Catalog

7 EKİM 1983 * • "* • HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/U Evren bııgiin deprem Baştarafı 1. Sayfada) anlması konusunda m a d d i ve lanevi her destek sağlanacakır" dedi. Cumhurbaşkanı Kenan Even'in mesajı şöyle: "Erzurum ve çevresinde D 1 6 * " lana gelen ilk belirlemelere göe çok sayıda yurttaşımızın vefaına, ağır ya da hafif yaralanmaanna sebeb olan deprem felakei, hepimizi derin acılar içinde bıakmışnr. Hükiimet ve yetkilierden elim olayın vuukundan JU yana siirekli bilgi ahyorum. Felakete mağdur olan yurttaşlaimızın acılannın dindirilmesi raralannın sanlması konusunda yönetim olarak maddi ve manen her destek sağlanacaktır. Milletçe marnz kaldığımız bu ortak ıcıyı, yine milletçe içten duygularla paylaşmakta olduğumuzu »çıklarken bu elim deprem f elaketinde hayatlarını kaybedenlere Tanrıdan rahmet diler ailelerine ve yakınlarına taziyetlerimi sananm. Yurttaslanmıza da gecmiş olsun der, bir an önce sağlıklanna kavuşmalannı dilerim." ÖZAL VE CALP ERZURUM'DA öte yandan Halkçı Parti Gene! Başkanı Necdet Calp, kurucu üyelerle birlikte Erzurum'a gitti. Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut Özal da, karayolu ile Erzurum'a hareket etti. özal'ın Erzurum'dan Trabron'a geçerek burada bir açıkhava toplantısı düzenleyeceği belirtildi. NECDET CALP Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp, Erzurum Valisi Fevzi Yetkiner'e bir telgraf çekerek başsağlığı diledi. Calp, "Yaraların sanlması ve h a s a n n giderilmesi için her tiirlii hizmeti yapmaya hazır olduklarım" bildirdi. TURGUT ÖZAL'IN TELGRAFI Anavatan Partisi Genel Başkanı Turgut özal'a deprem hakkındaki bilgi, seçim konuşmalarının TRT'deki çekimi sırasında iletildi. Anavatan Partisi Genel Başkan Yardımcısı Halil ŞıvEin, depremde zarar gören yurttaşîar için kullanılmak üzere Anavatan Partisi Erzurum ll Başkanlığı emrine Genel Merkez'den 1 milvon lira gönderildiğini söyledi. TURGUT SUNALP Milliyetçi Demokrasi Partisi Genel Başkanı Turgut Sunalp, Erzurum'da dün meydana gelen deprem ile ilgili olarak bir yazılı açıklama yaptı. Sunalp'ın açıklaması şöyle: "Olayı derin Uzüntiı içinde yakından takip etmekteyiz. Erzunım teşkilatınuz afet bölgesine gitmiştir. Durumdan devamlı merkeze haber ulaştırmaktadır. Devletin müşfik elinin felakete uğrayan vatandaşlanmızın maddi yaralannı saracagından endişem yoktur." MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp Erzurum'da depretnzedelere yardım amacıyla partisi için kesilen kurbanların Erzurumlu yurttaşlara bağışlanacağını açıkladı. Sunalp, salı gttnü partisinin Antalya'da düzenlediği açık hava toplantısından sonra Erzurum'a giderek inceleraelerde bulunacak. AVCI DYP Genel Başkanı Yıldınm Avcı, "Yola çıkarken üzintülü bir haber aldık. Erzurum'da zelzele olmuş. ölii sayısı 100'ün üzerindeymiş. Zarar da çok büyükmüş. Üzüntümü ifade etmek isterim. Ölenlere Allahlan rahmet, yakınlanna sabır dilerim" şeklinde konuştu. Türkiye'nin yüzde 76'sı deprem tehdidinde KOYU YERLER BİRİNCİ DERECE AÇIK YERLER ORTA DERECE 1 Erzurum ve Kars'ta deprem: Olü sayısı 500 ti aştı (Baştarafı 1. Sayfada) Erzurum ve Kars'ın dört ilçesinde depremden yerle bir olan köylerin sayısı en az 34. Şiddetli sarsıntıdan sonra bu köyUrde hiçbir yapı ayakta kalmadı. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı Kaya Kılıçturgay, Köyisleri ve Kooperatifler Bakanı Münir Güney dün Erzurum'a geldiICT. tmar ve Iskân Bakanı Ahmet Samsunlu'nun da bugün Erzurum'da olacağı bildifildi. Richter ölçeğine göre 7.1 şiddetindeki deprem Kandilli Rasathanesi'nden 1100 kilometre uzakhkta bulunuyor. Hemen hemen bu depremle aynı önemde 6.9 şiddetinde bir yer sarsıntısı önceki gün Amerika'nın Kuzeybatı bölgesindeki 8 eyaletinde oldu, ve sadece 3 kişi öldü. SIKIYÖNETİMtN AÇIKLAMASI 9. Kolordu ve Erzurum, Ağrı, Kars ve Artvin llleri Sıkıyönetim Komutanı Korgeneral lrfan Yay, dün saat 15 sıralarında, depremle ilgili bir tildiri yayayınladı: "30 ekim 1983 günü sabah saat 07.10 sıralannda Erzurum ilinde ve Kars'ın Sankamış ilçesinde bir deprem olmuştur. Depremin Pasinler, Horasan, Narman ve Sankamış ilçelerinde hasar ve zayiyata neden olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen ilk bilgilere göre Pasinler'de 17, Horasan'da 86, Narman'da 231, Sankamış'la 92 vatandaşımız maalesef hayatlannı kaybetmiştir. tlçe ve köylerde gerekli kurtarma çalışmalan askeri birlikler ve kamu kuruluşlan tarafından yurütülmektedir. Tüm ilgililer görev başındadır. 2. Bu üziicü olayın yarattıgı iiziicü olaylan kısmen olsun azaltmak amacıyla aşağıdaki tedbirler alınacaktır. a. Hasar gören evlere ve binatara 24 saat süreyle girilmeyecektir. b. Deprem bölgesinde emniyet ve jandarma birtiklerin huzur ve güvenin sağlanmasına yönelik hareketlerine yardımcı olunacaktır. c. Gönderilen yardunlann gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaştmlması için emniyet ve jandarma biıiiklerine gerekli araç ve personel yardımı, garnizon kontutanlıklannca, kamu kuruluşlan tarafından saglanacaktır. 3. Bölge sakinlerinin Sıkıyönetim Komutanlığı'nca bildirilen bu hususlar dışında haber ve yayınlara itibar etmemelerini ve sükuneti muhafaza ederek kurtarma faaliyetlerine yardımcı olmalarını önemle duyurulur." SIKIYÖNETİM tZLİYOR 9. Kolordu ve Sıkıyönetim Komutanlığı, saat 18.00'deki açıklamasında ölü sayısının 495'e, saat 22'ye kadar olan çalışmalar sonunda da bu sayının 509'a yükseldiğini bildirdi. Açıklamada, elverişsiz hava ve iklim şartlanna rağmen kurtarma çalışmalannın devam ettiği, halen 316 yaralının da çeşitli hastanelerde tedavi gördüğü bildirildi. Kızılay araalığıyla Ankara'ya gönderilen çadır, battaniye, yiyecek, giyecek, ilaç, sağhk ekibi ve kan yardımlarının bölgeye ulaştınldığı, afetzedelere dağıtımına başlandığı açıklamalarda yer aldı. Ölü sayısının 5O9'a yükseldiği resmen açıklanırken, hâlâ ulaşılamayan köylerin bulunduğu ve bu sayının arfnasından endişe edildiği belirtiliyor. Dün sabahki deprem bölge halkını yataklarından fırlattı. Erzurum'da can kaybı olmamasma karşın bazı binaların duvarları çatladı. Çok sayıda insan, geceyı okullarda, bazı resmi kurumlarının binalannda ve taşıtlannda geçirdiler. tlçe ve köylerdeki yakınlarından haber almaya çahşan Erzurumlular, PTT önünde uzun kuyruklar oluşturdular. RESMİ DAİRELER ALARMDA Depremden sonra Erzurum'da adeta "alarma" geçildi. Erzincan'dan helikopterle Erzurum'a gelen 3. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanı Orgeneral Fikret Oktay, 9. Kolordu ve Sıkıyönetim Komutanı Korgeneral İrfan Yay, Vali Fevzi Yetkiner, Belediye Başkanı, Emniyet Müdürü ve diğer resmi daire müdürleriyle iki saat süren bir toplantı yaptı. Toplantıda, deprem sonrasmda yapılan kurtarma ve yardım çalışmalarının koordine yürütülmesi kararlaştınldı. Erzurum'a depremin can ve Haber Merkep Dün Erzurum ve civannda 7.12'de meydana gelen depremin şiddetini Kandilli Rasathanesi önce 6 derece İTt) Maden Fakültesi Jeofizik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nezihi Canıtez ve Jeoloji Mü olarak belirledi. Rasathane yetuzaktaki hendisleri Odası Başkanı îsmail Kulaksızoğlu 'nun verdiği bilgilere göre, Tiirkiye nüfusunun kilileri 1100 kilometre şiddetini Erzurum depreminin en az yüzde 76'sı doğrudan deprem tehdidi altmda yaşıyor. Nüfusun yüzde 22 'si birinci, yüzde sonra 6'nın üzerinde olarak daha 29'u ikinciderecede, yüzde 25'i üçüncü derecede deprem bölgesinde. Kulaksızoğlu, depremaçıkladı. tehdidi altındaki nüfusun orantnı yüzde 95 'e kadar çıkanrken, kentlerin yüzde 75 'i, barajla Deprem dünyadaki birçok sisrın yüzde 41 'inin deprem bölgesi içinde yer aldığını belirtiyor. Sismik harita, Türkiye ve komşu mografi istasyonları tarafından da kaydedildi. Bunlardan Amebölgelerde deprem merkezlerini ve yoğunluklarını gösteriyor. rika'daki Washington Rasathanesi Türkiye'deki depremin Richter ölçeğine göre 7.1 şiddetinde olduğunu belirledi. APAjansıda deprem haberini geçerken 7 şiddetinden sonraki depremleri ge . niş çaplı hasara yol açabilen "büyük depremler" olarak niteledi. • Erzurum depreminin şiddetini Washington rasathanesi bizden doğru belirledi UGUR MUMCU (Baştarafı 1. Sayfada) GOZLEM "Kürek yok, (Baştarafı l. Sayfada) Kurtulanlar ise adeta sarhoş gibi dolaşıyor. Kızıltaşlar'ın can kaybı yok. "üıcasu'dan misafirler vardı. Annesiyle iki çocuğu kurtuldu. Ama biri 5, diğeri 2 yaşındaki bebeleri kurtaramadık." diyor. Daha sonra iki duvanyla tavanının bir bölümü çökmüş evin içinden eşyalannı çıkartan insanlara yaklaşıyoruz. Adı Mehmet, soyadını soruyorum, yine adını söylüyor. Bakır tabaklar, iki tane tencere, ayaklan kırılmış bir kanape avluya çamur içine yığılıyor. Yaşlı İcansı bir eliyle alüminyum bardağı düzeltmeye çalışıyor. Bardaktan boşarurcasına yağmur başhyor. Işe yarayan birkaç parça eşya çamurlaşmış toprakların içinde yüzmeye başhyor. Fotoğraf yetiştirmek için köyden geri dönmeye karar veriyoruz. Yolda yürürken 6 yaşlannda ağlayan bir çocukla karşılaşıyoruz. Ayağında ayakkabı yok. Sadece çorabı var. Ender Sönmez bu çocuğun adı. Felaketin ne olduğunun henüz farkında değil. Anası, babası, kardeşleri yaşıyor mu? O da belli değil. Saat 15.00'e geliyor, bir YSE kamyonu çok sayıda çadır ve direk getirmiş köye. Onu boşaltmakla uğraşılıyor. Köyden aynlırken, greyder sesleri, sağasola koşturan insan sesleri. ErzurumKarsAğn Karayolu'nda büyük bir trafik yoğunluğu gözleniyor. Depremden kaçanlar yakınlanna kavuşmaya koşanlar, taksi, minibüs ve otobüsleri doldurmuşlar. MASLAHAT KÖYÜ Erzurum'dan daha sonra bu kez Horasan'ın Kızkalesi ile Maslahat köylerine gidiyoruz. Bir gazeteci arkadaşımızla yardım ekiplerinden önce girdiğimiz köyde karşılaştığımız manzara dehşet vericiydi. Koca köydeki 137 hane ev tümüyle yıkılmış. Bir tek köy ilkokulunun bir kısmı ayakta kalabilmişti. Köylülerden biri sabah 07.10'da hayvanları sürüye katmak için ağıla girdiğini belirterek şöyle dedi: "Aniden sarsıntı oldu. Ne olduğunu anlamadan ağıl tepeme çöktü. Ben tepeye yakın olduğumdan son anda kendimi dışanya atıp kurtuldum. Dört hayvanım lelef olmuş. Hemen ağılın ardından evime koştum Idaşla. Evim yerinde yoktu. Bir taş yığını olmuştu. Karım ve gül gibi dört çocuğum taşlar altında ezilmişti. Murat'ım, Fatoş'um, Mine'm ve tbrahim'im yok artık..." Hasan Özer, bu sözlerden sonra traktörün römorku üzerinde bulunan battaniyeyi acıyor birden, ufacık 4 çocuk çıkıyor arasından. Çocuklannın cesedine sarılıp ağlıyor, "Balalanm, sizlere doyamadım" diye genizden gelen feryatla. Az ötede bir ses yükseliyor: A beyler! Ellerim parçalandı. Kazma kürek yok, çıkaramıyorum. Mevlüt Öztürk böyle bağırıyordu. Yıkıntı halindeki evin önünde "anam, biraderim, gelinim üç çocuğum da taşın, toprağın altında. Ne olur kazma kürek bulun. Ellerim parçalandı. Yardım edin, çıkaramıyorum onlan." Kızkalesi köyüne girdiğimizde de durum Maslahat köyünde gördüğümüz manzaradan hiç farkh değildi. Çömelmiş, boynu bükük sakallı yaşlı dede bizi görünce, "Ne yapam. Allah'tan gelmiş bir kere. Biz böyle acı tatmadık" diyordu. Enkaz altından çıkarılmış cesetler yorgan ve kilimlerle sarılmıştı. Ama akşam serinliğinde başlayan soğuk yanında bardaktan boşanırcasına yağan yağmur suları toprağı çamurlamış. Uykuda ölüme yakalanan bu günahsızlann cesetlerinin üşumesini toprak engellemiş, ama yağan yağmur buna izin vermemişti. Ve 1939 Erzincan depremini yaşayan Van ve Lice depremlerini bilen yaşlı bir Erzurumlu şöyle diyor: Bu başka galiba. Çok salladı. Daha şiddetliydi galiba... rat bir parti olmadığı ve olmayacağı kanısında.. Son günlerde emekli işçi lideri Halil Tunç, öteden beri 24 Ocak kararlanna karşı çıkışlanyla dikkat çeken istanbul Sanayi Odası 2. Başkanı Murteza Çeıikel ve İzmir CHP eski il başkanlarından Dr. Sedat Akman'ın başını çektiği bir başka akım da HP ve SODEP'in "sosyal demokrat" olmadıkları görüşünde.. Sosyal demokrat kesimdeki bu 3 ana kümelenme, bundan sonra nasıl bir biçim ve öz kazanacak? TunçÇelikelAkman üçlüsü, şimdilik "işçiişverenörgüt" şemasına dayalı olarak belirlenmiş bulunuyor. Bu 3'lü bir minibüsün ayn ayrı duraklarda inmeye hazır 3 yolcusu mudur? Yoksa, bu 3'lünün önünde, arkasında, sağında ve solunda yeni ve soluklu kadrolar mı bulunuyor? Bunları zaman gösterecek. Zamanın ilk dilimi çok yakın, önümüzdeki son 15 gün içinde 6 kasım seçimlerinin getirdiği sonuçlar. bu konuda, bir fikir vermeye yetecektir. Şimdilik bu üçlünün sözcülüğünü yaptığı akımın, ileriye dönük olarak yeni bir "örgutlenme yöntemi" ve buna bağlı bir "kadrolaşma" çalışması içinde olduğu söylenebilir. Bu örgutlenme ve kadrolaşma çalışmasının seçim sonuçları ne olursa olsun, kaldığı yerden sürdürüleceği de sanılabilir. Tabii bu gelişmeler, şimdilik ne olacaklarını kestiremediğimiz bazı "bilinmeyenlere" bağlıdır. Bilinmeyenlerden biri yerel seçimlere, 6 kasım seçimlerıne katılrnaları uygun görülen 3 parti dışında, kurulmuş ya da kurulacak partilerin katılmalannıengelleyici yasa önerisinın geleceğı iie ılgilidir. Bu yasa çıkanlır ya da aynı dogruituda belediyeler yasasında bir değişikfik yapılıp kurulacak yeni partilerin yerel seçimlere katılrnaları engellenirse o zaman ortaya çıkacak tablo, yeni çözümleri gündeme getirir. HP Adanadaki göz doyurucu gösteriyi seçim sandıktanna az çok yansıtabilirse, sosyal demokrat kesim için yine değişik çözümler gündeme gelir. Bu da bir başka bilinmeyendir. 6 kasım seçimleri, bir de bu bakımdan önem kazanmaktadır. Bir olağanüstü dönemden çıkıyoruz. Daha doğrusu olağanüstü dönemin daha ne kadar süreceğini kestiremeyecegimiz "geçiş dönemine" giriyoruz. Bu yüzden 6 kasımda seçimlerın yapılmış olmasını seçime katılan partilerin programlanndan, neyi ne ölçüde temsil ettiklerinden ve niteliklerinden daha önemli olduğunu, bir kez daha görülen lüzum üzerine yenıden vurgulamak istiyorum. Ülke genelinde sosyal demokrat birikim geleceğm en güçlü ıktidar seçeneğidir. Önümüzdeki 5 yıltık zaman dilimini göz önüne alırsanız bu birikimin siyasal yazgımızda oynayacağı etkin ve kalıcı rolü daha iyi değerlendirebilirsiniz. Bu birikimi, tek bir bütüne dönüştürmek ve halkı bu bütünün çatısı altında toplamak gerekir. Bunu kim yapar, nasıl yapar sorularına bunca acı deneyim ışığında akıl süzgeçlerinden geçmiş yanıtlar elbette vardır. Bu birikim bölünmemeli, bu birikim yakın gelecekte tek bir bütüne dönüştürülmelidır. 5 kasım, 6 kasım ve 7 kasım tarihlerine bu kaygılarla ve bu özlemlerle bakmalıyız... Erzıırum (Baştarafı 1. Sayfada) lere yol açıyor ve bazı alanların şiddetli biçimde oynamasma neden oluyor. Bu konumda olan Erzurum ve yöresinde çok eskiden beri şiddetli depremler olmakta. Bilinen en eski depremler olan 1268, 1458 ve 1482 depremlerinde Erzurum' un büyük hasar gördüğü kaydedüiyor. İTÜ Maden Fakültesi Jeofizik Bölümu Başkanı Prof. Dr. Nezihi Canıtez, Erzurum ve çevresinin deprem bölgesi içine girdiğini bildirerek Türkiye'nin jeolojik yapısı hakkında şu bilgileri verdi: "Tiirkiye Doğu Akdeniz bölgesinin deprem bakımından en aktif bölgelerinden biridir. tki aktif levha suıınnın üzerinde bulunur. Tüm dıinya litosferi (taş küresinde) 12"tane irili ufaklı levha>a bolünmüş durumdadır. Bu levhalar birbirlerine bağlı olarak hareket halindedirler. Türkiye'de, bu levha sınırlanndan birisi Kuzey Anadolu fayı (yer kabuğundaki büyük kınklar) olarak biliniyor. Ve fevkalade aktif bir levha sının. Uzunluğu yaklaşık 1000 kilometre kadardır. İkinci bir aktif lay, Kuzey Anadolu tayını Karlıova'da kesen ve İskenderun Körfezine doğru uzanan bir kırıktır. Bu iki fay Anadolu levhasının Kuzey ve Doğu sınırını oluşturuyor. Erzurum, bu kınk sistemin üzerinde yer alıyor. Yani aktif bölge içinde yer alıvor." AĞIT YAKIYORLAR Horasan'ın Maslahat Köyündeki toprak evler yerle bir olmuştu. 137 haneli köyde ayakta duran bir taş bile yoktu. Genç bir kadın "Balalanmı elime koyamadım, ne olur bana bulun" diye bağırırken, bir grup da çocuklannın cesedi başında ağıt yakıyorlardı. (Fotoğraf: RIZA EZER) nn sürdürüldüğünü kaydettiler. mal kaybına yol açtığı haberinin büyüklüğü ilk kez Köprüköy'NARMAN'DA ÖLÜ ÇOK den geldi. Kars yolu üzerindeki Erzurum ilçelerinden en büyük Köprüköy'e ilkyardım ekipleri hasar Narman ilçesinde. Nargönderilirken, Narman'la Horaman ve köylerinde dün akşam san sınırındaki köylerde büyük saatlerine kadar belirlenen ölü hasar olduğu yolundaki gelen sayısı 258'di. tlgililer, Narman'bilgiler üzerine bazı ekipler buın yalnız Akörenli köyünde 220 raya sevkedildi. kişinin can verdiğini bildirdiler. Ancak, Narman yolunun heErzurumNarman karayolu yelan nedeniyle kapalı olduğu heyelan nedeniyle trafığe kapangörüldu. Yolun açılması için dı. Yolu açma çalışmalan sürerekipler gönderilirken, bir yanken, askeri helikopterlerle depdan da helikopterle kurtarma çarem yerine kurtarma ekipleri lışmasına başlandı. ulaştmlabildi. ÖLÜ SAYISI ARTIYOR Kars'ın Sankamış ilçelerinde Dün akşam saatlerine kadar, de depremden büyük hasar meybölgeden gelen haberlerde ölu dana geldi. Vali Muhittin Kessayısı 500'ü aştı. Can kaybının, kin, Tümen Komutanı Ühan Özkurtarma ekiplerinin bölgeye can köylere giderek kurtarma ulaşmasıyla daha da artabileceekiplerine nezaret ettiler. ğinden endişe ediliyor. Sankamış köylerindeki ölü ve Bölgeden gelen haberlerde ilhasar durumu şöyle: çe ve köylerde durum şöyle: İssicu; 1 ölü, 2 yaralı. 500 büErzurum'un Pasinler ilçesi yükbaş hay\an ölu, Balabantaş; köylerinde 13 kişi enkaz altında 37 ölü, 15 yarah, 600'e yakın kalarak can verdi. Pasinler'in hayvan ölü, Altınbulak; 1 ölu, 2 Güdiimlü köyünde 7 kişi öldü, yaralı, evlerin büyük çoğunluğu 150 evin yıkıldığı Köpriiköy'den yıkıldı, Akören; 20 ölü, 21 yade 6 ceset enkaz altından çıkaralı, 4 kayıp, 351 büyükbaş hayrıldı. Pasinler'deki iki camiin yıvan ölü, Sırbasan; 2 ölü, 2 yakıldığı çok sayıda binanın hasar ralı, 100 ev tamamen yıkıldı. gördüğü bildirildi. Kurbançayın; 1 ölü, 2 yaralı, Horasan ve köylerinde en az hayvan kaybı büyük, Parmakde220 olü saptanabildi. Kızkalesi re; 1 ölü, büyük mal kaybı var, ve Maslahat köylerine gazeteci Karaurgan bucağında 1 ölü 3 yaler depremden 10 saat sonra ralı, hasar buyuk. ulaştılar. Bu iki köyde de enkaz İlgililer Yeniköy ve Köroğlu kaldırma çalışmalan bir yana ceköylerinde de tüm evlerin yıkılsedler enkaz altından henüz çıdığını, ancak ölen olmadığını karılamamıştı. Köy halkı, yarbildirdiler. dım ekiplerinden önce geldikleEkiplerin kurtardığı yurttaşri gazetelcileri ağıtlarla karşılalar, Sarıkamış'ta hastaneye kaldı. 137 haneli Maslahat köyündınldılar. Kars'tan da bazı yurtde ayakta duran iki taş bile yoktaşlar gönüllü olarak depremden tu. Toptan yapılmış köy evleri zarar gören bölgelere giderek dümdüz olmuştu. Köy halkınkurtarma çalışmalarına katıldıdan sağ kalanın 5060 kişi civalar. rında olduğu belirtiliyor. Can Erzurum'un Oltu ve Olur ilçekaybının olduğu köyler şunlar: lerinde de depremin hasara yol Karabıyık, Azap, Aktaş, Yu açtığı, ancak bu ilçelerde can karıbademözü, Akçataş, Yuka kaybımn olmadığı bildirildi. rıhoron, Yıldırır, Dönertaş, SARSINTILAR SÜRÜYOR Bahçe, Kırkgözeler, Hacıahmet, Sabahki büyük sarsıntıdan Kırkdikme ve Yöriik. sonra bölgede orta şiddette yeni DEMİRYOLU KAPALI depremler oldu. Kandilli'ye göDepremden büyük ölçüde ha re saat 12.43 ve 15.42'deki depsar gören HorasanErzurum de remler 55,5 şiddetinde. Bu depmiryolu kapalı bulunuyor. Bu remler il merkezinde panik ve bakımdan yardımın büyük bir korku yarattı. bölümü karayoluyla gönderiliyor. Yetkililer, demiryotunun Erzurum'da Numune, Araşulaşıma açılması için çalışmala tırma ve SSK'nın hastanelerinde görevli tüm doktor ve hemşireler görev başına çağrıldı. Mareşal Fevzi Çakmak Askeri Hastanesi doktor ve hemşireleri Köprüköy ile Yağan arasında seyyar bir hastane kurarak gelen ilk yaralılara ilk mudahaleyi yaptılar. Sağhk Müdürlüğü de bir sağhk ekibini Narman'a gönderdi. Tüm eczaneler açık tutuldu, ecza depolannın ilaç takviye etmeleri istendi. Erzurum'da dört hastanede toplam 4000 yatak kapasitesi var. Hastanelere şimdiye kadar nakledilen yaralı sayısı 150'yi buldu. ORTAK YAYINA GEÇTİ TRT bazı yayınları kaldırdı. Depremde çok sayıda yurttaşın hayatını kaybetmesi dolayısıyla TRT 2 ve TRT 3 postalan saat ll'den itibaren ortak yayınageçti. Müzik ve eğlence programları kaldırılarak klasik müzik yayına geçildi. ÇADIRBATTANIYE YARDIMI Erzurum Valiliği, deprem bölgesine 700'er çadır ve battaniye gönderdi. Kızılay da 1200 çadır ve battaniyeyi deprem bölgesine sevketti. Bölgeye aynca gıda maddeleri ile kan gönderiliyor. Ankara'dan askeri uçakla deprem bölgesine malzeme sevkedildi. Aynı uçakla İmar ve Is* kân Bakanı Ahmet Samsunlu ve Köyişleri ve Kooperatifler Bakanı Münir Güney de deprem bölgesine gittiler. PREFABRİK EVLER Samsunlu hareketinden önce yaptığı açıklamada, deprem bölgesine prefabrik konutların sevkine başlandığım bildirdi. Samsunlu, bölgede daha önce yapıIıp da henüz iskân edilmeyen 710 sosyal konutun depremzedelere tahsis edileceğini, 8'er yataklı kamp treylerinin de yola çıkarıldığını söyledi. tSytÇRE SAGLIK EKtBt GÖNDERDt îsteğin kabuledilmesiyle lsviçre hükümeti 7'şer kişilik üç sağhk ekibi özel bir uçakla Erzurum'a gönderdi. Özel bir uçakla Viyana'dan da Norveç Kızılhaç'ının sağhk ekibi ve tıbbi malzemeleri deprem bölgesine hareket etti. Burada siyaset, tarih ve iktisat doktrinleri tersine döner. Burada sokağa çıkma yasağı uygulanır. Elektrikler kesilir, ama elektronik çağının son ürünleri de kullanılır. Geceleri mum ışığında da geçirilir. 25 kilometre karelik bir alanda sıkışmış yaşamanın gerilimiyle ve her gün daha kötü günler beklemenin psikolojisi içinde yaşarlar. Çocuklar park nedir bilmez. Okulları ikide bir kapanır. Sokaklarda oynayamazlar. Sığınaklarda doğanları vardır. Dört duvar arasında, kedi, köpek ve dev farelerden başka hayvan tanıyamadan büyürler. Burada 80 kilometre otedeki bir kente gitmek için değişik ve birbirine düşman ortalama 4 örgüt, 2 devletin silahlı kontrol noktalarının aşılması zorunludur. 80 kilometre ötesi insanda üç ülke ötesiymiş gibi bir duygu uyandınr. Burada her yer birbirine çok yakın ve iki ayn gezegen kadar çok uzaktır. Burada siyasi ittifaklar sürekli değişir. Yalan çok bol söylenir. Her türlü siyasi entrika ve kişisel kalleşlik yapılır. İnsan hayatının en ucuz olduğu yer burasıdır. Ama burası ve başta Beyrut, görkemu kahramanlıkların, akıllara durgunluk verici direnişlerin, yüce fedakârhkların simgesidir. Burada insanlar aşık olur. Eğlenir ve evlenir. Çocuklan olur. Hem de genellikle 34 tane. lç dayanışmanın en duygulandıncı örneklerine burada tanık olunur. Burası, dünyanm en yüksek Lübnan9da en uzun (Baştarafı 12. Sayfada) siyasi deney ve kavrayış sahibi insanlann yaşadığı topraklardır. Burada sokaktan çevireceğiniz bir insan, bir uzman profesör ya da başbakanınızdan daha parlak bir siyasi tahlili, neyin neden olduğunu size derhal ve üstelik tatmin edici biçimde yapabilir. Insanlararası ilişkilerin her biçiminin, ister savaş, ister banş, ister kin ve nefret, ister sevgi olsun, en yoğun yaşandığı yer burasıdır. Burada her 24 saat, hayata, o günün ne getireceği bilinmeden yeniden başlanır. Bir 24 saat sonra ne olacağı asla kestirilemez. Burada dünyayı elinizin altında, kendinizi evrenin sonsuzluğunda giderken kumanda mevkiinde hissedersiniz. Şimdi burasının gözleri Cenevre'ye döndü. Cenevre'dekilerin kulaklan da burada olacak. Kolayca (Baştarafı 1. Sayfada) mı yapılıyor. Komlar ise kışın hayvanlann bannması için kurulan geçici yerleşme birimleri. Bu komlarda, ağıllar yaygın. Köylerde evler dar bir alanda yığılı. Toplu ve sıkışık konut gruplan arasındaki sokaklar dar ve dolambaçlı. Erzurum kent merkezinde üst gelir gruplan genellikle batıda oturuyor. Düşük gelirliler daha çok gecekondu bolgelerinde yoğunlaşıyor. Gecekondu bölgelerindeki yapılar çoğunlukla aralarına çamur konmuş taşlardan oluşan temelsiz yapılar. Bu mahallerde nüfusun yaklaşık üçte ikisi tek odada yaşıyor. DlE'nin verilerine göre, halkın yüzde 28'i bir odalı, yüzde 47'si iki odah, yüzde 17.3'ü de üç odalı konutlarda yaşıyor. Genelde oda başına düşen kişi sayısı 3. Konutlann yüzde 45'iriin bağımsız mutfağı, yüzde 45'inin helası, yüzde 75'inin de banyosu yok. Konutlann yansından fazlası elektrik ve sudan yoksun. Emniyet (Baştarafı 12. Sayfada) kuruluşlan desteklemeyi de öngören yasa tasarısı onaylanmak üzere Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e iletildi. Emniyet Sandığı'nın da Ziraat Bankası'na devri sonrası, bu bankaya son bir hafta içinde devredilen banka sayısı dörde çıktı. Bilindiği gibi bir başka Bakanlar Kurulu kararnamesinde İstanbul Bankası, Odibank ve Hisarbank'ın Ziraat Bankası'na devredilmesi öngorüyor. Alınan bilgilere göre Emniyet Sandığı'nın devrinin diğer üç bankanın devrinden farklı olduğu ve mal varlığının yanı sıra personeline hiçbir ayrıcalıklı hüküm getirilmeksizin, bundan böyle Ziraat Bankası personeli olarak çalışacağı anlaşıldı. Ziraat Bankası Genel Müdürü Rahmi Önen Cumhuriyet muhabirine Emniyet Sandığı'nın bankaya devrini doğrularken şu bilgiyi verdi: "Bankalann kendi aralanndaki birieşmeleri ve etkinliğin tesisi ekonominin olduğu kadar bankamızın da hedefidir. Bu nedenle statüsü hayli belirsizleşmiş olan Emniyet Sandığı'nın ulusal ekonominin genel yararian doğnıltusunda bankamızla birlikte çalışması öngörülmüştür. Kuruluş yasamızın değişmesi sonrası EmniyetSandığı Ziraat Bankası'na bağlanmış olacaktır." Sunalp (Baştarafı 12. Sayfada) kıntılarının kendisine neye mal olduğanu unutmamıştır. Milletimiz, bugiin koalisyon peşinde konuşan gözü dönmüş koltuk heveslilerinin meydanlardaki yalanlannı ibreüe seyretmektedir.'' Sunalp konuşmasında komünizme de değindi ve "MDP, beynelmilel koraünizmin Türkiye'de bir daha at oynatamaması demektir" dedi. Dünya (Baştarafı 1. Sayfada) depremde 2'si çocuk, 3 kışı öldü. iki çocuk bir duvann yıkılması sonucu ölürken, bir kişi de korkudan kalp krizi geçirerek, hayatını kaybetti. ABD'de son 25 yıhn en bü>ük depreminde birçok bina da hasar gördü. Yeni Delhi Sismolojik Enstitüsü dün Afganistan'da Richter ölçeğine göre 6.5 şiddetinde bir deprem meydana geldiğini bildirdi. AP Ajansı'nın haberine göre, Enstitü depremin, Yeni Delhi'nin 900 kilometre kadar kuzey batısında bulunan Hindikuş dağlarında gerçekleştiğini açıkladı. Enstitü can kaybı ve maddi hasar hakkında bir bilgi alınamadığını belirtti. İtalya Ulusal Jeodezi Enstitüsü Sicilya Adası'nın Messina bölgesinde dün sabah bir deprem meydana geldiğini bildirdi. a.a.'nın haberine göre Enstitü depremin yol açtığı hasar konusunda bir bilgi vermedi. GRAFÎKER araıuyor 3281622 essgl ajans