Catalog

3 ŞUBAT 1986 EKONOMÎ CUMHURtYET/9 Bankalarm döviz bulma telası NECMİÇELİK Bir yanda Merkez Bankası'nın döviz yönetimine getirdiği son sınırlayıcı uygulamalar, diğer yanda da geri odenme süreleri gelen kısa vadeli dış borç taahhütleri arasuıda sıkışan ticari bankalar, döviz kurlannı belirlemede oldukça "cömert" davranmaya Saşladılar. Birçok bankanın doara uyguladığı döviz alış kuru, Merkez Bankası kurlannın yaklaşık 10 lira üstüne çıktı. Kimi bankalarda bu fark 17 liraya kadar ulaşıyor. Ocak ayı başlannda Merkez Bankası ile bankalann açıkladıklan döviz kurlan arasındaki açık, 34 lira gibi dflşük biı düzeydeydi. Bankalann döviz kurlannı "resmi kura" oranla büyük ölçüde yukan çekmeleri, bankacıhk kesiminde döviz ihtiyacının son günlerde hızla şiddetlendiğinin ve bankalann döviz kaynaklarını daha dikkatli kullanmaya basladıklannın bir işareti sayüıyor. Türk Lirası kaynaklannda genellikle iyi durumda olan bankalann, bu kaynaklannı özellikle döviz kaynağı yaratmada kullandıklan da, gelişmenin diğer bir boyutunu oluştunıyor. Nitekim bazı çevreler, Hazine tarafından çıkanlan devlet tahvüierine yönelik banka talebinin düşmesinde bir neden olarak da, bankalann Türk lirası kaynakMvtz sbf Mvbsab* A* 592 67 .58105 ...612.03 592 30 m, * . . . . . 608 06 .. .592 84 597 60 60597 586.00... 60350 ~u™ ıı T .599 00 MSarak» 592.67 . .601 55 Tört Ttorei İMfcm.. . . .58975 ... 596.60 İ»ta*ası 582.05... 603.50 «Mfkan hcşna .591 67 .599.75. Ctan MantotUn 587 76 . 60600 fcaaıt tofcre .. 594.96 615 00 . .58285 Döviz alış ve saüş kurlan arasındaki marj yüzde 2'nin üzerine çüctı Birçok bankanın dolara uyguladığı döviz alış kuru, Merkez Bankası kurlannın yaklaşık 10 lira üstüne çıktı. Bazı bankalarda bu fark 17 liraya kadar ulaşıyor. Bir yanda bankalann kendi aralannda, diğer yanda da ihracatçılarla bankalar arasında dövize fiyat biçmede tam bir pazarlık ortamına girildi. Dolara kım ne verıyor? Mfffcn Bnkası kor Butırı **••** 2 3.3 2.5 1.4 3 1 2 2.5 2 2 . 19 5.5 lannı bu yönde harcamak istememelerini gösteriyorlar. Döviz piyasasında bir diğer öncmli gelişme de, gerek Merkez Bankası'nın, gerekse ticari bankalann döviz alış ve satış kurlan arasında marjın geçen hafta içinde hızla açılması oldu. 34 ay öncesinde alış ve satış kuru arasındaki marj "sıfırlı" oranlarla ifade edilirken, şimdi hemen hemen tüm sistem içinde bu marj yüzde 2'nin üzerine çıktı. tmar Bankası, dolar kurunda bu marjı 20 liraya kadar, oransal ifadesiyle de yüzde 3.3 gibi yüksek bir düzeye ulaştırdı. Dolara uyguladığı döviz alış ve satış kuru arasındaki açığı 32 liraya vardıran Demirbank'm kurlannda bu oran yüzde 5.5 gibi çok yüksek bir noktaya çıktı. Ozellikle doların döviz alış ve satış kurlan arasındaki açığın hızla genişlemesi, bankalann "döviz satıcısı" durumundan hızla uzaklaşuklannı gösteriyor. Ithalatçı firmalann dövizi yüksek fiyatla almalan, ithalatın da giderek pahalanma tehlikesini beraberinde getiriyor. Merkez Bankası, geçen cuma dolann döviz satış kurunu 592.67 TL. olarak açıklarken, birçok bankada kur 599 ile 615 lira arasında oluştu. MERKEZ BANKASI KISMEN BAŞARILIOLDU Merkez Bankası'nın döviz piyasasını disipline etmek ve büyük ölçüde bankalan kendi aralannda döviz alışverişine zorlamak amaayla yürüttüğü operasyon, bankalara "biraz agıra nuü olmasına" karşın kısmen başanya ulaştı. Bankalar, her türlü mekanizmayı devreye sokarak hem döviz tevdiat hesaplan için aynlması gerekli yüzde 20'leri, hem de toplam döviz girişlerinin yine yüzde 20'sini Merkez Bankası'na devredebildiler. Bu roekanizmalar içinde serbest piyasa diye biünen Tahtakale de etkin bir rol üstlenirken, Merkez Bankası'nın "döviz satıası" durumundan çıkmasının, döviz varlığı güçlü birkaç bankayı döviz piyasasında daha egemen hale getirdiği öne sürülttyor. Bankalararası döviz piyasasına egemen olan birkaç bankanın, başta dolar olmak üzere tsviçre Frangı, Alman Markı cinsinden döviz talebinde bulunan bankalara hem Merkez Bankası'nın, hem de kendi açıkladıklan kurlann çok daha üzerinde "fiyat" söyledikleri öne sürülüyor. Dolayısıyla bir yanda bankalann kendi aralannda, diğer yanda da ihracatçılarla bankalar arasında dövize fiyat biçmede tam bir pazarlık ortamına girildi. Bankalann döviz almak için birbirleriyle amansız bir kur yükseltme yanşına girdikleri bir dönemde ihracatçı fîrmalar da ellerindeki dövizi en yükseğine satmak için ince pazarlık yöntemlerini kullanmaya başladılar. Bir bankacı, ihracatçı firmalann keskin pazarhkçı niteliklerini şöyle ifade ediyor. "Eskkteo flıracatcı, biiyiik ölçikle hangi b u kaytm çalışıyorea dövizini de o baokaya satıyordu. Şimdi ise ihracatçı firmalar 'çalıştığım banka' esprisini terkederek 'dövizime en yüksek değeT biçen banka' slogamnı benimsedücr." Ancak son dönemlerde ihracat dövizlerinin de önemli bir kısmının dogrudan Merkez Bankası'nca Türk Lirası biçiminde ödenmesi, ayn bir zorluğu beraberinde getiriyor. Iran ve Irak'tan sonra Merkez Bankası'nın Libya'dan gelen ihracat dövizi girişlerini de iki ülke arasındaki "ortak hesaptan" rırmalara lira olarak ödemesi, ozellikle döviz kaynaklan bu ülkelere yapılan ihracattan beslenen bankalan sıkıştınyor. Ziraat Bankası devraldıği bazı hisseleri satiyor Ekonomi Servisi Ziraat Bankası, Bakanlar Kurulu karan ile lstanbul Bankası, Hisarbank ve Ortadoğu Iktisat Bankası'ndan devraldıği bazı şirket hisselerini satışa çıkardı. Ziraat Bankası tarafından yapılan duyuruda, hisselerin tamamı için verilecek tekliflerin saüş için tercih sebebi olacağı, bankanın hisseleri satıp satmamakta veya istediğıne satmakta serbest olduğu belirtildi. Tekliflerin 31 mart akşamına kadar yapılması istenen duyuruda satışa çıkanlan şirketler ve hisse oranlan şöyle belinildi: FnıkoTamek (% 36), Mekta (% 28), Tamek Gtda («7« 31), Meltem Denizcilik (% 24.06), Eko Yatınm (Ko 27), Güıteş Sigorta (1» 9), Asma Ambalaj Gıda (V« 39.94), Bergama Pamuk tpügi («. 0.09), Bota Çi. mento (% 6.02), BolBak Gıda (V* 0.25), Ekktronal EJektronik («?» 10), EreiH Demir Çelik ("* 0.50), Hasak Otomotiv Endüstri tthalat thracat ("o 1.0), Hascan Gıda( % 17), lmsa (*h 3.44), Metal Kapak (°7ı> 18.46), T. Sinai Kalkımna Bankas (V* 0.26), Türfcsan (V* 0.10), Yabnm Finansman (1* 0.33) EKONOMİ NOTLARI OSMANULAGAY Özel Sektör Yatırımları Neden Şahlanmıyor? Yerli ve yabancı özel sektör yatırımlannın yetersiz kalması Türkiye'de 24 Ocak kararlarıyla başlatılan uygulamanın belki de en zayri halkasını oluşturuyor. 197D'Iİ yıllarda milli gelirin (GSMH)'nın % 1112'sine kadar yükselen özel yatınmların 1980'den sonra GSMH'nın % 775'i dolayında kaldığı görülüyor. 1973 yılında % 55'e kadar yükselen özel sektör yatırımlarının toplam sabit sermaye yatırımlan içindeki payı da 1980'den bu yana % 4O'ı bir türlü aşamıyor. Yabancı yatınm sermayesi girişlerinin beklentilerin çok gerisinde kaldığı da bir gerçek. Sürmekte olan Davos şenliğinde bir kez daha estirilmeye çalışılan iyimser havaya karşın kısa vadede büyük miktarda yabancı yatınm sormayesinin Türktye^ ye akması pek olası görünmüyor. Hatta American Expfess Bankası'nın Koç Grubu ile ortaklığa girerken Türkiye'ye getirmiş* olduğu sermayeyi geri götürmesi, DaimlerBenz'in Niğde Aksaray'daki yatınm projesi üzerinde kara bulutların dolaşması gibi olaylar, Türkiye'ye gelmiş ya da gelmesi kesinleşmiş görünen yabancı sermayenin bile 'tepte keklik" sayılamayacağını ortaya koyuyor. Biz, bu yazıda özel sektör yatınmlannın 1980'li yıllardaki duraklamasının nedenleri üzerinde kısaca durarak yakın geiecekte özel sektörden bu alanda ne beklenebileceğini tartışmak istiyoruz. Türkiye'nin en büyük iki özel sektör grubundan biri olan Koç Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç ile yaptığımız (dünkü Cumhuriyet\e yayımlanan) söyleşi bu konuda ilginç ipuçları veriyor. 1980 önçesi dönemde, faizlerin negatrf olduğu, üretilen her malın kalitesine ve fiyatına bakılmaksızın satıldığı, sanayicının iyi kârlar sağladığı ve enflasyonun yapılan hataları örttüğü bir ortamda özel sektörün fazla inceleme yapmaya gerek görmeden, "gelişigüzel" yatınm yaptığım belirten Sayın Rahmi Koç bugünün şartlarında bunu tekrar etmenin olanaksız olduğunu çok açık bir şekilde ifade ediyor. uzek sektör sanayiinin, 1980 sonrasmda değişen şartlara ayak uydurmak için bir nefeslenme, darboğaz giderme ve yeniden konsolide olma dönemi geçirdiğini belirten Rahmi Koç, şimdi yeniden yatınmı düşünme noktasına geldiklerini anlatırken, özetle şu noktalann altını çiziyor: • İç talep kısıtlı olduğu için bundan böyle yapılacak yatınmlarda dış pazarı, dış pazarda rekabeti düşünmek zorunluğu var. • Bu tür yatınmlar çok iyi teknoloji seçiminı ve belli bir asgari büyüklüğü gerektiriyor. Bu nedenle bundan böyle az sayıda büyük fabrikalar kurmak gerekiyor. • özel sektörün kaynak birikimi eskiye oranla sınırlı kalırken dış kaynağın, banka kredisinin çok pahalı olması dış kaynakla yatınm karan vermeyi de zorlaştırıyor. • Yabancı sermaye.gözünü Türkiye'nin iç pazanna diktiği için dışsatıma yönelik yatırım projelerine fazla ilgi göstermiyor ve bu gibi projelere yabancı sermaye katkıst sağlamak kolay görünmüyor. • Bu koşullar altında yatınm kararlannı çok dikkatli vermek zorunda olan özel sektörün.yatırımlannı, turizm, madencilik ve gıda sanayii gibi alanlarda yoğunlaştırması olası görünüyor. • Özel sektörün bundan böyle daha büyük birimler oluşturması ve çok az personelle büyük iş idare etme yoluna gitmesi gerekiyor. Yeni yatınm yapma açısından diğer Türk fırmalanna oranla çok büyük avantajlara sahip en büyük gruplardan birinin başındaki Sayın Rahmi Koç'un görüşleri, özel sektörün bundan böyle bol keseden yatınm yapmasının aslmda ne kadar güç olduğunu ortaya koyuyor. Konuya bir de.çeşitli alanlardaki etki güçleri bir Koç Grubu'yla, bir Sabancı Grubu'yla hiçbir şekilde ölçülemeyecek olan sanayiciler açısından bakarsak, karşımıza çok daha umutsuz bir tablo çıKıyor. Küçük ya da orta boy sanayicinin, hatta Türkiye çapında "büyük" sayılabilecek ancak en büyüklerin ayrıcalıklarına sahip olmayan sanayicinin daralan bir iç pazarda rekabet etmesi, işini çevirecek finans olanaklarını sağladıktan sonra yeterli yatınm sermayesi birikimi yapması, banka kredisi bulması, yabancı sermaye ile ortakhk ilişkilerine girmesi ve dış rekabet için gerekli teknolojiye, ölçeğe sahip fabrikalar kurmaya kalkışması için gerçek bir "macerassver" olması gerekiyor. Elinde bir miktar birikmiş parası olan bir kimsenin bütün bu güçlükleri ve riskleri göze alacağına, parasını faize yatırması Türkiye'nin bugünkü şartlarında çok daha rasyonel bir seçim oluyor. Sanayicilere sık sık "villalannızı satın, idare edemediğiniz işlen devredin" gibi tavsiyelerde bulunan Sayın Özal'ın, konunun bu denli basit olmadığını kabul etmek için daha ne kadar vakti kaldı, tam kestiremiyoruz, ama özel sektörün, görunürdeki yatırım temposuyia Türkiye'nin üretim, işsizlik ve enflasyon sorunlarını çözmesi pek olası görünmüyor. TÜRKİYE'den Türkiye, gelir dağdımında Şîli'den daha geri ANKARA, (ANKA) Ihracat artışı ve büyüme konusundaki "iyimser rakamlara" karşın, Türkiye'de gelir dağıhmı dengesi giderek bozuluyor. Milli Prodüktivite Merkezi (MPM)'nin raporunda yer alan bir araştırmaya göre, Türkiye'nin, gelişmekte olan ülkeler arasında, gelir dağıhmı dengesindeki bozukluk açısından "hatın sayıhr" bir yeri var. Gelişmekte olan ülkelere, uluslararası finans ve ekonomi çevreleTi tarafından, "model" olarak gösterilen, Giiney Kore'ninde yer aldığı 12 gelişmekte olan ülke arasında, Türkiye gelir dağılımı dengesi bozuk olan 5'inci ülke olarak gösteriliyor. Türkiye'den daha iyi bir durumda bulunan gelişmekte olan ülkeler ise sırasıyla şöyle: Venezuela, Filipinler, Şili, Arjantin, Güney Kore, Ispanya ve Yugoslavya. AET ile görüşmeler yeniden başlayacak Tekstil uyuşmazhğmda 6 9 ümit ışığı belirdi Hazine Müsteşarı Ekrem Pakdemirli ile AET Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Ekonomik tşler sorumlusu De Clerq ile Brüksel arasında tekstil müzakerelerinin yeniden başlaması konusunda görüş birliğine vardılar. AET yetkilisinden görüşmeler sırasmda "esnek davramlması" için talimat verilmesini isteyen Pakdemirli, Türkiye'nin de bu konuda "anlayışlı" davranacağını söyledi. Türkiye'nin de bu konuda "anlaytşh" davranacağını belirtti. Güvenilir kaynaklardan edinilen bilgileTe göre, TürkiyeAET tekstil müzakereleri yakın bir tarihte başlayacak ve HaKt Narin, Türk hcyetine dahil edilecek. Türkiye, tişört ve pantolon gibi gibi AET'yi "çok fazla tebdit eden ürünlerde" bir "otottmitasyon" anlaşması imzalamaya razı olacak, ancak bunun gerçekleşmesi için Brüksel Komisyonu'nun daha fazla kontenjan rakamı tanımasmı isteyecek. Diğer ürünlerde ise herhangi bir anlaşma imzalamay acak. Bilindiği gibi her yıl AET pazarlanna 1 milyon dolann ustünde tekstil ihracatı yapan Türkiye ile Ortak Pazar arasında yülardır sürerubir anlaşmazlık mevcut. AET, Türk tarafının ihracatını sınırlamasını ve bunun için de bir anlaşma yapmasuu talep ediyor. Buna karşıhk Ankara, bunun TürkiyeAET Ortakhk Anlaşması'na aykın olduğu gerekçesinden hareket ederek bu anlaşmayı imzalamıyor. OPBCteknik konıitesi toplanıyor Ekonomi Servisi OPEC Teknik KomHesi, petrol fiyatlanndaki son gdişmelerden sonra kanelin yitirdiği pazar payının yeniden kazamlması için gerekenleri tartışmak üzere bugun Avustuya'nın başkenti Viyaaa'da toplanıyor. Toplantı arifesinde bir açıklama yapan Birieşik Arap Emiriikleri Petrol Bakanı Mana Saeed Oteiba, "Eger fiyatlar serbest piyasaya bırakıldıysa, fiyat savası başlamış demektir" dedi. Ote yandan, önceki gün petrol Fıyatını varil başına 4 dolar indirdiğini açıklayan Meksika'nın ardından, bu ülke ile fiyat belirlemesi konusunda anlaşmaya varan Venezuela da aynı miktarda indirim yaptığım açıkladı. OPEC'e üye olmayan ülkelerin, fiyat düşüşünün kontrolü için Uye ülkelerle anlaşma yapmadıicları takdirde, 'çöküş felaketi' yaşayacaklannı ileri süren BAE Petrol Bakanı Oteiba dün yaptığı açıklamasında "Bu, ozellikle OPEC'e üye olmayan ülkeleri etkUeyecekür" dedi. Üretimi kısmadıkları için "Bazı Arap ülkeleri emperyaHsllerin eBnde oyuncak oMular" diyen lran Petrol Bakanı Fawzi Sbaksottki de, üretimi kısma yolunda yaptıklan çıkışı desteklemeleri için OPEC üyesi ülkelere geziler yapmaya başladı. Kumagai: tstikrar sürerse, Japonlar Ttirkiye'yi istila eder Ekonomi Servisi Türkiye'de faahyet gösteren Komatsu Ltd. Genel Müdürü Kenji Kumagai, yabancı sermayenin Türkiye*yi hâlâ riskli bulduğunu belirterek "Kanımca Japoo yatmmcıları Turkiye'yi hfttt yerine otvnıanu» bir ülke olarak görmektedlrler. Bugüa Tiir kiye'de büyük yatınmlar yapmak hftla riskfi bir olaydır. Üç yühk tecrttbem ba•a bunlan göstcrmiştir" dedi. Kumagai, aybk ekonomi dergisi KapHai'in şubat Komatsu Genel Müdürii Her şey Istikrara bağlı sayısında Japon yatırımcüann Türkiye'yi nasıl değerlendirdiği hakkında görüşlerini açıkladı. "Komatsu olarak Türkiye'ye yerleşmek ve burada geniş yabnm faalivederine girmek istiyonız" diyen Kumagai, "ancak her seyin, Türkiye'nin uzun vadede istikrarlı bir ülke olmasına baftlı" olduğunu kaydetti. A EBSO'nun KİTlere>öneük talebi IZMtR, (Cnmburiyet Ege Bfiron) Ege Bölgesi Sanayi Odası 1986 yılında ekonomik beklentilerini açıklarken KlT'lerin piyasa ekonomisine entegrasyonunun sağlanmasının gerekli olduğunu vurguladı. "EBSO Haber" gazetesinde yer alan Sanayi Odası'• nın görüşünde, dısa açılmada başanlı olunduğuna işaret edilerek, içerideki en büyük sorun olan enflasyonun ise gerileme eğilimine girdiği vurguİandı. EBSO 'nun beklentiler şöylesıralandı: " AUlması gereken daha birçok öoemli adımlar, yenilmesi geıcken ceşiüi güçinkler olacakür. Scrmaye piyasasına işlerlik kazaBdırmak, (ftetmelerifi karyta^rttı yapual defişim ve finansman zorhıklannı cözümlemek, rckabedn etkinligiııi saglamak, KİT'lcrin piyasa ekonomisine eategrasyonunu basannak, sosyal poUükalar devreye sokmak gibi." DAVOS, (Cumhuriyet) Türkiye ile AET arasındaki tekstil uyuşmazlığı konusunda Davos'ta bir umut ışığı belirdi. Hazine ve Dış Ticaret Müstesarı Ekrem Pakdemirli ile AET Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Ekonomik Işler Sorumlusu Willy De Clerq, Davos'ta yaptıklan ikili temasta Ankara ile Brüksel arasında tekstil görüşmelerinin yeniden başlaması konusunda göriiş birliğine vardılar. Pakdemirli, bu temasta, Türkiye'nin konfeksiyon ve tekstil ihracatında AET ile bazı kalem mallarda anlaşma imzalanabileceğini belirtti, ancak topluluk pazarlannı tehdit etmeyen mallara sınırlama getirilmemesini istedi. De Clerq ise AET'nin tekstil alarunda büyük bir bunalımla karşı karşıya olduğunu ve bu yüzden Türkiye ile anlaşma yapmanın şart olduğunu belirtti ve görüşmelerin yeniden başlaması için bugün bir komisyon yetkilisinın Ankara ve lstanbul'a giderek nabız yoklamalan yapacağını söyledi. Pakdemirli, AET yetkilisinden, müzakereler suasında AET tarafmın "esnek davranması" için talimat verilmesinı söyledi ve Ekmek sanayicileri: SERMAYE PtYASASINDAN HAZIRLAYAN YENER KAYA DUNYA'dan En pahalı Dünyu ekmek Iç borsalannda AııadoluVla geçen hafta tZMtR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Türkiye Ekmek Sanayii lşverenleri Sendikası, Türkiye'de en pahalı ekmeği Iç An?dolu'da oturanlann yediğini öne sürdü. lşverenler Sendikası'na göre Türkiye'de ekmek gramaj ve fıyatlann ciddi bir şekilde ele alınmasının zorunlu duruma geldi. TMO taraf'.ndan ithal edilen buğdaylann Türkiye'ye gelmesinden önce yetküilerin bu ürünün çok kaliteli olduğunu açıkladıklan anımsatılan lşverenler Sendikası açıklamasında "şimdi 180 derece dönüş yaparak ithal bugdayın kaütesiz olması nedeniyle fıyaUnın düşök tutolduğunu, yerii buğdayın ise fiyatlanoın yüksek oidnğunu söylnyorlar" denildi. Vakıfhan sorguya çekîliyor Geçen perşembe günü lstanbul'a gelen Sermaye Piyasası Kurulu Denetleme Dairesi Başkanı kendilerine gelen şikâyetler üzerine Vakıfhan 'ın eski bankerlerini dinlemek üzere SPK Grup Başkanlığı'na çağırdı. "Vakti selâ", yani bir başka deyimle perşembe öğleden sonra patladı olay. Sabahtan ilk önce borsayı izlemeye gelen Sermaye Piyasası Kurulu Denetleme Dairesi Başkanı Feridun özgen ve SPK tstanbul Grup Başkanı Lokman Ketenci, 4. Vakıf Han asma katta yerleşik bazı eski bankerleri bugün saat 15.00'de Grup Başkanhğında görüşmeye davet etti. Vakıf Han'dan aldıfcımız bilgilere göre görüsmeye yedi kışi davct edildi. Ancak soz konusu bu yedi kişiden biri eski borsa acentesi, bir diğeıi ise acente ortağjyken geri kalan S kişi eskiden bankerlik yapmış, anDB40 HlsseSenedi Fiyat Endeksi Haftalık Gettsimi 166 7 Bir ayda 155 bin hisse senedi işlem gördü Hisse senetlerinde en büyük primi % 67 ile Çimsa yaptı. tşlem hacminde de 88 milyon 511 bin lira ile tş Bankası birinci sırayı aldı. Hisse senetlerinin işlem hacminde 44 milyon lira ile tzocam ikinci oldu. Ekonomi Servisi lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın ilk ayında İSS bin 32 adet hisse senedi işlem gördü. Hisse senetlerinde en büyük primi yüzde 67 ile Çimsa yaptı. tşlem hacminde de 88 milyon 511 bin lira ile tş Banka» hisse senetleri birinci sırayı ahrken, 44 milyon 16 bin lira ile tzocam ikinci, 29 milyon S3S bin lira üe de Çeük H»lat üçüncü oldular. Kordsa, Türkiye Gubre Fabrikabn, Rabak, Sarknysaı, Lassa, Çimsa ve Demir Döküm hisseleri de, ilk on sıraya giren hisse senetleri oldular. İş Bankası, 259 milyon 995 bin lira ile, aracı kurumlar arasında da en çok işlem hacmine sahip firma unvanını aldı. tş Bankası'm 123 milyon 170 bin lira ile Semib Menkul Degerier izledi. Ay içinde Şişe Cam, Kırklareli Cam, t.E. Kimya Evi ve Elgmkan Ho4din« hisseleri borsa kotuna alımrken, Hür Yayın Ticaret ve tpekiş Mensucat'ın hisse senetleri de borsa kotundan çıkanldı. Borsanın ayhk endeksinde, lOO'un altına ise yalruzca Akçimento, Döktaş, Ege Biraalık ve Siemens'in hisseleri indi; yedi firmanın hisse senetlerinin işlem fiyatlannda ise ayın başuıdan sonuna değin değişme olmadı. Reagan, ABD bütçesinde 11.7 nıilyar dolarlık kısıntı istedi WASHINGTON (ANKA) Başkan Ronald Reagan, Birleşik Amerika'nın giderek büyüyen bütçe açığıru kapatmak amacıyla hükümet harcamalannda 11.7 milyar dolarlık bir kısıtlamaya gidilmesini istedi. Başkan Reagan, 1991 yılında dengeli bir bütçe kuruluncaya kadar yasalar çerçevesinde bütçe kısıtlamalanna devam edeceklerini bildirdi. Ronald Reagan, ayrıca vergileri arttırmayacağı hakkındaki sözünu yerine getireceğini ve gereken yerlerde devletin yardımını esirgemeyeceğini belirtti. Reagan, 5 yıldır artmakta olan askeri harcamalann da istikrarlı biçimde artmaya devam Reagan Askeri Harcamahredeceğini sözlerine ekledi. da artınma devam Polonya'da yüzde 15 devalüasyon SEMİNER, SEBSİ, KOHFERAMS VtDEO ve MÜZİK FUARI, 5 şubat çarşamba günü TÜYAP Ticaret Merkezi'nde açılacak. TÜYAP tarafından düzenlenen fuar, 9 şubat akşamına kadar her gün saat 11.00 ile 20.00 arası ziyaretçilere açık tutulacak. GIDA, MUTFAK eşyalan ve Züccaciye Fuarı'nın açılışı 5 şubata ertelendi. Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen fuar, 2 mart pazar akşamına kadar açık kalacak. CATERİNG "86 FUARI, 6 şubat günü saat 11.00'de lstanbul Sheraton Oteli salonlannda açılacak. TÜRK Iktisadi Düşüncesinin Gelişimi konulu bir seminer düzenlendi. Doç. Dr. Ahntet Güner Sayar tarafından verilecek seminer, 8 şubat günü saat 14.00'te Iktisat Fakültesi Mezunlan Cemiyeti'nin Taksün Cumhuriyet Caddesi Ceylan Apartmanı'ndaki merkezinde yapılacak. VARŞOVA (ANKA) Polonya para birimi ziloti batı paralan karşismda yüzde 13 ile 15 arasında devalüe edildi. Geçen hafta bir dolar 147.11 ziloti iken devalüasyon ile birlikte 170 ziloti oldu. Bu arada, züotinin Comecon para birimi olan "transferable ruble" karşismda da yüzde üç oranında devalüe edildiği belirtildi. Devalüasyon yapıldığı, halka resmen açıklanmadığı gibi, nedeni de belirtilmedi. Ingiliz tekgtilcilerin etiket kavgası Ekonomi Servisi lngiüz teksüküer, 12 AET ülkesindettretilentekstil ürünlerine "AETde üretilmiştlr" etiketi konulması için harekeıe geçtileı. Urttici ulkenin yerine AET'nitı adının konulmasını isıeyen tngiliz teksülciler, bu etiketin konulmasıyla, gerçek bir iç pazann yaratılacağını ve üye ülkeleı arasında tüm sımrlamalann kaldırılmasının sa|lanacagını ileri sürüyorlar. Fransa ve lıalya'dan Ingiliz tekstilcilere destek gelirken, Hollanda ve Almanya karşı çıktı. Tekstil mallarmın büyük çoğunluğunu ithal eden Hollanda ve Almanya, buraallarınüzerine kendi ülkelerinde Uretildiği yolunda etiketler koyduruyorlaı. NEMA MENKULDÖSERLER X ^^UâW n Ödenmış Sermaye 100 000 0O senetlerının borsada l Tasarruflarınıza Hazine Bonosu alım ve satımı için ile en yüksek verim. hızmetinizdeyiz. 147 45 00 Halaskargaa CaO 234 / 5 Korak Apt Osmanbey ISTANBUL Tet 148 85 94 NEW YORK BORSAS1 canlı bir hafta geçirirken, endeksler Önceki hafta başiayan yiikseliş eğilimini geçen hqfta da sürdürdüler. önceki haftayı 1529.93 puanla kapatan Dow Jones endUstriyel endeksi sürekli yükselerek çarşamba günü bir ara, 7 ocak tarihli 1565.71 puanlık rekorun da üzerine çıktı. Yükselifte, favori hisseler başı çekti. Yatınmcılartn kârlannı paraya çevirmeye başlamasıyla Dow Jones endeksi daha sonra düsiis eğilimine girdi. LONDRA BORSASl'nda petrol fiyatlanmn belirlı bir istikrar kazanmast ve sterlinin yüksek değeri Financial Times 100 endeksinin hafta başmda 1400 puam yeniden asmasını sağladı. Pazartest gtinu Westland konusunda pariamentoda yaptlan oylamada Başbakan Thatcher'ın başan sağlamasıyla borsada kuskulann dağılmasım sağladı ve endekslerdeki yükseliş hızJandı. Daha sonraki günlerde FT100 endeksi dalgalanmalara karşın 1428 puan dolaytndaki düzeyini korudu. TOKYO BORSASl'nda Japonya Merkez Bankası 'nın reeskont oranlannı yüzde 5 'ten yüzde 4.5'a indireceği yolundaki beklentiler haftanm ilk günlerinde endekslerin yükselmesini sağladı. tlk günlerde toplam 40 puanlık bir artısla 12 993.7 puana kadar yükselen NikkeiDovı endeksi, ihracatçı şirketlerin hisselerindeki düsüs nedeniyle yeniden 12 950 puanın altına indi. FRANKFURT BORSAS1 döviz kurlannın durumu ve piyasaya yeni çıkartılan bazı hisselerin etküerinin kestirilememesi nedeniyle haftantn ilk günlerini durgun geçirdi. Pazartesi günü 2068.6 puana kadar çıkan Commerzbank endeksi, daha sonra dolardakı düsüs ve büyük bankalann nakıt istemlen nedeniyle htzlı bir düsüsie 1950 puan doiayına genledı. cak bankerler hakkında çıkanlan kısnlayıcı kararlardan sonra şirketlerini kapamış gerçek kişilerden oluşuyor. Şu sıralarda Vakıf Han koridorlarında herkesin birbirine sorduğu soru şu: Görüşmede SPK yöneticileri bizlere ne soracak? Herhalde çagnh olanlann hepsi hafta sonunu bu soruyu kendilerine sormakla geçirmişlerdir. Çünkü Vakıf Han koridorlarmda cuma günü bu konu hakkında fazla yorum yapılmadı. Haftanın ikind kulisi de Hazine ve D15 Ticaret MüsUsan Prof. Dr. Ekrem Pakdemirli' nin Hazine Bölge Müdürlüğü'nde bazı acentelerle görüşme yaptığı haberiydi. Konu hakkında aldığımız haberlere göre, Pakdemirli eski acentelenn önerilerinin bir dilekçe halinde kendisine verilmesini istedi. UNIROYALIN HİSSELERİNDE İM LİRALIK ARTIŞ OLDU öte yandan, lstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda,fiyathareketlenmeleri alabildiğine yoğun bir gelişme gösterirken, piyasa gözlemcileri, bazı hisselerin fiyatlannda şisme olduğunu öne sürüyorlar. Fiyatlan sürekli yükselen hisseleri "ytiriiyen kâğıtlar" olarak nitelendiren borsa uzmanlan bu kâgıüann bazüanndaki yapay fiyat oluşturmalannın küçük tasarruf sahiplerinin yatınm risklerini artıncı etken olacağına değindiler. Gözlemcüer, ismini vennedikleri bazı hisselerin iki üç ay sonraki fiyatlanmn şundiden oluştugunu öne sürüyorlar. Bu arada, Cumhuriyet'te geçen haftaki Uniroyal'ın el değiştirme haberinden sonra şimdiye kadar en duragan hisse görünumttnde olan bu kâgıtlann cuma kapanısında bırden 100 liralık bir değer görmesine yol açu. Piyasa gözlemcileri Uniroyal hisselerinin önümüzdeki günlerde daha da fiyat alabilecegıne dikkat çekıyorlar. Bu arada, lstanbul Menkul Kjymetler Borsası Yönetim Kurulu tarafından birinci pazara alınan 40 hisseden şimdiye kadar ışlcm görmeyen lek bir hisse kaldı, o da Plastifay. Bu durumda borsa tarafından fıyatı tescıl olmayan tek hisse de bu şirketin kâgıtlan oluyor. Aynca Uniroyal hisselerinin pnm yapmasındaki ikinci etken ise bu şirketin ödenmiş sermayesini kayıtlı sermaye tavanı olan S milyar 400 milyon liraya kadar çıkarma karan oldu. DB40 Endeksinde görülmemiş rekor Borsanın açılmasıyla birlikte fiyatlann yükselme hızı geçen hafta doruk noktasına çıktı. DB40 Hisse Senedi Endeksi'nin çıkışından bu yana rastlanılmayan bu tırmamş, hatırlanacağı gibi bir önceki hafta 6.9S puanlık bir sıçrama göstermişti. Ancak, geçen hafta DB40 Endeksinde gözlenen 13.81 puanlık yükseliş borsa gözlemcilerinin de tahminleri üstünde gerçekleşti. Bu durumda DB40 Endeksi 166.79 puana ulasarak aylık performansı 26.40 puan oldu. Buna göre DB40 Hisse Senedi Fiyat Endeksinin ayhk verimliliği de yüzde 18.80 oluyor ki dikkat edilirse bu verimlilik banka ve tahvil yatınmlannda olmadığı gibi tefeci kesimde dahi gerçekleşmiyor. ö t e yandan, geçen hafta endeksin rekor kırmasına yol açan 26 şirketin fiyatlarında 10 ile 4500 lira arasında yükseliş görülürken, yalnız Döktaş hisselerinde 120 liralık düşüş gözlendi. DOVIZ KURLARI Dövizin Cinsı 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Franstt Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 italyan Ureti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Steriln 1 S.Arabistan Riyali Doviz Döviz Efektif Efektif Alış Satış Saüş AI.S 583.05 594.71 583.05 600.54 417.17 425.51 396.31 429.69 34.77 35.47 34.77 35.81 244.00 248.88 244.00 251.32 11.94 12.18 11.34 12.30 66.16 67.48 68.14 66.16 79.71 81.30 79.71 82.10 216.10 220.42 216.10 222.58 77.53 79.08 77.53 79.86 287.64 293.39 287.64 296.27 35.84 36.56 34.05 36.92 302.26 308.31 287.15 311.33 2027.96 2068.52 1926.56 2088.80 824.72 841.21 824.72 849.46 159.70 162.89 151.72 164.49