleştirmiştir" dedi. 5'inci, dünyanın ise 9'uncu bü' ŞişeCam, 169 milyon dolarlık yük cam üreticisi olduğunu beihracatın yüzde 46.7'sini Ortado lirten Orhon, 1987 yılında satışğu ve Uzakdoğu ülkelerine, yüz ların 900 milyar liraya, ihracatın de 37.5'ini Avrupa ülkelerine, 185 milyon dolara, yatırım haryüzde 9.9'unu Afrika ülkelerine, camalarımn ise 57 milyar liraya • yüzde 5.8'ini ise ABD ve Kana ulaşmasının hedeflendiğini da'ya yaptı. bildirdi. GENEL KURULLAR ^ • ^ ^ B Lassa'dan yüzde 32 temettü Lassa 1986 yılında 79 milyar lira ciro yaptı. Firmamn dün yapılan mültivizyon gösterili genel kurul toplantısında 1986 yılı faaliyetleri sonucu elde edilen kârın 11.2 milyar lira olduğu açıklandı ve yüzde 32 temettü dağıtılması kararlaştırıldı. Kordsa'nın kân 11.1 milyar Kordsa'nın 1986 yılı cirosu 67 milyar liraya yükselirken kân da 11.1 milyar lira olarak. belirlendi. Kordsa'nın dün yapılan genel kurul toplantısında yüzde 110 temettü dağıtılmasına karar verildi. DUNYA'dan Brezilya'da bankacıhk durdu £ konomi Servisi Brezilya'da banka çalışanlannın grevi giderek yayılıyor. Daha önce petrol rafinerisi isçilerinin grevini kamulaştırma ile bastıran Sarney hükümeti, 700 bin kişiye yayılan grev karşısında çaresiz kaldı. Sendika, ücretlerine yüzde 100 zam talebiyle greve çıkan işçilerin tüm çalışanlarm yüzde 85 'ini kapsadığını ilan ederken, işveren, grevcilerin yüzde 30'u geçemediğini savundu. Hükümetin borç görüşmelerini sürdürdüğü şu sıralarda Brezilya'da grev nedeniyle tüm bankacıhk işlemlerinin durduğu bildirildi. KISA KISA TÜRK TUBORG'un 1987 y\\\ bayiler toplantısında konuşan Yaşar Holding Idare Meclisi Başkanı Selçuk Yaşar, "Türkiye genelinde bir istikrar ve gelişme var. Bira sektöründeki darboğaz da aşılacaktır. Tuborg gibi bir tesis bugün 100 milyar liraya yapılamaz" dedi. ÇANAKKALE SERAMİK'in bugün yapılacak genel kurul toplantısında 3 milyar 727 milyon lira olan şirket sermayesi 9 milyar 272 milyon liraya cıkanlacak. EFES PİLSEN Federal Almanya'>a Efes Pilsener markası altında biıa ilıraç etmeye basladı. YAŞAR DIŞ TİCARE'I sermayesini 2 milyar liraya çıkardı. Şirket Yönetim Kurulu Başkanı Selim Yaşar, "thracaiın artması içi.ı dış ticaret sermaye şirkeılerinin iermayelerini 2 milyar liraya çıka.malan şarttır" dedi. Dolar müdahale ile ayakta duruyor T? konomi Servisi Dolar, art arda £j yapılan müdahalelerle ayakta durabiliyor. önceki gün ABD, tngiltere ve Japonya merkez bankalarının borsalara zincirleme olarak yaptığı müdahalelere, dün sabah Japonya Merkez Bankası 'nın yeni müdahalesi eklenince, dolar bir ara 150 yene kadar yükseldi. Japon Merkez Bankası Başkanı Satoshi Sumita, müdahalelerin süreceğini söyiedi. Bankanın üst düzey yetkilileri de, dolardaki düşüşün tersine çevrilmesinde, ABD ve tngiltere merkez bankası ile yapukları "koordineli" müdahalelerin etkili olduğunu ve bunun sürmesi gerektiğini dile getirdiler. Dolar dün Tokyo Borsası'nda 148150 arasında değerlerden işlem görürken, mark karştsıhda da 1.83 paritesine ulaştı. DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılini 1 Batı Alman Markı 1 Bekpika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 jsveç Kronu 1 İsvıçre Frangı 100 İtalyan Lıretı 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Rıyalı Serbest pıya$ada Dolar 793 Mark: 435 ' SjJ \» T.C. ZİRAAT BANKASI 26 MART 1987 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI gjj \9 Döviz Döviz Efektif Efektif Alış Satış Aiış Satış 778.90 782.79 778.90 790.58 541.88 544.59 531.04 550.01 60.52 60.82 60.52 61.43 425.40 427.53 425.40 431.78 20.55 20.65 20.14 20.86 113.05 113.62 113.05 114 75 127.85 128.49 127.85 129.77 376.83 378.71 37683 38248 122.07 122.68 122.07 123.90 509.75 512.30 509.75 517.40 59.69 59.99 58.50 60.59 2832.36 2846.52 2775.71 2874 85 1251.30 1257.56 1251.30 1270.07 207.73 208.77 203.58 210.85 DÖVİZİN CİNSİ 1 ABODOURI 1 AVUSTRALVA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞİLİNİ DÖVİZ AUSTL. SATIŞTL EFEKTİF AUSTL SATISTL 778.90 790.58 531.04 550.01 60.52 61.43 425.40 431.78 20.14 20.86 113.05 114.75 127.85 129.77 376.83 382.48 122.07 123.90 509.75 517.40 58.50 60.59 511.27 529.53 581.58 602.35 2775.71 2874.85 110.91 114.87 1251.30 1270.07 203.58 21085 PTT zam zengini ANKARA (ANKA) PTT Genel Müdürlüğü'nün 1986 yılı. kân 235.9 milyar lira olarak kesinleşti. PTT, 1987 için ise 345 milyar 422 milyon liralık kâr hedeflemiş bulunuyor. PTT yetkilileri, 1986 yılında 453 milyar 312 milyon liralık ya' tırım yaptıklannı, bu rakamın 1987 yılında 426 milyar 760 milyon lira olmasının öngörüldüğü' nü bildirdiler. Bu arada, 1986 yılında telefon haberleşmesinde otomatikleşme oranınm yüzde 89.5 olarak gerçekleştiği, bu oranın 1987'de yüzde yüze yükseltilmesinin hedeflendiği belirtildi. Tüm iller, 376 ilçe, 153 köy ve kasabada otomatik santral kurulurken, otomatik telefona irtibatlı köykasaba sayısı 10 bin 54 olarak açıklandı. PTT Genel Müdürlüğü'nün 1987 yılı yatırım programında 29 proje yer alıyor. 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRANGI 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSU FRANGI 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAN6I 100 İTALYAN LİRETİ Japonya fazlasını ikiye katladı ÇAPRAZ KUR 1 ABD DOLARI 1 8309 B.AIman Markı 6.0922 Fransız Frangı 2 0669 Hollanda Florını 1.5260 İsvıçre Frangı 1304 90 İtalyan Lıretı 149 30 Japon Yeni 3 7495 S.Arabistan Rıyalı 1 Sterlin 1 6064 ABD Doları ALTİN GÜM ALIŞ J okyo (anka) Japonya'nın dış ticaret fazlası şubat ayı içinde, 7.13 milyar dolara yükseldi. Japon Maliye Bakanlığı, hazırhk raporlarının verilerine göre, geçen yılın aynı döneminde 2.93 milyar dolar olan dış ticaret fazlası, bu yılın şubat ayında iki misline yakın artarak 7.13 milyar dolara ulaştı. thracatın şubat ayı verilerine göre geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 14.3 artlığını belirten yetkililer, buna karşılık ithalatta yüzde 9.4 oranmda bir düşüş olduğunu kaydettiler. SATIŞ 72 500 100 000 10 620 10 400 153 100 JAPON YENİ 1 KANADA OOLARI 1 KUVEYT DINARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABrSTAN RİYALİ Cumhurıyet 71 000 Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bılezık 900 ayar gümuş 96.000 10.570 O\TAŞ'ın 2. teşhir salonu tstanbul yakasında hizmete giriyor. OYTAŞ Ankara, lstanbul ve İzmir'de MAİS yetkili satıcısı durumunda. 778.90 541.88 60.52 425.40 20.55 113.05 127.85 376.83 122.07 509.75 59.69 521.70 593.45 2832 36 113.17 1251.30 207.73 782.79 544.59 60.82 427.53 20 65 113.62 128.49 378.71 122.68 512.30 59.99 524.31 596.42 2846.52 113.74 1257.56 208.77 9.540 151 T.C. ZtRAAT BANİ lASI "Gncüac erifflmez"