Catalog

2 AĞUSTOS 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Devletin borcu, alacağı vergiyî götürüyor tSTANBUL, (ANKA) Devletin ihracatçı, sanayici ve müteahhitlere oian borçlan nedeniyle umulan boyutlarda Knrnmlar Vergisi (oplayamadığı öğrenildi. fstanbul'un vergi rekortmeni firmalann yeıkililerinden alınan bilgüere göre, Kurumlar Vergisi ikinci taksidinde fırmalar, ödemekle yükümJü olduklan vergiden alacaklannı düşerek vergilerini ödediler. Alacağın, ödenecek vergi içindeki payı tstanbul'un vergi rekortmeni kuruluşları arasında yüzde 20 Ua yüzde 60 arasında değişiyor. "Vergiden mahsup edilen alacaklar", vergi mükelleflnin doğrudan alacağı olabildiği gibi, başka kumluşlardan devraünmış alacaklar da olabiliyor. Bunlann başında da müteahhit alacaklan, ihracatta vergi iadesi alacaklannın geldiği göriilüyor. Bu tür alacağı olan kuruluşlar, alacaklanru vergi mükellefi kuruluşlara temlik ettiriyorlar. Para arzı M2'nin % 60'hk artışı % 60'hk enflasyonun habercisi mi? Son bir yıl içinde % 60 artış gösteren geniş tammlı para arzı M2'nin.aln ile dokuz ay sonra % 60'a yakm oranda bir enflasyon orammn ilk habercisi olabileceği belirtiliyor. Monetarist hükümetin, enflasyonla mücadelede önemli gördüğü tüm parasal göstergeler, bu yılın ilk yansında geçen yıldan hızh arttı. Ekonomi Servisi Son yıllarda yapılan araştırmalar enflasyonla en yakından ilişkili parasal göstergenin artık emisyon hacmi olmadığını, enflasyon oranıyla geniş tanımlı para arzı M2'nin artış oranı arasında ise çok yakm bir ilişkinin bulunduğunu ortaya koyuyor. TÜSİAD'ın son olarak yayımladığı Ingilizce "Türkiye Ekonomisi 1985" raporunda da bu noktaya değinilerek geniş tanımlı para arzı M2 ile enflasyon oranı arasındaki yakm ilişkiye dikkat çekiliyor. (s.61) Geniş tanımlı para arzı M2'nin son bir TÜSİAD'a göre gelecekteki enflasyonun en iyi göstergesi EKONOMİ N0TLAR1 OSMANULAGAY Faiz Düşürme Operasyonu Amaçları ve Başan >ansı Özal hükümeti, bir buçuk yıl yüksek faizlerin enflasyonu düşürmesini bekledi. Sonunda yüksek faizlerin enflasyonu düşürmediğini, tersine beslediğini hükümet yetkilileri de kavradı ve sebze meyvedeki ucuzluğun enflasyon oranlarında yarattığı yavaşlamadan yararlanılarak mevduat faizlerini düşürme operasyonu başlatıldı. Yani yüksek faiz enflasyonu düşüremedi, ama domates bolluğu faizleri düşürdü. Bu operasyonun ne gibi sonuçlar verebileceğini kestirmek için önce operasyonun ana amaçlarını hatırlamak gerekiyor. Faizleri düşürme operasyonunun başlıca amaçları kanımızca şunlardı: • Mevduat faizlerini düşürerek ve bu olayı birkaç puanlık adımlarla her ay tekrarlayarak tasarruf sahibinde ve genel olarak piyasada, "enflasyon düşüyor ve düşecek" beklentisi yaratılmak isteniyordu. Enflasyonu önlemek için enflasyon beklentisini kırmanın önemi sonunda anlaşılıyor ve mevduat faizlerinin bunun bir aracı olarak kullanılmasına çalışılıyordu. • "Kısa vadeye yüksek faiz" uygulamasının, "üç ay ihbariı" mevduatta yol açtığı tehlikeli yığılmayı önlemek ve vadeli mevduatı mümkün mertebe bir yıl vadeli hesaplarda toplamak için en az bir yıllık mevduatın en fazla ise üç ay ihbarlının faiz oranı düşürülüyordu. Böylelikle toplamı 4 trilyon liraya yaklaşan vadeli ve ihbariı mevduatın 1 yıllık hesaplarda toplanması amaçlanıyor, bu mevduatın kısa sürede talebe dönüşecek biçimde çözülmesi önlenmek isteniyordu. • Mevduat faizleri kademeli olarak düşürülerek bankaların kaynak maliyetlerinin düşürülmesinin kredi faizlerinin düşürülmesine zemin hazırlayacağı umuluyordu. • Belki de hepsinden önemlisı kamu kesiminin borçlanma ihtiyacı bütün vehametıyle sürerken banka mevduat faizleri düşürülerek, kamu kesimi borçlanma araçlarının, devlet tahvilleri, Hazine bonoları ve gelir ortaklığı senetlennin daha kolay pazarlanması, bu arada devletin ödemek zorunda olduğu faizin de aşağı çekilmesi amaçlanıyordu. Bu çok amaçlı operasyonun başanya ulaşıp ulaşmaması ise galiba şu soruların cevaplarına bağlıydı: • Tüm parasal göstergeler yakm gelecekte yeniden gemi azıya alacak bir enflasyonun haberinı verirken pıyasa, "enflasyon düşüyor" beklentisıne girecek ve fonlarını buna göre yönlendirecek miydi? • Kamu kesiminin borçlanma ihtiyacı her geçen gün artarken faizlerin ve enflasyonun ancak geçici ve yapay bir düşüşe geçtiğı kanısı mı hâkim olacaktı, yoksa bu egılimin süreceğine piyasa inanacak mıydı? • Tasarruf sahibi enflasyonun düştüğüne ve düşeceğine kanaat getirecek miydi? Mevduat faizleri hangi noktaya geldiğinde, "Alacağım faiz, paramı enflasyona karşı bile korumuyor" kanısına kapılacak ve parasını bankadan çekip başka yöne kaydırmayı düşünecekti? • Tasarruf sahibi mevduat faizlerinin her ay bir iki puan düşürüleceğine inanacak ve bir yıllık faızi garanti etmek için parasını bir yıl vadeli hesaplarda toplamaya yonelecek miydi? • Bir yandan mevduat faizleri düşürülerek kaynak maliyetleri bir ölçüde ucuzlatılan, öte yandan son kararla almaya hak kazandıkları mevduat munzam karşılığı faizleri dört puan kadar düşürülen bankalar ters yönde etki yapan bu iki uygulama sonucunda kredi faizlerini düşürme kararına varabilecek miydi? Bu soruları yanıtamak hiç de kolay değildi. Ancak hükümetin, belki de başka çaresi kalmadığı için, son derece tehlikeli ve riskli bir operasyona giriştiğinı soylemek mümkündü. Bu operasyonun herhangi bir noktasında enflasyonun düşeceğine değil de yükseleceğine ilişkin beklentilerin ağır basması halinde operasyonun başanya ulaşması çok zorlaşacaktı. Hükümet yetkililerinın kamuoyunu enflasyonun düştüğüne inandırmak için harcadıkları yoğun çabayı anlamak da bu şartlar al. tında kolaylaşıyordu. Bu inanç yaratılamadığı takdirde faiz operasyonunun başan şansı kalmayacaktı. Bu riskli faiz düşürme operasyonunun başarısızhğa uğraması halinde olabilecekleri şimdıden sıralayarak kımsenın moralini bozmak ıstemiyoruz. Faizle enflasyon arasındaki ilişkiyi çok geç de olsa kavrayan, pıyasanın "sıhirlı e//"nin faiz sorununu çozümlemekte yetersız kaldığını geç de olsa öğrenen hükümetin bu riskli operasyonu amaçlarına ulaştırmasını diliyoruz. Bukonuda çok umutlu olduğumuzu ise ne yazık ki söyleyemiyoruz. Yılın ilk yansında parasal göstergeler nasıl arttı? Emisyon hacmi Rezerv para Merkez Bankası krtdisi Ml (dar para aru) M2 (geniş para aru) 1984 % 11 % 15 %4 % 10 *b 19 1985 V»22 % 21 V» 27 V, 7 Yazar kasa fişine vergi iadesi ANKARA, (UBA) Maliye ve Gümrük Bakanlığı, yazar kasa olarak bilinen, "ödeme kaydedki cihaz" kullananların verecekleri satış fişlerinin, ücretlilere vergi iadesinde "perakende sauş fîşi" yertne geçtiğini hatırlattı. Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın dünkü Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğine göre, yazar kasalarla verilecek fışlerde fişi veren kişi veya kuruluşun adı, unvanı, adresi, bağlı bulunduğu vergi dairesi ve hesap numarası, malın cinsi, vergili olup olmadığı ve bunlara ait toplamların gösterilmesi gerekiyor. Doğan: Tanmda şu ekilir, bu ekilmez yaklaşum içinde değiliz ANKARA, (ANKA) Tarım Orman ve Köyişleri Bakanı Husniı Doğan, "Tanmsal üretimde şu ekilecek, bu ekümeyecek yaklaşımı içinde olmadıklarım" bildirerek, "Vasıflı tohumluk kullanmak konusundaki yaklaşımımız doğrudur" dedi. Tanm politikasının hareket noktasının bol ürün olduğunu ifade eden ve bu politikalara yönelik eleştirileri yanıtlayan Doğan, geçen yıl ithal edilen 24 bin ton buğday tohumu ile dekar başına verimin 300 kilogram yükseltildigini söyledı. Yine geçen yıl ithal edilen bin 300 lonluk hibrit ayçiçek tohumu ile saglanan toplam üretim artışının 50 bin ton olduğunu bildiren Doğan, "Bol iiriin hem tükelici hem üretki ve dolayısıyla iilke ya yılda gösterdiği geüşme ise Türkiye'deki enflasyonun geleceği konusunda hiç de iyimser olmayan sinyaller veriyor. 1984 yılı haziran sonunda 3 trilyon 857 milyar lira iken tam bir yıl sonra yüzde 58 artarak 6 trilyon 114 milyar liraya yükselen geniş tanımlı para arzı temmuzun ilk haftasında 40 milyar lira daha artarak 6 trilyon 153 milyar liraya erişmiş bulunuyor. Bu rakarn ise 1984 haziranına göre yüzde 60'lık bir artışı ifade ediyor. Konuyla yakından ilgilenen ekonomistler geniş tanımlı para arzının enflasyon oranı na etkisinin altı ila dokuz ay gibi bir süre içinde kendini göstermesinin beklendiğini belirtiyorlar. Buna göre son bir yıl içinde yüzde 60 dolayında bir genişleme gösteren geniş tanımlı para arzının bu yıl sonuna doğru ya da gelecek yılın ilk ceyreğinde, yeniden yüzde 50'lerin üstür.e tırmanacak bir enflasyon orammn habercisi olabileceği kaydediliyor. Geniş tanımlı para arzı M2, dolaşımındaki para, vadesiz mevduat ve Merkez Bankası'ndaki mevduattan oluşan dar tanımlı para arzı Ml'e vadeli tasarruf mevduatı ile banka kasalarındaki paranın eklenmesiyle bulunuyor. Son bir yıl içinde vadeli tasarruf mevduatının yüzde 77 gibi büyük bir artış gtstermiş olması M2'nin diğer parasal göstergelerden daha hızlı artmasına neden olmuş bulunuyor. Parasal göstergeler de bu yılın ilk yansında geçen yılın aynı dönemine oranla çok daha hızh artmış bulunuyor. Bütün bu gostergelere bakınca hükümetin "enflasyon kontrola alındı" iyimserliğine katılmak güçleşiyor. Dündar Soyer: Enflasyon, 85 hedefinin çok üstünde olacak Tanm Orman Bakanı Hareket noktamız bol ürün. rannadır. Geçen yıl vasıflı tobumluk için 24 milyon dolar harcadık. Hibrit tohumlann Türkiye'de üretirai için çalışmalara başladık. Tohumda bu nedenle dışa bağımlılık olrnayacaktır" dedi. Tanm Orman ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Doğan ithal edilen tohumlann hastalıksız olduğuna iliskin raporlann bulunduğunu bildirdi. İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosn) Türkive'de enflasvonun «österfçesi olarak kullarulan toptan eşya fiyat eodekslerindeki doşüşün, üretimi olağanüstü bollasan, ihracatın yavaşlaması nedeniyle de ucuzlayan "tanm üriinlerinden kaynaklandığını" belirten ITO Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Soyer, "Bunun enflasyonun kontrol altına ahndığı biçiminde yorumlanması bizce sakıncahdır" dedi. Enflasyonun I985'te hedeflenenin bir hayli üstünde gerçekleşeceğini öne süren İTO Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Soyer şunlan söyledi: "Enflasyonu köriikleyen temel nedenler arasında olan butçe açıklanndaki bü>üme önlenmedigi ve açıklar saglam kaynaklarla kapatılmadığj, maliyet enflasyonunu oluşturan KİT mamul ve hizmetlerin« yapılan zamlar durdurulmadığı. Türk parasının yabana paralar karşısında degeri gereken olçülerde korunmadığı, yuksek kredi faizleri indirilmediği ve gendde yaünrn ve üretim artışına yönelik politikalar ön plana alınmadığı sürece 1985 yılı için bedeflenen enflasyon hızının bir hayli üstünde gerçekleşeceğini tahmin etmek yanlış olmayacaktır. Haziran ayındaki fiyatlarda göriilen ucuzlamanın yaş meyve sebze ve diger bazı tanm üninleri üretiminin olağanüstü bollaşmasından ve ihracatın yavaşlamasından kaynaklandığı görülür. Bunun enflasyonun kontrol altına alındığı biçiminde yorumlanmasını sakıncalı görüyonız." 'Yaz ucuzluğu* işadamını ikna etmedi İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Soyer, "Tanmsal üretimdeki bolluktan kaynaklanan yaz ucuzluğu enflasyonun kontrol altına alındığını göstermez. Bu biçimde bir yorumlama bizce sakıncahdır" Soyer Para değeri dedi. gereken şekilde korunmuyor. Sofralık margarinde zincirleme zam Ekonomi Servisi Unilever'in Sana ve Rama sofralık margarinlerine 13 temmuzda yaptığı yüzde 10 oranındaki zamdan sonra, Aymar da sofralık margarine yüzde 10 oranında zam yaptı. Marsa, Paksoy ve Turyag'ın da zam yapma haarlıkları içinde olduğu ve gelecek hafta zam kararlarıru açıklayacakları belirtiliyor. Yeni zamla 1 kiloluk Aymar'ın tüketiciye perakende satışı 650 lira. Unilever'in yaptığı zamdan sonra Sana ve Rama, kilo olarak perakende 700 liradan satılmaya başlanmıştı. Şu anda Marsa'nın ürettiği Evin marka sofraük margarinin kilosu perakende 600 liraya satılıyor. Paksoy'un perakende kilo satış fiyatı ise şu an 560 lira. Tlıryağ'm ürettiği Yayla margarinin kilosu ise eski fiyatı ustünden 700 liraya satılıyor. ESKİ FRANSA D1ŞİŞLERİ BAKANEVEV AKDENİZ POLİTİKASINDAKİ OYUMJ: AET belgesinden Türkiye'nin adı çıkarudı HADt ULUENGİN BRÜKSEL Ankara'ya karşı "antipatisi" ile tanınan eski Fransız Dışişleri Bakanı ve şimdi AET Komisyonu'nun da Akdeniz tşleri Sommlusu durumunda olan Claude Cheysson, Türkiye'yi hedefleyen yeni bir girişimde daha bulundu. Ortak Pazar yürütme organı durumundaki Briiksel Komisyonn tarafından hazırlanan ve Ispanya ve Portekiz'in AET'ye tam üye olmasından sonra uygulanacak yeni Akdeniz politikasının ana hatlannı açıklayan "belge"nin basına dağıtılan metninde, Türkiye yer almadı. Bruksel Komisyonu'na yakm diplomatik kaynaklardan edinilen bilgüere göre, Komisyon Enformasyon Dairesi tarafından kaleme alınan ön metinde Türkije de bulunmaktaydı. Ancak, Claude Cheysson, belgenin dağıtılmasından önce, bizzat kendisi Türkiye bölümünü metinden çıkardı. "Yeni Akdeniz Politikası" belgesinde "neden bir tek Türkiye'nin olmadığı" yolunda kendisine yöneltüen soruyu ise, eski Fransız Dışişleri Bakanı "Eger bu ülke ile olan müzakeİspanya ve Portekiz 'in Ortak Pazor'a tam üye olmasından sonra uygulanacak "Yeni Akdeniz Politikası" belgesinden son anda "Türkiye" bö'lümü çıkartıldt. AET Karar Organı 'nın onayına sunulan önergede ise Türkiye yer alıyor. Claude Cheysson: Eğer Türkiye ile olan müzakereler bu kadar yavaş gitmez ya da şimdi olduğu gibi durmazsa, diğer Akdeniz ulkeleri için geçerli olan ilkeler Türkiye için de geçerli olacaktır. şıyan bu belge, İspanya ve Portekiz'in AET'ye tam üye olmasından sonra, Akdeniz bölgesi ülkelerinin geleneksel ihracat ürünlerinden zarar gormemesi için alınması gereken önlemleri içeriyor. Söz konusu belgenin Ortak Pazar dışişleri bakanlan tarafından onaylandıktan sonra işlerlik kazanması mumkün. Belçika başkentindeki AET gözlemcilerine göre, belgenin basına dağıtılan metninde bir tek Türkiye'nin olmaması tamamen Claude Cheysson'un "Türkiye'ye karşı olan olumsuz yaklaşımı"ndan kaynaklanıyor. Ankara'nın AET ile bir ortakhk anlaşması olmasının ve Türkiye'den topluluk pazarlanna ihraç edilen Akdeniz ürünlerinin, 1 Ocak 1987 tarihinden itibaren afır gümrük tarifesine inecek olmasının, Turkiye"nin dışlanmasını gerektirmeyeceğini belirten diplomatik gözlemciler; Kıbns ve Malta'nın da aynı tür anlaşmalarla AET'ye bağb olduğunu, fakat bu ulkeİenn basın bildirisinde yer aldığını \ urguluyorlar. Bilindiği gibi, eski Fransa Dışişleri Bakanı Claude Cheysson, Paris diplomasisinin başında bulunduğu dönemde de Türkiye'ye karşı "Şaninierin" başını çekmişti. Cheysson'un bu yıl başında AET Komisyonu Akdeniz Işleri Sorumluluğuna getirilmesi de Ankara'da "kaygıyla karşılanmış" ve Türk diplomatik çevreleri bu tayinin Türkiye AET ilişkilerinin düzeltilmesinde "fren" yapacağını belirtmişlerdi. Nitekim, Türkiye'nin AET nezdindeki daimi temsilcisi Pulat Tacer'in Claude Cheysson ile görüşmek amacıyla yaptığı talepler "çok uzun süre cevapsız" kalmış ve Turk elçi, komisyon sorumlusuyla ancak haziran ayında göruşebilmişti. Keban ortaklarına 8.4 milyar ANKARA, (a.a.) Keban Barajı gelir ortaklığı senetlerinin, birinci 6 aylık kâr payı ödemelerine, 5 agustos pazartesi günü başlanacak. Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı tdaresi Baskanı Vahit Erdem, ilk 6 aylık dönem sonunda, Keban Barajı gelir ortaklığı senetlerinden (A) tertibi sahiplerine, 4 milyar 400 milyon lira, (B) tertibi sahiplerine de 4 milyar lira olmak üzere, toplam 8 milyar 400 milyon lira gelir payı ödeneceğini söyledi. Böylece A tertibi senet sahiplerine ilk altı ay için yüzde 22; B tertibi senet sahiplerine de yüzde 20 oranında kâr sağlanacağını belirten Erdem, buna göre, ikinci 6 aylık dönem sonunda senet sahiplerinin daba önce tahmin edilenden en az 5 puan daha fazla kar payı alacaklannı belirtti. Claude Cheysson f i İhaleli tahvilde faiz yine düştü ANKARA, (a*.) thale ile devlet tahvili satıslannda faiz o » nı bir önceki haftaya göre 0.18 poan geriledi. 10. haftada 35 milyar liralık tahvil ortalama yüzde 50.55 faizle alıcı buldu. lahvillerin tümü, yüzde 48 ile yüzde 50.95 arasında faiz veren 9 banka, 2 şirket arasında paylaştırıldı. Ihale ile tahvil alan bankalardan 5'inin özel, 3'ünün kamu ve rinin de yabaocı banka olduğu bildirildi. Hazine, 10. tahvil ihalesinden 23 milyar 248 milyon lira gelir elde etti. Japonya'da rekor dış ticaret fazlası DUNYA'dan reler bu kadar yavaş gitmez ya da şimdi olduğu gibi durmazsa, diğer Akdeniz ulkeleri için geçerli olan ilkeler, Türkiye için de gecerli olacaktır" sözleriyle cevapladı. Yine güvenilir AET kaynaklarından edinilen bilgilere göre, basın bildirisinde Türkiye'nin yer almamasına rağmen, yürütme organı Komisyon'un, karar organı Konsey'e sunduğu "Yeni Akdeniz Politikası" belgesinde Türkiye de bulunuyor. "Akdeniz Ülkeleriyle Olan Anlaşmalann Yeniden MUzakeresi İçin Direktifler" başlığını ta Mali çevrelerin yeni kararlara bakışı: Mevduat faizinde düşüş kredi faizine yansunaz Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı tsmafl Türk ise konu ile ilgili olarak a.a. muhabirine bugün güdülen amacın uzun vadeli mevduata güven saglamak olduğunu söylerken "ileri döniik" olarak da şu değerlendirmeyi yaptı: "lleride mevduat faizlerinin daha da inip inmeyecegini devlet borçlanmalan ve enflasyon oranı belirleyecektir. Devlet yüzde 50 ile borçlanma) ı sürdürdüğü takdirde mevduat faizlerinin daba da a$ağı indirilmesi düşünülemez."Türk'ün değerlendirmesine benzer bir göruşe sahip olan kişilerden biri de Genborsa Genel Müdürü Tuncay Artun, "18 aydan beri faiz politikasmda esaslı halaJar yapjdığını" belirten Artun, "Bu hatalann tedrici olarak diızeltildigi söylenebilir. 1983'te f aizler birden geri çekilmiş ve bu hatalı olmuştu. Şimdi o doneme göre, daha tutarlı dav ranıldığını görüyonız. Ama, bütün bu olanlar enflasyonla ilgili olarak kesin ipuçlan vermez. Kesin olarak söylenebilecek tek sey, son faiz düşürme karan ile hem bankalann hem de Merkez Bankası'nın üstündeki yükün kısmi olarak hafifletilmek istendiğidir." Tuncay Artun, son faiz kararlarından sonra, Genborsa'nın özel kesim tahv illerinde yıllık faiziyüzde 56dan 55'e çektiğini, üç ay vadeli araçlarda ise faiz yüzde 45ten 43e indirdiklerini söyledi. TOKYO, (a.a.) Japonya'nın haziran ayındaki dış ticaret fazlasının 5 milyar 720 milyon dolar gibi şimdiye kadar görülmemiş bir düzeye çıktığı acıklandı. Üljcede dış ticaret fazlasının en yüksek olduğu ay, 5 milyar 290 milyon dolarla 1984 aralığı olmuştu. Japonya Maliye Bakanlığı, haziran aymda yabancı ülkelerden 8 milyar 560 milyon dolarlık mal alındığını, buna karşılık dışsatımın 14 milyar 280 milyon dolara ulaştığını belirtti. Japon hükiimeti, önceki gün dış ticaret fazlasını eritmek için hanrlanan yeni önlemler paketini açıklamış ve bu önlemler sayesinde Japonya'mn üç yıl içinde "dünyanın dış dünyaya en açık pazarlanndan biri haline gelecegini" vaat etmişti. Japonya'da haziran aymda dış ticaret fazlasının büyümesine dışsatımlann artmasının değil, petrol alımlarmdaki ani düşmenin yol açtığı belirtüiyor. OPECte petrol ucuzluğu Türhiy^ye yansunayacak ANKARA, (ANKA) Petrol Ihraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC'in, ham petrol fiyatlannda yaptığı indirimin Türkiye'ye yansımasının çok az olacağı belirtiliyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanbğı'ndan bir yetkili, OPEC'in kararına bazı ülkelerin uymamasıoın ve Türkiye'nin de ham petrol itbalatının önemli bir kısmını bu ülkelerden yapmasının, petrol fiyatlarındaki indirimin Türkiye'ye olan etkisini önemli ölçüde azaltacağını söyledi. Ham petrol ithalatının büyük bir kısmınm Iran ve Irak'tan yapıldığını hatırlatan yetkili, özellikle Iran'ın, OPEC kararlarına katılmadığını, bunun da Türkiye'nin ham petrol faturasında ortaya çıkacak bir iyileşmeyi önlediğini söyledi. ŞİRKETLERDEN HABERLER YAPI VE KREDİ Bankası Çin Halk Cumhuriyeti ile ticari ilişki kuran ilk Türk bankası oldu. Tüpraş'ın Çin'den alacağı yaklaşık 1 milyon 400 bin ton ham petrol için gerekli 36 milyon dolarlık akreditif banka tarafından açılacak. SEGMAN ve Gömlek Sanayi 1985 yılının ilk altı ayında toplam 127 bin 800 adet segman ve 22 bin 200 adet silindir gömleği dışsatırru gerçekleştirerek 405 bin dolarlık döviz girdisi sağladı. COCA COLA Çin Halk Cumhuriyeti'nde 4. fabrikasını da açtı. Coca Cola Çin'de ilk fabrikasını 1981 yılında açmıştı. ithal otomobil pazarmda Japon egemeıılıği kırılacak Ekonomi Servisi tnceleme başlayacağuıı belirterek şunlave görüşmelerde bulunmak n söyledi: "Türkiye pazan biüzere Istanbul'a gelen BMW zun için doyunıcu. Gerçi şu anfirmasının Uluslararası İhracat da ydlık SOO^det otomobil saMüdürü Hens Helten, "Türk üş hedeflmiz var ama önümüziye ithal otomobilkri pazane deki 12 yıl içerisinde satışlandaki Japon egemenliğJ iki yıl mız büyük artış gösterecektir. içerisinde yerini Avrnpa oto Bunun janı sıra Türkiye'nin mobiBerine bırakacakür" dedi. Ortak Pazara girmesiyteTürkiHelten, Türkiye'de özellikle sa ye'ye yaptığınuz ihracatın datış sonrası servisi dedikleri alt ha da artacağını söykyebiliyapıyı oluşturmaya çalıştıklan rim." nı, bunun önümüzdeki yıl içinTürkiye'deki temsilcilerinin de mükemmel hale geleceğini ve Borusan Oto olduğunu hatırlaesas ihracatın bundan sonra tan BMW firmasının Uluslara BMW Uluslararası thracat Müdürü Helten: Kiliseleri diskoya çevirerek zengin olan adam Ekonomi Servisi A B D de 32 yaşındaki genç işadamı Peter Gatien, eski kilise ve müzeleri dekore ederek açüğı gece kulüpleriyle paraya ve üne kavuşuyor. New York'ta 141 yıllık bir kiliseyi gece kulübüne çeviren Gatien, Chicago'da da bir 19. yuzyıl müzesini diskoteğe dönüşturmüş ve şimdi Arlantik'i asarak Londra'daki bir eski kiliseyi dekore ediyor. Gaiten'in tüm kulüplerinin adı rası İhracat Müdürü Hens Helten "Türkiye pazan bizim için iyi bir gelecek vaat ediyor. Bu konuda çok ümitiiyiz. Otomob i Hhaifftımn yasak oMsfn dönemlenk bile BMW otomobilleri Türkiye'ye giriyordu, şimdi ithaiat serbestlesririldi. Haliyle eski rakanüann çok üzerine çıkacagu" dedi. Helten görüşmelerden olumlu bir netice aldıkları takdirde önümüzdeki yıllarda BMAV'nin Jürkiye'den yedek parca ithaline gidebileceğini söyledi. Ekonomi Servisi Mevduat faizlerinde son olarak yapılan indirimin "kredi faizlerini etkilemeyecegı" belirtiliyor. Bankacılık çevreleri, mevduat faizleri indirilirken aynı zamanda Merkez Bankası'nın mevduat munzam karşılıklan için bankalara odediği faizlerin de düşıirülmüş olduğunu hatırlatarak durumu şöyle değerlendiriyorlar: "Mevduat faizleri düşurülünce bankalann maliyetleri azaldı. Ne var ki, bankalann Merkez Bankası'na yaürdıklan mevduat munzam karşılıklan için aldıkları faizin azaltılması, geiirleri aşındıncı bir etki yaptı. Bu durumda düsen maliyetlerine karşın, geiirleri de azalan bankacılık dünyasında kredi faizlerinin düşmesini beklemek y'anhş olur." Vakıflar Bankası Genel Müdürü Sami Erdem, T. Emlak Kredi Bankası Genel Müdürü Kıcıman ve Genborsa Genel Müdürü Tuncay Artun bu görüşü paylaşıyor. DOYIZ KURLARI Merkez Bankası kendı ışlemlen ıçm dolann alış kurunu 528 75 lira olarak belıriedı 5J SV Döviz Alış 528.75 381.42 27.10 188.65 9.38 61.89 168.44 63.90 229.73 28.13 224.33 1765.82 729.47 145.14 Döviz Satış 533.02 385.22 27.37 190.53 9.47 62.51 170.12 64.54 232.02 28.41 226.56 1783.39 736.73 146.58 Efektif Efektif Alış Satış 528.75 540.35 362.35 389.05 27.64 27.10 188.65 192.42 9.57 8.91 61.89 63.13 168.44 171.81 63.90 65.18 229.73 234.32 26.72 28.69 213.11 228.82 1677.53 1801.14 729.47 744.06 137.88 148.04 T.C. ZİRAAT BANKASI DÖVİZ AUSTL SATIŞ TL 529.80 535.02 381.40 385.16 27.20 27.46 188.87 190.73 9.52 9.43 52.71 53.22 61.89 62.50 168.54 170.20 63.90 64.53 229.73 232.00 28.13 28.40 224.33 22C54 391.60 395 46 1765.77 1783.16 64.49 65 12 729 42 736 6'ı 145.14 146 57 i'ö 2 AĞUSTOS 1985 TARMİNBEKİ DÖVİZ KURLARI S? Peter Gatien Üçüncü kiliseyi de diskoya çeviriyor. Limelight. Epey munaıazakar bir kişiliği olan Peter Gatien'in bugüne değin sahibi bulunduğu gece kulüplerinde tek bir kadeh içki içmediği belirtiliyor. L. Amerika, 'ikiyüzlülükle'suçlandı Cumhuriyet 38 400 39 000 38.600 39.600 5.810 5.650 103 | EFEKTİF DOVİZ HAVANA, (a.a.) Eski Jamaika Başbakanı Michael Manley, dış borçlar konusunda uluslararası bir konferans toplanmasını önerdi. Manley, Küba Devlet Başkanı Fidel Castro'nun çağnsı ile Havana'da toplanan Latin Amerika ülkelerinin dış borçlan ile ilgili konferans sırasında yaptığı konuşmada, bu amaçla 77'ler Grubu (Üçüncü Dünya Ulkeleri), Latin Amerika ekonomik sistemi (SELA) ve Bağlantısızlar Hareketi ile temasa geçilmesini istedi. Latin Amerika ülkelerini "ikiyüzliilükle" suçlayan eski Jamaika Başbakanı, bu iilkelerin borçlannı odeyemeyeceklerini bildikleri halde borç ertelettiklerini ve bunun da yeni sosyal sıkıntılar getirdigini belirtti. 20 yıl önce hiçbir Güney Amerika ülkesiyle ilişkisi olmayan Küba, bugün güney yarım kürede yeni dostluklar kurmak amacında. Castro, bu amaçla da öncelikle Güney Amerika ülkelerinin delegelerini bir araya toplayarak kıtanın 360 milyar dolara ulaşan (194 trilyon TL) borçlarını ödeyemeyecek durumda olduğunu bildirmiş bulunuyor. Dovizin Cınsi 1 ABO Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 İtalyan üreti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinan 1 Sterlin 1 S Arabistan Rıyali DÖVİZİN CİNSİ 1 ABO DOLARI EFEKTİF ALtŞTl. SATISTL. 1 AvusnuırA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞİÜNJ 1 BATI ALMAN MAJUa 1 BELÇİKA FRANGI 1 OAHİMAMCA KRMU 1 fMHSa FRANGI 1 NOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONO 1 İSVİÇRE FRANGI 100 İTALTAR ÜRETİ 100 JAPON VENİ 1 KANADA D0URI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİVALİ ÇAPRAZKUR 1 ABO DOLARI B.AJman Markı 2.8081 Fransız Frangı 8.6595 Hollanda Florini 3.1450 İsvıçre Frangı 2.3059 İtalyan Lıretı 1883.22 Japon Yeni 236 14 S.Arabıstan Riyali 3.6499 1 Steriın 1 3770 ABD Dolan AUIN GÜMÜŞ ALIŞ SATIŞ 24 ayar külçe 22 ayar bKezık 900 ayar gümüş 5.790 5.220 100 529.80 362.33 27.20 188.87 8.95 52.71 61.89 168.54 63.90 229.73 26.72 213 12 372 02 1677.48 61.26 729 42 137.88 545.61 392.78 28 01 194.50 9.71 54.28 63.73 173.57 65.80 236.59 28.96 231.03 403.28 1818.46 6641 751 19 149.7 an* ALIŞ B Alm* »tortı 529.95 188.72 SATIŞ 534.82 190.46 ALIŞ b.A l$ T T.C. ZİRAAT SANKASI "Guciıne erifilıocı" 529.75 188.65 540.35 192.42