Catalog

Cumhuriyet 6 EKONOMİ 14 AĞUSTOS 1982 EKDNOMİDE ITO'da darboçjazdaki sirketlere devlet yardımı elestirildi Istanhul'da odun ve kömürde eski fiyatlar geçerli Ekonomi Servisi Istanbul'da odun ve kömürün yeni sezon fiyatları bellrlenene kadar Belediye tarafından geçen yıl tesbit edllen fiyatların bu yıl da ge çerli olduğu açıklandı. Istanbul Beledlyesl Etüd Dalresi yetkililerlnden edlnilen bilgiye göre yeni sezon odun ve kömür fiyatları belirlenene kadar kömürün tonu 6400 liradan, odunun çekisi ise 1600 liradan satılacak. îstanbul Belediyesi Etüd Dairesi yetkililerl yeni sezon odun ve kömür fiyatlarmın tesbit çahşma lannm devam ettiğini ve önümüzdeki günlerde yeni fiyatları açıklanacağını bildirdiler. Kusculu: Firmaları kurtarmak icin yeni vergi koymak yanlış | Konfeksiyon piyasasındaki bunahmın da dile kredisi 200 milyar oiması 57 mil arda k a l getirildiği ÎTO Meclisi'nde holding bankacı f™"**" y •t 1 ı . T11 1 .1,. "•» dedi. lığı da sert bir dılle elestirildi. Konfeksiyon sektörünün kiye'de ihtisas bankaları zaten bir ölçüde vardır. Me sela Halk Bankası, Etibank bunlardandır. Emlak Kredi Bankası kredisinin yüzde 85'ini konut sektörüne veriyor.» Bankalar konusundaki sözlerini «Bankalarm iistlerine düşmeyen işleri yaptıkları ortadadır» şeklinde sürdüren Kuşçulu «Bankalar batıyor diye demeç ver tnek yanlıştır. Devlet giivencesl vardır. Bazı banker ler nasıl batınadıysa banka lar da batmaz» dedi. îhracat kredilerindekl tı kanıklıklar konusunu da ele alan Kuşçulu, «reeskont içinde bulunduğu sorunlara değinen üyeler, AET'nln Türk tekstil ürünlerine koyduğu sınırlamalara kar şı çıktılar. «Bu tnesele pamuk Ipliğ'lnden cıktı. Dam pingr yapıyoruz diye ithalat fonu koydular. Biz de taviz verdik. Sitndl bu knnfeksi yon sektörüne sıcradı. 15 Ekime kadar Îhracat durdu. 15 Ekim'den sonra da açılacağı yok.» dtyen üyeler, bu konuda acll olarak önlem almmasî gerektlğini söyledller. Bu sözlere katıldığmı belirten Kuşçulu «sı nıriamaların nedeni, AET'nin bizi demokrasi Için zor laması olablllr» dedi. Ekonomi Servisi îstan bul Ticaret Odası'mn önce ki gün yapılan aylık olağan Meclis toplantısında üyeler, zor durumdaki kuruluşlara yapılması düşunülen devlet yardımmm yeni vergilerden karşılanmasının kabul edi lemeyeceğini söyledl. Konfeksiyon alanındaki sorunları dile getiren ve holding bankacıhğına karşı çıkan konuşmalardan sonra söz alan İTO Başkanı Nuh Kuş çulu «Bankalar batıyor diye demeç vernıek yanlıştır. Devlet güvencesi vardır. Bazı bankerler nasıl hatma dıysa bankalar da batmaz» dive konuştu. ÎTO Meciisindeki toplantıda konuşaıı tiyeler. zor durumda olan kuruluşlara yapılması düşünülen devlet yardımınııı yeni vergiler konarak karşılanmasının yanlış oldugunu söyleyerek «Daha önce kamn ku ruluşlarına yapılan devlet yardımlarını eleştirtyorduk. Şimdl tersi oldu. özel kurulnşlara yardım yapılıyor. Buna karşı çıkmayacak mı yız?» dediler. Bu konuda Nuh Kuşçulu da, «Zor durumdaki müesseselerin yeni vergilerle kurtarılması hiç bir şeknfle kahul edHemez. Gümrük vergislnin ar tırılması İse plyasayı fcarıştınr yenl dengelrr oluşturur. Bu da sermayelerlnlıl eritir. MaHye Bakanı parayı yeni vergilerle de£ll ver gi kaçaldarının kapıiarınt tutarak bulacaktır. Zannediyorum yenl yöntemler bu lunacaktır» şeklinde konuçtu. Daha sonra söz alan Sırrı Gültekin, alkışlar ve «bravo»larla kesilen konuşmasmda. «Bankaların yüzde 75*1 haiktan para toplayıp holdlnglerine vermektedir. thtlsas bankaları kuruima lıdır. Hanginlz hankalardan kredi alabUiyorsunur, alamazsınız. llfak miiesspse ler yüksek faiz yiizünden kred) alamıyor» dedl. Aynı konuda Kuşçulu da «thtisas bankası deylnce kurtarma bankası anlaşılıyor. Bir ihtlsas bankası kurulacak, İşletmeleri inceleyecek ve yardım yapacak. Bu birbir buçuk yıl slirer. Oysa bir saat bile vaktlmlz yok. Son nefeslerlni veren kuruiuşlar var» dlyerek konusmasını söyle sürdürdü: «Tiir AEG kücülerek darboğazdan kurtulmaya calısıyor % Zarar cden şirkeÜeri elinden çıkartarak «Küçülmeyi» amaçlayan AEG grubunda çahşan 120 bin işçiden 20 bini işini kaybctmck üzcre Derleyen: H a k a n J ^ j t Dünyanm en büyük elektrik elektronik şlrketleri ar». smda yeralan AEG Telefunken firması geçtiğimiz günlerde konkordato istedi. Ahnanya'da II. Dünya Savası sonrasında en büyük şirket «çökuşü. olarak nitelendirilen bu olay. binlerce işçi için işinden çıkarılma tehlikesı yaratırken bu şirkete kredi verip nakit sıkıntısma duşen bankaları ve olaydan sorumlu tutulan Schmidt hükümetml güç duruma düşürdü. Geçen yıl tum dünyadaki satış gelirleri 15 milyar marka ulaşan AEG. Almanya'nm en büyük elektrik elektronik şirketler grubu dururr.unda. Almanya'daki işyerlennde 124 bin işçi çahştıran v e ülkenin 7. büyük sanayi işyereni konumunda olan AEG grubunun diğer ülkelerdeki fabrikalannda i^tıhdam ettiği işçi sayısı da 100 bini buiuyor. Her yıl üretımini yaptığı mallar için Almanyada buyüklü küçüklü 32 bin şirketten hammadde ve çeşitli parçaiar alan AEG grubunun şimdiye kadar Almanya Savunma Bakanhğı'na yaptığı askeri malzeme satışı 4,3 milyar markı buiuyor. Hukümet sözcüsüne göre Savunma Bakanhğı'nm AEG'den yalnız bu yıl için istediği malzeme tutan 800 milyon mark. Rakip firmalann da belirttl gibi AEG önemli araştırma ve geliştirme tesislerine sahip. Bu nedenle AEG bunalımının tüm Alman ekonomisindo sarsıntılara vol açması kaçınılmaz gözüküyor. Son olarak ortaklarına 1973 yılında kâr payı dağıtan AEG uzun bir süredir mali sıkmtı içinde. Bu yılın başında daha da güç duruma düşen AEG Telefunken'in halen yalnızca çeşitli bankalara 5 milyar mark borcu bulunuyor. 1978 yıhndan beri 2 milyar mark zarar eden AEG'nin yalnız bu yılki zararlannm 500 milyon markı buldugu belirtiliyor. Şirketin içinde bulunduğu güç durumdan kurtanlması için hükümete vaP'lan başvuru sonuçsuz kalınca, haziran aymda şirketi kurtarmak için «AEG 83» adlı bir «yenlden yaptlandırma plam hazırlandı. Bu plana göre AEG grubunun. yatınm mallan üreten şirketler ve dayanıkh tüketim malları üreten şirketler olarak ikiye ayrılması düşünüJüyordu. Buna göre. yabancı şirketler için daha «cazip» olan yatınm mallan alanmda yabancı bir şirketten güçlü destekler bekleniyordu. Dışandan çok büyük destek olmadan kurtarılması imkânsız olan dayanıklı tüketim mallan alanmda ise, bu şirketlerin hisselerinin büyük bir kısmı satılarak sözkonusu şirketlerden «kurtulunması» düşünülüyordu. Bu amaçla îngiliz GEC ve ABD Unitad Technologiei şirketleriyle yapılan görüşmeler olumlu sonuç vermeden sona erdi. Devletin. AEG'nin hisselerinin bir kısmmi satın alarak şirket© ortak olması yolundaki öneri de geri çevrilince AEK Telefunken konkordato istemek zorunda kaldj M.B. kredilerinden büyük bankalar yararlanıyor 1~ ANKAKA (ANKA) Merkez Bankası'nm bankalar keslmine açtığı kredilerden büyük özel bankalarm yararlandıkla rı bellrlendl. Merkez Bankası tarafından derlenen verllere göre, yılbaşmdan 21 temmuz tarihine kadar geçen süre içlnde, banka lar keslmine açılan toplam 42.8 mllyar lira tutarmdakl krediıerin yüzde 74.3'ü olan 31.8 mllyar li ıaük bölümünden llk se klz özel banka yararlan dı. Aynı süre içinde ka »au bankalanna açılan krediler 4.7 milyar lira olarak hesaplanırken, küçük özei bankalara 4 milyar llralıli, yabancı bankalara ise 2,3 milyar llralık kredi kullandırıldı. Böylece yılbaşında 182,1 miiyar lira düzeyin de olan banka kredilerl, 21 temmuz tarihi itibariyle 224.9 milyar liraya yükseldi. Bu arada, Zira at Bankası aracılığıyla Tarım Kredl Kooperatifleri Birliği'ne, Merkez Bankası kaynağmdan açılan kredilerin önemll ölçüde daraldığı gözlendl. İTO Meclis Başkanı Nuh Kuşçulu thtısas hankası deyince kurtarma bankası anlaşılıyor. Sanayi kesimi, tarım kesiminin katı kadar ihracat yaptı ı Sanayi kesiminin ihracattaki payı bu yılın ilk altı ayında % 58'e yüksclirken tarım lıayvancıhk kesiminin payı % 39'un altma düştü. • Sanayi kesiminde ihracat artısı % 65'i bulurken tarım kesimindeki artış % 2'yi bile bulamadı. Madencilik ihracatı ise % 13 geriledi ANKARA (ANKA) Türkiye'nin ihracatmda sanayi kesiminin ağırhğı artmava devam ediyor. 1982 yıhnın ilk yarısma ilişkin veriler bu eğiümi belirgin biçimde, ortaya koyuyor. Edinilen bilgiye göre, yılın ilk yansmda, yurt dışına satılan 2 milyar 540 milyon dolar dolavmdaki mal ve ürünün yüzde 58,11 tutarındaki 1 mil yar 477 milyon dolarlık bolıimünü sanayi kesimi sağladı. 1981'in eşdöneminde ise, 1 Dıs kredi miktan 1,17 milyar dolara ulasfı r Ekonomi Servtst Dış kredi akışınm hızlanmasına paralel olarak dış borç ödemelerinin de arttığı bildiriliyor. tlk 5 aylık dönemde gelen dış kredl miktan 1,17 milyar dolara ulaşırken, ödenen dış borçlar da 865 milyon dolara ulaştı. Faiz ödemeleri ise geçen yıla göre yüzde 75 oramnda artış gösterdl. Bu yılın baçından mayıs ayı sonuna kadar en yüksek tutardaki kredinin Uluslararası Para Fonu kaynağmdan sağlandığı belirlendi. Fon, geçen yıl bu dönemde 220 milyon dolar olan kredi*.miktannı 205 milyon dolarhk artışla 425 milyon dolara çıkardı. Ancak, Uluslararası Para Fonu'na yapılan ödemeler de geçen yıl 55 milyon dolar düzeyinde iken, 92 milyon dolarhk çoğalma gösterdi ve 146,7 milyon dolara ulaştı. Buna göre. ilk beş ayda fon'dan yacılan net kredi kullanımı 278,3 milyon dolar oldu. İHRACATIMIZIN YAPISI (Rakamlar 000 Dolar) Tanm Hayvancılık Sanayi Madencilik TOPLAM:' 1981 tlh % Pay altı ay 969.006 49.5 896.098 45 8 92.077 4.7 100.0 1982 İlh altı ay 983.693 1.476.719 79.323 2.593.735 % Pay 58.1 38.7 3.2 100.0 1.957.181 milyar 957 milyon dolarhk top lam ihracatta sanayi kesimt yüzde 45,8 oramnda payalmıstı. Yılın ilk yansmda, tarım ve hayvancılık kesimi Urünlerl, toplam ihracatta 984 milyon do larlık değeri İle yüzde 38,7 oranmda pay aldı. 1981 ocak haziran döneminde ise, yurt dışına 9fi9 milyon dolarhk tarım ve hayvancılık kesimi Urünti satılmış, bu Urünlerin senel ihracattaki payı yüzde 49,5 olmuştu. 1981 yıh ilk yansmda 92 mil yon dolar ile yüzde 4,7 olan ma dencilik ve taşocakçıhğı Urünlerınin ihracattaki pavı da, bu yıl 79 milvon dolar ile vüzde 3.1'e geriledi. öte yandan. sanayi kesimi ih racatınm 1981'e göre de, yüksek oranh bir artış kaydettiği belirlendi. Bu Urünlerin ihraca tı geçen yıla göre, yüzde 64,8 oranında bltyürken, tarım kesimi ürünleri ihracatındaM artış yüzde 1,5 düzeyinde kaldı, ma dencilik ve taşocakçıhğı Urünleri ihracatı ise, yüzde 138 oranında azaldı. A Bu duruma nasıl gelindi? 'ANKARA, (ANKA) TSE marka Sözloşmesİ feshedilen firma sayısı giderek artıyor. Yetkililerden edinilen bilgiye göre Türk Standartlan Enstitüsü 1982 yılınm ilk altı ayında 18 firmanın sözlesmesini feshetti. Sozleşmeleri feshedilen firmalar şunlar: Alev Kablo Sanayi Kollektif Şirketi, Alpres Aliminyum Pres Döküm Sanayii Anonim Şirketi. Dimtaş Dekoratif înşaat Malzemeleri Ticaret Anonim Şirketi, Emas Endüstri Mineralleri Anonim Şirketi, Esa Elektrik Sanayii, Isılar Makina Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi, Kartal Demir Çelik Yedek Parça Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi, Ismail Erdoğru Sınai ve Ticarî İşletmeleri. Kolsaş Isı Sanayii Anonim Şirketi. Koruma Tarım tlâçları Anonim Şirketi, Met Sanayii ve Ticaret Kollektif Şirketi, S.A.S. Separatör ve Akü Sanayii, TEO Kollektif Şirketi, Teyzeoğullan Elektrik Sanayii Rortaş Törçelik ve Demir Sanayii Limitftd Şirketi. Turyağ Türkiye Yağ ve Mamulatı Anonim Şirketi, Rabak Elektronik Bakır ve Ticaret Anonim Şirketi. TSE 18 firmansn marka sözlesmesini feshefti • Baîîkaların Merkez Bankası'na takas acığı başvuruları hızlandı ANKARA (THA) Ban meye çahştıkları bildlrtlkalar kesiminde son gün di. Takas açığı işlemleri lle lerde «takas açığı» işleri İle temmuz ayı içerislnde banilgili olarak Merkez Ban kalarm yaklaşık 35 milyar kası'na kısa vadell kredi 1 liralık «takas açıgı» krediçin yapılan başvurular hız si kullandıkları, geçen yılandı. hn temmuz ayında kullanı Merkez Bankası kaynakla lan kredinin 22 milyar lira rından edinilen bilgilere gö olduğu bildirildi. Bankalare, bankalarm nakit darlı rm kısa vadedi kredi kulğı nedeniyle düstüklerl sı lanmak lcın Merkez Banka girişimlekmtıları «takas açığı» işlem sı'na yaptıkları lerl İle Merkez Bankası ka rin mayıs ayında 19 milyar nalmdan kullandıkları «kı lira, haziran ayında İse 27 sa vadeli» kredilerle gider milyar lira düzeyinde oldu ğu, temmuz aymda ortaya çıkan rakamm mayısa göre yüzde 84, haziran ayına göre, yüzde 28 oranında arttığı görüldü. Takas açı sı tşlemlerl nedeniyle bankalarm Merkez Bankası'na başvurulannın giderek artan bir hız göstermesi, bu konuda bazı yeni önlemler alınmasmı öngörecek. Bu aşamada. konunun Maliye Bakanhğı lle Merkez Bankası bünyesinde ele ahndığı belirtildi. # Nasıl kurtulur? Bankaların ihtiyat akçeieri yüzde 25 arttı ANKARA (THA) Merkez Bankası da dahil olmak uzere TUrkiye'de çeşitli alanlarda faaliyet gösteren 47 bankamn ihtiyat akçeieri toplam 1982 yı lının ilk 5 aylık döneminde yuz de 26 oramnda artış kaydettı. Türkiye Bankalar Birliği'nin verılerıne gore, bankalarm ihtiyat akçeleri toplamı 8 nııljar 609 milyon lira artarak 33 mil yar 154 milyon liradan 41 milyar 763 milyon lira düzeyıne çıktı. ihtiyat akçeieri toplamını yüzde 7.5 oranında genişleten Merkez Bankasının toplam raKamı 6 milyar 663 milyon Hraya yükselerek 466 milyon lıra artarken ihtiyat akçelerinde en büyük yükselmeyi gerçekleş tiren bankalar grubu ticari bankalar oldu. UZYEM'in sermaye artısmın ipfali isfendi EDİRNE (Cumhuriyet) Uzunköprü ilçesinde Uretimini sürdüren UZYEM fab rikası'nın sermaye arttırılması karannm usulsüz olduğu öne sürffldü ve iptali istemlyle mahkemeye dava açıldı. 6000 liyeli şırketin bir süre önce toplanan Genel Kurulunda sermayesinin 30 milyon liradan 90 milyon lıraya çıkartıldığını bellrten eski Yönettm Kurulu üyeleri, yeni Yönetim Kurulunun sermaye arttmmı karannda usulsüzlük olduğu iddiasıyla mahkemeye başvurarak karann iptalini istediler. Günlük kur, yabancı sermaye girisini olunısuz etkiliyor ANKARA (THA) Günlük kur uygulamasuun yabancı ser maye girişinılerincie Türkiye' nin döviz kaybına yol açtığı bildirildl. Yabancı sermayell Hrmalarm Türk ortaklan, özellikl© yaban cı ortağın sermaye katkısının «ayıu» uygulatnasmdan ortaya çıkan sorunların Türk firmala rmın ve dolayısıyla Türkiye' nin aleyhine gelişme kaydettiği ni bildirdiler. Günlük kur uygulamasırun her gün Türk lııa sı'nm değer kaybına yol açtığım bildiren firma sorumlulan, aynı sermayede yabancı ortağm getlreceği makina ekıpmanın günlük kur uygulaması karşısında kısa surede değer kazanmasına yol açtığını, Uç aylık bir süre içerisinde yabancı ortağm getıreceğı aynı sermayenin, Türk lirası'na çev rilmesinde yaklaşık yüzde 30 düzeyinde değerlendiğini böyle likle söz konusu miktar karşılığı, daha az makina teçhlzat sağlandığını Jfade ettiler. İlgıliler, konuya yönelik ver dikleri örnekde, yabancı serma yenin girişinde hesaplamanın dövızin Türk lirası'na çevrümesiyle belirlendiğini, bu duru mun aynî ve nakdi sermayede aynı yolu izlediğini bîldirdiler. Vabancı sermayeli kuruluşların TUrk ortaklan yabancı ortağın günlük kur uygulamasından yüzde 30 düzeyinde kârh çıktığını ifade ettiler. Durumun Maliye Bakanhğı ile Dev let Planlama Teşkilatı tarafmdan değerlendirildiği ve söz konusu kaybın ortaya çıkmaması ıçin gerekll lormülün arandığı öğrenildi. Nijerya'da Türk Fuan ÎZMIR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Niıerya'nın baskenti Lagos'ta 69 nisan tarihleri arasında açılan ilk «Özei Turh Fuorı»nın büyuk ilgi gormesi üzerine kasım aymda uluslararası nitelikte ikinci kez fuar açıla cagı bildirildl. Türkiye temsilciliğini Ramazanoğlu Firmasımn üslendiği ve 45 milyon dolarhk ön dışsatım bağlantısı yapılan fuara 28 kuruluştan 44 sanayici katıldı. Fuar ile ilgili bilgi veren Ramazanoğlu firması, Paşabahçe'nin 670 bin. Elektronal Firmasının da 1 milyon dolarhk bağlantı yaptığını açıMadı. İlk 3 ayda üretimin % 5'i satılmadı Ekonomi Servisi îstanbul Sanayi Odası'mn hazırladıgı «1982 Yılının tlk Uç Ayında tmalat Sanayi Sektörü» adlı rapora göre yıhn ilk üç ayında îstanbul'da imalat sanayıinde toplam üretimin yüzde 5'i satılmayarak mevcut stoklara eklendi. ISO'nun 950 işyerinde yap tığı anket sonuçlanna göre hazırlanan raporda, söz konusu işletmelerden 29'unun çeşitli nedenlerden dolayı uretim yapmadıklan açıklandı. Bu :ş'etm»jierden 2'si gıda. 6'sı tekstil, ı'i ağaç urünlerı, 5'i kimya, lastik, plastik, 3'ü ana metal sanayii ve l'i taşa ve toprağa dayah ',anayt ve 11 tanesı de madeni eşya. elektrikli ve elektriksiz makine ve taşıt araçları sanayii kolla.rından. Toplam büyük ö^cl imalat sanayıinde 1981 yılında buyümenın sabit fiyatlarla yuzde 10.3 olduğu belirtilen raporda. ankete cevap veren 950 işletmede 1982 yıhnın ilk üç ayında 212.4 milyar TL. değerinde üretim. 201.6 milyar TL. değerinde de sattş yapıldığı açıklandı. Rapora göro aynı dönemde 10 9 milyar TL. değerinde üretimin de satılmayarak eldeki stoklara ilave cdildiği kaydedildi. Buna göre toplam imalat sanayiinde üretimin yüzde 5'inin stoka eklendıği belirtilen raporda, 1982 yıh için sanayi sektörunde yüzde 8.1'lik reel büyüme öngörüldüğü açıklandı. Özellilde inşaat kesimiyl e ilişkili sektörlerdo stok artısmın daha büyük boyutlara vardığı ve bazı sektörlerde yüzde 30'lann üstüne çıktığı görülüyor. Yaklaşık 30 bin alacaklısı olan AEG . Telefunken'in Yftnetim Kurulu Başkanı Heinz Dürr ellerindekl mevcut kaynaklarla, 10 bin markın altında alaoağı olanlara paralanmn hepsinin daha fazla miktarlarda alacağı olanlann iso paralannin yüzde 40'nm ödenmesinin mümkün olduğunu ve ödeme işleminin 18 ay içinde tamamlanabileceğini belirttl. Alman yasalan bu ödeme planını alacakhlardan yüzde 50,1'ini kabul etmesini v e bu kabul edenlerin de tüm borçlar içinde yüzde 80'lik bir pay sahibi olmalarını zorunlu kıhyor. Borç ödeme plam kabul edilmezse veya şirket borçlarmı taahhüt ettigi süre ve miktarda ödeyemezse AEG Telefunken iflas etmiş sayüacak. Iflasm önlenmesi için şirketin önümüzdeki iki ay içinde 2,5 ila 2,7 milyon mark ara?ında bir paraya ihtiyacı olduğu belirtiliyor. AEG bu amaçla 6 büyük Alman bankasmdan 1,1 milyar mark tutarında kredi istedi. AEG'ye en fazla kredi vermiş olan Dresdner Bank'm bir vetkilisi yeni bir «fedakarlık» daha yapmayı kararlaştırdıklannı bildirerek «AEG'nin gelir elde edebilme gücü ve kaynaklan kredl vermenin risklerini karşılayabiliyor» dedi. Kredi için en geç yarm karar alması beklenen bankalarm AEG'nin kredi isteğine olumlu cevap verecekleri sanıhyor. Bu arada, AEG konkordato işlemi sırasmda çok fazla zarar eden şirketlerini elden çıkararak «küçülmeyi» amaçlıyor. 60 bin işçi çahştıran, yıllık cırosu 8 milyar mark olan ve yatınm mallan üreten AEG . Technlk firmasının öncelikle kurtarılması ve grubun «temel» şirketi haline getirilmesi düşünülüyor. özellikle dayanıkh tüketim mallan üreten şirketlerin hisselerinin hemen hepsini satmayı düşünen AEG Yönetim Kurulu, diğer şirketleri de birleştırmek istiyor. Bu arada, Grundig firmasının AEG'nin elinde bulunan Telefunken hisseierinin büyük bir kısmını alarak bu şirketle birleşmek düşüncesinde olduğu belirtiliyor. Bu duruında AEG Telefunken'deki payı çok küçük bir miktarda olacak. AEG yönetimi tasfiye sırasmda en fazla 12 bin kişinin işine son verilebileceğini söylerken, kimi çevreler bu rakamm 20 bine varabileceğini belirtiyorlar. Fazla zarar eden şirketleri elinden çıkararak «küçülme» yolunu seçen AEG'nin bu uygulamasının iki önemli avantajı olduğu belirtiliyor. • Kücülme daha makul bir bilanço ortaya çıkartarak, yapılan ticaretin kontrol edilebilmesini mümkün kılacak. • Borçlann ertelenmesi sözkonusu olabileceğinden, bu şekilde zaten AEG'ye verdikleri krediler yüzünden nakit durumlan sıkışan bankalar daha büyük bîr sarsmtıyla karşılasmayacak. AEG'nin konkordato istemi sonucu 20 bin dolayında Î8çi işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalırken olayın diğer şirketler üzerinde de olumsuz etkileri görülmeye başlandı. Zaten güç durumda olan elektrik elektronik sanayiinde AEG şirketinin «çöküşü» ile bu firmaya elektronik yan sanayi ürünleri satan firmalar daha da güç duruma düşebilecekler. ZVEI Enstitüsü'nün bir arastırmasma göre bu yılın ilk altı ayında elktrik . elektronik sanayiinin cirosu geçen yılın aynı dönemine göre reel olarak yüzde 1,5 geriledi. AEG'nin 1980 yılında özellikle bu alanda yan sanayi kuruluşlanna 5 milyar mark dolaymda siparis verdiğini belirten uzmanlar bu sektörda bunalımın beklenenden de fazla olabileceğme işaret ediyorlar. Bu arada, ülkenin ikinci büyük elektrik . elektronik firması Bauknecht'ln de konkordatoya gitme bazırhklan içinde olduğu belirtiliyor, Bu olay nedeniyle bankalar sektöründe de bunalunlar ortaya çıktı. Hükümetin güç durumda olan sirketlere yardım etmemek konusundaki tavn nedeniyle, bankalar sözkonusu şirketlerden yaklaşık 2 milyar mark dolayındaki alacaklannı ertelemek zorunda kaldılar. AEG'ye verdikleri krediler nedeniyle de bankalarm nakit durumlannın sıkıstığı belirtiliyor. Bu arada, hükümetin olay karşısında tavn da pek çok çevrede şaşkmlığa yol açtı. Geçen ay hükümet, şirkete 600 milyon marklık ihracat kredisi garantisi verdikten sonra. Schmidt hükümetirim AEG'ye gereken hertürlü yardımı yapacağı görüşü kuvvet kazanmıştı. Fakat hükümet «serbest piyasa» ekonomisinin kendiliğinden işlemesi için AEG olayına pek fazla müdahale etmedi. Bu tavnn tepkileri hükümetin beklediğinin de üzerinde oldu. Bu olay nedeniyle hükümetin ekonomik politikası konusunda şimdiden sendikalardan, iş çevrelerinden hatta koalisyon hükümetini destekleyen partilerden ağır eleştiriler gelmeye başladı. Bu arada, olayın AEG'nin bir fabrikası bulunan ve pek çok işçinin yaşadığı Hassen şehrinde, önemli bir mahalli seçlm yamanına rastlamış olması hükümete yakm çevrelerce «taIihsizlik» olarak nitelendiriliyor. A Olayın etkileri » DCVİZ KURLAR » Doviz Alıs 171.45 175.80 9.78 68.65 3.59 19.75 24.64 62.38 27.74 80.12 12 30 65.44 136.65 591.61 25.48 292.58 49 85 Döriz Satış 174.88 179.32 9.98 70.02 3.66 20.15 25.13 63.61 28.29 81.72 12.55 66.75 139.38 603 44 25.99 298.43 50.85 Efektlf Alı» 171.45 167.01 9.78 68.65 3.41 19.75 24.64 62.36 27.74 80.12 11.69 62.17 129.82 562.03 24.21 292.58 47.36 Efektit Satış 17b.59 181.07 10.07 70.71 3.70 20.34 25.38 64.23 28 57 82.52 12.67 H7.40 140 75 609.36 26.24 301.36 51.35 DÖVtZİN CİNSt 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya ŞiUni 1 B. Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Prangı 1 HoUanda Florinl 1 îsveç Kronu 1 Isviçre Frangı îon îtalyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanfada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S. Arabistan Riyali İSTANBUL SANAYİtNDE STOKA ÇALIŞAN SEKTÖRLER (OcakMart 1982) Taşa ve Toprağa Dayalı Dîğer San. Cam ve Camdan Mamul Eşya San. Taş ve Toprağa Dayah San. Ana Kimya San. Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri San. Kürk ve Deri San. Kâğıt Ürünleri ve Basım Saa tçki San. Metal Eşya San. Makine San. (Elektrikliler hariç)' Lastik Ürünlert San. Dokuma, Giyim Esyası ve Deri San. Dokuma San. Diğer Plastik Mamuller Saa Elektrikli Makine San. 25 13 45 21 16 16 36 7 110 45 23 189 135 41 84 Isyeri sayısı Ş » «SSS FİOTLARI18 Cumhuriyet Reşat 24 Ayar 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gümüş 13 Ağustas 1340013500 1430014800 20252035 13401940 40.0042.00 $ :13 Agustosla fark 100 lira arttı 300500 lira arttı 20 lira arttı 15 lira artt! 1,50,5 lira arttı Üretim (000 TL.) 4.314.546 5.882.447 11.919.034 13.837.431 3 983.666 659.404 6.308.685 1.602.659 11.584.622 18.727.026 11.669 065 26.812.400 23.570.548 4.709.710 19.019.698 Satış (000 TL) 2.321.078 4.100.404 8 798.881 11.319.360 3.332.924 560.082 5.559.598 1.449.692 10.632.899 15.373 515 10.762.009 25.051.201 21.849.038 4.435.159 17.910.679 Stok (000 TL) Stoka birikimi Üretim (%) 1.493.489 52 1.782.342 43 3.120.152 35 2.518 071 22 650.742 19 99.412 17 749 087 13 152.966 10 961.722 9 1.553 510 8 907.055 8 7 1.761.198 7 1.730.509 274.550 e 1.109.019