Catalog

* GAZt MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ün SÖYLEV'inİ BELGELER'I ! Ç m n 3. d l t 11» tamamlaymM». Turkçeleştlrent H.V. VELtDEDEOĞIM EDERt: 300 TL tttmnt Adrest: Çağdaş Yaymtan Turhoeağı Çad. 39/41 Cağaloğlu tntanbul Cumhuriy 59. Tıl; Sayı: 21053 Kurucusu: Tunus NADİ 40 TL. 8 Nisan 1983 Cuma havzada almman fcligüvenlik önlemlerinin olduğunu belirtti. Rapora göre, Uretim bölgeslnde toz barajı yapılmamış ve «3»n«nin birikmiş kömür tozlan temizlenmemiş. Grizu ÖlçUmUnde kullanılacak otomatik aygıtlar yeterll degil. Kömür tozlannm birikiminl önlemek İçin gereken önlem aunmamıs Ocakta görev yapan bazs basçavuşlar, gerek11 yeteneklere sahlp değil. Bunlann yan^ıra, grizu fadasmın hemen ardmdan en çok sözü edilen konulardan biri, bllirkişl raporuyla aydmlığa kavuştu. Raporda facianın meydana geldiği panoda havalandırma sisteminin ters kurulmuş oldugu bellrtiliyor, aynca panoda kullanılan Uretim •tadUlkterliM deglnl llyor. Bilirkişi heyeti, bütün bu «k•lklik va aksaklıklan, 102 işçintn hayatına malolan grizu fadasının nedenleri olarak sıraladı v» lsletmenin yüzde 100 kusurlu oldugu sonucuna ulaşb. Billrkişl raporunun beltrlenmeslnden sonra 151 saydı «Ere| II Havzan Fahmlyeai Maden Amelesl Hokuknna mttteallik Kanun»un 7/2 maddesi ve 2790 sayılı yasa hükümlerine göre para cezasuun TCK'nun değişık 119. maddesine göre ödeyip öde meyec»ği hususunda sorumlu müesseseye ön ödeme önerisi göndenldl. önerinin alındığı ta rlhten ltibaren 10 gün içinde kanunda yazılı para cezası ve aonısturma giderlerl ödenmedlğt takdirde kamu davası açılması öngörulüyor. 7 Mart 1983 günü, Armutçuk/ Kandilli ocağmda 16.00 . 24.00 vardiyası görev başmdayken ardarda ikı patlama olmuş, panoda çalışan işçilerden yUze yakını hayatını kaybetmisti. Saat 17.30 sulannda meydana gelen patlamada 102 işçinin öldüğü, daha sonra birkaç cesedjn daha göçiik altından çıkarılmasıyla kesmleşmişti. Kazadan hemen sonra, faciaya yol açan nedenler konusun da geniş bir tartışma başlamıştı. Ölü sayısının yüksekliği' Zonguldak ve havalisüıdeki kö mür ocaMarında sık sık meydana gelen küçük kazaJann uyandıramadığı kamuoyu Ugısini Kandilü'deki facia üzerinde toplamıştı. Ocaklarda çalışan maden lsçi leri, genellikle grizu ölçümünün doğru dürüst yapılmadığını, görevleri ls güvenliğinl sağlamak olan emniyetçilerin görevlerini tam yapmadıklanm id dia etmlşlerdi. tşletme yöneticileri, kendilerinin kusurlu olabUecegl yolundakl görüşleri red detmişler, hattâ bazı yetkililer, yörenin yapısı nedenlyle üretim koşullannın özellikle aorla? tiğını, aynca madencilikte bu tıp kazalan tanı olarak önlems nin mümkün olmadıgını dile getirmişlerdi. Kandilll'deki faclaya Cumhur başkanı Kenan Evren ve Basbakan Bülend Ulusn fizel ilgi göstermiş, Evren facia ertesüı de blr açıklama yaparak üzün tülerini bildirmiş ve sorumlula nn bulunmasını, cezalandırılma sını istemişti. Başbakan Ulusu, Kandilli oeağı 12003 no'lu panoda hayatlannı kaybeden maden lşçilerinin cenazesine ka tılmış, ölen işçilerin aUelerine (Arkası 9a. 13. Sfl. 7de) ÇAĞDAŞ YAYINLAM NADtR NAOİ UYARILAR «. Bao. ederb 250 Iira ltUm* Adresi: Çağdaş Yaymlan Turhoeağı Cad. 30/41 Cağaloğlu tstanbul Bilirkişi raporu: Grizu faciasının suçlusu EKI Ereğli Cumhuriyet Savalığı'nca atanan üç kişi. lik bilirkişi heyeti, 102 işçinin hayatına malolan facianin nedenleri arasında, patlamanın meyda. na geldiği panoda havalandırma sisteminin ters kurulmuş olmasını da saydı. Nihat CAN Kds. EREGLİ 7 Martta «regli Kömür îsletmelerl Armutçuk üretlm bölgesi KandU II Ocağı'nda meydana gelen v» 103 lsçlnln ölümüyle sonuçlanan grizu fadasında lflletmenln yttzde 100 kusurlu oldugu beHrtillyor. Eregll Cumhuriyet flavcılığı'noa atanan üç M«mir bfllrMsi beyetmin bMirladıgı yüzde 100 rapora kusurlu. Enerji V8 Tabtt Kaynaklar Bakanbğı Maden Dalresl Başkanı, Çalısma BakanlığTndan blr la guvenliğl müfettisi ve Hacettepe Üniversltesine bağh Zongıüdak Mühendlslik Fakültesi'nden blr doçentin olusturduğu bUirklsl, 11 sayfalık raporunda maden havzasındakl ek•iklikleri serglledL BUMdft heyeU, tmponmOm, Maliye, bankalar için yeni taslak hazırlıyor Maliye Bakanlığı'nm hazırlayacağı yeni taslak altı bankanın genel müdürlerinden oluşan komite tarafından 15 Nisanda ele alınacak. Yalçın DOĞAN ANKARA Maliya Bar kam Kafaoğlu Inat ediyor, bankalar hayal kınklığıns ugruyordu... Ne zamana kadar?.. Önceki günkü toplantıya kadar... Çunkü, Maliye Bakanlıgı bankalan n yeniden düzenlenmesine ilişkin kararname taslagını «çok gizli» hazırlıyor ve bu hazırlıkta asıl uygulayıoı olacak bankalara 6n küçuk bir danışma gereğini duymuyordu. Bankalar ise, «gelecekten habersiz», sadece gazetelerde çıkan haberlerlo yetlnmek zorunda kahyorlardı. Işta, önceki gün bu duğum blr ara çözüme bağlandı. Kafaoğlu'nun başkanlıgmda toplantı açıldıgında, banka genel müdürleri aslında bankalar tasJağının neresine, nasü blr katkıda buluaacaklarını pek bilema dller. Çunkü, bilgilerı ekslktl. Bir banka genel mü^ düru söz alarak «Sayı n Bakan bizlm ellmizdekl dörduncu taslağa göre...» dlye konuşmaya başlayınca, Maliye Bakanı genel müdurun sözunü kesti ve ekledi: «Sizin elinizdeki taslak blraz eskl efendlm, blz şu anda hazırladıgımiz sekizinci tas lak üzerinde görflşme yapacağız». Maliye Bakanı'nm böylestne bir açıklama yapması, bu kez banka genel müdürlerini harekete geçirdi: (Arkası Sa. 13, Sfl. 4'de) Bankalar olayı Sanaji nasıl etkîlenîr? Osman ULAGAY Türkiye'de banka slstemlyle sanayl kesinünln çok yakm llişkiler içinde bulundugu herhalde bir sır değiL Bu nedenle banka sistemlnde mülkiyet yapısım, kredilerln dağılımını, yönetimln belirlenmeslni etklleyecek kök(Arkan S». 13. Sfl. Tde) BAŞARILI OGRENCtLER Anadolu Llseleri ile özel Turk ve yabancı oloıllann 1. basamak sınavmda Erenköy tlkokulunun 279 öğrenclslnden tümft de basaonb oldu. Türkiye Udnclsl ve dörduncfisfl olan öğrencilprin okuduğıj Kadıköy'deld llhsml Ahmet örnekal tlkokulnnda da sına* va katılan 303 öğrenciden 29O'ı ildnci sınava glr meye hak lcazandı. Fotoğrafta, îlhaml Ahmet Ornekal'm başanlı olan öjrendlerl ve öğretmenle rl toplu halde görülüyor. (Fotoğraf: All Alakus) Evren ve MGK üyeleri lıarp oyunlarını izledi tZMtR (Cnmhnriyet Ege Börosn) Cumhurbaskanı ve Ge nelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren İle MGK üyeleri dün sabah Ege Ordu ve Sıkıyö netlm Komutanlığı'nca düzenlenen «Orgeneral Cemal Gürsel • 83» mUsterek narp oyunlannı lzlediler. Cumhurbaskanı ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren S gün sürecek olan Ege gezislnm Ikincd g&nUnde Ege Ordu Komutanlıfiı'nca düzenlenen, «Orgeneral Cemal Gürsel • 83» mUsterek harp oyunlarını lzlemek uzere dün sabah Narlıdere'dekl karargâh binasına gittl. Evren'i burada, MGK Üyeleri, NATO Güneydogu Avrupa MUttefik Kara Kuvvetlert Komutanı Orgeneral Sedat Gttne. ral, Ege Ordu Komutanı Orgeneral SttrerjB Tfiksel v« yükaek rütbell subaylar tarafmdan askeri. törenle karsılandu Cumhurbaskanı Evren beraberinde Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin ile şeref kıtasını denetledl. Daha sonra Ege Ordu Komutanı Orgeneral Süreyya Yükseli ma kamında ziyaret ederek bir sür re dinlendi. Daha sonra baslavan «Orgene (Arkası Sa. 13, Sfl. S'de) Haberi 7. sayiada Blokaj parası telaşi tefeci faizlerini artırdv Servet affı blokajı için Ziraat Bankası 15 Nisan günü saat 8'den gece yarısına dek açık kalacak. Meral TAMER Servet affının 1961'den bu yana, yani 21 yıldir Uk kez yapılması ve yüzde ı gibi çok düşük oranlı bir vergiyle bugüne dek gösterilemeyen servetlere yasallaşma olanağı sağlaması, bu affı lş çevreleri açısından çok cazip kılmış bulunuyor. Bu arada kara parayı bu olanaktan yararlanarak yasallaştırma çabalannın da alabildiğine sürdüğü ve bunun sonucu olarak tefeci piyasada faiz oranlarmın son günlerde aniden yükseldiği öne sürülüyor. Çok sayıda kişini n şu günlerde faiz fiyatı ne olursa olsun 15 nisan günü Ziraat Bankası'na yatırabilmek için pa ra aradıgından söz ediliyor. Hatta bir kısım tasarruf sahiplerinin bu kısa süreli cazip faizlerden yararlanmak üzere bankalardaki taaarruflarını çektikleri ve senet karşıbğı bloka] parası arayanlara verdikleri Kaydediliyor. Şu anda tefeci piyasada geçerlı foiz oranının. 13 günlük süre İçin net yüzde 5 dolaylannda oldugu yolunda söylentiler dolaşıyor. Bu durumda tefeci piyasada yıllık net faiz oranı yüzde 120'ye geliyor. Ancak 15 nisan gününün hemen ardmdan bu yüksek oranlı faizlerin geçerliliğinl yiürece^ ginden de kimsenin kuskusu yok. Öte yanda n bazı bankalann <iyi> müşterilerine, blokaj yapabilmelerl için 1520 günlük süre için krodl açtıklanndan söz ediliyor. Hemen «bloka) kredlsi» diye adlandınlıveren bu tür krediler, nakit sıkıntısı çeken İŞ adamlanna Ziraat Bankası'na blokai yapbra(Arkan Sa. 13, Sü. 6*da) ÜSS için Danıştay'a basvurmuşlardı Bin öğrenciye sınava girnıe lıakkı verildi ANKARA. (Cnmlnırlyet Börosn) OSYM Başkanı Prof. Alten Gflnalp, 1983ÜSS sınav*. na girmek lçln yaptıklan basvurulan daha önce reddedilen 1000 dolayındakl öğrenciye yenlden smava girme hakkı verildlğinl açıkladı. 2547 sayılı Yüksek öğretim Yasası'nın 45. maddesinde ÜSTS'ye giris koşullan konusunda getirilen sınırlamalar, bu yıl uygulanmaya başlanmıstı. Bu sınırlama uyarmca sınava girecek öğrencilerin, «Ortaöğ. retlm kurmnlannı bitirditlerl tarihten ltibaren flc kez» sınava girmeleri aorunluluğu gett rildi. Bu nedenle bu yüki Unlversite secme sınavı kılavunında sınava girecek öğrencilerin 1978 ve daha sonraki yıllar da mezun olmalan gerektiği belirtilmiş, 1977 yıhnda mezun olanlarm başvurulan reddedil mişti. 1977 yılmda llse ve dengi okullardan mezun olan adaylar da, suurlamanın kendilerini kapsamadığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulması İçin Danıştay'a basvurmuşlardı. ÖSYM Başkanı Prof. Altan Günalp, «Cumhuriyet» muhabirinin konuya ilişkin sorusuna karşılık, «Bu dummdaki öğ rencilerln Danıştay'a yaptıklan başvurulan da gözönüne alarak bu dgrencllere sınava glrme hakkı tanıdıklannı» bildirdl. Prof. Günalp, başvurulan daha önce reddedilen 1000 dolayındakl öğrenclnin başvurularının geçerli sayıldığmı ve bu dıırumdaM öğrencllere yaklasık 10 gün önce sınava giriş belgelerinin gönderildiğini ifade etti. Günalp, bu belgelerin öğrencilerin ellerine ulaştığmı öğrendiklerinl de sözlerine ekledi. Günalp, «1977 mezunu olup da sınava girmek için başvurmayan öğrenciler lçln, 1983 seç me sınavma çok az blr zanıan kahnası nedenlyle yapUacak bir lşlem bulunmadığını» söyledi. Prof. Günalp, başka bir Danış tay karan nedeniyle sınava girip de merkezl yerleşürme si» temiyle bir yüksek öğretim ku rumuna yerleştirilmesina karsm bu okula kayıt yaptırmayaa öğrencllere de sınava giria hakkımn tanındığmı söyledi. GUnalp. bu öğrencilerin de a* nava giriş belgelerinin kendile» rine iletUdlğini sözlerine ekledi. Duran kamyona çarpan otobüste 11 yolcu öldü ANKARA, (Cumhuriyet Bflrosu) Ankara Samsun kara yolunda meydana gelen trafik kazasında 11 kişi öldü, 16 kişl de yaralandı. Trabzon'dan Ankara"ya gelmekte olan Mustafa Günay'ın kullandığl 41 AP 377 plakalı yolcu otobüsü, Ankara'ya 22 kl lometra kala yol kenannda park etmiş durumdaki 40 AT 381 plakalı tomruk yüklU kam yona arkadan çarptı. Kazada otobüs yolculanndan fl"u olay yerinde 2'si de kaldınldıkları Numune ve Ankara Hastanelarinda can verdiler. Olay yerinde incelemelerde bulunan Savcı Yardımcısı Tasar Hacıoğlu, tomruk yUklU kamyonun kurallara uygun ola rak park ettiğini söyledi. Kaza dan hafif yara alarak kurtulan Yusııf Kılıç ile Turgut AItıntop, kazaya otobüs şoförünün neden olduğunu bildirdiler. Yolcular, olayı şöyle anlattılar: «Saat 04'de yemek molasj verllmişti. Daha sonra yola çık tık. Şoför uyuyordu. Arka kı(Arkası Sa. 13, Sü. 8'de) Ekonomik Kurulda tartışma çıktı Ozbek ve Aktürk, toprak reformu tasarısını eleştirdi ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) Toprak va Tanm Beformu yasa tasansı Başbakan Bttlend Ulusn'nun başkanlığuıda dün toplanan Ekonomik Kurul'da gö ruşüldü. Tasanmn görüşülmest sırasında önemli görüş aynlık lan çıktığı ve özellikle Tanm Bakanı Sabahattin özbek İle DFT'nm tasanya karşı çıktıkla n belirlendl. Devlet Bakanhğına bağlı Top rak ve Tanm Raformu MUsteşarlığı tarafından tizerinde uzun süredir çalışılmakta olan Toprak ve Tanm Reformu ya sa tasansı dün ilk kez Ekonomik Kurul'a götüruldü. Toplan tının başında konuyla ilgili Dev let Bakanı llhan Öztrak, tasan nın ana hatlanna ilişkin aynn talı bilgl verdi. Tasanya göre, Toprak ve Tanm Reformunun Türkiye'de tüm bölgelerde aynı yü içinde uygulanınası öngörülüyor. Kamulaştırılacak toprakların bedellerinin 15 yılda 15 eşit taksitte arazi sahiplerine ödenme si üzerinde duruluyor. Hazıne topraklannm yanısıra toprak sahiplerinden de alınacak topraklann kamulaştınlmasının öngörfflduğü tasanda devletçe kamulaştınlacak arazilerin aynca devlet tarafından kiraya verilmesi ilkesi de bulunuyor. Tasannm ana hatlarının Dev(Arkası Sa. 13, S0. 8'de) Hollanda'da 6 kişiyi öldüren Türk yakalandı DELFT, (ajt.) Hollanda'nın Delft kentinda salı gecesl 6 kişinin ölumü, 4 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan olayın sanığı Cevdet Yılmaz, dün öğleden sonra Delft'e 75 km. uzaklıktaki Eaanstal kentinde yakalanarak tutuklandı. Polis sözcüsti, Yılmaz'in Zaansad'da olduğunu, Amsterdam'dan gelen bir ihbar telefonu ile ö'ğrendiklerinl, ancak muhbirin kimhğinin belirlene' medigini duyurdu. (Arkası Sa. 13, Sfl. 4'de) 4 demir, 6 2 linyit sahasının devletçe isletilmesı DM'de benimsendi ANKARA, (Cumhuriyet Büro. su) Danışma Meclisi Genel Kurulu, Madenler Yasa tasarısınm 20 maddesini kabul etti. Tasannm kalan 25 maddesl 11 Nisan pazartesi günü ele alınacak. Dünkü görüşmeler sırasında bor, asfaltit, uranyum ve toryum madenlerinin yanısıra 62 linyit kömürtl ve dört demir sahasınm da devletçe is(Arkası Sa. 13, Sfl. 2'de) PETROL TAYILMASI CHmde on kflometre hızls Uerlediğl tahmin edlleu petrol tabakası Blrleslk Arap Emlrilklerinden sonra Suudl Arablstan feıyısına da ulaştı. Petrol tabakosının blr koln Knveyt'e doğru flerlerken, diğer bir kolun, Bahreyn adalarmm yeraldığı büyük koyu doldurarak onanlması olanaksız bir şeldlde koydakl doğ«I hayatı tümüyle yok etmeslnden kaygı dnyuluyor. Körfez, ölü bir deniz olma tehlikesiyle karşı karşıya Dış Haberler Servlsi tran' ın Basra körfezindeki petrol kuyulanndan çevreye yayılan petrol dibe çökerek denizdekl hayat açısından geniş boyutlu bir tehlike haline gelirken, Kuveyt'te Körfez ülkeleri temsücileri arasında ortak eylem konusunda ilerleme sağlanamıyor. tran ile Irak temsilcileri arasmdaki uzlaşmazlık îran'ın Irak'tan «petrol kuyulannı bombalamasnun gerekçesinl» ls temesi ve Irak'ı «kundakçüık» la suçlamasıyla süriiyor. BBC'nin Kuveyt muhabirinin Körfez ülkelerinde petrol çıka ran şirketlerin uzmanlarına dayanarak verdiği bir habere göre yayılmaya devam eden petrolün bir bölümü su yüzeylnin altına çökerek denizde uzun bir süre için hayatın yok olması tehlikesini doğunıyor. I Mareşal (Jstinov: Avrupa'ya füze konursa, ABD'ye doğrudan misillemede bnlunuruz. 3. Sayfada | tstanbul'da y«aıl blr temizlik kampanyası başladı. 7. Sayfada I Tüketimi daralan mallyetl yükselen zeytüıyagında bunalım yasanıyor. 9. Sayfada Loto kavgasını Idm kazanacak?.. 12. Sayfada Toplam 350 bin varile ulaşmıs olan petrol birikintisinin su yüzeyinin altına doğru da ya yılması Basra körfezini ölü bir deniz haline getirebillr. Kıbns Eum kesiminde yayın lanan. «Middle East Times» gazetesi, bu durumda petrolü temizlemenin çok daha güçleşeceğini ve temizlem© lşlemi sırasmda kalıcı bir tehlike oluş(Arkası Sa. 13, SU. 6'da) Filistin sorunu kritik dönemeçte Yazısı 14. Sayfada ardımlakti Atîna'da Siyasal Gerilîm olayların Komşumuz Yunanistan'da olupbitenler ilginç bir tırmamş grafiği göstermektetir. Gelişmeler her tür «spekülasyon»o ve «komplo teorisi»ne açık göstergeleri içe riyor. Yunanistan'dan gelen haberler önce «askeri darbe» söylentileriyle birlikte «ordudahi temizlik operasyonu»nu gündeme getirmiş, çok sayıda general emekli edilmişti. Ardmdan muhalif Vradini azetesi sahibi Athanasyadis öldürüldü. Ül kede «şok» etkisi yapan bu cinayetin içyüzü aydınlanamadı. Sonra Türkiye sınırına on sefeiz kilometre uzak ta Dimetoka ilçesinde Yeni Demohrasi Partisi'nce düzenlenen yemekli toplantı. nın yapıldığı otelde dört bomba patladı. Gerilim gün den güne yükselerek iktidar ve muhalefet ilişkilerini kapsadı. İktidar yanlısı Ta Nea gazetesi olayların köheninde Amerikan gizli ör••• (Arkası Sa. 13, Sfl. 6'da) Çin, ABD ile kültürel ve sportif ilişkileri kesti Dı? Haberler Servtsl ABD'nin. masa tenisçisi biı Çinll bayan sporcuya siyasal sığmma hakkı tamması tizerine Pekin Hükümeti ABD İIe yü sonuna kadar tüm kültürel ve sportif ilişkileri kestiğini açıkladı. Çin'in masa tenisi vıldızlan arasında bulunan 19 yaşındak) bayan Hu Na, geçen yıl San Fransisko'da uluslararası biı (Arkası Sa. 13. Sü.,7'de) Renault ile Doğan 'a zam geldi Murat.131 Doğan'lar 1 milyon 650 bin TS Rena. ult'lar 1 milyon 345 bin Iira oldu Ekonoml servisl Murat131 lilerl zammın TS ve SW tiplerinde motor hacmınin 1400 cc. lerin «Doğan» modelleri ile Renault12'lerin «TS» ve «SW»" ye çıkartılmasından kaynaklanmodellerine 50 bin Iira dola dığını belirttiler. Murat131'leymda zam yapıldı. Yeni zamrin fiyatları konusunda bilgl lardan sonra Murat131 Do veren TOFAS Oto Ticaret A.Ş. ğan'm perakende satış fiyatı 1 yetkilileri ise, zammın şimdilik milyon 650 bin Iira oldu. EeEski Fiyatı (TL.) Yeni Fiyatı (TL.) nault12 TS'lerden normal ti1 milyon 602 bin 1 milyon 65Q bin pin yeni fiyatı 1 milyon 345 bin Murat131 Doğan Iira," metalik boyalıtipin fiya Renault12 TS Normal 1 milyon 295 bin 1 milyon 345 bin tı ise 1 milyon 382 bin 500 Iira Renault12 TS Metalik 1 milyon 331 bin 1 milyon 382.500 olarak belirlendi. Renault12 SW Normal 1 milyon 395 bin 1 milyon 450 bin RenaultMAÎS firması yetki Renault12 SW Metalik 1 milyon 434 bin 1 milyon 490.500 yalnızca Doğan modelini etkllediğini. Şahin ve Kartal modellerinin eski fiyatlarla satışına devam edildiğini açıkladılar. Murat131 Şahin halen 1 milyon 261 liraya, Kartal ise 1 milyon 385 bin liraya satılıyor. Son zamdan etkilenen Renault ve Murat131 modellerinin eski ve yeni fiyatlan şöyle: